장음표시 사용
31쪽
Non diseedat a te Medicus iste, quia opera eius sint necessaria. Eccbstiast. 3s.
AE TERNATURAE MEMORIAE. MIrabit vicibus gratis dum solueret ora, Doctrinae & querem flumina lara simul. At te Maeli onias quantas tractiverit artes, Est mitata suo pallia saepe bono, Et quam mira foret, acu dis gratia dictis: id
Sensit,mi Wandas & pietatis pes. H te sateor,nobis popu:o nec malas Aquenti, Et decus,& munus sanus Apollo dedit. Exeat ang istis Saliorum nomen ab oris, Lultet & eoas,occiduasque plaga , Et pateant monumenta quibus notat ordine eatis is, sorborum . mitis sanat Se ipse modis: His q'i d Apollineum,tellus capit et,&vnda Explieat,& mita dexteritate docet. Indolis ut mirae Mer indolus omnia mire,
A3Mensis o cadema 'Primarium Prose is Me νὰusimum. EX tincti qui scripta viri. iam re ne te eredis. Hune viuum aspicias, nec mori tutus erat 'omnis eum .ittus sit semper nescis mortis, Verus virtutis , cur periisset hon os,
Flumenti cum grana suum nisi mortua fluctum, Donem: maiores mortuus iste dabit. Nam s G1leni quaeras pulcherrima quaeque, QuΛdsetipsit videas, haec habet, illud opus, opias Hipoetatis diuini dogmata: volvas Hre modo,& in istis,omnia conspicies Tam docta conscripta manu, Vtiam dicere possini
Absque Mettudolo sit Medicina dolus. AD EUMDEM. Est hie Hippocrates,est bic Galenus.& iste .
Docti inam amborum cerebro coniunxit in uno Auxander Ma tin D. Mediem.
i Anthonius Merin dolos. Vt in sole hi tun do manes. Thereot habitu quoties spectamus alumntis' , versicolore oculis gaudia laeta dare. Florida quam vatir sensim per prata vagantes D aleisoni, hominum cautibus or trahunt; Vani loquor.fagiant volucres tot, sum it una Praestans quae reliquis Solis amica venii: Iucundi latas pennas post, nuncia Veiis sistit,& ad tempus cantica grata refert; Haee simul angina moribundis,corpore sanam Suppeditans vitam mortua vivit auis. Gartula proli fiet multos quot Apollinis actus, Morborum euris,lcripta tulere Etrum; AEui solus amor dignabere lumine libri. μιοι solis nuncia Hiramisim-s.
Antonius Metin dolus. Honos,ut mel arundinis. I Am sitis externae gentis mirata triumphos, I Huius at egregios Gallia cetne viro . Eminet Arelatis Laurentius .hic patet alter . Quem sua commendant scripta valetiola. Simmaximinum Fontano gaud. talumno, Sie Constantinum tu iba Senensas amat: Eneelebris Salium quem Curia vidit ovantem, Pulehet de Archiat tum vidit Apello suum. Solus Aquis stat simiai nune, ut mel arunduris herbis, Funera post euius nomen in aere micat.
Antonius Met indolus. Di ys anth s,unio,lumen. SVne bona. nobilitas & opes, doctrina, venustati Quae gens, sors,animus eorpus habere queunte Nobile At paucos ditauit honoribus aeuum, Innumeros postquam saecla tulere viros ni mira patent a i , & ximio, tume . Sc Antiasi Fulgebunt euius semper in aere bon . Sri t. F. - νω, μιά- Doctor Cartes ora sis. ' μ . oth. M
32쪽
Foelix progenies prioris aeui, feelix sots hominu dolo priusquaml Proles Iapetit ullisset ignest Tettis *det eos inaui pica ins Tune robusta parens dolore patitul Hiudes et aptavi valelui res Edebat pueros.magis torosi Floreb1nt iuuenes senetque crudo Peliancti lenio uM quieti Tradebant εnimas beat oria Sed post aer hereis saees quadtigis Subdui as,macies, ebrix, ynanche, Hydrops,psora, ines canina, pestis, tot borumque phalanx atrociorum vitae eortipuit gradum fugacis. Nec tantiam proavos,sed & parentes e institia nimis cohors maloruml Otri praeeipites aflegit antris: l Grassaret ut .4hue lues cruenta. Sed nos ineolumes in i que firmos
seruas praesidiis lMER lN DOLEὶ istis Cottor Pa oniae sagax, fidelis
Naturae gemus, cens Prometheus,
Qui mentia radios sagae totis. Coelestique animam trahens ab axe, solerti hxud luteam manu figuram Formasti, sed opus labore dignum Plesquam Palladio tuum peregit Sublime ingenium, quod de talutis Commune hospiti uiri patebit aegris, Et lanos plaeida fouebit aura. Nam quiequid Medi eis lxiet venustum Plistis codicibus. nouisque,paruis Totum id limitibus luis eoarctar. Hie naturam hominis magis deeoro Cir nnsam habitu Iubet tuerit Hie litas acies status salubris Digestat melius,nous ae morbos Spech is cissidibus superbientes. H e ludent critici dies, suturi Vates interitus,sed & salutis Praecones reducis magis suaves. Mentis linite leui perieulosum Perlustrare salum pixcet medendi. oecurret Methodus graues repellens Etrorum seopulos, ptiusque nulli Compertas. aciles vias docebit. Hinc ceu Oeeano Rusnt onustae Naues praesidiis, quibus rebelles, Morborum domitae cadunt eateruae vii doctis animum polire dictinH ,e sit v t,r opus, nitentima Tergens eloquio rudem prioris Secti barbatiem: cupia medeti. Non quaeras aliud malis asylum s i namque senis, Desque sacras AEquat Peigam ei domos medelis. Sed quid plura tuis eamcena tent Angustate modis, sat est eam cena , venali haud opus est mero colymbis. Sie splendens proprio libet nitore, ornatuque suo satis eoruscans ultra carminibus coli recusariSi laudate tameti negatur ultra Exclamare licet, nimis beata re te nostra tulit recεs prometheusJQuae te nostra habuit Merando le) aetas.
Inlpitatis luteam, tuos cruentae Imprudens dederat neei nepote . Tu praeelato opeti tuo tecondens Diuini ingeni, potens acumon. Hoc non tantum animas, sed & su ueae vitam prolapiae paras perennem.
Antonius Met indolus. Vii.313-Laur 1.,leida hute eliata est albos. frons Cypridis illi, Vec tamen aut mytthus suit hie , au popul ut ille. u Lautos non tantum adamas in lautus tamine sed iusto sata fiondes, mystiea Daphne. Vulli, exeoluit similes Sie Onia, nullas -- da pates, nullas Permessidos alluit undar Qi1 ea nam Phoebi te seu te dextra , fucisque eo trauit natales tellas tibi Delia ivleos.
Tille tuo siliunt querulo de stipite rami.
tot dulei mirum, crepitantes marmure. voces Neddunt Phoebeis similes: miratur Apollo ,-nspiratque animum, Ac sortes dat n, MIe suturas. Zitem sic Demina Lauris . tu robora vin ista odonaea, tuis cedunt oratu dictis. Omnibus una malis tanquam Panacae a medetis, aurus is polinaee decus attur fluctibus aetas Uiuit nostra tuis, quidni tu Phostica L utus,
otiator est Pambus, Phoebum victutibus aquas. VIuit . non vixit. vivit post funera. cuius Fronden em Laurum nulla laeesset hyem . Hae suomprurpiori, O ad D iratas lauream ει νε-
ldeni N. THI SAUL T. Lingonensis. D. M. IN LAUDEM D. D. NT UMERINDO M. tamcum Carme . Coelesse Numen. sydus & aureum,
aeterna supra culmina e alloeet, i Tutum leuamen langa idorum,l Phoebigenam celebret vetustas. Chirona summis Graeeia laudibus Tollat, hebauo gaudeat Istria: Saeeo Thadaeo, glorietur Hesperiae populus supet . Intra patentem nobilis ambitum iArtis peritos , Gallia plurimos
Foerutida nutrit nutrierque Dum radiana aget axis orbP. Quo S inter omnes. xtte ME INDOLVSCixtus medendi. Sol vel ut auteus Virtute, doctrina, labore,
ALLUDIT. Meo praedixit dudum tibi sacra futura .
Stuta Dei: ὁ tandem piae laga lingua virum Ptae saxa venisti natilix nomina fluctus tNam tu quam ipse cotta te Medicina colit.
offert illa tibi Medi ei prudentia pullos, .
Angues, cunctis cum medeare viris. Hoc tutum est O nuramma viris en da salinem: scimus, te pariter sanus de aeger amant. Nam euras aegium, sanique tuere salutem. Hunc que vides, morbo ne redeunte . cadat. Ergo dieit adhue eonuersum an Urammate nomen, Hae Uuundasnes intuear quor et unt. Nec magis aegrotis prodes medicaminis arte. Quam tua paupetibus subuenit ipsa manus, Est pietas. etenim satura inquis tim na m do .i Heu se arte colis quos pietate iuvas.
33쪽
Se Capitum prioris Partis Artis Medicae.
t Ptol egomenon. Lissur fingularis. fol. t. l De ortu S progressu Medicinae. cap. i. sol. I. - De de filii tione xledicinae. eap.ii. fol. 3.l Su ne Medicina ars aut scientia,& qualia. cap. iii. fol. 4. De obiecto,& fine Medicinae. cap. Iv. 6. De partibus Medicinae. eap. v. sol. 7. De antiquis & recentioribus Mediemum sectis. eap. vi. ab. Qualem Medicina Tytonem, a sedi cumque esse oporteat. cap vii. sol. 9.Arris aedieae Pars priori Iheeries. sol. ι . Debis quae ad eorporis hiunani naturam pertinent. Tractatu primis. sol. 14. De Elementis. Libet primus. sol. 16. Quκn mea sint, diquot, quae eorporis humani elementa
Quae, dc quot qualitates, ac quomodo in sint in eleme utis. cap.ii. sol. 2o. Quae qualitates in specie insint in singulit elemetis. c.iii Lai An elementariae qualitates eiusdem denominationis,in quocumque subiecto insim . sint eiusdem speciei.cap.lv. f. 23. An qualitates elementotum sint eorumdem formae substantiale . cap v. sol. 16. Quomodo elementa admixtorum generationem concurrant utque in illis maneant. cap.vi. sol. 27.
Quid sit leatio;& num possibilis ea sit. o vii. sol. 19. Quid dicatur an tu erastasis, de quae sit illius latio.c. iii. s. 32. De Tempeiamentis. Libet secundus. fol. 3s. Quid si temperamentum. cap. i. ibid. De te mperamentotum disserentiis. eap.ii. s. l. 3 .Rn det ut aliquid tempe, amentum ad pondus. p. iii. L 39. Q Ialis sit, de quibus indieiis dignoscendus temperatissimus homo: ci qui intra limites sanitatis, ab eodem, huic inde
ec dunt. cap.iv. sol. l. 'aesit utriusque sexus temperatura. eap.v. sel. s. De aetatum temperatura eap.vi. sol. 44 De varia 4 limatum temperatura. eap vii. fol. 4ς. Dequatuor temporum anni temperatura. eap. iii. sol. s. De partium nostri corporis temperamento. tap.ix. sel. 32.
De singulorum principalium membrorum dignoscendis temperamentis. cap.x. sol. 3 1. ant modis quidpiam dieatur ealidum. tigidum .humidum, di cecum t qui fint primarum qualitatum printlpes es. tectus. cap xi. sol. II. De otia litatibus temperiem sequentibus. eap.xii. sol. 76. Quibus viis in notitiam veniamus primarum qualitatum p . e l minantium in mixtis. eap.xiii. fol. 78. Quot sint sarcirum generar quas qualitates ex primi , quosque stibilantiae modos singuli senuantur. e.xlv. t.si. De homotibus. Liber tettius. lol. t s. Quid sit humor : cte num in corpore humano certi quidam insint congeniti humores. cap.L ibid. De humor um numero.& gi fiet enit . eap.ii. sol. 87. De lecundis humoribus. cap.iii. f l. 'Ο. De sanguine. eap.iv. sol. 91. De pituita. cap.v. fol. 's. De . te. cap. vi. sol. 'S. De melancholia dc attabile. eap.viL fol. I oo. Desero,&klioribus. cap. viii. fol. I s. De vaporibus. flatibus cap. ix. s. l. I 4. De multiplici humorum micione. eap. q. sol. Ios. De materialibus humanae generationis princ piis I semine, I sanguine menstruo. Liber quartus. fol. ιο .maenam sit semiuis materia, de qua in parte id peificiatur.
bida Vitu semen ex scemina aeque atq; ex viro decidat tali. si ιχ. Quaenam sit pioli fici seminis istina:& quis sorπxtionis --
Vnde scituum ad patentet similitudo, aut dissimilitudo iac sorinatione Ae temperamento nascitur: atque ex qui bus causis monstra generentur. cap.iv. f l 1 . De tinguine menstruo. cap.v. fol. I s. De conceptione. tap. vi. fol. 218.
De ordine formationis seelus. eap.vii. fol. I so. Intra quia tempus humanus scelus animetur. c. viii. s. 3 De facultatibu de xctionibus. Liber quintus. sol I3s. Quaenam sit corporis humani substantialis formi,dc quae illius primatiae facultates. cap.i. ibid. Quomodo altimae potentiae,ab anima, te inter se distingua
cur tertis quibusdam membiis,& quibus,saculiatum prinei-patus tribuatur. cap.iii. fol. i s. De saeuitatibus naturalibus. eap.iv. sol. 14s. De vitali facultate. cap.v. sol. 134. De pulsus natura,& differentiis. cap.vi. Al. Is De pulsus disterentiatum eausis. cap. vii. fol. 164. De respiratione,eius dissetentiis,& exesis. cap. iii. fol. I r. De facultatibus animalibus. eap.ix. GLDe voce & locutione. Caput x. fol. 183. De calido innato,& humido primigenio. Liber vi. l. Isto. quid vita : de quanta sit id illam tuendam caloris necessiistas. cap. l. ibid. Qua ratione eator, & ealidum , ab inuicem distinguimur. cap.ii. sel. xyr. Per viventium torpora & ealorem diffusum esse,&quidpiim quod calidi nomen mereatur. cap.iii. Di. t 'I. Nd innatus calor.ealidumque innitum antiquis eisse dicatur quantumque illi trabuatur. eap. iv. ibid. Quotuplex
34쪽
in plex in nobis ealor esse dicatui: & quomodo ab inuicem differLm. eap.v. fol. Otuplex sit in nobis ealidum, di qua tauone inter se distinguantur. eap.vi. sol. Is s. QP sint ea lotis calidique innati legitimae dotes.c.vii.LaoIQuanta sit humidi ad vitam necessitas. cap.viij.. sol. 2 4. Qi otuplex fit in nobis humidum. cap. ix. sel. 2ol. Quale iit in nobis humidum quod primigenium,& radicate appellatur. cap.x. ibid. ealidum innatum, humidum ladieale de primigenium depopuletur. cap. xi. fol. aos. An ex alimentis humidum aliquod primigenio aequale t s auret .cap. xii. l. ae8. Quid inois: de quomodo hominem in interno principio moIi contingat. eap. xliti ibi. 2 3. De spiritibus. Liber septunus. sol. 1 f.
Quid id sit quod spiritus in nobia appellatur. cap. t. ibid. Quot upliees sint in nobis spiritus. cap. v. sal. a I . Num spiritus influentes sint nimati& luminosi. e.iii f 1is.
Ex quibus de quomodo,spiritus gel eientur cap iv. fol. 1 al. In quos usu spiritus in nobis destinentur. cap. v. sal. aa6. De sanitate,& optimo eorporis habitu.Tractatus seeundus. Liber unicus. sol. 11'Quid sit ianitas,le in quo consistat. cap.r. fol. 1IO. sit omnium optima constitutio. eap.ii. fol. a M. tuae ad longiorem vitam optima sit constitutio. e. iii LIII. yae ad corporis iobat maximum artissima sit constitutio. cap,iv. fol. 13s. Quaenam eorporis constitutio ad ingenii praestantiam maxi
Qui ficilius, qui que dissicilius aegrotent. Cap.vi. sol. 2 s. Audetur aliqua ecinstitutio neutia. cap il. fol. 14s. De morbo, morborum causa, Ac symproniatibus: deque incit botum iudieiis in uniuersum. Tractatus s.fol. 14s. De natuix de distentiis asaeum praeter turam. Libet primur. l. 2 a. Quid sit morbus. eap.i. ibid. Deptimatiis de essentialibias morborudisserentiis. e.ii.fxs De seeundariis. dc a identalibus morborum diffc renciis. cap. iii. fol. χέα. De istas morborum in genere. capavis sal. 27o.
De prunatum distetentiaru m morborum causi ..cap.v. s. 27 3. De causisseeuadatum diisetentiarumor botu. cap. v . f. AT .
Quid sit symptoima de quot uplex. ca vii. l. 184. De generalibus syniplomarum causis. cap.viii. l. 23 IDe iudiciis morborum. Liber secundus. se l. 19 i. De signis ita uniuersum , te signorum fontibus.eap.i. s. 292. De pulsuum signification bus. e p. ii. fi l. 296. De signis ex respiratione sumptas. cap. iii. l. 20 . De ludore. eap.ig. sol. 199. De sputo. eapiv. sel ιυ 4. D Iinis. eap.vi. sol. De egestionibus. cap.vit. Dis. De signis ecictionia Ac eruditatis. cap.viii. fol. I I. De signis futurae salutis. eap. ix. sol. II s. De multiplici moiborum exitu. cap. . so, si T. Decrisibus. cap.xi. tb d. De diebus decretotiis. cap.xi . f lDe senis eri .. n, de specie eliseos iudicλntibus.e.1 3 i. f. t y6. . De simplici motborum solutione.eap. xi Φ. sol. 13 s. lDeterminatione motbotu,quae fit per decubitu. e.xι
De signis lethalibu .aur periculu portedentibus. c.xvii s. 344 lDe uniuersalibus praetepiis ad piognosim tecte institu n- dam necessariis. e. xviii. L, l. s. . , De eital bus de non vitalibus hominam partubus. Exercitatio ptima fit
An sce us in utero respiret:&devagi.u Uterino.exer ii. 37LQuid monstra,quae ex plurium eoagmentatione comisse apparent i unum aut plura esse discernant. exet. iii. scit. 3 s.
Te possibili sexuum metamorphos. exere. iv. sol. Quomodo serino sanguine epoto, homicies setinos mores
induant. exere. v. fi l. ι85. Cardiacam gemmarum saeuitatem, non aliunde ciuam ab elementotum crassi pendere. exere. i. iol. 3 9 .
Purgationε non attrahedo.sed irritando fieri.exere.vii. f. 3 yssebrientibus pisces ta victa concedere pes mutatur. exercitatio viii. fol. 4ol. An sint aliquae medieamentorum facultates Occultae. exerincitatio ix. Cal. 4os. Num liceat peri aptis, seu amuletis ad mOIbarum euratio
nem uti. exercitaLIO A. sol. 4 I a.
Nepote laterprete. VIue Liber,libemue vige: Sed si qua noeebunt,
Diste libens liuore nihil sublimius esse,
Cum tibi mordaces obliquent laeua cachimos Murmura, cum cupiant linguis laeerare prophanis. sis utinam inuidia dignus quae summa lacessit, Quam pascit praesens, extremaque terminat aetas.
Si quid Amice Lectori errore, aut ne- 'gligentia, in haec aut quaecumque a m cinerint scripta , irrepserit; quod Catholic*& Romanae Ecclesiae decretis aduersetur : Id totum ut indictum, in saniorem sensum con-luerti, & emendari, supplex expostulo. Ealverὁ in quibus liberum est Philosophando
exercere ingenia : non ante damnari rogo,
quam sint mature excussa. Hoc te monitum lvolebam. Vale.
35쪽
l renaer Ufctio quadam est. ιι inquit Ecclesiastes' eam ipsam dedit Demflus hamiuam , ut distendantur in ea. At his smpensim labor, amomus est: cuias vera, in eo ui uecateruextellantior reddipotest, d ini homiηebummum est .άfcusos scilicet oratio. Neque quidquam in nobis rueritur, quo propιusia Dei πα-turam accedamss: quam inιencitione, se rerum qua in mundo μι cognitione. 'anta vero ex veribus me-δcis emergat et titit.υ. mille experimentis quati.ie comprobamus. Licet enim Hinocrate ν teste, natura plurμmoνum morborumsut curauices rmaua tamen molitur ars , quilasρνastanais imparnatura fret. Ossa denrti culata nunquam natura reponit: quae arsse dirastituit. Intemperies quales, o febres bactis- femei ιm- Iresso emendare natura non valet: ars opponane poteta Venenorum perniciem . se virulentos ferarum morsus,vIx unquam natura aut reprimis aut sanaι: quibin tamen ars tempestiue quaesita, alexturbs subuenit. GD-tiores AEutem a serius quas per se sanare: thera/tia Deviore tempore curat. Dolores quos pene setos vulgus morbo pestat. Medicus celer=imephlebotomia, limmento . aut cataplasenate demulceti quos agra ιοle antra Vritures .ies experire uti Deus vero omnium bonorum auther, o a quo omniι medela est: Medui Ni m eZ:ωm ad I
36쪽
euνia esse ausitas Coeant stuprimaris inter illos in ciuitatibus insedicinam faciunt, Iocurrulis Ieu conti vectes aut mi gestaros voeat D. CIrillus Alexandrinus: qui decor ant artι, θρ,. ' Lxbro .
r. mss eorum Feνa utentibus magno I ut emotamente. Nulli tamen vitio dandam es, modo qua artis sunt exe- i quatur, si moνλri,nsvehementiam; perare alitu urin tet, assiquos ab intensu struare non res in . uenim Medico impa ara euenturanortalitatιs .ebeι, et 1 dicebat Vl Anus si iis Non est in medico semper releuetur ut aeger: si ι .is l. 6.
Interdum docta plus valet arte malum. O f 7. rastus autem ι fariam Uc peccat Ham cuicumque Medicamst profuso o curaratisv m polluenti. quamuis k Qv diu
avria credire adeo bunda essterandi pro se enique dulcedo h de consi bs autem , non aliterquam ex eaenia ta dieat. Us enim receptum est ut ysi rem ab suam non recte AEnruit, tamen faelicite esciunt, optimo consilio 'es existimentur: alij contrasauiti calpentur, eum re optime delibera AE , voti compotes secti non sunt. Satius h pliniuienim toret , o peritos proavrtis eligere . o pro potiusquam se pecta silei viris se comittere: ac tali inedito sepia.
Iamquam amrco considendo , rem totam illius credere eruditiona, pro entiae, prebitati, sesedulitati. Hamis haec omnιa myairuntar in ira dico. Ne vero ι eritia vel malitia quarumtam in ciuium se reipublica detrimulis CRisui l cedat: a I Magis Ius perIinet aeque in malis at uern imperiιοι aduertere. cum enim*ι Iata leges qua insitig rpaniant evitatem Oearamdem authorisare imperitia cuja annumeretur Non desunt quAE malitiam castigent. l. b . d. l Secisi gaid ab agris peccatum εst,aut ab Uidentibus casu,imprudentia. ut temerario avs aemissum e mala qua Aquili. f. inde fisp.raeuient, non sunt medicu imputansa. Vonsola. enimhF .m prassare oportet opportuna facien em, r. l. 6 . inquit Bithei rates: Sed is agro, o sudentes. se exteriora. auriumque ver. an cibus iure aut inis DAeolfic. νι.ἰ ιmponunIur: ars Ner errorum est nescia. .'aesi erraret aliquando, iam ars non foret. Ea quidem conis i d i
accommodare Ieneantur. Praecepta emm artis circa uniuer, alia versa Mur: quorum certa est is constans venias.
AEMare Le vere artium omnium est princeps ἀνθρωπὸφυλα, bominamsessit ,snit tu custo, m , o m AE es l. s. s. s. runca . cr vitam a stra. Cuius 1llecebris capt- , ct ab accidente ills cupidine saucias: ubi per annos plus quam D taeaii. Diginsa varios t Vedicinescνiptores eseluendo, alias docendo, is meam veram in earandis egris pressando, ' eandem tolui; ne otiarer in otio ad quεdmestequens valeιudo plerumque traxis uti se of is cui sum ad Aos S qui l sati facerem, se memoria per aetatem primum ιncureanti consulerem, meas lucabrationes thartu tam . araas: eorum quibus vicendo praefuimus freqsenιι expostulatione prouocati, publici tandem iuris facere inducimur. l P. blici inquam iuris facere, etiam post tu celebres scrptores. o Gasios . o exteros: qustulam tam vaga ars sem- D. ad leg. i per aliquid habet qsod magis ac magis possu inpars ' se in sentent s per aetates vas, receptis, quiaepiam quod Corneliami huic aut illi emtndandum videamr semper occurru. Hippocratis enim praee i memor, plurim. in locis huius de ii ta si operis i/ ρ stitisse me consis, quod ille in Medust scriptore deseerat. Marim enim admodam obscura, . - lusi
l mus quam ante viderentur ex lic ta praeferimus: se non pauca qua vix attigeraut alij, accaratius examinata. s a doctoribus tamen exeolenda se repumicania proponimur. Ga n bu integri huius operissGibendι maximam li occasionem dideruui. In quo texendo, flanim hinc inde ex stas nori sicripteribus ea decres, qua naturatu Lib. dei hicntia principiνι , rerumque usarum natara magis consena, ad veritatem opius accedere vis sani. Partim arte. quae ungius a veritare dis ita appaν utrum, licet vasto probata, examiui susmittens ab errore vindicare studu. Eid autem profaram se quastum in publicam utilitatem contulerim tDoctiso ingenuis, neque aliorum i sores calumniari aut maledicentia lacerare censesetis ivissicandam relinquo. nrum nequi quam me rimu 'ς-
sum censeat: nouerit nunquam mihi venisse in mentem. me ρ- alse spere. Sed cum existimem nihil ab seminibus perfecte cognosci: tantamqae nostrum omniam esse igηarantiam, ut pene mihi pubesin quod PhilosopM- .rum iri spleni simin mabat, se id unum scire quod nihilscis L Nam in his etiam qua quodammodo sic, qm ut, qWodustum restat , longissimo superat id quod si itur. V de restis e dicebat a xempu, ' omnemo μ'
DItonim vostram qua m caligine nen carere. Hae etiam censio, ei si caluisse istam integra discutere nemini iste, p. s. bac τι Ia concedatur: labstre tamen se m ditatione tui .e licere, si, si lacem aliquam Deo miniinante δ' rare , cuius ope, eorum qua natara densis vastauit tene ris, interm far aliquid quod alias latηerit. P ρη enim taborιρ rcentes, non. qa aliast qua ποιιι ob eiuntur inquirunt : Iedalus qualia videanιαν referenti ιμ- credunt. Aluralia quaque esse censent, qualia primum mesii anarent: ea ante etiam Vnobantes, qu/m si tem maminarint num olus de quisum veritate iam constar res nisant. Ita vero suam facile sit a veri iste δειν
37쪽
rare,ctfas: quis vel sensiosus nen videt auaproptersolitus inam in quib- verser examine desectari: inon dioido me ιn plurimu qua etiam praeter vastarem sententiam protuli ad veruatem ac sisse. Sed in nonnullis aliis me etiam errasse mereor: quo clam eam esse hamam ιρο-j infirmita em, ut cum fetuleram possidi paratim veritatem absqui , vix aut nev/x quidem in pluramum prorisitionum cumause ab errore vinaeuare valeat. 2Uque propteνea me ab inmtuto quo plurimu utilefore un o, Zoilorum deterruit liueν. Neque enim vel lupus m cum ,sic me raucumfaciet inuι dia Noui tamen quam periculosum sit prodire in publicum. se se cuiusuissen una committere. Praterquam emm nihil tam cultum nihilque tam cumulas umest, cui non insit ati . quid quos culpetur ; cum praesertim - Opere in longo fas sit obrepere somnum. Pyraeterea in Ianta iusti ias ingemerum varietate, Hspera rim sposse quoquamst inscribendo ita commere, ut qua erit quibatque sapiant, nemini displiceant.
Inueniatnuod quisque velit non omnibus unium est. Quod placeti Hie spinas colligit. ille rotas. 'Euinimo praeter paucos qui e Ieru virtute longe praecessistes nemim detrahunt: reliqui omnes aliena aut ea.ctinno 1nsiquuntur, aut malevolosusurro conuellant. Maiores nusquam roraci, uiuuenesque lenesque, Et pueri nasum Rhinoeetotis hxbent.
Ilam creab quisuemrimores , eo ad maleiscendum ' andati .r: er torpidiores saepe acriores sunt repre-be ares. Inuidiam Im virus , ingema quaesolida non sunt, acuta ad arguendam , se quae nondum matura , ad reprehenis dam acria reaedit. Ad quam tirentiam feruntur etiam Doctorum nonnulli: non τιμι aliqua meti νυ fortas ι accessio; fled clo solum ut vicina lucis ustorem vel extinguant, vel essen ans saltem. lios inquam inbu moratur invidorum stridor, quis amicorum persuasione excitati, qua multo labore conquisia1mua, accurasa meth.do disimus , oste uenti meditatione quantum licuit evotiuimm , sn Medicina Tyronum utilitatem 'referamus. Gue ea methodo persequιmur , υι totasibi coharente tractatione , continuu quasi annum sit gula connexa videantur: seminima labore liceat, totum opus ιn tabesto securissima memoria aLumenia digerare.
Re uerractationis seriem interrumpunt es se passim controuersiae ; quas nultam fugistanus sic excussimus, ut raro sientemiarum varietatem reserentes, en prelucamus quibare non praeoccupa a mens probabilius assentiatur. Id sum sic explicando , aut Mormando, ut vix si uam Obyci queat quod non illi datur. Quod fit ahquas mi in aliquando qua sciri nequeam: ea nos nescire ingenue eonstemur. Nec pudet in hῶ qua comprehen ι ι- uidissimum est non posse , ante not ignaros profiteri, quam diei. Strim vulgam est, o minime campim: quo nudam veritas is formam , cerusem, mInium, omnemquesecum negligentem , exprimere conatι sumus. L ecquε- mam benignum esto plenum ingen puderu , fateri per quos profeceris : at rextra maligna ct fias a m n uindicium est, deprehendi in furto maste quam mutuum reriere 3 Aut heres a quibus quidpiam exceps non refero solum , sed locos etiam nau : ut quιά in hosce hortos Griuatum est, in in osse cum libuerit quaeratur. Ne vero librorum capi um se nomenclaturis rudier anareret oratio : margini lotos asserisi , cum notis qua quo gula reserenda μι inaecenι. Sed ne vel αι docendo controuersias fugiunt , vel discendo, pra ignoranti i terprete eontinuo indigent , mbu obscurisatem imponant. Illi quidem memiserint , i s ulvio baculum mo/osiam avino: suo arm diffutias , o ardua q. iones signi Pantur, Pas διtirem inquirere se accuraIst ex mine expolire conueniat. Alij vero discant, eos ab elemone arteri, Pineeliteris humanioribus nec PhileΡ-phi sunt imbuti. Hs autem in udus, dociles Use opponere mora non fanctorierienda, set a principio aE sitiem, atιenta'meditabunda menIe Nemauda. Principio enim tam id ustru disciplina cupidas nus cp ter. non se negligenter in Medicina correndum dis, nec os ranieν sudendum. Si quidem et i monuit Nos venerandus iste Cous Senex: vix potes homo breui bininctio Lόε tibm sua visa annis , amplitudinem se in 'cultasem rerum in hac arte discen rum, ex ssibus ea D a reὰ itis, ast consequi aut severare. Sed eo maxime ad I ledicinam asstrantibus diligentiusviandam est quod cum rimum ad rarim conuertimur ae rum c. ram suscipientes,amnia artis 1heoremata,medendi praecepta, ct remoria experimentis prabata nesse , atque in promptu habere v/rteat. Es enim rite medendi occasia mirum in modiam praceps est mora impatiens: θη m ne gligenH,ubi semel fuerit errat m,dis illimum es emendare peccasum. Everiri asiem noua se nondum pro Hia, queram facultates etsi rationem quamur ducem, certis iamen inaestigare nequimas, o qua num ρυμφημοι vescimus, anne nocitura uno muι, a3modum pericuissum est Dranibus autem nan solum diligenter sedere opus eLI: Sed riserea tra sericos erudiιοι est in praxi exercitatos frequentaret ii baram familiari instituti. e se exemis in sinetularium cognitione se curatione prudenter aggredienda instruantών. eo editos enim non hominem sed Calliam er Sortem curantes, decet agrorum, morborum, se remediorum indiat uatim habere notitiH- . a ta illam quam praxime licet acterire, τι singulis si uta accommodate prasiolsantur. Rua cum viris etiam inane consum aris non leue negotium inferans: qui as dis cile ρle unque es is essentia naturaque plurimo μ' uritudinam tu Hcare, defuturo morborum euentia decernere, is remedia qua cωιque indiuidua nauara eAAEcreestuuentu πι prascribere. Rouexi mandum eis Hrones ea omnia aliter consequi pose quam matro studio ουτ seM exercitati ue. Mamobrem si cupiam volupe est, Alassicine suasitatem nan extremis labettis, ρή 'leno ore αμ-φre: is sibi sedulo taborandum, or grauiter studen .am proponat Nee quemquam deterreat laber, sine quo nihiιρulchrum nec quiaquam grande conseq-mur: labore veto er in diastrL1. ad maluarum omnium rerum cupitam stultionem peruenimus. FINIS.
38쪽
O C E N Di ratio omnium optima, ea ost: quae methodum rei tractandae maximε conuenientem sequuta , non summaria solum rerum docendarum percurrit, sed quae ad perfectam institutae disciplinae cognitionem faciunt, citra obseuram breuitatem, citraque importunam prolixitatem persequitur. Uam docendi somam nobis sequendam proponentes, antequam rem aggrediamur ----quaenam totius huius operi, futura fit methodus explieandum est Galenus in Attis Medicinalis praefatione,tres omnino doctrinas ordini inhaere lites, seu doce di methodos esse profitetur. Quarum prima resolutoria appellatur: quae a praenotione,seu finis,seu obiecti,initium dueens per resolutionem aut modorum quibus ad finem perueniri potest i aut paristium,proprietatum,& principiorum obiecti progreditur. Quae solet vel quae a fine remotiora sunt, eis quae eidem propinquiora existunt praeponere: et ab his quae in obiecto magis coposita aut eom plexa sunt,ad simpliciora de incomplexa magis, peruenire. Secunda Compositiva nuncupatur,quae ex eoinpositione constat eorum quae per re tutionem suerim inuenta. Tertiim definicium vo cant,quae ex definitionis dissolutione seu explicatione fit.
Harum autem definitiua,quod pauciora opira complectatur, compendi js maximὶ propria estiqua ideo Galenus inatte medici i est usus Compositiva verb his maximὲ scientijs Guenit quae
retum naturas&essentias contemplatur. Sic Aristoteles de rebus natura constantibus,seu de ente aut corpore naturali adtimas in physicivile rum naturalium principijs primum,tlim de earumdem proptietatibus, postmodum de singulis ipsarum rerum natura constantium generibus tractat, ab
imperfectioribus ad perfectio progressus. Ita in logica de syllogismo acturus, a terminis ad pio- positiones hincque ad syllogismos procediti
Vertim qui methodum compositivam docendo insequuntur,antequam illam aggrediantur,opo ret ut per resolutionem primum ea inueniant quae deinceps per compositionem sunt explicaturi.Qεwniam ea,quae nos ad sui cognitionε proxilia excitant,sunt sensibilia,quae cum eognitione con- 1sa notiora sint nobisi non melius adeotu persectam cognitionem peruenire possumus 'uam per ea quae natura notiora sunt, magis uniuersalia scilicet & simpliciora. Ideoque qui alios voee aut
scripto docere profitentur,debent ptimo rem docendam sibi proponere,mox eam ad sua principia, M quq in ea sunt fimplieissima,medi ado resoluere.Vbi verb quae iam coceperint alijs explicare student ab his quae objecto smplicissima insunt quae de natura prima sunt aggrediatur oportet. Etenim ca huiusmodi simplieiore conceptu apprehendantur, eadem primum discentibus sunt explicanda. Postmodum veris a simplicioribus ad magis coplexa pergendo: εc singulorum principia proprietatesque explicado quasi per gradus ad rei propofitae integram perfectamque cognitionem progrediendum est. Quae breuiter eitato iam antea loco docens Galenus , Secunda inquit, ex compositione constat eorum quae ex resolutione suerint inuenta. Resolutiuam methodu illi insequantur oportet,qui artes factivas,aut scientias practicas docent.Hi enim supposta notione materiae operationi,aut praxi subiectae; te sibi proposito fine ad quem aspirant: modos, mediaque attingendi ad finem doceant neeessum est a generalibus ad particularia quibus propius ad finem peruenitur semsim delabentes. ex ipsiusGaleni verbis eode loco insinuata legimus;dum prima quide,inquit, ex notione finis quae per resolutionem fit. Ita Galenus in libris methodi, curandorum morborum ratione docens ab uniuersalioribus medε di indicationibus d magis particulares per singula mor
39쪽
plurima min is exactὶ explicuerunt Moguntur pleruque qui artes effecti itas aut scientias practicas theoreticis subalternatas docent, materialis obiecti naturam in quantum ad artis persectam cognitionem requiritur explicare:cum eius exquisita tractatio in subalternante scientia desideretur Quare eum Medicina fit de genere practicarum;ad illius exquisitam tractationem complendam requiritur: primum quae ad proprij obiecti naturam pertinent in Physicis minus diligenter explicata, accurate tractentur: tum finis assequendi via, mediaque doceansur. Quae ut absolute persequamur, in duas partes totum Medicae artis opus diuidemus: quarum primam obiecti contemplationi addictam, theoreticam alteram ver δ operandi medendique rationem explicantem . practicam appellabimus. In priore compositivam methodum propius insequemur, cuius tres erunt tractatus ciuorum primus corporis humani principia,facultates. actiones,& primatia instrumeta explicabit. l Secundus,de sanitate,& optimo corporis habitu tractabit. Tertius tandem de morbis, eorum causis, symptomatibus ac iudiciis in genere differet. Posterior totius tractationis pars,methodo resol
tiua docebitur e que etiam tribus riactatibus absoluetur. in .etum primus,praecepta conseruandae sanitatis complectetur. Secundus de curandis humani corporis internis prae ter naturam affectibus, tam in genere quam in specie tractabit. Tertius M vltimus materiam med acam sol mulas temediorum tam internorum quam e X ternorum explicabit. Quae omnia ut aegredi sic persequi, de pro rei dignitate absoluere sua miseratione nobis concedat gratiarum omnium largitor D. o. M. tum ad laudem do gloriam aeternae suae maiestatis, tum in medicinae Τyronum S Reipublicae utilitatem. sed antequὶm nos operi accingamus, quaedam praeludiorum vice praefati portet, quae huius artis,
imo & scientiae sacris initiandos ante scite expedit, quam ad penetralia ducantur, in quibus si nγ- latis hic liber occupabitur.
Edicinam a medendo dictam, seu ut Isidoro placet a modo seu tempera meto ad quod omι em suam industriam dati sit appellata:ptincip15 quidem Deus cum Caeteris sciet iis Adamo infudit, ut propriae natu is & eorum quibus aut iuuaretur aut offendereturi Otitiam haberet. Mox autem, ignorantia post peccatum in Adami prolem gliscente: dum integer erat hominu vigor,nec male feriata morborii phalanx illos in starc ccxpcrat lacriit Medicinae cognitio. Postmodum vero,ubi per deteriori aetatis illecebras, morbOTu Variae Deiles homincs inuaserunr:cept timest adnotari,quod casu oraculoru monitu,aut belluarum sibi me cientium imitatione quibusdam profuisset, unde empirata exordiu habuit. Hinc ut ab Strabone scriptum est antiquo ritu solebatit 2Egypti j aegros in plateis deponere: ut i ccurrentes, quibus re mediis similes affectus euratos scirent, nunciarent 'Mox ratione etiam morborum causae & remedia quaeri coeperunt,ab his qui sapientiae operam dabant ; ve , Democrito & Heraclito factu apud
Laertium legimus. Indeque variae emerserunt medentium sectae: aliis sola experientia , quibusdam . ratione ad communitates contr;icta, pluribi sexperientia rationeque coniunctim urentibu S. Ac
primum quidem apud AEgyptios, excoli coepit haec arsaeuutant E AEsculapi j tempora , ex Iosephi praescripto, ut habetur in Genesi Medici corpus Iacob aromatibus intra quadraginta dies a gyptio more condierint Verum quia per Graecorum doctrinam ad nos propagata est Medicina: inter hos Apollo primus, venationis studiosus&syluarum quasi perennis incola, quδd herbarum aliquas facultates adnotarit: Medicinae inuentor est appellatus, de inter maiores Deos annumeratus. E in aesculapius ex herbarum succis Medicinam vulneratis faciens, in Deo tum numerum pariter est relatus. Seu quod viros ob tam beneficum inuentum de genere humano benε mercntes, diuinis honoribus dignos existimarent. Seu quis d mystich per Apolline de Esculapium Solem,ut notatu est a Macrobio, significarent. Vel per Apollinem quide Solem, per AEsculapium aute Actem intelligerent: ut volui ausanias in Achaicis. Α Solis enim suaui influxu conciliata aeri temperatura sanitas in nobis conseruatur.AEsculapium seqitutus est Chiron centauius externis affectibus manu mederi
solitus: qui cum quasi typus fuerit antiquae Medicinae , quae sola Chirurgia ut docet Mercurialis
utebatur,ex Saturno &Plut lyra natus dicitur quod rudiorem illam medendi artem,tempus oc experientia genuerint. Huic coaevi Podalirius & Machaon ab AEsculapio geniti,Troiani belli temporibus Vulnerariam exercebant. Ab his vero ad Hippocratis Coi aetatem, quasi in densissima node, ut ait Plinus Medicina latuit. ini artem, quam, reserente Sorano in eius vita, ab Heraclide i
40쪽
parente de Herodico didicerat:primus,Varijs editis commentariss publicauit. Non liberis modδ,ut prioribus ex Galeno s consuetum erat:sed alienis etiam artem communicare honestum esse ceniens. Hic citra fabularum prisca illa commenta, philosophorum &medicorum primus: omnium medicat artis bonorum fuit author. 'Post Hippocratem vero per quingentos pene annos , a suis cultoribus descedata magis quisn illustrata fuit Medicina. Inter quos doctrina aut nouitate praeceptotum celebriores feruntur, Diocles Carystiur,Praxagoras, Prodicus, Chrysippus, Erasistratus, Herophilus, serapion, Themison,& Tliessalus. Veriim dum toties Medicina mutatur, tam multis famam nouitate aucupantibus: M. Aurelio A ntonino imperante; ex Asia quas nouum sydus illuxit Claudius Galen is Pergamenus: qui iam satis illustrem artem, ab innumeris erroribus vindicauit,de ad culmen suae dignitatis evexit. Cuius ea est laus, Hippocratis opera plurimum splendoris ab huius commentariis accepisse: & veram medendi methodum puramque artem ab hoc tanquam ex fonte in posteros derivatam: a quo meliora caeteri, vel scribendo,Vel imitando acceperint. Huius aurcm lcmporibus, vel idem aegris consilio praeerat,parabat Pharmaca,& Chirurgiam exercebar vel famulos habebat Medicus Chirurgos S Pharmacopctos,quibus cum oportcrct Vtcbatur. Nunquam vero tam vilis fuit Medicorum conditici quod exprobrarunt tamen aliqui in ut tabernas haberent,via Pharmacopolae, tonsores, & v guentarii. inae enim a Plauto Medicina ab aliis medica trina dicitur, a tonstrina, & myropolio distincta: pharmacopolarum ossicina erat,ut interpretatus est Lambinus;myropolium autem in quo unguenta de pigmenta vendebantur. Post Galenum tandem, medendi ars nonnunquam penE neglecta iacuit: alias communem rerum vicissitudinem sentiens, quasi renouata resulsit. Neque augustior unquam exinde suit quam Rasis, Avicennae, Serapionis, Me suaei, ac caeterorum celebrium A rabum aetate post annum a Christo nato circiter millusimum et postmodumque priore huic saeculo quo non Medicina solum, sed reliquae omnes & scientiae N artes per Europam summo cum decore viguerunt: Medicinam illustiantibus Fernelio, Silvio, Holerio, Rondeletio, Dureto. Mercuriali,Valesio a Veiga,Massaria Mercato,Foresto. Vesalio, Fabritio, Laurentio & aliis fethi umeris,a quorum scriptis quae sequetur aetas magnum capiet emolumentum.
C A p v T. II.;-Tsi unius rei,una sit vera Mabsoluta definitio:quia tamen res eadem diuersis terminis ex-l Hui plicari potest,aut diuersi rem eamdem varie concipiunt accidit ab antiquis Medicinam Varie esse definitam. Hippocrates' enim aliquando adiectionem dc detractionem appellauit: alias h eam esse artem dixit,quae in totum aegrum a morbis vindicet, mothorumquc vehementiam obtundat,neque his qua a morbo victi sunt manum admoueat. Galenus Herophilum sequutus salubrium, insalubrium-neutrorum scientiam, definiuit. A Libro veto ad Thrasybulum ' artem cura tricem aegrotum de fanorum conservatricem. Avicenna, Medicinam esse ait scientiam qua humani corporis dispositiones noscuntur,ex parte qua sanatur vel ab eo remouetur: ut habita sanitas Conseruetur,lcamissa reeuperetur, Auerthoes,. Medicina est inquit, ars effectrix. ratione Me perimento inuetita, quae ἰk sanitatem conseruat 3c moibos pellit. Quarum omnium definiti num,Vt quae sit optima discamus,an aliam assignare oporteat:quaedam adnotare conueniet. Primbaccidentia ex At illotele, non proprie sed quodammodo tantum definiri:quae autem non definiuntur,inquit Boetius describi consoc uerunt Qu axe habitus intellectuales csim sint accidentia : non proprie definientur sed describentur. Inter descriptiones autem ea videtur proxime ad definitionem essentialem accedere,quae causalis appellatur:quam,Fonseca ait esse orationem explicantem quidditatem rei ex genere de causa aliqua causisue externis. Secundo sciendum est definitionem Omnem seu cssentialem,seu descriptionem. debere esse ex notioribus,propriam definito, cui nihil desit aut supersit, sitque breuis sine obscuritate tamen. Tertio aduertendum est, habitus 'maxime per obiecta eaque fornialia distingui & habitus definiri per actum , actum vero per obiectum. ' Ex quibus infertur , eam esse maximε propriam definitionem cuiuscumque habitus intellectitatis r quae ex proximo genere constat; & differentiae vice, obiectum vel suem assumit. Medicinam ergo inter habitu intellectuales iure numerandam recth definiemus: ictiam tuendae ac reparandae humanae sanitatis. ω definitio, parum discrepat in re, ab ea Galeni quae libro d Thrasybulum legitur:& quam sequutus est Fernelius.' Nec plurimum abest ab altera Auerrhois: