Francisci Balduini jurisconsulti Constantinus Magnus, sive commentariorum de Constantini imp. legibus ecclesiasticis et civilibus libri duo. Accessit eiusdem commentarius ad edicta veterum principum rom. de christianis cum Nic. Hieron. Gundlingii, jc

1쪽

indi

oa , . . .

b is i

2쪽

rante, totus Orbis Romanus est mutatus, ob religionem christianam ab eo susceptainue ita variae ab eo latae int leges, quae mutationem istam promouere, &jus quoque nostrum quadantentis

in melius conuertere visae stini: Ne-

que enim credendum, facere religionem stiristianam, omnes ut te gr. . stat purissimae rationi con-

3쪽

gruenteS, sequitatis plenissimae Populi genio accommodatissimae. Fuere Reges Christiani innumeri, qui stolide imperarunt, & a tramite declinantes ii eptissimorum Principum elogium tulere; cum e contrario haud pauci inueniantur a Veritatis salutaris cognitione longius remoti artibus . regnandi excellentes ac christianos

longo post se intervallo, ob egregias animi dotes, relinquentes. Ipsi veteres Julianum Apostatam, PeS-simum licet religione Principem,

Joviano praeferunt ejuSque eXimias laudes Uno ore canunt, di missimum imperio pronuncia te nisi ad Numinum cultum transiuisset infelix anima. Qui hac de re dubitant, Ammianum Marceblinum legant, quamque Placide rinxerit populum suum, quamque

4쪽

Providenter, eo interprete cognoscant. Innititur enim ars regnandi

rationis disciplinae, neque inspiratione coelesti ad illam quisquam im diget : quamuis S alterum extremum omni studio deuitandum sit,

mere existimet, obesse christianam religionem praeclaris ausis, eme reque, Vt imperium minus fausteae fortiter administretur. Potius ratio gubernandi rempublicam sa- pienter atque christianae veritatis 1 limpida cognitio una in sede commodissime morantur, dummodo reprimat asse S is, qui regnat, ne que cupiditatibus suis obseeundet, sed Deum vere amet, nec superstiatione plenis tintinnabulis perfidis. que hominibus auscultet. Id vero ipse BALDUINus nostras ultro largitur,maximis quoque vitiis obtutum deprehendi Constantinum.

5쪽

eaque per transennam recenset; sed addit merito, virtutes ejus fuiS- se maioreS, quam, quae in eo repre henduntur, Vitia: nec sine disti

ctione credi fas esse, quae de ipso

hostes infensissimi narrant, amu Pagana loquacitas vagis in vulgus rumoribus sparsit. Cumque haec ad historiam tanti Principis pertineant, quam Plures scripsere, &BALDUINUS Vero JCtus ad leges ejuS nouas Potissimum respiciat, quaeque eum in singulis impulerit ratio, quiue habitus temporum fuerit, ostendere satagat; per se

claret, Perperam ab illo vel aec sationum Vel excUsationum cauS-sas exsipectari. Verum tamen f teor, non siedere christianis bene, ut Consta ntinum mordaci lavent

aceto, qui, sine illo sit fuissent, ad nullum publicae rei munus suis lentadmissi, Vagi, eXtorres, hac pulsi

atque

e uitiasti

6쪽

atque illae, milleque vexationibus obnoxii mansissent: Vt taceam, quae undique confusio regnauerit, quae idololatrarum multitudo, quanta odia in christianos exars rint, quae rabies Iudaeorum, qu Gentilium in omnibus cogniti odibis partibus crudelitas animadue is, quae in Christicolas conuicia Scalumniae conjectae, persecutiones excitatae, ae quot denique mortis genera, illorum in perniciem legantur excogitata. Unde recte

meo judicio egit Nos TER, quod sigillatim expenderit, tot atque tam lia beneficia, quibus affecerit Imporator Maximus Christi numen

adorantes: ostendendo stimul,quo modo ordinauerit ecclesiam, face

dotes distinxerit, certa iisdem nommina indiderit, munera descripserit scholas institueri Bibliothecas' e0llegerit, ut mirari subeat, ab ho mine militari tam affabre uniuersa

7쪽

excogitari potuisse tamque egregie dispensari. Scio equidem, neque id ignorauit BALDUINVS, a ctas sacerdotum opes, honore immunitates iis occasionem luxu

riae, discordiarum & ambitionis dedisse; hincq; multis vapulare hunc Principem, & valde reprehendi Praecipue quum major intemplis

ab illa aetate obseruetur strepituS, ritus plureS, quam Bntehac, inueniantur, ac simile vero sit, mUlta agentilib. accepta cum reb. christi

nis suis te commixta, aut ita saltem temPerata,Vt Paganorum solennia nihilominus pelluceant. Sed probe quoque perspicio,minime ea --tione famam Constantini labefa

ctari, sed potius, si quid in huius

modi accusatione veri est, Episcopos & Κληρον totum in crimen asduci, quod auctores suasoresque fuerint, templa ut aedificaret ma-'

8쪽

gnifica, sacrificatorum paganorum redituS, bona, thesauros christianae religionis cultoribus relinqueret,

variaSque caerimonias admitteret.

Ille enim, qui recens ad nouam re ligionem a patria & antiqua transierat, tantae non erat peritiae atque doctrinae, ut huic muneri par esset,& examussim omnia expendere, commoda cuncta pervidere, & im commodis uniuersis prospicere

posset./Νec dubito, quin, si ex eo quaerere potuisset de aliger, an Apostolicam sibi sapientiam inesse cre- deret, is certe respondisset, se primdentiores sequi, qui Apostolorum spiritum jactarent, quales essent Discopi S flamines, quorum OP ra di laboribus ad cognitionem si lutarem fuisset traductuS, se vero bello induruisse ac nouitium hisce in rebus esse. Scaligerum consulto nomino, qui primus fere in Sca-

9쪽

figeranis in ambiguo reliquit, an Constantinus vere fuerit Christi nus unquam, nec Christi doctrinam Contra aduersarioS paganos solum obtentui sumsisset Verum

confutauit doctuS VITRIN G A ad vocat sin Joannis cap. XII. v. a.

.na seq. Scaligeri fortuita soInnia, egregie docens, quam parum fidei

sit tribuendum Eutropio, fano aliisque hostium superstitio, sissimorum calumniiS fictiSque se , monibuS. Etsi enim nemo negat, Constantinum fuisse hominem nihilque humani a se alienum PGRS, 'se, Re Peceatorem quoque ins, dignem; non est tamen propterea inferendum, nihil igitur boni in eo resedisse; eum Ethnicum mansiis, atque utilitatis suae eauffa,detestandaeque ultioni8 gratia silmma imis, ima summiS miscuisse, cum interea utilitatis ratio non compareat, sed

10쪽

inter Ovτα merito recenseatur,

Vnde illustris Spanhemius in obseruationibus ad primam Juliam or tionem ρ. δ . eum a teliS inimicorum liberat, laudatissimusque ULtringa sub MARIS FILIO in apocalypsit Constantinum latere haud improbabili argumento euincit. Itaque vix vitio dabitUr B A L D V P No, si in plerisque constitutionibus nouisque lςgibus Imperatorem hunc ob prudentiam laudet, alterum eum Cyrum ae Nehemiam appellitans, ejus constanti. am miretur, continentiam & fru

galitatem subiciat, disciplinae mili

taris tenacissimum pronunciet,humanitatem in omnes inque primis amictae innocentiae homines prae sdicet,&, quae is in Republica ratio. ne seruorum, pupillorum, Vectiga- tum moderandorum, restaurans darum urbium, legum forensium batque capitalium, rei hereditariae,