장음표시 사용
291쪽
nec Ferinandι IILImper.neq; marsi moni. ter se commissae candentes faculas retinebant addita ex literis aureis inicriptione Dormundo non nubtam rem . Tertius ex simili, in tui med io Sol stabat aureus, in Sole Leo in furore ignes evomens cum literis Caue hue nr propias has tes. In Sol aureus loricatu equitem , rosei habebat coloris supra sinistra humerum serico linteo praecinctum inferna parte sculu, dextra ensis in caede nudatus laeua venabulum aderat ad huius loricati dextera parae coronata virgoasIistebat dextra manu laureum obtendens ra. mum,ad sinistram erant duae columbae albidae rostris inter se amicissime colludentes infra his ex auro appictis literis Marte, di Arte. Hisce succesIibus no propterea territus Ragoityus,Mmne lapide mouebat, ut se cu Suecistis aurem dare,ut ab inlistadis dilanis desiste- . sis ret,ipse eductis centum milllam armarum co--.piis,Cal.Mar.ad Borystene flume Polono Regi in auxilium properat Ferdinandus etiam Imp. eos eulicet morbo teneretur dece millia delegerat,qu Pomo. Polono accurreret,nec aliud expectabatur,quaqua via eos in Poloniam immiti placeret . Exitum tamen videre non potuit. Morbo tenta rus, cum tenui semper valetudine fuisset, in Cal.Apr.excurrens, pandem sacris ritὶ procuratis, animam Deo reddidit serijt Paschalibus. Viennae Austriae nocte media, qua mane illud
Fredinando ultimii excepit, Caesarea in aula in- exiscendium erupit latae mortis praesagium, & ma. ximi diseriminis finimam, nisi Archidux Le coniungeret.Schitarum vero Rex Crimensium Malomelus Gereus
Imperatrice,& insatulum te pestiue exemisset . Cadauer apud P P. Capuccinos Viennae depci. situm est, cum hac in1criptione. 'ν Ferdinandus III. Romanoriam INer.Hugari Sohemia Rex, cladux Austraaesc.FerdinadaLI. Caesaris filius,eiussis imperio, regnisilucres
292쪽
Furdinandi III. Monita ad Filium perdinandum IV. tribus scilicet tantummodo legibus posteram publicam gubernari,quae sunt Honeste vivere,Alterum non iadire,Suam car uerribuere, de hisce nature principiis sermonem excitant sub titula
uocati nomen fiamsanctum , unde venerus 6. I. Consulit dicuntur sacerdotes. Io. uda 3catorum olfeium hmorarium , non metis
DE Iuris prudentia sermo recurrit. Hanci primi Caesares docuere legibus , FerH
imum se ent a.Er a Iute tui ilia disert,quo haec vitiu&illud executio viri titis, utriusq; scientia , i Iuris prudentia.Iustitia summum bonum: lus medium . Iuris Mudentia infimum . Iustitia finiς , ius medium speetilatiuum , Iurisprudentit tia practicum.
Humanarum, diuinarumq; rerum notitia , quia ex Αιhdiuo Iuris sacerdos non est , qui en-eyclopediam non absoluit quam Cicero e Iuris u.eentum doctrinarum omnium , ais, eonsiensium ' -- vocat . Q ijntillianus doctrina orbem appellit .
H- notitia ess,quod notitiae legales, qui- . bus seruatur pax optima rerum, nobiscinc, natae, sunt res diuinae. Supra namque vires h in num , paucis syllabis, homines etiam praeri potentes dirigere in viam pacis 3 Homines sunt veluti bruta in arca Noe. Vbi coram lupo notrepidat olim non pecudibus insidiatur, leo,eadem incauti ferae ipsae mansuestunt,sin bucina clansente Iurisprudentiae. Diumaram quia non nisi ab oraculis hara desumebant antiq i, imo solis Pontificibus & sacerdotibus dabar trpro lege c5sulete.Unde Moyses, Rex re lacet. dos solus cum Deo in cacumine montissimi, legem conscripsi Numa pompilius Roman rum tetistitor,ptinceps,le Pontifex quo magis barbari acciperent, monitu Deae Egerio leges simutam composisas. Florus M. f. cap. 2. Et sicut apud Hebreos grauiores caule Ponti.
16. Alia ei carn res dicit. i reserebantur & sacerdotibus , qui quod respondissent sacrosanctum erati ut contumaci poena mors eskt D/ut. 1 7. ita teste Pomponio tu. 2.t b. . Digest. apud Romanos, interpretandi
Seientiam collegium tenebat Pontificum Hinc Suehrdotas dicti sunt l. iustiti. Vel diuinarum , quod ius publicum didi l natum sit humangrum verδ priuatum,quorum illud in rebus sacris,sacerdotibus , & Magistral tibus hoe vero in humanis, que ad singuloruml speetist utilitatem, consistit.f.i istos Iuras, deini Iauit. y Iure. Referunt expositores ex Liuio ιι. r.quod idem dominaretur ut Princeps, &Pontifex. I. Rex ιdem hominum,Phoebiquὸ fac/ρdos . ε δ'' δ' quod religione primum, tyrannide postea est
usurparum , cum Sacerdotium ad firmamentum potentiae adsurrieretur. Si entiam dicas nee nci variant Ii Facile
tamen dissdium e ponitur, si bifariam coir. sideres Iuris prudentiam Lex vel est condita s, vel condenda. Populum, vel Regem spectas. IL,
Lex cum est condita,non est scientia. ite nDiiasu. 'que est rem per causam cognoscere.Aristotel. tm Dr.e.1.legis a Mem non inquirimus causam
quis subditi circa Hra syllogietare non debet: legum Praemissae in penetralibus Principum, iramieramur; ibia conclusio parietes Auisae t grediens ,citat subditos ad obesientiam; Vnde ipsi nulla prossus ficta inquisitione obseruarit,
venerantur, adorant. von omnIum, quae a ma.
293쪽
S' Regia vulgatum, ut quod principi placet, legis
habeat vigorem. Vobis tanquam. Abduis competit parere,mihi qua facienda sunt,cogitare : aiebat militibus Imperator Valentinianus. Lex quantumuis dura est obseruanda. Iudex nonia est legum iudex sed legum custos . Legis itaq;.1ὰictis conditae nulla scientia.Quod si codenda veniat, iuιλ non a subdito,sed Principe; ratio est anima te. gis:lex ipsi sine ratione erubescit: omne d/ctum ber esse ratienabile. Quod si errore primum sit introducta, experientiae facto periculo , i similibus non obtinet, nec trahitur in consequentiam. Leges nonnisi disputatione firman tur.Iura prquia cause cognitione concludimus: j corum notitiam habere dicimur, quum causa j 7 ' penetramus;mnde littera occidit;ratio vivificat.
viii Necessaria sit, vel utilis 3 quia magis quam l
condamno Iuris prudentia, quae Calusidicina ab l t ε. 3' Ammiano a dicitur,& Symmacho b -Uel Αd-ι9U . u alia non eo genere , quo eius quondam Ve-
s' nerabi te nomen ,sed quo hodiernis temporibus seli auaritiae militant causarum patronI. Sacrin luz.... sanctum antiquis erat ossicium,euius vestigia a ει nomis dent Pauperum aduocati, quos dato stipensam a io Reipublica prouidet. Advocati nomen resum cipio pro eo,qui in iudicio ius suggerit, non
praetoris, prouinciales, fiscales dicebantur,qui tet no vna decorabantur dignitate.Clari midice c. de ad batur Nouesi Thesdae trib. ca vicaria obii ηπ.riuernebant.Nouell.Theod.de post l.Munere functi, Consistorianι Comites abscedebant.C. de Muste. 1 3 diueraud Humana Iustitia, teste Esai, , eum sit veluti mentiruatae pannus; & hominem licet Deus rectiam fecerit, eum ipsi si quaestiombus ιmmissumt,ait Salomon, necesse fuit ad Iuris peritos confugere, qui dissidia componerent. Haec ars ait Cicero ad omnes res publieas , prauatas defendendas est instituta ; qua sepe multe Reipublicafactasiunt salua.Iustitia ipsa periret,
si deesset,qui iustitiae tramitem demonstraret. Hinc Hsι ensis eaduocatorum vitam Monasti ei, pra eae praetulit,sic Alberica quia aduocati no tam beatere
corporalia,quam spiritualia opera exequanturi talis consulentes, consolantes,peccante corrigentes, Em
fatigatum reparantes, ab iniusto tultum sex ι -ς ς gregantes. Illis veluti parentibus suis Res . blica libertatem dqnauit ciuilem, nec in Sacris paternis retinuit, indecorum putans patriae subiici potestati,quos Respublica suos asciuit in 'patres .Eorumque bona quasi castrensia dixit, unde illis etiam inuito patre disponerent. Hinc vel in summa dignitate collocati, Iurispruden-
Liam non effugerunt. Germanicus Calligulae xv pater Marcianus I.C. Paulus orarunt causas
qui praesentum suam amico con Laat; ux lim ι Iae mos erat,&est,in iudiciis amicos aduocare, S l Cum iudex contra ipsum pronunclaret; quam ta . longa phalange circundare subsellia , quorum benigne accepi ,Pbmus Senior, teste Plinio Iul. stigia Thori auctoritate iudices mouerentur . Amicos aduo me. tabo ad hane remHui adset,ait TerentiusCayna, stultus eoutriuι diem, dum adsto aduocatus euidam cognato meo,quem hercle lιtem adeostermis.f. . diisse gaudeo, nὸ me nequIequa δι aduocarit x Pro eo acceptum aduocati nomen , qui &causidicus dicitur,vel Orator,Tacit IIb.ae Ora. ιρν. y l. 3 3 .Cae Epse. ν cler.qui Rhetor,& to-κ tis .s c. depinuia 3s s de aduoc.Auer.mae laudo,si antiquitatis monumenta recolo, cuiuSerat gratis ex lege Cincia causam agere. Tulit legem hanc Mar.Cincius Trib pleb. An. U. C. 1 4 9.retulit Auguitiis,& nouo firmauit Senatus cs Consulto,ut habet Dio. Causidicos sine mercede
eaβsias agere , aut quadruplum eιωs,quod accepe-LirAr rimpendere ιus. Tacit. Legum postea obliterato rigore,Claudius capiendis pecuniis modii aduocatis imposuit usque ad dena Sextertia . Traianus centum aureos peracto negotio dari permisit,teste Plinio M.f.Vlpianus, centum lxrraaia .aureos patrono Iribuit in singulas causas. niore,aliquandiu causas actitauit. Vespasianus e ter. 3.poit itipendia,quibus post tribunum militum)y-
fama gesserat,aduocauit in foro, Nec defuerat Sancti,inter quos Ambrosus B.Germanus Episcopus Pariensis . Iuo Carnotensis. S. Lipardus B. Leonardi frater. Christus ipse non bis
hoc peroravit in seculo.In Martham pro Mag e.r datam.Martha, Martia solicita es, y turbaras erga plwιma. Maria opirmam partem elegit.Vbi Augustinus. Dominus pro Maria resipondens,
Marthoactus fuit aduocatus, qui iudex fuit
interpellatus. Defendit Apostolos, increpanti Pharisaeo, quod die Sabathi spicas euellerent fit hominis impleret formam ait Beda obsecra-
dum patrem Putauit egre pro nobis , quia aduoc tus noster ipsi estSὰ Virginem matrem, Peccatorum aduolatam falutat Ecclesia ; eIa re aduocata rustra.Nobile itaque, utile, necessarium aduocatorum ossicium. Veruntamen quia marcescit sne aduersario
virtus, quid strepent litigatores iniusti. quia
294쪽
eorum dolos,&auaritiam forensis nequiit sanctificare eloquentia; vel innocentiam noluit insimulare facundia, uideamus: ne credar sorsan responsionis penuria declinare certamen. adiis. Obisit Petrus Ble ensis. Illud quondam M. ---Πerabile nomen,&gloriosa pro Ito aduocati mori. notabili venalitate vilescit duin miser,dc perdi ius in tus linguam vendit litium cineres suscitat, pa-etiones violat, priuilegia frangit, de in captura pecunis retiacula tedes, iura omnia interuertit. iii Sic Cassovirus. Hi sunt, qui causas proten om dunt adhibiti,impediunt praetermisti, fastidiue VfIS' admoniti,obliuiscuntur Dcupletati Hinc odiosi nationibus. Gotius cum hemorum nutan ' ' tes,propter iuris ignorantiam sententias reformandas susciperet oblatis formulis,sci undum quas Presecti ivd ieesq;responsa darent, est au- Φ.I8. ditus teste Dabrauio sed noua lege firmatum ,
ne quid de vetere consuetudine Immutaretur. Iure forsam,riam cum in Pannoniis, regnantixi, Matιhia Coruino Neapolitant Icti. b.irbarum upernarentur morem , auctoritate sua facile perfecerunt, ut rudes homines se illorum sopientiae concrederent . Cςperunt itaq, praestri. re sermulas petitionis, responsionis, exce tionis,replicationis terminorum. Unde breui
factum es , quod ubi nullae erant lites, vidisses Omnia feruere litigijs. Fabula erat, festiua primum;nam homines iam ociosi,modo fori implicati ambagibus, tera negligebant: Aduo- cati vero populorum inhiantes diuitiis, sibi c5sulerent, non Pannoniae. Unde insulices illi populi iure can rent. OMOI. I. inceribus,Galene, Aes tantnmmoda nosiris
N g. II, Smltitia nostra austinianesapis. Rex vero cum regni finibus excederς iuisit: Se-
data est statim tempestri illa ac si venti potuit,
lib. . ient dou. Ques.Sutores vocabantur a Ludin. uico xi a Galliarum Rege, sicuti illi dentibus
producunt alutam.I.C. dilatandis prudentum I. r cupantur responsis . Iucari dicerem Pallatii. rario ex. Gnum dicente clientes veluti capones a causi- potisto, dicis plumandos retromitti,nitellis accederet ferinom. OGerm 1 Martiarias. Advocatoruin audi lit.
infernalis pure , quem ipsum mare no implet. Vbi aduocatomnia turba, ibi litium anfractibus o ciuitas ardet Ratione ne timeas aduersarii, o ι-s d Rum. Quo auro crumenae pergunt onulta; m. Cilrrunt garrula verba sori .Longe a clinat i-
tas forenses Sabulae, & Delphis aureis consecrata literis tria illa Chilonis renouemus pr
cepta.Nolce te ipsum : ne nimium cupias: Alieni
aeris,ae luis miser amfurias Quid oculis potissimum prosit,sciscitanti3respondit Ludovicur
XII. Rex Gallorum si aduocatum raro isderis. Litigatores sunt aves Pius II. PontifMax. Ω- .diosum. Tum area, iudicium rete,aucupes causidici Pla.
una)qui eis nihil litium sit, lites serant,nec ter. minantur negotia, priusquam pauperum si necuacuata marsupia.PEgrotantis Reipubaesi Ebto si multi causidici de medici in ea crapuletur. Sciscitanti Gabaelo Mediol.duce vastum causidicum,an eum protelare posset,quod centum piltori debita soluere non liberet annuit, scd is
periurii, de conspurcati Oiscit, capite poenama iiters luit .Ex his,quam periculosum officium aduo. catorum perpendite . Sanctorum in numero unum quaesiui,& non inueni. Ambrosius obii. ciuntur & Iuo sed quaestuosum non exercebat munus,cu causas ageret pupilloru. & viduaria. Si quis aduocato ru non ivit in Tartara prῆ- ceps, praematuro a tribunali secessu, venientire arila.
morti causidica se non exhibuit in toga. Exem dis. plo sit T. Deovanus cum rure e senestra palatin si pastorem inspiceret fatigantem, ut in caulam
reduceret grege, sed incassum,quia una ingrediente aufugerent reliquae. Fremebat dentibus ruthicus,tonabat voce, strepabat cornu, increpabat pecudes; ta Ianus vero ex alto ridebad. Rulticus tandem ira recandensitri prorupit In gressimim bestia,quemadmodum aduocatι desie- .duntia Difernum Tunc pecudes veluti percust
anathemate, una coeuntes,se omnes pr.ecipitarunt in caula Deopponus quiex alto obseruabat, :visione perterritus, protinusabiecta toga, elliciuinduit,sore sibus exemplo relicto,quid inter ca-cellos sperare audeant de vita beata. Quod si
haec no moueant,quid seserintὶ Caesares videamus.Coram Caroly V. litigantes medicos, & I. intCtos qui eorum praecederenti' Carolus V. cuius
in manu nutabat Orbis Chrii ianus, ab una insultante ferocissimo Soliinano, ab altera Lu. thero; breui compescuit. Praee edantfores, idest Leota Subsequanturq; carnifices Medici
Cant aiant rediaces coram latrone Clienses ISem ren m vacuus eurrιt ab urbe client.
Dant patienter opem, dum tot autur opum.
Tria a nobis absist proloquium eli) Furaa νυ
295쪽
-M Horum, Reein Medisorum,Caetera Notamr . Vna enim eademq; nota sensum inuoluentes oppositum, gladio semper utuntur ancipiti, Absolutus Scaurus crimine ambitus ,in tabulis Rutilii accusatoris sui ostendebat has litteras, ηαιΠν A. F.P. easque interpretabatur.Actum, Fide, I.c. Publij. Rutilij;Exaduerso Rutilius. Ante factu, avibutimst etarum XI Cannius vero, qui Rutilio ade- aduoca- rat , exclamauit neutrum significari, sed illud ρ AEmilis, scit, Plectitur Rutilius. Hisce amba.
gibus exterritus Alexander ab Alexandro, curria Romae a Raphaello Volateranno interrogare τε tur,cur inter iuris enutritus cancellos,non amplius peroraret in foro, sed stud ijs humanioribus addictus, forinsecos oderetetura diligo Dponditὶ leges veneror pro totius Mundι salute
tandi munus ijs detur,quibus uua est in auro satis,ali; me conuerto. Quam sancte Hispani ab Indis iusserunt exulare Iureconsultos, ne nouus Faribοι Orbis iisdem irriteretur retiaculis, quibus Ue- . tus languet deuinctus Quod ad monumentuma, A s.. pie atis perenne,in Foro Maximo, iuxta Rom. dis nou r 1.Tabul.leges sculpi mandauit Apollo, cum, admissi. inter Meccanicas recenseatur Iuris prudentia ;nullo cum Musis liabito foedere sola instigate auaritia,aduocatiam subire,eos experiamur; quibus,ut inter causidicos prima teneant se, sellia satis,mugire possint me boues. Non aberrauit,qui aduocatos Mercuri, symbolo pinxit.
aia. . Cuius erat,eloquentia sua animas hominum intorum Tartara manuducere Lucrum in arca, damnufmbata.aneonscientia. Itaque veluti Reipublicae pestem Iure sul- xi tos fugiam.&sacram deseram Iurisprudentia, quae Deo coeuaZAbsit,Sacraeli legum notitia; Sacerdotes I.Cti; Uti ex Iudae proditione Apostolicum non damnamus Senatum;ita Uenerabile nobis eli I.Clorurn collegium,Clarissimu,
nobilissimum , & militari nobilitati praeserimus.Stra mundus Imper. in Basilensi Concilio I. videns Gressorium Fiscessum I.C. quem nuper obilitarequestris militiae decorarat insignibus in publico consessu,animo volutare,legumne Doctoribus,an equitibus se coniungeret, tandem ad tquites discedere: Stulte hoc quidem ait Impe
rarorὶnam era mille equites uno die fecerim,ctorem inum m ille annis non fecerιm. Abundat aetas nostra Fiscellinaeum per literas inclaruere, fatigant pollea ne iis,per quos inclaruere titulis salutentur, fictae nobilitatis emendicantes imaginem. Gloriemur cum Cicerone potius, cui parem Roma non habuit,nec speramus sequentem;nobilitas nostra a nobis IncipIt.
Mercedem non denegamus laboribus, ii labor in damno enigrestit mortalis egestas. Aui- igniditas solum improba non extorqueat. Caeterum G. non minus mercedis damus si litigator etiam, causa ceciderit; imo plus deberi, cum vietiis pudorem ferat:si vicerit,laus stet loco praemij.1- Iason caro vendebat praetio consilia sua; eo ta-HODmen pacto,si causa cecidissent protinus restiturum accepta. Insignis confidentia,quam pari passu stipabat auaritia. Optimi an pessimi numero vincantλquaereti initi respondeo, in causa sua neminem extare iudi-ι.quicem.Ad Christum confugiam; Mulierem inris i M'. adulterio deprehensim Iurisperiti insimulane, ume mulier modo deprehensa es in adulterio Moyses mandauit nosis in lege eam larid re , tM i. qquid dicisῖβαι sine precatos vestrum ait Christus primus lapidem mittat.Hoc audito, recesserunt omnes, incipientes asenioribus. Recedunt omnes, S iunioribus semitam seniores aperisit: Incipientes a semoribus. Cani iuniorem aetati vincunt,& malitia Si itaque recedunt, OmneS, nec ego caeteris innocentior stabo. Aufugio,vt aduocatum quaeram in propria causa.
3. Iuriserudentia trianae*ta.1 .diserunt. 6.quid significet i leges mundana superflua. 3. multitudo damnatur. . Pallas quomodo nata. I. . nestas quid. 8.honestatis lege Deus tenetur. I rapta in eordibus hominum, zo. nomisminhonesta non obligat . 13. Assam plus timuit honestatem,quam Deum. . Honestumno
omnν quia licet in num. r o 8. Istia inhoneste Caraealtam sollieitat. s. I ex magis tenetur honestati, quam populus. Io. Pater, t filius nequeunt lauari in eodem balneo. II.Olympias
Alex mater mortes corpus eur tegeret. 12. P.
si negatur per gradus is sacrificium incendere,
296쪽
cur, sera quibus permissis. gr. 34- j 3 tarn turpe ingredi lupanar. panar quanΛ ortum dicuae 3 s. de duobus malis mInus eligendum. 36aonserina est. l 37. voluptas concatenata dolori.
TRA Iurisprudentiae no praecepta, sed prin
cipia se osserunt. Quorum compendio, legum absoluuntur volumina s aiebat Fer an- dus III.filio sto. Praeter ea,quid doceat, natura non habet. Ad quisl mortales centennis i pli. care legibusput Romanos, quibus tricies erant centenna millia versuum, cum nulla lex quae ab hisce principijs natalia non recognoscat.Si cor. iii ruptis Iima Respublica,ubi plurimae leges; cor
ruptissimum dicas Vniuersum , quς cum tria tantumodo principia regerent; adeo multiplicata sint iura,vi ex ipsius Iouis capite veluti an. gustiori inclida spatio,non sine vulnere Deitatis erumperent. Pallas legum symbolum nonne ' fracta cotisurgit ceruice paterna Quod si initius alutis est notitia peccati, ne moremur in Vix - :ad iuris,vel potius ad naturae redeamus principia,quae tria Mneste vivere. Alterum non laedere.. Susm cuique tribuere. Primum seipsum respicit,& in his versatur , quae nobiscum agimus; ne quid inhoneste cogitemus, vel incontuito a. gamus: sed in omnibus vitae actionibus, nor
i h ,- luod licui,sed quod honestum specteinus.Alte
ciunt proximum quia iustitia bonum dicitur, sed alienum .Respicit illud corpus: ut ex pron
mine alterum patet: Tertium bona, ut ex pronominubum. Vel vitae nostrae peregrinatione, trina virtute dirigimus modes hia,scu tempera-vI tia, unde honeste ituere. Fortitudine, cuius est iniurias propulsare,non vim in serre,unde alterum non laedere Iustitia,quae sinum cuique πιbuit.
Primae virtuti libido opponitur: Ira secundae :nis 1., -upido Pertiς Honestas tamen non tam angustianda, ut peream soli libidini adversemur,cu' plurima sint,quae exercere nos pudet. Romani Sabinas rapiunt non libidinis ergo ; sed conium L H gij ae ex nuptijs factus est licitus raptus, noru p. ib., ramen honesius. Oportet quaestini inhonesta,non qua iisticita, sita quasi pudenda vitare. Res, uri--ο sita e ,vestri consilij est Cicero quid deceat vos, non .isio. quantum liceat mobis, θectare: ῖ enim quod ti-eeat quaeratis , pol stis tollere e e uitate quem et usi s Honestatim non in cordibus tantum , sed & in facie, attramento pudoris natura Exa. rauit;υι qua l. suis pietatem,verecanssiam, exi.
timationem nostram,noe principes posse ΠΣ - mant. ut sacrilege ausit Iulia Antonis Caracallae Tomus P III eu pars II.tomi VIII. nouerca, quasi per imprudentiam corpus magna ex parte nudasset , pulchritudine illectus Caesarao quam tellem inqui liceret. Tum illa', si libet, bcet 1i dat lues non accipit Impera. tor. Quibus audacior sietus sibi nouercat
copulavit . Dat leges non accipit Imperaror 'Deus ipse honestatis tenetur itare decreto. Proiabeor unum facere, quod cunctis licet,lame- tabatur Nero,cui Seneca Maiora populus siem per a summo ex σιι.Licita qui timet, di illicita ν - , .
fugit Qui faciunt quidquid licet,facile dilabu-tur,ut faciant,quod non licet. Quid prohibet, eodem in balneo lauari genitorem,& genitum. Quis mandauit Olympiadi, cum a Cassandro ridonata supplicio,diligenter cauit,ne in morte aliqua corporis parte detegeret, sed ut vixerat, pudica decederet Quis Moysi negauit ad sacri. itificium per gradus alcendere ' Honestas ne serte Sacerdos subditis appareret homo. Haec lex quae barbarorum maxillas in chamo, & freno constringit. ceamur a Tilrcis,quibus est ine- ad axorabile crimen ,si balnea feminarum accedat;h-na, vel cum viris publice videantur seminae miscere colloquia. Quis i pia bruta inodesta scit, utinaternum,di paternum abhorreant concubitum,quemadmoduin de Elephante legiturῖ p dor,honestas.Ad hanc prouocat homines Imperator,& veluti Diogenes,quid Diogencs,linguam corripio , veluti Deus scrutatur hominem in laternis.Nobis cor aperit, cxenserat Vi-stera cui inscriptum legit. Honeste misere , dii Iove Iascit hominem . Si caraeteres hos non inueniat ; ιθ πpeiorem stiis vituperat. Hinc non ex coriaς φ .poris inspectione , sed ex annorum nume. m contra antiquos pubertas desumitii r .
Huius adia studiosus fuit Maximilianus Im- --
pererator , Ut cum nec vir, nec toemina un
quam nudum viderit.Imo moriens testamento cauit,ut cum caligis sepeliretur, nec tunc curam pudoris oblitus,cum iam non cflat. Vnde, ii 2 est quod domina coitu seruili polluta, seruum, viri suum haeredem nequeat instituere ρ Honestas quae & purpura, de bissus matronarum. Domi- is
nus ancillam non manumittat, concubinamtit. quιb.
habendi gratiaraum tamen concubinatum lex causciuilis non improbet Meretrices prope pudica cellulas non aperiant Honestas. Agesilaus, Cui c., Adam militi inii ista postulanti, & extorquenti ,
297쪽
ueta. quia Agesibus promisisset,lespondit. Si hone- vis. . pM ' est quod icιs eromi Esimhonestum,non pra. .i I. misi. Omnia mihi licent aiebant P ussed non xx Omnia expediunt. nia mihi licent, sed non
Leges omnes vel alia postea Helata, vel M. puli obliterantur dissensu, haec superest inconcussa Hineste τι ,Deus omnipotens,cuius virtutis cuncta sunt plena,disperdat hanc legem si
kxti potest. Peccant Adam,& Eua, & protinus sece. τ dor Wrunt sibi perizomat Ruibus non humeros, sed pudenda velarunt,quia ad velandam turpis inem sunt prima vestimenta parata.Pudori con sulunt, non dierum ineo dis At quem iudice timuere primi,cum soli deambularent in para fressa. dissi Deum forsan, qui eos creaverat nudos vi Horrent honestatem,quae nos inuisibilis verbe, rariAdam prius se armauit in honestatem quam Deum.Nam erimo secit sibi perizomate*oitea fugit, quali plus timeret honestatem .
yy Si haec ita se habent,quomodo lex Lupanaria erigit e vitiorum omnium latibula Α Lupa, nutrice illa Romuli in corporis quaestum Doci cognomine didi, Lupanaria appellamus, quia
neque carne neque auro meretrix unquam sa
tiatur. A ut Venus lupanaria inllituit primatem Lactantiol. i. ne Cypri sola haberetur im- rivi pudica.Quomodo vivere suademur honeste.&DGeiκ' cellulas aperimus Tertulliau. quorum nec de isti sensio est verecunda.Tamen Indorum mulieres alioquin pudicitia celebres Llephatis oblato calia, i, pretia Pudorem sternebant. Quin laudi duce I 8.e. 3 I. ans tanxi earum forma censeri. Corinthii pa--, his , C. Pro Prinsipd,6c me tricibus preces fundensi in Mi an umer in augerent Merraricum Erasimus nore sue.Hinc Praxiteles Delphis auream loeauit statuar in meretrici suae inter Duces,& Reges; Arpalus in; -- meretricis sepulchro centum absumpsit taleta. ιη Fboc.Plut-.Demosthen Corinthii appultus,sorm -- , ii Orti illectus fima Laidis nomen erat is , DI dccem drachmarum millia pro nocte petentis, sis. Tanta non emo inquit innuere.Theonide Egyp tia ingentem postulate pro nocte ab adoles rete pecuniam,qui eam impudico deperibat amore. Accidit, quod noctu somnians adolescens rem habere cum amasia, non amplius mori us esset.Fachim rescienti Theonidi , dc mercedem petenti, negaui adolescens, unde ad iudicenu cersitus iubetur pecuniam in vase adferre, manuq rruuluere, ut umbrae posset inliaerese Theonides, quasi recite somnium umbr pen-
seret. Sed missos agamus Gentilesaduersus I stiniani tempora querimur, Sub Imperaror Christiano fas datum stetera meretrix canet Uxor solius dignitatis nomen erit, concubina voluptatis ut aiebat Demolthenes e meretrix voluptati inseruiat. Cocubina quotidianae corporis curae.Uxorliberorum procreationi, δc rei
domestieae fideli custodiri Si sic est de hodie
no Christianorum more cogimur male sentire.Quo pudore Hispania Catholica . Christianissima Gallia, Germania pia,fidelis Italia cir.
cos aperit,palatia deputat, vectigalia a meretricibus existi'uales inter sarcinas terrestres, vel maritimas numeramus scorta,unde soluantur decime, dagia,census ' Si nauseat Deus oblationes postribuli, non offeres mercedem postribu muta a. b,nee pretiωm eanis in Damo Domini. Unde homo audet decimare peccata.Sua ivd ici non sufficiunt,ut onera suscipiat ferre alienaὶModo in. telligo Dauidem supplicem & ptaecantem, cusorma Regis assumpta,oru lacrymans ab alie-xus parce mihι Damne psal.l8 .Caligulae forsan ὸν reui reuocantur empora mores, quum ex capturium si prostituta ruinquantum qi que uno cocubitula calis moereret,exegit.Uci Seueri,ut nonnisi ex turpi ura.
lucro concubinatus valeamus reficere Circum, Amphiteatra,pontes Longe ab aris,& aliari, bus thura,quae impuritatem aboleat. Etsi enim liomini lucrum semper oleat, licet e ste Orco' nisis niat, ut de Vespasiano legitur elotio exigente vectigal. Deo qui totus est odor tus,aromata illa non redolent, ut homini, qui est crassioris olfactus.Et ut Sabet & Arabes inter sumos armmatum enutriti,sumum nou fastid imus cupidinis; sed in lupercalibus patrem patimur filiarum leonem coniugis corrucam. Meretris, biis actione concesta ad conueniendosconcinianarios vel prout in taxa,quemadmodum apud Romanos mulierum pudor venalis proflabat in fornicibus, titulo pudoris, ac libidinis pretio
tabulis inscripto neca Meretria vocam es δ ρει οὐνω uns loco fieti In siuperpositus est cella tua ti- i. tulas Nomen tuum pependit in fronte, pretias Wι accepisti.Et Petronius, rideo quosdam inter titulos merrimessue sistati mres Intrastι quoties insicripta limina cellamartis. Vectigalis primum contributione recogniata l. st e cond. ob turpem. ubi Vlpianus negat meretrici datum posse repetiiquia licet turpiter faciat,quia meretrix est;non turpiter acci't cumeretrix sit.Vnde meretrix a merendo dicitur, quia siti corporis meretur mercedem Qu'm
298쪽
in i do ergo Princeps, qui diuinae legis est custos, M lia 3 legem violat,qua cautum. Ne sit meretrix de Luabus IlraehRespondet Angelicus 2.2.q 1Ο.arH. xiv ex Augustino ciuili lege tolerari, non imperari concubinatum: priteriri, non aperiri lupanar. Non ad bonum, quod inde proueniat, sed ad malum,quod euitatur Regiinen enim humanuquod diuini est imago, Deum aemulatur, qui summe bonus,aliqua tamen mala permittit, ne peiora sequantur. Unde regula de Lobus malis, minus ea eligendum.Lupanari a lex Romana n5 improbat,quia forsam Gentiles licitam crede.rent copulam soluti cum solitia; Hos arguit Mὸ ., a Patitu . Honorabile connubium in omuibus , ν
bat voluptatis malit ias;quia licet nullius ciuitatis
lix eam vindicet; deuitat tamen, ita nature co
gente lege,publicum ctiam permissa atq; impunita libido conspectum: dc verecundia natura. li habent prouisum lupanaria ipsi secretum,fruciliusque potuit impuὸicitia non habere vincui la prohibitionis,quam impudentia remouere illius feditat is latibula . Unde hanc etiam ipsi
rurpes turpitudinem vocant,cuius licet, sint amatores,ol tentatores esse non audent. August.
i. Quod si obijcias etiam coniugalis concubitus, 'remotum as arbitris cubile conquirere sicut ait Romani author eloquij quodet si recte facta appetat sciri ioc recte factum sic appetit sciri,
ut tamen erubescat videri Natura etiam in ma.
ritali coniugio seruauit pudoremme semel in ii. cito coitu amissa verecundia,illiciti appetereturo Orig. amplexus. Vi esses apud Homerum cum nudus sapsus esset e mari, ramo frondenti cooperuit
pudenda , sicque Nausicaae Alcinoi filiae appa ruit,ex quo Grgutus saut quisquis et in Praa. 'iis illud deprompsit, Haius,s Alesiasti mirata est silia membrum
Frondenti ramo vix potuisse tegi. - Ad pellices regrediamur, quas stupri, adulterij aliaq;vitandi causa , quae adnotare pudet, Respublica tolerat - Ne extinctos suscitem M. domorum cineres,ut de ciuibus, Senatoribus, Episcopis,legitur. quos Imp.Iustinianus genita.
lium amputatione,infamia, morte coercuit,sed in cassum Deus enim ipse,non igne , non cataclismo potuit mundum purgare, Prona in malum natura ab adolescentia sua. Non igitAr mltra percutiam omnem ani mam visenum , sicut feci Genes. 8.Aufer meretrices de rebus humanis, ram. i.L Augustinus turbaueris omnia libidinibus. Dea
lapio Nerone in amorem libertae Achae, & abhorrenti ab uxore Octauia nobili foemina, &spectatae pudicitiae, nec seueriores auersaban- cur amici ait Tacitus semea, Sc Burrus seuerissimi pedagogi , qui&minima insectabuntur
gesta tyranni,vxori nobili, pudicae non conciliant, metuentes, ne in stupra foeminarum illustraum ρrorumperet, fila libidine prohiberetur. Sed cur ad Neronem confugeretὶ in honestoria virorum prestis Romani aperiebant lupanar
Amici conuiuio, hospitioqe recepti,sceminaruet iam libere conditionis excipiebantur amplexu, ut domini uxorem illibatam permitterent. Eclam in hanestorum mirorum praediis lupanariat exerceantur, quo alludit Catullus Ille domum tib L '' bis, atq; edit dominum.Hinc Solon Athrnarum Legislator ut ab adulterijs iuuentutem cOzrce. ret,coemptas meretriculas Arhenis prostitui iasis a primus,obuias';in venerem esse voluit,ne Π a--, vitronarum stupro pollueretur. Quod si obijzias . i. non esse mala suadenda ut bona veniant f innovi. . Imperio,non de indulgentia, sermo est Apostoli Grauiora, vel minora comittas, immunis non erit iniquitas.Erit poena mensura peccati. Solutionis tamen, de exactionis nec idem pro- xxxv curator,nec tempus Plurima iudicio reseruan tur extremo, quae in hoc seculo vindicari nec interest, nec possum. alioquin superuacua seret diluina Iustitia, quam poenituit, omnes in hoc seculo punire peccantus Attende Gregorium Dum inter mi ra in maxima peccata constrin. gimur, si omnino nullus sine peccato euadendissituspat i, minora semer eligantur. β ia, quinis,
s. in fugam praecipitati, υ,ι bremor murus Inveniatur.Lot Patriarcha Sactiss. ne Angelis abuteretur naturae inimici,virgines osteri. Na,etsi ill quoq;flagitiosi impuritas esse tetame minus erat
secundum naturam coire,quamaduersus natu.
ra delinquere. Duo mala licet sint omnino cautissime praecauenda,cum tamen utrumq, eludicIA. IIno potest, illud ignosce peccanti ,quod minori nexu noscitur obligare.Hoc autem dico, secudum indulgentiam,non secundum imperium eo, a Gregoraus,) Quia non es Hinev tio: quod ignoscitur,no pricipitur Moyses ut Pharisaeos, at
a repudio sine causa retraheret,cum causa permisit.Ignouit usuras cum aduena, ne foenora nesis inter fratres agnosceret.Α tultitia in paruis dC-r,tatis e. flectes,si usurpatam eam urtis in magnis . Iasonia politi Lupanaria tonstrina, cloacae sunt, in quibus .
proiiciuntur excrementa libidinia, ne gynecaea, et is
299쪽
matronarum sordescant; Bolivitatis Hasste nuλ mPragenses audiret publicum incendis nubis.s lupanatarac non esti inquit) tris tollere mi ui har. tia, sid totam Vrbem malo Veneris ardore imple. re;ex unoetne sicintillis per segulas domos dispertis.Libido vetando illicitur, augente votu.ptatem periculo.Fores vobis reserantur cupidi nis in lupanario, iuuenes ; ut ad libitum euntes dc redeuntes cognoscant,quod omnis caro foenum.Aristippus,cum ingrederetur ad scortu, 'videns adolescentulum,nui non longe aderat,
toti erubescere, quasi philosopho turpe esset lupa- lnar ingreditadeum versus inquit. pe non est, ὸ adolscens ingredi. Turpe est, non posse agredi. Vide ne tangas, Arbor est scientiae, ni de mali. Uallatur verbis non custodibus. Si comata
ris,morieris. Veteres inter alia commenta r serrunt Voluptatem de Dolorem se coram Ioue mutuo accusasse; Iupiter, quia in eis indiuiduam societatem aduerteret, auctores ipsos adamantina catena cinxit, ut unus alterius cn. mes,& pedisequus perpetuo esset. Hoc accidit cum Vulcanus Martem,& Venerem serreo rete conclusit,nam teste Lucretio ib.
medio de fonte leporum Surgit amari aliqui ruod in ipsis lorabas angat
3. Lurisiprudentia inconstans.1 .Lex natura. 6. A e. luto quid sit. .Deus antiquis prodesse erat. 3. Alterum non Ddere.9 Iustitia munus quale .
QTudiose lector, si in semitam Iurisprudentiet,lucubrationes nostras reuoluis , sit gradum, suscipe Coelum inumera leges si potes. Bartholum, Baldum,legum prope ins nitus numerus, fugit. In Cado altra,in arena mari, i aula leges quis supputat Deus. Dis terrae sunt Principes, dc numerum legum circulare igno- lrant.Huius stud ij si percunctemini meta,signa- ire non audeo tempus finire non didici. Haec il- lla Atheniensium ara,cui telle Paulo, inscriptuerat. Ignoto Deo . Hanc ignorantes colimus ; Zc . nostra potius ignauia,quam inuida Fatoruma ldg 'lerie, regna,reges sicut aqua dilabimur. Huma nam Iurisprudentiam si quaeritis, dabo: Inconia liti stantiam. Quam enim legem , vel legislatoris suffragium, vel tacitus non abrogat populi coinsensusu.de quibus f.de legibus. Haxilli sorori. Tonantis, cui solum nomen relictiim est. Na- lZeX qt que coelo pulsa locum pellicibus dedit.Ad hane zzzfforian prouocat homines Imperator8 absit. Ad νθ eam nos euocat legem, quam non didicimus , laccepimus,sed ex natura arripuimus,hausimus
ad quam non docti,sed factimon instituti, sed
imbuti sumus, aeternum, innatum praeceptuma
hoc vel principium Alierum non liniere,quid si , bi velit,quid ab hominibus exigat, paucis exaret ipse Deus. M Eser, quaerebat Legisdoctor, quod est mandatum magnum in lege ' ait illi Ie-
sus.mboes Dominum Deum tuum . Hoc est maximum, iis Primum mandatum Secundiam aute
simile es huic. Diliges proramum tuum sicut teipsum.In his duouetis mandaras uniuersa lex pem
det,di Propheta Haec duo, Dei scilicet, de prin13 .mindicta di fert adessione. Lotomicidii pro fama vindicata. r 3 ero pudicitia. ii . adissensionῆ.28.homicidium sivi an liritum. ximi dilectio,sunt,quae duobus illis principijs.
Al erum non udere, sist suam cuique trIbuere , xaravit Imperator iustinianus. Alterum nou laedere, idem est,ac proximum diligeSuum cuique vr
tribuere,idem ac Deum Llige, si vera profert Tullius,quod Religio sit erga Deos DKιria.Co- cordat Christus,dum clamn Reddite qua sunt Casaris,Casarnen Iultitia:aua Dei,Deo,en Religio, Iustitiae prima passio,& executio.Propte. rea Dominus cum Moysi legem exararet itu 'Sinai duas diuisit in tabulas- In quarum prima Dei honor describitur. in secunda Amor praecipi. turproximι. Vt a Dei cultu non longior distaret dilectri proximi,quam a prima tabula elo- satur secunda. Homines Cicero hominum cam 3 . se. sagenerati sunt,ut ipsi inter se alij aliis prodesse possint,ideo qui alteri prodest,ei Deum ext tis dicit,nillilqi aliud Deum esse putauit aut, kiii quitas, quam prodesse mortalibus; unde dc Delluas pro Dijs nabuit. Breuiorem, de paucis exarata Syllabis legem hanc exposcenti,natur c pilator exhibet Christus istis Ufaciant tLT.υdisfacite. Quod tibi fieri non vis, alteri ne feceris. o ita delectabatur M. Aurelius Seue rus , ut in fronte publicorum operum incidita iri iusserit Imo huius Christiani praecepti dulcedi. ne captus,inter Deos decreuerat recipere Chri. Ilum; quod etiam Hadrianus cogitasse fertur ,christri quum templa in omnibus ciuitatibus absq; si- ἐὰν iso, mulacris fieri iussit unde,& hodie templa in-mepturdriani dicuntur, ubi idola non sunto ut in eis 't Chrilii Seruatoris imaginem reponeret; sed ab' ' 'his prolubitus eli,qui sacra consulentes,repere-
300쪽
rant,omnes suturos Christianos & reliqua deserenda templa,si ontato id euenisset. Primum itaq;Iustitiae munus est,ne cui quis noceat, nisi lacessitus muria. Eodem namque naturς iure,quo prohibetur laesio proximi, et sui introductii defensio,Unde Ovid. Ddtee me, fraus eu emees repellere fraudem,
sue arte Armaq;m armatosseumere iura sinunt.
--vi Et Proper a Eleis . ad Cynthiam. Non solum taurus ferit uncis cornibus hostem Vtrum etiam instanti Iasa repugnat ouis. L3.cis. NCc mouet o mc ,quod vitio si doloris conde ira. sessio.Et magnus non sit animus, quem incia uat iniuria. Aut potentior te, aut imbecilliori sic.Si imbecillior, parce illi sipotentior tibi.5 neca namque de ultione,nos defensione loquimur.Ille illatam prohibet vindieare iniuriam ;nos natura fouet percusserem repellere,percutientem repercutere,nialiter vim illata declina- I. sc. re possimus.Pnnesio sinquit Ciceroὶ omni animantium teneris a natura tributum,ut se --ta, corpusq;tueatur decimet nocitura. Leonu seritas inter se non dimicat, sed si vis inseratur, nulla et cui non sit ira,& prompta, si noceas, ... ad se defendendum alacritas Naturae lex firma et si est, ut omnes velint vivere,qua de causa hostes Iarie. is iudicamus,qui nobis illud auferre praeseserunt. Nec sene quisquam primu aggressoris ictu
expectare tenetur.Satis si insultantis agnoueris ani mum;resiste, urre,praecurre. Melius renia intactam seruare,quam post vulnus remedium ara quaerere.Et Teretius.Tu quod cauere ρυφιs, Hul-ρis,.s Ium est admittere: Malo ego presipicere, quam 1esbia, b ne adsicus accepta Iniuria. iamra, Dimissium amisit,qui primiι expectat ad ictia. mrasoSaguntum non expugnasset Annibal, si foede- ratis in suppetias Romani accurrissent armis Hostis tonabat balistis,Romani certabant, resonabant legem Interim dum Romae consuli LI.ct itur perditur Saguntum t tutusὶin q;sunt adducti discrimine,ut ni Annibal cunctatus esset victoriam, tenatas in Africam Romanas remulcasset Aquilas in triumphum
t. - Vitae comparo pudicitiam, quam pari iurω etiam aggrestiris morte defendere possumo . D. Imo viris bonis metus stupri maior, qua mor- tis esse debet. Deus,licet omnia pol Iit,virginem, reparare non potest, post ruinam , Herc m. i. Virginius licet plebaeus,ne probro contamina- .8.f. retur domus sua, proprio sanguini non pepe cit , pudicaeque interemptor, quam corruptae Ii , i. pater esse maluit . M. Alexandri militem cum Timoclea mulier Thebana, quae stuprum passa erat, deiecisset in puteum non selum crimineiit, Ees absoluta homicidiised bonis una cum libe- H ris est de immunitate donatas. Marius Tre, ' nium adolescentem licet Lusii nepotis sui no- ,, tmicidam , cum audisset in tutelam pudicitiae Patratam cpdem, non tam absoluit, sed coroniPI,tar. militari redemit.Tamisina Virgoatisce diebusinaρορθ- aperto in agro,longe a consanguinetis, impotes 'clamore,vel manu insidiatoris violentiam e sugere, lepidum confugit ad astum .insidiatore diligere simulat, cuius amore bachata procos despiciat.Veruntam cn incognita viro, & puella tenerrima,timeo salo comprimi non amoris inopia,sed viri abundantia. Copulam quaero amalculum horreo exuberantem.Videbo prius, tractabo manu:si viri potens, non recuso laborem.Caecus illico arrisit Amasius,nudat ille pudenda,arripit sortis ima virgo;& sne sine in- sdiatorem suspendit nec soluit; priusqtiam expallore mortis agnosceret recessse libid inem. Quid si famam, vel existimationem nostra xx inuadat puta si nobilem,vel militem , rusticusb uni .
M plebeus aggrediatur,& prouoce Orsint bilis,cuius decor in armis,sibi fugiendo consucit et si melius est bonum nomen , quam diuitiae . multae;Si fuga in nobili viro maximum dede Raacus est notissima infamia.Unde Menander, immplus timeas vituperium , quam perieulum ,
Plutarcus de Poetis . Ut omnibus responderet 2 seruile est, se omnes despiceret ultum . Sed iii omnibus seruile ignoscere adiungite vos lchri
stianum . Quale moderamen tutelae inco, qui aggressiorem occidit,nobilitatis praetexsu, cum Hirpollet fugere quomodo apud λumam Provide i- I de lib. tiam a peccato tiberi sunt,qui pro his rebus quas cotemni oportet jumana eade polluti fumus' Augustinus si aduersus naturae principium clangor praeualet militaris, poterit etiam nobilis xxi aiam percussus,fugientem in s qui percussorem, 8c vulnera vindicare recepta. Si sic eli defensio non excusat; vindicta prouocat;vt oculum pro oculo,dentem exigas pro dente; quod Christi prohibet Euangelium, lex damnat Imperatoris Obi,ienti di fimari fuga nobilitatem , respon-1 de ινε
det Seneca. Ille magnas, nobIlis est,quι more quit. .3.mam era latratum mInutorum eanum securus
enudu.Et Clirysostomus. Die quasi;siquis lemaenebrarum atict rem dicat; Soti ne an μιιd trahιEsibi midelicet ipsi, cum amentis , s 7 Ἀ- sanientis opinionem consequatur. Eodem plane modo,qui bonos prauos eseputant, seipsos vitupe.