장음표시 사용
31쪽
ino tuetur ipsam, rectius boc sibi conueniet nomen, quam ea qua gloriantur Athenienses. Hanc autem sicuti se babet, ita oratione quoqueprosequemur.Clivus quida medio e solo extollitur, ingenti insublimestatio se proferens. hunc arce vocat propter utraque ibaec, o quod hostes arceat, o quodsi is urbis arce,id es summo ocata. Viae ad ipsam ducunt duae, sed disimiles. Hae enim via est,illa vero patet ingressus: mutatisque proinde nominibus id ipsum quod sunt, vocatur. Haenaqueparte pedibus quanuisparatus edi' expeditus accessus est, capaxs curruum via.Illi verὸ quae curribus invia est, adtaditae sunt; calae, radusque supragradum ex inferiori insubiime deducensi. nequeprius quam centenarium expleuerint numerum, siuentes:idemque numeri est viaequemis. Vestibu- Iuri deblae gradus excipit claustris mediocribus obfirmatum, quatuo '; sublimes π maximae columnae, quae vias omnes ad unum deducunt ingressum. Columnis bis alias minores, pluress columnas domus obtedit, quae colore vario constucuae, eximiumpraebent loco ornatum. Testum autem diaetae in cireulum circumaAum ingente multiplicems imaginem comple-
Ritur rerum.Introeunti autem arcem locus offertur,quatuore dems aequis lateribus 'diuiseus: proinde quoque tota aedia μὰ figura escitur quadrata. Aula in medio est columnis imclusa. Eamporticus excipiunt, S eae quoq; aequalibus diuisae columnis, ita in medio dyositis, ut neutram inparte sint nihil quicquam deflexae. Vnaquaeque autem porticus ad obliquam alteram finitur: er duplex est columna ad utranque porticum diuisa,vt illa quidem desinat,bac vero rursum incipiat. Addita autem porticibus introrsum armaria, quibus libri recoduntur: eaque semper, si cui vacet aut libeat legere aliquid, pa-
32쪽
tent, totάmque velat urbem adphilosophiae cultum adhortatur. Alia item Iocasunt ad veneratione deoru vetustorum insituta. Testum porticuum auro difflinRum, vertices coliι rum aere fabricati,auroque superne inclasti. Neque vero auus lex ornatus est, erum alius atque alius:quorum hic quidem Persei continet certamina,ille autem aliud. Media autem
arce columna immest altitudines profert quae lacu ipse facit illustrem. Haud enim in proptu quis quo progrediatur,ta bet,nis indicem viarum bac Dbinde resteRet columna. Quin arcem ipsam terra marique consticuampraestat. Invertice colunae principia rerutrimάs elamenta sunt expressa. Prius autem quam media transeatur,aedificia est quoddam pluribus ostiis patens, uorum cuique a deorum vel lorum aliquo esse inditum nome: duae dehinc Dramides lapideae positae, O fons profluens, Plistratarumfonte baudiaulo melior. Mirandum
etiam id quoque flectaculum eo, quod eorsi qui fabricati sunt
arcem elat uno tanto operi nons ficiete,numerum nomis
que coprehendit,duodecim ; paruer in ipso arcissa ligio costiciuntur artifices. Descenderi autem ab arce mollis offertur locus fladio adsimilis:idq; ipsum loci es nomen.alia item pam te alius quoque ad similia accommodus,non tamen ad planum ferens.Et ornatus Iane arcis pulebritudoque maior est, quam Wpaucis narraripost Quodsi quidpraetermisimus, admiratione rerum in se rapientium anim,est effectum. Sed π quae pro magnitudine explicari nonpoterant,ea relisquere satius est visum. l .
TbGr. XIII. Thesis, id est consultatio, es rei alicuius inuestigandae perorationem disiuistis. Cons stationu autem aliae ciuiles sunt,
33쪽
alia contemplativae.Ciuilissunt,quae actionem babet ciuita- Diuisio e uti accommodatam,velut, An ducenda uxor sit, an nauiganta, μω ρημ' an murifaciendi His enim omnibus riuitatustatus cotinetur. Contemplativae vero, quae ad solam animi considerationem pertinent, videlicet, Anglobosum coelum, an multisint mundi. Hae e enim in usum bominibu non venisu sed metesola per-
uidetur. Differt autem coUultatio ab hypothesi, id est causa,p causa definita est,consultatio vero indefinita. Definitio au- Definitis. remstpersona,re,causa, ta' reliquis,*t, Muri sintne facieri,serquisitio est sinepersona, QMod autem inridentibus Persis
Lacedaemonis consultant muro Spartam circlidare,causa est. Personam enim babet, Lacedaemonios deliberantes: rem, muta Spartae addere:causam vero,inuaderes Persas. Prima autem omnium praeexercitamentorum confultatio cotradictionem o solutione velut quaestio capit. Diuiditur Ussprimc Dius. A. . eo quod vocamus aggressum, q cm prooemii Ioco pones: bine feos.
Exemplum. Si quisquam omni pariter laudare volet, is mihi matrimouium laudet Demissum enim ex coelo est,' μα-que rursus coelum deis impleuit, eosque procreauit, quorum munere paternum bominibus tribuitur nomen: eisdemque
quosprogenui dedit rerum naturam tuendam.In terras aurem acceptum, reliquis omnibus originem dedit: quaequem-gula natura sua fluxa caducaque erant, ea stabiliuitposteritate,aeternitatemque ipsis successone adinvenit. Primum a tem munimὸ ad fortitudinem subeuniaque constanter pericula homines impellit. Quoniam enim uxores liberosique defendis,pro quibus suscipiuntur bella,certum es eo quo adsumenda arma hortatur,eo quoque ut erecti bellorum euentus
34쪽
subeamus, hortari. Quin iustos etiam,nedum fortes homines efficit. Cognationum enim necesitudines iurάs tribuit, quorum restectu metuque ab inferenda iniuria bomines coercete itaque iustitiam simul docet cumfortitudine. Sed apientes facit,quippe quibus cbarissimorumtignorum in citprouid
tiam atque curam quodque maxime quis miretur, sam temperantiam secum affert matrimonium in mediis volupta- . idus modestiae quoque inuenit locum.Legem enim libidinibis praescribens, temperatiae fine voluptates coercet: quaeq; ipsa per se accusatur voluptas,eam matrimonio coniunHam Ludamus. Si ergo matrimonium deos dedit, o procreando posteriatatem omnem firmat fortes item iustosque facitio sapietes praestat, o temperantes, quis est qui nonprovirili, quatenus.c3friam, post sibi putabit esse laudandum sane,inquit, sed cuia
solatio. Iamitatum multarum matrimonium est causa. Fortunam mihi videris,non matrimonium accusare. Quae enim aduersa hominibus accidunt,eorumfortuna es causa,non matrimonium. At contra quae lata matrimonia tribui ea certe nequaquam fortunae accepta possunt referri. Rectius ergo est matrimonii bona laudare, quam accusare mala, quae ex ipsa asseruntur fomtuna . Iam vero si quis maxime bumanorum casuum aduersa volat matrimonio Uignare, nihilo tamen idcirco magis fugie- dum erit.Num squa reliquis in rebus nos ostendunt, ea continuo nos ab ipsarum cura dererrebunt Agedum sngulas excutiamus artes. omnes habent aliquid quod quis accuset. Agricolae procellis infestatur,grandine excutiutur: non tame si quos tempestas offendit, ideo statim agros relinquunt, sed perseu rant colere. Neque nautae si quid ex coelo accidit ipsis, continuo post tempesutem dissoluunt naves , cessantque nauigare
35쪽
tunae tribuentes,ad opes quas mariparauerunt, reuertutur.
Bella etiapugnaeq; militantium absumunt vita non tante quia occumbunt aliqui. circo deserunt militiased quia pugnantes obfortitudinem laudantur,hoc ipso etiam p ceciderunt,gaudent,o instantem fortunae asteritatem praesentis gloriae bono rependunt.Neq; enim propter mala, melioras teda sunt sed bonorum causa γ' serrima perferenda.Nonne ergo absurdum es,agricolas,nautas ite O milites difficultates melioria gratia tolerare,matrimonium vero nobis auersandu putare, quia habeat aliquid quod offendat' Sane, inquit, sed viduitatem mulieribus,puerisque orbitatem assere. Mortis baec mala stat, hanc que nobis disticultatem, circundedit natura, qua tu quide accusare inibi viderisφnon bomines effecit ut dii e ficti accusareque matrimonium quod non dijs mortales coniunxit. Quid instimulas matrimoniu eorum quom est apud mortem causa Quur nuptiar si dicis,quod ipsius es naturae Patere perire eu qui natus es, quocunque tande pereat modo. Quid si occidui bomines quia natisunt,eademque via coniugem vidua
relinquut,natosq; exsoliusfaciut pupillos Quid baec matrimonij dices culpa fer quae silum ab ipssunt natura At ego
econtrario orbitate viduitatems puto matrimonio resarciri. Mortuus est illi pater,eoque nomine pupillus es:reddit rursus alium illi matrimonispatre. Itaq; boc malu no ex matrimonio prodit, sed matrimonio occultatur,' q, matrimoniu no causa orbitatis fed abscodit potius ipsem, brestaurat. Sic viduitate quoque quam obitu mariti attulit natura,matrimonium nouis iterum nuptiis immutat. Quam enim mors reliquit vidua, bae rursus matrimonium viro coniungit: atque velut conferuator/ E
36쪽
muneris su ea quae dedit initio,ablata quoque restituit. Auferre ergo viduitate solit matrimonia,non facere. Pater quoque morte liberis orbatur rursumque alios matrimonio assequitur tque secundo matrimonii munere pater , cui id quod semelium babuerat paternum nomen,erat ablatum.Quid cr-go matrimoni, bona in crimen ipsius conuertis Videris mihi non arguere sed laudare nuptias velle.Quando enim enum rare nuptiarum bona cogis, laudator matrimonii factus es potius quam reprebensor: vituperάUque matrimonium, ut recenseamus laudes ipsius adducis, causamqueprebes munera sua recognoscendi nobis,eo ipso quod crimina tua refutamus. Uo,inquit,sed laboriosa tamen res est matrimonium. rum, sed labores quoque matrimonius ruit, cν auferuntur per nu-stias,quaecunque exercitos homines reddunt. Facilis quidem res et cum muliere soriari quatulum autem virum in thalamo
uxori colu inam quam in promptuleratur puer 'eram sequese profert, in lucem prodies,mox patrem appellat Ad ' dicitur deinde arti alicui discend patris quest laborumpam liceps. In concionibus exinde versatur,pascitque in senectapatrem e prorsus in quodcunque res ipsapoposceri aptum serpitu*c expeditumq; praebet. Adeo non es oratione recensere quanta matrimonium afferat bona. Ingens ergo res est matrimonium, deos procreans, o mortalibus ut dii esse videatur accesse sonepractans. Docetque operatos bifortis atq; iusta, mu queprudentiam O' temperantiam quin o reprehensas alioqui voluptates bonestas facit. Idcirco plurimi faciendum esse
matrimonium inter omnia facile constat.
37쪽
Legis quoque inductionem quidam exercitamentiι esset ι tauerunt. Es enim propemodum tota cause,non tamen omnia quae in causa sunt,intrase continens. Veripersona quidem, sed incertam non omnibus notam:vnde Cr in copultationis
magis es parte, quam causae.Quatenus enim figuram in se babet personae fuerat consultatione: quia tamen prorsus do nitionem no habet,idcirco citra causam sub Ilit. Est autem si Disti Iegis. plex legis inductis,confirmatiopostae legis, atque confutatio.
Lex autem es inuentum deorum,communis constitutio ciuitatis,correctio virisque erratorum, Divisio aute inducendae legis est ista.TraRabis eam capitibus ei dem,quibus negociale: legitimo,iusto, tilio ibili. Prooemiu facies: posq; prooemisi
subiicies contrarium .hinc capitibus praedictis uteris.Unde erboc exercitamenti. a causa differt. Exemplum, Nee mihi vi γυ--- deturper omnia lex ista laudanda:nec rursus ea quaescripta, prorsus reprehendenda crediderim Quod enim poenam adula dulterum interis decerni laudo plane: quod vero iudicum sententia nou ipsist muris Vcctat,culpandum certe videtur. Si nunque largitiouis me 'tu, ne qua iudices corrumpantur, iudicia praeuenit ,fficax nimirum est,cν iniquae nimium erga Iudices mentis. si vero iusta iudicare vos,quemadmodum facitis certe, arbitratur, inia quum esse constat, si lex Iudices quidem laudet, tollat autem iudicandipotesatem. Aliae sane leges, quaecureque demum eae contrarium sum, a quacunque rationeperlatae, discrepant forte ab alienae ciuitatis legibus, sed π alterius rursus legibus coueniaunt. Haec autem sola lex omnibus simul repugnat ciuitatum in litutis. Videmini autem mibi multo remus de hac lege cognituris omnia recenseatis cons Ita vestra atq; decreta. Duces bellorum, sacerdotia, plebiscita, omniaque adeo quae ad
38쪽
rem militarem pertinent, iudicumsubeaut diligentiam. Fit dux ille que iudex constituit sacrificat,qui iudici videtur iusiumque decretum est,quod populisententia perrogatum est.
Victores quoq; praemia non accipiunt bellorum, nisi iudicata. Quomodo ergo non absurdum est, omnia iudicum arbitrium
expectare, solam verὸ praescntem legem iudici;subterfugere' cognitionem Sane,iκquit ed magnae sunt moechorum iniuriae.
Quid aute sicariorum an non longe grauius scelus quid proditores sicariis' quid ite sacrilegos proditoribus an minus videlicet credemus nocetes Attame quanuis deprebes s udicusententia experitum. neq; proditor poenas dat, nisi ὸecernente iudice Neq; perimitursicarius,nisi eo qui accus at, coarguente delictum. Neq; qui numinibus dicata praeripuerunt tuuiuturante quam iudex admissum cognouerit si elusMonne ergo iniquum est,maiora iudicum vindiciae reseruari, ncque quicquaeoru criminis loco,nisi iudici liqueat,aesimari solsi aute adulterum perire sine disquisitione, de quo maxime o inniu cognosci oportebat, quanto rarius id contingere videmus es Et quid refert, inquit,occidam adulterum, an iudicibus tradam, si v-traque via morte poenas luet Hoc interesscilicet, quod intert ramum atque leges, quodque inter Rempublicam o re gnum. Uranni enim es promiscue quemcsique libitum fuerit occidere, heu vero non nisi eum qui ante sit iudicio coulcius. Hocque vel binc maxime liquet, p quaecunque populus σπ' te concionibusperquisierit, de iis postea iudicio cognoscitur. At leges ea quae incerta sunt, puniunt tanquam deprehen se. Populus item disceptatione omnia atque contentione distonit, quo sint explicatiora omnia. Contra vero solus est pro omni bus,qui imperare συranidem gerere decreuit. Quid ergo f
39쪽
multumve intererit occidere adulterum, er iudicumsentetiis puniendu traderes Ad baec quoque,qui perse adulterum occidisseipsum arbitri7 poenae admisit sceleris facit: qui ver ὐ iudicibus tradit ipsum penes illos vult essepotestate iusque animaduertendi. Neminem autem dubitare crediderim, quin aequius sit,eius qui accusatur,arbitrium esse apud iudicem,s a pud accusatorem. Quinetiam quisuo arbitratu adulterii o
cidi alterius rei gratia occidere ipsum aduersum se justicio ne relinquit. Atqui iudicio exbibet serum iustus Bari,praesentses sceleris dolore videbitur ulcisci Vibiliquit,sc grήμiqrci eis, bdabit poenas subito peremptus: alioqui enim medium ad iudicium usque vitae lucrabitur tempus, At cstra porro babebit, solutio. si iudicetur. Acerbis me enim iudicio destinatus deget. Ipsa enim expeRatio masi,malo fere es magis acerba. Suppliciu de iude repetitio poenae cumulusq; , debitur: morieturque saepe, qui tu pro mortuo babitus est,expectationemque babebit exi- tu duriore occisus autem de improuiso adulter,no doleis vfumq; mortis,poenae celeritas aufert. Insensibilis enim exitus, qui ante g expectetur, contingi. diu vero expectatus, vise-mcisolum sat, exaggerat tamen metus diuturnitate tormeta. Age veros libet, considera baec, conferque inuicem. Ille per
seipsum occidit adulterum,nullumq, facit ultionis suae teste: alius iudicibus tradi multosq; adbibet supplicio stectatores,
Acerbior haud dubie vitionis modus, quicunq; oculis effplurium subieRus. Et optabilius alioqui adulteris, utcunque fuerit,occulte perire, opinionem apud plerosque relicturis nimi citiarum causa esse occisos.ConuiRo autem apud iudices criamine, indubitatam iam reus er nullis interpretationibus expositum sit incipanum, er praeter occultam illam mortem,
40쪽
contradictio. Solatio. Nomen. Natura.
apertam exploratamque Iudicum cognitionem. At grauis est adulter,omniumq, scelerum magnitudine Vergressus. C arguatur ergo prius,hinc occidatur: iudiceturq; potius quam
poenas ante cognitionem incerto crimine pendat. Quemadmodum enim sublati adulteri certiore facient procreationem, neque quisequam cuius solius deinceps dubitabit, ubipateriani nominis insidiae adulteria fuerint adempturita quum sit a ulterium publica quaeda rerum naturae iniuria, publica quoque sententisplictatur. Vereor enim ne adulter secreto occi sus,multor post se alios relinquat.Quando enim nesciunt reliqui quare perierit, improbe fasia nihilominus aemulabuntura
atque hoc ipsum quod punitus es timeo ut nomis sit ed iun
AUT HOR IN NOMINATVS DE RHETORICIS.
Mnes res iuxta rhetoricae indagatione disciplianae argumentado confirmantur,aut ex eo quod personis, aut ex eo quod negotiis est attribum. Ac personis bas res attributas putamus, nome,
natura, ictum fortuna, babitum, assectione,studia,confisia,facta,oratione casus. Nomen es quod unicuis personae datur, quo suo quaeq; proprio π certo vocabulo appellatur.Nam de nomine nonnunquam aliquid susticioni ueargumentationis nascitura. vis dicamus idcirco aliquem calia dum vocari, quod temerario π repentino consilio fit. Nam eiusmodi nomina quasi indices morum hominibus sepissime imponuntur.'Ac de natura licet aliquantulum ducere sustι-