장음표시 사용
281쪽
riuntur extra aquam, ergo aeris transpiratione non indigent; alioqui eum aer suppetat, diutius viverent. Respon-- detur. Ob id quod transpitat, Resp0 ς' extra aquam aliquantisper vivere, diutius autem ipsoru vitam no prorogari, vel quia aer extra aquam si neerior est di simplicior, quam sit is, qui aquae permiscetur vaporO-sor , & magis humidus, quo& ad nutritioi,em spirituum,& sui totius non improbabile est uti partialiter pisces; Vel quia extra aqua proprio
pius recipiunt , & habent intra aquam pisces, qui ut pote humidi, & consequenter valde difflabiles pluri egent alimento,sieut & pueri ereseentes, ut docet Hypp. primo
a. Obiect. Obij cies seeundo, quia novidetur dari aer intra aquam quare neque hune transpira tes reeipiunt pisces, qui non respirant; Et si hie daretur aer intra aquam, eontingeret posse nos respirare sub aqua,
Respbsio. Mupondetur. Esto non de
& simplieior, pro ut est in propria regione,dari tamen eius portionem impuriorem aquε permixtam,non videtur denegandum tum propter motumi continuum aquae, ob quem aqua di aer miseentur, tum etiam eo argumento, quia aqua in glaciem versa quantitatem amittit ob evaporatione partium tenuioru, atq. aerearu , ut coneedunt inter alios Conimb in lib. meteor. Arist. tract. 7. c. 7. quo etialoco non solum aquam nostratem dulcem, sed etiam mare in glaciem verti posse ex eo. pluribus auctoribus testatur; Tum quia solis actione eua porat eontinuo; datur igitur intra aquam pars tenuis nostrum intuitum fugiens ; quς
aerem , seu aereum voeamus vaporem ,quo reereantur,reficiuntur , & refrigerantur tu spiritus, tum eorda piscium; vi etiam quoniam aquae vaI-e eommiseetur, & copiosus non est non potest deserui respirationi qua simul multu
aerem trahimus, & emittimus per magnum meatum, quo nequimus aquam repellere,& vaporem solum intromittere , sed utrumque simul in aquis hauritur euidenti euvitae discrimine. Artieulus Septimus. An foetus in utero respiret, di
An ab inspiratioue, an ab expiratione inchoet respirationem.
utero non respirat. Conceditur
282쪽
ceditur eommuniter a medix eis. Contra tamen sensit auctor lib.Galeno falso asci ipti. Λn animal sit id quod tu utero est e. q. iε. Probat. Probatur Primo auctorita
. quibus Ioeis mavifeste hane doeet conclusionem,& II .devsupar. e. s. post med.& d foetuum format. c. 3. Prope fi. habet foetum neque vide'. re, neq. audire, neq. gustare, neq ollaeere, neq. manibus, aut pedibus operari, neq. alia voluntaria functione uti, inter functiones autem voluntarias respiratio est, ut diximus.
a.probat. Probatur Seeundo. Ratio. ne. Organa enim respirationis in foetu non sunt idonea admotum respirationis faciendam, primo enim dia-phragma, & musculi thoraeis sunt adeo molles, ut non possint se tendere, dc contrahere, quod ex eo Deile eolligas, uod ossa ipsa scelus cerea ni . aph. in aph. 24. quapropter lo et t. de sormat. sce tos Gal. afferat foetui nullum esse usum Cerebri. Seeundo pulmo etiam est ad motum ineptior,in scetu enim est densor,& magis ruber, eo quod nutriatur a vena caua, ec admotum respirationis non deseruiat in utero, ut fuse expli
tui dum gestatur utero, non suppetit aer, quem debeat respuare, ipse enim totus intra
tunicam, quam anniculum voeant,residet; in quam etiam
reeipitur foetus sudor,nee aer ingreditur, ut fuse de his agit Salen. II. de usupar. e. q. r.& 6. Probant alii q. scetum, ut 6. Probat. pote qui parum habet ealoris,quod sit imperfectum ani And Lau mal acte die partus, dc quod spiritus vitales non gignat in utero,non indigere re spira tione . Sed sane in utero sce. tum ealidissimum esse tum, qualitate caloris, tu substantia natiui ealidi,patet ex iis, quae diximus tract. de temperamentis . quae substantia , quia maxime est humida,obtunditur illius ealiditas ,
quam ob causam, n*n quia . osit remissa ; Et quia spiritus non gignuntur in Corde ad 'pulmonis, de totius eorporis benefietum, sicut fit in persectis . ad solam propriam vita Cor quam paueissimo spiritu
indiget,quem maxime ex ipsa magna arteria dueere potest,ut docet Gal. 6. de usup. c. a I. quo loco fuse d et, quomodo, dc per quas vias scelus Cor restigeretur,recepto spiritus a venis, de artς-rijs umbiliealibus. Secunda Conelusio. Dieen a. Conci. dum est inspirare primo exelusum infantulu, secundo eπ
283쪽
qui lo. eit. e. 7. respirationis
prinei pium doeet esse inspirationem, Cuius eontrarium
sequitur in Platonis sententia putantis aerem ingredi Ialmones propter spiritum nobis foras exilientem, ut
I. R do, Ratio Aristotelis hare est, qui moriuntur,vstimo expirant, ergo primo inspirant , eontrario enim motu debet vita terminari,ab eo, quo vitam persectiorem inehoat ex elusus insantulus. Addere possumus alias rationes,ut idem. eOfirmet. Tu quia ut patet ex a R lip dictis supra , expiratio in re spirationibus non eoactis est motus deeidentiae thoraeis,& eessatio potius actionis motiuat diaphragmatis. quare
s agere ineipiens respirando in tantulus, ab inspiratione,quae
est actio motiva, inei pere debet,non a eessatione,& quie- te motiuε actionis.Tum quia R tio expiratio fit ad excernendus inspiratio ad attrahendum, prior autem semper est attractio exeretione,ut etiam ita naturalibus patet indueenti. Tadem quia expiratio fit eua .Ratio. euantibus thoraee,& pulmonibus aerem eopiosum,quem non habent, nee habere possunt pulmones, nisi prius illuinspirando attrahant. inspiratio igitur est prior expira
tione, α non ab hae,sed ab illa infantulus exclusus utero, in quo perpaueo tum eeterae partes,tum eor ipsum, utu tur spiritu aereo, inehoat motum respirationis. Haee satis de respirationis natura, reliquum est ut symptomatteas respirationes explicemus, sit igitur .
contingentia, seu respirationis loesiones, diffieultates respirationis a latinis, a Grς- eis dyspnoea voeantur, ut doeet Gal. I. de diff. resp. e. I. qui etia e. q. & I7. habet neminem pro rei dignitate, ae persecte de respirationis di fieultate tractasse, eum tamede respirationis dissieultat sermo, 3e neeessarius, & varius, & inuentu diffieilis existat.
respirationis. Nota ex Gal. r. de dicte. respir. e. a. & 3. & lib. 3. e. 3. respirandi dicteultates alias esse simpliees,alias ex simplicibus eompositas. Simpliees quidem sunt aliae,quae a naturali motu inspirationis, vel expirationis recedunt iuxta
velo Primo Notabile. Simplices difficultates respir
284쪽
velocitatem, vel tarditatem. stentione simpliees existune Aliae time quae a naturali quie diffieultates, inuleem complite,quae inspirationis, di expi- eantur; Vt eum inspiratio Grationis motui interiacet, solum est magna, sed etiam iuxta densitatem, & raritate velox , vel magna tarda , vel distedunt. Tertia simplietum eontra,parua velox, vel par-dime uitatu respirationis dif- tarda,quod idem dicend si serentia est, eum organa re- de expiratione, si sit magna hurationis vel plurimum, vel velox, vel magna tard a, par- parum distenduntur, unde re ua velox, vel parua tarda ἐspiratio parua, vel masna nu- hae enim omnes sunt compoeupatur. Atq. hane distinctio- sitae dissieultates inspiratione m simplicium . di istultatu nis, vel expirationis. respirationu sie piobat Galla Not Tertio. eodem pri- 3. Not bQuia respiratio motus est mo de d)ff. resp. c. I 6. prae- thoraeis,aliarumq. partium, dictas in spirationis.& expiraeOαpo situs ex inspiratione, tionis a meultates tum sim- expiratione,dupliei quiete plices, tum compositas posse intermedia, ergo quatenus inuleem eonferri, & com motus, si exeedat naturalem ni; potest enim esse v. g. inflatum, dieetur velox si defi, spiratio magna, vel velcx, veleiat, dicetur tardus. Quate- densa, eontra vero expirationus quietes habet meaias, i parua,vel tarda, vel rara, vel hae longiores erunt,dieetur ra e eonuerso inspiratio parua , ra respiratio,sin breuiores di tarda, rara,expiratio magna, cetur densa respiratio. Qua velox, densa, vel utraque, &tenus vero thoraeem, & alia inspiratio, & expiratio erunt organa respiratoria plurimu magna, velox,desa, Vel utraq. diitendit,dieetur magna,qua erunt parua,tarda,rara. At l.
tenus vero eontra parum di- hi dieutur rhythmi totius re
stendit dieetur parua respira spirationis. tio. neq. enim potest alia assi- Not. Quarto.Ex primo de 4. Notab. gnari simplietum dissieultatu diff resp. c. II. praeter alla- respirationis disserentia . tas di serentias respirationuNOt. Seeundo ex Gai I .de dissiellium dari respiratiose dissi respir. e. rs. eompositas inaequalem, tum in pluribus dissicultates respirationis es motibus, quae dicitur inaequa se, quando tum quae in motu litas sistematici, tum in uno vel inspirationis, vel expira. motu, ut eum v. g. insperat: tionis,tum in quietibus inter ineipit velox, tarda aut m mediis tum in organorum di desinit, vel eontra tard inci-
285쪽
pit, veloe iter finitur a s, idem
dicendum de expiratione , si habeat principium velox,fine tardiorem, vel Contra .. Atq. hane difficultatem composi tam esse contendit Galen. ex tarditate, & velocitate, loco
eit. ubi & ordinatas, de inordinatas aduertit esse posse respirationes, totidemq. inae qualium respirationum dii serentias posse assignari, ae pulsuum ab eodem inuente sunt inequalitates.
tionum, tum inplicium, tum Compositarum. Prima Conclusio. Inspira-' , tio simplex, siue magna, siue Q ς' .elox, siue densa, fit propter urgentem utilitate mi hoc est Causa re- propter Cordis abundantem spirδxio' ealorem, si simul adsit saeui
e f. i. tas integra , & prompta sine
cis dense. organa. Ita Sal. primo dodiff. resp. e. q. y. 6. & fusissi. . me e. 7 ubi id e docet de expi
, densam fieri,ubi multae funiciis superfluitates sint eongre gatae, ipsarumq. expellendarum urgeat utilitas. Probatio. Probat hane doctrinam, Gal. ex statibus,regionibus, exercitationu generibu S, anni temporibus, & similibus, quae omnia eum ad ealidi. talein vergunt, & calidiores aggregant superfluitates, ma Oremavelociorem, deusiorem reddunt, tum inspirati enem,
tum expirationem ; centia vero cum ad frigiditatem a , minorem, tardiorem, rario. rem, tum in pirationem, tum expiratione producunt. Confirmatur Concluso ex dictis supra de fine respirationis . Cum enim ad refrigerandum Corietusq fuligines expelledidas data sit respiratio, quo maior aderit refrigerationis neeessitas,itemq. expulsionis fuliginu,eo maior, veloeiora densior tota debet fieri respi ratio, sie enim respirationis
utilitas melius attenditur. Seeunda Conelusio respira a. Cones,tio praedictae eontraria, nem 'pe parua, tarda, rara, fit ex abundantia frigiditatis eordis. Ita Galem eii. c. 7. 8.dcio. & sequitur ex praedicta Conelusione,Si enim respirationis magnae, velocis, 4 Rin Cius e re est in eausa ea lor; frigidit . spiratio.
Oliditati eontraria, erit i nis paruae causa respirationis paruae tardae,ra- tardae, rarae, qtiae opponuntur rae . praedictis respirationibus. Diees ex his duabus con Instantia. eluitonibus sequi, nunquam dari simplicem respiratione dissiellem,vel magnam,vel veloeem, vel densam, ver contra paruam, vel tardam, vel
raram, sed iςmper eomponi ad inuleem plures dissieultates respirationum sinpliees. quod non videtur dicendum, . frustra enim viderentur assi. suari
286쪽
mari simpliees dissieultates respirationum, si illae simplices nunquam reperiantur. Respondetur sequelam dre eo , cedi omnino demonstratur ex duabus positis eone lusio. nibus. & ex alijs sequetibus; in quibus cernere liquido licet nunquam unieam omnino simplicem diffieultatem respirationis dari. Ne quo hine fruitra sequitur assigna ri simpliees dissieultates respirationis, immo necessario aD
signant , alioqui si neseitetur simplices dissielles respirationes, ignorarentur etiam compositae diffeultates respirationum. Illud tamen ex Gal. IO. eitae. T. notandum est a ea-lore aueto primum magna m. tum velorem . tertio densam
fieri respirationem, seu quod idem eii; manifestius,& sensi, bilius sieri a Glore magnam, tum desneeps velocem, de densam respirationem. qua pari ratione a stigiditate primum
parua, eum tarda,tandem rara debet fieri respiratio. a. ConcI. Tertia Conclusio. Respiratio magna , rara, fit propter
mentis agitationem , vel delirium. est Galeni primo de dis resp. e. ra. ubi etiam a Sophistis quibusdam putan
tibus respirationem vi. tale opus, huius eonelusibilis doctritia negari refert, quod
ni festis experientiis, qua SH se ex Hypp. resere Gal. toto fere lib. v. de diff. respir. in Zibus patet ob delirium sim ni esse respiratione magnam raram . Probatur Se A. Probata eundo. Cum mens alio vergit, siue propter intensas eu/ras , siue propter delirium s a
ceterιs animal bus actionibus desistimus; ut eonfiat manifeste non solum in sensibus in intenta enim actione metis.neque dolor infestat, neq. nostris oculis praesentia inspicimus; qua de re fuse nostra tract. de sensu interno dieendumst sed etiam in animalibus motibus; quapropter si ambulemus, & mens non intendat ambulationem, tarde ambulamuS, vel ab ambulando quiestimus. Et scepe visi sunt delirantes petere matu- ilam pro lotio mingendo, Sceam ubi habuerin tio e d tinere , obliti propter mentis alienationem; pariter igitur ex praedicto mentis affectu mi inspiratio inhiberi, & eessare quousque respirationis neeessitas ad respiradum ex- eitet. Vade fit ut rara sit respiratio, itemq. magna, ut magnitudine Teeuperet id, quo fuit per cessationem pri-
uata; neq. enim alia ratione quam per magnam rei pirationem potest rarae respirationis
287쪽
fiat in his exsibus, eo maiore esse respirationem, quo est rarior.
q. concl. Conet. respiratio parua, Causi, γε siqnis , M ob dolorem ei tria, spira tio. febrim omnium animalis paruis parui tieularum,non solum quε re- GR. spirationem faeiunt, sed eam etiam, quae iuxta respirationes eommouentur. v. g. stomaehi, ventris, hepatis, splenis peritonaei,eoli, super oruin testinoru,mustulorum praecordiorum, &e. quae Omnia
Quod agnata sint, vel exappe-la respiratorijs organis, ad ipsorum motum commouetur.
Ita disertis verbis d et Gal. primo de diis resp. e. I a. ubi innuit quosdam putasse respirationem paruam densam fieri ob dolorem solum organorum respiratoriora; hane eandem conelusione d et Gal. ς. P. 3c Io. Probatur Ratione , Dor lentes 'rtes quiete indi
gent, motu enim partium ipsarum dolor exacerbatur , ut constat experientia; g' n spartium per respirationem erestat dolor , debet minor fieri & parua respiratio, sine ulla . n. prorsus respiration nequit seruari aiat. hae n. ratione parum partes,vel comprimuntur, vel distenduntur, ae parum dolore vexantur . Item quia respiratio parua insuffieiens est, densior natu
rali sit ia praedicto easu respi
respirationis densitate; sicut qui parum eomedunt, assidue,& modice aluntur. Coa firmatur, quia dolente erure v. g. minus, & tardius ambulamus, ergo pariter dolente aliqua elaea respirationem particula, minus & tardius rei piramus, verum tamedensius ob respirationis ne-eessitatem.
Quinta Conelusio. Respiratio parua, velox, densa, fit ob angustiam organorum respiratorioru, siue ea sit eom. pressio, seu eoarctatio septi transuersi a tumore eirca v trem , hepar, splenem, eDiu,& conluctas partes a inibo super duo, ab aqua intereule, a gestatione uteri;siue asperarum arteriaru, vel a erasiis humoribus, i in orthopnaea, vel ab aliquo tubereulo;*π pulmonis ab aliquo tumore, ut in peripneumonteis, siue to-gius thoraeis. Est Galςni prismo de diff. resp. e. Io.& II. Probatur, quia per quam libet istarum causarum non
potest fieri dilatatio perfecta
organorum respiranti unia, ν& consequenter parua quan-
itas aeris trahitur, quod est, pax in fieri inspiratione d -
gnitudine, in velocitatem, de deasitatem fit permutatio, NConficina
288쪽
Canis res ratiorinis inaequalis.
Diees hine sequi eontra proximam quarta Cone lusione,in parua respiratione propter dolorem organorum respirationi seruientium; adiuogi veloeitatem, di desitatem, non solam densitatem. Respondetur negatur sequela , & ratio disparitatis est , quia lieet veloeitate expleatur id,quod nequit exple' ri propter paruitatem respirationis est tamen motus ve-
Ioeitas dolorosa, lieet minus v m magnitudo motus sit olorifiea.& ideireo in dolo.
rifieis affectibus veloeitate non permutata,nis certe ea
iida sit affectio, respiratio fietum parua, tum densa, ut dictum est, non sie in easibus huius eonclusionis,in quibus non existente dolore, propter paruitatem respirationis advesoc itatem primo , tum ad densitatem permutatur respiratio.
Sexta Conelusio. Respirationis inaequalis siue in uno motu, siue in pluribus plures possunt esse eauis. Vel obtu.
Nessionesq. organorum respiratoriorum Vel saeuitatis respirationem efficientis debilitas. vel mulauiorum respirationem effetentium palpitatio,tremor , eonuulfio, vel
et motus, Vel dclirium,& men. tis aberratio. Vel dolor Par. tium iuxta re pirationem existentium. Ita Gal. lib. i. dodi st. resp. e. II. i 8. I9. Et Probatur quia eoarctates, Probatio & comprimentes e aviae asperam arteriam,vel aliud org nu respirationis possunt nue magis tune minus, tum in via eo motu . . tum in pluribus eoarctare, & impedire respirationis aequalitatem, tum ii uniea actione, tum in pluribus . Item propter debilitatem saeuitatis potest fieri, ut organa respirationis imperis persecte, di inaequaliter mO- .ueantur,siue in uno motu, si- .ue in pluribus, & consequenter fiat inqqualis respiratio. 'Sicut senes inaequaliter ambulant propter debilitatem . Amplius palpitatione assectis musculis, vel tremoro, vel eonuulsione, in equalis reddatur respiratio neeesse est, si eut etiam ambulatio inaequalis sit, erurum mustulis, aut trementibus, aut palpitantibus, aut eonuulsis. Quarto in deliriis, di mentis alienationibus nune magis, nune minus phantasmata dimouetur, ut hine nune rarior, nune minus rara sat respiratia, α
etiam nunc magna, nune minus magna,& inaequalis. Tandem dolores nune magis, puc minus affigunt, ut hine variatio fiat , & iis qualitas respirationiS.
289쪽
Loquela. a. Notab-De vocis organis.
hae tractatione agimus postea quae diximus de respiratione. fine respiratione enim fieri non possunt, ut dicexur .
De Viri que organ s , Principio , O Maseria.
eem nihil aliud esse nisi sonum respirantis animalis , Sive ictum aeris respiratione attracti, ut loquitur Aristot. seeundo de anima p. g. Sive ut Galenus inquit 8. devsupar. e. 6. di de instrumen. vocat dissect. eap. x. Est aer percussus , siue percussio ae .ris, qui respiratur. Sola enim respirantia animalia voeem emittunt. vi ex Arist.habeturio. et t. de ex Gal. lo.cit. aper te eolligitur ,& fatetur elare 6. de usu par. e. 9 ubi pisces
emittere doeel. Loquela est vox articulata , seu artieulatim distincta, quae etiam sermo dieitur, seu prolatio. Notandum Seeundo Vocem fieri per eadem instrumenta .per qua fit respiratio.
Et respirationis Organa, os, naris, fauces, guctur, larirga, asperam arteriam, puImones,
thoraeis musculos , di dia phragma, quibus mediis fierespiratio, ad voealem motu eoneurrere. Cum enim vox sonus sit, & sonus ex aeris al- ilisione fiat, siue aeris sit alli isio & ictus,quod tract. de avis i. - ditu explieabitur; necessario quae respirationem efficiunt instrumenta, eadem vocem generabunt , quod confirmatur etiam, quia multum aerε attrahimus ubi magnam vocem emittere volumus. Inter Praecipua praedictas autem partes prin p rucu
eipem loeum obtinet in voce uod inn
e genda aspera arteria, eu gitur. ius eaput, quod alij guttur, alij laringam nominant, pars ea est, quae voeem effetit me diante potissimum epiglottide, seu ligula, cui similis est lingua situlae, & ideirco eartilaginibus eo stat insignibus,& musculis, ut & ei audi, & iaperiri,& dilatari,& eonstringi, Se aerem pereutere possit. . Qua in re admirandum natu . . L. rae artificium, quae laringam non earneam, ne eoneideret, neque osseam, ne nimis esset grauiS, Leue gulam eo primeret, sed eartilagineam e seeit, ut motibus varijs vocalibus resisteret,& alia quam- plura legenda sunt apud Gal. lib. de dissi ct. instrum. vocat. praeipue e. 6; 7. de usu par. a
de vis par. e. 4 ubi potissimude neruis voti deseruientibus
290쪽
ayo Francisci Antonidi Castertae
Pr cipua loquelae pertractat,& apud alios anatomitos non nihil de laringismuseulorum,& cartilaginum numero dissentientes. Illud etiam non praetermittendum est, maximum ad voeem, ae ad respirationem usum habere columellam, seu gurguli nem . seu ululam, ut fuse Gai.
i habet aerem, qui attrahitur,ab ulula frangi, aeri sque frigiditatem minui;Vnde gurgulione totaliter usque ad barim amputato, frigidiorem sensere respirationem, & periere quidam, & deterius per spieue sunt loquuti, quapropter faeie ad voeis elegantia, di magnitudinem, & respirationem.
primum & praecipuu esse lin. guam, ut patet experientia,
. de lo. asta. 6. a. de deerat. Hypp. de Plae. e. rast. med. Cuius sane admirandum est artifieium, Cum enim eam pro variis vocibus exprimendis,ad varios situs moueri esset neeesse ut varie aere frangeret, non unim musculo, ut putant quidam apud eundemGal. primo de mot. mulaui. e. conflata est, sed pluribus, ut eommuniter doeent mediei etiam Ruetaprimo colligetc. 2O. cui praedictam Intiquo Nun opinionem miror tribui
q. 6. Quot autem hi sint mueuli di ieeptant iuniores anatomiei,& dissensere etiam antiqui professores dissectionis, ut refert Gal. de sce uum format. e. ε post prineip. sed sane quaestio haee est, ut ex e
dem habetur a. de anatomo administr. e. z. stitu digra snon tamen necessaria, quod idem habet i . de usupar.e. I.
ubi inquiri seire quot, di qui sint mulauit, qui linguam mouent, parum habere momenti ad eurationem,aut ad praenotionem, aut dignotionem morborum. Legendi igitur sunt anatomiei, eoru ITq. om nium Prinops Cal. lib. dodissect. mulaui. e. I . & II. de vispar. c. Io. ubi plura
de linguae eonformatione, de motibus assere. Ad loquutionem efformandam instrumen Ninusta seeundaria sunt palatum, dentes primores, labia, gur is organagogito, narium foramina, ut doeet Gal. 4. de lo. ais e. s. hae enim omnia sunt in eausa, ut lingua possit aerem pro voce exprimenda , & arti landa, ut voluerit eonfringere,& foras mittere, quod sine
illis nequit praestare; unde primorum dentium aliquo amis iaso, vel Iab:js mutilatis, loquela vitiatur; quia desunt instrumenta adiuuantia lingua in modifieata aeris pereussione. Item naribus obstrutis ser