Rei rusticae libri quatuor, vniuersam rusticam disciplinam complectentes, vnà cum appendice oraculorum rusticorum Coronidis vice adiecta. Item, De venatione, aucupio atque piscatione compendium, ... Auctore D.D. Conrado Heresbachio ..

631쪽

LIB. IIII. DE RE RUSTICA. 3ΙΟTAribus inpultent aut errans bucula campo Decutiat rorem, o siurgentes atterat herbas. Animatiis

Gaudet enim quiete. Absint& noxia ani noxia api . amantia, luales sunt rubetae,quae simul&flatu laedunt & apes attrahunt, adde picos M artios, meropesq; & hi rund ines,ciconias,araneos,caprimulgos, crabrones,

papiliones, serpentes, blattas. Absint sepicti qualentia terga lacerti Pinguibus astabulis, meropesq aliaq; polucres, Et manibus progne pectu signata cruentis: Omnia nam late vastant,inasq; volantes Ore ferunt dulcem nidis immitibus sum. De i is quae apib. nocet in serius plura,vbi Vallis qua de morbis in comodisq; dicetur,iam sta- editior i tionem persequemur. Sedes etiam in Val-cus commale potius ci editiore loco,sed ubi no resul dioxtet echo sono reciprocate a b. inimica. Echo. Nam hinc expeditius euolat vacui ad altitiora,& onus ae no aegre deuolat. Si villistus i ta patiatur,comode aedificio iungi apiariti,&maceria cingi,sed ea parte,quacite tris latrinae sterquiliniis& balneis li- . . bera sit odor ib. Maxime expedit ut sub Vr ς oculis domini constituatur,cuius inter-IM G. Ventu tutius custodiatur . Vbicunque Omi' sit. fuerint alvearia, quoniam quiete gaudent & accessum oderunt, noeditissimo

claudam

632쪽

claudantur sepimento. Quod si praedo num metu sublimius placuerit, tribus eis latis ab humo pedib.exiguis iri ordinem senestellis apibus sit peruium , aut raris lapidib. quo ipsae per cauernas inuolent, & aues ac rorem effugiant. Iungatur tu gurium, quo & custodes habitent, & con datur instrumentum, sitq; repletum maxime a lucis ad usum nouorum examinunec minus herbis salutarib. & siqua sint alia quibus apes delectentur, & quae languentes requirat, iuxta Poetae costium Palma vestibulum Oingens oleaster eburet,

Ut cum prima noui ducent examina reges Veresuo udetq;fauis emisia iuuentus, Vicina invitet decidere ripa calori

Obviaq; hospitiis invitet frondibus arbos. Aqua pere Adsit si fieri potest aqua perennis,vel ex nis apibus tructa canali deducat e puteo aqua: Nam necessaria. sine aqua neque mei, neq; faui,nec deniq; pulli figurari possunt, unde sic Poet subdit: Et liquidi fontes Nagna virentia musico Adsint,ct tenuis fugiens per gramiua Πu-. U

In medium seu stabit inersses profluit amnis, Transuersat silices O grandia confesxa,

633쪽

Pontibus ut crebris p int consistere. 9 cat. In ambitu hospitii arbuscuis parui incre Plantis menti & frutices herbaeque coserantur, quib. apes cum propter salubritatem tum Spior V gaudeant. tilitatem , maxime dulcis & suauis odoris,quales sunt cithys,thymi,casiae, rosia marini,cunilae,api j,violae medicar,faluisthumbrae,nardi,myrrh*,origani, ter pilli, melis phylli,asphodeli,amaraci, hyacinthi,croci, fabae,sinapi,eruili j,papaueris, meliloti ,rosae,cerinthae , et Lager idoneus in propinquo quo conseratur rapaceum,triticum saginum . Nam horum

fruticum floribus i mpensae delectantur. Genistas circumseri apib. gratissimum tradit Plinius. Ex arboribus gratae sunt, pinus, salix, abies, amygdalus, per sicus, pyrus N pomiserae, quibus nulla in floribus amaritudo. Sylvestres, terebinthus, lentiscus,tilia,cedrus,ilex minor. Upti m a mella colliguntur,ut Palladius testatur,ethymo,secundo loco thymbra, serpillo, tertio rosmarino. Remouenda ex arboribus,taxus,cornus. Oleam procul

esse Pli n. vult. Absit tithymallus, nam quib. pla eo sicut & corni floribus degustatis alui tis Ossenda

profluuio intereunt. Ad haec Veratrum, tur.

thapsiam & absynthium, sylvestrem cu

634쪽

oi Ni ADDHAP m n Aorin meum erum vitare oportet, etsi in vicino

sint,euellant. na&apes perdui, & mel vitiositam reddunt. Et quia samera ulmi se men apib. peculiariter nocet, idcirco in regionib ijs Italiae, q his arborib.costar, ne alueis. raro apes frequentes durat. At vel vel alvearia seu alui, nam promiscue domici' lia apum sic vocantur a scriptoribus rei Rusticae,Aristoteles 'isoni M scribit apud Themiscyram circa Thermodontem amnem apes tam in terra quόm in alueis facere fauos. Conficiuntur aut

aluei diuersis modis pro regionum loco ruq; cosuetudine & opportunitate: Alii

rotunda, alij quadrata, alij oblonga pedes

circiter ternos, Vnum lata, sed ita ut cum parum copleant,ea coangustent, ne in loco vasto& inani animu de spodeant. Aliquos speculari lapide facere alvearia, ut ope nantes intro speculentur, Plinius tradit. Fictiles quoq; commemorat Varro alueos, eosq; oblinendos fimo bubulo intus & exterius, ne asperitate deterreatur.

Sed deterrima e fictilibus alvearia, quandoquidem aestate calorib. candescunt nim tum , hyeme frigore rigent. Optima dsubere aut ferula aut corticib. quod vim frigoris calorisve non transmittat. Pro xima

635쪽

LI ror. DE RE RVsTICA. 3I2ximae stipula viminibus contexta opere

textorio fiunt sesqui pede aut pedib. duobus in rotu dum latis, ac totidem aut amplius pro frequetia examinis alta. Alicubi excavata e ligno arboris dissectae, aut ex tabulis compactis fabricantur, quinus enumue pedum altitudine. Haec quoq;

ne orae a fate feruent nimiu neq; hyeme , .

rigent. T ligneis maxime probantur. si culnea, pinea, i axinea,atq; iuglandis, logitudine qua diximus& cubitali latituta

tudine. Porinsecus aut calce aut bubuli stercoris tectorio obduceda censent, minus en i m sic com putrescere Florentinus tradit.Perforantur obliqu*quo venti leniter insperantes tum aranearum telas tum alia marcesceptia resccent & refrigeret. Oportet habere sem per ad manum alucaria plurima quae mobilia sint &co-mode transferri queant. Na immobiles

aluei incommodi sunt vel ad vendenduvel ad trasserendum,etsi Celsus proba rit immobiles alueos,quod neq; igni ne que praedonib.es ient obnoxij, e si mo aut laterib. costructi. Sunt autem aluei, ut e alsi i γ. Celso Columella docet collocadi in sug modo congestu lapideo triupedualtitudine toti- stituere μdem crassitudine ore tectorio icuigato, porteat.

636쪽

ne lacertae aut rubetae serpentcsq; ascendant. Sicq constituenda alvearia, ut singula binis parietibus angustis contineantur,liberaeq; Dotes utrobiq;: nam & qua prouolant interdum patefaciendae sun i,& multo magis a tergo,quia subinde cu- randa examina: si autem nulli parietes, sic tamen collocentur, Ut paululum altera ab alienis distet, ne cum inspiciuntur

ea quae in tractatione curantur,haerentia altera concutiat,Vicinasq; apes conterat, quae omnem motum imbecillis cereis o peribus tanquam ruinam metuunt. Ordines tres abunde est in altitudine stipe structos,quoniam summum eorum curator parum comode inspiciet. Ora cauearum quae praebent apibus vestibula proniora sint si terga, ne influant imbres, disi sorte quid influxerit, ne consistat, sedes fluat.Quoniam vero frig' magis qu maestus nocet huic generi, a tergo muniantur aduersus Aquilonis iniuriam,&vta- pes matutinum habeant apricum egres

Tormina sum,propter quod etiam foramina quib a uel sint exitus & introitus datur,sint angustissi- angusta. ma,ut solum Vnius apis capiant transitu, partim ut quam minimum frigoris admittant , partim ne stelliones, scarabei,

637쪽

papiliones, lucifugae,blattar, ut Poeta ait,& reliquae noxiae bestiae per laxiora forata lina fauos populentur. Vtile igitur pro frequentia examinum,duos aut tres aditus in eodem operculo inter se distantesseri aduersus noxiorum animalium insidias. PVLLAR. Agedum, quando apes primum incipiunt operari & quo tepore latitant MELISS. Quoniam superius de industria, teque distributione atque vocabulis operum diximus r Iam quo tempore ad opus prodire soleat,subiiciendum. Hyberno tempore, nempe Vergiliarum occasii, & vltra exortum verisque initium latent frigore cohibitae. Neq; ante fabas florentes exeunt ad opera&labores,atq; inde nullus cum P coelum licet, perit dies. Primum itaq; fauos constituunt,ceram, hoc est, domos cellasque singunt,& tantum cerarum con singunt quantum se explere putant,deinde sobolem, postea mella.Ccra ξ foribus arborum satorumq;,Melligine e lachrymis arborum q gluten pariunt, selicis, vimi,arundinis, succo, gummi, resina. Aristoteles tradit fauos e floribus,ceram e lachryma fingi, mella ex rore aeris si derum ortu potissimum : omnino ante R r Ver-cuo tempore lateant.

Operadinitium operisque ordo.

638쪽

Eu Vergiliarum exortum mel non fieri , saCessa. uos autem floribus facere, mel non ipsas M.t facere apes, sed rorem cadentem desse sobolis rQ- Argu mento esse,quod non uno aut alM, , gh tero die cenas melle repletas reperiunt apiarij.Item autumno mel posteaquam

detractum est, non reparatur,cum tame; illo etiam tempore flores proueniant. Haec & plura iris oteles. Quem secutus Plin .mel insit ex aere, m axi meq; siderii exortu, & praecipue Sirio exsplendescerite sublucanis temporibus fieri.Ιtaq; prima aurora selia arborum melle roscida inueniri,ac si qui matutino sub dio suere Manna. Vnctas liquore Vestes,capillumque con cretum sentiunt,nostrum vulgus Man na vocat niuis instar in arborum soliis haer es ante solis exortum,siue i lle est coeli sudor,sive quaedam siderum saliua, si- ue purgantis se aeris succus, utinamq; talis esset,qualis defluit primo ac non poti. us terrae halitu insectus : Et praeterea Esrondibus potus & in ventriculis congestus apum ore eni in euomunt adhaec florum succo corruptus alueisque maceratus totiesque mutatu, multum de coe lesti natura amittens magnam tamen coelestis naturae voluptatem afferens.

639쪽

I delethymo optimum , ut ante diximus, etiam h cithyso bonum, e sco in- silaue. Varro non ex eodem cibum &

mel capere tradit. Cibi pars quoque po tio & ea his aqua liquida unde bibant, & ut diximus propinqua esse debet ,

Camque puram csse, conuenit, quod ad mellificium bonum vehementer pro- dest. Cumque non omnis tempestas pa titur exire longius , praeparandus cibus ne tum solo melle cogantur vivere, aut relinquere exinanitos alueos. Alii aquam mulsam in vastulis proponunt, lanam purpuream addentes, perquam siu-gant ne potu nimio impleantur, aut ne

incidant in aquam : Alij si cum aridam. Vel contusam vel aqua madefactam, vel defrutum, vel uuam passam,cum pinsuerint affundunt sapa , atque eo factas Ostas apponunt,idque tem pestate& hyeme cum procedere non posctunt ad pabulum. Porro cum assiduam curam desiderant apes, & semper alvearia circumeunda , diligentissimam vero clim exundant nouis foetibus , qui nisi protinus curatoris diligentia excipiantur,eia fugiunt. Talis enim apum natura, Vt

quaeq; plebs generetur cum regibus, qui R. r a 'bi

640쪽

gua.

tur. O QNT' ADD HBP as BA OH D.

ubi evolandi vires adepti , consortia &imperia dedignantur vetustioriam. Id quod fieri solet, cum adnatae prospere

inultae ac Veteres emittere progeniem volunt in coloniam, itaque nouos duces

cum iuuentute processuros duo signa prqcedere solent,primum quod uno aut altero die maxime vesperi in vestibulo cos stunt glomeratae,& egressu suo sedis Pprie desiderium ostendunt, eaque velut patria contenta est,si a curatoreprotinus assignetur. Sin autem desit custos, velut iniuria repulsa, peregrinam regionempetit . Quod ne fiat Columella praecipit vernis temporibus obseruandos alueos in octauam aut meridianam diei horam, post quam non temere se noua proripiut agmina,eorumque egressus regressusque diligenter obseruet. Alterum signum,

quod euolaturae aut iam etiam euolantes consonant vehementer murmure facto, perinde ac mi lites castra mouentes, quae cum primo exierunt in conspectu volitant reliquas expectantes dum conueniant . Nonnunquam etiam Vernacula examina patriae pertresa eruptionem moliuntur, quod significatur clim si ς evadunt,ut nulla intro reuolet,sed se confe- stim