장음표시 사용
231쪽
cet praestantius quoque est magis re ens odoratum, multis radicibus colla ens, fractu contumax, plenum. Quod ut diutius asseruari possit . Dioscoridi tempore ita praeparabatur Radlaesin caules contunilabantur.&cum vino in pastam re digebantur, unde Troeisci facii in fictili recenti bene cooperto seruabantur. Hoc tamen non tum hodie non obseruatur, sed etiam frondes xradices quae magna ex parte sunt fragiles & flaccida: una accipiuntur.
Et credibile est ideo inpastillos fuisse redactium, ut vires ipsius, quae alioqui facile
celeriter exhalabant, diutius integrae seruaretur, ideoque vinum addebant. At si recentes radices haberi possent, illaeq; statim usurparentur, non opus esset prius Trociscos formari: His itam de causis magna di-lgentia, quam huc usque non puto esse adhibitam , in hac planta colligenda opus esse videtur. De momo dixtimis in Trocisci Hed
styrax qui communiter in usu est, x-dibus plane est inuolutus,4 in se bonitatis N Parum
232쪽
parum in eo.Tempore enim Dio c. furfur ceu Ityrax pro malo habebatur:&nostra xxate innum ex deteriore desumentes, ac ipimus massam furfuraceam Styracis: tu liquam ita pulverulentum olim quoq;
incere solebant nam cum ui Sellet pii pter quaedana, ut scribit Plinius animalcula
alata, in superficie gummos ipsius partis generabatur puluis aut aliquid furfura
ceum lapparebat tamen unagna ex parte esse gummi: cum alterum plane ex furfuribus constet tantum in interiore parte sint exigua frustula gummi ipsius. Quare de ista crusta tantum interior pars quae v rum est gummi vel lacryma accipienda est:
idque colore pallido esse debet, eiusmodi cnim odoratius est saporem validissimuretinet. Talisque olim in Cannarum calanais ex Pamphylia apportabatur, ideoque Stirax Calamites vocabatur: quanquam exigua eius copia reperiebatur: quem admodum Galenus dicit a vulgari tantum differebat, quantum vinum Falernum ab altero quod in tabernis venditur. Eligit Dioscorides pinguem, latium,&resinosum, quod granulis albicantibus, qui diu odoris bonitatem retineat praeditum
sit, inter emolliendum liquorem similem
233쪽
LIBER Llim mellis fundat: atque talis fuit Cataba litis, Pissidiacus', MCilicius. Vituperatur niger, furfuraceus,friabilis & situ obductus. Vidi equidem apud Ferdinandum Imperatum magna frusta Styracis, quae procul dubio erant ex illius genere quod etiam tempore Galeni Dioscoridis in pauca
copia reperiebatur eratque pellucidum, Myrrham fere repraesentans, vel gummi aliquod Quod a quodam mercatore Alep-pino dicto, Venetiis comparauerat. Et si alii quoque voluerint este diligentes, fortasse in magnis saccis, qui Venetia aduehuntur pleni Styraci, talem etiam inuenient, priusquam cum scobib. ligni aut carie ipsius adulteretur, quam egregiam Operam nauare solent in eiusmodi mercibus adulterandis illius loci Iudaei. Meum, ex sententia plurium peritorum in simplicium cognitione, existimant eam plantam esse, quam Herbari Calabrenses appellant imperatricem: cui ucco pia in monte Calabriae Polino prouenit. Radix nigricans est numerosa, iubtilis, boni odoris,& sapore, ut ego quidem Obseruaui, initio dulcis, deinde amaro, in fine acri solia habet Anethi, in summa, omnes notas a Diosc. illi assignatas . Vide- tur mi
234쪽
tur mihi quidem eadem esse planta quam depingit Matthiolus, modo non sit mala
repraesentata. Vtimur radicibus siccatis in umbra,non marcidis,aut leuibus,nec cariosis, sed plenis,grauibus&odoratis.
Chama d)s ubiq; nota est &reperitur in iisdem locis in quibus diximus Cha- mepyti prouenire, quae praestantior est magisq; odorata,&melioris saporis quam Cretica. quare illum quoque nobis in nostris regionibus nascentem tanquam bonam comparabimus. In usu est integra herba posteaquam flores emiserit,&semen affuerit,excepta radice, cauliculis durioribus Nascitur quoque in monte Garga-ho prope Neapolin, laudabilis Sira stans. Nec nos in pedire debet, quod dicit Andro machus, accipiendum esse semen hama dryos non ita more Poetico locutus est: intelligit enim Chama dryn semine plena, eo modo quo antea diximus. Qu0d Galerius explicando Andromachi desci iptionem confirmat.
235쪽
C A P. XXV. E, NI A Terra,quam alii perperam Rubricam Lemniam vocant, ut docet Gatenus tide Antidot cap. Nam Rubrica Lemnia alia res est in Lemno proueniens, ad alios usus idoneaquam est sigillum Lemnium. putatur communiter esse ea, quae in officinis vocatur Bolus Armenias orientalis quod nomen illi a mercatoribus Venetis impositum fuit, itemque ab istis qui Venetias
eum apportant:tametsi verus Bolus Armenus orientalis aliares sit. Haecq; opinio approbata fuit ab omnib simplicium peritis. cum certu sit, eam non ex Armenia, sed ex
Insula Lem no at Terri, de eodem plane loco, quem Galenus 9.lib. de simplicibus Medic. describit. Quodque verus Bolus Armenus
236쪽
' nequeat, color etiam in causa est, qui
nimis ruber est, cum Boius sit colore palli
do elapsi sent octo anni, quod quidam
Graecus satis magnam copiam attulerit Neapolin, unde longo tempore ossicinas suas pharmacispari instruxerunt. Quanquam suspicio quidam accesserit, de impo- sura eiusdem Medici Materatensis , qui
multas ista, Materato ex regno Neapolitano Venetia aduexit, lasseverans esse verum Bolum allatum ex Armenia muliis
mercatoribus cum 'endidit, quipostea incidem regnum rursum intulerunt utqueo uini veritati magis essent consentanea opera cuiusdamGraeci ad eam rem adhibita curauit illum distrahi Cum nihil aliud reuera esset quam Boius qui reperitur prope Materatam δε iste locus postea mandato regiosuit occlusus. Quae suspicio eo magis confirmatur quod Bolus ille a Graeco diuenditus alteri qui hodie Materatae effoditur ita plane a similetur ut etiam exercitatissimi in hac parte interutrumque nullam differentiam reperire queant. Sed relicto BoioArmeno vero cloquentes de vulgari altero dicto Orietati, constat eum fere ab omnibus non solum accipi pro succedaneo Terra Lemniae, sed etiam pro
237쪽
pro ipsa vera Terra Lemnia. Quanquam multi viri praestantes in arte Medica asserant hunc vulgarem Bolum esse Rublicae, non Terram Lemniam: idq; se scire aiunt ab hominibus fide dignis qui ipsum locu in conspexerint, 'ui sciunt quoque in quo loco ipsaTerraLemnia colligatur, qua olim nullo alio quam Sacerdote tractabatur,&qui insuper norunt ubi Rubrica effodiatur, quam dicunt esse illum rubrum Bolum Armeniam , quem Orientalem vocamus. Quod si illis fides non adhibeatur, addunt aliud argumentum , quod scilicet nemo ausus fuerit affirmare, experientia comprobatum esse, hunc Bolum, dicitum Orientalem , sanare eos qui a Serpentibus sunt
Nec satis est dicere, ex Lemno Insula asserri, nam in ipsa tres di ferentiae terrarum reperiebantur prima erat praestantissima, contra omnia veni nare medium certum altera Rubrica quam surpabant fabri,&perhibent isti esse Armeniam Bolurn Orientalem de quo loquimur Tertia est qua utebantur ad pannos lauandos,' tua abstergendi vim habebat. Ex his postrem sdua in Medicamentis nullum usum habebant, ideoque concludunt, Bolum vulgarem
238쪽
DE TR sals cs, rem orientalem non solum non esse Ter ram Lemniam, sed ipsius loco quoq; non et se accipiendum At cum in hoc Bolo depraehendatur non nullus Odor,&sapor aromaticus, multi, imo maior pars Doctoria monita facile istorum sententiae assentiri voluerunt, sed potius existimarunt,eius sum esse in Medicina idoneum . quod re vera sit Terra Lemnia. Quod tamen nemo nisii qui proprijs oculis locum viderit, certo affir-naare potest. Sed nos cum maiore parte doctorum hominum ponamus hunc loco
Non tamen silentio praetereundum est, quod aliqui impostores, quo eum vendibiliorem reddant, imbuant prius instar pastae cum aqua Aromatica, quae in ea quantitate additur, quo fraus facile occultetur cum non sit verisimile, tantum odorem&facultatem per se esse in ista terra quae interdum ex Cinamomo quoque illi conciliatur: quemadmodum vidi Romae ante biennium,tale fructu missum a Cardinale Granuellano ad Castilioneum Cardinalem propter aduersam eius valetudinem, qui tamepaulo post obijt, cui itaq; hic Bolus suspectus euet , tutius substituere posset Terram istam alba quet ex Malia affertur, quoniam
239쪽
n pitam non solum a circulatoribus, sed
'etiam Medicis experientia probatum est. eum mirifice contra venena serpentum& aliorum animalium valere cum propter eandem caudam Terra Lemnia quoque assu
Nec forsitan errabit qui eius loco verum Bolum Armenum acciperet, modo delegia timo eum haberi posse certi essemus nam sicuti ad pestis masignam vim prodest, sic etiam non ab re dici posset contra maligna alia venena quoq; Omnia utiliate esse. Cuius tamen rei cum nondu experientiam habeamus certam, securius erit interea accipere fuit Melitensem terram: in qua opinione, quoad vixit, praeceptor meus piae memoriae Lucas chinus. De sigillo siue Terra Sigillata vulgaris n5 dicam plura, cum iam omnib. manifesta sit fraus cum illa comittitur, atq; unusquisq; iam sciat, nullo modo eam esse usurpanda. Neq; etiam possum probare usum Boii Materanensis, nam tametti propter suas qualitates manifestas pculdubio utilis sitini miruin constrJngendo corpus,&in omnit, . illis affectib.,inqui b.opus est exiccatione,aut sa altate emplasticari astringente, non ta
men certi sumus quod in malignis morbis sa
240쪽
DE THERIACA, si efficax cum haec virtus ab ipso climate proficiscatur: nec possit superficialis similitudo in Materaten si Bolo polliceri quom occultas interiores proprietates. De Malabathro dictum est in Hed chrois. Sequitur Chalcitis, quae quo modo sitvrenda, supra docuimus, quando de praeparatibne Theriaca locuti sumus. Iam dicamus solummodo, qua ratione eam inquirere possimus , nam parum illius, raro Neapoli reperitur, quanquam Puteolis quoque reperiatur, sed in pauca quantitate. Quod si quis diligenter Chalcanthum admodum vetustum nactus fuerit, is in eo inueniet efflorescens Mis Chalciti dem, quae Chalcitis cognoscitur, quod colorem habeat aeris, eumque lucidum .suntque penes me multa frusta Chalcanthi,quae iam quasi uniuersa mutata sunt in Chal citin, itemque alia in Misy, de qua mutatione Galen. in multis locis disserit. Haec Chalcitis, tametsi in se contineat adhuc reliquias aliquot Chalcanti, nondum omnino transmutati, nihilo minus accipi potest illa tota pars, quae iam mutata est,relietaeaqtie in medio integra remansit Praeterea Venetiis