De curatione stranguriae contumacis frequentem, maleque tractatam, gonorrhoeam virulentam consequentis. Johannis Hieronymi Lapi dissertatio

11쪽

JOHANNIS HIERONYMI LAPIDISSERTATIO

De Curatione Stranguriae Sc.

urima, maximeque hominum generi utilia , quae paucis ante sae-

culta medicorum ingeniis reperta

sunt, jure , ac merito magni haben-gae videntur regulae , & modi , quibus exitiali morbo medemur , quem syphilidem , morbumve gallicum appellant. Iam a pluribus dictum de argento vivo , ab aliis clictum de radico salsae parillae, caeterisque pharmacis huic pesti propulsandae accommodatis . Etsi vero ob rectam eorum administrationem , totam ah infecto corpore recessisse typhilidem , frequenter novimns : tamen nonnullas humani corporis partes , ita ipsius potenti viru , & medentium imperitia non te mel asseclas vidimus , ut ad

12쪽

priorem illas integritatem restituere , viri peritissimi minime potuerint . Ea in caeteris morbi hujus reliquiis deterrima assectionis species numeranda est , quam alii carunculam urethrae , edi carnositatem , alii Branguriam contumacem, frequentio-rIs gonorrhoeae pedisequam nuncuparunt . Eandem patientes, saepe , at aegerrime mi e turiunt, quandoque urinae effluxus non sine vitae discrimine omnino impeditur , & puris aliquantulum ab urethra , quam ardores, & punetiones interdum excruciant , fere continenter defluit. Huic sanandae multiplices curandi methodos jandiu solertes medici excogitarunt, sed multae ipsarum periculis , curisque refertae sunt, inanes aliae, aut certe ejusmodi, ut noni si precaria , brevique duratura levamina adserant, ac propterea a re medica , ipsismet novorum remediorum fautoribus , inventoribusque consentientibus , plane exulare jubentur . Porro si unamquamque , ab iis descriptam , methodum velim enarrare , multus essem , & mihi prorsus deesse viderer , qui , caeteris omissis , tutiorem aliam , pluriesque feliciter iciata tam , exponere hac mea elucubratione decreverim . Qu am in rem illud primo animo recolendum arbitror , ante Saeculum XU. hanc stranguriae

speciem Europae incolis haudquaquam patuisse ,

quam subinde , ceu venereae luis , ex America ad ' nos transvectae , propaginem , do tiores medici existimarunt. Quamvis hunc morbum aliunde deduci , negare plane non ausim ; tamen ipsemet, praestantium quoque virorum testimoniis innixus,

13쪽

neminem , hujusmodi stranguria laborantem , adhuc a me cognitum esse memini, qui ante syphilidem non acceperit, & urethrae , Ob frequentemgonorrhoeam tabescenti , noxios liquores , ex acidis, austeris, aliisque paratos , antea non infuderit. Quare foeminas , patientes gonorrho eam , quae facilius externas pudendi partes , & uteri vaginam, quam urethram inficit, neque similia in hunc canalem , virili laxiorem , brevioremque , ingerentes , vix unquam in carnositatem incidisse , non ignoramus . At cum mares ubique huic morbi generi spectentur obnoxii , & cum canalis , urinam e ve-1ica ducendi causa fabrefactus , atque finitimae huic partes , primam , & propriam aegritudinis ledem sustineant, tum ipsius canalis , tum finitimorum locorum brevem praemittam descriptionem ,

lecturis , ut spero , non ingratam , rei autem nostrae suturam valde conducentem .

Itaque , urinae , & seminis masculini effluxui

accommodatum , fabrefecit natura canalem, cui nomen urethra , amplitudine parvum calamum is

scriptorium haud excedentem, longitudine varium ,

non omni ex parte rotundum . Adhaeret urethra ambobus cavernosis corporibus , mentulae extumescentiam conciliantibus , ipsius portiuncula ad vesicam excepta , a cujus hiatu anteriori, vulgo collo , producitur . Anato me in primis observat inurethra spongiis assimile corpus, pyri rine , co- 'gnomento bulbum ; hic inferae , convexaeque illius haeret parti, atque exinde divisus , et circumvolvitur . Prior urethrae pars membranacea innititur R a albi-

14쪽

albidae cuidam massae, duriusculae , castanei sor- mi, inter vesicam urinariam, bulbumque sitae , graeco vocabulo , quoa locum vesiculis anteriorem tonat, & plurali numero dicimus , qui M.

binos lobulos , canaliculo , superne ducto a basi adverticem , distinctos efformare , videntur . Prostatae , quae recto insident intestino , intus sunt spongiosae , at dura praeditae substantia: Hujus lobi plures habent solliculos , ad canaliculum , cujus supra meminimus , hiantes . Recto cursu colem pervadens urethra , non mediam glandem ostio 1ublongo , sed imam perserat. Praeterea in superiori urethrae parte insertata, prostatis , exigua quaedam extat prominentia , posterior crassa , & ovalis, anterior in aciem desin Ens . Haec modo caruncula , dc cri Ia gaui , modo caput gallinaginis , granum hordeaceum , & veru montanum , dicitur . Ubi ea crassior fit , vel unum , vel duo , vel tria dispiciuntur foraminula, semini, tam recta fluenti a parastatis , quam a vesiculis , ad quas, moram iacturus , digreditur , fluxum cedentia . In hanc etiam crassam carunculae partem quaterni, aut quini, aut seni, confluunt ductus , humorem , in prostatis secretum, emittentes . Τenuis membrana , intro sepiens urethram , pluribus distincta est Vascalis , multique oblongi hiatus , si vo lacu nutae per ipsam distribuuntur, quarum. nonnullas , praesertim glandi proximas , facilius sensu apprehendimus . Hae nihil aliud sunt, quam canalium orificia , effundentium liquorems in glandulis , per urethram dispositis, elaboratum . Sponin

15쪽

giosa urethrae textura vix incepta , duae , caeteris ampliores , spectandae occurrunt lacunae , quas adeunt bini longi ductus , a totidem glandularibus massis , circa bulbum positis , prodeuntes . Quae glandulares massae , anti prostatae , prostatae inferiores, & glandulae COπperianae vocantur . Adest saepe tertia , quam nonnulli glandulam Coωperitertiam appellant. Diximus , in crassa carunculae parte unum , duo , seu tria patere ostiola , semen a testibus profusum evomentia , canales vero , semen huc deportantes, praetermisimus. Ιi quidem ad urethram non adtinent; led quia non raro morbas, cujus sanationem promittimus , hos , & vesiculas seminales obsidere solitus est ; nonnulla de iis summis labiis , ut a junt, delibare , operae precium duco . Hidactus , foris aliquantulum plani, intus cylindrici, qui vasa etiam deferentia nominantur , substantia quadam albicante , & valida dona nitar , atque ad calami straminei magnitudinem accedunt. Ab utraque epididymi de , seu parallata unus di edens vasorum sanguineorum spermaticorum cellularem vaginam ascendit, ac ex eorum mutuo nexu funiculus ,

nomine spermaticus , coalescit . Vtrique subinde membranaceam peritonaei laminam introeuntes, a Vasis spermaticis recedendo , per cellularem ejusdem substructionem , itinere inverso, non longe ab arteria umbilicali , & uretheribua , vesicam urinariam assequuntur . Sub hac reptantes , ejusdem collam petunt , ibique mutuo occursu terminantur Ita conjuncti, vesiculas attingunt seminales ,

16쪽

quae sunt membranacea , & cellulosa servandi, persiciendique seminis receptacula, inter rectum intestinum , & vesicae collum oblique collocata. Denique ab extremitatibus partim unius canalis deserentis , partim unius vesiculae, utrinque duo tubuli naicuntur , qui prostatarum basim inter,& urethram excurrentes , & hanc Oblique penetrantes , ad Vcru montanum, uti animadvertimus , seminalem liquorem cructant. His igitur perpensis , delicatulam hanc , &mollem minimorum organorum structuram laedi facillime posse , atque corrumpi , mirum certe snon erit: Ac cum praestantium doctrina hominum , Observationes , & experimenta liquido nobis suaserint , huju modi stranguriam earum alterutris partium insidere, reliquum est, ut, sede morbi explorata , ad morbi ipsius indolem , naturamque

, sermonem convertam US.

Neminem, qui in re medica hospes non fuerit, latere puto, substantiam illam principem,

quae & fyphilidem proprie cons ituit , & intesta

. hujus ciet symptomata , esse naturae tenuissimae , & ceu potentis veneni, summopere efficacis, ac particulis , physico vocabulo alcalicis , si ve acribus , nequaquam acidis , adscribendam . Ipsa distanti corpore apud nos nunquam obesse visa est,

cum , nisi mutuo attactu , Virus non propagetur . Per os vero , mammarum papillas, cunnum, anum,

mentulam, aliasque partes , tegumento lubtilio ri munitas , viscida madentes uligine, & tenui oleo illitas, celtica lues excipi solet.

17쪽

Etenim , si concubitu mas ab impura foemina

per Urethram venereum recipiat contagium , &hinc gonor rhoeae fiat obnoxius, saniem censeo, tabumque a vulva , & genitalibus , jam labe , corruptis , manantem , conclusam in se retinere syphi liticam materiem , quae , aut vaporem simulans , aut tenuioribus , liquidioribusque humorum partibus confusa, hiantem , calescentem , atque expeditam erecti penis urethram ingreditur, &statim a muco , lymphaque , ipsius cavitatem linientibus , ebibitur . Ii tum computrescere incipiunt humores , & membranae , qua urethra in trini ecus vestitur, vascula fibrillaeque, virus potentia perculsae , rumpuntur, lacu nulae item , canalium emittentium ostiola , & caruncula sensim roduntur, laceranturque . Humore S, canalibus retenti , subinde diffvnuuntur , aer a firmis , liquidiique partibus, mutuo aestu ferventibus, re cedens , parvulas movet ex tumescentias ; caloris , dolorisque pungentis sensus , mingendo praesertim , urcthram cruciat; mox quaedam variae amplitudinis, & continuo pure suentia, ulcera nascuntur . Hinc gallicum virus , intro res Orptum, solutionis 1 peciem referens , augetur in dies

propagaturque , instar sermenti, pene dixerim , panis conficiendi causa , in triticea farina soluti. Si nimium irequens admissa svphilis nova ulcera antiquis cicatricibus infligat, maximum parvis hi .ce, tenerisque organis detrimentum adfert , & dissicillimam tanti morbi de die in diem sanationem rei iit. Equidem haut negabo , ulcera

18쪽

persaepe urinae cursu irrigata, aeris accessui expo-1ita, & a manuum traetatione remota , tarde ,

sanari , tantamque esse interdum firmarum partium labem , ut quaelibet , a sapienti medico conquis ta , remedia frustra adhibeantur . At callus , caeteraeque sordes , quibus talia ulcera , carunculam , ὰuctus seminales , prostatas dic. depascentia , adimplentur, & vere stranguriam inducunt , nisi medendi ergo imperita manus accesserit , mimquam mihi exoriri posse videntur. Jandiu enim apud inscitum medicorum vulgus , agyrtasque mos invaluit, vixdum signis virulenti fluxus apparentibus , inflammatam , dolentemque urethram periundendi injectionibus ex chalcantho maxime, ex saccharo saturni, ex ferro, aliisque

similibus , abstergendi nempe, & citissime ad cicatricem perducendi gratia , ulcuscula recens enata . Quibus interdum alia ex rebus balsamicis , aromaticis , & roborant1bus appellatis , medicamenta intermiscent . Horum particulae , aqua innatantes , corruptis sibi illis adjunguntur . casDdem inter se arctius Compingunt , ii uentcsque liquores mirifice retardaret. Quare & humores ,& vascula, & rerum injectarum particulae , simul

coeuntes , adeo junguntur , ut luridas , fungolas, callosasque ulcerum oras paulatim seri nec cise sit. Atqui, ipsam aegrorum, Vera profitentium, assertionem , & albam duramque crustulam , admoto post atramento sutorio , nuper exortis in ore ulcusculis subcrcscentem , hujus rei fidem iacere , ita est perspicuum , ut non sit opus longa

19쪽

oratione demostrare . Τransacto igitur virulentae gonorrhoeae cursu, quem ad tres circiter menses produci posse concedimus , urethrae carnouuatem , sive stranguriam eos incurrisse , Certum csst , qui post diutinam , quoad volentibus contingere potest , urinae retentionem , externum urethrae hiatum , & penis glandem , pure aliquantulum illitam reperiunt, & digitis a perinaeo ad Coronam glandis premendo deduetis, guttulam quandam , vel subalbidi , vel virescentis puris ab urethr

defluentem conspiciunt. Saepe contractiones , punctionesque circa perinaeum excitantur, & valde molestus glandem pruritus excruciat Parce mi-eturiunt aegri , ut superius indicavimus , ac frequentillime; atque aegerrime postea , Sravique contentione , vix mingere postulat, si forte urina diutius suerit comprimenda . Nunquam pleno alveo lotium fluit ; sed tenui , intermisso , creberrime bifido cursu decidit, a veru montano ad Penis coronam urethra dolente , albisque filamentis in matula saepe desidentibus . Ampliores tunc , diuturnioresque fiunt aeris inspirationes , ut fortius diaphragma , eique subjeeta viscera ad retardatum urinae effluxum promovendum deprimantur . Ea morbi symptomata ob frequentem coitum , di equitationem , in pravo item cibi , potusque genere utentibus , ac vehcmcnti animi Pathemate commotis frequenter adeo ingrave

icunt, ut stranguria in plenam urinae suppressionem, ischuriam dietam, quandoque euauat ; vel

20쪽

contra , sed rarius , in perpetuam urinae incontinentiam postremo se vertat. Interea , si catheterem , vel ex plumbo , stanno, argento, cera conflatas virgulas quis immittat in urethram, ulcerum situs , & calli, sungosaeque carnis duritiem , mollitiemue explorabit ; Cum vero illas extraxerit , extremitatem pure inquinatam , ac urinam e X peditiori, ampliorique alveo ad breve tempus fluxisse , conspiciet. Causis , symptomatibus , loco , & morbi signis , quantum erat praesentis instituti , veluti in conspe mim quendam adduetis , negabit mihi nemo unus , chirurgos omnes, di superioris subsellii medicos , hujusmodi stranguriam , aut difficillime , aut nunquam sanari posse , mirum in modum consensisse ; inter hos Junckerus, Benevolus , Heis erus , Astructus , Garen geotius ,

Bruniae rus eminent, horum plerique omnia adurendi , exsiccandi , dc adstringendi vi praedita ,

topica remedia cane pejus esse & angue vitanda, arbitrantur . Virgulas autem , eX Cera , plumbo , aliisque ejusmodi comparatas , in urethram , earnositate affectam , demitti praescribunt , haud caeteroqui negantes , propter Virgularum usum , tem .poris diuturnitate , ac nimium plena fastidii dili gentia morosum , etiam atque etiam aegrotantes jure taedere , & ipsorum neminem penitus , &omnino convaluisse Crebro stranguria laborantes , curandi methodis , ab I ei stero , Benevolo , seu Astructo enarratis , diu subjectos vidi ; at, frustr/Disit irod by Cooste