Rei rusticae libri quatuor, vniuersam rusticam disciplinam complectentes, vnà cum appendice oraculorum rusticorum Coronidis vice adiecta. Item, De venatione, aucupio atque piscatione compendium, ... Auctore D.D. Conrado Heresbachio ..

751쪽

ne satiscit. Pereunt in hac venatione plu rimi canes, neq; venatores a periculo sunt liberi. Atque haec dea prorum venatu: si lubet de Luporum quoque addam. LA. Immo&reliquarum noxiarum serari PHI. Luporum venatio utilis cum pro- pter damna quq inserunt pecoribus, tum propter pellem, quae hybernis temporius idonea est pellicio.Capiuntur plurimum cassibus & retibus praeserti in hyeme, cum propter nives esta a domesticis petunt,aestate in sylvis densioribus lati iant, serisq; victitant. Capiunt & foveis

factis,quq sarmetis virgultisq; ac stipula

teguntur, Oue vel anate vel ansere desu per suspensis. Alii arcum intentum,proque chorda acutissimum cultrum habentem iuxta escam ponunt, ita ut dum esca

attingitur, arcu seriantur: alij laqueis ad escam positis capiunt. Vrsi&sagittis & retibus intercipiuntur, alibi etiam foveis, ut de lupis dictum est. In Sarmatia ingentibus malleis suspensis ami-guntur in arboribus, ubi apiaria petunt, ut de apibus dictum est. Nam cum malleos ascensum impedientes protrudere volunt eosdem quo vehementius hoc impetuosus in eos recidunt. Sunt qui Raa a acutis.

Luporum

penatio.

venatio.

752쪽

acutissimos cultros assigant arboribus iuxta oriscia apiariorum,quibus ascensuri seipsos coscindant: alicubi farcis collo excipiunt:alibi venabulo transfigunt:

alicubi venator armatus aggreditur u sum cultro praeacuto accinctus.V rius bi hominem cernit mox complectitur

prioribus pedib. veluti brachiis compri-I'edo necaturus. Interim venator tutus armatura cultro cor ursi petit atque o

cidit.Sunt qui obseruat arbores qcias conscendere solent, pomis aut fructibus p tendis. Si quidem humiliores arbores podescendit sed couolutus desilit. Eo loco Irenum N palos praracutos figunt, in quos praeci iumuis tota ipse . Leones,Vt tradit Xenophon, sessa capiuntur suspeso agno,ut supra de lupis dictum. Nonnulli quoque retibus implicantur,alii igne inuadunt:Nacum ignis intutum sustinere non possit, undique equites & pedites in belua impetum

. faciunt,dextra ignem tenentes, atque leva scutu m percutientes, ita turbatus leo in retia adigitur,ut auctor est Oppianus. Pardus mas,Pardalis foemina,vocatur&Pardalu Panthera,capitur vino,eodem Oppiano quomodo teste. Pardeles ut vivas capiant Mauri,cqiatur. putrescentis carnis frustum iuxta aedificium

753쪽

THER EVTr CG 37x eium E lapidibus in hoc constructum ex longo sunt culo suspendunt,deinde e vir guttis atq; arundinibus ostium rara stru etura i inponunt, per eas ut scelidet carnis nidore manet. Hunc odorem sentientes: etiam e longinquo eius desiderio propere accurrunt, & cum attigerint, laqueos qui ad praedictum funiculum alligatus est calli d),ut dum esca moueatur, seram comprehendat. Tygris maximo serae nar si turae velocitatisq; mirandae. Tripli com quibis aer in utraque maxilla dentium seriem ba- Σῶ-bere,& aculeos in caudet extremitate,qui . bus se com minus tueri, & eminus eiaculari,tradit Pausanias. Eius scelus quem numerosum Uducit,ab insidiatore dum mater cibo quaerendo abest, rapitur equo

imprimis pernici, alijsq; interim desultoriis massionatim dispositis, in quos subinde transilire liceat. Vbi reuersa sceluvacuum cubile reperit, sertur praecepso- dore vestigas ratiorem. Appropidquan tiabijcit unum e catulis: tollit illa momsu,& pondere etiam Ocyor remeat, ite ' rumq consequitur,& subinde, donec in nauem regresso praedatore irrita seritas obanti saeuiat in littore. Alces non est animal qui . modis quod vulgus Etlandit Vocat, nam id a me cetiantur. Aa a s . Visum

754쪽

visum equi aut cerui maioris magnit dine,colore asinino, crura habet flexibi lia. Plinius quoque in descriptione alcis discrepat a Cesare. Caprae figuram S pellem variam, crura sine nodis articulisq; habere,neque quietis causa procumbere, neq: si quo amitti casu ceciaeririt,erige re sese ac subleuare posse traduntur. Et quia arbores illis is cubilibus, ad quasse reclinantes quietem capiunt,has,e vestiagiis ubi est animaduersum a. venatoritas quo se reci pere consueuerunt, oin neseo loco aut a radicibus subruunt aut abscinclunt, Vt summa tantum species earum stantium relinquatur. Huc cum se ex consuetudine reclinauerunt, infirmasarbores pondere amigunt, atque ipsis vis concidunt & capiuntur. Haec etsi Cogit de alce tradat,eadem tamen de elephastis capiendis tradit Diodorus Siculus& alii quidam . Aelianus foveis tradit elephantos capi, sed beluas facile fraudem sentire, &in venatores convorti. tiare tubarum clangoribus, armorumque concussione & ignem incendentes venatores & facibus in eos iactatis te rent,atque in foveas adigunt. Nonnunquam incendunt sylvas ubi latitarit, α

755쪽

. THERE UTICE. 37 cum ignem sicut & leones metuant, non audent progredi. Elephanti,dum cicu- Tantur, panibus, hordeo, caricis, uuis, melle, alliis, cepis, item palma&hede-- rarum fasciculis copiosὸ aluntur. Qua autem arte mansuefaciant, Aelianus docet. Nihil ex hac belua vesicam, nisi pro- muscis& labra ac cornuum mcdulla Sir simiairummiae duobus capiuntur modi , Ut Str. bo capi aduruscribit, unum cum venatores eas in arbo

ribus coudere vident,catinum aqua plenum in conspectu ponunt, Oculos ex ea

abluentes, postea visco pro aqua posita recedunt, cum autem hoc anima sit imitatiuum&mimicum,ex arbore descedit,& visco se illinens palpzbris illinitis oc- coecatur atq; capitur. A lter calceis fit ad eundem modum, se calceantibus venatoribus relictisq; alijs pusillis & intus visco illitis,quos ubi imitatrices induruerint, . facile capiuntur. Vros memorat Cesar magnitudine paulo infra elephatoS,specie, figura & colore subnigro & fusco,velocitateq; excellenti. Cornua quoq; taurinis similia Solinus tradit,in quib. tantum robur, ut hominem armatum cum

equo ventilare Albertus prodat , neque homini neve serae quam perspexerint, A a 6 parce

756쪽

viralis.

parcere, nos studiose solaeis ca pi atq; intersci, eoque exercitio iuuentutem Germanorum durari testatur Caesar. Et qui plurimos ex his interfecerunt, relatis in publicum cornibus,quq sint testi monio, magna serunt laudem. Sed mansuescere ad homines ne paruulos quide exceptos possunt. Amplitudo cornuuta figurata species multum a nostrorum boum cornibus differt. Horum boum ingens copia hybernis tem poribus in Polonia, Sarmaticisque regionibus reperitur,Vbi ex a borib. eos sagittis configunt,aut ex equis velocitate praestantibus,aliis alios subi uantibus in persequendo. Bisonum vena tionem describit Pausanias in Phocicis. Inuenta sera venatores loco acclivi in cyualles demisso, primu sepe firma locum cingunt: Deinde illam qui exaduerso est in extremitate planiciem tergoribus re center excoriatis sternunt: Sin corijs d stituantur pelles aridas addunt oleo lubricas factas. Inde qui equitando pluri- mum valent, bisones in eum locum propellunt, hi in primis statim tergorib. labantes per acclive deuoluuntur: Ibi fame aliquot diebus ferocia fracta, pascunturpini baccis , atq; sic tandem v inculis circumue

757쪽

i cum uenti capiuntur. Ibices & caprae syl Ibices quo uestres vel capreae ac rupicaprae appellan pacto capi-

tur,quas Plin. cornua in dorsum aduer-

sa habere scribit, scandendo in scopulos persequuntur venatores,ut missi lib. con figant: Mira enim scandendis aliendiq; ex rupe una in aliam arte pollet lisc sera. Et cum non datur aliud effugium ad ru- rpem aliquam inaccessam transiliens cor nibus se suspendit tantisper, dum vena' torse alio conserat: Habet enim cornuae minora caprinis, non disti milia Eoedoru, cornib. sed retrorsium incurui S, Vt a tergo velut uncis se liberare possit,atque si spensam tenere. Plerunque autem ad ea pr cipitia montium seram sequuntur venatores scandendo, ut descensus non de

tur, id quod Maximiliano Imperatori contigiis proditum, eiusque rei indicia

non procul ab Oeni ponte visuntur. Cro Crocodilis codil us, ἀμ*ίου, et terrestre et aquaticuanimal, oua pariens excludensq;. Capitur,ut Herodotus scribit, hac arte: Venator primo tergum suillum hamo ct rcundatum perfert in B Uiu medium,adcrocodilum allici edum: Deinde in ripa fluminis porcellum quem vivum tenet verbcrat. Vocem hanc audiens Crocodi lus Aa a 3 accur-

758쪽

De vivariis

ferarum,

Ρ A Do H B p As n Α o accurrit tergumq; quo hamus tectus I uorat. Attractus ante omnia oculos venator coeno opplet,alioqui dissiculter cohibiturus. Feras si necare studes, cibo ad misceto tithymallum,ranunculum,aco nita: ijs enim pharmacis vel necatur vel attonita capiuntur. Molestior fortassis vobis sum prolixiore mea de seris capiendis comemoratione. LA. Nequaquam: unum restat de vivariis serarum. PHILVi uaria serarum cum hoc tempore non si ni rara, nobilium praetoriis ac praedii neq; nouum inuentum,de his pauca siti ij ciam. Plinius tradit Fulvium Hirpinu, qui mox Lucullum imitatorem habuerit, vivaria primum Vsurpasse, cum t men Cyrum & alios pleros'; longe antὶ vivarijs serarum Vsos constet. Hodie quoque in Italia Galliaque & Germania crebra visuntur , nusquam autem frequentiora quam in Anglia, ubi passim nobiles praetorijs habent adiuncta vivaria, quibus damae,cerui,aliaeque serae sciditis clauduntur ad voluptatem. Feret autem quae vivariis idoneae, potissimum sunt lepores,cuniculi, damar,sues, cerui, capreoli. Leones autem & Vrs,lupi, leo- pardi & rapacia truculentiaque anima Ii

759쪽

lia repagulis potius continentur.Conuenit autem proximum aedificio vel praetorio habere clausum vitiarium, idque vel

muro vel iis silibus stipitibus persoratis

quibus ramices inseruntur per transuersa latera interuenientibus certis spatiis defixis quasi vacerris clatrare, vel asseribus connexis claudere, quo minus exitus seris concedatur, unde quoties libe- .at, feras quasi de cella promere liceat. Aquam in promptu esse conuenit , quae si desit naturalis, aliunde vel inducenda, vel fossis procuranda, prout patrifamilias conducit. Maxime autem fons scatens desiderandus vel viuus, qui feris imprimis expetitur. Eligendus autem locus imprimis & gramine ac surpibus arboribusque abundans &glandibus, pomisque sylvestribus. Sunt, enim cadem pecorum sylvestrium pabula quae cicurum . Temporibus au

tem hybernis & pabulum deneganti

bus & quando partus edunt, succurrere clausis oportet sceno, & quidquid locus aut facultas praebet,pabuli vice suppeditare . Minoribus, veluti lepusculis&cuniculis olera administrada. Iam tu ornitheuta de tuo aucupio disseras.

760쪽

ORNIT. Secundum venationis genus est autum& aeriorum animalium Pers cutio,quam Graece 'Iευ rodes veloeνιτικLii Latine aucupium vocamus. Est hoc studium praeter alia principum atq; hero um exercitia longe commendatis imum

Omnibusque oblectandi numeris instructissimum siue ingenuitatem exercitii seu voluptatis honestatem expendas. Si quidem hoc studio corpus moderate longeque expeditius labore ac periculo inbnore vegetatur. Ferarum autem persecutione immodico labore per invia, dum; la,syluasq; i m peditas venator lassitudine saepe fractus fatiscit, aut in furibundum aprum aut ceruum efferatu impubsus in vitae discrimen coniicitur. Add

quod hoc exercitium minore sumptu atque apparatu expeditur. Nam ferarum venatio, & canum Omnis generis gre-sem requirit, & retia sumptuosa, vita iceam Venatorum turbam qui canes du- cant,vel insectentur seram,vel qui ad retia desideant. Auceps vero Ornithorius unus instructus aut reti aut visco aut denique accipit re suum exercitium exequitur .Est aut cm hoc studium sere triplex, de vel accipitrarium quod auibus rapacibuis