장음표시 사용
11쪽
Defructio vel subuersio , quam mosita Graeci vocant, espropositae alicuius rei reprehensio. Subuertenda vero neque manifesta valde, ηequeprorsus incredibilia ,sed ea quae velut mediae sunt conditionis. πtet autem quum subuertere aliquid voles,primum eos reprehendere qui dixerunt, de
inde fιbiicere rei expositionem, postea ipsam subuertere bis partibus,obscuro videlice incredibit imposissili, nou cobaerente, indecoro, inutili. Hoc autem proxercitamentum Omnem propemodum vim artis in se complectitur. Exempliι. Poetarum coarguere ineptiam obsurdum mihi videtur, Primum resquμm veli fidem sibi detrabant, bisque maxime praeter dia r 'ςhφη ittis,quae de djs tam impudenter fabulantur. Prosis estivisis Ο fy 'Peruacuum videtur,poetarum ullam nos babere rationem,qui deorum,quorum cura omnia gubernantur, nullam ipsi babeant curam. Eigraue quidem videretur,qui uis ab ipsis deorum in fabulam missus esset: Apollinem vero, quem artissuae ducem videri volun impudentiae suae materiam esse, quis vi qui aequo animo perpeti fit Libet ergo audire qualia de Apolline Daphne confingant.Dapbne,inquiunt , ex terra Ladonequesuuioprocreata es. Hanc ob egregiam stirpem, ' Dis eximiumque oris decorem,Phoebus adamavit:cupiensque deus resinguere desiderium suum, aspernantem fugientemque sequutus essed comprehendere nequiitrverum terra mater, absumpta filia,sorem eo quo puella nomine, pro ipsa exhibuit ipsam vero in arbustum vertit: cuius rami propter desiderium puellae in coronam Olbis Tripodi dicatisιnt,flos vero in mercedem cest diuinationis. Huiusmodi quide seunt quae
illifabulantur:quae quam si inpromptuconfutare, bi facile
12쪽
liquebit. Dubne ex Ladore O' terra procreatae β. Quis orota demes ut ex bis que qua nascipo se credat Ipsa homo fuit: illi autem diuersa oesua uters babebant natura. Quomodo vero Ladon terrae coniunctus est an quod aquis ipfa inudat' Quin omnes ergo fluuij,terrae mariti dicatur, quiι nullus ipsano aquis suis irriget' Quod si exfluuio bomo nata est,quid ni ex homine fluuium quoq; nascipse credemus Qui minus enim tales ex filiis poterunt gign qua ex qualibus ipsi prodierunt Ia quo pacto nuptias fluuii terraeq; nomiuanti Setientiuerim coiugia est,terra autefluuiusq; sensus sunt prorsus expertes. Ipse vero Daphne viri; paternum secutagenus, interfluuior numeranda ess an pater filiae bomo putandus verue o oncedatur poetis nasii Dapbnen ex terra π Ladone. Nata ergo puella,apud vim enutrita est Vt demus enim nasci ita potuisse,ut educaretur erι tamen no potuit.Ubi enim versata espuella'Hercule apud eum qui enuit. Ecquis ergo
homisiι vitam in fluuio ducit obliuiscetur enim naturae suae puter, citius que submergetfluctibus,quam alet.Vera subterra apud matrem habitauit. Latebat ergo,nulliusq; assectui in
occulto posita patebat. Cuius aut e latebat decorinultius auiis muri mouere desiderio potuit. Visis hoc assentiamurpoetis' Quomodo tandem amauit Deus, o impotenti assectu a natura sua degenerauit Amor enim omnium quae humanas solicitant mentes,molossimus est. I tu autem videtur,graui fisma naturae nostrae dijs quoque attribuere.Nasi omni ex parte nostris teneantur incommodis,qua in re mortalibus praesabunt Nihil autem malorum esse quod non exepertatur,certueriis amore quod omnium psimu est horqueatur. Sed nesdiuisa natura banc aegritudinem capi neq; credibile est Phae
13쪽
ΡROGYM NAS MATA. bum adamasse.Insequens vero puellam Phorbus, quomodo ab ea visius es cursu, Dcus ab homine es Viri enim mulieribus praestat, a deu femina superauit o quae reliquis hominibus par esse non potest,ei deus cessisse credet ursQuamobre autefugientem puella mater excepit An quia malas nuptias putauit Quomodo ergo ipsasafla est mater An vero bonas credidiis Cur ergo bonia id fuae inuidit 'Aut ergo mater no fuit, aut mala fuisse matre constabit. Quid ita vero terra fresistisi a veribus dissensit, fenditque Phoebum flium auferens, τursumque reddita eiusdem nominis arbore ipsum oblectans Non debebat gratificari illis offendere ipsum volebat. Quare demia deus arbore illa tripodas coronauites Arbor enim desiderii Dis merces, diuinatio vero virtutis es indicium. Quomodo ergo Deus coniunxit ea quae natura repugnant s Quid aute ita mortalis causafuit nis vero immortalis: Sed missiti neque enim plura de poetis dicam, ne ipsorum ineptium longius infectando in eandem quam in illis reprehendo vanita. tem videar incidisse. Confirmatio siue asseveratio. VI. Catasteuciboc es confirmatio vel asseveratio,s propostae rei comprobatio. seueranda uero, quae neque prosi smanifesta sunt, neque omnino fidem ut feri posset,babet: s d
quae medii quodammodo suntgeneris. Oportet autem asseue rantem contrariis uti eorum quibus defruentes utuntur. Primum enim laudet eu qui dixit uod a sevcrandus:deinde re exponatipostea contrariis eoru quae diximus supra, coprobet V am:pro obscuro quidem manifeso,pro incredibili probabili, o p ibili pro imposibili, π cobaeretepro repugnate, πdec te pro indecoro, O coferente pro inutili. Sane haec quos
14쪽
Primulaudat eos qui dixearunt quod aseseueradu est. Deinde rem exponit. Postea eopro
exercitatio omnem vim artis intra Ise complexa est. Exemplum. Poetas quisquis vituperat , ipsas mibi , tuperare Musas videtur. Si enim quaecunque canunt poetae, Musis ia-
fiucti profundunt,quidni plane Musis bellu indicit,quipoe
taruπreprebendere conatur iuuenta es Ego quidem quicquid poetae dicunt,maiorem in modsi laudo: potissimum vero quod aiunt Dapbnen a Phoebo esse amatum. Quid rogo tandem
tam procul a me abhorrens istud babet S Daphne inquiunt δ
terra nata di π Ladone. An hoc ergo tamprorsus incredibile Nonne rebus omnibus aqua π terra sunt origo' None semina rerum omnium elementa praebent' si vero quicquidgignitur procedit ex terra G aqua , nimirum Daphne eisdem orta est, quibus omniatrincipi s,Ladone S terra, genita scilicet inde,vηde cunctaprocreatur. Superabat autem Daphne facie reliquas omnes. Recte quidem. Quaecunque enim ex terra se proferunt,primo vellat natiuoproprioque consticus decore,pulcberrima videntur. Multa enim imitatio decoris,puI-cberrimis quoque rebus tempore acceditequae vero nata priamum,videnda sepraebent,ea veluti quae nullum adhuc dec ris sui damnum fecere , blandissime oculos nostros morantur. Recte igitur Dubne forma praestaba primum ex terra procreatu. Phoebus igitur quum decoreseverante omnes videret, amore ipsius est captus. non iniuria. Quicquid enim in terrises,quo res vllaesunt consticuae atq; admirandae,id es omne adjs ipsis tributu. Si vero bonoru omnia amabilis in primis spulcbritudo, quid mirumsi iucundissimum deorum munus,desiquos babuit amatorcs Quae enim dij donat, ea desiderunt omnes. Conabatur autem amans deus desderi uo mederi. se enim res babet: Virtutes non ne conatu maiore comparatur,
15쪽
PRO GYMNASMATA. γρο labore opus es quisquis eo assequi velit. Hinc ergo conabatur desiderans,nec tamen desiderans comprebedit. I ensenim est virtus,nec ad extremam ipsius metam quisquampo- resiperuenire. Aiunt igitur amare Phoebum,non terram scilicet nec deorum male latem vanis commentis dehonestantes, sed virtutis ostendentes natura Norat enim persequens Phoebus id quod sequebatur. Fugiente autem puella, mater ipsam excepit.Cuncta enim quaecunque sunt mortalem sortita naturam,qualis O' i afuerat Daphne, unde orta sunt, eodem reuertuntur. idcirco in terram cecidit Daphne,ex terra prognsta. Accipiens aute puellam terra,pro ima reddidit arbustum. Vtraque enim terrae sunt opus: π in ipsam homines recondu-tur,ta' ex ipsa arbores nascuntur. Procreatum autem arbustum, Apollinis bonori dicatum est.dii enim extra complexum prouidentiae pude ne arbusta quidem reliquerunt sed coronantur enatis: πprimitiae prodeuntium e terris, j is sacrantur. Sed oe arbor diuinationi acta est merces . Conueniens πboc puto.Puellare enim nomen continentiae tribuitur: π dare res onys, ex continentia procedit. Quoniam enim voluptatum expers puella est ,virtutibus confecratur. Neque enim posset capaxfuturorum esse aedis contaminatum voluptatibuspectus. Propter haec ergo poetas ego admiror a laudo, ipsuει-que veneror carmen. Locus communis'. VII.
Communis locus est oratio, bona aut mala quae alicui insunt,augmentans. Distus autem Ut communis,quoniam communiter omnibus eis couenit,quibus ea res de qua agitur, in-eR.Oratio enim in proditorem, omnibus in commune prodiationi obnoxiis aptatur. Videtur autem velut secundae oratio-
cohaerente. Decente. conferente.
16쪽
vi-conclusioni similis: ideoqueprooemium communis locus non babet.Fingimus autem aliquid prooemii simile, exercendorum iuniorum causa: positoque eo subhcies primum caput ex contrario binc rei expositionem:non quidem tanquam doceas nota enim res s)s d ut exasteres. Post bac asseres comparationem qua ex collatione id de quo agitur, in maius e tollas.binc sententium vel mente, caput videlicet quod ita vocatur,exprobranr fuHi intentionem:deinde digresione conie- Rurali antecedentem vittam in criminum fglucionem deuocabis post id velut mis ricordiae occurrendum est: tum velut postremis exercitamenti huius locis,legitimo,iufo,utilil ibi-
Prius proaec I bonesto,euenturo concludendum. Exemplum. Quem-m . admodum legibus constitutum est,ipsaque apud nos iudicia cesuerunt,pendat Iegibus poenas is, cuius scelere nec leges fuerant amplius permaburae. Quod si praesenti absolutus iudicio, aequabiliorem populo seseforet praebiturus, esset forte quod
quis illi remitteret poenam. Quum vero elapsus inpraesentia, si longe violentior futurus iniustum certe fuerit futurae t - . rannidis initium praesenti delicto condonari. In reliquis autem po ti,fivi' fortasse non magnum iudicum periculamfuerit, i quavis nocentem impunitum patiantur elabi. Urannidis vero assem-tae si absoluatur, certum est ad iudicespraecipuum pertinere
discrimen, quos cum ipsis iudiciis sublatum iri costat potiente
Ex c-traris, rerum oranno. Videmini autem mihi iudices in eiussolum quod in praesentia est,contemplatione mente babere defixum, virtutis seueritarsque maiorum nostrorum obliti quorum iustius erat reputare animoque proponcressententiam,qui nobis velum maximum incomparabileque munus rempublicio-mni dominario ne solutam reliquerunt. Optime quidem ilh a
17쪽
PRO G YMNASMATA. gque rectissime. QEaudo enim fortuna ipsa varietate sua iu- constantem se diuersamque hominibus praebet, proinde mentes quoque bominum ad recte secusque agendum multiplici
flexu trabuntur. Hinc in equalitati fortuvae egum aequabia tem opposuerunt, institueruntq; Republicam velut unum ciuium oviuium sententiamfacientes, tfortunam nunc prementem res cuiusque, nunc extollentem, legum coli lautia aequa' h
ret.Cuius iste aut immemor,aut coutemptor potius celsi fismosecum consilio instituit,ut Rempublicam deleret,ialiaque secum disserebat: Quorsum hoc ergo per deos immortaleis supra omues positus,omnibus me patiar aequari Frorsque sermitto cumulare opes mihi fortunam si eadem quae reliqui faciam, eadem feram: collecti pauperes iudicant quod pauperibus videtur. Lex est, mιb uepraefertur. quo que ergo baec aut quis erit his modus occupabo arcem, πpe fime perituras longe abigam leges eroque reliquis ego lex potius , quam reliqui mibi. Haec secum ipse cogitabat: nondum vero votorum suorum finem assequutus es: obstitit enim beneuolentia deorum . Q uid ergo non iniquissimum
est propter ea quae frustra covatus est summam dijs gra
tiam debemus propter eadem haec bunc hodie conseruara Sceleratus es homicida sceleratior tamen multo oramus. IL comparatis. Ie enim unum,qusquis issuerit,perimit:bis vero totas conuellit riuitatis fortunas. Quato ergo minus est parum offendere,
quam occidere omnes: tanto contra es quι hominem occidit, grauior es t ranus. In abis aut e reis euenit pleruque,ut tametsgraui ina admiserint,mentem eximant detisto,animό- Sententia , rque defendantur. Solus autem tyrannus Muciam non ba- ς' exproin
be ut inuitu e dicere queat tantum scri s suscepisse. Nun Σ ., is
18쪽
Digre ioco aiecturesis. nistricordiae
APHTHONII SOPHI ITAE quae si inuitus Urannidem aggrederetur, esset fortasse ratio
aliqua bulas ipsum conatus a fluere. Verum quum ante at- tetatam rem,multum secum d&q, deliberauerit, quomodo iustum cuiquam iuidebitur culpa carere ipsum, qui ante opera
mente quoque factus es t rannus Abi ergo quicunque in ius
vocantur,praessentis solum criminis rationem reposcuntur: spropter prioris vitae rectefacta pleruque praesentibus ignoscitur. Solus vero iste utriusque temporis iudicia subeat oportet. Liquet enim immoderatapraeterita tulisse ipsum,quibus ad tantumfagitii peruenit: π praesentia certe praeteritis Ionge sunt molestiora. Itaq; virorumque det poenas eoru quae ante, 9 eori; quaepraesentisceleris conatu deliquit. Libet autem videre,cuius preces praesenti ipsum discrimini sint exempturae. Liberi nempe Verum quum supplicares vobis, entefi que illos videbitis,putare assere vobis seges,quarum vos res ectu moveri multo restius es, quam liberorum ipsius. Illorent 'eratae dominationis fuerat rebcturus baeredes: I es vero quod iudicandi decernenesque de ipsopotestatem habetis,praestant. Itaque per quas quod iudices sis, vobis datur, pro eis iustiusfuerit vos sententiamferre. Si enim reRe leges iubent eos qui patriam liberan bonoribus prosequendos efferrelinquitur necessario, i qui inseruitutem deducere ipsa
conatur,puniatis. Iustum autem est, ut tantum vobis de usnarum,quantum ipse sceleris admisit. Proderitque corruest rannus sutum enim legum confirmabit. Expeditum autem
de ipsofumere supplicium. Neque enim quemadmodum ipse ad asserendam Orannidem; atellitibus, ita vos ad depellendum ipsum auxilijs opus babetis e u ficiet iudices sola ve-fra sentetia,cuius quum a republica ius potestat s accepe
19쪽
p ROGYMNASMATA. . Oritis,pulcherrimum quoque erit pro Reipublicaesalute ipsam Ηοηestum.
experirificilique cognitione totam bancpraesenem v ML Euentatam dispotestatem auferetis. Laus. VIII. Lauses oratio, bona alicuius enumerans. Laudandae veri rsunt person res tempora,lochratione carentia animalia, πplantae. P ersonae, ut Thucydides,aut Demosthenes res,vt iu filia aut temperantia: tempora, t ver,aestas: loci, utportus, horti brata animalia, equus,bos plant ut vites,olea. Laudamus vero π communiter, o singulatim. Comuniter,ut o renessimul Athenienses: priuatim,ut Atheniensem unum aliquem. Haec vero diuisio est laudis. Dilbones autem ipsam hoc Dis pacto: primum prooemium pro qualitate rei pones. Inde sub- dis. iselasgenus, quod diuiditur ingentem patriam, maiores π. patres. Post id educationem explicabis,quae institutione, artes legibus continetur. Hincpraecipuum laudum omnium caput subdes, resgestas: quas diuides in ea quae sunt antini, Squae corporis sunt, o quae fortunae. Animi,ut quae fortitudianis sunt, quae prudentiae. Corporis, ut decorem, velocitatem, robur. Fortunae,potentiam,amicos, opes. Addes deinde comparationem,qua id quod laudatur,alteri collatum tollatur in maius Postremo epilogo qui precationisimiliorsit, concludes. Exemplum, Thu didis laus. Digni sunt quos laudibus Prooemiunt. prosequamur,qui utilia vitae inuenerunt, atque quorum industria pulcberrima rerumfacta sunt locupletiora: e inuenta honesta illorum ingeniis accepta referri par est, qui ea in luce
protulerunt merito ergo Thuc dides oratione mibi cclebradus 6ὶ, qui ipsiplurimum attulit ornamenti. Omnes enim de ulla humanarum rerum parte bene meritos aequum en vene-
20쪽
rari: Thucydidem vero eo magis, quod pulcherrimo onivium illustrando curam suam impendit. Neque enim quicquam eloquentia pulchrius, neque Thu dide quenquam bene dicendi gloria praestantiorem iuuenire est. Nactus autem Thucydides eum est patria, quae σ vitam pariter illi er erudιtιone praeberet. Neque enim alio in loco natus es, quam unde omnis bene dicendι ratio profluxit: originemque vitaesortitus Albenis, reees generis babuit sui autbores. itaque ab ultima protiuis origine,clariore maiorfortuna est illustratus. Vtraq; ergo babens, a generis amplitudine, o ciuitatis flatum popularem, quo clarior utrinque feret, i ab utroq; adiutus. Ne enim ad iniustas opes potentiάmque dilaberetur,aequalitate legi; p bibit' est neve in obscura reliquae plebis vilitate delitesceret, felicitate generis est cosequutus. Talibus igit ur procreatus,
in Repub. interque leges educatur, quoes certe optimas elye νιω magistras in confesso est. Inter leges autem armάque viue re instituens, eruditioni simul atque rei militari operam dure decreuit:. neque udia in armis deserens, neque arma,vtprae cipua prudentiae partem, relinquens .vnόque conatu duarum diuersarumque artium cura babebat, coniungens ingenio pariter ea quae natura sunt separata. V t tandem ad virile per uenit robur, occasionem quaesiuit proferendis eis quae pulchro fuerat in aetate meditatus.Nec defuit casu,bellumque protinus est ortu ipseque res ab uniuersa gestas Graecia literis co plexus,posteritati mandauit,conseruator eorum e velutiu-
aurator, quae bellorum deleuit iniuria. Nec passus est quod quisque goit,temporiιsitu aboleri. Ex ipso ergo cognoscitur captam esse Plataeam,scitur Atticam esse vastatam, tenetur Athenic um cIasibus Pelopones oras esse nauigatas. Cer-