장음표시 사용
451쪽
ρου - , In deliberationibus nihil νtilius est cognitione Κ- is similia enim e ilibus eueniunt. Quare si θη-ος m ei πω ω λ-..talis erit qui se in es historia diligenter exercuerit. Extant in historiis
Praeclara exempla omnium virtutum e quibmian
ιι mus ad imitandi studium accenditur. . Neque ulla a pari est historiae, quae non prosit ad vitam. Vides f ο- is nu bene succedere: malis male ρ Disce qualia conmiu haseunt, tales piarum s esse ct euentus. Vides bonis , multa assera,sis incommoda obiici 'paupertatem. tu igηminiam,exitium,cruciatus corporis,cte. Discei ea mati non esse: nes tantum acerbitatis esse in eis ii excipiendis, quantum gloria in fortiter perferendis. Vides homines improbos abundare diuitiis, gloria, se bonoribus, potentia, Osimilibus t Dis ea vera bο-- na non esse. Nihil enim rere bonum est, nisi quod me-
, homi eos, in quibus est , ct laudabiliores facit. sed sed ii ad intestigendum , ructuosissimam esse hi-soria tractationem. sed quidam eas ita tractant, velli Ammosudio nihil profutura conquirant. Quaruntis viro oculo iustu fuerit annibal, viro Philippus, viro, BOrarim Cocles. Minc ne ludere me putetis, a pinio ii vobis, vidisse me longam ct accuratam dissutations, seminis eruditissimi, Utro oculo male Uus esset Tati-- mu . Is quem etiam istcans dixi, de Vatinio quidem' nsire me, eos certe,qui talia anxiequarerent, mala ipsos viros oculo pii. Recitabo nunc verba Senecae, j. q*i vi hos exuitur.
452쪽
M. Ant. Mureti Seneca de brevisate vitae,ad Paulinum. De illis
nemo dubitabit quin operose nihil agant. qui in litterarum inutilium studiis detinetur. quae iam apud Romanos quoq; magna manus est. Grscorum iste morbus fuit,quaerere quem numerum remigum Vlisses habuiiset; prior scrota esset Ilias,an Odyssea.
Praeterea an eiusdem esset auctoris. Ecce Romanos quoq; inu lit inane studium super uacua discendi. His diebus audiui quedam
sapientem referentem, quae primus quisque ex Romanis ducibus fecisset. Primus nauali praelio Duillius vicit, primus Curius Dentatus in triumpho duxit elephantos. Primus Claudius Romanis persuasit naue conscendere,Caudex ob hoc ipsum appellatus. Pria imus ex familia Valeriorum Coruinus, cum Messanam vicisset, Urbis captae in se translato nomine, Messana appellatus est, paulatimq; vulgo permutante litteras, Messala di- euis. Primus Sylla in circo leones solutos dedit, cum alioquin alligati darentur : aa conficiendos eos missis a Boccho Rege ia, culatoribus. Primus Pompeius in circo duodeuiginti elephantorum pugnam edidit commissis more praelij hominibus noxiis. Primus Metellus victis in Sicilia Poenis triumphans ante currum cetum viginti duxieele
453쪽
elephatos.Sulla ultimus Romanor. protulit Pomerium. Haec Mneca irridet,quato iustius irri- Ium multos, quom hoc tempore omnis in ei modi nugis occupatur industria λ Similia leges in Suetonii Tiberio , cap. o. ct in Iuuenalis Mura . extremanuintiliano lib. r. ct Gellio lib.τltimo.
I I. Quaenam igitur obsauantasunt i Liuiust. Ad illa mihi pro sequi'; intedat animum: quae vita qui mores fuerint: per quos viros, quibbusq; artibus domi, militiaeq; & partum, &auctum imperium sit : labente deinde paulatim disciplina,velut desidetes primo mores sequatur animo: deinde, ut, magis magis. que lapsi sint:tum ire coeperint praecipites: donec ad haec tepora, quibus, nec vitia nostra, nec remedia pati possumus, peruetum est. Locus Suetonis in Augusto cap. 8ρ. Componi liquid de se,nisi & serio, & a praestantissimis,
offendebatur:admonebatq; Prstores, ne parerentur nomen suum commissionibus obsolefieri : Tule quid o alexandrum Magnum imperasse Horatius refert,ct AppuleiuS. III. De Cristo vero S ALLusTIo quid attinet dicere'Nimirum quod de Carthagine, in Iugurthinobedo idem Uurpauit, Silere melius esse, quam pauca dicere : Colligam tamen laquam per Saty-vam, vetera iudicia , ais eclogia r ut quo in precio esse debeat veterum commendatione distat iuuentus, etc. Restit, vi ad eius explanationem veniamin.
454쪽
MNIs HOMINEsJ Fabius lib. 3.Crispus, inquit) Sallustius in bello Iugurthino, di Catilinario nihil ad historiam pertinentibus principiis usus est. quod tamen ipsiemet eum Isocratis o Gorgia Leontini exempla fec se dicite crmulta in philosophicis Ciceronis libris principia reperientur,qua cum ea re equa in quos libro dissuta tur,nihil omnino commune habeant. ex quo consta-
repotestnes siemper νitiosum esse tale principiorum genus:θ in Sastustio notandum potivi, ct obseruanα dum quam temere culpandum yideri. Ipsam potius huius principis oeconomiam νniuersi primum, deinde per partes confideremus. Omnis Hom. J Propositum Sallustio est ο- sedere,quae se causa potissimum impulerit ut adstriabendam historiam accederet. Causa autem haec est, quia ct industriam suam exercere in re aliqua honem ac laudabili volebat ct incorrupta, ac deprauara Rep. quid potivi ageret, non reperiebat. Sed huius insituri ac consili, Aut rationem alte admodum repetit ct ornatam multis, acgrauibin sententiis prope philosophice tractat. Omnis Hom.Jexorditur a communi sententia.
455쪽
omnes homines, qui natura sua dignitatem acpra- stantiam tueri volunt, debent operam dare ut magnum aliquid ac memorabile gerant, quo se pindicet ab obliuione, quo propagent memoriam sui, quo nomen ,ct decus aliquod apudposteros consequantur. Omnis Hom.J Omnes sereres libri legunt omnis pro Omnes,or ita citat Charisius. qui etiam
notat in hoc ipso librofripsisse Sastustium, Omnis
homines qui de rebus dubiis consultant. Vt ostendat virums restum esse.Ηoc autem veteres,ctsinstrum pior =otest, diligentissime tamen obse uabant, o aliud alio loco meliss dici iudicabat.Gellius liba3. .rρ.Virgil. r. Georg. urbisne inuisere
caesar,Terrarumq; VeliS curam. at in e meid. Centum Vrbes habitant magnaS. Idem. Tu
rim in praecipiti stantem. idem. & incertam excus is ceruice securim. Ide lib. ro.Tres quO-que Threicios Boreae de gente suprema, m res quos Idas p ter, & patria Ismara mittit. 1 usiasiunt.llaec finis Priam i fatorum:ct alio loco. Quem das finem Rex magne laboru Ennius. Capitibus nutantes pinos,recto'; cupressos. Idem, aere sul ua. Pindarus ερ α δε αύ- δέρω.Sed o ct mΘέω Homerus innumerabilibus locis feminino genere extulit. Quae exempla ego quas imitatus olim ausiussum vasta aethera disyra in oti quadam ad FLTurnonium Cardinalem. An tanta me vate in tenebras eat
456쪽
388 M. Anti irreti Indicta Virtus λ non ita me pater
Argenteo praesigitis arcu Edocuit Patareus Apollo. . Ventura non te secula nesciendi Ne fama circum limitibus tua Scribetur angustis: sed udam . Linquet humum sugiente penna: vastamq; findens aethera,praepeti. Sese volatu conspicuam feret, 'Quacunq; terras ambit ingens Oceanus genitor Deorum. sic catullus aridam pumicem duersis auctoritatem Plauti: Propertivi aridam puluerem. Si P Lucretius auream funem. perno
Haud ut opinor enim mortalia secta s
Aurea de coelo demisit funus in arua. Cum in promptu esset: aureu3 e corio.Sic in Verre Cis Ita in manifesto peccatum tenebatur, victi
impudens fuisset in facto,tum impudentior
videretur,si negaret. Sic irim, Peragusto freta diuisa. Illi enim teretes, o delicatas aures habebat. Omnia non νocum modo, sed ct litterarum mometa, ac pondera subtiliter examinantes. nos ad hia deliincias obtusiore, o hebetiore palatosumus. Qui sese st ud.J Nam cum ο λόγω a ceteriι M-minibus distinguat hominem,qui nihil gerunt αξιον
λογου. videntur abiicere ac deprimere id quo excetate e cum iis,quae eo bροο istant exaequare. Plutaris.
457쪽
n libello defortuna. εἰ μὴν νοw1δὲ λόγον ὁ ανθρωποφφεν , τῆ βίαν τῶν Neίων.de studii &studendi raria significatione confluendi Grammatici apud Macrobium. Summa ope niti J Ennius. Summa nituntur opum Vi. SilentioJ id est,ut peraeque de ipserum, o vita, ct mortesteatur. quemadmodu ipse infra loquetur. Nes enim probanda est vox Epicuri, λαει βιώσας. Nes illud Ovidi'. Crede mihi, bene qui latuit, bene vixit.aut istud Horatis.Nec vixit male qui vivens moriensq; fefellit. Immo vero optimus quiis , ut ait Cicero, honoris,& gloriae studio maxime ducitur,cr maxime laborat, qui desie apud posterossermo,quae opinio futurasit. Iras recta
Veluti pecoraJ Ipsa corporis humani chomario nos admonet hominem non terrestria o caduca, sed coelesia ct immortalia flectare debere. Natura
enim,ait citc.r.de legibus, cum ceteras animan
tes abiecisset ad pastum, solum hominem erexit, ad coeliq; quasi cognationis domiciliiq; pristini conspectum excitauit. Notasunt O illa Ouidi'. Pronaq; cum spectent animalia
458쪽
M. AnzMuretianimi potius quam corporis viribus gloriam quarem
Animi imperio,&c.J legendus Plato in Clit
Et quia vita ipsa qua fruimur breuis estIVirgil.Breue,& irreparabile tempus,&c.Ouidis Cum volet illa dies,quq nil nisi corporis huius,&c. Et Horatius. Non totuS moriar m gnaq; pars mei Vitabit libitinam. o anu rex Ennius apud Ciceronem. Nemo me lacrymis
Nam diuitiarum J Solon. Αλέ- λοις
Virtus nec dari nec eripi potem Seneca. Sed diu J Dixerat rectius sibi νideri, ingenii, qua virium opibus gloriam quaerere. At Obiicere poterat aliquis,maximamgloriam, o maxima nominu celebritatem rebus bellicis comparari. Bella autem magis corporis, quam ingeni, piribus geri. ex quo esci, ut non minor corporis quam animi viri bus,aut maior etiam gloria quereretur. Ac reru quia dem bellicarum maximam gloriam esse, testatur G-cero,cuius bacsunt in oratione pro Murena. Ac niamium, dicam enim quod sentio rei milit ris virtus praestat ceteris omnibus. Haec norem en populo R. lia e huic Vrbi aeternam glo riam peperit: haec orbem terrarum parere huic imperio coegit. Omnes Vrbanae res, mnia
459쪽
In sallustium Nolae. 391mnia haec nostra praeclara studia,& haec forensis laus,& industria,latet in tutela & praesidio virtutis. simul atq; increpuit suspicio
tumultus,artes illico nostrs conticescunt. O certe Marathona, Thermonias, Salamina, Plateasnν eruditi homines, o in Bibliothecis suis abditi: sed sues,ct ad bellica munera diuturni subdio laboribus exercitati nobiles reddiderunt. Quod fi ct bellicarirtutis maxima gloria est: ct bella corporis magis viribus,quam confisio, ct prudentia administratur: periculum est,ne non satis vere dixerit Sallustius, rectius esse, ingenii quam virium opibus gloriam quaerere,ctc. Sed Sallustius huic rei obuiam iens,ait, diu quidem dubitatum fuisse virum res militaris,oc. Sed tandem constitisse in bella plurimum ingenium posse.Certe enim exercitus qua-ιibet magnus, si ei costlium dest, similis est Polube-mo excaecato. o vere Horatius.Vis consilii expers mole ruit sua.Nes statem aut Diomedem,qui robore valebat, fled Vlrxem vocavit Homerus ομορ
utatsibi dece miles Nestoris,oc. Itas Pallas eadepraest consiliis o B Dahι περι-ειλας απαρ μὶν το ADLquod apud Cicerone sic redditur. Co-silio cuius laus est attonsa Laconum. Fabius Maximus,consilio vim annibalis vicit. Romanins
460쪽
Inter mortalesJ Gellius cap. a Iib. 13. Nam &priusquam incipias J Isocrates βου-
Ita utrunqueJ Horatius. alterius' Altera poscit opem res o coniurat amice, Sic apud Homerum. αν δὲ Δ''χομένω. ct propterea Iuppiter. -υ-κυτρουιλωψAΘλη παντα ta m. Nam in terrisJ Idem testatur Herodotus lib. LIustinus.Cicero a.de g. e legibus. ri t. I. πο- '
Cyrus J Drum siseriorem dicit, fragis nepotem,Camb sis suum, qui a Medis ad Persas imperium transtulit. de quo ride Herodotum lib. r. X noph. in Padi a Dri.Lacedamovi, terra, aAtheni enses mari, to in Gracia ηγεμονες erant. H Thu-0didem. Sed nunquid ante hac omnia, multa alia Aera fuerunt ρ multa enim narrantur de Nino, de Sesο-
ride rege e Enpti,de Tanai rege Suthiae. Sed Antiquioris historia, virecte ait Aristoteles, pro fabulis haberi solent. supra ori maioris tempora, Sastu imporibus, prope omnia fabulis inuoluta erant.