장음표시 사용
31쪽
diversam partem eligeret, totidem quot processeri vestigia remetiri cogatur. Cur canis cum ad fluvium venit, si alveus ejus angustus sit, statim transilit, in latior, quam ut illum salta
possit transcendere nihil imile tentates Si praedae alicui adeo propinquus sit, ut se illam assequi posse speret in eam insilit, sin adeo longe absit,
ut eo usque sellare nequeat, irrito conatu se non fatigati nisi quod innata quadam trigonometri de distantiis judicare potest, utcunque sine sensui perceptione quomodo haecinestare possit, ego equidem non capio. At nec Equi ingenio minus excellunt quam Canes, nec minus mirassent quae praestant. Vi dimus qui adnumeros saltaret; qui ad heri ius sum claudicaret, qui se mortuum simularet, pedibus extensis absque ullo motu iaceret, seque quomodolibet tractari, trahi retrahique permitteret, usque dum verbis quibusdam prolatis statim exurgere dc exsiliret quod a Cane a istum totum theatrum, Caesarem Vestasianum qui in Marcelli theatro aderat obstupuisse ait Plutarchus qui terram pede pulsendo numerare videbatur quot denarii essent in solido,cte quod oculo in herum conjecto, observando quoties ille manum leviter movere , totiesque temram seu pavimentum seriendo, praestabat. Cumimus e soramine exiens felem propinquum vitidet, latibulum suum citato cursu repetit, quod stil noverit se ibi tutum sore ab hoste. Si mus mera esset machina , posset fortasse selis aspectus eum impellere ut recto cursi ab eodenisugeret. At quid retrahit murem ad oramen,
quamvis sorte Feli vicinius sit quam locus ubi nunc est ρ
32쪽
Cur Canis in mensam, si altior sit, non statim exsilit, sed primum in proximam cathedram, hinc in mensam ascendis non immerito quaerit D. Cosserim, qui pluribus instantiis prolatis concludit, Neminem tantamsoliniam in Automato osse bona se agnoscere quantam in equis, canibus, iis, elephante omnibm paene Animatibin agnoseimus quod Z nobis videtur. Secundo, into isthaec a communi generis humani sensari sententia abhorret.Quis enim Bruta dolorem nullum pati, nec vicistim voluptate aut laticla persundi, adeoque crudelitatem erga illa exerceri non posse e re concedes Quis tam ferreus est Θ tam ab omni misericordia alienus, ut Animalibus histe graviter amictis diraque Mextrema patientibus non indoleat. Certe vulgus nostrum cum Brutum aliquod letaliter vulnera, tum morbo insanabili laborans , aut dolore quovis vehementi cruciatum videt speetaculi impatiens praestare clamitat ut occidatur, adeoque a dolore liberetur sput ut o fit minJ Quid aliud signiticant lamenta, quere , gemitus, eiulatus, vociferationes, quas percussa, caesa, Vulsa Iam edunt, imo lachrymae quas earum nonnulla ut . g. Testudines unertim scindunt, quam aliquem iis doloris sensum inesse ΘInquies, hoc praejudicium est, cui omnes ab ineunte aetate assuevimus, quodque non facile excutimus, Bruta scit Animantia coῖitare, quod eadem nobiseum qui cogitamus sensuum orsana habeant. At Philosephi melius edocti supra vulgus sapiunt Ego equidem in eorum num ro nomen meum profiteor qui huic praejudicio assiserint, nec illud hactenus deponere potuerint,
sive id infirmitati meae, silve argumentorum ncontrarium allatorima imbecillitati debeatur.
Quasi vero hoc sit Philosephum esse, humanita-
33쪽
. tem uere, inque Brutorum corpora absque ullo crudelitatis sensi saevire possi eaque urere, torquere, dilacerare,animi causa pro libitu tractare, procul omni sympathias affectu. QSi in
Sacrae literae crudelitatem erga Bruta exerceri posse inriuere videntur. Prov. I 2. Io. Curat justa vitam jumenti sui, miserationes auten improborum
sunt crudeles. Qua enim justitia est potet erga machinam quae commiseratio ΘTertio , Considerandum est an Decorum sit Divina Maiestate dignum, tam humiliter sentire de Creaturis animatis, quasi nihil aliud sint
quam machina seu Automata annon humano
generi illusisse videatur Deus, si pro vivis Animalibus, internum motus se principium habentibus, prout hominibus hactenus persitassem fuit, quibusdam tantum ceu Puppis, aut icunculis omni prorsis vitam senia destitutis, mundum replevisset. Si hoc verum sit, est sane cur homo se efferat , superbiat , suaque selius causa
mundum hunc conditum uisse jure glorietur, nec enim hominibus deletis aliove translatis ullus ejus amplius usis ire videtur. Iis qui mediam sententiam amplectuntur,Bruta scilicet dessetati perceptione donari,
men omnino materialia esse, consentire nequeo. Materiamet perceptionem toto genere distare Cartemnis libenter concedo. Dividatur utiquumateria in partes quantumvis Libtiles, minuatas, quomodolibet figuratas,moveatur motu per nicissimo, recto, obliquo circulari sursum deorsum, confusὰ ordinati nihilo propius ad pei Ceptionem accedet quam si Omnino iners da quieta jaceret Quis motum localem, per .ceptionem res esse distinctas non agnosties neu lairius notionem dc conceptum in illius includi f
34쪽
At neque motus inquiunto in rei materialis conceptu includitur , nec ei necessario inest. Materia enim potest esse sine motu Motus tamen est modus quidam materiae Cur ergo non perceptio modus materia esse possit 8 Respondeo, materiam passive se habere admotum nec posse seipsam movere nullam utique habet vim αυτ ινi Τικ-: quam si haberet,
esset quidem aliqua probabilitatis species, perceptionem etiam ei competere posse. et ceptio autem sine actione intelligi nequit. Quin si sensus, perceptio Rei materiali competere, ejusve modus aliquis esse posset, non quidem video, cur non perindein Intellectus d&Ratio, proinde cur non Animam rationalem posse esse materialem seu modum aliquam materiar concedamus. Expediant se si possunt hujus semientiae patroni.
Rationem a perceptione aut sensu separari in nobismetipsis experimur. Inter dormiendum enim cum semniamus, ideas δ imagines rerum satis clare percipimus, rationis tamen usum non habemus quod vel indypatet, quod cum videamus tot absurda, incongrua, Maliena, quae nullam inter se connexionem aut dependentiam habent, vel simul reprapsentari, vel unum alii
siccedere non omnino miramur aut move-mier cum si ratio vigilaret, statim detegeret, ea quae locot tempore tantopere distant, simul existere non posse,nec hoc illiid statim consequi; ut alia i nulla in semniis visa taceam, quae ratio mox respueretri falsi coargueret e Id ergo primcipium quod percipit in homine, si anima sit, sive facultas Animae, distinctum est ab eo quod intelligit ratiocinatur.Cur ergo ejushaodi principium seu Anima ola percipiendi facultate prae
35쪽
No mihi in Animo est integrum de
Generatione tractatum striberes tres tantum celebres quaestiones, quae hodienum inter Philosepho agitantur , breviter discutiam. Eae autem sunt, Primo Andetur aliqua generatio spontanea aut aequivoca Z secundo, An omnia quae unquam suerunt aut futura sunt Animalia individua initio creata suerint, an nova indies generatione producantur Θ aeriis, An Animalcula quae generatione a gehtur & perficiuntur in ovo foemineo lati
in semine masculo hospitantur QUAESΤ. I. An defur aliqua eueratio spoηtanea aut
quivoea Θ Ea cum iis plan sentio qui nullam omnino Animal sponte nasti, nec ullam dari generationem aequivoca existimant. Primb
36쪽
Primo enim productio Animalis ex materia indisposita Theologorum unanimi consensit Creatio est. nipotentiae opus. In prima enim rerum creatione Animalia non ex nihilo iacta simi, sed ex aquam terra, absque ulla praeparatione d dispositione praevia. Quodcunque ergo Agens absque semine ex materia indis posita Animal producere, vel materiam in instanti praeparare potest , Omnipotens est. Verum si Generatio aliqua spontanea concedatur, hoc quotidie fiet. Quodnam ergo efficiens est in his generationibus P num Soldis ille omnipotens non est Num Deus P At ille Die sexto Creationis omne opus absiavit. Secundo, Si Mimal ex putri aliave 'qua materia indisposita produci posset, quid opus est
tanto ad generationem molimines quid duplicifixi quid tanto ad utriusque semen praeparandum vaserum apparati tot flexibus & meandris, tot gyris & circuitibus , ad generosiam illum permatis iliquorem e sanguinei succo ner-veo elicienduini paulatim elaborandum donec debitam persectionem acquirat Apage otiosam hanc, supervacuam generationis pompam. Res utique facilius multo Sc compendiosius pos se expediri ; e pulvere, aqua pluvia ranae, eputri materia insecta momento producuntur. Annon hoc contumeliosum esset in Naturam
aut potius Deum ipsum , asserere illum longum non necessarium generationis processiim instituisse, ambages frustra quaesivisse , ejicia-lnus ergo sententiam hanc Rata apud nos sunto Axiomata illa physica, Natura nonfacit circuitW Natura non abundat in superfluis, nee deficit in neces
37쪽
Tertio , Mea equidem sententia absurdum omnino Matratione alienum esse videtur, Remmanimam, quae interioris ordinis Wignobilior est, posse producere animatam , quae saperioris est Mnobilior vel enim ex materia indisposita illam, producit, cujusmodi productio, ut diximus, creatio est vel ipsa materiam praeparat disponit, quod est ultra vires suas agere,
cum nulla laabeat organain vasa ad eam prae- Parandam idonea, quae, ut diximus, permulta
Quarto, Generatio huiusmodi experientiae etiam refragatur. Si quod enim aliud certe putris materia dc prae omnibus caro putrida, ad insecta generanda aptissima videtur. Animalia enim spontanea si quae sim e putredine oriri omnes statuunt. At acutissimus Viri Franciscus Redi e carne aliave materia putrida nullum omnino Animalculum oriri, si insecta omnia ab ea Elicite arceantur , expertus est. Quinim Malpebius ne terram quidem abf-que semine ullam plantam edere experiendo didicit.
Quinto, Si insecium, si rana, si mus sponte possit oriri, cur non & Equus cur non ite-Phas cur denique non Homo ipse Nec
enim minor Arsi curiositas elucet in horum quam in illorum corporum structura ratio sola cur illa sponte oriri imaginamur, hae vero
minime, videtur esse, quod ab magnitudinem haec non facile visum nostrum effugian: illa vero ab parvitatem oculis nostris se facillime sib.
ducant, Win latibulis occultent, ubi e generationem nec partum illorum observare possumus. Praeterea si nullum sit semen quod speciem determinet, cur non aliquando imo cur
non lapissime novae rerum species producantur Θ
38쪽
quod sextum nobis arnumentum suppeditat. Sexto, Si dentur Animalia aliqua sponte orta, cirr earundem omnia specierum sunt cum iis irae naturali methodo generatione propagantur Θ Cur non interdum, imo lapissime pecies Vae, Hybridae, Androgyna, monitra produ-stunturi Cum Sol sit calor , aut quodcunque aliud esticiens assignare poteris univeis ale Ageri fit, quid speciem determinates Materia inquies; seu principia harum specierum convenientia At cum diversarum specierum semina in omni materia putri inveniri longe verisimilius sit, iri
aliqua celetissimum, cur ex eortindem nixtura
ejusmodi quae diximus novae mmonitiose nimalium species non potius exoriantur. Hlic enim etiam in Animalium corporibus heri videmus ubi semina permistentur,quomodo e com-stixtionein concursu seminis Asinini cum Equino generatur mulus. Cur emciens universale non aeque agit sive principia cognata, sive aliena in ma. teria putri occurrunt 8 Deinde,Cur Animalia haec
sponte genita partes generationi dicatas obtinent, ipsaque etiam ex coitu maris miserminae speciem sitam propagant Z cum ex ejusmodi parentibus genitaru nata non sint. Annon milliet verisimilius est omnia fixo stabilii permatico principio orginei u suam debere PUltimo , Suffragia praestantissimorum
avi Philosephorum , qui 1nfectorum naturam
diligentissime examinarunt, orsimque generationis modum curiosissime observarunt, sentetitiam nostram confirmant Quorum auctoritas
plus apud me valet quam aliorum millera vulg6 Philosophantium, qui comitaturibus praejudiciis abrepti receptae sententia absque ullo rerum
ipsarum examitie mordicus adhaerescunt.
Ii stat, ut elogia omisi otiriciam quitas olui
39쪽
nari merentur D. In ciscus Redi, cujus superita Rinentionem feci qui multis tum argumentis tum experimentis probat, nullam dari ne in Q sectis quidem generationem spontaneam. HiCtamen Insecta illa quae in gallis aliisque plantarum ex e entiis nastuntur excipit. D. Marcellus Ma ubius, ut in Tractatu de Gallis quo nomine praeternaturales omnes C morboses umores c excrescentias plantarum complectitur ollendi verrucas illas .exCrestentias quascunqne in quibus Insecta quaevis inveniuntur excitatas esse vel venenosi cujus dato liquoris vi, quem una cum ovis suis stipi a solia, gemmas aut fructus Plantarum ejusmodi In ista ejiciunt vel terebi is suis aut aculeis foraminaessicientes in ipsam gemmarum aut fructuum
pulpam instillanc vel vapore contagioso ps
rum Ovorum, mortilicationem seu syderationem
producente in partibus plantarum in quibus deponunturA ei denique a vermiculis ipsis exclusis, dentibus suis in gemmas: solia, fructus aut etiam lignum ipsem iaminibus factis penetrantibus unde and a concludit. Erunt itaque GaIae, o reliqui plantarum tumores et orbos emcresceritiae, et i di postra vi , a turbata plantarum ' poge ct Uitiato humorum motu excitatae, quibus inelus ova se an: Aialcula velut in utero foven
parti ' qu si exoriantur novam exoptantia auram.
in Joannes Sae amniindam, qui in Hi loria ita I ectorum generali assii mat, quod in tota natura nulla et tur ici rario accidentalista spontanea, γ*rum omnia Aia alia generatione propagari, postea de Insectoriana e Plantis generatione agens sic infit. Nos firmker credimus, impossi-hile esse experientia piobare ulla omnino Ιme stae plantis prodire in nasci, verun i e contra
40쪽
mihi satis constat, Animalcula illa non aliam ob causam plantarum partibus includi, quam ut inde alimentum hauriant. Verum quidem est, certo consi antii immutabili natura ordine vi. dere nos multa Insectorum genera speciebus nonnullis plantarum fructuum velut propria assigi. Sciendum tamen est, illa omnia ex viminibus Animalculorum sui generis ibidem e. postis oriri Insecta etenim ova seu semina sua adeo prosunde in plantas demergere solent, ut postea cuni illis quodammodo uniantur, orificio illo seu apertura per quam intrarunt penitus occlus, obliterato, nullo ejus in superficie v stigio remanente Ovia inihi excluduntur, Misaelus enutriuntur usque dum debitam persecti
D. Martim saper nostras, Notis in Goedartia In ct Num I 6. p. Non enim inquit -- cor ut credam, hoc vel aliud quodvis Animal modo quodam spontaneo e planta produci , aut alii aufecuicunque originem suam debere quam Parenti ni-
mali. Item Not. . in Insech. N. 9. haec habet, si a pontaneam erucae hujus aliorumque Mectorum
Ie rationem pro parte negativa jam sententiam meam tradidi. Hoc certissimum est Cosses hosce ab ovisa Parentibi nimaliba exclusis esse productos, quo
etiam patet mi tutos hos vermes capaces esse arborem adatim terebrandi, id est, pro ipse atimentandi tempore, quae quidem exigua foraminula forte οβ plenum eorum ingressum denuo coalescunt , saltem non sunt oculis nisi Lynceis sectabilia. Addo insuper, quod forsan transmutationem nullam subeant, sed permultos annos sub erucarum larva maneant, quod probe consentit cum obsermationibus meis.
His addi possit D. Antonim Lewemboech Belga, qui eandem etiam sententiam sequitur Literisa Myi i 686 ad Regiam Societatem Londinen a sem'