Praxeos medicæ universæ præcepta. Auctore Josepho Frank ... Partis primae volumen primum partis secundae vol. octavum Partis secundæ vol. septimum, sectio prima, exhibens continuationem doctrinæ de morbis pulmonum et cavitatis pectoris speciatim

451쪽

DE COQUE LUCHE.

DEFINITIO. NOMlNIS NOTIO. LITERATURA.

Desinitio.

i. 'russis, ut plurimum epidemico inter in

fantes regnans, contagiosa, instar febris Catarrhalis incipiens, rediensque dein per paro xysu OS stipatos pertinaci, ac repetito expirandi conatu, et inspiratione ad tempus longum Protracta Cum Pcculiari, eoque acuto eiulatu, ac sussocationis periculo, suci e livida reddita, vomituque saepe excitato, Coqueliache dicitur.

Nominis ratio.

I. Vocem vulgarem Coqueluche , quam Vissensu destitutam si , omni alii etsi docto no-

Vix enim putarem , nomen eoqueluche provenire aut aeuculionibus , quibus dolentia uegrotulorum hac tussi Iahorantium capita involvi solebant ScΗΕ a. in praesut., et Lib. VI. p. 767 , aut a brum ρvaoeris rhoeacto3 vulgo Coquelicol , adversus hiatic morbum cum fructu adhibitum t Avx Liser. XXII. Ch. 5. p. 53O,

452쪽

452 DE COQUELUCHE. mini anteponimus , Propterea quod universe recepta ost sa) , et nulli ideae erroneae alligatur. In ea nempe versamur opinione, Solum epitheton conpulsivae , huic, de qua agitur, tussi impertitum , quatenus Vulgus medicorum ad usum pharmacorum antispasmodicorum indistincto invitat, caussam interitus non unius insantis stitisse. Porro, si convulsiva illa dicenda est tiussis, quae ex stimulo nervis illato ortum trahit, tale epitheton multis aliis tussis speciebus 3 convcnit. Sicuti autem nomen tugSis com uisivae ab usui antispasmodi orum Viam stemnit , ita nomen tussis stomachicae illi emeti roriam. Nec aliorum nominum, quibus coque lache insignita fuit , selectus felix dici potest. Percussis enim nil aliud quam tussim diuturnam, rebellem significat, quarum praeter coque- Iuche plurima Sane exstant oxempla. Clangosa haec tussis non est, nam sonus peculiaris, de

453쪽

DE COQUELucne. 453 quo supra mentio injecta est, ad inspirationem, non ad tussim spectat. Nomina tussis strangulatoriae, seu in sinticidae terrorem incutiunt, illa tussis ferinae , et quintae nimis metapho

ram redolent.

Literatura.

3. Veteres sub nominibus tussis delassantis

psisse tusses , concedimus dubitamus autem , hujusmodi tusses ad infantilem istam, et epi-demicam , quam Coqueluche Vocamus, Perti

Tussis quinta, u quia sicuti quinta essentia est e ludisseisia , ita haec tussis euratu dissicillima a. ScuEax Lib. II.

454쪽

Eodem seculo versus finem vergente, eunt dem morbum et Itali aut devastasse, ex MARCELLO

natur. Atuero, si res ita se habet, mirum est duos egregios ejusdem aevi de morbis insanii-libus scriptores MERcuniALEM si 8) videlicet, et Tnu Ncos iu M sivi, de tussi quidem in genere, sed neutiquam de coqueluche locutos esse. Ut ut sit, seriores huius morbi in dies sese magis niaxisque se extendentis seto descriptiones inveniuntur apud ALBRRTi sar , Hor EMANN aa ,

455쪽

3a Disa. de tussi convulsiva. Argent. 17 8. 33ὶ Diss. de tussi convulsiva. Vienn. 378o.

457쪽

r. Gquemche tria stadia exhibet, quorum quodvis propriis insignitur sImplomatibus. Haec

458쪽

458 ng COQUELUCNE. stadia soni, inuasionis, acmes, et declinationis. Stodium inoasionis refert subrem Catarrhalem, ideoque a multis Catarrhase dicitur. Insans morosus horret vicissim, et calet. Pulsus fit frequens , duriusculus, oculi splendorem amittunt,

lacrymis innatant, nares Occluduntur, o Currunt Sternutatio , Vox rauca , tussis sicca, parum tamen

molesta. Dejicitur simul ciborum desiderium,

ac Somnus irrequietus evadit. Septimo morbi die, raro citius, Saepe tardius , febris , sine evidenti evacuatione, eadem ratione decrescit, atque cesint, qua tussis invalescit, ac peculiarem characterem induit. Stadium acmes. Praeviis

enim ingrato ad epigastri iam sensu , titillatione ad guttur, et angustia pectoris, tussiendi percipi iur nisus , cui succedit illico exspiratio repetitis conaminibus singultim absoluta. Thorace

sic vehementer eontracto , et divphragmate Sursum pulso, Pulmones in angustum Spatium premuntur. Desicit inde spiritus, quem aegrotulus ope inspirationis profundae, diuque protractae , auxie haurire conatur. Ast huic inspirandi conamini, tum impotentia pectus dilatandi, tu inconstrictio laryngis obstant. Insantes quidem majores , ut pectus Acilius dilutare possint, sulcrum, seu punctum fixum quaerunt, ideoque caput

muro, aut manus meusae innituntur, atquct Corpusculum calcitrando concutiunt; verum Sina

459쪽

DE COQUEL CHE. 4 9 eonspicuo levamine. Ex constrictione gutturis sit, ut aer per angustam glottidis rimam attractus sonum neu tum , seu potius eiulatum

sui generis excitet, qui salso cum voce asini, aut galli comparatus suit. Aer vix tanta cum difficultate inspiratus, iam iterum repetitis Conaminibus singultim expellitur; sicque exspirationes, et inspirationes vicissim sibi sexies, octies

spatio duorum vel trium sexagesimarum horae Partium, et ultra succedunt. Durante hac terribili scena aegrotuli sacies rubet, livet, frons sudore irroratur, oculi protruduntur, cruor e naribus, ore, interdum ex auribus manat, Cor vibrat, flatus expelluntur, atque vomitus res in ventriculo contentas eliciens sequitur. In nonnullis

Praeterea obveniunt ecchymoses ad palpebras, et albugineam, sternutationes effrenae 8o), scissio labiorum cruorem iandentium, urinae, et faecum involuntariae dejectiones, extremitatum Digus, pulsus parvus, contractus, duriusculus, lipothymiae et convulsiones ; ne dicamus do suffocatione. Tussis ope nihil obtinetur ,, nisi frustula nauci ex albo flavescentis, interdum Coerulei, aut Cruenti, ac adeo tenacis, ut nisi

8o) Quinquaginta sternutationes sub quovis Paroxysmo numeravi. in schedis Patris mei exemplum comitissae ST. Y invenio, quae in quovis insoltu centies. et ultra sternu labat.

460쪽

46o DE COQUELUCHE. ndstantes Parvulis aegrotulis digito ori immisso suCCurrerent, Sputum etiamsi extra Os pendulum , per inspirationem iterum retraheretur. Terminato paroxysmo, insantes debiliores animo, et corpore concidant ; alii vero , etiamsi labefacta ii , paullo post, ac si nil plane contigisset, subridendo ad crepundia se convertunt. Plur imitu ne cibum, nonnulli potum appetunt. Secunda , et tertia morbi hebdomade paroxysmi diu noctuque, praesertim luane et vespere, omni vel quarta vel dimidia horae parte, nonnunquam

adeo regularitor revertuntur, ut temporis pun

ctum saturae invasionis praedici possit 81). Morbum alternis diebus gravius amigere 8a

non observavimus. Tertia, quarta, quin i heb

domade paroxysmi in dies rariores fiunt, liberis iniervallis ad quinque sexve horas protractis. Stadium declinationis tunc ingruit, quo