장음표시 사용
271쪽
t. . occupatis machinis maioribus xi , minoribus i proferre inde castra,neque laostem insequi po-vr. Equitatus Fonsam profugit, amillis tribus tribunis, legatis Iv. uno Vigiliarum magistro, quinque cquitum Magistris , Centurionibus uno supra viginti, manipularibus mille, &quingentis,equeliribus signis x tr I. pedestri bus xv. In vestigio cecidere fere mille. Neque tamen Hassis fuit incruenta victoria , multis interemptis,capto comite Vieldam protribuno legionis praetorix cu quatuor chiliarchis, M. xillis octo,cum minorum ordinum praefectis, atque gregarijs trecentis.Satis constat ita afflictum Hassicum equitatum sitisse, ut neque tuerint, nisi ubi nouis ex H.usia auxiliaribus confirmati,Marcodurum expugnarunt, Pad bornam in cassum circumdederunt. mbolus ex omnibus Uvethphaliae praesidiis resecto celeriter peditatu,paulo supra Nouesum castra lorat,donec utrinque per Monasteriensem pacem.xxv. ,stob. publicatam holtilitati imposuere fine cum paulo ante inter Regem Hispani e Philuu n de Belgis sederatos de pace
Belgica conuenissent.E tat nummus Frederis
Hemia Nassovij in quo brachium armatum
ipsam Templi Iano dicati portam teneta cum hac verborum epigraphe Et claudere nostrum s.Romanorum illud sibi arrogans Nas itis, vi hostes sum quantumcumque potenteS ac validos ab exigua quidem sed bellicosa gente pacem recipere poliremo coegerit; eique genti suae cum pleno iure libertatis pacificam suae ipsius ditionis possessionem consignauit . Hinc in altero symbolo videre cit canem circa oviucaulam excubantem, sub lemmate, Huc pugnat, illinc more t . Non dii simile tertium1ymbolum ubi insula , in qua templum a Diomede e Structum , quod aues aduncis roliris ac
praeduris instructe circumuolitant, quali ad illius custodiam excubias agere videandur, sub
lemmate. Amor patrea ratioue malentior omni .
Scelectiotes in Orbe Monasterij conuenerant aulici .grandi quidem labore, nec parua gloria, cruenta de plusquam ciuilia sullulisse dissidia. quae externis implicata faederibus totum Chri-itianum Orbem in discrimen adduxerant. Legatorum hic Labes nomina ordine alphaberico, ut facilius ouisque suum inuenire possit. Duo suere Media res Summus Ponetifex, &Veneta Respublica et Venetorum Partes gerebat Aysius Comarenus ; Pontificis Fabius Chisius Episcopus Neritonensis . oc. Sedis Apostolicae Legatus . Fuere reliqui.
272쪽
Initae tandem optatae pacis numisma
plurima se offerunt quae hic habes: In aurea ι π
stiri,sub lemmate Supax in terris tandem, πρattentra νυιEtr x, quia ovis Spheram calcat. Sibmilis est ab eisdem percussus Anno 36 9. au reus nummus , in quo ouis sub pelba, tibram tenet apertum, sub lemmate Pax Chrasto Duee, Verissee Euangeliorum eum credo librum , nam pace florente,Religio,Musae, Abundantia amice coeunt,Christo duce,qui lux est, veritas,
Nummus est etiam aureus ipsius F/rdinan- ἀι Imper.eodem tempore cusus, in quo manus
antrum stringitii Pacis hoc symbolum esse potest; vel Innκenm,quae velut strum lucere debet in manu Principum.
L DIUM COLINIENSI ELECTORI REC CILIA M. An. 16 s.
Uodium urbem iam diu rebellem ac refra. millia ostentaruntia vim inferendam,si Prin-
chariam , ob Imperii dissidia tumescen- ceps urbi appropinquaret. Reversus Cancellatem , & minime Principis sui Electoris Colin rius monebas,ne ulterius progrederetur . Prin. niensis audientem, uniuersali firmata pace, vi ceps ad ea immotus nihilominus perrexit, m& armis ad ossicium compellere decreuit Fer- misso interim exconsule Visetense Maretio , dinandus Electorilam sine ulla reuerentia plebsiqui certiora referret.Iς male a custod ibus por-
superba Contularia inuaserat comitia, excus- tarum habitus , altrociora ex vero retulit .soque omni erga Principem obsequio , sese i , t Tum princeps rebellium furori cedendum ra-
libertatem asserere, vel alterius dominationi tus , recessit , tentatis tamen iterum eorum nitebatur subijcere . Legatos in Galliam mi. animis,armorum vi ostentata, ut citra maiora
serat & a sederatis Belgij ordinibus crebro, & discrimina ad obsequium reduceret Cum itaq; sollicite petebat auxilia ; quamuis Rex,&Gal-ilenibus remediis locus non esset, habito con-liarum Regina minime dignos auxilio cense-ssilio cum capitulo Cathedrali, & Ordinibus rent rebelles.Tentauit Princeps praesentia sua aiPatriae, vi eos ad officium compellere decretae. contumaces ad obsequium reducere, sperans Coadiutorem Coloniensem , ac iam Leodien adstante principe facile emolliri pertinaces.ssem Decanum,Huium cum paucis copijs sub Decima itaque Augusti princeps , comitant iCrati , Hostis,dc Schrotego tribunis praemisit sela equestri custodia ,&aliquot patriae nobi- Venit his Huium mense Iulio, publicata no
libus, de maiore Scabinorum numero Leodiuimine Principis venia omnibus, quinque e progreditur pacato agmino Praemisso in urbem ceptis e magistratu, & paucis eorum consori L Cancellario, qui Consules de aduentu suo doibus.Cum iis nihil prosi erct,arces aliquot circeret. Consules vero plebei nuper creati Pe-ica urbem occupauit, sperans ut die D. Iaco trus Vmιlmar ceruisitarim,& Uvaltherus Hen-ibo Sacra, qua annua ad creandos consules c net pliarmacopaeus bellica instrumenta osten-llebrantur comitia , motum suscitarent in ut
derunt ei pro responso,& quatuor armatorumsbe ij, qui sub obsequio Principis remanserant. Tomus VIII. eu pars momi VIII. Ll In
273쪽
Mi- . In eam rem Schraustis intentus, ipse Patria itus , aggeribus urbi appropinquat ad partem si '- Leodiensis,eopias eo die in conspectum ciuita-jusque Aurotant suburbii. Magistratus,ac potis eduxit,ut ex propinquo spem audentibus Ω- tiores ciuium cum viderent rem serio agi, atq; ceret. Eruperunt Leodienses, sed ita repulsi, in diem imminere perdulum, deditione agere
ut tota urbe terrorem spargerent, ter haec ta- constituunt. Legatos mittunt ad tra geniau,
men electio processit. Mox superuenit Ilio sed impetrato tantum viginti quatuor horaru Christophorus Darrius cum copiis circuli spatio . postridie redeunt, urbemque dedunt spinias V ves halici, α duobus mortariis,ac duode- tribus ignium persenit ab uniuersili venia cito tormentis bellicisanitium obsidionis a pa. exclusis. Interim dum de deditione agitur , is factum,quicum urbe sentiebant.Flemnium Bartholomaeus Rotandum superiorum annorum lupit a primum expugnamur cruenta pagano. Consul , ex auctoribus sed trionis, fugam merum clad occiso consule Deoia Hennet cui in ditabatur,adsumpto in socium tibicine Holla- subsidium lupiliensibus venerat Apud huncidi cocui filiae suae nuptias K dvis promiserat. reperta clauis Argentea, insigne Consulatus, Mentito habitu, & militis Traiectensis speciε felici victorie omine, potituri breui etiam ur- praeseserens,deprehenditur,& suspendio datur Aulus clauem ia raecepi&nt. Post hanc EJa- una & Vmaltherus Hennet superioris anni Codem reliqui pagi depositis armis, sponte ad O- sul,quem globus cauuam in vincula retraxerat. diem iam rediere; memorabili Leodiensium Elector urbem ingresses,publicato edicto om- infortunio,quia in peruigilium Diui Laurentii nibus veniam indullit . Hune finem habuit incidit,quo die ante annum Principem seu tria Leodiensium seditio , quae nisi in tempore co- cum insigni contumelia aditu urbis prohibue- pressi suisΓt, magnos excitasset mot , cum iarant. Imo Iupilienses in eo praeterea pecca- l multi in eam oculos coniecissentEietiuitis ubi.
uerant, quod eodem die primi omniumgam- l que adspirantibus. . panorum pulsu , socios pagoes ad arma sumen' i Anno ineunte quinquagesimo huius seculi, eida & suo Principi resistendum concitauerant. l Anna Maria Caesaris filia Hispaniarum Regi λVenere interim tria armatorum millia ex Pa-ides asan, Madiatum triumphal ingredituria Lxis obsinuentibus , de vicinis Prouincialibus apparatu cum longe alia facies per idem tem-lia cis ui subsidium Damoclvi x II. Augusti in ur- pus in aula Gallorum esset suam inaestini dis. ω tam mouens,capto suburbio Ameriurio, adisidis labes,& magnarum discordiarum seiri N et
ligas usque portas omnia deuastauit incendio is in magnum aliquando malum eruptura inua. Uenit eo die tympanista oppidanus Cum lite-iserant. x adhuc sub mareis degebat tutelaia ,risa Magistratu aci Sehrocedum, quibus quere- quae cum ιn regni gubernatione externorumbantur , quod ipse patriam suam manisello consilii plurimum uteretur, indigenarum fabello adorirctur, cui ipsi nullam dederant cau- s cile odium in se concitauis. Quod eo usq; pro- eris .Rogabant, ut Consulum, quem captumo cessit, ut rca principes Regii sanguinis, duo metedetant,restitueret; dc vicinos Raeges in ar-iCon ιfratres, de Dux Longevillanus,cum in1-bitros dii id ii ad probaret . Ad ea Sρamss re- mic κω aPertius,quam fas est apud Magnates, spondit; et idi se lueras Schreicio datas, euius praeferrent, iussu Regis, ac Reginae in cuit, nomιne ipsi , qui eaput experitionis enat, reβω-idiam dati sint. Nunciam eorum eustodiaeta .d at Sili ea, sam esse . irreuerentιάφβrrum imulta qui partes eorum sequebantur,aulamde
contumelias Prιncipa allatas. SIL negata m da- seruem. Inter quos Comes Turranrus cum paritum armis castigare rebelles. Et iam vindicante inexercirus ad Arelataeem Leopsidum concin Numitu, e am causam triumphase . Con- sit,postQuam Stenauiam,atque alia nonnulla
Glem Use interfectum. 'stare proinde, ne vἰ- loca in fide Principum confirmasset. Tot i
ira Principis clementia abuterentur . si regno turbarum Maemn s Cardinalis, tisia rari.
De re d trectent,futura mala sibi imputanda . ne Siculus lis qui ab excessu A Bbelb Cardis Venere postea noui legati ad Coadiutorem ibs,rerum in Gallia potens bello, & pace fuit
Principem Maximilianum sed iniqua postula- Author,& Inuentor creditus, unanimi Sena tes,dum indecori remittuntur in urbem,Spar-itus Parisiensis decreto, rerum moderation νtus occupatoc nobio S. M idii in monte siIO, amo S ,cum Rege , & Regina in Normannia crebro fulminantibus machinis vinem infe- proscctus,& Rhotomagi honorifice exceptus, stabat. Inde rusticorum solsorum opera adiu-a prouinciam illam in fide retinuit. Inde in Buri
274쪽
M M. gundiam arces,quae Principum partes pertini 18 . cius metantar, armis compulit ad ossicium . Burdegala, quo prose ens Condat uxor cum filio duce Anguunsi miserationem apud ciues commouerat,obsidet.Intercedente tandem Parisiensi Pallamento,dissidium componitur.Pimum data Burdegalensibus venia, dein eius praefectura Duci Andegavensi Regis fratri comissa. Prineis Condea,& mei Tullionensi, qui stabant in partibus Condri,ut illa cum filio M.
racum;hic cum uxore& filiabus ex Parisiensi eustodia dimittendis Turranium in securitate concederent. Duci Bullimosi pro iure, quod in Sed anum praetendit, numerarentur duod cies centena millia librarum,quaeque vivent Ludovico XIILRege cum eo acta fuerant, ad exitum perducerentur. Burdegalensis arcem, regia nuper destructa non tenerentur reficere. Prouincia Gasconia, & ciuitas Burdinati toto sexennio a Regio tributo vacaret. in Germania peractis Norimbergae,quae ad
civ pacis consumationem necessaria erant.C. ias Gustavius Palatιnus Comes,qui conventui No-rimbergensi interfuerat, in Sueciam pros ruti,h ctus adstitit coronationi Reginae, qui mens uis, s Octobri peracta est. Post haec cum de matri- - remonio Reginae,in cuius spem iam diu destina. I μ' batur Palat nus,ageretur; Regina caelibatum ' matrimonio praetulit. Ita Palatino communibus Procerum suffragijs, principatus Succiae haereditarius, Be Regni successio delata , factumque decretum. Gallicum Principum libertate securitatem, is & pacem partam crederent, re ipsa perdiderunt.Nam Candaus ignominia carceris accen-
, ac ferox, ob idque Regi parum obseques, ac fidus, Regia inrestus, insalutato Rege, una 8c tyut frater,manente in ossicio Longevrι- Iano, In Aquitaniam, quae Condas principi pro Burgundi Icessirat, abiere . Turranius ad Ar-ehiducem Leopudum 'Milhelmum transgressus coniunctis eum eo viribus, Capellam primo, dein Retellium vi occupat; Inde castrum Porcini i ubi commodus est Aetonae fluminis traiectus , invadit ; superatoq;Axona in Campaniam progressus, Rhemos Campaniae metrin
PAcaea Germania,& in nuptiales hilaritates lCaec is cum Elemara duce Mantuae; Fer. dinandi Banari cum Metheide Sabauda esstissPrincipum animis, cum octo, & quieti nupera
Catena Historica . Lib. L. Cap.Ι I. 267
polim ad subministrandum exercitui commeatum metu adigit,caeso interim apud oppidulum pimam meqummunio Peronae Guber- iratore,qui cum sex legionibus in insidiis collocatus, Marchionem Plissis Prastaeum ut se cum coniungeret,praestolabatur. Illa clade quinq; vexilla δε ducentos equites amisere Galli, praeter tercentos, quos Hispani duxere captiuos. Galli perteriti,ne Hispanus Rhemos, aut Cain talauniam peteret,isbes omnes hosti proximas firmarunt presidio.Non adhuc fuerant soluti Principes i hoc totum enim referri debet in Annum sequentem J Interim Archidax Le pudus tibicinem Parisios misit ad ducem Amrelianensem patruum Regis de pace . Placuit
consilium ecretumque a Partamenta ijs, ut Nuncius Apostolicus , & Orator Venetus ringarentur,qui de loco,& personis conuenirent. Non cessauit tamen hostilitas, cumque pacis protraherentur prpimbuta , ne tempus frustra consumeret Archidux Mosonium obsidet ad Mosam oppidum. Quod a Carati V. olim , &deinceps frustra tentatum, tandein Nouembri
mense Leopolia cessit, Post Mosonium C mes Fonsaldaniae occupauit Doncherij, quod uno infra Sedanum milliari distat Interim Rex
Laitus XIT. Parisios cum Cardinali reuercsus,quamuis rigeret hyems,recuperandi tamen Retelii auidus, collechis copiis,eis Maeamus mittitur felici quidem successu,nam Urbs opinione celerius rαepta; Maressallas Tyremus, qui cum undecim millibus Hispanorum auxilio venerat,segus,fugatusque Cladem tamen reposuere Hispani in Italia, &Catalaunis a. Marchio Martara recuperatis diuerss Catalauniae locis,mense Octobri Tortosam validai ui paeis. urbem ad Hebrum post duram obsidionem , pinquae ad Decembrem producta est . sugatis a Duce AEuquerelo quinque nauibus Gallorum, auxiliariis, urbs Hispano reditur In Mari Thyrreno Ioannes AUriacus cum comite Ornate Neapolitano ProRege Portum, Longonem a Gallis recepit , Reperta ibidem magna annonae quantitate , quae inobiennium sere obsidionem toleraturis sessi
s V I C V M . An, I 63 I. pacificatione prouisum putaretur , repent noui belli initia ab Electore Brandeburgico inditionem Montensem hostiliter ingresso, coo tum est Causa dicitur, quod Guillelmus Dux Ll L Iuliae,
275쪽
Sal. An. Iuliae,&Cliuiae Montium, Comes Marchiae&imittantur,& defendantur, necquisquam turi Rauens pergae cum Anno I 146. Ratisponae inibetur conscientiae titulo . Cum vero tunc tem
matrimonium duxisset Mariam seram Caesa-iporis solius Catholica Religionis exercitium ris Ferdinandι I. duo a Carolo V. priuilegia im-ipublicum esset in illis ditionibus, paucis locis
petrauit,quae deinde successores confirmarunt. exceptis; in quae sub extrema tempora Ducis Primum,quod decedente linea masculina G, Gultielmi,eiusque fili j contra iussa Principum se Resi Dimt, omne ius ditionum, ac prouinciarum,ssectatores irrepserant factum cli, ut conniven- α ad filias ex thelmo de Maria genitas deuo itia,& aemulatione nouorum Principum , quolueretur, aut si nulla earum su perstes esset, ad rum alter Reformatae Religionis, alter Aug earundem masculos legitimos haeredes; vidi-istanae Consessionis erat, iii magistricertatimctar omnes ditiones unicae dc indiuisae in una lintroducerentur contra pacta, promissa. Vs. sola Domo permanerent,quo firmior potentiatquedum Palatinus Neoburrictis relicta Augu-' cli et .Cumque Guibelmus ex seria direri filiosistana Consessione, tholicae Romanae EMe-5: quatuor filias suscepisset, filiorum natu maiorisae unitatem agnoscens,eiusque silem, e verbCarolus Frιdericus Anno 1 3 77. Romae obi jt .itatem An. idi . Dusseldorpii professus, ducta Alter filius Dannes V helmus patri succellit,sin uxorem Magdalena Ducis Bauariae filia, cinnullos tamen liberos genuit ex gemino niam- rauit etiam ne violarentur pronaiisainiectis qui inonio , quod illi prunum cum Iacoba Badensi contra pacta religionem Catholicam turbare deinde Autonia Lothestringa fuit. Inde ad filias tentabant.Idque comagis, quod cliam in pa- spectabat haereditas, quarum prima natu ma-jictis nuptialibus tam Borusicis,quam Neobu xima Maraa Eteonora , nupta Friderato Ducilgicis,quibus filiae Ducis Gultielmi elocatae sunt, Boruiliς ante fratrem obierat Umilhelmumi& unde ius suum in has prouincias utriqued Anno 16o8. neque masculos reliquit, sed tan-iriuant,expresse conuentuin sit; ut si forte printum unicam filiam , quae nupsit Aunm MPF uinciae ad filias deuenirent,nil ut in Religionem munda Electori Brandeburgico, qui fuit auus1Catholicam in nouaretur,sed ubique antiqua, Electoris Fr deriti V in λι. Hine Bran imi& vera Catholica religio sine omni obstaeulo
burgiet iura sua desumunt in ditiones supradi-lsancta coleretur Ex aduerso Brandebur cidi. iactas. Altera lororum natu secunda fuit Auua,icebant non obstare pactis nuptialibus,ri moretioste. quae nupsit m lippo Ludovico comiti Palatino,sImperii quilibet eam religionem profiteretur , quae fratris suricrisii perlitas.& herede masculoiquae ei rationabilior videbatur,modo id sine V Uoli auro I tib imo fecunda , proxii naum-i atholicorum damnovitque iniuria feret; imo
indecorum asserebant principi fore, si subditia non liceret eam religionem sequi, quam pria. ceps profitebatur.Hta itaque religionis dis γdia,poliquim prouincias inter se partiti fuere, in simultatem traxit Principes, ut quilibet prus a religione satageret introducenda Holdandio in Mortuo itaque De V i mo sine ii risis per vigiles,ut ubique Romanam Religione
Anno isos. cum plurimi ad haereditatem as deturbent,Brandebu*kis fauentes, curarunt pirarent OA ravus metui Delmus Palatinussin confinibus parochosin religiosos, quotquot eoiargicus nomine matriS. Possent, carcerem retrahere,vbi misere M E Uius Marchio Brandinurgicus nomine rimi vita; finiere,ingenti animarum detrim fratris Elcctoris Ioannis Si t mundi ciusque ito,cum paruuli sine baptismali lauacro dece- coniugis pollessionem prouinciarum vacanti uidetanti; ct adulti non expiata conscientia per adierunt: inito pacto Tr Oniaevit una Mais, salutare Paenitentiae sacramentum, expirarent. ut dictas prouincias administrarent, donec)e Neoburg cira ne ad arma veniret, poli ultro cis iure cuiusque aut amicς cunuentum, aut iudi-irroque inlisas litteras,curauit per legatos dissicio disceptatum seret.Eodem tempore dereli-idit m componere; & ita Anno 16 7. die 8.sione cautum, ut Romana Catholica, ct aliae ilAprilis cuia 'Fur,ioso supremo Brandeburis sicut passim per imperium Romanum, ita relgici Camerario, Dusieldorpii transactum . in his prouincijs, prout de facto in publico usu,tUr Ecclesia ,eorumque bona , τ nouemus ij
& exercitio sunt,sic deinceps continuctur,pe ,restituerentur, qui ea anno roos. possedis ι .nium videbatur . Tersia russa et Dua nuptui data Daum Siponti Ῥμx quo masculos iam retis suscepit Maarta fuit Sιbylla nupta Caro. I, Marcitioni Burgouiae, cuius iura Palatinus Neoburoicus ad id certis pactionibus transtulit.
276쪽
Catena Historica . Lib. I Cap. II. 26o
t. -.Exercitium religiovis extra Melesias, tam pu-lse, graus magnatione patris ipsius Electoral,qui Fq blitum quἀm priuatum M alium madum habe. armis Uniueasset iniuriam, διι bello Germanico
retur, iso Arino Is Ix . ualibet Anni parte fuset. fuset implicatus, g r manis μοι virgui posiαι- Cum Transactionem confirmaret Elector,itationibus delusius. Insuper inetis iudiciis , sibi
missi ab utroque principe deputati Dulburgu, arroganter iusiurare,contra nuperam Anm 1647. qui eam executioni daret. terum hic rursum transactionem, tuam Neoburgos nouis Guillis haesit actio,quoniam Brande inici a promi- conuellere tentet.Proferripse Iaratos tines, quiscuo religionis usu nolebant recedere, idque audierιnt Nooburgicum iurentem, quod prouisi vigore consuemdinis introductae, cui nec vel-mnalem conuentionalem myo terum nolit obserum lenimec possent derogare;sic usque in 'Annum re imo breui eum Electore melle rem ferro deri-26s I. verbis utrinque certatum . Donec El idere. Cuius initium fecerat Neobur cus detumctor Brande inicus mense Aprili cum Ele- banda sedibus sivis Augustanos in formatos,
ctore Saxoniae paucos dies in arce Liscliten- contra ac meonuentione ρrouisionati cautum eranbu rgh collocutus ,Cliuiam prosciscitur, prae.ipropterea oceasimem dedisse Belgi ederatis . ω- his sis. misse intone Christophoro Spamo cum quatuor tionem ex gendι m Sacerdotes Catholicos . Em Bkisadia millibus armatorum; ibi xv.Iunil, publicarilploratum esse.'Petoburgicum non aliud adoriri ,hMetici. mandat simiat ouincias ramisse, εν iuxta quam usurpationem partis Fraudeburgiea.No- pacta promissa a maioribus viis inita,niuilegia, tam esse cum titharingo Neobur ci societatem, libertatem earudem aduersius Palatins Neo- έν cum vicin s Principibus Ecclesiasticis clambur iri inturius m prasemur stuuat, ad quod pe- destina miserere colloquia in perniciem Trand ragendam, o mei altero loco us esse, ik ede burZici dicium hostilis animi esse tilenas Neo frat . Quare nemopropositum siuum eant tretur,iburgici ad Frandesurgitum n quibus more interqu/a nil aliud quaerit am Dei gloriam , patria Prmetris Inbobto eu mendaciorum insimulet. Pa. salutem, T Iustitiam quam omnibus φθ singuli/istremo ιumorem Neoba ι cum palam pronum fine resipectu Religiorus iuxtasedera, urtransa- tIasse, ne isteum quidem pedem terra Electore
Mandauit deinde omnibus pnefectis,& inqui. ctorem imminenti recurrere te sati coactum, linis,ne drinceps Palatino Neaburgico illam c.- l petere ne Caesar aliquid sinistra Uyuaretur ρο- tributionem deeernant intiu exsoluant, nullum est sito omni relutonis Catholicae affectu,quam iuribubsidium consilia mel facta praestent ed heseolum 1a pacta Illa am Elector consieruaturus sit, proin. sivosque haeredes, Orsuccesseres restistant,ac obsidi de, nec ipsi , nee misim Principes huic si immi. nent.M quis mira fecerit, pro hoste ac rebelb Hlsiceant negocis, rogare. habendus . Vulgato edicto, eodem die miles Sexto post die respondit Caesar querelas n6 'Brandeburgicus arcem Ange ondam,hostili i esse tanti momenti, ut ferro sint decidedi.Ιam V kimpetu aggreditur,sed stultra . Inde expilato i Monasteriens pace prouisum An. r669. quo.
templo in pago Mulchem iniantem qui e ma- modo religionis cotrouersiae sint pacifice comtris brachijs pendebat,diuiso capite intersciut. ponendae in Romano Imperio . Propterea Coia Inde ad pagum Pempesturi in conspectum, pias reduceret,in pristinum omnia reponeret, Daseldorpii progressi, Villam principis expin controuersias sineret a Commissariis decissi,quas liant,abductis armentis, maiora se propediem ine nominauerat in pace sonasterιensi, sin quos cum maioribus viribus minantes amituri. In - esie Elictor acceperat. Eodem die mandatum terea Brandeburgicus ad Caesarem miserat,qui dedit ad ordines, &subditos ducatuum Iu-acita sita expurgaret; nec nisi prouocatum sci liae, & Montium , abrogato edicto Brandecisse ruod Neolrurgicus tu Litones Iulracenses a burgico , ut in fide Palatinι Neobur eι m,
queAut Astioribus Electoris nullo iure admissus . sita nerent, donec causa via iuris componere. tantum euitandι belli causa,quamura duplo ma- Iur. ρ τ' rusρ id μου adhuc contentus eo simper ten. Palatinus vero Neoburgicus innopinata ir-dere .ut terminos extenderet . Transactionem fruptione ostensus, palam primo edito scripto
Anno 1619snitam interpatrem Electoris , sis de vi, atque iniuria sibi illata protestatus, afNeobur cum Aseruare nanquam voluto , sed snium, & amicorum sollicitauit auxilia. Ae- comitatum Rauen*ergensim multos anuos eoin cusationem Brandeburgicam dein in hunetra dictaem transeas umemper be totum rennuis modum continauit Negando primὐm , si nullo
277쪽
deburgicos. Ibi inter crebras velitationes, Col loquio tandem Principum pax coepta est; ac dein per legatos Caesareos ad exitum perducta, Cliviae, ii, Octob. Vt controuersia religionis, Nusique exercitis examinetur ,-dαιdatur er Comissarios Caesaris iampridem nominatos ilLeet Oscopum Monastertensim Dueem Θω-
suisensim, linque bini adiungantur ex parte mlectoris Augustus Dux Anhaltinus, s Ludovi.
cus Henricus Comes Naslauiae ex parte vero
Neobauisi Episcopi Paderbonensis,' na-
brugensis, communicato mursi considio, auditis partibus L quirent, an Status Religionis in his ditionibus ad obseruantiam Anni is L . iuxta pacem maremensiem,an vero ad Annia et sos juxta Pacta,gr emuenta Principum n
uisionisa reducendus sit β' siquidem hocnstremum misiu uerit, quomodo ea pacta intelli.
geda sint auod si paribus si rorijs nil noet deci.
H Imperator electis ex praeeribus Imperj ex m. traq; Religione pari numera,vel In proximis comi. ijs eontrouersia terminabitur,irrevocabIliter. D. terim omnia restituantur in eumflatum in quo
erant,ante quam mouerentur arma. Deinde neu.
ter in posterum siub quolιbet praetextu, bellum in. ferat subpana turbata pacis dae amittendi tura, qua quisque in has ditiones praetendit. Dimittan.
tur utrinque captivi,ν copiarater eas, qua ad eorporis custodiam fiunt necessaria , vel ad locorum praesidia. me omnia rata simi saluo iure eorum , quι Iuliaeensim Fuccessonem pra.
iure , sid siti pacis amore in phsessionem admis
sum.Idque eonstare ex actis in aula Casareatas , quorum tι more Mandebur etis eaticae decisionem sempernotraxerat. Trans chione Anni 1619. sancte ser uasse,nam de Comitatu Rauenspudigensi duas tantummodo tenebat satrapias , cureliquas omnes Brandeburgicus occuparet. Et
si tu Me comitatu quid dubi, sit,illud aiande βυ-blatum per transeactimem Anni I647. vinopi rea nulla sit belli cauta . Transactionem meroi 629. corruptam fuisse ab ipso Transsiburoico Lrno is statim ab obitu patris Anno i 6 T. quemadmodum'nunc, via das copias in du-eatum Montensem immiseris, prope ipsam urbe Dus Morpium in consipectum suum , mi nouam transactionem extorqueret;cui etiam eonsensierat niti euitandi causa , sed magno sius ineomodo .
uam tamen neque eam obseraei, immissis denuo copys,qua omnia populentur. Euare quod apud Casarem accusitur,quod transactionem vis. ω, non paeι Hudeat,uec ιωδcialem expectet bententiam,υim sibi,atque iniuriam irrogari. --ρφεοὶ hae in Electorem retorquerι pol l,qui co
tra omnia rura dIuma,atque humana, contra
publicas Imperi, conuitutiones,ae nuperam P cisieationem, stum inferat innoeenti. Reliqua Meu satianis evira L occultis consilijs cum --
cinis μιM-ιbus in ipsum Electorem ,vana esse atque a malevilis Electora imposita,ressponsioneq;rniurna.duae etsi vera essent,non adhuc fre sufficiensem iusti bolli causam ex Interim conscripto milite, immissis a Lo- tharingo suppetijs,collatis castris, inter Ratin-
PROFESSIO FIDEI LANDGRAVII HASSIAE. An.
INitio huius Anni Maximilianus Henricus
Archiepiscop. atque Elector Coloniensis paulo ante Sacerdotio initiatus in die Epipha niae primam Liturgiam publice habuit, adlia. tibus PIilippo Visthelmo Palatino Neoburgiaco , & Erneso Landgrauia Hasso C sellano, Nobiliumque undique confluente multitudine etiam Acalliolicorum ad celebritatem huius
actus,quem Colonia a centum retro annis non
viderat Huius solemnitatis gaudium plurimucumul auit Confessio publica fidei Romanae Catholicae, illustrii Iimorum Principum Emesti Landi vij Hassa,& eius coniugis Eleonora
Maria ComItis Solmensis.Qui ante inchoatam
Liturgiam ad pedes Archiepiscopi,pro ara,frucie ad populum versa consi)entis, genuflexi. cum in gremium matris Ecclesiae recipi rogassent,annuente Archiepiscopo, fidei formulam adprobarunt,& tacto Euangeliorum libro, .lemni iureiurando confirmarunt;Plurimis prae gaudio lacrymas rigantibus, videntibus Hos Principes quasi postliminio ad eam Ecclesia restitui,cui ante annos centum & quinquagin. ta ex eadem mmo praefuisset Archiepiscop.
Hermannus Lanserautus Hassa,multasq; atq; egregiis in Ecclesiam Coloniensem meritis ce. liberrimus.Dum ham in Vbiis,nuncius ex Pan. nonia venit, rcarum irruptione Se reum, Butinequum,Giesgouiam,expugnata, nulli se. meres dxui parcitum igne pomeria absumptaxiuium, T rei militumque alij truncati, alij in captiuitatem, adducti.SeZinum noctu expugnatum , & me. morabili clade in Turcarum potestatem reda.cta.Haec in Sullani imperio patrata, vel latrona
278쪽
midine .eum duiauueturine repentino impetu δ γλ' opprimeretur Cesar,ad tuendos Hungariae limitosinu triae grandem recuniae vim imperauit Inde pro pacis coronide Ratisponam Cal. Nouembromitia indixit. Francodalo Hispanis, Heilbrunna Palatinis adhuc excedendum, o mi iis crat. . xxv ι Aprilis dicta eli ad numeranda
pecuniam,& excedendum, designatis obsidibus ut 'Francodalium octauiro Heidestamen. 6;alia vem loca antiquis dominis reddetantur. Similiter init brunna ab Heidelbergensi hactenus retenta in liberae Imperii Germanici Vrbis nomen eodem die redim,prouisum etiacumque data Caesari si mruto die Palatinum, non educeretur praesidium,ut in pristinam Sa-oi perii libertatem restituantur Heli,
nenses Ira conventum x x v. Marti j, ω sincere executionisiututa die mandatum Haec in Ger
inania;dum in Gallia frustra Regesqui latii i
, t i, seam tutelam venerat reuocante GDum, mGallia. cum expediooexereisu insecutus Rex in e copiarum meum ira comite,Biturigrim urbem. arcemque ex itinere capit. Inde Pictavium, ac
Salonum portum,Rupellam sibi asseruit: De
nronu duce interim Diuionis arcem , que Condat partium erat,expugnante.Nec segnius Cam
Ais Arat,inas sibi ae suae sortunae defuit.
Damnatus itrium,ac tertio regni ingressu pro . hibitus edicto,non animo cecidit, nec spem abiecit, quin & proscriptus ad experimentum constantiae,& sugientis istunae, sortitudinis exemplum polleris collecto exercitu aere suo regnum ingressiis conscio Rege.& aliquot princerum, ac in primis mequimurti, militum tribuni ipse iam addictis eopiis auctus,Regem Pi- Ct auiae haerente,n ad in exceptusque honorifice, ipsum sibi per omnia procliuem,qira collibuit, circumduxit;Αndesque propugnante Rhan no Duce deditione accipitcondaeus interim relicta Burdinata,celeri, & occulto itinere Lutetiam aduolat,urbemque Regiam immani tum seditione laetatam, maioribus turbis inuoluit. Mamrino iterum abeunte,cuius praetextu, &odio turbabatur,non est extincta fax ciuilis tu.
multus, in maiori incendio . onysii fanum Regum Mausoleo insigne,de sacrus ti
captum aCondaeo, moxque per Sam N-num receptamest. Quo tempore Carria L lsarenaa cum cophs Lutetiam aduocat Hanox alio flexit,magnum momentum partit, M alla. Luriis,quasessit amplexus,cum ad Portam Amtonianam magna utrinque de certatum esu
cia vi in ima pernicie ni inelo,& periclitantipatuisset. Sic R diuersis Rege,abeunte in Bel iugandas,mox in ipsum seuero Senatus Contulto ob manifestam cum Hispano societatem a eas macmmaduersum ei vo lsreus Maiestatis diebis, bonis,honoribus exutus, capite etiam damna. tus est; na arbitrio Regis relictuquae mox b neficio pacis remi sia,inrra gloriam tanti principis latuit.Idem fere Burdegatae status, α Aquitaniae, quieuitatum , post Amnestiam a
Regedatam. Tunc reuersus Maearmas Pariasios,vbytot tragediae impune facte,magna pinpa,magna gloria,itupentibus,qui eum irriserat& insultauerant.Clarus ante,clarior haberi coepit doloq Rege insoriorinius nomine reru arbiter,cucta dispones.Sed nos Germania reuocat. Comitioru rempus aduenerat. Caesar promo- -
d; Catholicet Religionis cupidus per Austria cas mseuere edixerat , ne quis Hys quam Dinane Viri Φ. Eeclesia teremoniis moeretur, sia, pena capitis.
Sanetismum Christι corpus sub figura panis
iret,neq; venerabundus aperiret caput,ingenua
que Arocumberet a noxta dessitus fortunis omnibus exuereturat quia plurimi erant rivi sacra
colerem ritu abrielesiacat solica alieno,iussi
omnes vel solum vertere, vel iterum se catholi-
eis assees ire.ed i tum hocnnil ipsa i seditione
nethff.Rusticorum si rei centum, dc viginti millia inuens narrantur Rubs fides ' ;aesitores adepti adigere vix poterant.vr Euangelio,quod vocant, o milium facerent. Ad comitia ac
Tertio Calend.Octob. Pragam venienti Ele- ex ψt choris Bauari Viduae: mouiro HeidelbemEuctores gensi extra maenia obuiauit Caesar , eiusq; filius Fordinandiae Bohemiae Ic Hungariae Rex. Uenit & praesul Moguntinus Ividus Octob. Caesar primum Electores conuiuas habuit. Postea Imperatriqmater est Caeseris j epulari eosdem
279쪽
nes,Electoris Frandeburgies, Archiducis Leopol. sat maiore nMu eiusdem nominis filio, Pragat , ἔφ' appropinquat. His obuiat Caesar cxtra urbem: unius liori spatio.Saxo illa excipitur rheda, tua Caesar vehebatur.Variis illico conuiuii mor Germanico roborata inuicem amicitia Inde ad negotia Imperis peragenda animum adiicientes, Moguntinus 5 Treuircicciorale sacrame-.tum,eo quo par cit more Eamni dicunt Bran deburgicus summa contentione apud Caesare
agebat, ut sibi a Regina Sueciae prius de posteriore Pomerania satisfieret;quam illa ad Imperii admitteretur comitia ..Hinc Praga disceditur.Cesar valetudinarius lectica vectus Ratis-
ponam veni Cum appropinquaret, exiere maximo extra maenia numero scinami,infimi qui procerum,& ciujum obsequium praestolantes. In iis erant Moguntinus,Gloniensis,Trevir.Epi.
α scopi Osi,abrogessis,mderbonensis, Stabulentis,& Abba, Fuldensis,legati,Oratores.Ingredienti in urbem per portam triumphalem quem Senatus in signum summae deuotionis erigi curauerat,Caesari Senatus confestim claues detulit. Venerunt polica virorum principum legatio,
di, Ducis Neobur , Principis Guuraebe ensis, Discopi Fret ingensis ιberarum imperj ciuitat. m. Rex Dania comitem Mnsioutum miserat. Gulielmus Badae regulus. ipse aderat Dum haec tanto confluxu virorum fiunt; desuper e Coelo prodigium illucescere coepit, nouuSCometes, i qui xv. Cal. Ianuar. horrenda facie orbi con-
s pectus post duo de viginti d ies conspici desiit
Hoc seno quid mammω Deus ρortendi voluerit, . metuere magIs,quam stire ρο sunt mortales. C mitia auspicatus Caesar ab inuocatione D. Numinis, quadraginta horarum preces omnibus indicit,ut eorum authorem precarentur, beni gnus esset rebus imperii . Venit postea anteia
diem sextum Idus Ian. Heidebergensis Oct
uir cum uxore sua,magno exceptus honoro.
Nec lotige caeteri Electorum , & Ordinum i gati.Inter tot oblectamenta laetitiae luctum immiscuit funus per eosdem dies Damvs Ludovi-cι Nasiouν , de φώδε PMAUAm1 Ducis .
Neobur . Hic e Lut bellano; illo ex resormato Catholicuo .
Aprili ineunte de Rege Romanorum Alin gustae eligendo conssilia ineunt. Inde mittitur
ad Suecos, ad Saxonem , & Fraudeburgensem, qui Pomeraniae negotiu urgerent; Sueciae enim
legatis neque sufi agium,neque locus in comi. tiis futurus priusquam Electari Frandeburgire de Pomerania satisfaciant. Inde seplicationes de more publice actae,quibus interfuere Caesar& Principes Catholici. Dum haec geruntur, binae ad Caesarem eodem prope argumento
tii datae.' Secundae Ratissma ex Austria inse. riore II l.Id.Martii. Argumentum erat Caesari ab meapta per Myriam reformatione desisteren
i pati vellet Christiano orbe indignum esse, bolem
280쪽
sai. M. H Iudeos eisique libertatem dari religionis, qui ab sit 3 omnibus sunt r pellendii negari vero Euangelieis pari sima Christianitatis eultoribus tormentorum violentia cur ad credendum, eum voluntati tamen nulla ιιs inferri possit. Tertio itaque decimo Cal. Iunii. Venientie.ώ. Auguitam Cesari, obuiam processere Electo. Augusta res qui iam praecesserant,insequentibus primo- t. ribus,& Consulibus ciuitatis. Ingredienti in urbem Rhembolias, urbi praefectus,oratione gratulatotia Cςsare excepit. Is vultu ad mai statem composito,clementiae suae operam spo-dens , dextram fidei datricem osculandam. he oldo quu praebuisset, in clarissimae Fug- gerrorum gentis domum deducitur. Tum ma- gistratus poculum aureum, illustri quingento.
rum aureum nummum munere grauidum ob-
Catena Historica . Lib. L. Cap. Ι I. 273
tulerunt, cum duobus vasibus vini rubentis, dealbi item duabus amplioris vini Hispanici; binis Rhenani Accesserunt Auratae,& Varioli pi. sces sunt entum Ac decem:auenae tria plaustra Similibus ferme ac pater, ctiam filius donatus est Postero die Missae Sacrificio adfuere. I v.Calen. Iunii,comitiis habitis, futurae electioni dies dicitur postremus Maii.Quo,accepto a ciui spm i
Sacramento,peregrini,& alienigenae urbe iube. qtur excedere. Negant enim moris esse Germa '
nici,ut dum Rex eligendus sit , externorum quisquam intersit. Nec mora, Hispaniae, Poloniaeque Regum legati,inde se proripere festinat Sub Vesperum portis omnibus obseratis, claues in Electorum conclave, a comite Pap-penhesmis illatae , in tertium diem seruan-
,lluce ceret, orars a)hue diem,noctemselausis, Demis bipes intromissus m Vrbe est Ciues pacate, Iratanterque armati ex foro minario usique in D. V irati contιnua I atione,utrimque adium sta. tas per plateas, electιonis Regιs sinem opperieba-t-r:hone tisimis inter se iocis non intiuititer cotiludentes, circiter horam sieptimam Electrees incuraa congregantur , ιbι quum sua quisque habitu
Ornati essent ad Diui Udatrici in equis progre- lLuntiar antecedunt eos frequentι numero, sed tratissimo spectatorum auratas, animisque, tubarum elangore,aueumque bombo tympanorum, insignes
decoro, pars ministerio apti iuuenes ae uiri aulici, aula Marschati ensis vagina inclusios praeser bann. vestibusique. limbis, eolorumque,sidi lem msicorum varietate ita alios ab alsis disternebat,
ut quorum familia,satellitiique serent, in laniueuiasique is ornatus argumento curiosis facile
proderentur.Moguntinus, s Treuir prιmo loco iunctιm equitare consipiciebantur. Coloniensis
deinde eum Rege Bohemor Heidelbergensis cis
Rauari Letato Maximiliauo.tas proximi erant Saxonia Dueιs Orator Phrisa, gr Blumaethalius Marchionis 'Mandatargici Legatus. Turba ei eu edum niamersa,vtrunque latus honoris sincustodia causa circummumebat,eapitibus nudat s procedens . OEZOuiris singulis, purpurei coloris rare, ab thoracis fastigio ultimos inuolurntes ta- ιον, erant .Laram ρars Luper or , qua nuda cuti proteguntur,ex albentibus Hermetini pellicul/s,
Hunus VIII eu pars II.tomi VIII. ampla satis, or ex artis motiam praescripto δε-
centi s me rotundata collaria praeportabat. Pιleis rubentibus sed rotuudis vertices operuerant: excepto,quod Bohaemus regni sivi d ademate tem pora inclusius appareret , Heidelbergensis quadrato capitis tegmine Ierico uteretur; aliorum denique beati absintium , μο proprie sed
sumptuosio,ac mumis etiam decente illosiestium genere eleganissime con*1cerentur. Vbi mentum prope ecclesiam est, ex equis pariter omnes desic dunt, sis in templi tuteriora, multu ad reit Itonas honorem modest ias composito,ingressiuntur. m9mphoniaci qui in Od xo venturos prInei Pes opperiebantur, laeti fume cauere incipiunt. in chori pa
te Distra templi matriciam praesus, pauli sicali inemesus ornatu stabat, s cum sacratis Deo --ris,ingredientes venerabundus excipiebat. Deducuntur siubinde ad dextram Muguntinensis ἔν Bohaemus,duo item legati,alter ci Bauaraa Resulo,alter a Marchione Brandeburgi, gh μο qui μque ordine rubri coloris sirico circumtectasessilia
occupabant.In chori med a confra aram maxima
solus Treuir eonfedιt ad uuam Coloniensis, Palatinus, di Saxonia Ducis legatus collocati siunt. Marschalliprope ab His quique heris, tectuti vagina einem praeferentes constitere . Praesul ad aram saera Pantis habitu eum ministris dιum e rei progressus , silemne inuocandi piritu, siatici carmen, trabus verbis praemuria simul ab θmponiacis Caesaris exceptum,cum versiu, di precatiuncula collieiam iocantasiaci cauri initium feeit. ssa ex sitnct/ jiratus os o tota peragebatur Summa precatio m,et fac dii bae erat