장음표시 사용
391쪽
Ei Hector dicit ad Paridem: isnichil adiuvat arma Nobilitas forme, duro Mars milite gaudet. De vocatione ducis Larinude mimici, et EudoM Alii Alberti
Anno domini m.cco.V. Clemens quintus ad regimen ec- 1305clesie concorditer ab omnibus est electus apud Perusium, in Lugduno consecratus, tranStulit curiam Suam primus in Burdegatim ultro m0ntes, quam ecclesiam ipse priuS gubernabat. Invitatus enim suit a rege Francie, qui omnem sibi honorem promittens per Franciam in suo d0minio exhibendum, eo quod Itali et Romani raro summis pontificibus adheserint plena sile. Continuata est igitur in illis partibus curia ad hanc horam Primo anno sui pontificatus admisit in gratiam Columpnenses, ex quibus unus in presentia pape publica audientia Veniam p0Stulans, verbum illud beati Iob de se et aliis explanavit: se Manum tuam
Ionge fac a me, et formido tua non me terreat. Hoc anno nobiles Bohemorum V0ta sua Scindunt, quorum quidam Heinricum ducem Karinthie generum quondam sui regis accerSiunt, ut super eos suscipiat principatum; quidam Rudolium Romanorum regis filium elegerunt, eo quod propter vicinitatem Austrie, et paterne polentie su fragium, regnum posset altero melius defensare, ita ut relictam regis Wenegestat primi, filiam regis Κliste, duceret in uxorem, et per hoc in regni potentia se firmaret. Heinricus autem dux suscepta legatione, ex Κarinthia et de montanis electam congregat militum multitudinem, habens secum Stephanum ducem Bawarie c0nSanguineum, ut regnum Susciperet, Bohemiam introivit, receptusque est ab hiis qui eum vocaverant gloriose. Rex vero Albertus, aliis postergatis neg0tiis, congesto in unum militari splendido comitatu, ad procinctum introeundi B0hemiam similiter Se succingit. Et veniens, electioni et vocati0ni filii sapienter cum singulorum indagine se ingessit. Nuplie igitur inter filium suum et reginam viduam multo fastu humane glorie,
et maximarum expensarum et apparatuum ad h0c concurrentium assuentia celebrantur. Rudolsus ergo, regis filius, rex levatur, ita tamen quod Buhem0rum nobiles iuraverunt,
392쪽
Lactaque ilartis Sima litteris atque privilegiis firmaverunt, regiisque manibus obtulerunt: quod si hic filius decederet
sine fructu, n0n alium quempiam nisi unum siliorum Suo rum sive sui germinis regem c0nstituerent quoquam modo.
Et sic filium in regni soli0 stabiliens, ad alia diversa eiu Silem regni negotia Se disp0 nil. Insistebat etiam cum sollicitudine et industria, qualiter Heliaricum ducem Sororium Suum, qui maximam partem in regno habuit, abigeret, et a regno quantocius amoveret. Ν0n eni in videbatur Sibi congruere, qu0d bello eum propter amicitie affinitatem peteret, dubius Sub qua Sorte: quia eque suit viribus militaribus robii Status. Et dum hec animo volveret Albertus, Heinricu S quasi eisdem meditationibus fluctuabat. Insedit tamen cordi Suo, qu0d eX equo cum R0manorum principe res belli agere non Valeret; et cum suis habito consilio Bohemiam relinquens, rediit ad montana. Quo egresso Omne S, qui Sue partis fuerant, animo c0nsternantur; et cum n0n haberent, qui eis adesset, Rud0lsum unanimiter SuSceperunt. Albertus autem firmato fili 0, et instructo de cura regni, in Alemanniam est reverSus . Et perceptis n0vis de terra Mis-nensium, ad expeditionem illam pr0pter altercationes ibi factas militem armat, et congiarium magnum d0nat. Filius autem suus rex Rud0lsus, iuveni S bonis pollens moribus, 0mnibus gratum se exhibuit et placabilem, iustis amicabilem, iniustis terribilem et crudelem; nichil tamen temerarium agebat, sed maturo c0nsilio omnia disponebat. Consors in amore eius Sicut sertur nimium ardescebat, et propter hoc, dum excessive eius amplexibus indulgeret, telam vite Sue, cum adhuc ordiretur, precidit transitu inmaturo. Quem paterne et materno originis nobilitas et morum ac virtutum h0nestas omnibus secit commendabilem et acceptum, sicut in laude Achillis scribitur is fui Virtus clarum nomen habere dedit. λ1) Ilier ist am rande der lis. heigelligi und auch im Chron. Leob. ent- hallen: Et estuans ad coronam imperii, misit Iohannem Eisietensem presu-lein, et Philippum abbatem Peri iensem ad papam, suam offerens ad eius volita voluntatem. Quibus papa annuit iam gratanter, quod Iohannem transtulit ad Argentinensem ecclesiam, et Philippo contulit Ei letensem. 23 im Chron. Leob. sindet sic, hiernach noch die solgende naehrichi deren quello ich nichi angugeben weiss: Iliis temporibus dux Austrie Albertus expulit de terris et confinibus suis probum virum ac sollempnem ministerialem dominum de Sumera , eonsraclis castris, et destructis munitionibus suis.
393쪽
De profectione Alberti in Risnam, et ibi gestis, et quibusdam incidentibus. Cap. mi Anno domini m.ccc.Vi. rex conditiones, quas pater Suus 1306Rudolsus rex et Adolsus a Misnensibus receperant, audiens variatas et ex parte maxima laceratas, ut malivolos castigaret et ad statum imperialis honoris omnia reformaret, terram cum c0piis introivit. Nam fratres duo, scilicet Dielg- mannus et Fridericus, filii Dietrici marchionis senioris, filia stri Friderici secundi quondam imperatoris, terras s0rte di videntes, marchionatum Misnensium Fridericus, lanigraviatum Thuringie Distigmannus sortitur. Qui cum suis placide vivens, uxorem habuit filiain ducis BrunsWicenSis, Sanguinis generosi; Fridericus autem insolescens Meinhardi ducis Earinthie siliam habuit, et contra se nobiles provocavit, ita quod regem invitarent et terram promitterent se daturos. Et marchio quidem primo ei sue partis terric0le, metuentes Romani n0minis excellentiam, et tante Super Seirruentis multitudinis potentiam, regi se subiciunt, et dicere videbantur: Salus nostra in manu tua est; respiciat super rios dominus noster, et leti serriemis resti. Nichilominus iniuriam sibi fieri occultis sibilati0nibus muSSitavit. Rex exactis Sine sanguinis effusione omnibus pr0pler que Venerat, cuidam nobili et potenti dapisero de Ruten bercti terre procurationem commendans, ut ius litiam et iudicium omnibus saceret, pacem soVeret et diligeret, hortabatur, et exiens de terra pr0 tunc, ut eam melius inp0slerum Ordinaret suo tempore rediturus. Da piser autem egreSSO rege, immemor pact0rum et date fidei, marchione in in statum pristinum relevavit, insistente et procurante DictZmanno Ianigravio Τhuringie fratre suo, et conciliatum cum adversariis ad dominium instauravit. Rex hos audiens mirabatur, et narrantibus vix credebat; veruntamen militem prius stipendiatum aduntinat, ad ulciscendam iniuriam et fraudulentiam secundario terram intrat. Marchio iam cum in-0ui transtulit se ad regem Romanorum, et verbis ac consiliis suis erga regem predicium multa mala procuravit duci presalo. Eodem anno et tempore supradicio circa Solstitium verbum verum beati Augustini impletum est, dicentis: isImpossibile est bene mori, qui male vixit; ilem: -Fine malo claudi semper mala vita meretur. Nam silius cuiusdam Ungari eo-milis lavani, homo malus, predo pessimus, sicut multis annis extitit pater eius. divina ultione ictu sulminis mortuus est, et sic Austria liberata est ab eo.
394쪽
c0Iis terre tonsors factus, castra munit, militem acuit, ut occurrat hostibus se c0mponit, fratre Iani gravio Sibi strennuo adherente. Rex vero terram circum quaque aggreSSUS, incendiis ac spoliis dem0litur. Occurrit marchi0, et partibu Sin bellum acuminatis, cordibus agitatis sit congressio satis dura. Et diu sub volubili rotagio certatum est, donec ter-ricolis prosperilas arrideret, et exterorum acies quaterUretur. Ex quibus alii occiduntur, alii vulnerantur, alii captivantur; et sic acies inclinante populo provincie victoriam pepererunt. Rex con Siderans, quod varius prelii Sit eventus, et nunc hunc nunc illum consumit gladius, et Sicut dicit Callio in libro de re militari: ἡIn aliis rebus si quid erratum eSt, poleSt p0Stmodum corrigi; preliorum delicta emendationem non recipiunt, cum pena statim sequatur err0rem; animi equior factus de captivis redimendis Sol licitudinem magnam gessit. Inter samosos ibi Fridericus purgravius de Ν6rnbercti cum multis aliis nubilibus suit captus, et terminus indugiarum ad redeundum iuxta conditionem pactorum intercurrentium assignatus. Marchio etiam, fratre in civitate Lipigkensi in fratrum Minorum monasterio Vulnerato et n0n l0nge post defuncto, Τhuringiam est adeptuS.
Hoc in tempore rege ad propria iam reverso, Heinricus abbas Villariensis, cuius habita est mentio in premissis, venit in Austriam nuntius directus, petens Eligabeth filiam regis Friderico, Theobaldi ducis Loth0ringie filio, in uxorem. Cuis legatio utrobique dignis honuribus compensata, sollempnibus nuptiis ad effectum desiderabilem est perducta. Que genuit filium, Rudolium nomine, qui hodie seliciter dominatur, et filiam que Iohannis Bohemorum regis
silio ex Secunda coniuge Sociatur, et utrobique Francorum regum sanguini Vicinatur. Hoc etiam tempore rex Francie et rex Anglie omnes Iudeos a regnis Suis expulerunt, et b0na eorum in usus propri0S redegerunt, quia contra Christianos in partibus transmarinis gentilibus adheserunt. Rex etiam Francie quinquaginta cives ville Parisiensis suspendi preeipit ante portas, quia Flandrensibus favorabiles videbantur. Insuper per diversas partes regni omnes Templari0s paptivavit, et re dactis b0nis eorum in suum fiscum, quinquaginta ex eiS
395쪽
vel amplius concremari precepit, et morte horribili tormentari, Sicut sertur bona eorum desiderans, avaritie et invidie facibus inflammatus. Articulos autem contra e0S habil0s, et Suo temp0re probandos ad eorum delectionem , notavimus in subscriptis. Quam convenienter dicit de hoc Ans helmuS h0 quant0S regum patiuntur corda tumultus; 0u0tque pr0 cell0Sis m0tibus ipsa fremunt i De morte Eudos restis Bohemie, de minrici ducis successione, et subactione Earinthie. Cap. tr. Anno domini m. ccc.vii. Rud0lsus rex B0hemie, ann0 Se - 1307cundo regni sui, morbo dissenterie sicut sertur ab aliqui-
bus gravatus, in die beati Utrici in Praga ultimum diem
clausit, relinquens c0niugem impregnatam. Cuius mortem pater et mater atque colithoralis inconsolabiliter lamentabantur. Quorum fletum sicut quondam super Hect0rem mortuum a patre et matre et coniuge p0SSumuS autumare,
ubi dicitur: isO quantos Priamo lux attulit ista d0lr0es, Quos sietus Hecube, quos simul Andromachel Relicta eius in viduitate permansit, et subducta sili0, parta
sui dotalicii in usus ecclesiarum atque pauperum miSericorditer dispensavit. Ν0vissime m0nasterium Sanctimonialium extra p0rlam urbis Brunnensis construxit, in quo dei Servitio se ipsum constrinxit, ibique transiit ex hac luce. Rud0lsus itaque Prage s0llempnibuS exequiis Subterratur. Et Heinricus dux Earinthie iterum advocatur, civitates ei reSerantur, ubique suscipitur cum honore. Et ordinalis castellanis et ossicialibus per castella et civitates ex hiis, quOS Secum adduxerat, regnum potentialiter p0SSidebat. Rex Albertus nurum gravidam in Austriam vocat, finem rei Statuit prestolandum. Que dum filium peperiSSet, heredem regno genitum asserenS, militem instruit, Bohemiam 1307 intrat, omnia usque ad fodinas Κuttinarum sicut prius usque ad ultimum demolitur. In quo opido vir strennuus Chun-radus de buens initi presidiatum tenuit, eoque agente civeSsossatis et muris opidum in brevi sortissime munierunt, et regi viriliter restiterunt. Et dum nocive hyemis instaret
396쪽
violentia, et rex cum suis nimia viciualium urgeretur inopia, opportunius tempus eXSpectare volens, ad urbem Ν0ricurum, relinquens Bohemiam, properavit. Interea mandat, ut fistrinthia et Carniola invadantur. Utrigus vero de Walso capitaneus Stirie ad regis iussum et Friderici ducis Austrio, qui mai0r natus fuerat et fratribus preerat atque terre, Chun rado presule Salcgburgensi in perSona propria Se ollarente et c0operante, terras in brevi tempore subiciunt, quia potentiores terre cum Hein-rico rege in B0hemia versabantur. Carniolam Ηeinricus comm Goricie, assistentibus sibi comitibus de Ortenburch, et Sclavice gentis potentibus, suis a minibus, subiugavit. In utraque terra maxima desolatio facta est, quia disturbium hoc meSSis temp0re flgebatur. Presul Salcgburgei Sis castrum quod Ruben stain dicitur in oculo suo frequenter de Frisaco exiens vidit quasi irabem, suisque intrantibus et exeuntihus metuendum, qu0d quidam ex parte ducis Chunradus de Schranchpaum in custodia conservabat. Qui recepto traditi0nis pretio, cum pre Sule occultum inivit c0 mercium, castrumque tradidit. duodsine mora usque ad solum dirimitur, et sicut hodie cernitus penitus dissipatur. Moxque ad quendam monticulum lapidibus eiusdem caStri devectis, munitio quo Allentiosen dicitus inchoatur, et muris ac turribus circumcincta usque h0djein ditionem presulis reputatur. Fertur, et audivimus ab litis qui viderunt, quod idem Chun rudus de Schranchpaum dignam acceperit mercedis retributionem; nam misere postea ViXii, turpiter exspiravit, quia n0n in loco naturali digesti0 Sed in latere Scisso agebatur, et quia crepuit medius d0nes vitalem Spiritum exhalaret. Utricus de Walse statutis in scarinthia ossicialibus et pre sectiS, Sacramentis civium receptis, in Stiriam est reversus. Comes vero G 0ricie et de Orienburch, ea que aquisierant in Carniola, auctoritate ducis Austrie et propria, in castet lis et in munitionibus ad placitum disponebant, eaque pro Suis Stipendiis multo tempore retinebant. Et sic Κarininia et Carniola duci Austrie Subiguntur, et eius nutui ac Sta lutorum ossicialium famulantur. Heinricus autem Bohemorum regnum tenuit, in qu0 Salii remissus et deses fuit, suisque multa contra m0nasterjβ
397쪽
clerum et terre populum agere permisit, nec eos aliquandoaVertit, et propter h0c sibi plurima ossendicula, invidiam et inimicitias suscitavit. Unde m 0rtis sibi poculo pr0pinal 0,
orbatione unius oculi vix evasit. Bellum etiam repentinum a terricolis in ponte Multe fluminis Prage conseritur contra Su0S, qu0rum quidam captivati et vulnerati, cloalricibus su0rum vulnerum sue probitati S in Signia imposterum Ostenderunt. Deo etiam annuente, Sibi Sui Sque pene inermibus sors savebat, ut quadam vice pauci plures fugarent, et partis adverse vir nobilis de Warlenbercti, equo sedens, vexillum pretii in manibus tenens, celerius exspiraret, aliis terrilis et fuga lapsis, rege spectante desuper et regina. Deinde reconciliatione factu ad tempus, unus populus Sunt effecti. Ipseque rex c0nciditur vulnere super vulnus; quia Icarinthiam perdiderat, et quod regnans praV0rum insolentias c0mpescere non valebat, cotidieque adversari0S et Servilia non voluntaria sentiebat. Alias quidem corporis sortitudine et pulchritudine, pietate ac liberalitate animi decoratus, Si Se verior ad emendationem eXceSSuum extitisset, malOS e Vellere destruere dissipare dispergere, bonos edificare et plantare presumpSisSet; quia iuxta Boetium, qui ingenuum agrum voluerit serere, debet arva prius fructicibus liberare,
sulce rubos et silicem reSecare. De morte restis Alberii. Cap. z. Anno domini m. ccc.viii. rex contra Mi Siaam et Bohemiam 1308 gerens animum agerbatum, qualiter eorum contra Se Versutiam et fraudulentiam declinaret, gladium acuit, arma instruit, militem allicit, regni civitates circuit, propo Silum aperit. Et sic lustrando in civitatem que Vintertur dicitur introivit, LudeWicum ducem Balvarie sororis silium, Petrum Moguntinum episcopum , Leup0ldum filium Suum, SpirenSem presulem, Iohannem ducem fratris' sui filium, cum pluribus nobilibus curiam suam Seciantibus, Secum habens. Erat autem vernum tempus in kal. maii, Sole in vii tauro ante geminos se girante, in die Apostolorum Phi- ilippi et Iacobi, cunctis terre germinibus Virescentibus. ReX- quo dum ad mensam c0nsisterent Singulis Serta posuit,
398쪽
Super omnes iocunditatem et exultationem thesaurigare gestiebat. Iohannes autem dux, dum rex cum alloqueretur, ut operam daret letilie, respondit: O domine, dudum tutor fuistis mei pupillatus: nunc elapsa infantia ramos aν hendi storide iurentutis. Non senis puerilibus 3 michi estimo meum dominium restauratum, sed sicut vos crebrius sum hortatus, adhuc Suppleae postulo, michi mea restitui; ut et esto nomen et actum princistis valeam Mercere. Ad quem rex: Salva tibi sunt omnia tua, bone nepos, nec Sub noStratutela diminutionem susceperunt; sed, ut in resignandis tibi breyiter eaeperieris, amplius propitiante domino profecerunt. Rex ulterius transiturus, pervenit ad aquam, quo Ru Schndicitur, et primus navem cum Iohanne duce et quibuSdam aliis apprehendit, seque cum eis precipit mox trai Sponi, ceteris in alio littore navis reditum expectinialibuS. Rex cu in
Iohanne et sui voti complicibus, scilicet de Palma, de Varia, de Heschelbaeli nobilibus, cum c0lloquiis Solatiosis
paulatim clivum montis ascendit, inscius Versuum Persit,
hQui legitis flores et humi nascentia fraga, Frigidus, o pueri sugile, latet anguis in herba.
Predicti autem filii Sathane ducem iuvenem Susurrio cinn- destino allocuntur. Ecce dies, quam semus eroptastis I ecce locus desideriis vestris aptus f Qui animatus in frenum regis irruit, et eductum pugionem trusalem pectori regis infixit, letalique vulnere sauciavit, subministrantibus ei viris impiis iam premissis. Rex circumspiciens exclamavit, nec suit qui adiutorium serret ei, et sic ebulliente sanguine ad montis planitiem venit, subsequentibus alii S, as cum ma ximis clamoribus atque strepitu Sonipedum accurSantibu S. Spiret Sis presul in gremium suum capiens iam deficientem, eiulatuS et ploratus omnium invalescit; sicque in manus d0mini spiritum commendavit. Ecce Ioab Amasam cognatum, Salutatum oSculo, gladio interemit, et in via mortuum reliquiti Auctores huius sceleris ad castra Sua divertunt, et Iohannem, omni derelicto con Silio, Spe Vacuum, pondere tanti facinoris onustum, sue Salutis dubium abegerunt. Leupoldus regis silius constrictos regicidas illos
399쪽
miserabili morte rotarum inflexionibus de ierra viventium exterminavit, b0naque eorum, uxoreS et puer0s, quaSi aVul-Sarum arborum Surcul OS, radicitus extirpavit. Igitur luctu per totum confinium excitato, corpus regis ad m0nasterium
Cisterciensis ordinis haud longe p0situm, quod Maris-Stella alio nomine IVettingen dicitur, transp0rtatur, ibique pro
tempore collocatur, Sed p0St ad Sepulcrum regum in civitatem Spirensium e St translatum. Hic rex a militibus specialiter plorabatur, dicentibus Arma bellica perierunt, stipendia militantium languerunt, quia subductus est qui bellicas res amavit, pauperes milites sublevavit, amicis lenis, adversariis gravis, pr0b0S diligens, improbos cohercens, immaculatum iliorum Suum retinens, nullum quacumque noXn reum ad suam venientem curiam offendens, hanc virtutem siliis relinquens , improperia patienter Susserens, iniurias semel dimissas nunquam revolvens, surorem pect0riS c0ntegens, iuxta qu0d Cassi0dorus dicit: is Decet quein quo hon0rem quem geritn0mine ac moribus exigere. Mona Sterium Cisterciet Sis ordinis in Su'evorum partibus Erbr0lsluin, alio nomine FonS-
Regis dictum, landavit, et ut abbati de Salem subesset
procurati0ne et Sollicitudine ordinavit. Hiis virtutum et gemmis clarissimis exornatum non dissidendum quin mor-liS eius casus preciosus sit in conspectu d0mini estimatus, et ipso inter agmina celica corona de precioso lapide coronatus. Decem liber0s viv0s superstites reliquit, quorum nomina Superius Sunt expressa. Regina a Stipulatione puerorum in loco mortis suo monasterium ordini S Sancti Frui
cisci fratribus et sororibus eiusdem professionis, qu0d Campus Regis dicitur, edificavit, et summum altare in loco ubi rex exspiravit in clernam memoriam collocavit, ubi ipsa se et puer0S recondi post huius vite terminum deputavit. In qu0 Agnes filia regis, quondam regina Ungar0rum, primarium illius landationis lapidem seipsam in dei servilio mancipavit, ibi degens sexagesimum fructum facienS, alteram Thabe tam plenam bonis operibus et elemo Sinis Suexhibens, ut Anna die ac nocte vacans Orationibus, a templo domini n0n recedens, exemplum humilitatis et pie-
400쪽
talis omnibus usque h0diu se demonstrat. Cuius laudes non eSi negesSarium explanare, quia Sidonius in epistola quadam dicit: is Supervacanei lab0ris stSt, c0nSpicu0S OOmmendare, ac si lax in Sole ambulantibus preseratur.
De electione Henrici comitis Luozenburstemis. ων. i. Anno domini m. ccc.iX., quo reX Alberius occubuit, per mortem Dieteri , qui fuit frater regis Ad0lsi, cepit vacaro ecclesia Treverensis. Fuit hiis diebus in regno famosus
Heinricus comes LucZenburgensis actu Strennuus qui ter ram Suam quibuslibet transeuntibus pacatam et valde se curam con Servabat. Cuius Albertus rex adhuc vivens sicut
Suorum Secretariorum auricularius extitit, SepiuS memoriam habebat, et de successione eius in regno, si ipse Subduceretur, crebrius rev0lvebat. Hic autem vir in rebus seculi
exercitatus, fratrem habuit adm0dum iuvenem Bald0 vinum, in Francia studiis liberalibus insistentem. Pr0curante autem fratre, cum rege et regina Frangie pr0 eo p0scentibus, e talem bonis moribus supplentibus ac illustrantibus, ad prediete sedis p0ntificium est assumptus, et in civitate Pictavis' per pupam Clementem Sollempniter conSecratus. Petrus vero Moguntinus presul celeres nuntios dirigit, 1309 ut Balde vinus ruptis omnibus retinaculis veniat, quia regnum Vacans eius presentiam prest0latur. Similiter et aliis pr0ceribus demandavit, tempus prefigens ad locum debilum veniendi. Heinrigus autem habens duos, Moguntinum et Treverensem, Sue partis presules, tertium Col0niensemper pacta interposita super connubio quodam ad volita sua flexit. Deinde Muguntino agente, ducem SaX0nie et marchi 0nem de Brandenburch ad 00nsilium Sapientum, qui e0S reXerant iuvenes, persuasi0nibus et precibus sibi de-Vinxit , ut pene iam per omnes sui intenti obicem non haberet. Misit etiam ad Heliaricum regem Bohemorum, in