장음표시 사용
41쪽
Maximiliani II. Occid Imp.XLVI
Instantes, ne motus isti aliquando in exitium totius erumperent imperii. Verum Gheusiis religionis spetie obfirmatis, ne dominium deponerenς, conuentus soluitur, cuib numismator β in quo 'leum tibertatis Imbolum conspicitur. Belgicae administrationis summa penes Senatum remansit,dubitante Rege,an ea cons
manda esset regiminis se a , quod Belgarum proceres traditam sibi Rempublicam curaturi
dicerentur attentius . Importuna tamen erat
tumultuanti Belgio plurium gubernatio,quod turbatis maxime rebus remedium ab unius imperio peti soleat . Populus in Senatu nullam, agnoscebat maiestatem:& potentiam in multis diuisam non magnopere formidandam.Nobiles imperium suorum uti parium spernebant. Nec deerant, qui discordiam fouentes, noua meditarentur. Non defuit sibi Oravius. Occasone discord iae utendum ratus, non destitit, donec concitatis Ordinibus in Hispanos exci- . tauerit arma,& pro non solutis stipendijs miles,oppida,domos popularetur; totumque Belbgium ad defectionem spectaret. Tum Rex D. annem Austraacum Belgij moderatorem desis gnatum sellinare iubet pluribus Turcarum vi. y i. vi ctorii clarum. Prima ad Naupachim, Anno' i 1 r. Cyprum Insulam Turca Venetis eripuerat; in hac Bragadenum urbis praefectui
per summum scelus, violata fide, vivum excoriarat.Hinc Summus Pontifex, Rex Hispanus, Veneti percusso foedere , classem instructillimam, Duce Ioanne Austriaco,emiserunt, qui ad sinum Corynthiacum comisso praelio, classem Turcicam feliciter profligauit,Turcarum coede ad 23ooo captis: ooo Christianorum liberatis captiuis I ooo. Ornauit Victoriae nobilitatem Colossus Messanae prope portum er cius Secunda in Africa, ubi recuperato Tune-to . ita Rege capto, iterum traiecit,Ccesaris usurpato lemmate . Veni, o mei in nummo, quem in memoriam expeditionis cudi curauit. His supra n.9 . Itinere itaque duobus tantum comitibus per Galliam maturato , eodem die . quo
Hispani,ac Germani milites Antuerpiam suribundi irruperant,Dones Au Iriaeus silius C roli V Imperatoris, Belgium intrauit spetie
mancipii .Lucemburgi larua deposita,Senatui,& Tribunis mandauit arma ponere. Paruere istimon Senatus ,Orangio instigante Gubernat rem non ante suscipere, quam eiectis Hispanis.
Quod negandum asserenat Octauius Gonerea unus a Secretis Austraaeo; quia Me motam esset
Orangi, ut vacuas mitite prouincias tuto inuadereposset. Si gubernatori conditiones nasicrabunt
armato,quid ueιent Ine ιὶ Ex aduerso Esioue-dus alter a Secretis Austriaco non alia via credebat in Belgium pergendum, sia vi tab-smeret, quὸd Proum ferme omnes acer aeque ae profanus ordo sacramento adicti, non passuri
ciuempiam Fel o Imperare, nisi externa ante dI- missa militia : Securitate cum alii non adhue
projecissent, tentaret ipsi elementia , est moltiori plagam sanare remedιο mee de milite anxius essit, qui facile ex Germania, sest Furoundia poterat euocara, donee mitteretur ab H spania . In Hispano- hanc partem inclinauit Austrιaeus , ne retenta r m is
militia,maiori apud Rege insimularetur inhiare fortunς. Vel ne Belgico implicitus bello,Anglicam amitteret expeditionem, qua in animo habebat reginae in uxore,& regni cupidus; vel
quod & ipse fideret sola clemctia posse Belgiupacificari Hinc stdus in hN verba lanci tu Nos Ordinum Delegati hie JUcriptι promittimus 11 7. hoc foedus perpetuo retenturi ad Sacrosanctas dei, sest Apostolica Romana Rebgmuιs conseruationem,ad ρacificationis perseel ιonem ad Vsipanorum, eisque Inhaerentium ereditionem: ebedientia Regia Maiestatι debua interim semper μιua) consulto Rege,srmauit. Grauate discedebant Hispani, nec sine tumultu, querentes Vt
Regiae Maiestatis hostes Belgio propulsari, qui
Regi Belgium asseruerant . Oraetrus vero do lens admissum Austriacum, gratulantibus finitimis Principibus; cum & ipse, & Hollandi inustarentur edicto subscribere , respondit, reta emstione impediri, ne cum eateras βι Ucriberet. genti Arescholi Duci commune prouinciarum sidus ratum et,negauit;nudato capite sub- in Au- ridens, Vides 3inquit hoc caluitium' sicito me non 'lacu. mazis ea Ile, quam corde caluum esse. Hinc ad suscitandas turbas, lam Senatores , Ordines monet, miseratyr, irascitur quod recuperatam
pro cerent tibertatem, nec vIderent in Laeembum
ae prouincia detitscere Hi panos modo reuocandos . Tantam inuidiam rumor is de reuocandis Hispanis conflauit Austriaco,ut omnia in malum interpretarentur. Non esse salabat auius quod Austriaci crederent iuramento, quia in Hispania prius ante iurasset; nihil se
in Belgio contra Regis commoda consensurum.Sic ludificatos a Carolo Octauo Gallorum, Rege Florentinos, quibus iurauerat, quampri
42쪽
bus responti erit , se prius Pisan is contrarium iurasse Vbi vero inclinatos Belgas cognouit Ora ι.s, ratus Potin Austraacum armis, & populi beneuolentia deititutum facile opprimi, amicos immisit, qui vel raperent, vel occide-- ς V. rent Nec latuere Austraacum insidiae. Occasio- ἀμ nem nactus Occurrendi Galliae Regis sorori ad aquas Spadanas proficiscenti , magno Nobilium comitatu,Namurcum venit. Vbi perhonorifice exceptus , postridie quasi venaturus,
ex composito arcem Namurci obequitans,laudare locum non ante visum coepit. Inuitatus ad
introspiciendum a Partimoniij praefecti filijs,
non inuito arcis gubernatore , cum comitibus ingressus,statim occupatis munitionibus, mutatis praesidiariis,conuersus ad comites, gratu
latusque hunc primum regiminis sui diem, ,
cum usque adhuc solum titulum habuisset.Inde ordinibus rationem facti explanat. Ipsi vero accusantes confictas insidias,ut belli causam
quaererct,ipse negaret:Rusartes creatur inanis
grus Bruxellas accersitus is erat quasi Romanis .id edictator . Ex Septemdecim prouincijs, queis Belgium constat , duae tantummodo Lucem- burgum, & Namurcum cum Austriaco sentiebant, facile expellendo , cum vix quatuor hominum millia haberet sub signis , si Oravius quindecim hominum millibus instructus illi eo
aggressus suisset . Sed ordinandae Brabantiae omnia posthabens; ut Hollandiae praecaueret, eius consilio arcem diruerunt Antuerpienses; quorum exemptu non minori alacritate secuti caeteri ,excusso arctu iugo,ceu primos libertatis dies agitauere.Du haec in Belgio in Germania :MORS MAXIMILIANI ILContigit. Sive curis confectus, siue longa corporis aegritudine debilitatus, optime meritam de Christiana Republica animam in comit ijs, & quasi inter ordinum imperij manus Deo reddidit die XII Octob. Anno aetatis IL. Mense II. Die XII. In agone mortis constitutus , historiam de Mala Coeli Iacobaea sibi praelegi mandauit;& cum dictum Christi Nὸ-mo ascendit ad Caelum, nisi qui de Caelo descedini IMPER HORUS . An n. II 6.
Ipse vero addebat, siest omnes qui in eu credunt . Mortuus dicitur in comit ijs, qtrae coegerat, Ut expeditione in StephaMu Battoreuadiuuarent. Mortuo namque Carolo M. Francorum Rege, curau muus II frater eius Rex Polonorum noctem. π . intempesta , celatoque abitu suo Polonorum,
Regulis,citatis equis Parisios venerat, ad susci. I 'piendam corona Testimonium est nummus MI, votivus, in quo humi posita dua coronae sunt Galliae, & Poloniae 3 quas in Caelo considens.Huius reditum cum frustra Ialiquandiu Poloni expectassent , Maximili num II. Imperatorem, Regem sibi crearunt, musWm eo pars II. tomi VIII.
magna instante pro Maximiliano parte benatus Pauci vero ex proceribus Annam sororem
defuncti Regis Si, undι Reginam eligunt
43쪽
ea conditione , ut maritum sibi sumem Ste- EPITAPHIA. phanum Fatoreum Transylvaniae principem. Maximus HSmilius, Romanus morbe Monarcha hi, Ad utrurnque factiones legatos suos direxin He Moriens posit corporis exuuias. runt;Vnde in aede D. Augustini Viennae sacra , Nommis illius suu Caesar ιι, Secundus. suscipit Imperator . Cumque omnia videret Sed misi meratis ille secandus erat. ad bellum spectare, comitia indicit. In qui- Cursare destendens proauoeatruoque Monarchabus dum inoram trahit , vel pacem praeserti Caesare progenitus,Carfar or ιλβfuit. spreta corona , morte praeuentus potiora IUuster imper' quoque nato sieptra reliquit regna quaesiuit . In hac coronatione ca- β o nullum maius test in orbe decus.
strensis cusus est nummus, in quo usurpata Aliud . vereri Laurentium lege , ne quid alienum Atia qries praeLUtre Cum qGD ρυWD OrbItollerent in armum , Bathoreum lancea trans- Srirrita eLLens VIX DEIt 'nam M. uerberas. Aliud ex Reusilero. Exequiis eius rite celebratis , Z δε-ias fi- auo iacet in tumulo ter Maximus Himilianus. lius suilectus, ut nulla pompa praetermissa pa- Carsar, in hoc virtus, Paxque, Desique iacent tris animae parentaret, ferales nummos cudi sci Clara dedit vitam Fabiana, Tiberia mortem cit;quos supra vides . Vrbi Maufrium nobile Praga tenet.
Linguarum peritia in Maximiliano II. Imperatore, qui fere omnia calebat idiomata . thema nobis exhibet exarandum.
I Lingua optima sist pes ma. Σ.ethymologia. 3. t s nominum virtus. c. ana natura. 7. an ad scia 3.loquendι -us . natura. Io. prim i l libitum vel . natura significent. lingua an fuerit hebraea. II. lingua hebraica i s Deorum excantatis quomodo geret. dignitas. rusticas . in Caeli sicrapta . prima x 1 Romanorum genius Latinus . T vltima erit hebraea. in paιria qua lingua 6 cacia nominis IESU.loquenta. ix.linguaru confusio quad acta.an 8 Deus anonymus est,idest non habet nomen.
ante Fabel. I . causa confusionis. I s. ιιngua 9.eius nomen Ieboua an hebraeum quot. I 6. an perierit aliqua lingua. II. cose Ο 3. Noe assa abrιcae Babylonis. Iacta a mo, vel ab Angelisinguarum donum I mrodus eur Fabel extrueret. diabolus dare an post. I 8. confusio linguarum I melius erit habitare eum catulo, quam cum quomod acta. I92 Quae omnes siit maternae. homine lingua diaersae. I9. puer expositus m olua nullo loqueretur Is . Mithridates vigintι duo caluit Hismata. 141dιomate. 2o. carceratorum Venetorum pecu - a 7 creatio silius Dei est .
tiara Hisma. io unis linguarum a Christo re- 2i Apostoli loquuntur linguis variis , quom paratur. 13.donum Dei est linguarum peritia. dodi cur.3 a. mal dictionis signum siruire principi loquenti αα linguarum peritia principem decet. 3 r. 'diuersi idiomate. 2 .stest 27. Reges qui linguas conformis populo lingua,moribus.
ealuerint . Σ3. linguarum peritia alιquibus Σα amor est harmonicus. odiosa. α6 .lingua pro societ te. 27. Ut taa Σα Alexander cur Persarum loqueretur lingua. Turcis.χ8.or 3 2.quam utitis. 29. Principes 23 Muerus eandem legem exarari molebat . electores tenenturidiscere tinguas. o. yrincipι linguis omnibus populorum Dorum .
necessaria . 3 . linguarum confusio paena est. 26 legatus sit linguarum peritus. 9mbolum le-3 1 Iingua maternapriuilegium,custodia . gau. 32. I auctoris querela. 26 eloquentia Ombolum. 3 Angelus quomodo vocem emittat . 1 Ι. qua 3 3 Adam cum Brutis uomina imposuit,quom lingua loquatur . I7. Angeli euctodes prouin- do intelligeretur ab eis .eIarum. 3 Turca non obligantur, nisi cum materna I bruta an habeant vim loquendi, si T comv. quuntur lingua . nicandi. 3 3. naturalem haent consionantiam. 3 Andreas Grilli Legasus Venetus a reis
44쪽
3 1 Romani ubique latinam volebant exerceri linguam . Magistros babuere Inprouincys ut o Em omnium optimam, atque pessimam l/i I H aggredior,tinguam , aiebat Anacharsis. optima mea suerit vel pestima Z cum Chrilto
dicam, interroga eos,fuι me audierunt. M male
loquutus sum,testimonium'rLL de malo. Sin autem bene, eur me caedis Quis me coedat Livor sit,aut veritas,inus scit. Insurrexerunt in
me testes iniqui, sed mentita est iniquitas sibi. In Deo speravi ; non timebo quid iaciat milii
homo. qui cum non discerim adhuc,sileam: ne vel odiosa veritas me avocet in iudicium . Nescit enim vox missa reuerti.in solo natus ibbertatis , ubi licet sentire quae volo, dc dicer quae sentio , dumodo sermo a tramite non recedat honesti, lubeat invidos adnotare, non
quid dico sed quid taceo e si tamen tacere fas eit,Vbi lingua recurrit.Linguam Hugo de S M-nuis. Ztire a lingendo dicit , quia lingit adulando,
aris . mordet detrahendo,attrahit mentiendo, ligat, tu g. 8 ligari non potet blabilis,& teneri non potest, sed labitur,de fallitur. Labitur ut anguilla, penetrat ut sagitta, tollit amicos, multiplicat inibmicos,mouet rixas , seminat discordias, uno ictu multos percutit,& interficit: blanda est, ut subdola: lata & parata ad exhaurienda bo
na, & miscenda maia.Qui eam custodit,cust dit animam , quoniam mors & vita in potella. te linguae eth. l. b. Eale MIma.
Lingua poli rationis usum nihil homini praestantius Sumus opifex dedit quano multo minus,quam intelligendi vi, se demonstrat caeteris animantibus longe diuiniorem. Eius in homine duplicem usum Stagyrita agnouit. Alterum vitae necessarium , α ingultu consiliit: alterum utilem,quo animi interpretatio, locutioque perficitur, soli homini ab Opifice tributa. Porro cum geminus linguae sit usus;ita duobus membris enascitur, & adhaeret, videlicet aesophago siue nitae;& asperae arteriae siue iugulo: illi quidem ut praemansum cibum Sc potum, veluti manus quaedam subministret: huic vero ut vocem cinissam articulate formet . Vnde duplicem administramus cibum per linguam; corporalem videlicet ab his ipsis , & spiritualem caeteris . De prima administratione inquit Varro,quod lingua dicitur quasi cibum ligans, ipsum enim circumuoluens dentibus conte. rendum praebet postea conglabans in ventrem
3 6 Rudolphur L. Imper. iubet Ieges exarari sio. iam lingua Germamca. sic Venera. demittit. De secunda manifestum est,qualiter lingua praebemus caeteris pabulum verbi Dei. Et quod facit homo sensibili voce, efficit Angelus imprimendo conceptum . Emittit aliquando etiam vocem sensibilem; ut in Christi
ascensione memoratur fecisse audientibus omnibus Vra Gabbi, quid statis Upicientes In Ca lum. Act. I. Eth ctiam non Egyptiorum modo,
sed & Graecorum opinio ut scribit Goropius ' et
lib. I. Hermatheme non homini tantum a natura loquendi,communicandique vim inesse, sed ,is an brutis etiam animantibus eandem tribui facultatcm,qua,quae velint,suo generi exponant. 'Si in coenum ceciderit elephas,a quo se nequi solus, neque unius ope liberare queat; idque alteri indicet videnti; is statim monitus , alijscasum nunciat, atque ita re intellecta, plures et phanti lapso ferunt suppetias ut refert Clemens
Alexandrinus I. Stromatum. Apollonius Ephesi passerum sermonem interpretatus legitur. Pa. raca urbs Indiae celebratur, cuius ciues draconis vel hipate, vel corde comesto, omnium animalium voces,ac murmura intelligunt. Quod moderate accipias , ne rationabili creaturae vim inferas,& iniuriam . Rationem namq
ita hominum facimus propriam , ut supra in- 1 inctum nil cognoscamus in brutis. Quibus si
a natura ea vis eli tributa, ut sua inter se significare atque conferre pol lint aeuius malitiae crit, negare homini collocutionis usum ab ipsius naturae fontibus cmanasse . Hinc admirabilem v quandam vim certis inc sse nominibus natura infusante decantant: quia sepe videmus mor bos dissicillimos, & frustra a medicis tentatos curari. Catonem citant, cuius grauitas ab incantamentis non abhorruit . Prii i homines Vrbium tutelares Deos excantam, id est certis verbis euocare solebant, quorum forma apud
Macrobium legitur . Qua de causa Romani Litinum urbis suae genium, & nomen diligen. ter celarunt, ne si ab hostibus cognitum ess e Numen urbi praesidens elici posset. Rebus omnibus cum peculiares,dc proprias nomenclath ras natura dederit. si quis sciret, mirabilia ageret. Pythagoras tantam vim credebat in vocibus occultari, ut si quis mali ominis nomin vocaretur, ei cens crot nonacn permutandum; ne eius occulta contagione aliena subiret im
45쪽
fortunia. superstitio haec si vel religio: ' ut sol. dici,1cribi,vel computari non potest,dicenti
uere non aggredior,ita Nomen Dei Sanctum, ipso, Egosum, quιlum , ne plus virium credas a que terribile excipio, cuius virtute pelluntur reperiri, quam in quovis Dei nomine:nisi quod
noriis , Orbi,sugan ur daemones. In nomine meo dor- vox Iehoua essentiam notat,quam alta non ex- Γομε - 1eis em monia ei cient, linguis loquentur nouis: herpeutes primunt voces . Anonymum est qui dicat tollent. etsi mortiferum quid biberint,non eis noce- Deum, idest omni nomine carentem, quia so-biti super agros manus imponent, s bene habe- lus de unus est. Non enim opus est proprio no. bunt.Mar. II. Prospera omnia ei pollicebantur mine, addit Lactantius, nisi cum discrime Hebraei,cui Tetragrammaton bene pronuncia- exigit multitudo. re diuinitus esset concessum : quod non nisi Cur ergo Isaias ait, T. es Iehoua paterno- paucissimis ab omni aevo, singulari Dei mune-ister edemptor noster, ab aeterno nomen tuum. Sire contigisse arbitrantur. Qua de causa ne per- ab aeterno, ergo ante hominem Dei nomenis peram pronunciando peccarent, loco Terra- Respondet Iustinus Martyr numquam Deum grammaton, modo Adonat, modo Elyn efferre sibi imposuisse nomen. Nomen Dei dicitur ab
consueuerunt. Hinc vocabulorum virtuti Vim aeterno, ut aeterna eius significetur potentia, &magna operandi alligantes, voces Sacras vel A annuantur arcana , quae per nomen Ichoua
Syris, vel ab Hebraeis in solennibus ritibus v- pandere,& explanare soldi. Ita accipienda sunt surpatas , in aliam linguam transferri prohi- verba , E o Dominus, quι avaruι Abraha, si Vbent, ne una cum vocibus sublatis mysteri , Isaae, gr Iacob, sist in Deo omnipotente , sedi no-
omnia, & vires carminis tollerentur e medio. men meum Iehoua non iniucaui eis . Ne.
- Hinc deducunt non ab hominum arbitrio,sed que enim Abrahae, neque cuiquam priorum ..f., . vel a natura,vel ab ipsus naturae opifice Vt Ori- Patriarcharum Deus tanta & magnalia osten-gines, ita de vires sortiri nomina; quatenus hac dit, quanta Moysi in AEgypto, in mari Eri ligna sunt potentiae supernae: non quod Ver - thraeo, & in deserto, quum a Moyse nomine
rum materialium , neque characterum ea vis Iehouae inuocaretur Hebraicum vero, vcl E-
sit; nam neque ipsum sanctis limum nomenia gyptiacum hoc nomen sit Doctores dispu- Iesu,quod ad omnia essicacissimum est, Vimis tant , nec facile conueniunt, quia & quot lin' eam Eabet materialiter,sed quia Deum signifi- guae vel nunc sint, vel olim fuerint , forsan
cat Saluatorem,cui placuit tali nomine inuoca- ignorant.In hoc consonant, quamuis Goropius αri,&sub tali nomine doemones torque Ruasi ditanet,linguam, quam ab exordio Adam ha- se alligauerit nobiscum cocurrere, cum pie N buit, & secundum quam imposuit animalibus fideliter eo nomine Iesu inuocamus.Hoc sensu nomina,Hebraeam fuisse, quae ante linguarum Dis. legitur , In nomine Iesu flectitur omne senii diuisionem non appellabatur Hebraea . Erat coelestium,terrestrium, & in sernorum Phιυρ. quippe una duntaxat lingua communis Om-2. i o.idest Maiestati eius, que hoc nomine im- nium hominum, Erat terra labij unius , Pploramus,omnia sunt subdita. Hinc fit perspi, sermonum eorundem; Gens x. Facta ver diui-cuu nomina,ac rerum simulachra a natura no sone, lingua quae omnium communis fuerat, o mi estuerciatas ubique gentium cadem essent. Ve- specialis facta est in familia, Heber, quo viven- iis rumtamen ab homine imponi naturam Con- te, linguarum diuisio contigit, idcirco ab He- ω l .ὰ uenienter, & apte sequente; Vt Ethymologi iber pollea Hebraea dicta est : quod nomen A- placita probat,quam in totum tollere necesse esset, ni- brahamo primum tributum legitur , Genesti rationabiliter dicerentur imposita nomina. e. I . Haec illa lingua , qua utuntur si tamenis Naturaliter itaque significant, qua conuenien- aliquo utuntur idiomate vocali j intelligenciae ter naturae posita: & ad placitum, quia ab hO- in qua ut pulchre notat Georgius Venetus in hamine posita, sed sic posita , ut rei significatae rem. 8. ton. L. maemoniae mundι ὰ data est lex, a gua Ionaturam sequantur. Christo predicatu Euangeliu,hymni conscrip - ε λ μ ρviii Quod si Adam dicatur Glane ais appellasse iti diuini,data oracula omnia,dempta tantum- res vominibus ibis;explica,idest proprijs S ma- modo illa reuelatione , quae Graece Apocaly p- NMς xime congruentibus.Nomina namque indidit,ssis dicitur, Graeco sermone tam exarata,quam quae proprietates N naturas eorum maxime:habita. Tum quia mystica est lingua in figuris, exprimerent, quantum cognitio Permittit hu-ipunctis,accentibus, & numeris per illas literasmana.In istiua,qui est nomen Dei, quod tame importatis: adeo ut secretiores Theologi ex m-
46쪽
uolutione literarum & apicum, & ex supputa- Iitrea tione numerorum per literas significatorum boreε omnia promittant explicare. Tum quia literae
' . illae dicuntur scripti in sede Dei,hoc est in Coe- 'r' ' lo instar cuius figurarum sunt formatae literae ipsae , quibus prius usus est Moyses in danda
lege ; quae ut e Coelo manavit, lingua etiam e Coelo manante exaranda erat. Porro ut prima
hominie Coelo descendit,ita ultima in or Hebraea erit extirpata cosusione illa,quae in rinam humanae temeritatis & fastus inflicta est. Imo di in patria si quis dabitur sermo vocalis linguis caeteris obliteratis,Hebraea sola erit.Cuius signu est,quia Intelligentit dum hominibus
loquutur scientibus ipsam lingua, utuntur hebraico sermone. Quauis nonnulli asserant Angelos singularii gentium,cum quibus habitant, linguas exercere. Hebraea tamen mihi creditur conuenientior;quia sicut quaelibet victoriosa ciuitas non solum iugum imponit domitis gen. tibus,sed multoties,& idioma,sic Imperator illius ciuitatis supernae, & astantes principes de- lcernent , ut omnes illuc euecti loquantur lin. lgua& sermone inde oriundo , & quo solebat uti princeps illius regni , dum inter homines versaretur. Quod forsitan erit, priusquam illo deueniamus,vel saltem post iudicium futurumper ignem , iuxta illud Sophoniae In igne estimes devorabitur omnis terra, r tune reddam populis meis labium electum,ut invocent nomen.
Domini serviant ei humero uno. ii Quando vero linguarum sit facta diuisio γ , tua a Phιlaurius Lb.de Haeresibus e. Io6. putat an P turrim Babes varias fuisse linguas , quas tamen
ιοῦ γ' homines non ignorabant. In Babylonica postea dispersione in quolibet patre familias
unam tantum mansisse linguam, a lingua ait rius cuiuslibet patrisfamilias diuersam. Probare sententiam conatur ex e. t o. Genesi, ubi filij recensentur Noe distincti secundum cognationes, uest linguas. Falsum tamen,quia ex capit apparet sequenti ante dispersionem terram fuisse tibi, etmius, sermoniam eorundem pro pterea dicendum in eapite Io. figurate loqui per prolepsim de linguis quae non erant , Iedra quae paulo post suturae erant in Babel. Linguarum unde venerit confusio Cron ista soluit. In Armenia , quae Babyloni est Orientalis cum cessante diluuio quieuisset arca,montana conscenderant posteri Noe diluuij metu inde sensim metu abeunte , in valles descenderunt &campos. Occurrit Babylon , ubi spe maioris
ubertatis fulciere casas. Cogitauit postea Ni-rod , qui cum suis inter Noachi posteros prinualebat,turrim aedificare,quae arx esset suae tyrannidis in impietatis. Noe adhuc vivens i--β ficationi interfuit, & sorte adiuuit sed pio voto,& longe diuerso a cogitationibus Nimrodi, siasti Is de muris magis quam de moribus solicitus, nis. nec ex recenti diluuii memoria sanior factus. sed audacior in tantam incidit insaniam , ut turrim cogitaret, qua Coelum scanderet. Sed re multitudinem hane linguarum s ait S. Αει- rius hom aduer. auaritiam in sist id Omatum im
moderata quorundam cupIdItas In vitam no
stram introduxit..etur felicitate nimia lasciuienis est, cum perutam sibι Caelum fore credidissent idendamque eius ad assensum turrim moliti es-
sint in casum , tum ipsi cohibiti sunt , si reoerciti , tum pro eoUG. , concentuque firmonis disium aique dissensionem muexerunt, humanaque gentι molestiam ex obsiturarum sono vo
cum,ιnteryretandIque laborem reliquerunt. Im
pietatis suae mercedem nacti , confusionem nempe linguarum,& per linguarum confusi nem, sententiae animique diuisonem. Poenae- grauillima , ob quam non pollit unusquisque vel contubernali , vel commeanti sociosum manifestare conceptus,& necessaria petere: ut
melius sit ait Augustinus) esse cum catulo, vel equo suo quam cum socio extranei idiomatis, quia intelliget catulus quae ille non intelligit. Quot fuerint linguae tempore confusionis pro certo haberi non potest . Linguas diuisa, Mis non fuisse iuxta numerum personarum sed familiarum, quae septuagintae duae creduntur extitisse . Genes e. IO. est communis opinio . Sunt qui septuaginta quinque fuiss tradant. Alii numerum hunc longe superant; inter quos Plinius a Thimos bene memoriae proditum tradit in unam Dioscurriadem Colchorum emporium , trecentarum liuguarum homines solere conuenire: addensa Romanis postea per ccntum & triginta interpretes negotia ibi gesta fuisL.Mithridates non magnam Asiae partem, si toti conferatur, imperio te nens , viginti duas in ditione sua habuisse , &didicisse constanti Scriptorum testimonio perhibetur. Quibus si reliquas addas , quae tototum Orbe diuersae suerunt , an non putamus
maximum numerum euasurum ita arguit G
raptus . Quot sint in Orbe Atlantico, & apud Hyperboreos quis explicabit Complures post Christi natalem nouas extitisse scimus num-
47쪽
Quam antea si stas, dum cognitas: inter quas Anabaptistis antra rudibus & idiotis, hausto cum in sola Europa, minima Iotius Orbis par. l bolo anabaptistat suggerit,non est habitualis, te quam plurim: ab illo tempore exortae sint; & permanens , sed tantum actualis quasi sug- quid de c teris innumeris gentibus cogi Iam s gerendo,& inspirando secreto carmin.MQild dum Graecia tota cum insulis ibis,Italia,Sardi ex eo paret,quia mox ut ad sanam fidem reditania,Sicilia, Hispania,Gallia, Anglia,scotia, no- l rint, relicti a daemone, ilico an pristinam reciuis utitur linguis, post dilaceratum Roman rum imperium, e diuersa priorum mixtion erratis,& corrup et Vtrum autem aliqua ex illis linguis omninos perierit,gente deleta,cuiusilla propria erat lin- 'tis it Gens, Ex Atia inter se gentes tradit Eratosthenes Sol morum, legum,Bebrycum obcantiorum,Trepsidorum. dorus Aramos ,π Capretas, ibi sit Apamia condita a Seleuco Rege . Deus autem vel Angeli Deo iubente linguas disia miscuerint, vel unam in plures mulcip aue nre, vel rintyiunctim videtur innuere Cronilla, Venite
ficet putandum est:uisi quod diserti Angelι diuersas in hominibus linguas ae loquelas operati sui Vt merbi gratia, Onus aliquets Angelus Juerit,qui Fab lenitam,tunc uni earum gentium ι resse.
rint Enruam : alius qui ali, Lautiam,δ alius qui Graecam: sie diuersarum gentium inratti fortasse principes fuerint, qui linguarum, τι
Criae videbantur auctores . Mansit autem imbua per AIam primum data,quam nouuse ρο- amus Hebraeam in ea parte hominum,quae nou pars alicuius Aueli vel principis ba ta est , sed qua Dei partia mansit. Extollit igitur is qui
Qualis illa fuerit tinguarum confusio , & Hrit quemadmodum factaὶ placet Cornelii a Lapi-2 ' de sententia, quod Deus lingua: Hebraicae pri '' Imo obliuione indixerit Heber excepto & familia eius,qui primaevum & Sanctum retinuit. idioma)delendo ex animis eorum hominum, habitum illum , quo signiscationes omnium vocum illius linguae cognitas habuerant. Hac obliuione obruti,cum iesum Heber & Phaleg loquentes audirent quasi de Hebraea lingua nihil unquam audissent, vel nouissent, couiscuere omnes,intentique ora tenebavt.Deinde novo i
partito idiomate , quaelibet familia quasi sibi
maternum ita loquebatur , dc de eloquutione gloriabatur, ut socium & conciuem aliter lo- quentem,musto madidum crederet, & irrideret insimum. Sic ad inuicem se illudentes, de non intelligentes cessarunt ab opere, & dispersi sunt proprium serentes idioma: quod ei natu- ,i rate factum & maternum, quia a quo linguae 3 ιingua venit Hebraea; & reliquae veniunt. Puerum si om sexponas in sylva humano educatore semoto , ut sciuisse legitur quidam Rex Egyptiorum , qua lingua loquuturum credimus Hebraea sunt qui dicant,quia primigeniam. Nullam d1co c., quia non con nascitur, neque ab oculto
: a Vis, is,ut in sibi es ditam'θ ab error bus praeceptore edocemur,sia publico, dc raterno. D. iam conuertere studet. Eι ab initio quidem Per auditum acquiritur. N nisi a natura hu- catuli huius, cum dijergeret Deus filios Adam, manam sortiretur vocem , scrinam ex bruto- statuu Lues st/ntium' Uta numerum Angelorum rum contubernio nancisceretur . Humana m , Ut oueoue stens Aurela asignata est. a itaque sed non articulatam, & cognitam sed autem fuit-electa gens orael, tua portio D nouam & a seipso progenitam & volatilium
Afris Lubi istis, h/mlitatis eiusEla ori cantibus, ac quadrupedum consimilem ulula- g nel lam i s i . in lib. Num. Verius tame tibus,cum quibus diu
Deum patrem non altero cuipiam loqui Deo,
ut obij ciebat Iulianus Apostata, sed filio suo,&Spiritui Sancto,uti fecit e.i. n. 26. Vbi Creatio non Angelorum est opus , sed solius Dei ,
quamuis Verbo utatur plurali, Faciamus homι-nens Ita linguarum confusio, non enim Angelus cuiusque populi rector suam ei linguam indidit .sed Deus qui per suam Omnipotentiaminenti illabitur,& solus linguarum habitum m. sundit. Quare cognitio S.Scripturae,vel linguae Hebrea, aut Graecae, quum diabolus nonnullis
reris dum nouum idioma recenseo nam Venet ijs qui carceribus detinentur, linguam adeo habent peculiarem , ut coram omnibus Verba faciant,sed nullus intelligit praetercum,qui al-sduo labore, de usu, illius linguae peritiam fuerit assecutus . Haereditas haec in nos a noliris i transmissa maioribus, postquam dilapidata concordia quam per unum labium, dc unamo a chia vocem Creator legauerat homini, o in Babylo sto repune conuenere cocordes, sed quia aduersus Deu, . recessere discordes .ndit Deus silerbiam ipso-
48쪽
ram,ssest fune errorem ait Augustinusin diu immitti ιusit, ut non se cognoscerent loquemes; i'
facta sunt diaersa tinguae per superbram . Si μ.
preMafecit Gersitates linguarum , Humrtitas Christι eongregauit diuersitates; Iam quod illa
. rat Io: Ut colliseret attendite Principes) legatos aret os . idest Amstolos linguis instruit, prius
uua is quam Euangelium in orbem mitteret praedi-ιingias .caturos As iae die inquit S.Leo ser. a. de 'Mecoste tuba Euangeliea praὰιeatronis Intonuit : abbre ae ιmbres charasimatum lumina benedιHI num omne desiertum y vnmersam aridam r/gauerunt.Nec aliter poterant legari,qui ad omnes gentes destinabantur , omniumque erant.. - Apo i , & Doctores Chrilius ipse, qui do, ἡ,- Cinis dotanderat,vt peccator atanderet, v d pl.=L rijs loquebatur linguiuidest cum lingua loque-Mι -- retur patria,a varijs variarum linguarum gen- tibus Intelligiabatur . Uere Passer oues suas te-. nebatur agnoscere. Cognosco oues meas; EF c gnoscunt me mea. sol planetarum princeps regiones suas percurrit sellicitus, & nulli vel nul- tibi incognitus.Αmari magis cum debeat princeps,quam timeri; nonnili terrorem adferre potest genti illi, quam visitat peregrino sermoriar ne . Suum nequit populus credere Regem, ita uis.., quo vel vocem disiimilem inuenit.Amor si este eis. harmonicus, & ex consonantia nascitur; quomodo amabimus,quem etiam sermone discor. dem offendimus Magnus Alexander ut Persas sibi deuinciret, patrio deposito amictu, talarem induit Persico more tunicam ; ne gestu, voce, habitu deuictis populis se ostentaret e traneum , sed larua , & mendaci tunica ciuem mentiretur in aduena . Non latebat Macedonem peregrina verba tubam esse inter turbas Persarum,quod grandi nationis dedecore seruirent extraneis. Hoc signum irae Dei thabet Heremiasὶ quod adducam siver vos gentem, euias ignorasιtιs linguam, nee intelligetis, quid loquatur. e.sael Deuter.e. 18. Adducam siver tegentem de longinquo,euius linguam intelligere non posis Benedictionis vero coelestis argumen' tum est princeps linguarum peritus. Vtiti ait Dominus Ezechielim domum Isirael, re loqueris verba mea ad eos , non enim ad populum Pr
fundi siermonis , ly ignota lingua tu mitteris 3. n. . Quid si Graecus mitteretur Romanis; vel Arabs Siculoὸ D nesciero respondet PaulusR1π- tutem vocis , ero ei cui loquar barbarus, qui loruιtur mιhi barbarus.Et si tantum benedixeris
stiritu, quis supplet locum idiotae, qua modo die/ι
Amen 6ρer tuam benedi citonem, quoniam quadd tis Ucta. Gratias uo Deo meo,quia vestrum langωιs omnium loquar. Et pol tea itaque fratresamialamιnt prybetare ,-Lquι ιιnguis in te prohibere: I. ad Cor. I Reges qui populis prae-
sunt diuersis, maximum facient dignitatis incrementum, si suae innitantur prudentiae, non aulicorum fidei, quae ut plurimum mutatur in perfidiam.Assuerus Rex Medorum, qui ab Imdia regnauit ad AEthiopiam , mandata sua eo volebat exarari idiomate,& lingua, cuius subditi essent periti . Propterea idem praeceptum
varijs vulgabatur linguisa'. I .Esther. Σ2.8re. 3. n. I 2. Hac ratione olim Xersem, & Mithrid, tem varias linguas discere non piguit.Duarum& viginti gentium , quas sub ditione habuit
Mithridates linguas percalluit, earumquc gentium per interpretem loquutus numquam . Idem legitur de Cleopatra regina AEgypti,quae teste Plutarcho , per seipsam AEthiopibus. Throgloditis,Hebraeis,Arabibus,Syris Medis, Parthis,responsa dabat. Amalassenta Theod rici Ostrogothorum Regis filia , gentium om- .nium tenebat linguas,quibus aliquid commercii adhuc cum Romanis esset. Non latet nonnullis odiosam fuisse lingua- ,. rum peritiam .' nam Alcibiadem Galenus reprehendit, quod linguarum cumulo Uteretur. quibat Inter miracula erat , si quis duas nouisset lin Mi
sabulae fingunt, & tria corda habentem, quia tres linguas callerct . Sed eruditae antiquitatis facilius est inuenire mysterium , si ad memoriam reum es inguam pro scietate, y foedere km sumi.Helveth post expulsos principes libertate firmata statucrunt, ne quis confoederatorum, '
cum extraneo coiret,lociis insciis. Reges quo
que Gallorum prohibuere regnicolis omnibus sub poena laesae maiestatis, societatem seli limguam inire cum extraneis, vel literas mittere , nec accipere;D edicto Carob IX.de pacifi s 61.ar. s.f' Anno II 63Agr. ετ 9.Tantum abest uti ratilinguarum noceat peritia , ut inter legati conia maritis. ditiones linguarum recenseatur peritia, & G
rionis symbolo explicetur . Alii statuam fin-0M Rgunt aeream instar Colossi in templo fundari super solida rupe, cuius in medio collocata est, firmisIima basi consiliens, ordine duplici columnarum forma circulari circumdata , i quibus singulis conspiciuntur virorum imagines,qui in celeberrimis linguis,quae nobis notae
49쪽
sunt, excellentes fuerunt.Tenet colossus manu victus & a piratis captus, saluus non euasisset,
sinistra facem flammis coruscantem: In dea- nisi eum peritia lingitae Grecae seruasset,qua vi Ira Ua plenum aquae.In ore eius apparet linguaictores serellii in Siciliam euasit, ubi eos ultimo aurea,ex qua dependent aureae catenulae subpi- assecit supplicio . Idipsum mouit Auguitumhs , quibus trahit ad se infinitam hominum iElectorem Saxoniae , ut senescentem latinam multitudinem, annexam auriculis non vi, sed edisceret linguam;poenitentia ductus quod iu- ,,is
sponte, m. gmque alacritate ad eam properan- uenis neglexisset aurea monita Caroli IV., qui P - ρε-
rem.Sub pedibus eius veluti dormientes imma- in Bulla aurea de inctione Imperatoris iubet nes beluae,Tigris, Aper,Vrsus. Paeturam hanc Electorum Principum filiosa primis anniS It, ... lis ira explicat Camerarius . Rupes indicat robur licam,Latinam Illyricam linguam addiscant, Via. α firmitatem eloquentis . Colossus excellan- qua sermonem cum multis gentibus commu-xiam eloquentissimorum virorumquorum s a. nicare pollint.Sigismundus imperator cum inpientia,& auctoritate superantur rudiores, E- Basiliensi Concilio Germaniae principes ru-xemplo sint Pericles,Demosthenes,Cicero: de des aduerteret scrς enim ad singula verba lati- quo tanquam Roman* facundiae principe, ta- na interprete indigebam adhortari illos coepit,le extat Iulii Coelaris praeconium. Mrcιeero. ut saltem liberos tuos bonis literis erudirent :nem ob eius eximiam virtutem εν egregias am- ne inter idiotas, & illiteratos non satis nobili-midous , per uniuersum terrarum Orbem sal- pati decora vocabula numerarentur . Dubra- uum ese iubeo: AErea fingitur statua, ob suavem utus S, a s. Quomodo imperare potest ille, cui orationis senum δε diuturnitatem. Fax in ma- verba deficiunt ad publicandum imperium nusinistra , vis ardens est eloquentiae qua e te- Principem dices eum, qui subditis suis princi. aiebris in lucem deducitur veritas. In dextraeis pcm se nescit appellare e si tessira antiquitatis vas aqua plenum , flumen est eloquentiae quMν eii sermo,quo nominem agnoscebat, Loquere, . facilς pratiae eluuntur cupiditates . Catenulaei ac mi videam ; ignotum δc sermone dis Iimi- aureae a lingua emanantes hominem alacrema lem vel cuntumnent , vel inuiti quiescent, do trahentes, melictuus est orationis sermo, quo nec adst spes noua.Vonones Rex datus Parthis humanum deuincitur genus. Ferocissimae bel- a Romanis, laetanter primum acceptus, quod tuae in ira pedes eloquentiae accubantes barba- ex regio Parthorum sanguine sibi Princeps da- ros etiam annuunt homi ncs eloquentia delini- mur.Missi re pudor in Tacitus M. 2. dege-icis, ut de Orphaeo, & Amphione fabulantur,nerauisse Partho letitum alio ex Orbe Regem res mis reae lapides , bruta si,no conciliantibus . hostrum artibus infectum: iam inter prouιncias pU to ..Imagines in columnis nouem praecipua. lin- γ manas sebum ausiacidarum haberi, darique .guas dextaoniti i ni, Graecam , Latinam , Ar - Vbi Illam,ortotam trucidantium Crassum, surbicam , Germanicam, Hetruscam, Gallicam, oturbantium antonium proles mancipιῶ Caesa- Hispanicam, Anglicam Hebraeam praetereo ris πρer Mnoi seruitute perpessum, Parthis ιm- quia omnium matrem. Larus eloquentiae Lin .sperater Accendebat dedignantes di ipse diuer-
suae saepiunt , quia dormit vel sepulta iacet, sissus a maiorum institutis, raro venatu, segni inii lingua caret, qua auditorem tibi conciliet Tur- equorum cura, quot ies per urbem incederet, eae barbarorum serocissimi, & a literis maxi-ilecticae gestamine, fastuque erga patrias epu- me alieni,quot linguas quis callet, totidem viris lasarridebantur& Graeci comites, ac vilis lima
illum aequivalere, vulgato dictitant prouerbio ivtesilium annulo clausa:sedpromptι ad tua ,οι- Praetereo Carolum Magnum, Frideri cum IL, uia com/tas,ignota Parthis vIrtutes,noua ωIIIa,
Maximilianum I.Imperatores, qui discriminis, di quia Usiorum moribus aliena , perinde odiam plenum aiebant, sine linguarum petitia tracta-iprauιs, or honestis . Eodem voto odiosi eratre habenas imperij. Themistocles quamuis se- Amalasvnta Gothis , quia Atalaricum mori , dc exul anni spatio summo labore Persice bus instruerer Romanis, melioribus quidem , 'riri, ita loqui didicit, quo sine interprete cum Xerso sed sibi ignotis . Hinc Isabella Hispaniarumg- .m loqui libero posset . Mortale quidem Regibus Regina tabulis testimentariis Ferdinandum, imperij arcana, quae subuculam ipsam latere maritum, Catullae rectoreinin tutorem dixit ' necesse est , ob linguarum ignauiam , homini excluse Philippo filio, ut moribus imbueretur credere venali, de ore loqui alieno; Otho filius Hispanis. Christus millos Apostolos,ut in om- Othonis I.Imperatoris nauali ratio a Graecisinem xςrram resonarent Euangelium , linguisa in
50쪽
instruit,non solu ut intelligeretur ab omnibus, hoc enim una poterat suptem lingua,ut eodem tepore a diuersis intelligerentur nationibus edquamlibet natione suo alioqueretur idiomate ,& nullibi aduenae essent Se peregrini,sed ciues,& coloni.Dulce lenociniu patrius est sermo, ut aduena intret in terra aliena . Missus ab Assyrioru Rege Rabsaces, ut Iudaeos solicitaret in Rege Ezechia, Hebraeos credidit alliciendos, si Hebraico loqueretur idiomate.Arcanu assequutus Sobna Ezechiae aulicus Rabsacem tentauit eludere,suadeto ut lingua loqueretur Syriaca, Loquere lingua Driaca ad seruos tuos: ιntelligimus enim : ne loquarιs ad nos Iuda ce in auribus
populi. a. 3 6. Renuit porro Rabsaces,imo et mauit linoua Iudaisa. Godos redo Bullonio regnum Hierosolymitanum a Latinis ducibus vltro delatum legimus , tum propter alias animi, corporisque regias dotes, tum vero ctiam
quia trilinguis, ac veluti triplici patria sui qui
Gallus natus, Italus propter magnum auunculum Stephanum Romanum Pontis; Germanus,quia sub Coesarum signis meruisset in Sacro bello cunctorum animos in se verterat, & linguarum peritia discordes saepe conciliauerat. AE mil. tib. Si natura ad hominum eruditionem ipsis in brutis regimen designauit , nomapes,& grues Unam sequuntur ordine literario;
cum urso non dominetur aper, & Leo canibus nisi per violentiam;vt per naturam taurus Prς- cedit armenta:& elephantorum gregem excel.
si limus ducit . Quomodo Indis imperabit Britannus ,& Pannona Gallo Habent & ipsa naturale quandam consonantiam sed in spetiesua instinctu harmonicus genus non transcendit Cu Leone Leo conuenit non cu Vrsor nam& Brutoru confabulatio utcuque sit di equivoca ex similitudine consurgit ; unde aduersus spetiem non pusnant, quamuis feritate plasmata.Homo ipse ut dominaretur brutis, cu eis nomina imposuit, vel ita est loquutus, ut &Bruta intelligrrent; vel irrationabile animal ita Deus eleuauit,ut ei sermo non esset ignotus humanus Tradit namque Mosis Barcophas tib de Paradiso.Adamum editiore Paradisi loco insidentem, augustaque maiestate, ac vultus splendore, qualem emicuisse e facie Moysis, voco
quae sensu excipi posset pronunciata , singulis
animantium generibus nomina indidisse,una quodque nominatim appellando: illa vero su- mufis evitibus prona ,neque yra nimio decore,
liat. m praeteribant, sir suis ab illo appellabantur
ex ordine nominibus. Cumque laurum Ille nominaret , continuo ιs audιιo nom ne suo transibat sis is coram ιllo capite submiso: SimilIter nominatim istelli citatus equus, praeteribat detecta ceruice aequς, wet.
Adami a pectum burim/ns, rdemque caeteris em igit. Hinc apparet Adamum non potuisse irbruta suum exercere imperium, nisi Deus ire tionabilia quodammodo rationabilia faceret mystice porro verba haec interpretare,& sane
ratIonabile verbum moderando, humanam ne
polluas dignitatem,rationem irrationali indulgendo) unaque cssct rationali, & irrationabili lingua , ut suum agnoscerent imperatorem,&tesseram fidelitatis acciperent. Nimrodus cum sibi linguae concordia non tam in homines polliceretur imperium,quam in Deum,linguarum xxxtveonfusione subditos illi Coelum subtraxit,n NAE. soluere possent fidei iuramentum . Peregrinata, ' 'Mi namque si lingua iurassent , iure forsan periurare potuissent. Turcarum Imperatores si quid tua lo- sancte& religiose promittunt , Turcica utun. Ponti tur linguasin fallere cogitant, neque stare pro 'Ut με missis aliena alloquuntur legatos. Quam bar- . barorum fraudes cum Andreas Grillus Uenditis detexisset, a crudelissimo tyranno Byzantij diu fuit detentus in vinculis . Prisci Romano- invrum Magistratus ad suam, populique Romani maiestatem .illud quoque magna cum perseuerantia custodiebant,ne Graecis unquim nis las oua im. tineresponsa darent. Quin etiam ipsa linguae Volubilitate,qua plurimum valent,excussa, per u ηψ .
interpretem loqui cogebant: non in urbe tantum, sed etiam in Graecia, & Asia: quo latinae
vocis honos per omnes gentes venerabilior diffunderetur Val.Max.bb. I h. e. 2. Ita ut Hispania, Gallia Latinas prorsus fecerint, veteribus
illarum gentium linguis abolitis; delectisquae magistris,qui in Prouinciis linguam edocerent Romanam,datisque priuilegiis Grammaticis,
ut linguam edocerent Romanam. Inter plurima unum legitur In tit-I.tit.2sis Excuciut. quo ab onere tutelari eximuntur, cum medicii teneantur, Philosophi,atque legistae. Romanos aemulati Rudolphus I. Imper. ac Venetortam
Respublica; Germanica ille, Italica ista iussit
diplomata, initrumenta, mandata omnia, est. ista,priuilegia,contractus exarari: tum ut fra dibus obviarent: tum ut nationis seruarent decorem ; quae vilesecret si patrio peregrinum praeferrent sermonem. Multo magis si per interpretem Ras inuiserent regiones,& populos.