Antonij Merindoli ... Ars medica in duas partes secta. In qua non solum ea explicantur, quae ad medicinam discendam sunt necessaria sed multa etiam, quae theologos & philosophos recreare valeant continentur. ... Accessit sub finem exercitationum medi

발행: 1633년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

641쪽

i Artis Medicae pars posterior.

V. Baccarum iuniperi&cardamomiana I. i. garyophyllorum,maeis,& nucis moscalae ana I. . gummi elenii, serapini,& galbaniana I .ii. eastorei lateris rubri accensi in oleum antiquum mersi puluerati J.iii. terabinthinae I .vi. pulueratis puluerandis,misce, dein leto ita luto obducta ut artis est post duorum aut trium dierum sermentationem distillentur. Ex solis autem oleis ut ex aliis etiam aliquando liquoribus fiunt embrocae seu irrigationes ta perfusiones in partem assectam oleum aut quem placet liquorem instillando.

De lini mentis. C A P V T II.

L Itus seu linimentum, quδd liniendo apponatur,dictum, mediae est inter olea & unguenta eonsistentiae illis enim erassus est,his vero fluidius. Ex oleis,butyro,axungiis Vnguentis, aut ceratis, vel pulveribus etiam aliquando admixtis componitur Ea tamen proportione, Ut semper emineat oleum.& fluidam consistentiam retineat. Vt si uni unciae olei, puluerum drachma una,& rantumdem cerae,aut sevi,duae autem drachmae,aut tres liquatae axungiae,aut usualis unguenti immisiccantur. vi

Ad lateris dolorem mitigandum, dc facilitandum sputum

olei amygdalatum duleium I. i. butyti non saliti ,& unguenti dialtheas ana 3.ii. eroei puluer ii misce fiat lini mentum quo latus affectum,aut thoraeis tota anterior pars liniatur.

Item ad lienem obstructum M tumidum.

c. olei eapparorum I. i. s. axungiae gallinae I i. gummi ammoniaci aceto soluti,vel serapini ,.ii misce, fiat linimentum pro regione lienis.

De unguentis. CAPUT III.

π Nguentum ab ungendo dictum etsi ab antiquis de solis etiam odoratis oleis diceretur, ut V apud Dioscoridem' videre est iam de oleagineo dicetur medieamento , ex pinguedinum, medullarum,gummi resinatum,cerae,aut pili uerum admixtione adfirmiorem linimento consistentiam deducto: cui etiam cum caetera restixerint,mucagines aliquando adduntur, vel cum prioribus nutriuntur. In unguentorum autem compositione ea proportio obseruatur,ut uncia Vna olei, puluerum & cerae,utriusque quartam partem admittat. Vbi aduertendum picem resinas,& gummi,ita ingredi compositionem unguenti,ut si parua sit horum quantitas praedictorum proportionem non immutetit; si vero pro unguenti mole,magna sit horum copia, cerae quantitatem imminuant. Item si pinguedines axungiae,& mucilagines non nutritae, unguenti compositionem non ingredian Iur :quoniam horum substantia adolei liquabilitatem proximbaccedit , cerae proportio non omnindqualis praescripta fuit, admittantur. Vnde nonnunquam cerae quantitatem non limitantes, eius q. sat. praescribimus. Est tamen anni tempestatis aduertenda disparitas. Nam hyeme plus oleii aestate aliquantδ minus assumere oportet. Liquores unguento aliquando admiscemus,non ut illius compositionem ingrediantur, sed ut cum oleo donee consumantur bullientes, illi suam vim communicent. Alias iam parata in pharmacopoliis unguenta sola aut inter se mixta ad varios vias praescribimus. Sine ergo in exemplum.

Vnguentum ad somnum conciliandum.

Capita papaueris num. ii. mandragorae I.i. hyostiami m. s. coquantur in posca q sae. in eo laturae I.iiii. adde olei violati I.iii. cerae I. i. simul bulliant ad liquoris consumptionem . tum adde styracis calamitae F.ii. opis S.i. pyrethri, piperis,& Dryophyllorum ana Θ.ii. croci 3. i. misce fiat unguentum quo hora somni ungantur tempora 9 nares.

Vnguentum anodynum ad ulcera Sc fungos articulorum.

V. Cerae nouae de gummi elenia ana I.ε. terebenthinae lotae S.ii olei rosaeia, butyri recentis non satiri. olei ex vitellis ovorum & amygdalarum duleium ana .vi. Liquefiant omnia lento igne decolentur. Tum admisce croci S.i. vitellum unius oui misce, Se eum det titi panni linei discerptis fi-Iamentis imponatur.

Vnguentum ad ventriculum frigidiorem.

V. olei de absenthio It pulueris macis,garyophyllorum,& mamclies ana , .i. Olei nucis mosi chatae 3.i. cerae S.ii. misce,fiat unguentam,quo ventrieuli regio ungatur.

Vel ad dolorem in pleuriti de mitigandum.

Vnguenti dialtheas 5s resumptiui ana I. i. unguenti agrippae 3c medullae ceruinae , si ibi simus ubi haberi possit,ana I. . misce fiat ungiae tum quo ungatur calide latus dolens

642쪽

De Materia, Formulis Medicam.

C Eratum 2 eera dictum non eiusdem est consistentiae medicamentum apud Gallos & Italos, linos enim vel cum nguens O ceram excipiente Ceratum confundimus, vel medium inter ungiae ritum &emplastrum facimus,atque emplastra ipsa oleis additis emol. ita cerata vocanti . Italiveto eeratum emplastio solidius paranr, ut ad cerae concretae firmitatem perueniat. Placet tamcnqilibusdam illa cerata aut cereia a,l a C Ceronea appellare, qui cum empl. stris eadem etiam censun discit. Ea autem in nostris ceratis componendis P oportio seruatur, ut olei triplum ad pulveres A ceram addatur. Haec autem aequis pene portionibus ad iniscentur. Vel cerae quantitatem pro varietate temporis anui plaarmacopaeo luntiandam relinquinius, eius q. sat. praescribentes.

Vt ad liciateriam.

o. olei masticini, dc cytoniorum an a S L massices,sanguinis draconis , boli armenae, de acaciaeana 3. i si . cerae 3. vi. misce, fiat ceratum quo totus venter inferior calide ungatur.

Vel ad calorem iecoris temperandum.

T. Olei rotati ompli acini,& de nympla ea ana I. s. pulue iis iantali rubri. dc ei trini ana drach. i. cerae albae in aqua solani cum pauco aceto rotato liquatae S lotae S. s.camphorae gr. iiii. misce, sat Ceratum quo regio iecolis ungatur.

De Emplastris.

visciditate cuti inliaerens eius meatus & poros ut plurimum in farciat τἀ ἐει- αττειν quod est obstriuere Si implere. Quia tamen pio natura simplici uni ex quibus emplastra coniunt. Varias vires assequuntur; ea cuiuscumque facultatis sint sulceptibilia. Coin pomin tur autem e X quacumque in inerali, vegetali, aut animali sicca substantia quae ab oleo , cura, te sina, gu .mi, dc sinii libus consistentiani assumunt. Maxime vel 5 ab oleo de lythargyli dimidio, vel vita lythargyri Parte, N: duabus olei lente nutritis de coctis. quibus aliquando mucagines , aliquando radices cOctione emollitae, pistae, ac per se taceum ductae permiscentur, simulque lente coquuntur donec dcbitam consistentiam acquisiverint, nisi muci Iago sit excola piscium, aut tauri, quae citra coctionem Pene tefrigeratis emplastris admiscetur. Succi autem vel decocta pari modo atque in unguetatis diximus in emplastiorum praescriptionibus c4m Medici scopus suaserit,admittuntur. Ad empla stra quidem recte de artificios h fingenda multa animaduertere oportet quae ad plial mac opolam instruelidum faciunt. Ad recth autem ea praescribenda sufficit nosse talem seru.indam esse praescripto um proportionem, ut pro siccorum puluerum uncia,olei I. iii. cerae I. vi. admisceantur. Rc sinaeve id liquidae si addantur eetae ad eas dimidium super addi requirunt, si statim empl.istro vii vell-mus. Sin conseruandum , d sata. futurum usum,tana resinae liquidae quam frae α νιλ α ichium dc gummi illaesa priorum proportione eo ιι -υM C, Di laltri Cottii Oiiiiistiem ingrediuntur. At si resinae liquidae Sc cera sine oleo assumantur j iiii. . virnisque debent praescribi pro qualibet uncia pulue riς. Axungiae veto dimidiae olei quantitatis Vicem subeunt: ita vi f. i. axungiae pro I.ε. olei habea. titta Aduertendum tamen ut aucta puluzrlim quantitate ad duplum cerae quantitatem octava par. re imminuamus. Et quia haec praecise definiri non possunt,lais a quibus vis eir, plastri pendeat praescriptis, sussiciet de cerae & olei q. t. praescit bere ut a pliarmacopeo eorum nec staria quantitis inter fingendum emplastrum limitetur. Aliquando tandem usualia emplastra varie ad varios usus permiscemus. Ut

Emplastrum ad maligna Sc cancerosa ulcera purganda & ad

cicatricem ducenda.

t v - olei in quo limatura plumbi incoxerit I. iii. resinae&gummi e leni j ana I .iii plumbi cum dimidio hydrargyri ad ignem fusi Ne in puluerem versi ceruis lotae tu thiae praeparatae, lapidis

calaminaris pulueri satorum ana 3.ii. cerae nauae in aqua fabrorum liquatae M lotae i. nuste, fiat emplastrum ut artis est.

Zmpi strum ad tumidum lienem deprimendum.

v. Radicis cucumeris asinini in aqua coctae, pistae, Ac per se taceum ductae I iii. gummi ammoniaci aceto soluti I. ii. galbani, dc sagapeni anai. . . olei capparorum dc cerae q. sati misce fiat emplastri in asta ad praescriptum viam.

643쪽

Artis Medicae pars posterior.

Emplastrum ad ventriculum citra alicuius intemperiei excessum, imbecillum.

Emplastri de mastiee,de pro stomacho ain J.i. ladani puri I. s. misce fiat emplastrum, extemdutur super alutam pro regione Ventriculi.

De Sparadrappo.

SParadrappum vox barbara,nihil aliud significat quam detritum linteum emplastro in quo liquato intingitur imbutum & quasi inerustatum. Cuius cum tot possint esse differentiae quot emplastiorum 1 non tamen sparadrappis uti vulgo consuevimus nisi ad chronicorum ulcerum curaticinem de fractorum ossium ferruminationem iuuandam: quoniam sparadrappa dc per Iongius tempus operantur,& rarius emplastris renouantur. Sit ergo.

Exemplum sparadrappi ad dysepulotica ulcera curanda.

olei rotati omphacini I.viii. ivthargyri auri I. iii. resinae I iiii. cerae I.vi. terebenthinae I.i.pIumbi crudi in tenuissimum puluerem verit dum tunditur in mortario aliquor aquae plantaginis guttas affundendo 3. vi. eeruta,mini I,&tuthiae praeparatae ana 3. iii. tiruris,&mastices ana 3.li. fiat emplastrum ut artis est in quo adhuc liquato intingatur detrictus pannus lineus qui probe illo imbuatur,tum pene refrigeratus aequali pistillo complanetur,de ad usum reseruetur. Vel

Ad callum in fracturis procurandum.

O libani, mastices, sanguinis draconis, Mboli armenaeana I. . farinae volatilis I i. lapidis osteoeoli I. ii. lythargrri I iii. olei cytoniorum,dc rosati ana I iiii. sevi horeini Iov. cerae q. sat. fiat Sparaci appum ut artis est.

De Cataplasmat o CAPUT VII.

CAtaplasma quasi superpositum medicamentum ex nominis notatione significans , ad certam externi remedii speciem eontrahitur, quod consistentia inter unguentum & emplastrum me dium, pu inguis tamen minori copia admittit, 3c minus sibi cohaerentem molem habens, stupis vel linteis exceptum affectae parti admouetur. Materia cataplasmatam sunt radices , folia, semina, flores,fructus, farinae,quae cocta, tuta ut puluerata consistentiam accipiunt a lacte,melle, oxymellite, apa,Oleis, sevo,axungiis, medullis atque aliquando a gummi portione quapiam. Inter haec autem quae ex farinis, inii earum decocto. lacte melle, aut sapa concinnantur , pultes a quibusdam speciatim appellantur. Cataplalmatidias utimur aci dolores ledandos, ad reprimendas fluxiones. tumores discutiendos aut suppurandos,atque ad materiam in profundo sitam foras euocandam, aut ad alias intensiones.

Vt,ad dolores sedandos.

Mi eae panis albi I .iiii. Iactis q. sit. coquantur ut artis est,coctis in pultis modum adde vitellos oui oleo rosato nutritanum ii. vel huius loco oeulis oleum respuentibus affectis. poma co. m,dc a membranis ac seminibus purgata numii. misce,fiat cataplasma.

Aliud.

v. . Micae panis albidi . l. sarinae seminum cydoniorum,&fanugraeci ana 3.iii. coquantur cum lacte vaccino usque ad consistentiam cataplasmatis, tum adde butyri recentis, olei rosati, & de vitellis ovorum ana I .i.axungiae humanae I .s.croci 3.ε. vitellos ovoru num ii.misce fiat cataplasma.

Ad phlogosim sedandam, Sc cutaneas exercitationes prompte siccandas.

U. Foliorum plantaginis longae coctorum,fle vi artis est lusorum 1.vi. farinae lentium S. i. aquae plantaginis I .iii. tensim misce semper agitando,N fiat eataplasma

Ad phlegmones resollitionem,&imminentem gangrenam auertenssam.

Farinae labarum,lentium orobi ana ι ii. pulueris soliorum abhiuliij vulg ris,& marrubi, anai I. ii radicis Ireos 3.ii. oxymellitis q. sat. coquamur ut artis est fio Cataplasma.

644쪽

Ad silppurationem iuuandam. I

v. . Radicum altheae dc cannabis paludosar penae ana .ii. capita liliorΠm num. ii. foliorum maluae .patietariae,& brancae V sinae anam. i. carica rvin pinguium par vi. seminum lini, ερ sanustati an a lonci, i. coquantur in aqua q. sat. ad putrilaginem Vs que cocta traiiciantur per se tactum , quibus adde farinae volatilis Onc. . axungi porci olac.iii. naiice, fiat cataplas a. l

SAeeuli fiunt ex sibi non cohaerentibus minutulis aut grandioribus seminibus integris vel con

tuus herbarum foliis minutim sectis aut pulueratis,aliisve sicci medicamentis in sacculo con- .clusis, ut cui oporteat parti imponi valean P: maxime ad rcsoluendos flatus humoresve alicubi eon tentos aut ad varia membra corioboranda. Formantur autem hi sacculi vel ex cannabina laxiore tela in pleuritide,colico dolore aut ivit pania. vel ex panno seri ceci pro corde, aut ventriculo roialborandis,atque eo raro ut inclusorum vis commodiu, membris quibus admouentur, communiceiatur; de ne contenta quaquatiersum dissiuant plerumque inter uncur. Et pro ventriculo, ac corde, quia tenuioxes pulveres assiimuntur, vilii contineantur, grossit pii m permiscetur. Solent tandem saeculi, vel sicci, vel humore aliquo irrigati aut asper u ad penetrationem iuuandam, issiactis partib

bus admoueri Vt l. Sacculus ad dolorem lateris aut ventris a flatibus. 1

i. Milij I iiii. seminum anisi SI nasturtij contusorum ana,ii. storum chama millae M melilotiana I .i. salis quo porcina caro salita laetit puluerat illa i . misce sit gantur in sartagine vi dcbit ei ne lescant A: inclusa sacculis alternatim parti dolemi admoueantur ea ide.

Vel ad idem.

Foliorum hyssopi, rorismarini, εἴ origani minutim sectorum ana m. i. florum salutae , dc .chamomilia ana p. ii. seminum lini,faenograeci M petrosesiui contusorum ana I. i. salis communis s. iii. misce, fiant sacculi qui vino aspersi praedua is partibus calidE alternatim admoueantur.

Sacculus ad velitriculiani fragidior cm ioborandum.

x. Foliorum siccorum ab synthis pontici.& ment hae ana I. s. corticis citri licet 3. iii. rosarum rubearu in 3.i s. macis garyophyllorum,galangae.& cyperi ana 3 i. pulueritata cum gompio panno sericeo raro includantur, fiat sacculus intersutus in sorma scuti Talis enim formae este debent de sacculi dc emplastra quae anteriori regioni ventrienti ad cartilaginem xyphoidcm admouenturia Nec vetat tamen eadem esse quadrangula.

Sacculus ad cor pro ivncopes praeseruatione aut palpitationis

curatione roborandum. i. Vermitionis 3 corticis citri ana ,. iii. sotum garrophyl Otum exsiccatorum s.li benet Oini.&styracis calamitae ana 3 i. trochiscorum galliae mostatae 1 g. misce 8c cum gossi pio sericeo panno Kerme sino laxo excipiantur,fiatque sacculus intersutus pro regione cordis. Suffcit autem ad hos pro ventriculo aut eorde destinatos sacculos I .i.g.puluerum pretscripsisse.

De Cucuphis.

CVeuphae barbara voce dicuntur capitales quasi quidam sacenti in pilei tamen formam eoncinnati,dc ex cephalicis,odoratisque pulveribus,aut occurrenti indicationi conuenientibus ad I ii. aut i. ii. i. gompio dc panno sericeo dense intersuto exceptis consecti. Vt. . Foliorum siccorum betonicae de maioranae ana I a .radicis imos b. ii. ligni aloes, beIZoini ,εcladani ana 3. ii. pulueris cyprii 1. i. masce de cum pauco gossipio panno istaceo exceptis fiat cu-cupha.

FRontale επακελλυμ a Graecis appellatum, est euiuscumque eonsistentiae medicamentum fronti citra simplicem illitionem admotum seu ad refrigerandum, calcfaciendam, resoluen adum, repercutiendum fluxionem sistendam,aut somnum conciliandum. l

645쪽

148 Artis Medicae pars posterior.

Vt ad vehementem capitis dolorem ab aestu. l

Ramentorum cucurbitae recentis Li. foliorum lactucae,& violatum minutim sectorum ana I .i- misee duplicato panno lineo imponantur pro frontali.

Ad capitis dolorem a frigore excitatum.

v. Granorum Kermes pulueritatorum I. s. soliorum salutae 3.ii. garrophyllorum ..i. misce, i μ rentui aqua vitae q. sat. & fiat frontale.

Ad sanguinem e naribus fluentem sistendum.

i. Boliatmenae&gypsi ana I. acaciae 3 iii. farinae volatilis b.ii. albumen oui eum aceto&aqua ex pecullis rosarum q. Lat. agitatum misce fiat frontale.

Vel ad idem.

Eniplastri contra ropturam I. i. unguenti de bolo miscepto frontali.

Ad somnum conciliandum.

v. Conseruae violarum Se nenuphatis ana I. r. foliorum recentium papaueris m. s. Vnguenti P pules 3 iii. misce pistentur in mortario M linteo inuolutis fiat frontale.

Vel ad idem.

V. Puluetis requiei I. i. aquae Iactucae cum oui albumine &paveo aceto rosato agitatae q. satimilae fiat frontale,hoia somni admouendum.

De Collyriis.

CAP. XI.

Collytia etsi apud antiques varia admodum essent,hac tamen aetate ea denominatio contracta est ad ocularia liquida remedia quae ex variis succis decoctis, aquis stillatitiis, aut oui albumi-l nis liquore dc densatis succis, metallicis,fossilibus .diuersorumque animalium excrementis, aut tr t chiscis usualibus pulueratis, varii proportione parantur. Aliquando enim crassiora de quasi mellisl eonii stentiae aemula,alias liquidiora efformantur ut aliquando pro tribus aquae vaciis solam pulueris drachmam unam aut alteram excipiant. Sint haec in exemplum.

Collyrium ad incipientem suffusionem.

V. Sacchari rositi tabulati,alcyonii seu spumae malis,& sarcocollae ana 3 i. atque foeniculi I.ii. aquae tutae I. i. vini albi oligophori siccis seorsim tenuissime pulueratis,misce, fiat collyrium

Ad albugines oculorum pustulas & pruritum maxime laudatum ab Heurnio lib. r. methodi ad praxim.

v. . Lapidis calaminatis ter usti ac bis in vini aceto extincti Θ.i. myrrhae, plumbi usti ac toti ana 3. . croci orientalis gr. v. op ij gr. ii. aeris v sti Θ iiii decocti faenu graeci I .i. teramur omnia ut artis est super porphyrio,& fiat collyrium. Vel loco decocti scenigraeci ex axungia recenti purgata Ec lota q. sat. fiat unguentum collyiij specie huius collyrij v sus est ut spongia tepido decocto faenu graeci Zc lini imbuta exterss oculis manE M vespere ante pastus tenui penicillo aut penna in praedicto collyrio intincta oeulus illiniatur.

De Trochiscis.

qui ut monuimus vel ex inspissatis succis effinguntur, vel ex pulveribus aliquo liquore aut mucagine exceptis formantur. Horum ut in determinata est materia, ita non externis solum inseruiunt usibus, sed internis etiam miscentur remediis tam purgantibus qu,n alterantibus, hic tamen eorum solum meminimus qui ad suffimenta deseruiunt quae Medicos in varios usus se quenter praescribere oportet. Ut

Trochisci ad suffendos lue venerea laborantes.

Cinnabaris uncia L thuris myrrhae,&garyophyllotum ana Si resinae L L . terebinthinae q.sat sce formentur trochisci ad fulsitum.

646쪽

Trochisci quorum fumus ore 6c naribus excipitur, capitisque opercula suf- fiuntur,ad frigidius, humidiusque cerebrum roborandum,

Baeearum iuniperi S. ii. benetoini & styracis calamitae ana 3.i.garyophylorum s. i. mosthi gr.iij. mucilaginis gummi arabici in aquae salutae extractae q. s. pulueratis puluerandis fiant trochisei in umbra siccandi.

De pomis odoratis. CAPUT XIII.

ΡOma odorata sunt grandiores solidae formulae que manu continentur, natibnsque frequenter admouentur,vel ad spiritus viresque recreandas, vel ad somnum conciliandum parantur ex pulueribus seopo designato aecommodatis,qui mucilagine gummi tragacanthi excipiuntur, M in umbra siccantur, Ut

Pomum odoris suauitate,spiritus Ec cerebrum mire recreans.

Ladani,&belzoiniana ι.ε. corticis citri seci I.i. garrophyllorum 3.ii. moselii Bi. ambarae 9.ε- mucilaginis gummi tragacanthiq. sat. pulueratis puluerandis misce fiat pomum. Possunt de ex vilioribus odoratis eadem ratione paratis confici.

Ad somnum prouocandum.

M Radicis mandragorae exsiccatae seminum lolij & melanthi, seu nigellae ana 3.ii. seminis coriandri non praeparari ,.i croci 1. . opis 3 L misce fiat puluis, ex quo ta mei lagine gummi tragacanthi cum decocho capitis papaueris extracta Φ sat. siat pomum.

De fotibus. CAPvT XIIII.

Foeus ex quoeumque liquore Oeeurrenti indieationi satisfaeiente parantur r ut ex aqua ther- mali marina. lixiuio,aut quouis decocto,in quibus tepidis aut calidis spongiae,panni,aut consimilia immerguntur,dc leuiter expressa partibus affectis admouentur, as eum frigere impluat, renouantur,saepiusque repetuntur. Vt

Ad lateris dolorem mitigandum.

Foliorum altheae, malvae, 6e hyssopi ana m .i. seminum lini & altheae aua ι.i. sceniculi, de foe- nigraeciana I. . notum chamaeminae,3c meliloti ana p. ii. eoquantur in aqua q. sat. ut artis est, eo- latura foueatur ealidE latus assectum.

Ad flatu lentos & oedematosos tumores dissoluendos.

v. Foliorum rorismarini,& meliloti ana m. i. seminum ameos, de nasturtii ana 3 iii. coquantur in lixivi. q. sat. ineolaturae .iit. di lue salis communis I.iii. sulphuris tenuissimὶ puluerati I. i. s. misce,soueatur pars tumens ealides

FPithema quasi superimpositum Medicamentum fignifieans, de variis remediorum sormulis

solet ab antiquis dici. Sic tamen inualuit usus ut speciatim de liquidis quibusdam remediis efferatur quae eordi praesertim,atque hepati in modum folsis eum panno eoecineo aut alio , tepida ad penetrationem applicantur. Fiunt autem epithemata veI ex aquis stili titiis , aliisque liquidis succis,aut deeoctis aliquando,praedictis visceribus pro natum affectas appropriatis, quibus pulueres Ac confectiones visceri alterando aut roborando dieatae admiseentur, ea proportione ut ad libra liquoris, .iii. aut m puluerum vel confectionum addantur. Vt

Epithema ad cordis aestum temperandum.

v. Aquarum affetosae,rosarum, Se violarumana I.iii. succi limonum I. ii. aut aerii rotati I .i ε. pulueris diamargariton, ta di amoschi D. Renodaei ana 3a. s. eamphorae gr. vi. misce,fiat epithema pro regione cordis. vel

Ad languentem cordis vim roborandam.

V. Aquarum scabiosae, buriossi, Se melissae ana lati. vini albi odorati I ii. aquae norum aran stiorum I i. confectionis a 'ermes δc de hyacintho ana ,.ii. moschi gr. iii. misee, fiat epithema. Spa Gueadum ne pro hysteri eis odoratiora haee assumamus. i

647쪽

3so Artis Medicae pars posterior.

Epithema ad iecur calidius refrigerandum.

Aquarum lactucae,violarum. nympheae ana I. iiii. aeeti rotati νulueris diarthodon,& tri alantali ana 3 ii eamphorae Θ.6 misce,fiat epithema pro regione iecoris. Est Ze aliud epithematis genus quod fiecum appellamus eordi proprium Se in emplastri modum effectum. Quod ex eonseruis eardiaeis de confectionibus eidem visceri dicatis, balsamo, oleo seor.

pionum D. Matheoli aut simili coneinnaturi ut

Ad cor roborandum in malignis febribus, aliisque morborum generibus.

Conseruae bu glossim florum rotismarini seu anthos anas. ii. theriacae veteris xi .eonsectionis at Termes aut de hyacintho 3.ii. moschi gr. iii. balsami tolutant parum, misce, fiat epithema fie-cum,aut emplastrum pro regione cordis.

De balneis.

CAPUT XVI.

I Alneum est totius corporis infra eaput in liquore quoeumque Immersio. Quo vel utimur ad

ramunditiem,ut antiqui qui cum non linteis sed laneis induerentur,ad eluendam cutis sorditiem frequenti balneo utebantur. Quae qualia essent,qua ratione constructa, qui discere volet,legat Vi-ι -T eruuium, Galenum, Oribasium, Mercurielem Rosinum. Eorumdem usus utilis est ad mor. i. tib. borum imminentium auersionem,uel ad eorumdem praesentium curationem,ut passim variis ini cis docuimus. Balneorum autem ut finis ita materia multiplex est. Vel enim vulgari aqua frigis ad totius refrigerium 3e cutis laxioris constipationem utimuitvel eadem tepida ad siccioris corpo ris humectationem,uasa laxanda,& humores ad eutem e voeandos, alias marina, ad humores qui sunt in habitu corporis absumendos Gutem firmandam,& roborandos artus, nonnunquam tepidolis. . lacte ad corporis squalorem efficacissimhemendandum. Alias oleo ad laxandam cutem, corpus- . to .ci.' totum emolliendum,Sc internos renum intestinorumque dolores citra inflammationem miti 4 Lib. i. .. gandos. Vino aliquando,aut adhuc eatentibus vinaceis: ad humores inhabitu de artubus existen- , t ia ''. eliquandos.resoluendosque,ac tandem externas patres exelementis liberas auctoratore dc n ea , ua firmitate acquisita roborandas Saepius aquis theimalibus t quae prout varios habent immixtos i metallorum aliorumve fossilium nondum coneretos, aut a subterraneo igne eliquatos succos vel V spiritus ita variat nanet seuntur dotes experientia magis quam ratione conspicuas. FrequentissimEartificiosa quaedam decocta paramus, quae vel sponte nascentium aquarum vires imitentur,vel alias assequantur facultates,quibus diuersorum morborum eurationi prouideamus, ut sellieet totius aut principum partium intemperies emendemus,tertiam eorporis regionem seu habitum expurgemus; humores crassos,viseidosque liquemus,acriores ad interris importuno nuore vergentes, ad cutem reuocemus,nienses prouocemus,dolores nephritieo eoli eos,& iliacos sedemus, somnum indue

mus, perineumonicis,& pleuriticis balneari solitis de in quibus nullius nouae fluxionis timor adest, ε 3. -κεῶ, facilem screatum eum Hippocrate 8c Galeno, procuremus, paralyticos, aliosque frigidis internis Ze diuturnis affectibus vexatos curemus,ac demum ut cutis vitia, pru itum, scabiem, Ac similia sanemus. Ad huiusmodi autem artifieialia balnea paranda de vegetalia quaeeumque intentioni propositae accommoda.& fossilia assumimus Quibus posterioribus nitimur proximε imitari thelm lium aquarum secultates: ea scilicet fossilia aut metalla,vel eorum potius elebas aquae ineoque tes,ex quibus naturalia balnea quae imitari cogitamus,vires aecipere,ab effectis, M artificiosa pe quisitione nouerimus. In horum autem decoetis praeseribendis , quia ea magna quantitate νar rinecessum est,herbas fasciculis dispensamus,radices,ae semina libris & unciis, flores manipulis, Mfossilia libris aut unciis. Quae veris obseruare in balneorum via conueniat: εe quos, quantum, a.

quando balneat e expediae, fuse alibi docebimus. Sint ergo sequentia praescriptionum artificialium

balneorum exempla.

Balneum ad humores putres aut salsos a toto ad cutem post uniuersales eu cuationes euocandos in pruritu,vel scabie.

v. . Foliorum maluae, altheae, rumieis seu lapathi, Se scabiosae ana Ase. 1 f. ramorum iuniperi,M sabinae bacciferae aua fasc. i origani, Ne marrubii ana fala. s. seminom lini εe foenugraeci ana Ialii., notum chamaemillae de maluae ana m. ii. coquantur in aqua q. sat. ut aliis est pro balneo. Opo tot autem praedicta omnia sacco laxiore inclusa in strandiore insectorum cacabo,aut alio coqui. l

648쪽

De Materia & Formulis Medicam. ISI

Balneum,ad pruritus M scabiei post uniuersales vacirationes curationem.

SaIis communis n. iiii. salis fossilis, ii. su lium & aluminis anan.i. vittioli cinetum quernorum,de iuniperi ana th. vi. coquantur aliquot ebullitionidus in aqua q. sat. pro balneo.

De semicupeo. CAPUT XVII.

SEmicupium, seu insessio& εγκαθιιμι Graecis, est dimidiatum balneum in quo imus tantum venter & media femora madent quo ad renum, vesicae,intestinorum, Ze uteri vitia emendanda lutimur. Materia non dissimilis est a materia balnei quando utriusque par est scopus. Sed ut min re liquotis quantitate ad insessum est opus, ita minor copia assumitur eorum quae incoquuntur, sum usque hic contenti herbas manipulis praeseribere, radices, & semina uncus, flores autem pusillis ,vt.

Ad suppressam urinam prouocandam.

v. Foliorum maluae, parietariae, berularum,& raphani ana m. iii. seminum lini,scenteuli, & p troselini ana .ii. coquantur in aqua Φ sat. cui adde olei communis quartarios iii. misce pro se cupio,

Ad suppretas menses euocandos.

Foliorum maluae, parietariae, arti emisiae, poli, montaniana m. iii. sabinae, Se dictamni anam. ii. seminum lini, seseleos. Ac hyperici ana I ii. florum chamaemillae, de summitatum centaurij minoris ana p. iii. misce eoquantur vi artis est pro semicupio. Oportet autem praedicta sacco i clusa coqui,cui deinde insidere poterit qui vel quae insessu utitur.

De vaporariis. CAPvT XVIII.

Aporari um proximὶ ad semicupium aecedit, quod ex consimilibus quidem materiebus m. J V ratur, sed loco humoris in quem membra immittuntur vapore ex calenta decocto evaporantei utimur,qui vel ex perforato sedili exeipitur,vel per tubulos in partem affectam aegro decumbental deducitur. Hoe utimur tum ad haemorrhoidum dolores sedandos, ani vitia emendanda, tum adi membra quae per aegri imbecillitatem,aut aliter balneare non licet calefacienda, laxanda, hume tanda,aut reboranda.vt.

Ad haemorrhoidum dolorem mitigandum,

V. Foliorum thapsi barbati seu verbasei & radicum porri ana m. i. seminis lini Ia coquantur in aqua q- sit. cuius de chi calidus vapor ano ex perforato sedili excipiatur.

De stupha.

CAPUT XIX.

Τupba vulgδ seu sudatorium,&laeonicum vel ex toto sudorem aequaliter elicit, vi calidae M siccae exhalationis, aut a subiecto, vicinoue igne ut in hypoeaustis, aut a thermarum fervido vapore ut in eamerato illoDiniensium thermarum antro hocquc ab antiquis laconicum dicebatur: quod in diuturnioribus stitidis morbis plerumque saluberrimum est. Vel ut ex determinata parte litus infixum Se haerentem humorem attenuet,euoeet,& extrahat, praeparatur; ad ischiadem aut diuturnos artus alicuius dolores Quo casu membrum cuppula inclusum&approbh tectum calidis & attenuantibus medicamentis primum suffumigamus itum sudorem ab eodem vini auc aceti Vapore,ubi candens silex eotum altero fuerit irroratus,euocamus.

De Sinapismo.

Q Inapi sinus a sinapi dictus, eertae est materiae medieamentum , imaertae tamen formae licet De-oquent u eataplasmatis modo essingatur, ex sinapi & caricis aqua tepida pridie maeeratis seorsim contusis,dc mixtis. Valet ad partem eui admouetur,eique vicinas calefaciendas, humores ex alto euocandos.& discutiendos.cutem suppositam cruento rubore suffundens, hoc autem inaequaliter operatur, pro diuersa praedictorum proportione. EficacissimE etenim agit,si duabus sinapi par-ribus Unica caricarum miseratur,mediocriter veris,si eadem aequis portionibus coluerint, at imbe cillus est sinapismus qui ex duplici caricarum portione de una sinapi componitur, eo autem infit mior, si caricarum vice panem admiscuerimus, ut omnium maximὶ imbecillis est, qui ex sinapi

649쪽

132 Artis indicae pars posterior. l

aeeto maeerato eonficitur.l Quae varietas aerariam, eorporum molliorum aut duriorum, &M -ctuum diuersitati .concinne accommodatur. Nihil autem impedit caricarum loco,mel, sapam, aut gummi quodpiam assumere,& in emplastri etiam effgiem sinapismum eoneinnare. ut,

Sinapismus mediocrium vitium ad perfitigeratum,& iamdudum stupidum crus.

Sinapi recens contusi, Sc cari earum pridie aqua maceratarum. ana 3. i. s. aquae macerationis caricarum q.s misce ut altis est, fiat sinapismus.

De Dropace. CAPUT XXI.

T Ropaxetsi pro psilotto Se depilatorio medieamento aliquando sumatur ut videre licet apud Martialem dc a Galeno insinuatur , frequentius tamen propicatione effertur. ut eodem loco doeuit Galenus 1 cuius licet singularis, εe maximὶ proprius usus sit ad eas partes impinguandas, quae frigidioris simul de seeioris totius intemperaturae vitio, aut digerentis saeuitatis imbecilli. tate macileatae euaseri,nt. Aliquando tamen ad frigidas paratum intemperies emendandas, succos a centro ad circumferentiam attrahendos, simulque diseutiendos, ut synapismus usurpatur. Mat ria huius est pix praesertim unde nomen habet, tum resina,bitumen,& gummi varia: vel incetondi, aut emplastri formam mixta, vel ex oleo in eerati essigiem pro mollioribus corporibus soluta. Quibus si essicaciorem vim eonciliare velimus cum duriora sunt corpora, aut rebelles affectus; i sulphur pyrethrum,eastoreum. nitrum; imis euphorbium,aut thapsiam atquando permiscemus. Dropaces praescribendi ratio talis est.

Picatio ad alterius crucis maciem curandam.

U. Picis x.v. olei I .i simul liquentur, Matuta imposita cuti primum derasae admoueantur tant quam vero frigescant, detrahantur, idemque saepius iteretur, donec crus in leuem rumorem ele

uetur: vel,

Vt ad refrigeratam partem . calor reuocetur.

Pleis'. resinae, M gummi ammoniaci aqua vitae soluti ana I.i. piperis & sulphuris ana 3 i. p troteis. vi. misce, fiat Dropax, semel ad lassicientem calefactionem partis admouendus, α eontinendus et vel,

Ad succos foras ad cutem euocandos, & resoluendos in ischiade, dc similibus affectibus.

Gummi eleni & tacamachae ina I.ii. pyrethri. & seminis nasturtii ana 3.i. s. stercoris rapti iaeeto acerrimo soluti si olei de euphorbio s.i. misee, fiat dropax, qui longiorem moram in par

te contrahat, oportet.

VEsirantia ea dieuntur, quae eridermidem in bullas eleuant, re ichorosam sueeorum substantiam ad cutem attrahunt. De quorum materia, & utendi ratione susE agemus , eorum vero praescribendorum modus talis est.

Ad dolorem dentium sedandum, dc leniorem distillationem

oculorum derivando curandam.

v Cantharidum pulueratarum s.f. pyrethyti dii. gummi ammoniaci arato soluti r .eerae rubrae 3 i. olei irini patum, misee, fiat emplastri massa, ut artis est. ex qua fornientur emplastra ponEa rium fibras admouenda.

Exemplum vulgatis vesicantis.

V. Cantharidum reeens pulueratarum 3. . fermenti are rimo aceto, emolliti q. sit. misee, fiant cmplastra duo ceruiet utrinque post aures admouenda. ad derivationem ab oculis, & euacuationem ichorum caluariae M eerebri.

Celebra

650쪽

Celebre vesicans pro delicatioribus ,-his in quibus ex vesicae laesione mi ctum sanguinis pertinae scimus.

Galbani ammoniaci &bdellii ana 3. ii. dissoluantur in aeeto, & colentur: tum adde picis, esiima,& terebinthinae ana I. g ceraestauae D. lento igne liquescant omnia. Quibus refrigeratis adde cantharidum potueris ararum sinapi 5: piperis ana 3.ii viridis aeris 3. . misce fiat emplastri massa, seu magdaleon, ex quo cum occasio feret, formentur en aplastra ceruici, aut ubi res furet, admouenda.

De Caustico.

CAusticum medicamentum escharoticum est, & adurens subiectam eutem. De euius usu fuse tractabimus. Materia vero eausticorum multiplex est, ut arsenicum, auripigmentum, subli matum, vitriolum, calx, nitrum, sal ab excocto forti lixivio paratum, praesertim quod ex cineribus sarmentorum, corticum fabarum, aut quercus paratur, maxime si grauelati sine cineres Sunt qui saponem addant, sed dissiuit. Alii eleo camphorae contenti sunt Verum optima caustica ea sunt, quae nec dissi uunt, latiorem schatam minime facientia, nee dolorem atque exinde inflamma. tionem excitant. Quare suspecta sunt priora illa arsenteum auripigmentum,& sublimatum;ex Caeteris autem utilius confieiuntur Modus praescribendorum causticorum vix scitu .est necessarius cum quilibet Chirurgus suum sibi paret Sit tamen hoc in exemplum. v. Calcis vivae m. iii salis nitri, & vitrioli ana I.ii. infundantur per diem in m.xii. lixivii fortis cinerum grauelatorum ex carmentis,aut fabarum corticibus : postmodum tota ea mixtura baculo per diem penE agitetur. exin per noctem residere permittatur, postridieque filitetur, & liquor qui per filerum destillaueriti in aeneo vase ad luculentum& lentum ignem eousque coquatur Vt absumpto liquore ex residuo erassamento formentur eaustica lupinorum magnitudine, aut paulo maiora. In

se vitreo probE obturato reseruanda. Quod si ad finem coctionis camphorae pulueratae drachma adoretur aut sui .vij pro unci plane indolentia redderentur caussieti s

SEARCH

MENU NAVIGATION