Materia medica Hippocratis : dissertatio inauguralis

111쪽

steriasin 669): externum: in pesso: ut emolliens 57 ),eXSiccans contra fluorem qualiscunque sit 669), ad sussitum uteri 569), ad inhalati0nom in angina 490), praeterea ad unguentu ad naSi aurium quo si acturas 8 5, 846), ad ulcera maligna; pars etiam erat unguenti carici 878) et contra impetigines elo. 667).

Quae du0 Varia esse genera quidam voluerunt; Sed utrum' quo unum idemque ac quidem Alculi quoddam esse, Inter OmneS nunc constat. Cum vero Nutrum nativum Inter Om nia frequentissimum in lassiliis, aqua et viva et marina ut que in herbis nonnullis ad littora reperiatur, rarius autem Κ alium et rarissimo Lithium, plerique Λ τρον et λιτρ0ν Pro Natro nativo omni jure nunc sumunt, quod antea sere una V0ce quamquam salso pro Κali nitrico accipiebatur. C0l0rem Vero Natri variam ex variis admixtis terris oriri, jam Plinius dicit. Hipp. natrum commendat ad usum internum: ut ex

cal X, quam antiqui etiam testis ostreorum calcinandiSSeu marm0re arte secerunt. Quam Hipp. usurpaVit ut cau

sticum contra ulcera 635) et exsiccans contra lepram squa m0Sam et album, ut ne ulcerent 1046). Hic et commem0 randae terrae calcariae:

prolapsum uteri 266) usurpavit.

112쪽

Ρume X Vulcani L. , quem Hipp. adhibuit ad unguenla

contra impetigines 667). τυπτηρία.

Alumen nativum, cujus tria apud Hipp. genera cum mendantur : findendum χριστη), Aegyptiacum et Melinum, inseSSO praecipue contra amen Orrhoeam 266, 424), contra Sterilitatem atque omnino ut purgans 581, 598, 681), ad 0mnem puerperam 58 ), contra metrorrhagiam 622), ad s0etum corrumpendum et ejiciendum 627); ad glandes in anum ut adstringens haemorrhoidarum 893), ut causticum sistularumani 88 ), ad cataplasmata aut so menta cum hordeo tritum in

prolapsu ani inflammati. Praeterea saepissimo ut eXSiccanSelc. contra ulcera maligna 877), ad pulv. et unguenta c0Π- ira uteri ulcera 614), contra tumores et dolores gingiVae vehementes, ubi alumen per initia adhibitum cursum cohibere

dicitur si 157), contra anginam parotideum 118M, ut stypticum 117b), ut hydrag0gum, aquam velut e carnibus educi

Minium Plinius et rubricam Vocat. TheophraSlus, qui Ochero simile esse dicit, ad terras adnumerat. Dioscorides Milton sinopicam praestantissimam ae Stimat, quam VetruVius. Minium Lemnium appellat et Celsum intelligere per minii glebam in torminum curatione quidam existimant et pro rubrica Lemnia s. Armenia sumi. Tournem ritu S autem bolum armenicum Crocum esse Martis dicit, quare Miltos antiquorum Αrgite Ochrense Haur a plerisque habetur. Hipp. Milion adhibet ut exsiccans, adstringens, leniens, emplaStica Vi praeditum, Valentissimum ad igne ambusta remedium 881) idemque optime Vulnerariis emplastris admiXlum in prolapsu ani

113쪽

Argilla vulgaris, quam Hipp. ut refrigeranS commendat ad cataplasma in en cephalitide 488), pectoris inflammationibus 535) etc.; praeterea ad corpus illiniendum in puriS dignoscendi nolis, num ubi Argillu primum resiccaVerat, locus abscessus erat 453).

Terra erretrica aut rubrica, qua pectus illinit Hipp. ad pus eXplorandum, quonam loco delitescat 496).

Quam Foesius Terra Cimolia se Argillu Smectis Walter. convertit et Gal. in Exeg. apud Hipp. terrae genusqu0ddam detergendi vi praeditum esse exponit. Creta autem Cimolia aut alba creta eluendi ac delergendi vim habet ac praeterea desiccandi. Hipp. eam ad unguenta cum aliiS medicamentis contra crinium de fluvium commendat 667). Praeterea Terram nigram Samniam ad utero S repurgand0Sp0tu exhibet 572), Terram albam ad c0llutiones pituitam detrahentes 620) et Terram Aegyptiacam in peSS0 ut me disam. eminenagogum 573), quarum explicationes invenire

Bitumen Asphallum. Resina quaedam graVi Odore empΥreumatico in mari rubro praecipue, nonnullisque Asiae et Europae lacubus natans, quae in sotidinis quoque Franco galliae, Saxoniae etc. reperitur. Strabo optimas de HuS collectu in mari Sidonico etc. explicationes dat et inter alia Sabaeo S Somnum eo depulisse narrat. Hipp. Asphallum evino albo potu exhibuit in angina 90) et hysteriasi 670); ad uteri sumitus in hysteriasi 569), contra dolorem uteri vehementem 673) et sterilitatem: in hysteriasi quoque nuri

114쪽

Natrum muriaticum. Cujus jam duo genera Sal maris et Sal gemmae antiqui c0gnoverant. Hipp., qui sal Aegyptiacum et Thebaicum praestantissimum habuisse videtur: Salsa, ait, alvum et urinam cient 529), ardenter febricaulibus non propinanda 396) sed in his, qui pus priusquam crudum ex puunt, Salsa cum melle exhibenda sunt 1240). Praeterea

commendat

a) Sul gemmae ut medicamentum pituitam expurgans 60I), ut malignorum dolorum remedium 1190), ad ulcera inspergenda 26, Φ67, 879), ad alvi insus a ex Salis, olei et hordei dec0clum, pituitam et sanguinem e coxis educendam, in C0xendico morbo 56l) et bilem expurgandi cum betae succo et cucumeris interi0re parto 5b7, 636), ad uteri injectiones bilem expurgandi 637): in pesso ut emolliens et purgans 63l, 672) ad educendas lochias, menses, et variis in uteri

b) Aquam murinam s. salsam ad potiones in lienis morbis 550), ad lotiones contra lentiscas, faciem quoque decorum reddere dicitur 666) et contra alia exanthemala. Aqua, inquit, marina his, qui pruritum sentiunt, et ab acribus humoribus mordentur, tum latione tum s0tu calida prodest, his

quidem, qui minime assueti sunt, molestiam quandam exhibet. Ulceribus autem ex ambustione et abra Sione et reliquis hujusmodi adversatur. Puris vero est accommodata et valet adprobe extenuandum et ad piscatorum ulcera, ut quae neque suppureat, nisi ultigeris et ad prima fracturarum subligamina. Quin etiam depascentia ulcera sedat ac siSlit, non secus ac sal, salsugo et nitrum 426). Quam praeterea usurpavit ad lamenta et balnea contra sterilitatem et menStrua nimia ex

uteri ore dehiscenti ortu 686), contra dolores lumborum, pedum et coxae ex contentione. 1155), dolores humeri ex metastasi quadam ort08 1229).

115쪽

Mulla et utilia apud Hipp. de aqua, principio illo in tola natura eminentissimo dicta reperimus. Ita comparat in libro de aere, aquis et lociso aqRas varias terrestras, quas dividit in potabiles et

inpotabiles, salubras et morbosas. Inter morbo Sas adnumerantur aquae paluStres, stabileS et lucustres, aquae deinde montanae, quae propterea quod earum sontes in saxosis locis Sunt, durae Sint necesse e St, aquae denique natura calidae, mineraleS et SalSae, quae durae et aestuosae Sunt, neque sa-cile per urinas seruntur et alvi egestioni adversantur. At vero Optimae Sunt, quae sublimibus locis et terrae tumulis profluunt. Hae enim dulces sunt et ex profundissimis sontibus proveniunt, per hiemem calidae per aestatem frigidae.

Maxime Vero commendantur, quarum sontes ad Solis exortus,

praeSertimque aestivos decurrunt. Limpidiores enim et boni odoris et leves necesse est. De terrimae vero quae ad auStrum Spectant, quaeque Sunt inter aeStivum ortum et OceaSum etc.

b) Aquas meteoricus, quarum ex imbribus Optimam, quod levissima et dulcissima, aquam ex nive et glacie liquatam pessimam habet, et morbos inde oriendos enumerat. Αquam Omnino puram ad potionem in morbis rarissime aliquoties ad vomitum) exhibuisse videtur vel incoctam in

m0rbis acutis dissuasit, plerumque eam melle Sine a deto et c. commiXtam uSurpaVit. Usus Vero externus longe major erat

ad somenta, perfusiones et balnea modo calida modo frigida, qu0d diligentissime docet omnibus sere in morbis, praecipue de balneis, qu0d mirum non est, quia his antiqui quotidianis

utebantur. Balneum, inquit, in plerisque morbis ad usum contulerit, partim quidem assidue partim Vero minime. Interdumque eo minus utendum, cum ad id homines sint imparuit. In paucis enim domibus, quae Sunt ad agendum neceSSariuaut accommodata praeparata reperiuntur, neque ministri quales decet. At nisi quis perbelle lavetur n0n mediocrem incurret noxam etc. 39b).

116쪽

nunc ValuiSSe Videtur. Quo ad communes potioneS medicasque et ad medicamenta plerumque praeparanda utebantur, Velvinum in morbis potu exhibebant, quibus severe id interdicimus. Hipp.: Vinum, ait, calidum et siccum, habet et purganS quoddam a materia. Vina nigra et ait Stera Sicciora Sunt, neque per alvum Secedunt, neque urinam aut Sputum movent, hed corporis humiditatem absumendo siccant et caliditate inserunt. Mollia nigra humidiora sunt et statuS eXcilant, alVumque magis dejiciunt. Dulcia nigra humidiora sunt, calefaciunt autem et instant, cum humiditatem inducunt, alba Vero et auStera calela Diunt, magis aulem urinam m0vent, quam diVum dejiciunt. Vina recentia alvum magis movent, quod muStosint pr0pria, et nutriunt, item odore magis quam in Dd0ra ejusdem aetati S, quia sacilius concoquuntur et craSSa qu3m lenula. At tenuia dulcia urinam magis et alvum moVent cor-'pusque humectant et , sanguinem imbecillum reddunt, cum adversarium corpori Sanguinem augeant. Vina acida refrigerant, extenuant et humectant 358). 0u0rum plerumque alba dulcia ad usum internum commendat, rubra Vnro uu Stera e X ter n ii in ut adStringenS praecipue. Rubra inquit austera in his morbis ad haec Solum potu adhibere poSsis, Si utique capitis gravitas Π0n inSit, neque mentis perculsi O neque Spulum sursum serri prohibeatur, neque etiam urina inhibeatur, Sed alvi egestione S humentiores et rameniosiores suerint. In his Sane Vel maxime ex albo mutationem facere convenit et quaecunque iis similia existunt 392). Rarissime autem Vino mero antiqui utebantur. Hipp. vinum merum copiosius epotum hominem quadam imbecillitate assicit, idque qui vident, omnes noverunt eus esse vini Vires et in ipsum noXiam referunt, Sed et quas nam hominis partes praecipue assiciat novimus

117쪽

IO et

morum conlemparationem 1190). Vinum deinde dissu sum, perfrigeratum et eXcolatum, quo tenuius et debilius reddatur,c0mmemorat 528). Vinum vero excolatum saccatum dicitur et saccis percolatum quod per insusum immittendum commendat contra uteri ulcera 628). Multo major usus erat Vini pari aquae porti0 ne temperati, quem mixturae modum mulli de meraciore potu sumendum contendunt etiam apud Hipp. loci multi, ubi contra anxietudinem, o SDitationem, horrorem

I ac deinde cum vino pari aquae mixtura temperato: Si intestino Vulnerato spiritus infra ad vulnus procedit sine ma- nise Sto Sensu et pectus Vacuatur 1053). Vinum cum lacte - ΟἰνογαDὶ et cum melle se sιελιλὶδνης s. sιελιχ290ς miXtum ad collutiones praecipue uteri exulcerali

Mustum, quod palum movere et subducere dicit, lurbationemque in Ventre suo servore excitare, ulvumque dejicere 358), contra oculi morbos 407) ejusque decoctum nominibuS εμ 'ημα et σιρω0ν Sapam non raro VaritS in morbis commendulur 616, 665 etc.). Vina denique Variis ex terris ab Hippocrate adhibita com

nium, Vinum optimum ex Smyrnae regionibus 610). Vitis aulem viviserae omnibus sere partibus Hipp. utebatur: solia et palmites in pesso 586) et cinis eorum ad uteri sui situs 668, 673): 90res 0ινανθνὶ) ad p0liones non labricaulibus in diari hostis 05), ad collutiones contra fluores nulliebros 585, 668 , oinanthumque ex Vin0 cruentis Vulneribus maxime idoneum dicitur 877).

Uvarum racem0S Hipp. calidos et humor08 alvum dejicientes praecipue quosdam albos habet. Dulces, inquit, p0tenter calefaciunt, quod multum jam calidi obtinentit. Immaturi Vero minus calefaciunt, potu autem magiS purgant. UVae paSSsse Re Stuo Sae Sunt, ulvum tamen dejiciunt 360). Vires

118쪽

'Os φακι0ν - Succum uVae immaturae acerbae deorsum solum adhibetur contra oculi m0rbos 407, 636), contra ulcera inveterata et recentia capitis, aurium et cutis, quae colis

αε ιιπυλα vinacei S. Vinacea dicuntur. Galenus Stem- phyla uvarum torculari eXpreSSarum Solida retrimenta esse,

quae et caeleris τρυγα vocari et Atticis βρυτια idem, dicit: quod alii aliter interpretantur. Hipp. StempliFlum per noctem maceratum potu commendat febricantibus 395), in m0rboructuoso 485) et morbis omnino ardentibus 497), ad elutiones uni, si humore madeat et sanie dimitat, ad collutiones uteri contra fluorem album 627, 642), in pesso c0ntra alios uteri morb0s 584, 625 etc.).Lachrymam Vilis Succum e ramis incisis effluentem ad eam c0rporis partem, quam depilare quis Volet, inungere c0m

FGω περια denique commem0ratur. Succidae Ianaeotque illotae plures antiqui facultates attribuerunt ac multis in morbis ut medicamentum usurpabant, quam et Hipp. per- Saepe adhibebat: in st0ma caco ad colluti0nes ex luna Succida et aqua: lanam succidam ad pulv. dentifricios 666). Curationem vulnerum recenti0rum linimentis eX luna Succida 877) c0mmendat et p08t mammae asperae, Si Suppuret, incisi0nem 666): lunam qu0que succensam naribus ad sussilum