장음표시 사용
31쪽
Atque harerita summatio i , quatenus in interprete fiunt edie debent,considerata, generaliter ad'mnesmme ex endaeinterpretationis pertinenta quatenus Wm ex re ipsis desiimuntur, eatenus recte constitui possunto in
speciali applicatione ad singulos f tes. Ita, ut si h illustriori exemplo loquamur, in Romanis legi sint pretandis nihil feliciter tentabitiis, nisi proprietariveri
rum ex sua penitiori origineeruendae,adsit &serviat genius. Latini sermonis interior: usui loquendi,diligens&acc rata observatis rationi Legis intrinsecae, si idum sui . - dium disciplinarum Practicarum; occasioni Legis extri' secae, cognitio temporum ,&universi motis civilis atqης praesertimiudiciarii Historia. Ipsa ino applicatio medis rum singuloriuri assu Gutes, quoniam non potest pisi ratiocinando persci, ut dextrE & ordinate mi, ita mi iunt praestare praecepta Dialecticorum. Cum quibus c0 iungenda sint inventa varia, artes, arcana Riquςmysturi inserpretationis, ICtis nostris peculiarias quae Mi n mala Eurematica sive cautelas vocaverit, ad cWmplum rematicorum quibus innegotiis civilibus contrahendi, - α definiendis Joi utuntur : dequibusjam olim suli temtibnamines ripserat quemnon alioquyn
λAUM orommyuasi de sese must. Qu. 33 D. GC So.m . Et quidem inter artes i laterpretandi potissima est, ars uniuscujusive JCti vel Imperatoris leges coniungi ait mec&b sitos quaeque Minores reducuntur, k iue interdum legum partes iterum coassantur: ut ex h c co ut i ,stione, uniuscujusMCti, Mimperatorissingularis atque
32쪽
mparatione inrecedentium' as iste eo ex totius sermonis pleno contextu, verus &persectus
si, bdeest nos vicillare . Dum enim is per partes di f. thisis; coisfundit r-O sensinquam aurei lege/ι-- ri eris an ur. l. a a . C. deV. LE. indeque bl ' εὐ- has in m est, totai lege heroenia, una al qua ν uincutipro offitiisweare, metresso Dre. l. - αδε .ud quoque artificium non minus utilitatis habet, quomo menta, quae' nobis ex Romanis legibus supersent, surina res & minam originem revocantur . quamingilienti iXV. 72M. in lite Iulia orpis piis, uni dicti repeta, i ro rutinianorum oranatione feliciter restituic δε---s Iaesius Gothoste . Ad verum enim scopum, ane adeε, 'senslitu uniuscujusque legis plurimum confersisse,a qVibii prinespii quo progressu in hanc vel in illam 4, s udam sit deducta. Non obst. I. L 7. F.w. LL, C demin illiud ad consumendam quidem funda nyii prudentiam princi pariter facit , sed ii, siue inte
tando tamen etiam operam non levem praestat, quandoilaria praecepta j iiis revocantur ad generaliora, cot cones ad sita priἡinpia ,decisione d suas primatias r nes . hic nim analogia iuris pIEnestabilita si non sρο- Gm simper, at te solidum bimen interpretationi j Qumue sitnt aliae interpretandi artes, eludi tantiun no , quibus post restauratas praesertim literat .ves ad splendorem Jhrisprudentiae nostra: merunt,vel ad opprobriunixjus caruerunti Exerxis ire ut iiique parietis obivia 'su' alaesa invidiaena limi, altera suntodi . Si quis antiqua nomina min
icit; legat en tantii na, M.tam tabis nomen in iure n.
33쪽
stro frequ*uissimE occurrit, apud ramum ossis. lis. I, .Ep. xa. Invenis quod utiliter queat imitari. 1 p ' i u
turram. Modus,secundum quem ex suis sonti seria verus sensus debet, in eo potest sui natim constitui , sensus aptus es congruens, sit negotio de quo agitur a qupa ex permnis sircumstantiis alii variE-potest, latissi
De Lia . de R. I. III. Illi, quod verisimile est , adjungit Polin in d. l. ii . de R. L id , quod plerumque seri sol tam De Gothoreae& Eichesius de consuetudine accipiar dequa supra nobis astum est. Atq; haec quidem explic liqquinqua tolarari possit; mihi tamen vid ur tus ad M', dum potius respexisse, quo fieri debet interpretatis'; ut in
spicere id, quod plerumue eris ut, nihil i4
quodplexumque fieri solet, inse pretandu ante 'pilos habere, ita ut ad .illud interpretatio aptetur. Plane mi idem Io in L 3. D spars reae Prudentissim licit mres in desinitione comam, rei. medietatem finiquo crin Mimeo' 88 Π ,0--i. q. e a dem
34쪽
ut one favum deciderent , quae casibus frequentioribus otiq;, suam rarioribus p'sset api'xi. L 3. esseqq. D. de . 63. D ad i. Fulcis l . . de R. I. Non Obst. l. io. l. I . D. delatu sem. tia. D. de BL oposra. l. I33.L . de V. S. l. 7. f. 3. D. de h. R. D. add. f. a. a. I. de S. D. N. 39. I L. 9 . c. a. IV. Ista aptato sensus non tantum ad principium negotii, sed praecipuὰ def&ctum pertinet: omne enim dubium dia explicari de- et, ut v leat potius negotium , quam ut pereat. l. IO9. pr.
si και67. LIT . GR. I. V. Ex eadem congruentia sensiusum siubjecto , fluit, quod interpret tio modo plena desiti Iςratur, modo plenior, m0dorlenissima , modo stricta: Ierdum ben;gna, interdum odios : cujps diversit iis r io & moderamen in aequitate consistit,explicaturq; ab iis, tui. extendendi sensus restringendique modos & norinam
i X cxlx postquam iiivestigatus est verus sensius,
sensu vitioci discretus, proximum cultatis intςrpreta V e munus est, ut verbis claris, perspicuis, ordinatoque positis,proponatur & aptetur intellectui quod quem-dmodum fieridebeat, Rhetores tradunt, qui de persipi- iiii N p cipiunt. In legibus nostris Imperatoren iter magistros Sturiorum Doctoreii excellare Vult --ia. . 7. C. Prostior Med. TheWd iis autem speciatima Iurve tuae irit, ut cum docendi peritia, facundi diendi, inserpret uti submisarem, copiamά differendi se ha ep tefaciant. ι un. G M Profess. qui in urb. CP. & hinc sui secundia IC , nostri laudantur. Ita facundissimi 3nteces res dicuntur in I. I. f. 3.. C. de V L E. Muciansim Cicero Io um dii pertomum, ait. ια. o. D de O. I. α incompara- one Trebat- cum C scriM, D ebutim quidem Casie io perm
35쪽
'iura sed hie in eloquentismirasse diciturit a. g. 3. D. de αἶ. Iulianin vocatur disertissemiu Iurispertim in L 3 C. de brii. quae lib.Papiniamu o Vlpianin ju nctim disertis mi viri in I p. Cis Inst. sub Condoa Exponitur autem sensiis &intellectui aptatur 'I. per simplicem metaphrasin sive translationem sermonis ex lingua ignotiore, in linguam magis cognitam: sicut, invalescente usii Graecae linguae in Orientali Imperio, necessarium fuit, Ius Romanum in Graecam linguam transferre ; id quod jam olim permiserat
nianm l. 2. f. 2I. l. 3. f. 21. C. de V . E. quodque deinceps vasto Basilicorumptaestitum est: de quo vid. Iae. Gotho cin Biblioth. Iur.' So. II. interdum in recensendis legibus Romanis , antiqui JCti quoque utuntur Graecis vocibus non tanquam notioribus,sed tanquam significantioribus,& ad exprimendam rem subjectam emcacioribus : quod iano praescrtim familiare est: sicut exempla omnibus Ω- re titulis obvia declarant. III. Communissimum interpretandi genus est, quod fit adhibita, eaque vel pleniore, vel adstricta magis : quam ex praescripto Imperat iis facilἡ illi alteri liceat praeserre. arg. l. I. u. C. de M. LEIV. paratilla, de quibus agit Imperator in I., 12. addita L 2. g. as. l. 3. 21. C. e m. I. E. quaeque vult indicis & admonitorii tantum vicem sustinere, interpretationem non continent; sed subsidium tantum praestant interpretatio,i. vid. de iis C. L A. i. 1. 32. V. Essicacissimus interpretandi
modus est, qui sit per exempla ι antiquis JCtis non negle
D. de cinae or Dema. I. f. M. D. derigit arm. Ea Glossa pr sertim casibus & exemplis fingendisvalde emper studiosEintenta est : Cujus institutum non constituit novam interpretationis speciem, sed ex antecedentibus variE dc sine arte ulla, permixtum est. VI Omnium autem interpretandi
36쪽
tandi gener . uberrimum utilis Ina una ciue sed dissicillimum itidem est paraphrasis e . sivι in eadem lingua cum serm qne quem interpretatur,. sive in divera concipiatur ;de qua vid. ciumn Inst. On io, s. Pro specimine insigni, hactenus non immerito laudari conssievit Paraphrasis tutionum myraphiis Antecessoru.u De cujus aetate disquirit Rubrottus in praefat. ad T vh. iussim autem hujus paraphrastos per partes luculeritissime demonstrat Velius in
X L. Quae dei forma interpretationis. hactenus amiotata sitiit, illa facile possent per .partes illustrari ex iis,
tuae de obscuro ambiguoque interpretandoRhetores tra-liderunt. Cic. de veni. L a. c. o. , de orat. I 2. c. 26. Autor br. ad Herenn. L a. c. u. ciuintil. l. 7. c. s. , sed institutumiostrum id non patitur. Itaque porro , quod ad CAV- AM EFFICIENTEM interpretationis attinet, dividunt b illa Dd. interpretatiqnem in authenticum, doVrinalem F Vsissem, quae distinctio obviam omnibus, de non in-ommodam explicationem habet : . quanquam , . si quis d vim authenticae interpretationis respiciat usualis quoue & doctrinalis interpretatio suo. modo possit authenaiςa dici. L 37. 38 ab. LL. g. 8. LGJ. N. G. se C. De caeterocmis quidem interpretandarum omne principium doandamentum in summa potestate constituendum est. 3. pr. D. de Vulg. se pinus l. l. s. Lita CGLia a qua &suali dc doctrinali interpretationi Vis juri S participatur. Causa U
37쪽
competit in verbis noriis interpretandis, Buterubim Jus alterius: in contrahends praesertim negotiis, in quibus is, qui verba prostri, continua obligatione, liberam faculta . tem interpretandorum verborum sitorum , ex quibus alteri obstrictus est, amplius noti habet; ne perpetua tergi versandi occasione alterius justam intentionem possit eludere. I. r. f. 3 D deeo, quod certo loc. L 83..I. D. de V. s. l. de R. L cum tem. Apra citatis rh. 36. n. interdum mors ejus, qui verba protulit, ut testatoris: qua subsecuta, alio interprete opus est. Et hic rursus prima pars Majestatis est. l. in. I. p. de Alim. IS. I. 8. f. 7. D. depe Meg. a qua etiam, facti' interpretatio ad Jurisprudentes demittitur
LI. a. D. Dur. Atib. u. D. de I A leg. L 7. C. e Fidei comm. in quibusdam tamen casibus; interpretanda volun
tas destincti, privatis quoque permissa est : velut legatario si res generaliter relicta sit. 22. Insi de ter se ibi Loca L et O. LIO8. f. a. D. de Iez.L La. g. I. Lia. D. Avt. leg. Non obst. l. 69. g. . D. de μ' dor. L66. f. 3. D. M. a. si alte nativE L 3 . pen. D. de leg. I. L 23. D. deleg. 2. Non obst.. IIo. β. 6. D de Iur. dor. haeredi, cum de certa specie sensit testator, nec apparet de qua cogitavit. L3α f. r. L 37. ,1 39. β. L 7i. pr. D. delet. I. C, LAO XXXIII. με. esseqq.
XLI. FINIS sive scopus legitimae interpretationis di-
figere propositum interpretis debet,nbn ad ostentationem neque ad detorquendum & involviendum legis sensum sed ed , ut, quam maximE fieri potest, clarum ejus &evi, dentem intellectum omnibus praestet; utque hinc umiversi praescripto Letis manifestius cognito, et rei inhibita declinent, melpermissa scriniuri L 9. C. de LL. atque ita deinceps lexusti m
38쪽
isum, quum in continenda tranquillitate &salute publica1rmstare debet, in Elidium possit exhibere. Sicut in factis auoque & dictis privatorum interpretandis, non quod sibiatilius, neque quo gratia vel odium rapit, sed quo volunas loquentium , quo norma justitiae, dictamen aequitatis, k universae denique civilis sapientiae lumen , dignitas, plendor, nullis malis artibus, nullis allectibus aut incom-,ositis animimiotibus, nullis denique tenebris barbarici ,bducendus, aut dehonestandus, vocat, ad id suam debetnterpretationem aptare verus interpres : quod partim ex ilicio interpretis superius descripto, partim aliunde pos :t uberius deduci, nisi nos propositi nostri modus adeo meret in arctum. Quo tamen non debet excludi, quindmoneatur: morbos omnes & mala, quae sinceritatemrddendi juris, in judiciis, dc per judiciorum latus, ipsa retiublicae viscera invasere, non aliunde quam a perversa in-:rpretandi ratione dc consuetudine principium habere: una interpretando sibi quisque jura dc leges aptas facit, po-us, quam ut suos mores adeas accommodet. A quotaien instituto unum quemlibet, si non fines antea recenti, at certe tantoris conscientiae rectitudo,dc sanctior Divitii Numinis cura debebat avertere; ad cujus gloriam quod - .anque propositum non dirigitur, infelix est.
XLII. Habet autem recta interpretatio praeter eos, qui
sitie colligi possunt, hos praeterea EFFECTUA ; quod
, Nex aut ritate iummae Potestatis, vel immediath
39쪽
nius conditionem libertatis legato additam: s riser iii rationes diluenter tractasse videbitur, ita explicat, i mi eripuerit: quoniam cr versa Isis XII. Tabbsc interpretatisvis veteres: si aqua pluvia nocet, i es nocere poterit. l. 2I. pr. D, deflatubb. add. l. Iri. D. deleg. L se ibi Ean. ψ H. 3. . D. de --m. Ter n Obst. l. 7 in sin. D. ad So. Treb. Interpretatio judicis sententiae vim habet ; dc idcirco ab ea , tanquam ab alia quavis sententia, potest appellari. l. q. f. i. D dea' ni Quod autem Dd. tradunt vulgariter, interpretationem semel factam variari novus. GL in L 99. D.de V. O. M. in c. X. de Test cog illud curn sac limi laxione atque determina- . tione accipi debet, si motatio ista tendat in alterius prη- judicium : l. 7s. de R. I. atque hinc neque legatarius,
si semel elegerit, iterum poterit eligere. l. S.I.Lao. D. deo . leg. Non obst. l. I8. D. eod. l. aa. I. D. de VIu-hab. neque haeres. I 8 , . 9. D. de leg. I. LII.' I. D. a legi. a. l. II . I. D. deteg. 3. add. l. IIa. D. de V. O. cui non obstat. I. I38. I. D. eoae. cons C. I. A XXXIII. 6.9. Nam de caetero, quoties nova sub idia interpretationi corrigendae subnascuntur, per mittendam esse interpretationis mutationem, dc rationi
& juris certi est. l. 3. c, ibi Dd. C. de Edendo. Non obst. l. 23. B. de Iudici ad quam Resp. ex Lai. g. I. D. qui Tes. fac. mg. add. Obrecht.de concipiend. o form. libesi. Ga n. . seseqq. Ursem
XLIII. CONTR ARI A vero interpretationi sunt
ea praesertim vitia, quibus supra dictum est omnem penitus intelligendi viam praecludit qualis est vox ex L 7. in D. D. risu p. leg. si quis loquatur Mon tantum
penitin sne ulla vocis An ratione. l. o. D. de AEdicra. si id, quod striptum est, prorsiis legibile non sit, nequeo tu hoc perfici, tr. pr. D. δε his, quae in test det vel non intelligi,
40쪽
intelli re quid Discet. I. a. D. de hu, quae pro nonscripi. MAsi deficiat omnis cocinjectura voluntatis. l. 62. I. I. D. de haer. Inst. l. 3O. D. Tut. l. Io. f. ult. D. demul. Pup. v. I. IK. α' de condit. Inst. l. 18. D. deIm o VI r. leg. quo omni-nbreferri debent ea, in quibus 'oluntas loquentis nullum' exitum invenire potest ; quales sunt eae quae nones, quaevo cantur morum tractati apud dialecticos τοῦ ψ- . dicitur, cum quicquid consituerimm merum esse, falseum reperitur. l. 88. pr. D. ad L. Tariae eodemque referri debet vitium rei, quae tanta Obscdritate involuta est, ut nummfui ad erue,dum praebeat copiam. l. r. g. 16. C. de F L U Pr ter haec, maxime verae interpretationi ossicit praeoccupa-& obrutus auctoritate praesertim' aliorum intellectus; cui se graviter opponitumperator, cunni Antectis,es sitos monet, ne ex multisodine auctorum
se,d mlius aut aequius est , judicarent, cumpossit uniuου, si stanis deterior ententia, ct malias ct m res in Aquit arteyuperare. l. I. f. 6. C. de . l. E. moles commentari
rum ninita, quorum verbositas non praeis quin legibin ex confusione dedecus inrar. I. a. f. n. l. 3. f ar. Cis V. I. E. Im- modicum studium subtilitatis; Unde C. Locibus homo δε- ου or rurbanus dicere solebat: ea, quae riseret, neque in indocti imis, neque ab AriZ ims legi υHeqood alteri nihil iste terent, alteri γω fortasse, quamipse Ast. a Cici de
Orat. 6. Vnde plerumque provenit captiosa & malitiosi acceptio atque cavillatio & circumventio legis. I. 3O. D.