Materia medica Hippocratis : dissertatio inauguralis

91쪽

X. AMARA.

Tussi lago Farsara L. , sam. compos . , palr. Europa austrat. Cujus herba et flores adhuc spartes Spec. pector.)contra caturrhum chronicum commendantur, eademque in re a Dioscoride et Plinio laudabantur. Hippocr. eas c. AI 1 Drus. rad. et melle uSurpavit contra tussim in phthisi pulmonali ulcerosa 532) et ad cataplasmata in luXatione c. carnis lae

O pι0ς καρπον deinde hic commemorandum eSt, quod Hippocr. ad Sussitum contra metrorrhagiam 640) commendat. Semen id esse videtur illius herbae, cui solium uri naturam reserre album tamen, laginosum, solii hederae magnitudinem aequare dicit eamque ad unguenta contra ulcera maligna 878)uSurpat. Estne semen et herba Tus Silaginis Fursurae

Gypsophi tu Struthium L. , sam. Sileni, patr. Europa

3UStrat. , Saponariae ossistinati L. Simillima. Cujus herba pro Sapone praecipue ad lanam lavandam HispanienSes et Neapolitani utuntur, quem ad usum eam jam Dio SDorides commendaverat. Antiqui ejus de coclum magni ut medicamentum aestimabant. Plinius: ,,Medetur, ait, morbo regio et ipsa decocti ejus pota item pectoris Viliis; urinam ciet, alvum Solvit et vulvas purgat. Quam0brem aureum poculum medici vocant. 8 Hipp. Struthium ud Andri insulae littora praecipue produci dicit ejusque seni. et radicem ad uSum internum et externum ad edussendas lochias, men Ses et aquam et ad emol

92쪽

Xanthium strumarium L. a b 0lanicis Veleribus Lappa minor nominatum ac Saepe cum Dulcamara et Saponaria Ossicinali contra eXanthemata, rheumatismum, arthridem etc. USUrpatum. CujuS radicem Hippocr. ad uteri sussilias 672) commendat. Λινο ζοστις. Mercurialis annua L. , sam. Euphorb., patr. Europa austrat. Plinius duo HalotasTις genera: masculum et meminam describit: ,,Mirum est, inquit, quod de utroque eorum genere proditur, ut mares gignantur hunc facere, ut foeminae illum. Ut nutrimentum commune a veteribus exhibita, ut virulenta nunc habetur. Hipp., qui eam alvum potius quam urinam movere dicit 360), herbae seminisque decoctum et juSculum persaepe commendat ad alvum eluendum Φ65, 1208, 1210, 1222 etc.) alque saepis Sime in tota mulierum tractatione ad usum internum et externum ut in metritide, hysteriasi, contra fluorem uteri et d0l0rem 572) atque omnino ad uteri purgationes 606, 620, 622, 632 etc.).

Artemisia Absinthium L. , iam. Compo S., Ρηtr. Europa austrat. CujuS herbam S. Sumitates adhuc ossicinales magnique aestimula S Hipp. commendat ad usum internum

Qualis sit Hipp. Artemisia disti stillimum est interpretandi, cum multa ejuS genera antiqui deScrip Serunt, quae qui-

93쪽

dem omnia lacullule physiologica et medica idem Valent. Hipp. eam commendat ad potiones placentam 608) et bilem educendi 620), ubi Artemisiam mercuriali praestare et emicacius purgare dicit; in pessu ad omnem puerperam 571), c0ntra nu0rem album 266), ad menses et lochias educendas 623):

semen et s0lia ad uteri sussitum ut Osculum clausum, Si c0n

cujus duo genera graeci medici descripserunt: maSculam in Artemisium abrotanum L. et meminam Sant O l inani Chamue cyparissum L ., utrique eandem suovitatem attribuentes. Hipp. Abrotanum commendat ad usum internum: contra dolores in pleuriti de m0rbi initi0 402), ad partum accelerandum 623) in hysteria si 621): externum in peSSO ad educendus menses et l0chias 586, 62δ).

0u0d et chamaemetum vocari Galenus narrat, quare Antii emis nobilis L ., sum. Compo S., eSSe dicitur, quae amaritale opulentus, Oleo autem aethereo paucior quam Cham0m illa vulgari S L. est. Hipp. Euanthemon Viride cum vino

Quod non semper eandem significat herbam: Anthemida et Lino Zostin Parthenium vocari aut Amaracum scribit Diosco rides. Perdicum etiam Celso Parthenium et Artemisia Plini0, ab Artemisia Mausoli uxore denominata, quae antea παρθενις dicebatur. Hipp. duo commendat genera sum. CompOS. I) IΠαρθενι0ν non cognominatum ies Matri carium Parthenium L. , ad somenta cum soliis Lauri et Cedri ramentis contra sterilitatem 586). Cujus cum Chamo millis dec0ctum Simoniis Pauli c0ulpa hysteriasin et ad l0chias educendas com

94쪽

2) Παρθενιον τ0 μικρ0φυλλον diri Anthemidem colu lam L. , Hipp. qui, Parthenium ait minuta habet solia, et culis glandem tegentis thymiam aufert, uSurpat eam cum ulu mine, chalcili etc. ut tenue aridum contra ulcera 877).

Anthemis tinc tori a L. , cujus apud veteres fores nomine Buphthalmi officinales erant. FOeSius: πολυοφθαλΠος, uit, herba est, quae et ij0Γqθαλlιος dicitur, Vim habens sic- eandi et eandem quam TuSSilago. Hipp. usurpavit solia ad ulcera cum luxatione conjuncta 830). E λενιον. Inula Helenium L. , sam. Compos . cujuS rad. praecipue mucilaginosa et aromatica, guStu amaro et aestuoso oleum habet aethereum Helenin), resinam, gummi etc. Hipp. eam ad potiones usurpat hystericas 572).

Conrgae duo genera ab Hippocrate adhibita certe interpretari non pOSSUmus propter inaccurat 38 earum apud antiquos descriptione8. Ea S tamen Bd Erigeron Seu Inulae genera pertinere ScimUS. Plini US: el C0ΠΥZae, ait, duo genera in coronamentiS m RS ac foemina, disserentia in solio, tenuiusso eminae etc. 0 udrum maSc. Seu C Onyga bene olens aliis Inula bifrons L. aliis Inula viscosa 'V. habetur, sol mina 8 COnΥZa m Ble Olen S, quae herba laginosa et Petro solino similis esse dicitur, Cae Salino Ambrosia maritima L. aliis Inula Palicaria L. , s. Erigeron graVe0lenS. Hipp. usurpat a) Con FZam bene olentem cum soliis Sambuci ad potio nos in lienteria 556), Succum expreSSum contra Sterilita

ut eminenag0gum si Delum, placenta et men Se S educens): ad

95쪽

Aco rus Calamus L. , sum. Typhaceae, patr. Asia et ex saeculo XVI. in Germania excultus. Cujus rad. Oleo Iethereo, reSin. etc. opulenta ut medicam. jam antiquis medicis magni eXistimabatur. Hipp. eum usurpavit ad uteri fomenta

Hic et 'OM0μενον commemorandum, quod Hipp. cum Anu galli et filumine in ulcera inspergendum commendat. Incertum Vero eSt, utrum adurce aut adarcion intelligatur, qu0d plurimum inter arundineta locus Orchomenii innascitur, an Vero calami cortex ustus accipiatur, qui etiam tenuium eSt admodum partium, Valdeque deterget, exiccat et digerit, ide0que ad alopecias est emicax. Orch0menii lini meminit Plinius XIX. 1. F0 eS.).

Multorum quidem animalium sed praecipue set tauri commendat Hipp. ad usum internum: contra dysmenorrho eam

587) et ascarides 666); externum: in peSSO contra Omnes sere uteri morbos: ut emolliens 265) ut purgans 636, 679 etc.), ad educendum aquam et pituitum 573 etc.), contra dolores, ad metum mortuum ejiciendum 63 ), contra sterilitatem 665, 681, 685 etc.), ad bulanos in lienteria, Obstructione habituali 1239), et pro pueris 634) ad unguenta contra ulcera Vetera Seu recentiu 876): Fel sc 0rpii in pess0 58 , 625 etc.); Fel caprae ad med. ophthalmica 635).

Marrubium vulgare L. , sum. Lubiat. , palr. Europa. Quod jam Dioscorides et medici arabaci ut resolven S et eX- pectorans in pectoris morbis et expectorandi dissicultate, mixtu-

96쪽

ram ex succo et melle Celsus et Caelius Aurelianus in illis sic dictis) in sarciis pulm0nis et hepatis etc. adhibebant. Hipp. Marrubii solia usurpat ad potiones contra sterilitatem 680), ad cataplasmata in tumoribus instaminatis 87 ), et cum oleo in ulceribus et vulneribus 878). Βαλανος α ιγυπτιος.

Guilundina moringa L. , sam. CaSSiae De Cand ., Palr. India. Cujus semina nomine Nuces Bellen seu Balani mFre-phicae officinales erant: multum iis inest Oleum pingue et amarum quoddam principium resolven S, radiciS praecipue cortex gustum acrem et Odorem rad. Armoraciae similem habet. Hipp. usurpat nuces in peSSarii S co Oleo anthino ad menses

Atriplex hortensis L. , sam. Chenopodiaceae, palr. Tartaria: acri elate et amaritale in Signis Hipp. Alriplex, ait, humida est, neque tamen alvum dejicit. Dioscorides contra et Galenus eam laxativam esSe affirmant. Cujus usurpat Hipp. semen Vel succum cum melle ad uteri dolores demulcendos,

si caligo est in uleris 663) seu genitura in utero am0ratur, ibique putrescit et molestiam excitat 597 .

Galla o lurcicae ictu Cynipis Gallae tinctoriae Oliv., insectae gris eae, abdomine ferrugineo-Sericeo, basi glabro nitidissimo in ramis: Quercus insectoriae L. , sum. Cupi-liser., palr. Asia minor, orientes, in quibus hae insectae habitant, monothalemae sunt cartilagin0Sae vel suberosae inter-

97쪽

dum re Silio Sue. Hipp. eas usurpavit ad potiones cum 0ri-gano, Rula et Pulegio contra metrorrhagium 609), in pessu,

rii S contra prolapsum uteri 267, 671) et sterilitatem 622), ad uteri sus situs 57b), sontentu 576), praeterea ut Styplicum Siccum 1175J. P0st haemorrhoidarum decisionem 893) atque Omnino ad eas adstringendas 894), contra vulnera 876),

QuercuS arb0res et fructus varie nominatos apud antiquo S reperimuS; plerique tamen in eo c0nsentiunt, ut 6 'ηγὸς Quercum Esculum Signis cat, et φηγοι ejus Ductus, Πριν0ς autem Quercum Ilicem L. et ἁκυλος ejus Ductus; ὁρις contra arborem Omnem glandi serum et βαλανος ejus Ductus. Quum Vero tria in Graecia Quercus genera cum Ductibus es euientis nascantur: Quercus Esculus L. , 0u er c. I lex

Sin. et Querc. Ballata Desint, illi tres apud Hipp. simul commem0rati βάλανοι, φηγοὶ καὶ ἀκυλοι fructus h0rum triugenerorum es Se pOSSint, ni Si sorsitan βαλανοι nuces caSlaneas significant. Hipp. Omnes crudus et tostas alvum SiStere,c0ctas Vero minus 360) dicit, et usurpat: rad. Querc. Ilic. ad unguenta contra ulcera 876) et ad cataplasma contra combusti0nes 881) et ceterorum generum folia eX aqua cocta ad cataplasma refrigerans in l0cis instaminatis 525), 00rticem et fulta ad uteri sui situm in hysteria si 671) et putamen ex glandibus ad unguentu contra cupitis ulcera 465).

ci serae L. Diei bacbus) an Paeoniae an Daphne Gnidii

Foesius) sint, decernere non Rudeo. Λωτος. Celtis australis L ., sam. Utinaceae, patr. Europa au strat. de qua cs. Sprengeli antiquit. bolanic. p. 49. XLIX.).Cujus Hipp. usurpat ramenta ut adstringens 577) scobem ex Vino et flores aqua coctas in metrorrhagia 669), ad unguenta in ulceribus 61 ); ad sumenta uteri in prolapSu eis.

98쪽

dorum ramenta cellis, cypreSSique et solia Blio is coriariae L. ad cataplasmata in metr0rrhagia etc. 585, 667, 668) se0bem et ramenta c. cupro Seu plumbo, thure, pice ex aceto Seu vino ad vulnera et ulcera exsiccanda 877).

Sanguis draconis, resina est ex fructibus calami Draconis Willd. , sam. Palmae, patr. Sumatra: quam Hipp. ad balanos pueros purgandi cum oleo lentisco et ad adipe RI Serino usurpavit 635).Mυρικη- Tamarix gallica L ., sum. TamariScinae. Quam Hipp. et πρ0μαλ0ν nominatam usurpavit ad potioneS contra metrorrhagiam et dolorem 667): ad uteri injectiones contra stuorem album 669), in pesso contra sterilitatem 62M ad unguenta c. plumbo et gallis tur cicis haemorrhoidas foeminarum

Υποκιστ ις. Cytinus Hypocis ti s L ., sum. CFSlineae, planta parasit. Cisti generum in Europa auStrali. Cujus succum Saeculo paSSo ut med. ad Stringens non raro exhibitum Hippocr. usurpavit ad potiones lia stericas 572). II εν τ αφυ χλον. cujus duo genera commemorat Hipp. ra) Nigram - Ρ otent illum reptantem L. sec. Sprengel. et Tragum Torment illam erectam). Cujus solia apud Veteres nomine herba Penlephylli ossicinalia erant. Hipp. ii Surpat rad. ex aqua ad potionem in febribus tertianis 47 ) et ardentibus 497) b) Albam lanuginosam altioremque quam nigra ΡΟ-tent illam argenteam silia nomine Herb. Argentinae uritea officinalia): in cataplasm. ad tendinem praeciSum Bilmo Ven

99쪽

Ρunica Granatum L ., fam. Granaleae, patria: Asrica septentrional. Cujus Hipp. exhibuit fructus mala punica Romanorum, Optima ex Carthagine accipientium) Succum, corticem Granati f. Malicorii σίδιον ) maxima vi adstringenti, et interiorem mali partem - κουκκ60νες Hipp. jam granata dulcia et acida discernit. Mali, inquit, punici SuccuS alvum dejicit, Verum aestuosum quiddam habet. Mala punica, quae

giS refrigerant. At omnium nuclei alvum sistunt 360). Deinde: Malum punicum vires reficit et pituitosum eSt,

et cum nucleo quidam alvum firmat, citra nucleum Vero mo-Vet 529). Fructus usurpavit ad potiones hystericas 532); Succum ex fructibus in pleuritide 475), aliisque in pectoris

'Pους Rhus coriaria L. , sum. Cassiiviae, palr. Europa auSira cujus solia et baccae nomine Sumach. officinales erant. Hipp. Illius, inquit, adstringens ac Diabilis est, et commendat soliuet fructus ad usum internum: ad educendas lochias, menSeSetc. ut pellens 572 etc.) et in pectoris morbis picum Duc- tubus condendum solia ut adhuc in Orienti b3I): externum: contra metrorrhagiam 639), pr0lapsum uteri 267), adsumtum 585, 668) et ad uteri injectiones: ad cataplasmatuin angina 470) atque omnino ut adstringens 426).

Α splenium Adjantum nigrum, sum. Fili es. CujuS herban0mine Adjunti nigri ossicinalis erat. Sprengelius δρυ0ZITλὶριν Polypodium Dryopterin L. sumat, sed huic plantae acri elusilla a Dioscoride descripta deest. Hippocr. rad. uSurpa Vit nil potionem partum accelerandi 623).

100쪽

Adjantum Capillus veneris L. , sum. Filice S. Quam herbam ad usum medicinalem ex Monte Pessulano accipere SolemuS, Unde nomen herbae capillorum Veneris. Cujus jam illo tempore plura genera sorsitan cognita erant, quia et λίφυλλ0ν quod et τρ&χομανὸν, seu καλλίφυτον quod et καλλα τριχον n0 minabatur, adjanium esse dicit Gulenus in Exegesi XIX. 107. Cujus succum Hipp. ut diui elicum et refrigerans 360) habet, et commendat ad usum internum: ad potiones refrigerantes: pugillum cum hordeo et aqua in se-

partum accelerandum 623), contra metrorrhagiam 667), atque ut diureticum contra ischuriam 1226): externiim: si anus prolapsu humore madeat et sanie dii fluet post eiuli 0nem cum

cujus plura Hipp. c0mmemorat genera α) Μελία - Fraxinus Ornus, sum. FraX in . , patr. Eur. austrat. praecipue Calabria et Sicilia, unde mannam calubrinam S. Sicilianam accipimus. Hipp. usurpavit ad sussilum ramenta ejus cum iis Cypressi et rad. Cupressi b75). i) Π0Ms λια s. πολυ/αλία - Fra X inus e X cel Sior L. , Cujus cortex ut adstringens amarum et sebri iugum antea commendabatur. Hipp. usurpavit semina ex Vino ut diureticum