장음표시 사용
11쪽
dam fiducia fretus exili cum donario. Te fidem Catholicam atque ingentes Regni tanti moles de pondera sustinentem adire non verear r Atque ut facilius ignoscas agnosce quam iuste pariter, ac pie mea procedat intentio , dum officiosae euiusdam necessitatis impulsa posthumum hoc obseruantiae paternet monu
mentum beneficentiae tuae debitum,&iuxta filialis obsequij tesseram meritissimo me ritorum tuorum templo appendendam ad Indulgentiae tuae venerandos pedes cum supplici affatu statuo. Si quidem prius quam felicis memoriae genitor meus virq, cuncti Dque rebus humanis repudium constanter diceret testamento mentem explicuit suam ιιιι. . ii sequentium serie verborum, quς bona fide iubi jcio, Voluntatem insinuauit ultimam. AN D o i D EM breuis est vocis humanae cursus, & ambitus, stilum vero nec orbis, nec multorum spatia saeculorum terminant; idcirco ut ad absentes atque po isteros meorum studiorum fructus perueniant ea, quae Vela Doctoribus in meae penetralia mentis instillata , vel priuato labore collecta palam prompsi atque in publicoeliquaui meis expressa characheribus relinquo. Et quia scriptorum meorum , quibus tost cineres vita perennatur quςdam ad unguem expolita sunt, qu dam pleniorem ii in
aborem desiderant Filio meo, ad quem haereditario iure mearum rerum summa deuoluitur mandatum volo. Vel SI Q ID EI HvMΛNI Tvs ACCIDAT dilectissimo, mihi Fratres eius tutelae commissos enixe precor ut priorem operum meo rum partem. quam accurate recensui de emendaui, scilicet Theoriam Medicam,
Tractatum de Febribus, medendi formulas qua oppido exquisitissimas & exercitationum latricarum de cadem Typographis tradant, atque huius operis auspicali clien- telet quem voluerint insignis notae virum praescribant. Sin autem secundo diuinς opis
influxu firma valetudo mihi restituatur, & vita paulo longior suppetat reuocatas ad 'incudem lucubrationes meas , optataque donatas coronide sub inexpugnabilii CH RI s T IA NI S si Mi AC POTENTIssIMI R E G I s Praesidio in lucem emittere mihi est animus: Veruntamen sepositum velim TRACTA TvM DE FEBRI Bus, eo quidem nomine , Vt nomen mihi Charissimum in fronte prs ferat : videlicet
florentissimae fortun , dc absolutissim doctrint virtutum eomitatu stipatae subsidiis,l atque ornamentis instructissimi. Hunc enim virum IN Qvo v ETER Is V EsTIGIA
RECTI ET MORES UIDEO DvCTos MELIORE LAPiLLo semper inter
ingenij mei patronos habui Z Proindeque huius libelli, consecratione tanquam obligatoria syngrapha omnibus testatum cupio quot, quantisque nominibus ipsi medet uinctum esse confitear. Ad extremum reliquam chartaceam supellectilem, quae quidem non minus copiosa, quam numerosa existit in vias filij&haeredis mei, si modo i Genius eum suus ad Medicinam capessendam inducat volens, libensque transsero. l Nunquid ergo ad causam cum iniustiriae, tum impietatis dicendam iure cogi potuissem, nisi ternum mihi colendi Patris Manibus Pijs obsequendo meque ad animum
licet iam fato functi accommodando Dictata eius, quae non in aliud nomen, aut mancipium, quam in tuum transire poterant sub tui Patrocinij seelicibus auspicijs euentilassem ; eo quidem libentius, & licentio quod ea communibus votis iamdiu patria exoptarit: imo& Aquensium Medicorum percelebri eruditionis fama Collegium coruscans approbarit, approbata ne supprimerenxur diutius efflagitarit. Certe publicum paterni cultus, affectusque signum ultra debere non eo tui. De manu tandem mzatutelae phylacterio munitς lucubrationes promendς fuerunt, ut in multorum ma
12쪽
inus Regio fauore publici viam fauoris aperiente peruenirent, atque liberius possent AETHERIAS VOLITARE PER A v R A s. Qua quidem in parte illud maximopere verendum succurit, ne mihi probro vertatur quod serius, quam debiti, officiaque ratio poitularet Patris obseruantissim.i in Majestatem tuam propensione conteactum nomen expunxerim , iustoque tardius haud protrahendam fidem liberauerim. Noni inficior quidem : sed neque semper ad diem respoudent debitores. Quin etiam duri,
i & acerbi creditores ut plurimum satis habent DUM MODO SIT s Lo TEMPORE LAPs A FIDE s. Quamquam eae huius morς rationes affatim suppetant, quς Vadii monium quoque delerentem exensare potuissent. Earum potissimas, MAIESTATEt tua copiam indulgente, ut calumniandi pruritus reprizmatur, obiter euoluo. Primo mi quidem sese spectandam ingerit aetatis, atque iudici; nimis instina teneritudo. Si quil dem in ipso primae rationis crepusculo dulcissimi Patris cura primatus tantae curae pa-l rem animum habere non potui. Morborum quoque insultus frequentes, quibus valetudo mea tentata est huic proposito remoram adhibuerunt. Litigiosae insuper amba- ges, quarum longinquitas graue Lepenumerὁ taedium Parit & impensarum onus Opri. mit rei controuersiae utilitatem huius editionem libri vehementer inhibuerunt. Praete-l rea in Musarum,&bonae mentis palestra exhauriendi labores istud ardui moliminisi opus tandiu suspensum tenuerunt. Nec publica quidem defuere obstacula : Etenim l de turbulenta tempora, de rerum quondam in natali solo florentissimarum miseranda
plane tropica, & pestifera lues, quae longe lateque tauiens Iouis hospitalis passim foedera violauit,& succedanea vel Typographorum penuria, vel praelorum impeditior,
quam ut ijs uti commode liceret administratio, quominus Offici j mei partes ex votos parentis implerem non mediocriter obstiterunt: Ubi vero tam publicis, quam priua; tis rebus in serenitatem datis pulsa meroris nuba sudum fuit ab ingenti luctu, quemi atrox pestilentia totas ferme urbes aggeratis laneribus exhauriens inuexerat, tum politioris literaturae laborioso cultu satis instructus ad grauiora studia cogitationes atque contentiones inflexi: Ueruntamen haud quaquam seciatus Genium Genitoris mei, qui quoad vixit medica prosessione inclaruit M v TA s Aci TARE INCLORIvs ARTES recusaui: Ad iuris petitiam equa facilis est in omnes dignitates decursus ingenium iu . , uenili feruens vigore contuli. Studioso tandem aliquot annorum spatio legum cognitioni dato Doctor in Aquens Academia titulo solemniter donatus nihil prius aut an- ρ -
tiquius habui consilium . de auxilium prςbentibus Patruis obsiequio quodam sancto; is
mihi colendis, quam ut huius operis iatrici editionem magno labore, nec minore sumptu maturandam curarem. Iam igitur ad umbilicos perductum volumen. qui ex
parentis mei virtutum tuarum cultoris, atque miratoris voluntate perennaturam sc-culis omnibus MAGNIFICEM Tissi Mi MoM I N is tui gloriam praetexere ausus fili REX Aucius Tasst ME utroque pollice fauoris duntaxat, S authoritatis excipe.
Pro ingenita tibi humanitate locum illi aliquem tribue inter tot illustrium ingeniorum
monumenta, quae undequaque tibi affluunt, & velut in ipsum fontem iure, meritoque refunduntur. Eo, quo probis arrides vultu illud admitte , quasi votivam tabulam, quae sempiternae templo memoriae dicata uniuersae posteritati eam insinuabit grati animi testificationem, quam, ut publicae vocis magisterio vivens, ita styli ministerio moriens Pater meus &HENRICO MAGNO Genitori tuo famae incomparabilis Heroa, nunc omnis aeternitatis participi, & tuo simul Numini habita receptorum ab utroque beneficiorum ratione voluit exhibere. Constat enim ex inconcussa historiarum Gallicarum fide,quo sub inde modo H1NRIcvs ille cognomento suo maior, tam paCequam bello mirabilis, antequam supra omnem atrocitatem horribili parricidio violatus
13쪽
in caelestem claritudinem e vitalis huius lucis tenuitate sublimaretur erga literas atque literatos fuerit animatus: Quippe qui perspectum habens liberales disciplinas esse omnium fundamenta virtutum poli ciuiles Galliae suae insanientis tumultus compositos. de hostiles impetus ubique tetrarum repressos, quacumque gradum faceret albis quadrigis insequente Victoria mentem peculiari sigillo diuinitatis obsignatam conuertit ad 1estituendas quasi postliminiὐ seὸibus suis Musas unde rabidi Martis equi eas per retro-
acta multorum annorum curricula depulerant. Itaque de Academ ijs tanquam Miner. uae arcibus instaurandis cogitatione concepta Vniuersitatem Aqiiensem perALEx ANDRvM Q intum Pontificem Maximum fundatam, per Lu D o v I C v M secundum Regem Hierusalem , & Siciliae , Comitemque Prouinciae Narbonensis con
firmatam , suae demum beneficentiae radiis illultrandam ac postmodum Majestatis tuael munificentia restituendam phoebea face lucidioribus oculis inspexit: icquid ad eius
ornamentum . simul dc incrementum spectare videbatur incredibili facilitate praellitit Eamobrem & Pro storum numerum auxit, & eorum stipendia multis minora, quam & Academiae celebritas de in docendo labor, atque indui tria postularent noua libera-ilitate cumulauit. Professorio muneri admouenJos triduanis disputationibus probarii voluit: Atque a leὀ ad designandas pro cuius que captu cathedras eximios ingeniorumi Altiniatores & incorruptos meritorum iudices eligendos pro sagaci di irinae mentis in-i telligentia curauit: Denique inter regias dispositiones su inmis gubernandae Monar-l chiae prouisionibus occupatas seueriorum quoque gisciplinarum, quarum habenis ma- l ximarum rerum momenta diriguntur delectum habere dignatus est : nec ulli antea Principes pari cura belli munia, dc pacis ornamenta coluerunt. Poero prolatis exi Aquensis Academiae Capitolio mineruali ad ingenuas ingeniorum praestantisi tinorum concestationes excitendas qua Theologiae. qua luris prudentiae, qua Medicinae vexillis commodum Pater meus confecto curriculo studiorum praelio fuit. Hic velut iri tran- isi tu referre quam Delici pede per varios polymathiae gradus ad eruditionis consummatissimae culmen euaserit ab huius προηφ ο εωs instituto non erit alienum. Domi ergo ab incunabulis liberaliter educatus ubi aetas, & ingenium patiens peregii nationis fuit cum custode Alienionem prosectus erudiendum se scholis praecep oribusque Societatis IESVcomni sit; Atque adeo propitiam Palladem habuit, ut intra breuem temporis lapsum&latinitati latis initiatus, Ac bonis artibus affatim excultu', de gemmeo eloquij,i latice abunde imbutus ad suos redierit; Nec mora : magni istatim nominis incredibili . cupiditate flagrans in Parisiensis Athenaei clientelam se contulit: Doctorem nactus R.P. Soare vita claris sinu, ingenioque maximu tam sceliciter per trienniu Philosophiae operatus es ut densione positionu quas ALEXANDRO CANisi i ANY, dii in humanis ageret Amchiepiscopo Aquensi, dedicauit, secudo vento famam suerit expertus. Haru disputationucelebritati praesentiam suam commodauit iam modo dictus consecratae memoriae Uir Aquensis Antilles, qui tum forte sacri ordinis, de Gallo-Prouinciae rebus gerendis praesei: hus Lutetiae morabatur. Is probos, honestosque Parentis mei conatus Riensi Episcopo assidente insigni prosecuriis est elogio,atque nitetem ad verum decus indolem beneuolentiae suae aura non absque plausu coronae circumstatis animauit. Victor demum
Merin dolus in agone Philoibphico & ad pietatem erga Dcum,ad fidem erga Regem, ad publici boni desiderium sedulὁ informatus larem suum propitiis Vialibus reuisir;
Nec diu in optato patitae complexu haerens relicta de integro natalis soli dulcedinelirenuam Medicinae daturus operam Patauinum concessu:Vbi dies annuas Phoebi conuersiones in sumptus naensarios re familiari collata doctrinae Coi Senis percipiendae impediri atq; irrequicto labore infatigabiliq; conatu is sculapij arcana didicit. Ad extrernu
14쪽
Apolinari laurea dignus Astris melioribus spem suam committens de domo repsen da cogitauit. Penatibus tandem suis redditus haud constanter trium dierum spatio de facultate Medica disputationibus institutis industriam suam beatssima mentis ubertate testatus nemine reclamante solemnia Iatrici Doctoratus insignia suscepit: Atque svi in orbem propositi mea redeae oratio 1 ipse animaduertens prona & prolixaa HENDCt MAGNI liberalitate Universitatibus pristinum vigorem,ingemjς honorem,stu- dijs praemium, nominibus existimationem restitui famae insiliendum esse statuit; quia
ut prima cedunt, censentur uniuersia. Proinde in arenam denuo progressus amplissimo
ac trequentissimo spectante consessu latricasasset tiones quas ipse posuit aded subtili facundia per triduum propugnauit; positas ab alijs eiusdem disciplinae sectatoribus tam audenter, Ze ardenter impugnauit , ut reliquis Doctoribus Medicis, As ἐπὶ opΔουαγωνιζουυαu, palmam leui brachio praeripuerit. Eius iraque probata & perspecta peritia
Gui LLELMus D v UAi R summus tunc temporis in Aquensi Senatu Praeses omni naturae munere praecellens, omni virtutis, Doctrinaeque luce fulgens, & IOANNEsΛ CEPPEDA in Aquensi Rationum, Uectigalium,& Subsidiorum Regalium Curia primariam gerens dignitatem sempitem a Musarum praedicatione memorandam, & reliqui authoritate Regia constituti Iudices, non minus in dignoscendis hominum ingeniis, quam in spediendis negotiis exercitati, secundi Professoris in Schola Medica munus, dc honorarium Genitori m-o suffragiis consentientibus adiudicauerunt. Quo quis dem munere quandiu per parcarum pensa licuit cum honore Principis, cum splendoret Patriae, cum studiosae iuuentutis commodo plausibiliter per sumitus, & multoties totam li medendi doistrinam aeque frequentibus, ac fauentibus Auditoribus exposuit. & di stata ilM At E s TAT i Tu E consecranda transni sit ad polleroet, quae inclyti patrocinij tui aeternitate fulta plenis gloriae velis per omne tempus aeui serentur Quod igitur operae, votique compos extiterit, quod aliquod in Palaestra Medica NOMEN ME, DE Cusu EG EssER. ιT , quod genium suum propitiauerit, quod rem familiarem luculente struxerit quod scripta quibus Libitina vitatur diuulganda reliquerit, hoc totum H E NR I-Ci MAGNI cuius recordatio iugi saeculorum veneratione vigebit beneficentiae acceptum est referendum, S o L v s EA TRIsTEs DI TEMPE sTATE C A M OENAs REsPExi T: Qui, Academiae Aquens, & caeteris , quibus Gallia gloriatur Universitatibus iam propemodum aeui. N hominum iniquitate conuulsis formam, robur animumque restituit. Quominus mirum videri debet, quod organa Rhetorum, plectra Poetarum , tubae historicorum , disciplinarumque omnium consonantes tibiae
quater MAxi Mi H E N Ra C i, velut alterius HE R C v L Is Mus A GETAE nulla prorsus obliuione obruenda in rem litterariam merita concelebrent: Nec mirum quoque quod amabilis Pieridum chorus ipsius mentem coelo receptam,velut aliquod sydus
vicinum Deo magnis virtutum radiis corruscans assiduo hymnorum, & epiniciorum modulamine veneretur. Iam vero, cum latis constet quomodo ad secundam Medicae prosessionis Cathedram Parens meus fuerit promotus, GALLORVM MONARCHA POTENTIssIME, ad Maiestatem tuam meae cursius orationis reflectitur, eoque simul inflectitur, ut palam fiat quo potissimum nomine tuum Numen Oblata huius consecratione Voluminis adorare non verear. Ex quo enim tempore post excessum tui Patris Augustissmi,quem ob e ximia benefacta in omnes collata nationes, vel nunquam
denasci, vel certe omnibus nasci seculis oportuit Regni gubernaculis publica te sceli
tem armorum gloriam, reseratis quotidie Iani tui ad nouas laureas foribus, magis magisque subleualii, sic torpentem Musarum dignitatem insigniter excitasti, nec passus es
15쪽
carum istes, aut subtracto tui fauoris influxu, subducto tuae rore liberalitatis aresecere. Nec minus quidem hactenus ingeniorum cui um, optimarumque artium celebrationem a Patre tuo rerum domi, forisque gestarum laude clarissimo commendatam promouisti, quam Dominationis tuae terminos circumlatis per exteras regiones Liliorum tuorum signis victricibus extendisti: Adeo ut in caeca circumtonantium bellorum
nube scientiae multiplicis fulgor emicuerit, in densa telorum grandine sapientiae sulmen eruperit, in terrifico armorum fragore voces eruditorum tonuerint. Tua nimiarum dexterae tam pace,quam bello spectabilis illustri munificentia STANT DocTARO TEMPLA soROR- Regijs honestatari tulis, atque largitionibus, quae tot excellentissimorum ingeniorum foetus in Ecclesiae Sacro- sanctae lucem, & rerum publicarum utilitatem mira foecunditate profundunt,& quantum aeternitas saeculorum dabit rediuiua quadam fertilitate profusura sunt Veruntamen inter alias Palladis exarmatae arces, in quibus pia Theologiae doctrina debellatur impietas, aequa cognitione Iuris expugnatur iniuria, salutati Medicae facultatis peritia morborum agmen profligatur alma Vniuersitas Aquensis apicibus radians Libatis peculiari quodam bonitatis tuae radio refocillata viget, atque sibi verticem coelo videtur inserere quod tuae Majestatis ope munifica , cum iam situm , squalioremque contraheret gloriose restaurata fuerit. Unde
quod olim IusTINIANO concessum fuit iure multo potiori mereris πιιριδων προπι
' ροιθε δόμω παγχρύσεος εος. Quid autem sperare maius aut optare laudabilius possunt' siue qui diuinas literas tractant, ut animos ad probam, & secundum pios ritus, atquel instituta diuina instituendam vitam componant, siue qui leges, & iura euoluunt, Vt ad concordiam, & politicam honestatem iter aperiant, siue qui artem sectantur id neam ad corpora hominum curanda vel restituenda, quam promoueri ad publicam docendi prouinciam, in ea praesertim Academia, quae tot Principum virtutibus & vuctorijs aeternorum liberali bonitate fundata, confirmata, illustrata, restituta suae fama pietatis, de eruditionis IMPLET so Lis UTRAM DE DOMv M. Atqui quod libens, & cum voluptate, praefiscine ramen dico catus Genitor non solum secundit Professoris munus effusis industriae suae contentionibus obtinuit, sed etiam primarij Doctoris ossicium, & Archiatri titulum gloriose sustinuit. Cum enim ΤvA MAi EsTAspro diuina mentis aeternae intelligentia sentiens ibi praemia honorum esse constituenda, ubi sunt merita virtutis ex Aquensis Themisti, summo tribunali ad Regiae signaturae praefecturam supra laudatum, nec satis unquam laudandum G. D v V A I R aequitatis Genium, Suadaeque medullam euocasset, Pater meus quem tantus ille vir Medicum, ac familiarem sibi adsciuerat nulla potuit ab eius comitatu ratione diuelli. Perductus igitur cum Archidicaste sapientissimo in tuam urbem Parisiensem victricem gentium,& dominatricem terrarum non minus prosperis, quam crebris Medicae peritiae successibus, & benevola commendatione amici potentis, & bonis moribus, qui famam bonam facile conciliant usque adeo innotuit, ut in tuum Augustale inductus blandum tui favonium fauoris exceperit. Quippe sublato e rebus humanis percelebri admissonis interioris Medico eius in demortui locum tua suffectus est indulgentia ; Io ANNE HEROvARDo inter tuae sanitatis tutelares AEsculapios eminentissimo sacramenti fidelis arcana suscipiente. Postquam autem progressu temporis nunciatum fuit IACOBI FONTANI, cuius encomtum nulla ingenij humani queat implere talicitas , lugubri admodum fato cathedram primam Iatricae professionis vacare, simul& virum vocare iis exuberantem excellentis ingeni j dotibus, quibus honor, & publicus amor applaudit
eum Antecessoris ornatissimi Successorem per voluntatis tuae dispensatores ossequentis limos constituendum nominasti. In summa votorum cupidinem repentina bonoru, honorumque
16쪽
honorumque possessio superauit: attamen dum ipse inexhausto beneficentiae tuae fonte irrigatus omnium expectationi respondendo decenter ac diligenter partes suas explet, vehementius in dies aduersa valetudine constie atus est , quam dumtaxat infirmam, di infestam contraxit a cibis venenatis non quidem sibi, sed Chirurgo cuidam in epulari accubitu apud Aquenses paratis,per imprudentiam tamen ministratis. Quibus factum est, ut diu languentem traxerit animam , quam nihilominus & suae facultatis admirabili solertia, & moderata victus obsieruatione trium, & triginta conuersionibus annorum in eaduci corporis ergastulo continuit. Agitatus insuper fuit grauissimis ab articulari morbo doloribus, quibus leniendis coeli, locique mutationem aptissimam esse ratus haud cunctanter a TvΛ MAi EsTATE impetrata missione causaria se ad genitale solum retulit, cuius in amabili sinu multis distinctus curis laboriosam vitae suae telam ut exorsius fuerat, ita persecit: si quidem praeter docendi publicum onus, ' 'cui haud aliter quam Prometheus Caucaso affixus haesit totum se impendit inuisendis laegris, quibus quotidie velut propitium Numen adsuit: Quid, quod nunquam tam
occupatum diem duxit , quin iuxta memorabile Apellis documentum lineam duishurus ad studia velut infirmitatis firmamenta. & doloris leuamenta mentem generososte tam semine transtulerit Nihil prosecto Epicteti, nihil Cleanthis lucerna, nihil
Demosthenis lucubrationes aestimentur , si ad eius vigilias aequatis laneibus expendantur. Procul dubio sequentis effati veritatem suo ratam secit experimento LABOR OMNIA UINCIT IMPROBus. Nam licet afflicta valetudine, laborioso tamen conatu quicquid laudabile animo agitauit assecutus est. Siquidem &fequenter Hippocratis doctrinam uniuersam auribus, & calamis excipiendam cumulate adeo tam nostratibus, quam exteris Phoebi clientibus tradidit, ut nihil intactum reliquerit, nihil inuolutum non euoluerit, nihil intricatum non explicuerit; Eaque insuper ingeni j seelicissime nati monumenta edidit, quibus non tantum mortalitas extenditur , sed in immortalitatem quoque vertitur. Ad extremum memor morte debitoris obligationem non eximi supremis, quaa integra mente condidit tabulis hoc unum maxime inter fastigia votorum sibi esse declarauit, ut non absque copioso sudoris stillicidio elaboratum volumen anathematis instar sibi offerretur, & iuxta huiusmodi oblatione palam posteris fieret se muneri, quod totum muneris tui suit haud quaquam defuisse. Sane qui armis inclyti sunt victorias tibi suas consecrant: Qui diuitijs potentes, fortunas : Ille sua arma, suasque diuitias studia, & libros esse sapienter iudicans quid praeter
hasce lucubrationes Majestati tuae dicare potuit Ne igitur erga pios Patris manes vota eius eludendo videar impius, hoc quicquid est operis Nomini tuo virtutum omnium corona spectabili nuncupaturus ad veneranda tuae Majestatis Augustissimae genua procumbo. Atque vivere dicam, si debitum spectetur, suspicio cessabit audaciae λ Si animus tantilli etiam donari j non spernetur exilitas e Si argumentum operis admirabilis opifici j, nempe hominis, elegantem structuram reparandam, aut sartam, tectamque tuendam comparatum ne Regia quidem dignitate iudicabitur indignum: Nec enim a
Regio conspectis submouenaa est salutaris, atque παυσών πιχ εωσ-Pro fessio, cuius originem coelo dicatam, cuius inuentores, Numinibus adscriptos cuius
efficacissima remedia coelitus laboriosae mortalitati data Δεῶν χειραε omnium aequo iove iudicantium calculis affirmatum est : Quin etiam si recte rationes instituantur ptocul dubio constabit tam excellentem esse huius facultatis utilitatem, utilemque simul excellentiam, ut eius quandoque familiariter exercendae ne ipsum quidem Archangelum RAPHAELEM puduerit: Ut maximi etiam Principes in arte ista excellere palmarium, & gloriosum esse censuerint; nec eam modo suis inuentis excoluerint, . a 4 sed
17쪽
' i sed diligenti studio agitare non erubuerint: inter quos totis extant verricibus Sabor , Medorum Rex, Sabiel Arabum, Mithridates Ponticorum, Hermes AEgyptiorum , Ale-j xander Macedonum,cui author inconcussae fidei Plutarchus in eius vita dat φιλιατρέδ. Quin etiam Mesuem Damasceni Regis nepotem, AvicennamCordubae Principem sui se plerique reconditae literaturae viri perhibuerunt. Quid autem Vςtera exempla repetoZ Cum praesto sit exemplum sine exemplo maximum Tu E duntaxat MAI EO TIs, quae Medici personam quodam modo videtur agere dum salutiferam manum explicando, de coelestem medelam stillantia verba proserendo,virulenta strumatum foeditate labo
rantes omnium nationum Homines, velut AGMiNE FACTO, undequaque conssuentes
coelo , terraque plaudente liberat: imo ubi quandoque infestam experitur hygetam phoebea face lucidiores oculos ad Medica praesidia insteistens, Ec Medicinam in honore, ac pretio habens ut in bello de Marte sortiter, sic in morbo de morte sceliciter tri uphat: Quid plura 3 prudenter reputat sanitatis aut borem esse Deum, instrumentum Dei esse naturam, & ministrum utriusque Medicum; Quem ob id honorandum sapientissimus asseruit Salomon, quod Altissimus eum creaverit,uel ad sustentandam humanae fragilitatis indigentiam, vel ad subleuandam Cepenumerὁ necessitatem. Quandoquidem demum ut Homero visum est Reges dicuntur, τάν λούν ; profecto ex mente Aristoteles habere se debent ad subditos non aliter, quam pastores ad oves, ac proinde Medica non aspernari opera, quae deuotorum suis sceptris capitum valetudini bene consulunt: Hinc est, quod libentia, laetitiaque onustum pectus gero, cum in certλm spem adducor fore, ut iactticum opus istud deuotis tibi populis non mediocriter profuturum suprasydereos orbes radiantibus obiectum luminibus, placida & crispanti oceano simillima fronte suscipiatum Susceptum reponatur in numero innumero tam sceliacium generis omnis monumentorum, quibus bibliotheca tua Regalis tanta copia, &vbertate affluit ut certamine cum Philadelphis, atque Pergamenis Regibus instituto, eos non dicam aequare, sed superare,videatur: Et hoc quoque iugi Musarum voce praedicandum occurrit, quod quantum vacui temporis a bellis, rerumque publicarum necessitate superat, tantum euoluendis maximi momenti libris impendere non grauaris: Achillem in eo refers, qui arma inter media cytharam interponere consueuerat: Apollinem Megarensem exprimis, una lyram attrectantem manu, altera verὁ hastam quatientem : AEgyptium repraesentas Mercurium: sapientiae praestitem Deum, simul &fortitudinis duplex gerentem caput: uno quidem agis belli negotia: Altero quae paci
sunt congrua: Denique Platonem libenter audis palestrae certamina musico concentutemperantem: similiter enim clangori tubarum, minaci tympanorum sono, armorum-
terrifico fragori plerios cantus amica quadam copula consocias : Et fortasse dextro in M. - Mercurio Continget ut tibi rerum in omnium halcyonia tranquillitate bibliothecam, --- ilustranti obuersetur istud opus Theoricam medicam , Trachatum de febribus, medendi formulas & exercitationum latricarum Decadem continens. Nam subductiast sublunaris mundi Theatro expectato citius Pater meus Praxim Medicam musaei angustiis adhuc coarctatam non potuit ad summum persectionis decus extollere. Uerumtamen, si & TvAE M A 1 E sT AT 1, vel tantillum opus istud arrideat,& ei Genius p
blicus applaudat,per me non stabit, quin reliquis lucubrationibus tota fruatur posteritas: Et nos quoque aliquando excudemus si Deus coeptis nostris aspirare dignatus suerit aliquid, quo sparta nostra legalis exornetur, id quod ab inclyto nomine tuo praesdiu
captet, atque lucem. Suscipe interim REX INTER OPT1Mos POTENTI SsIME, INTER POTENT Issi Mos OPTi ME, INTER UTRos QR MAXIME, istas laborum paternorum primitias . quae nec invidorum obliquo aspectu prospera omnia
18쪽
fascinantium malignis affatibus, nec maledicorum venenatis morsibus obnoxie a tuo patrocinio ut claritatem, ita securitatem capient. Enimvero quis Aiacis septemplexclypeus , quaenam Vulcani panopita, quae tandem aegis Mineruae potior esse queat
Li Li G E RI tutela CAEsARIs quem quicumque terrae munere vescuntur mortales haratiano prosequentes elegio NiL ORITURUM ALIAS Ni L ORTVM TALE FATENTvR
Siquidem somni deterso adulationis suco tantum ultra saeculorum omnium Principes emines, quantum a priuatis caeteri Principes recesserunt: siue sors nascendi ad solidum iudicij examen reuocetur, siue corporis Heroicae dotes expendantur,sive animi virtutestam in Vlysse, quam in Achille Homerico expressae penicillo ponderentur- Parentis enim maximi Proles existis maxima Parentis inquam , quo nihil augustius mundi
oculus aut aspexit hactenus, aut aspecturus est Vnquam. HENRICvM MAGNVM designo qui nominis magnitudine orbem Vniuersum, diuturnitate famae vastam temporum prosunditatem adaequauit. A DIvo quoque LVDovi Co sanguinem ducis, quem Christiani TEMPLI s v ENERANTUR, ET A Ris: imo pagani, fideque diuersi verentur, ac reuerentur. Nec sileo te Lu Do v ICI sanctissimo nomine in omnium virtutum commendationem, & exemplum Veniente decoratum, quod qui olim
duodecim Franciae RECEs inter C AROLos , & PHi LIPPos tulere singulati quadam praestantia sanctitatis.& sortitudinis inenarrabili gloria floruerui. Addo etiam te trium, S sexaginta RECvM Christianiis morum semen ella, qui gloriose adeo vixerunt, Vt eorum mortalitas magis, quam vita finita esse videatur. Tu itaque a coelo
ad Regiam dignitatem inauguratus , in solo insula diuinitate approbatus in altissima totius mundi scena superemines , & solio Gentis illius ad immortalitatem satae, quae ut Pietatis, & Religionis amore praecipua, sic pacis, bellique artibus insigniter nobilitata Liliorum, quibu&nihil terra parit storidius, nihil astriferi orbes vident iucundius diuino fulgore victrix, atque triumphatrix se inferiora despectans omnia ubique terrarum magnifice dominatur, atque modo procellas Martis intorques modo pacis almae serenitatem reducens populorum omnium fata potestatis suae fascibus adaequat. Tu igitur orbis, de saeculi bono natus magno animo,& scelici sceptro Regnum gubernas, quod potentiae tuae incremento potentissimum, gloriae splendore gloriosis limum, bonitatis diffusone optimum, fortitudinis intentione fortissimum , pietatis aetcrnitate perpetuum, iustitiae libramento iustissimum tanto reliquis dominatio
nibus antecellit QVANTO sPLENDIDioR QVAM CAETERA SYDERA FvLGET LUCIFER, AVT Q ANTO QUAM LvClFER AvREA PHOEBE Te vcro Regem esse talem iuxta scholae Pythagoricae dictum θειοτατόν ἐσι. Atque ut Regno tuo Sol nihil illustrat,&perlustrat excellentius, tua pariter MAt EsTATE terra nihil sustinet undequaque persectius. Imprimis enim ornamentorum copia coelum dissiuens tibi se penitus affudit, totaque naturae bona infudit, quot serenaniate fulgent in coelo stellae instar candentium gemmarum suis orbibus assi xae. Formam primum mirabundus intueo Vrpote quae animum indicat, cum ranta sit aethereae illius aurae vis,& facultas, ut qui in animo nitor, in
corpore luceat. Appares autem CLARA IN LvcE REFvLGENI Os HVMERos E DEO
si Mi LIs Βασιλεῖς γὰρ ἰςτὶ. hxω, ἰ-φ-ος θεου. Vultus est tibi lacteo liliorum,rosarumque purpureo colore suffusuς, igneus est tuorum nitor oculorum, qui sydera sunt probis, fulgura improbis, oris, totiusque corporis heroica est consormatio, cum dignitate ve- nulla,cum maiestate blanda.Status est sublimis, de rectus haud supra communem magnitudinis modum ad imperij, aut horitatem compositus, apta descriptione membrotrum, firmitate laterum, strenueque consentientibus lacertorum thoris quam scitissime compactus, grauis atque liberalis incessus. Oratio paucis adstripta verbis sed pondere
19쪽
sententiatum praeualens, o militariter animosa; qualem in Principe laudauit Socrates νin Cyro descripsit Xenophon. Iactet gloriosa suorum aestimatrix antiquitas Scipionis pulchritudinem, Achillis ποδά που velocitatem, Herculis inuictum robur, Alexandri pectus intractu: Haec omnia longe cumulatius ex eo consecutus fuisti quod ab ipsisprope serperastris indefatigati laboris incrementa solidam corpori tuo simitatem tribuerunt: Venandi enim exercitatio , quae legitima est militiae praelusio, equitandi peritia, qua
vel omnes centauros prouocare posses, praeliorum simulacra te rotum a puero habu runt. Atque ita etiam in aetate tenera eas adeptus suilli virtutes, ad quas cana vix possimo destia,& constantia peruenire. Ueiuntamen supra fortunae omni humano falligio maioris bona florentilliina, 3c ornamenta corporis eximia eriguntur animi tui Virtutes, quae nec numerari prae multitudine, nec aeltimari prae magnitudine queunt. At quo
niam MISTA NOTIs BELLI, PLACiDAMQUE GERENTIA PACEM ORA CERis, nescio an
a belli, an a pacis artibus Majestatem tua iniustius commendare debeam , cum parem utrinque laudem trahat. Certe a Martio puluere, quo impensius delectaris de gloriar militaris claritudine auspicari operae pretium fuerit. Sed eam vulgari stylo explicare mihi verecundia, &poene religio est: Huic enim in ateriae vel inuideret, vel certer succumberet longe, lateque ingenij sui aciem iaculans Apollo Maeonius. Faciam tamen quod olim ab ijs qui Esculapio acra faciebant, aut vota nuncupata soluebant factitatum suisse inconcussis litetarum monumentis, quibus vel solis gloriae, rerumque gestarum fulcitur aeternitas factitatum fuiss: proditum est. Qui opibus assiliebant recen tes hymnos, quibus illud salutare Numen venerarentur pangendos curabant: Qui autem rei familiaris angustia praemebantur iam multo ante concinnatos vel a Sophocle, vel ab AE hylo paeanas ore canoro repetebant. Similiter enim ego mihi meae conscius infirmitatis ea cursim replicabo, quae ad tuarum actionum imitationem suturis principibus ingenerandam illustres Musarum Alumni, qui vitae breuitatem claritate mentis extenderunt siue stricta, siue soluta oratione retulerunt. Patiatur obsecro ingenita
tibi humanitas,ut ea, quae sine laudis affectatione in Bellone theatro strenue gesta sunt, l& quotidie geruntur citra omnem ambitionis, aut assentationis illecebram humillimi lcultus & obsequentissimi affectu: animandi gratia mihi summa tantum rerum fastigia Isequenti delibare liceat, eo quidem citius ac breuius, quod in tam spectabili luce posita sunt nullum ut recest um,nullam ut umbram obliuionis admittant. I 1M AD MOD v M igitur matutina coeli facie reliquum diem conijcere est, se a puerili tua indole FRusTis uvTR1TA svB PENETRALiBus qualis ,& quantus esics suturus coniectare fuit in proclivi, atque illud aptare MAiE TATI Tu si, quod prVceptor Themistoclis identidem Discipulo dicebat suo : Tu Mi FILI Ni Hi L VNQTAM ERISMEDiocRE vel potius cum leui verborum mutatione illo te prosequi elogio quo Alexandrum filium Bucephali domitore Philippus pater posteritati commendauit ALivD
Regij seminis dignitatem non modo pari,qua acceperas gloria conseruandam, sed maiore de integro cumulandam ratus propriae virtuti oblatas amplissimae laudis occasiones insatia Siliter arripuisti. Audis&admittere cogeris vetus en comium. NON TUA
siquidem vix octuennis aeque ditionis, ac existimationis paternae successioni admotust rudentia,S magnitudine animi supra aetatem cum miraculo fretus procellosos popu-Osum plerumque ad vicariam potestatem contumacium turbines dicto citius compescuisti
20쪽
cuisti; seditionum decini nanos fluctus peculiari quadam praepotentis Dei cura tuis velificante conatibus momento composuit i,hostes non minus luce virtutum, quam armorum fulgore terruisti: Quin etiam fere anniuersariis tumultibus exortis animose signa
tua circumtulisti, bellandi audaciam, debellandique fiduciam praetulisti, inhorrescente
variarum factionum tempestate oppressa, gladiorumque licentia tem eic nimis gras. ante illico repressa victoriam retulisti, QUAM NON VENTvRA siLEBUNT LvSTRA NEC IGNOTA RAPiET svB NUBE VETUSTAS. Multis arma sponte ceciderunt, multis excussa sunt, onanibus tamen Virgilianum illud ex aequo acclamantibus. Monarcham auspicato nacti sumus, qui recte nouit. PARcERE SUB iECΤrs, Ei DEBELLARE sv PERBOS. Postmodum ubi primum ad firmiorem aetatem e pueritia enatando properare coepisti, Ut te non acriorem sceptri, quam salutis singulorum vindicem exhiberes in morem execrandum , quo Galli leuibiis rixis inter se commissis aut passim iugulum suum dabant, aut petebant alienum authoritatis tuae arma strinxilli. Nec mora; I actum est, ut atrox, de pelliten, . illa lues feritate gladiatorii detestabilior, quae tantum Gallici cruoris exhauriebat actutum confecta fuerit. Deinceps mentem generosissimis exaggeratam cogitationibus ad momenti suscepta grauioris transferendo in ultimas illas Galliarum ad
Iberiam oras laureata vexilla intulisti, PER OBsΤANTEs CAΤERVAs ARMA VICTOR LXPLI v I s Ti. Prouincias iugum iactantes intrepide subegisti:sua coelitibus templa,Templis sacra, sacris Pontifices, Pontificibus optatam securitatem, superum coetu gestienterestituisti. Necdum post tot egregia facinora post tantam adorearum exinde pullulan. tium seriem a martis palestra rece)endi facultas, aut cupido tibi fuit. Vltra pro tuae viribus aetatis progrediens aliis super alias expeditiones nulla obrepente fatigatione sus ceptis ad antiqua Maiorum tuorum iura recuperanda bellum Allobrogicum ex prioris incendi j fauillis conflatum denuo suscitasti. Tu ipse DUX consilio, miles exemplo, somni parcissimus, cibi abstinentissimus, manu strenuus, animo inuictus, sine aemulo clarus adsuisti. Quin etiam hyeme saeuissima, algore, & glacie premente nives, nocte,& luna sublustri eum dubia caligine loci terror velaretur Alpes ipsi olim formidatas Annibali velut quadrigis vectus igneis velocissime superasti, POTENTIvs ICTu FvLMINEO cuncta obstantia perrupisti. Nihil tam alte a natura positum, quo Virtus eniti non possit virtute tua comprobasti. Tota tui ad Numinis intuitum contremente Italia Vrbes, quae alioqui situ ,& opere munitissimae videbantur inexpugnabiles aperto marte linuasisti, occupasti, in ditionem tuam redegisti. Dubitatione quidem inter illos orta populos an tui de nivibus milites educerentur, an ijs gradibus e coelo in terras deducerentur. Victor tandem & triumphator Galliae tuae tuis tu triumphis exultanti, simul &gloriosium caput exaltanti redditus ad Volcicas&Tectosagas expeditiones animum intendisti. Hic ego si arce, atque urbes enumerare pergam, quas audaci contumacia tuis parere renuentes edictis MA1EsTAs TvA expugnauit, aut corona coepit, aut ingenioso stratagemate decepit, vel deditione accepit ut seruarentur, vel quas non capiendo ser
merosa vocat gloria: nempe ad fortunatum Hautonici aequoris praelium famulantibus tibi ventis scelicissime confectum ad classes hostium submersas,ad nauales Britannorum copias auxiliares manus Rupellanis porrigere parantes iterum, atque iterum vel in fugam versas,vel liquentis elementi profundo subuersas,ad fraenis ot compedibus deuincta maria, ad infestosae infaustos exercitus finitimis insulis exactos ad cracinam denique tuo ductu auspiciisque seruatam, unde factum ut illae voces publico consensu firmatae in omnium ore versentur: Quod frangas infractos, domes indomitos, vincas in uictos: Quod soLvM ET coxLvMTIBi MILITET OMNE QUOD CONIvRATι VENJANT AD