장음표시 사용
1쪽
GEN OSIS, OBILISSIMIS, OAMPLISSIMIS i
IOHAN. CHRISTOPHOROSTALBVRGERO,
Susceptori ex sanctoBaptismate,
IOHANNI HIERONYMO STALBVRGERO,
PHILIPPO LUDOVICOSTALBVRGERO, i
PATRICIIS MOENO FRANCO FURTENSIBUS GRAVISSIMIS
HUNC EXERCITATIONIS ACADEMICAE LIBELLuM'
2쪽
INTERPRETATIONE JURIS OBSCURI.
hil magis contrarium est, quam Juris Obscuritas: sive Legibus ipss inhaereat, secundum quas ius dicendum est , sive causis & negotiis, de quibus jus dicendum est. Nam in utrisque quod non apparet, quodque intelligi non potest, perinde est, ac si non esset. L ii. f. 7. D. de Interror in Iur.L La. D. de his, pro non siripi.L73. 3. de R. I. nisi per commodam interpretationem & mantidias probationes reveletur. LQ. D. de haer. Inst. unde inter Icios stequentissima de inserpretatione Iuris ob- scori quaestio est; dc maxima pars civilium controversi rum hinc pendet.
II. Et veteres pretesertim Iuris conditores praeter ea, quae passim ad usum & in exemplum bonae interpretatim vis tradiderunt , scorsim etiam, destinataque opi ra in id
3쪽
incubuermat, ut bene sundatam artem constit teretit clus& Casus obscuro interpretandi. Hoc proposito Iulianin librum singularem conscripserat de Ambiguitati- s : cx quo in P dcctas nostras relatae sunt L 3I. D. de '. o pupissis . L Q. D. de leg. 3. l. i3. D. de rebus dub. Ailii Gusti, de verborum, quae adjus pertineης In catione. LILI. D. de HS cujus lies institutum totis titulis D. o C. de Verborum Signi Mone T. GVu de Tacitu Fideicommissu. l. aD D. de hii, quae ut inaeum Iuθω ἡ Paulus de Tacito Fideicommisso. l. o. D. de Iur. H . ι αας. D. de V. S. Herennius autem Iino simu ibro frigulasti. Enucleatis C diu etiam caliis non obscuros persecutus est. Sicut constat ex 33, i. e qmb, O L. με. Lib. D. de βω-
III. Exemplo veterum ,& quotidiano usu hujus argumenti, multi quoque ex recentioribus JCtis incit3ti. sunt. ut illi exquisitius elaborando suas curas impende , rem. Alii generaliter & in universum, ut lForolivis de interpretatione 3 ci antinus Rogeriis de inrem pretatione, s. Alii per partes singulas ; ut dericis Brisiensis, de Interpretatione Legu-; Lanseantur
de oriano de Interpretatione Statutorum, ordinatas Mantica . - de Ambiguu es Tacitu contentionibus; Simon de Praeto de IAterpretitione ultimarum voluntatum. Et ex caeterisqvi
que Commentatoribus juris Romani , vix quisquamis, qui non ea loca, quibus vel regulae, vel exempla bonE in terpretationis continentur, singulari & praecipuo studio 'excolenda sibi duxerit. .i
IV. Quonim omnium neque industriam ego, set
4쪽
inscriptionethinus dissertationis, aemulos; neque munusinis . Sed ex iis, qnet sparsim in Legibusnostiis addisciplinam rectae atque legitimae interpretationis tradita vini, aliqua saltem in argumentum colloquii Academici conducere destinavi. 'DEus huic proposito faveat auxilio suo sol superiores benevoleptia, Commilitones hu
m i notat inde dictam esse, quod is, qω - interpretia Termino-hstiisset . medii sit inter partes, alteri inerim voluntatem ara limae diotatiora nam & antiquitus mas esse aliquis dicebariir, quod in judic o praesens eo cogebatut sicut ad Festum, Iosephus nasiger observat; di denon improbabiliter defendi p6test, interpretem di- ct in .esse illum, qui praesentia sua dc interventu plurium'
voluntates explicando conciliaren. . . t
x I. Estque'ista marinae simplex hujus vocis acceptio . quae non tantum ad declarationem voluntatis ob l sdurae, edad nudam quoque denuntiationem, voluntatis etiam perspicuae, referri rorest. γ istin habet ficquena in publicisnegotiis; cum ii, qui summam pote mitem habent, aliis summapotestate pisanis per Legatos, vel silbditis sitis pere internuntim voluntatem suam inter fretarities: oquomne eest apud Virg. 3. AEn.60 3S6. er res instrino mi iai priva timerstarid ineundas pactio nes dccontrahenda ire ix, pace risui rur : quos ut tςrpretes rectE dici, illud etiam argumento est, quod ho- insum ipsi, nisimis l. e. inia pret
5쪽
Proxenet. Hoe sensu Assonius Passianus interpretes vociat eos , ρer μυρο ho inaeacumri in Proaem. Ain in Verri s M. VII. Ptieterea illa quoque interpretatio injuren strosequenter occurrit, qua ius clarum & perspicuum quidem, sed vel generale, vel imperfectum,laxum vel stri Niuim nimis, applicatur ad silas species, in meIius produeitur, ampliatur, restringitur. Latu XIL Tabb. Letibin inquit Pompomin l. a. s. D. de orig. Iur. coepit. ut naturatiter eveniresolet, ut interpretatis Prudentium desideraretur. Non certE, quod illo tempore Leges XII. Tabb. intelligi non, possent, sed quia novis Casibus indiesemergentibus, ius quod XII. tabulis continebatur, non sussicichat; inde re desiderabat Iurisprudentium operam, quorum interpre-ltatione quotidie posset in melius produci. d. La. ν u. D. Mi '
VIII. Atque hinc ex usu loquendi invaIuit ut qua, 'libet ratio tradendi tractandique iuris, generali nomine; interpretatio iuris diceretur. Sed propria tameia prin-icipalis hujus vocis significatio in eo interpretandi genere semper stetit, quo Ius obscurum clarius diaperti reddi-i tur. Haecque est ea interpretatio, quam Dariclaratim ini Vocant, aut expossivam: quam qu e contradistinguunt imiterpretationi extensivae vel extendenti, dc restrictivae vel coarctanti: apud Sin. lde Praeris de . H via L I. int. i . am uis. Liviis autem displatique adanterpresse . 39,
6쪽
-oriem possunt reseret: Nam & ius , quod ipsum f- em densat, sive sim naturali, sive pro gentium ore accipiatur, saepios non quidem in se, sed tamen in re- peeri ad intellectiam nostrum obscuratur, & inde interpretatione legis positivae declarandum est. Iuri autem Civili niuith etiam frequentius obscuritas adhaeret: quae idcircb per bonam interpretationem itidem removenda
est. In co quoque, quod justum est, exercendo, adminia Brando, pronuntiando, exequendo, multoties non apparet, quid statuendum scntiendumve sit, & hoc etiam hon otest, nisi interpretando perspicuum fieri. Ipsa denique docendi discendique juris ars, quatenus in liteias de certum systema disciplinae atque scientiae composita est, sicut praecipuum decus a perspicuitate accipit, ita primarium praesidium contra obscuritatem 4 legitima interpretatione mutuari debet. ars scribit diebatium Cicero. 7. . i9. literas sine interprete se sine aliqua exercitatione percipi potea. Nohi unge abieris. 'Num Ius civile --.
v. OB CVRVM jus dicitur usit ate : translatione simia ab eo, quod oculis cerni percipique non potest. l Quo sensu in Legibus nostris dicitur; ob reare M mimbus 23 . D. de Uri Aminia scurare asere. Lis. D. do Serv. 'ad urb. obscurare ades. Ly. n. eod. Ab hac smi scatione, usiis di acceptio huius vocis deducta est ad ea, quae intellectui humano, vel plane non, velaron satisdia , lucidE distincteque patenti hujus translationis manifestum argumentum in illis : min eoolitution rum imperfectas replexe, quam nota obscuritatis obductasnovat e marimu luce delegere a Maad quemns In lautiam. -
7쪽
vi vium, incertum , perpo νm, idem non sium; MN 'q i m haec nomin *pius in legibus.nostris permisceat lux interite, & i impro Minyromisi ue usiirpetur. Fitcnim hocpxopterea,quia obruiritas*mbiguitatem, incertit'dincim, pexple itatem n effario sequitur : adeo ut nihil iam csse possit, quod non idem obscurum sit: qitanqualm illud obscurum est, haltim etiam ambiguum eo, nς, cetisse n0nsit: cum ex pluribus aliis ς ausis obscuritas ox Atur. Idem etiam de pexple o, dubio , inccitoque jum de t intelligi. Cons Cara Mantu. de Tuc. o Am . C avent. l. igi . n. Iac uost. L D. ΣΠ. Est itaque ex his, quae dicti sunt, Intev vii dequanos hic agimus, declaratio sive expositio,ru, quate nus obscurum eis. in La D. de Iur. 6 δεα deta Goam cinum. t. Ioema. Oseqq. Divisio. Ii. ut ex quinque sp ictus interpretatimnis, quae apud Dd. umeran d tantum dic periis iv ant; vein Mor , qua . ye .significationem ab liberat; & ore guaquae neglectaverbor vin
8쪽
ationis patrii. in ejus ni ria, pactivia causa emoenis' les irritae: quae qtale, sint,si iis locis infimius proponemus. i
. ii ' XIV. Pu Iad MATERIAM interpretationi hostrae
convenientem attinet , ut ea recte distincteque tradi possit, triani primis necessam sunt. I. Ut illud, ad quod interpretatio aptanda est, revera sit, & secundum naturam sui nexis cxtet ; cum de iis, quae non sint, et am in legali aes imatione nihil dici statuique possit. LI. D. de haer. ora Emendiri L . f. ult D. de M. Emt.' Ut aded, cum veteresim passim id serrofitenturiliterpretari, quod non apparet ;verba illorum non sint i aptanda, heque trahenda in intellectum negativum, secundum quem etiam ea, quae non siini , necesse est, non apparere : sed secundu mi usum & hcipia rectae rationis accipi debeant, ita ut privationem denotare intelligantur; quae semper in Civilibus quoque causi, i itum praesupponit. . . Instis Caydim ιΠ6. o ibi auri. D. de l. 96 pr. D. de cond. demonstri DPerharae
XV. SECUNDO ut interpretationi locus sit, 'ne cesseest, non praesemiam neque imaginariam, sed veram uritatem praecedere , sine qua oninis dubitatio, vo-han tari quinio, certioratio, declaratio hon tantum sib igua, scd inepta penitus de ridicula est. L a I. D. δε De Insa. D. de Emt. I. I. fg. D. dedo .praeseg. Ox . . r. D L M. O. Et ex hac ratione Lubentim Celsu, Domi m Labeonti de jure certo atque perspicio consulenti res,ondit: Aut no inusii , quidsit, δε-mὸ - 2lueris, ais fulta eis Uultatio tus: Hiis enim quatim radicia est dubitare, an aliquis Iure testis adbibitus M . non mirimo
Causa moreriatur ubi Interpretatis Deum habeat.
9쪽
tinetque huc quod Ba us frequeliter sistebat dicere: usi e m baseses textum, quid opus eis Gossar T VL TERTIO. Debet tamen haec obscuritas ita
comparata esse,ut adhibitis artibus rectae interpretationis, . legitimo aliquo modo stiperari exponique possit: nam in caeteris, quae adeo perplexa sunt, ut humano intellectui . nullam discernendi facultatem relinquant; quaeque idcirco ab ipsis Icgibus inter desperata reiiciuntur, frustra sitam curam operamque interpres consumserit. Qualia exempla obvia sunt in L 3o. D. detessiiu.LIo. s. ult. D. de
must. sui jub fato. D. de condit M. I XVII. Atque his generaliter ita constitutis, intem, pretatio ipsa juris obscuri, in respectu ad materiam sibi subjectam objectamque, duobus modis potissimum comsiderari potest. . Vno modo, quatenus intellectum hum num juri aptat: Euro, quatenus jus, intellectui humano aptat. Prout scilicet jus, vel vitio intellectus nostri, vςIvitio suo proprio obscurum est. Et intellectus quidem humanus variis ex causis, etiam in rebus apertis, hallucinari potest. l. 28. f. s. D. de Iudis. l. 7. i. D. decontrah. Eme. f. 6. Insi de V. s. Sive quod externorum aut internorum
sensitum ministeria deficiunt, per quaeres intellectui iussenuari debubant: Atque ita sudisti ustra quis legem verbis ore prolatis, vel coecis perscripturam, vel iis, qui linguae alicujus imperiti sint, in ea lingua promulgaverit ; nisi
eam verus interpres, ad uniuscujusque, istis persbnis, ptum & intellectum deducat. v. LI. uir. l. LII. deo. o
A. L I. g. 6. D. de V. O. Sive quod ipse intellectus in se non bene constitutus de dispositus est ad percipienda ea, quae aguntur, ut in impuberibus, sed qui tari tamen possunt.
10쪽
γ. D. de Acq. vel om. haereae l. I. I3. D. de O. O a. l. s.
XVIII. Hoc enim loco ante omnia requiritur, uti, quibus res per interpretationem aperiuntiar, illorum diorum, per quae interpres clariores res reddit, aliquaione capaces sint. Apud eos quippe, qui actum rei nepe sentiunt ullo modo, neque intelligere possunt, nullus,erest interpretationi usus: quales sunt si riosi dc mente ut, L i . D. de st. Praef. l. 8. f. a D de Opt. leg. quiper omnia in omnibin loco absentium habemur. l. a. g. 3. D. de Lan ist. l. s. D. Reyuae I l. Ia . I. de R. I. Item infans, amdiu in eo statu est: ciijus aeque ac furiosi nullus sen- est l32. g. a. D. de Acq. vel poss. l. 6o. D. de Mi Gnae
XIX. In se dc suo proprio vitio,sbium jus humanum
curum esse potest. Ius enim, quod divina providemconstitutum est, sive naturale illud sit, sive positivum, rum semper dc apertum est ue licet intellelius nosterra illud sequenter admodum coecutiat dc labatur: arg. . g . . in . D. de Iudic. La. f. 18.CH Vet. Iure Enucl.Neque ure Gentium, quod primaevum Dd: vocant, aliter senidum est. Utpote quod eadem ratio naturalis inco ta, a qua inter omnes gentes peraeque custodiendum istituitur, evidens quoque dc perspicuisna facit. Naturam, nulla docente , profecta ab iis , quorum exprima Cristra intelligentia genera cognovis, confirmat i a per se riem es perficit. Cic. a. de Legib. s. Sed in nobis tanta est illectus imbecillitas, praesertim corruptela m et fietudinu , ut is ea tanquam igniculi extinguantur atra aeuti, e riantur, o confirmentur vitia contraria :