Johannes Victoriensis und andere Geschichtsquellen Deutschlands im vierzehnten Jahrhundert

231쪽

simplicissimorum puerorum m0re Ioannis pape ideam seu 1329 imaginem ex stramine larmari paSSum eSSe, ipsamque imaginem Ι0annis pape nomine igni adiudicatam cremasse. Que quidem talia toti mundo horrenda abhominandaque Ludovico huic levitalis parveque prudentio potiusque pauce maturitalis infamiam attulere. Verum cum per plurim0s imperialis factionis hec iam dictis confodalibus pravisque consiliariis, quam ipsi Ludovico ascribi dicerentur, uSquequaque tamen ipsa excusation0n levabat. Ob quas rerum Varietates ii mortalium, qui Ioannem papam uti Sacr0Sancle ecclesie ordinarium caput observatumque Venerabantur, Ludovicum hunc cesarei imperat0riique n0minis dignum negabant, Bavarum vocilabant; reliqui quorum l0ngo min0r numerus erat imperatorem Romanorum. Nos maiori parti adherentes et ΙΟ- anni pape ecclesieque deserentes, quod profecto nobis equius videbatur, maxime ob en0rmes creatorum antipape et anticardinalium ignominias, Ludovici lantum nomen expressimus, nil ipsius merito digni lati auctoritalique detrahere intendentes, Sed aliorum p0Sterum veritatis iudicium

Ducis huius seu principis staturam m0resque et quos ipsi vidimus hoc loco de Scribere expediens putaVimus. Statura fuit gracili et procera, capillo subrusso raroque, acie vividi coloris semper ridenti simili, oculis caprinis, naso peracuto ad OS pr0no ac propinquo, maxillis equaliter carnosis, mento tereti, e0llo cervici et humeris congruenti, lacertis cruribus et pedibus Stature congruentibus, in armis Strenuus et audax ad omne discrimen, sed preceps et nimium lubricus, in adversis consilio egenS, i0c0Sus atque urbanus, in inceSSu citus, frequens SeSSionum

233쪽

environ detix degres des0ubs Ι'empereur seolent les electeurs de l'empire. Et deseure l'empereur estoit te sire de Icu k ou lieu du duo de Brabant en S0n estant , deuxpieds plus hault que I'empereur ou environ, et th tenoitit une espee touto nue en sa main. Et la estant l'em- pereur sis en Son trosne et havitain stege magestat distoans tous ces parolles de sa propre bouche, qicit Disouson vicaire et son lieuletiant si my SEnyleterre. 2) Νaeh Ηeinricus Knyght0n. Cum imperator intellexisset de adventu regis EdWardi movit se de loco suo rediens in occursum regi S per quatuor dietas occurrens ei et ad quandam villam nomine C0l0nence, et ibi recepit regem cum magno honore. Ubi parata est una cathedra imperatori et alia regi et ditissime strata in communi laro extra omne domicilium, ubi imperator sedebat et rex ΕdWardus iuxta eum. Et assistebant eis iiii duces, iii archiepiscopi et vi episcopi et

xxxvii comites, de baronibus et baronettis et militibus et aliis advenientibus bene ad estimationem des her0udes xvii mille. Imperator tenuit in manu sua dextra sceptrum imperiale et in sinistra manu pilam auream rotundam, que totius mundi denotat gubernaculum. Quidam miles ultra caput Suum unum gladium evaginatum. Et ibidem imperator e0ram omni populo congregato ostendit et notificavit omnibus innaturalitatem et in0bedientiam ag improbitatem quam rex Francie ei secerat. Et ibidem regem Francie dissidebat et in laris factura ipsum et omneS Suos adherentes promulgavit. Deinde imperator secit regem ΕdWardum suum vicarium et dedit ei plenam suam potestatem de Colonia et citra. Et super hoc dedit ei cartam suam vidente omni popul0. In craSlino Vero convenerunt ad matricem ecclesiam imperator et rex Anglie cum ceteris magnalibus, et archiepisc0pus Coloniensis celebravit missam. Et post missam Statim iuraverunt tam imperator et omnes ceteri magnales

besseri habe.

234쪽

13M regi Anglie quod ipsum iuvarent et manutenerent contra regem Francie ad vivere et mori per Septem annos proxime integraliter sequentes si guerra inter dictos reges tanto temporo duraret. Et similiter fuerunt iurati omnes regi Anglie, qu0d omnes magnates de Colonia et citra cito venirent ad regem Anglie et semper debent esse parati venire ad eum omni tempore quo fuerint premoniti' contra regem Francie cum eo seu in quo loco rex Anglie ipsos voluerit assignare. Et si contingeret aliquem illorum regi Anglie non obedire in premissis, ceteri omnes de alta Alemania insurgerent contra ipsum et eum deStruerent. Hiis itaque contractis et stabilitis rex cepit licentiam ab imperatore et rediit in Brabaniam.

Ludovicus dei gracia Roman0rum rex Semper auguStUS. Prudentibus viris . . potestali consulibus et universitati civitatis Tereisine, fidelibus suis dilectis, graciam suam et omne bonum. Cum nova de bono statu et prosperis Successibus principis ad aures producta fidelium in ipsis iocunditatis materiam emiciant, si delitatis constantiam augeant et rebellium corda timore valido tremefaciant et

perturbent, Vobis qui h0norem imperii et statum eius prosperum sinceris assectibus diligitis duximus intimandum, quod divina disponente providentia in regem Romanorum Sumus per electionem canonicam principum ad qu0s ius eligendi pertinet in crastino' beati Luge evangeliste in Franchensuri loco consueto et s0lito sublimati, et deinde

235쪽

in die beate Calliarine virginis subsequente in civitato nostra regali Aquensi cum ea qua regalem decuit excellentiam reverentia suscepti, et intronigali in ecclesia beate Marte virginis ibidem, loco ad h0c solito, et cum solempnitatibus consuetis et debitis regium Suscepimus diadema. Et iam divina cooperante clementia in gubernatione huius regni nostri successus habemus prosperos et selices prout etiam Vobis plenius p0terit enarrare, quem pro comparandis nobis quibuSdam exeniis in partes Lombardie deSlinavimus, et eumdem pro n0Stra reverentia vobis in omnibus habeatis recommissum. Fidelitatem itaque Vestram requirimus et monemus, quatenus pro bono Statu terrarum et pacifico conservando sicut consuevistis hactenus opem et operam app0natis, quousque negotiis imperii in partibus Alemante prout opportunum fuerit disp0Sitis, possimus in partibus Lombardie de pacis conservantia uberiori proVidentia persectius cogitare. Super quo breviter ad vosFdoneos n0Stros nuncios transmittemus. Dala Wormatie, V id. ian., regni nostri anno primo L

LudWicus dei gratia sacrosancti Romani imperii pro u-rator Semper augustus. Illustri principi I0hanni duci Pra-Vancte, amico sibi dilecto, gratiam suam et Salutis incrementum. Quemadmodum nuper a te recessimuS Sic cum fratre noStro . . duce Austrie convenimus et pluribus diebus super nostris et imperii negociis stetimus in In Spruha, nec ad ligam aliquam novam aut uni0nem Secum proceSSimus ista vice. Ipse vero nunc recessit et ad Austriam declinavit. Nos vero iuxta conSilium tuum gressus nostros

236쪽

dirigimus in Tridentum, et ad eandem civitatem omnes presectos nobiles et civitatum sacri imperii fidelium ambassiatores vocavimus, et cum istis Super introitu nostro in Italiam et super aliis vobis imperio et si delibus nostris incumbentibus deliberare et providere intendimuS ac pr0ficue convenire, Sic quod istam conventionem et partamentum, quod cum .eisdem celebrabimus, ad honorem noStrum, gl0riam imperii, commodum et exaltati0nem tuamas omnium fidelium n0Sirorum cedere SperamuS, ac in relevationem omnium Subieci 0rum. Quare terminum Vide-τκη. licet octavum purificationis sancte Marte ad quem to ac-' cedendum n0s in Nurnbercti iam invitaveramus noS Opor-M Rr. tebit usque in dominicam Reminiscere pr0rogare. Quare' sinceritatem tuam affectuosa instantia requirimus et rogamus, quatenus eiusdem termini prorogatio tibi displicen-liam aliquam non pareat, et quod omnibus impedimentis semolis in dictis dominica et loco nobiscum tibi placeat

convenire ad unionem indiss0lubilem diebus nostris tecum et cum Venerabili Bald ino archiepiscopo TreverenSi, principe et Secretario nostro, ac spectabili Wylhelm0 comite Hollandie socero nostr0 celebrandam, et ad aperiendum ea, quo cum Lombardis tractabimus in Τridento, ac etiam tractatus et pacta inter nos et fratrem n0Strum . . ducem Strie, que hucusque secreta suerant et sub Silentio Ialuerunt. Insuper rogamus, ut omni Studio et diligentia pre dictos archiepiscopum et socerum nostrum ad veniendum ad nos in dicto termino cures tuis nunciis consiliis aglitteris invitare. Ceterum strennuo viro Henrico de Guni

penberg Secretario nostro dilecto, latori preSentium, fidem adhibeas credulam in dicendis et assectum benivolum in agendis. Datum in InSpruxa elo.

237쪽

Ludovicus dei gratia Romanorum re Semper auguStUS. Illustri Frederico regi Sicilie, tanquam fratri dilecto, Sa- Iulem et e terni amoris et amicitie affectum. Magnificentie regie legationes per sapientem virum magistrum Franciscum nuneium vestrum expositas benigno auditu percepimus et auscultavimus diligenter, et quod super his re-Sp0ndere V0lumus, queque vobis super Secretis cordis nostri placuit demandare, capitulanti dicto vestro nuntio commisimus reserenda, cuius dictis et huiusm0di vestra serenitas 3 fidem plenariam adhibeat tamquam nobis. Specialiter tamen hoc vobis duximus intimandum, quod Deo saVente frinum pacificum et felicem statum habemus Alemannie, et tam principes quam ceteri alii ad nostra beneplacita sunt intenti. Nunc etiam in partamento qu0d huiusmodi cum Italicis in Tridenio', de qu0 prefatus magister Franciscus qui presens fuit et intersuit latius vos poterit informare, omnes' ad vota nostra tales invenimus, qu0d nihil restat, nisi quod Deo duce progredimur in Italiam, Rome sacras imperiales insulas recepturi. Datum Tridenti, vi kal. martii, regni nostri anno xii

Ludovicus dei gratia Roman0rum rex Semper aΠgUStuS. Illustri Petro regi Sicilie secundo, amico Sincere dilecto, salutem et plenum amoris assectum. Ut intentionem noStram

238쪽

1 96

et statum felicem quem habemus favente Deo vestra Serenitas excipiat et c0gn0Scat, amicitiam Vestram Scire volumus 3 ex fiducia speciali, quod bene ordinatis circa nosque sunt in Alemannia, ubi tam principes quam alii inferiores parent nostris beneplacilis et mandatis, Lombardiam alligimus in Tridento, in quo nobiles Italici per se, et civitates per suos STndicos ultro in n0Stri presentia comparuerunt', Se et Suos mandatis regiis subdiderunt, sic

quod singulis bene dispositis hinc et inde in Dei nomine

progredimur etiam usque Romam, sacras imperiales insulas recepturi, procuraturi nihilominus vestrum et omnium amicorum nostrorum et fidelium ipsius sacri imperii commodum et prosectum. Quo circa magnificentiam Vestram intentis animis eX0ramus, quatinus et per vos et instantiam vestram apud illustrem Fridericum regem Sicilie, patrem Vestrum, ad tam Salubrem intentionis nostre confirmationem c0operari' velitis, vestrum nobis conserendo consilium et linamen, ut n0stra regia maiestas ad grala vobis intendere debeat et vicissitudinem, ad augmentum VeStri nOminis et honoris. Et super premissis magi Stro FranciSco,

latori presensium, sidem adhibeatis credulam in dicendis. Datum Tridenti, vi kal. martii, regni nostri anno Xiii.

Ludovicus dei gratia Roman0rum rex. Spectabili viro Renaldo duci Gelrie comiti Zutphante ac vasallo Suo pre- dilecto graciam suam et omne bonum. Cum ex divina largi latis munificentia longe plures civitates et castra n0bis quam dive memorie quondam Henrico predecessori nostro fidelitatis homagia prestiterunt, ita quod imperiali coronationi nulla nobis possit difficultas aliquomodo prestari, fidelitalem luam qua n0bis et imperio teneriS, cuius membrum principale te cognovimus, his precibus obleStamur, quatenus dominica Iubilate Lombardiam advenias cum

i) volumus quod ex Muratori. 2) comparent Mur. 3) cooperationis Mur. 43 dominica sellit im ursprdnelichen aberuch in der Colner Chroni sol. 251.

239쪽

polentia militari, recepturus 3 nobiscum palmas imperialis triumphi, quas sine te capere' nos tederet. Dalum anno etc. 6. LudWlg rdmischer klinig schreibi dem grasen Wilhelm

Ludovicus dei gratia Romanorum reX, Semper auguStu S. Spectabili viro Willelmo comiti IIollandie, Socero suo LariSSimo, gratiam Suam et omne bonum. Licet, quemadmodum alias sinceritati tue patefecimus, ob cauSaS quaS-dam Speciales, Sacro imperio ac corone nostre fidelibus necessarias, animo tamen redeundi in Alemanniam, Venerimus in I ridentum, omnes nobiles civitatum castellorum et castrorum, imperialis cor0ue fideles, nobis obviam ocis Durrerant, eXponentes afflictiones et attritiones suas innumerabiles, quibus professores imperialis nominis amplius 'resistere non valerent; cum lacrimis nobis et amaris singultibus Supplicantes, pers0nas Suas et poSSe decem et novem episcopatuum, castellorum et caStrorum quodam modo innumerabilium, cum pecunia maxima os larentes, et

personam n0 Stram Sub Sacramento per nos de c0nservandis iuribus imperii prestito obtestantes, et quod, Sicut ex debito eiusdem imperialis gubernaculi assumpti et divinitus

nobis crediti lenemur, ad relevanda ipsorum onera importabilia descenderemus, et ady assumendum dyadema ceSa- reuin more solito, et Sedem imperii principalem, que iam attrita et polluta nefandis rebellium ausibus a temporibus divine et clare memorie quondam Henrici imperatoris, pre-dezeSSOris nostri, pene usque ad ultimum exitium, et usque irrecuperalibilis desolationis obprobrium sunt deducta; pro teStallones Suas, Sicut nos duros Suis Senserunt p0Stulati0nibus, coram nobis publice in presentia nostri consilii, mullorum sapientum Lombardie ac notariorum publicorum, quos de conficiendis instrumentis Super eiSdem interpel-

240쪽

labant, facientes, et eum cordis amaritudine proponentes, quod nisi absque processu retrogrado in Italiam procede remus ad liberandum eos et nomen imperii Sustinendum, qu0d ex hoc nunc renuntiarent fidei eidem, et quod de necessitate, naturali domino relicto, ipsos se oporteret pere grine committere Servituti, in non m0dicum n0Strum, principum electorum, d 0mus n0stre Bavariet et totius nationis Alemannio obprobrium et verecundiam perhennalem, et quia deinceps apud Deum et homines de hoc deberent teneri in perpetuum excusati. Νos vero his auditis multis, que nos sicut Deo placuit tetigerunt, adversitatibus Superatis, ne nostris temporibus persone et domus nostre Bavarie ac totius Theutonio, et specialiter ne iura principum Romanum principem eligentium, de qu0rum propagine et nos processimus, et in qu0ΠIm eliam cum noStra posteritate numero sumus, Sic dampnabiliter absorberentur, et per indirectum occuparentur per nationes alienas, et frequenter antecessui Memannico invidentes, regnum mundi multo generoso Alemann0rum Sanguine acquisitum ad eoS-dem deduceretur exteros et raptores: de consilio procerum et Sapientum, ante In0ri quam vivere et huius exspectare improperia eligimus, illius misericordie nos committentes per quem reges regnant et principes dominantur et in cuius manibus c0r n0strum est, videlicet domini nostri Iesu Christi, ad laudem et honorem ipsius Dei omnipotentis et beatorum apostolorum Petri et Pauli, ac Sancte matris nostre ecclesie Romane, n0n tamen iam presidentis, et ad exaltationem nostri nominis, perpetuumque ac desiderabile commodum omnium fidelium amicorum, ad Stalum imperii pro viribus conservandum descendimus, et ad imperialia diademata assumenda. Quapropter dilectionem tuam ex intimo affectu sub plenissima fiducia requirimus et h0rtamur, ad huiusmodi nostrum propositum' feliciter assequendum tuum in persona propria, vel Saltem per

potentem et paratum tuum exercitum, celeriter nobis conseras iuvamen, memor qu0d ad hoc nos Semper Sol

licitasti, quodque n0bis in Italiam obsequi pr0misisti,

quia honor tuus ac silie tue, colithoralis n0stre LariSSime, pr0pterea glori0sissime sublimatur, 140n minus etiam qu0d