장음표시 사용
411쪽
3 g ELEMENTA ARCHITECTURAE CIUILIS. ω . II.
eo differt, quod bini lapides ad regulam caesi juxta positi & una tantum fronte conspicui ligentur, intus quoque longioribus totam Muri crassitudinem ada quantibus & fronte gemina ex utraque Muri parte prominentibus.
S c M o L l O N. 3ss. Nimiram duos inter lapides fecun. dum longitudinem juxta positos ponitur imer- medius , qui secundum erastadiuem totius Muri ea uirit. Atque adeo apparet, esse hoc 3Imri genus Graecis preprauia speciem quandam
DE FI Ni TIO R3 6. Isodomum vocatur, in quo lapides quam proximo ejusdem fiant altitudinis, in ceteris cum Inccrto conveniente.
337. Pseud domum appellatur, in
quo lapidcs non sunt ejusdem altitudinis , in ceteris itidem cum Incerto convenientc. S c Η o L I O N. 3s8. Non minus in Isodomo, quam Pseudisodomo saxa diseris esse possunt intra Λώ-xum longitudinis.
DEFINITIO VII. 339. Revinctum denique, Gratis ἰώπυκτὸν dicitur, in quo fronteS tantummodo poliuntur, seu lapidum ad
normam caesorum ligatura constant, quemadmodum in Incerto ; reliqua vero ita ut sunt nata cum materia collocata alternis alligantur coagmentiS.S C u O L I Ο N. 36o. Convenit boe Murorum genus cum Ieo, quod in Problemate praecedente n. q. descripsimul. ΡRo3LEMA UIII. 36 I. Mortarium praeparare. REsoLUTIO. Tres partes arenae sos sitiae & una calcis , seu duae partes arenae fluviaticae & una calcis extinctae confundantur Ac materia maxima vi pinsetur. Hac ratione Mortarium admodum firmum obtineri VITRUVIUS autor
36r. Firmitatem Mortarii Me modo pra- parati loquitur experientia, muliumque inprimis peccatur , si non satis pcnsatar. PROBLEMA IX. 363. Muros Tectorio vestire. REsoLUTIO. I. Cum Muri probe fuerint exsiccati, Tectorium ex calce & arena praeparatum per diversa coria inducatur, ne rimas agat & mox a
conjunctione Muri separetur. Calx autem diu est maceranda & vectibus ligneis arena permixta pim sanda, nec coria nimis tenuia fieri debent, si quidem & firmit tem , & splendorem, & ad vetustatem permanentem virtutem
2. Tectorii coria tria ex opere arenato consecta ubi fuerint exsiccata , successive inducantur alia tria te nuiora
412쪽
3 9 Cap. II. DE MURIS EORUMQUE TECTORIO.
nuiora ex calce & arena subtiliori, vel etiam ex calce atque marmore in pulverem contuso, vel denique
36 cum paries eratisius Tectorio vestiendum , totus lato inquinetur m lignistra versariis figantur eanna perpetua, moxque iterum luto inducto, arrectariis, ac inde demum Tectorium inducatur: ita nimirum erit perpetuum nec rimam allam aget I).
SCHOLION IL36s. Si in Tectoriis pingere volueris; eo lares inducendi sunt in Ado, non in sicco, ut sint perpetui *ecisse: ubi autem semel exsiccata fuerit pictura, nilat amplius in ea
correeadum, ne maculam contrahat.
DEFINITIO VIII. 366. Opus rusicum dicitur, si Muri cxterior superficies Tectorii loco saxis vestitur quoad juncturas exacte ded latis, sed quo ad frontem asperis etsi ad rcgulam caesis: quamvis etiam frons dedolari seu poliri possit.
COROLLRRIUM.36 . Convenit adeo hoc opus eiis, quae injuriis tempestatum valde ex
368. Hine utiliter adbibetur in Portis obium . in infima contignatione AEdium nobilium rure exstructarum σc.
eo tignatione insima ex calae ct arena imitari silent opus rusticum , colore obscuriore inducto , ut saxeam molem mentiatur. ιι Idem loc. cit. f. 333. 3c seqq.
Si muri fuerint spissiores, in crassutudine virgae se reae, quarum crassitudor, 3 vel plu, iam digitorum, per totam Muri longitudinem instruantur. In
utroque earum extremo sit annulus femreus, per quem clavi trajiciantur, ut utraeque Muri frontes inter se colligentur. VlTRuvlus m taleas sive trabes oleagineas ustulatas commendat, quarum extrema ad utramque Muri frontem pertingunt. Si Muti fuerint altiores, virgae se reae annulo tantummodo in fronte exteriore instruuntur, per quem trajicitur clavus satis firmus, alterum ex tr mum in laminam definit foraminibus pertusam, ut mediantibus clavis trabibus muro incumbentibus assigi queant. Ita enim impeditur, ne murus a perpen diculo recedat ruinam .ssidibus min
lusus. SCHOLIO N. 37 I. Talea oleaginea restondent faxis totam mhri erasDud em adaequantibus in rupe, e Griecorum F. 334 . In earum v ro locum succedant virga ferrea, qua Λα- eborariam ferunt nomen. CasARE autore ui antiqui trabibus perpetuis innanimae in Moenias . ita ut eandem cum saxis ad re
gulam caesis baberent altitudinem σ latitudinem , sed longitudinem crassitudini mri a Malem. Binis enim saxorum seriebus interjacebant trabes istiusmodi in eodem strato , sed in diversis stratis Dra trabibas, trabes saxis res ondebant.
413쪽
ELEMENTA ARCHITECTURAE CIUILIS. SeeZ. II.
DEFINITIO IX. 372. Anua est apertura Muri, per
concia via AEdium patet aditus. COROLLARIUM I.
373. Ut adco iustae staturae homo ere cto corporis habitu transire possit; altitudo non minor esse debet, quam sex peduIN
COROLLARIUM II. 37 . Et quoniam latitudo eorporis humani brachiis in ansam extensis ad altitudinem subduplam sere rationem habet; ratio latitudinis Ianuae ad altitudinem ejus
subdupla fieri debet s. 3o . COROLLARIUM III.
37y. Quia partium ad totum conveniens ratio esse debet 3. 14. asin; altitudines Ianuarum in AEdificiis majoribus majores fieri debent, quam in minoribus. SCHOLION I. V76. Minima altitudo Fanuae cum sit spedum, se fiat ut altitudo minima conclavis ad 6 pedes , ita altisado conclavium m oram ad altitudinem Fanuariam ipsis convenienti me dimensiones Fanuaram facile vi iuntur. Illud vero per se paret, Fanuam, per quam acerisus ad aedificium patet, majo. rem fieri debere. SCHOLION II. 3 . Dimensiones nonnulli bas tradunt iis AEdificiis minoribus latitudo Sanua quia in mediocribus 1 vel o, in majο- l
ribus 7 vel 3; in conclavibus primorum 3 , 3 et , 3. , VH 4 , secμηuorum 4 vel 4 , tertiorum 3 υeι 6 I in Templis s vel g; in Portis 9 , Io vel la pedum: unde altitudo facile definitur I. 374ὶ, nisi quod in Portis Urbium fieri. debeat latitudinis, in Portis AEdiam i 3 2 pedum , ne in nimiam
COROLLARIUM IT 378. Commodioris transitus gratia figura Januarum fit parallelograminum rectanstulum . nisi latitudo major qualis est portarum) Limen arcuatum requirat S. 18 .s C Η o L I O M. 379. In Portis Urbium Arcus fit semiaeireularis; in portis autem AEdium altitudoro digitorum At cui sus it. COROLLARIUM U. 38o. Ne pedem facile quis offendat, aut limen prorsus absit, aut altitudinem digiti unius non superet I. ist).DEpl NITIO X.
38 i. Fenestra cst apertura , per quam lumen intra AEdiflatum immittitur. COROLLARIUM I. 382. Ea igitur ratione construendae sunt Fenestrae, ut tanta luminis copia per eas illabatur, quanta negotiis in uno quoque
conclavi peragendis sufficit S. is . COROLLARIUM II. 333. Quare eum nec singulis diebuet anni, nec singulis horis ejusdem diei eadem
414쪽
dem sit coeli claritas , nimia vero luminis claritas sipariis facile arceatur I ea ratione construendae sunt , ut maxima luminis quantitas per eas in conclavia illabatur. COROLLARIUM IlI. 38 . Ut adeo lumen per totum conclaue diffundi possit, supcrficies interiores murorum latcralium ad planum Fenestra rum debent esse inclinatae, ita ut cum lumine carum efficiant anguloS obtusos. COROLLARIUM IV. 38s. Orbes etiam Fenestrarum vitrei non solum claritate praestare debent, sed etiam majores seligendi, ne plumbum nimium luminis arceat S. 379 j. COROLLARIUM U. 386. Similiter cruces ligneae Fenestrarum teneriores & Prismata , quibus Orbes' vitrei continentur, intra conclavia duclivia fieri debent S. cit. P. TAEO REMA IV. 387. Anfra altitudo major esse H lei latitudine. Cum enim lumen desuper delabatur, major m ejus quantitatem admittet Fenestra altior, quam altera latiore idem aequalis. Praeterea altiores a laqueati minori intervallo absunt &hinc lumen per laqucar totum diffunditur. Denique Fenestrae minus latae filmiores sunt latioribus, quoniam mi. norem Muri molem sustentant. Altitudo itaque latitudinem excedere debet
S c M o L I O N. 338. Hine qua in easu necessitatis latiores . quam altiores fiunt Fenestra, nostris Bastard-Fenster, sta Fenestrae spuriae ap
ces latitudinis. Figura earum fit vel quadrangularis , vel Elliptica , raro eari m fiant
THEO REM A V. 389. Si per Fenestram spatium rar-li puri vel exiguum, vel prorsus nultam videri posi parietes conclavium par, ter atque AEdium onosi arum dealbari
Cum enim in hoc casu negetur lumini directo accessus; nonnisi reflexum in conclave illabetur. Quare cum corpora alba copiosius lumen reflectant aliis obscuris vel coloratis; parietes , unde lumen reflectitur, dealbari de
COROLLARIUM.3sio. Quodsi per reflexionem non se ficiens luminis quantitas, aut nulla prorsus haberi queat, obstacula pertunda tur, & ita lumen immittatur. SCHOLION I. 39 I. Germani lumen ita immissum ein- fallendes Lichi appellare solem. Curandum vero, ut quam Maaime directum sit, si baberi potest, cum directum claritaιe vincatroeaam.
ex qua parte lumen sumere oportet, lineami tendi , ab altitudine parietis, qui obstare vias detur , ad eum lactim , cui lumen immitιω- dum , ut appareat, num ab ea linea in at titudinem pro icienti gratium caeci puri amplum videaturi εtenim tum lumen in eo ι co erit sine impeditione.
THEO REM A VI. 393. Si latitudo Amorrarum non fueris
C p. III. DE IANUIS ATQUE FENESTRIS.
415쪽
fuerit nimia , figura earum es re angulum parallelogrammam: an ca F-posio desuper arcuati sunt. Cum cnim Fcnestra rectangula majorem luminis quantitatem in conclave in romittat quam arcuata cjusdem
altitudinis ; rectangula, si possit, fieri debet g. 383 . Si tamen ob n, miam latitudinem firmitas Obstet, arcuata struitur S. I 8ὶ.
ex iisdem in plateam prospicientes u
Postulat hoc commoditatis ratio S. 7 , quam negligendam non dine conis stat S. is .
COROLLARIUM I. 3 6. Fenestre igitur in AEdificiis plebiu minus latae fieri debent, quam in aedificiis hominum honoratioris coa&tionis. S C Π o L I O N I. 397. Non facile probatur latitudo mi nor quam 3 pedum , nec major, quam pedum sex. COROLLARIUM II. 398. Unde ratio latitudinis ad altitudinem fit vel I: et, vel ar 3 s. 3o P.S C Η o L I O N II. 99. PALLADius o in contignatione inferiore addit dupla latitudini partem sex-
TRE OREM A VIII. C . Eenestra superiores eandem la- Tibilaudinem habere debent, quam habent XII.
Sit enim Fenestra inferior latior superiore, pars igitur aliqua Murte abdfundamento firmo destituitur, quod fieri haud debet S. 1 3 ). Latiores ficiri nequeunt supcriores, tum quia liberior luminis ad casdem am us, tum quia altitudo minor potius, quam aequalis conceditur. THEO REMA IX. II. Si Fenestra fuerint reciangula, Murus tamen super iisdem debufri arcurius. Postulat hoc firmitatis ratio , quia superliminare totam Muri incumbemtis molem sustentare nequit. PROBLEMA X. U2. Fenestram ct Januam eum
Ornatus simplicissimus est, si membra Epistylii cum lateribus Fenestrarum atque Ianuarum parallela circumducantur. Si ornatiores dolideraveris , addendus est Zopho s cum Coronice, vel etiam Zophorus cum Coinronice atque I rontispicio : immo Ianuae AEdiuin Columnas & Pilas parietinas admittunt. DEF1NITIO XI. 4O3. Modulus in ornatu Fenestrarum & Januarum, absentibus Columis nis
416쪽
C p. III. DE IANUIS ATQUE FENEsTRIs
est vel ξ latitudinis. Dividitur 3 3
6 q. Coronices, qua ad exornandas Fenestral atque Panuas adbibentur, disserunt nonnihil a Coronicibus ordinum, quia locus non adeo amplus iisdem conceditur, quemad modum ex Tabalis sequentibus apparet.
l ORNATUS APERTURARUM TUSCANUS
Regula Fascia sima Regula Supercilium
IORNATUS DORIC Us Fascia prima Fascia altera Cymat. Dori.
phorus 2 qt.lum. 2 si Cymatium Lesbium Regula Denticuli Regula Echinus Corona Cymat. Doric.
Regula Sima Regula Supercilium
l ORNAT Us IONICUS l illaicia prima
417쪽
31 ELEMENTA ARCHITECTURAE CIVILIS. SULII.
6 ORNATUS CORiNTHIUS I ascia prima
qos. Interdum adhibentur Ancones AB, Tab. ma oris ornatus gratia , tumque coronis XII. evadit larior.
o S. Superliminaria atque Postes ornari solent Versuris tam simplicibus , quam compositis r quarum delineationem in sequentibus Problematibus docemus.
PROBLEMA XI.w7. Versuras simplices delineare. REsoLUTIO.
I. Ducantur ditae rectae AB & BC se Tab. invicem ad angulos rectos in B Fit
418쪽
CU. III. DE IANUIS ATQUE FENESTRIS. 33s
a. Ex Ex I in E transferatur dimidia Fenestrae vel Januae latitudo, ex D vero in D altitudo integra. 3. Ex D in I, 2, 3, Φ, transferantur ulterius utrinque altitudines singulorum membrorum Superliminari convenientium S. V I&4. Ex E in I, 2, 3, 4, itidemque ex I in F, 6, 7, 8, eaedem altitudines seu projecturae eorundem mem
s. Per singula puncta divisionum agantur rectar ad BC & BD perpendicularcs g. i 76 : quarum intersectione Versurae simplices prodibunt. PROBLEM A XIII. 4o8. Versuras compositas delineare.
Tab. Fiant omnia ut in Probi. praeced. XIII. nisi quod etiam ex E versus I trans. serantur projecturae membrorum in I, 2, 3, 4.
SCHOLION. op. Equidem GoLDHAMNos Versuras tam simplices, quam compositas aliter delineat i sed magis nobis arridet figura . quaa cateris Architectis tribat iisdem solet. Eam igitur retinendam esse duximus. THEO REM A X.
4 Io. Janua si in medio AEdiam
ct numerus Fenestrarum qualium utrimque aequalis se qualibus intervallis ari bus ejus atque angulis AEdium removeantur. Si numerus utrinque fuerit impar, Fenes a media ornatu a
cateras distinguenda, ita tamo ut me dia versus dextram fit similis media versus Miseram ; quod or de cateris
notandum. Denique s semerus fine-prarum fuerit mayor , e. gr. novem , Janua cum duabus Fenesris proximis ultra murum reliquum prosera quodam exiguo intervallo potes: quod idem sub inde ab utroque latere fieri debet in AEdibus laturitus. Patet horum omnium ratio ex Eurythmia f. 3I ), cum omni sollic, tudine observanda S. 31 .
4rr. Eadem Gotbmia docet , quomodo ornatas Fenestraram elegamer varietur.
THEO REM A XI. 4ra. Si juxta Ianuam primariam fuerint aliae . primaria major feri mediumque locum occupare, reliqua minores ab utroque latere aqualibus intervallis distare debent. Ratio denuo est ab Eurythmia pe
ΤΗ EO REM A XII. 4I3. Murus , in quo sunt Fenes , minorem crassitiem habere debet, quam inter fenestras intermedius. Alias enim non commodus est pro
spectus & Arcus super Fenestris in illi pondere gravatur, sumtusque inanes profunduntur. Postulat ergo fitamitas & commoditas, ut crassities minor fiat g. 6. 7 , quarum utraque religiose observanda S. I 8. I92. DEpINITIO XII.
414. Per Podium intelligimus Stru-Υy a cturae
419쪽
31s ELEMENTA ARCHITECTURAE CIVILIS. Sin. II.
cturae quoddam genus ante Fenestram excitatum, ut Tubicines inter prandium in eo consistere possint, vel etiam ut inde detur prospectus. Galli Baiacon vocant. Unde intclligitur, quid
sit Fenestra Podio sepia, Gallis , A
mire a Balcon dicta. COROLLARIUM I. r s. Fenestra igitur Podio septa non convenit nisi Palatiis Magnatum, atqueri dificiis in hortis excitatis. COROLLARIUM II.
lumnis inniti , non facile pensile fieri debet S. I 8 γ. COROLLARIUM III.
4r7. Fenestra Podio septa cum aliam similem iuxta se non habeat, medium AEdificii locum occupare , adeoque super Janua exstrui s. io γ & magis ornari caeteris debet adit istar Ianuae, etiam cum Frontispicio, seu Pastigio, atque Pilis p xietinis S. 3I. ηο . COROLLARIUM IV. 38. Ut Tubicines tuto in Podio consistere queant, Podium vel Murulo continenti , vel Columellis circumdari debui, utroque in casu ornatu a Stylobata petito. S c Η o L l O N. AIq. Glet etiam Lorica qaadam ex fierramento parari, prasertim si Podium pen Ie . ne nimis graventur trabes ipsium suse
CAPUT IV. De Conclavibus AEdificiorum, horumque Figura Situ.
' quadrangularis se rectangula s debet.
Ita enim commodior est eorundem usus, cum mensae, scamna, lectus , cistae &c. convenientius in iis loccntur , quam si figura alia quaecunque admitteretur g. Isi, COROLLARIUM I.
423. Quoniam figura parallelogrammi Icctanguli omnium optime in alia minoxa dividitur ν integra area, cui AEdificium superstruitur , eandem figuram habere de
COROLLARIUM II. 4 a. Quamobrem aut quadratum, aut oblongum sit necesse est F. 98. Ioo. 3 36
COROLLARIUM, III. 13. Quia in AEdibus a vicinia aliarum separatis undiquaque, iuxta singula figurae latera lumen haberi potest; non vero item in AEdibus, quae utrinque alias contiguas habent i figura quadrata convenit aedibus a vicinia aliarum separatis, veluuii quae rure excitantur; oblonga vero, cujus latus maius in fronte AEdificii est , in Urbe extruendis. S c u O L I O N. 414. AEdes ab aliorum vicinia separata Veteribus Insulae dicebantur.
420쪽
3FICU. M. DE CONCLAVIBUS AEDIFICIORUM.
Fenestra ; in pocausto sint minimum
dua, ad summum tres s in Oecis misnoribus tres, in majoribus quinque.
Primum per se patet , cum alias lumen non possct admitti in Cubiculum S. 33r J. Hypocausto conveniunt Fenestrae duae vel tres, quia hac ratione optime secundum regulas Eurythmiae exornari possunt, ubivis cum
maxima sollicitudine observandar S. l3i : quemadmodum Experientia do
cet. Sed Geci plures Fenestras inqui. runt, pauciores enim Ob nimiam earum distantiaris ad loca quaedam lumen non transmittunt. Et Eurythmia numerum imparem pari praeserri jubet,
s plures fuerint duabus S. 3I .
COROLLARIUM I. 26. Quoniam latitudo atque distantia Fenestrarum in , disciis majoribus major est, quam in minoribus; latitudo Conclavium in illis major erit, quam in
his, etiamsi idem Fenestrarum numerus utrobique retineatur. S c A o L I O N. 427. Non igitur metuendum, ne retenta in omni aedificio eodem Fenestrarum in quovis Conclavium geηere numero suscienti amplis diri noceatur, quam majorem esse debere in aedificiis majoribus, minorem in minoribus sta communibus nemo non is ritura. COROLLARIUM II.
23. Data latitudine Fenestrarum una eum distantia earundem , datur etiam latitudo Conclavis, cum Eurythmia poscat Fenestras a parietibus intergerinis aequa. liter utrinque distantes.
COROLLARIUM III. 6a s. Cum longitudo Conclavium n,
mia impediat, ne lumen & hiberno tempore calor per tota aequaliter diffundatur ; latitudo ad longitudinem non nimis exiguam rationem habere debet. Conveniunt itaque Iet,a: 3, 3: q,3 3, 6
q3o. Dato numero Fen Istrarum iuxta Iatitudinem ,Edium, & scopo Fundatoris, quot fle qualia Conclavia in eo haberi
possint, faeile judicatur. DEFINITIO XIII. 43i. Lorica vocatur Murus inter pavimentum & lumen Fenestrae hiaterjectus. COROLLARIUM I.
3 a. Quoniam e Fenestris commodus esse debet prospectus I Lorica multo minorem crastitudinem liabere debet reliquo
vitas molis apertaris inferioribus incumben tibus praeter necessitatem augeatur.
3 . Similiter quia commodus ex Fenestra patere debet prospectus; altitudo Loricae non ultra pedes tres metarram habere seu tribus majore intervallo a pavimento haud distare debet.
THEo REM A XU. 43 1. Altitudo Conclavium nec ni mis magna, nec nimis exigua fieri debes. Altitudo enim major ossicit hieme eorum calefactioni & ob Fenestras altiores aestate aestus intolerabilis. Minor aerem non satis purum conservat, quia