장음표시 사용
11쪽
simam auctorum sacrorum mentem, Si v. c. in universum dicta ad singulos ra), et certis hominibus proposita ad unitierso illico transferrenturi ). Quid igitur Scriptura sacra non quidem ipsa est verbum divinum, neque codex sacer sensusuridicο, neque liber res ceticus sensu vulgari, sed insordit pietati continetque cum mο numenta religionis nostra tunivorbum divinum a si Si vel non miraculoso quem systema posuit modo a
Inmendtineatis ede einete in Person Oder esse einet et ne Foli et serti elen. Ita v. o. Paulus inde, quod homines peccatores Sint omnes Roni a s sqq. ali , non concluserit etiam Oto esse universa totaque et natura et vita et mente animoque et anima ac corpore ideoque etiam in ipsissimis honeste factis quippe splendidissiliis ), eosque jam nle ecculionem suam; nec quia Deus paganos libidinibus suis tradidit, ideo etiam neminem non paganorum talem fuisse existimaverit Rom. I, 2d. 26. S. colI 2, Id sq. I, I sq. nec propter incrementa perversitatis Iudaeorum sub lege mosaica hoc ipsum consilium Deo tribuerit, ut nimirum deliet existerent et culpa Rom. 5, 2 sq. coli 3 Is . , 53 nec quod per Christum liberatio contigit liberatique per silium Bere liberi sunt futuri, eo deverterit, veram beandanaque Iibertatem nonnisi per Christum, nonnisi per Oεάνθρωnoν, nonnisi per O εανθρωnes obedientiam Oriendi, quin imo per ejus , , Obedientioni aetinam; parari polluisse et posse Rom. Z, 26. Coll. 8, 2 l. Jo. 8, 36. Coll. G, da si 5. Z. s). Id si Die ihlischen bestinim tingeri beetiehen sie liber,imen otis bestim nito durehZoiitan or bessingle Ver holinis se id. Ledur isse Melehe Oher nur et timThei rug Iei hil alige me in Wαhrhei tentandralie hie eraehetnen. Ita v. c. Rom. , 5 sqq. fortasse non nisi ex concessis denegati veniae t. I 2, 3 sq. pp. ex perspecta illoruni Pharisaeorum indole praeceptum abstinendi a sanguine Act IS, I sq. 28 sq. non nisi ut e Stain Cons. Aug. p. a X. cf. P. I, p. 5 l. not. I. ad tempus non nisi ad tempus lI5 -Die hellige Sehi Ut si in Giselethti et nvr insofern ali avs ih das ei netin emige Geselet Golles fur olles mens Aliche enhen tin molle uri hi et Indae his hue nil ins erri, clarii die limine derrando cht solbst ist. CL RARI LERI oratio sacra Regioni 183 HUeber Bede utun und erili dei heli Schi in (min Unterhaltvngshuch, Schulbuch, Andachisbuch, es etZbuch, Buch de Getiei m-nisse; in si Lehrbuch in alte dem, Was Eum Helle de Seele gelibri standraein Buch de Offenbarunculi darum seIbst ei ne ire labarungob: Die ei I. Selirili is uein Geselethue se in dem inne, in Vel chem GesetZbucher fur die iurgerii cho Gemelnschas gegeben, erden den d uom mi es rei lich daraus an das fit jeden estinam xverde, as hin sein Elgenthum uni Rech gegei andere, uia das selbe an-dern gegeno hia, Z sicher vermag. Da in deni die fit da gemelne a lidenheneniferntesten Verba linisse gerade die, etche die Chili ste estinim unguorder . . . Sol cheses etχ forderi die Ordnun des Hauses, der Stade, de Laiades, und Jo veh scibile genaver si Sind um so gro Sser herili haben te, uncum so strenger mus-sen si geli alten verden. In die seni Sinne ista voti die heli Schris ais in Geselethue Goltes e tractitet orderi, uti man at eden illi erratis spruche, und ede threr Ergahiungen ogar, ais inen Ausspruch Gottes auges e lien, glei ch et Bese hien bell- Iicher ivrsten, dem unbedingi e glaubi uni Avel chem unweigerii ch gehorchi er- de mussie Das aher is eben jene bergiliubiseheren d obgotiis ehe Irt, nil belcher die Jude nieli bios ih eignes Ges etZ, Sonderi uberhauptille Thelle, a Buch stuben
12쪽
Do spirata intime Deum spirat historieram sistit religioni docurasum ab antiquissimis temporibus Ilebraeorum usque ad Apostolosi hae vora
13쪽
doniquo columna et quasi vis vitalis extitit eum Judaicae tum christianao
religiοnis, quippe in utraque non solum Saluberrimum tranquillationis ot sanctimoniae prasesidium, sed etiam certissimum adversus aliundo illatas corruptiones et injurias auxilium ii). Non est Scriptura sacra lans, ex quo Omlist quaecunque veritas tandom hauriri et judicari possit et debeat est ver lans, unde veritas revelata, quippe certo tempore patefaeta deοque re ge8, unice haurienda sit judicanda est, ita tamen, ut hujus tantis interpretatio ad mentis animi quo ingρ-ntiam,velori , argumentique eliciendi,Cytimiati ad supremam et commu-nsem religionis et honestatis legem sit exigenda ' . Non enim historide, sed philosophice, i. e. in hoc genere et hic judicari potest, utrum qua Mosos et Prophetae, Christus et Apostoli revera docuerint, fecerint, experti sint, sive ips ab omnibus et nunquam non credi tenerique otiorideboant, sive certe Onyecliari Suppeditent etiam posthac necessaria aut saltem salutaria, uno verbo, utrum et in quantum ad pios credendi confidendi ot agondi necessitates ea facianti' Sive igitur ex libris sacris dori-
gicam interpretationem informandam ess πνευματικήν. Qui enim Novi Test libros scripserunt, novo agitati sunt spiritu, qui historicos pristinae ipsorum vitae limites multis modis perrumperet et excederet. Quodsi ero illud αγιον πνευμα, Taculosum informare placuerit, apparet non solum eges interpretandi partim aliter conformandas partim augendas fore, sed etiam praecedere debere demonstrationem, illum VIIolum mi oculosum seu mereris fuisse, e certe ab ipsis eriptoribus decloratum esse. Certe ad sen3um etiam et sententias, quas interpretando tibi invenire videaris, haud parum intererit, utrum mirαculose calamo exeipientis an pie eum aliis ommunieontis imagos egenti tibi obversetur.
14쪽
ves, quae renes restradita et gesta sint, Sive quae nere ita habeant ut haeiodoro et facere oporteat exirendi pSi Sunt rid communes leges explorae tionis et judicationis primum historicue, deinde Philo8 hicαρ. Uno verbo quamquam mentis animique indoles, quae fuit scriptoruin sacrorum, omnium minime cum ingenerat hominibus lege divina pugnat,
ita tamen compositae et cinformatae Sunt collectione et Scriptiones sacrao, ut hoc ipsa ecclesiae VAngeliene Orm Normiati normαtione, cutione titiones egeat; 8uchen de Cia non imiCα non Quo minus autem uti qualicunque urere pοSSumus normis, ad quam exigatur,
quinam loci ex alteris cum explicandi tum judicandi sint eo minus sufficit duplo locu Protestantium theolοgis primitus inculcata I labor stlohermeneuliererest res con8eques'immid veritatem dogmialicαm 2 Seriplurum Ssterrem esse debere Sui O8,3 inter retem. Altera enim lege salIontur tandem ipsi, altera ver egredi cogentur interpretationis fines. Scripturam enim sacram sese interpretari ipsam, quid est aliud quam theologos
eam interpretari studere ex Semetipsu Id autem etiamsi non facerent quisque ex semetipsο ipsi certe sive concedere debebunt, posse reveret dicta esse quae non eres i. e. ita-Sint dicta, ut credi et fieri debeant v c. si quae ex concessis Seu ex accommodatione sunt dicino, sive contra usum loquondi eoer dicta ea tantummodo appellabunt, quae ut credantur et fiant sunt dicta. Quam necessariam normam quum satis tui neque liter scripta neque logica quae addantur seu subdantur ratiocinia suppoditent 2' , nihil reliquum est, quam ad intimos recessus psychologiccte et ethieti veritatis nunquam non descendere*i Tali autem Codicis Sacri usurpation optimeon dux de Peris filii Aheia Christi. f. quod postremum mollientum attinet Judaeorum quae Sola relicta est VI i usurpationem, quae tum radicibus soIi patrii tum fastigio exspectationis messianae privata ad meras depressa est umbras. 2o, Ila curra Fndvng de moncherlei inhieisinge tin Inheqvemtingentandetur Vestalellun de Mahi hostiud mesentite Christitehe nothmendigestati hens reget relehon Meder die. hiare chrisι- noe die sogenonni en Fundamenta torti hel, noe die logis ebe olgeri chlighei avs mei in eide Aeetiehunge de Gei stder Iu ossvng, is de Ius f αεsenden, si Enraeheidenderisi. Conclusionum
evidentia, in rebus sensus exoedentibus singulatim quae interni sensus ethicaeque conscientiae necessitate nitantur jam per se suis limitibus circumscripta, non potest non fluctuare, ubi cum oriori v. c. e notione Dei et hominis, a NESTοnio tum a Posteriori ex effatis scripturae sacrae, ab adversariis ratiocinia ducuntur; quantopere Ter MELANCHTHONIS ud scripturas QP Ttas et Claras G provο-eatio ipso Ap. loco p. 2so. fluctuet supra P. I, p. I. not. I. monstratum est. Quaestionem de doctrina fundamentali infra erit occasio explicandi, ubi de for-ntuli a Syliod Berolinen Si proposita agetur.
15쪽
religionis no cossitatibus consultum erit, neque ea in orationibus saeris di ficultatem habebit. Difficilis erit nonnisi modus, populo christiano in scholis hanc scriptura sacra auctoritatem emeaeiter et sine ostensione tradendi, idque o magis, quo facilius popularis et rudis eaque tralatitia i
spirationis informatio, neglectu necesSitate nοtionem emendandi, intra arctos hosco conjicitur limites aut Scriptura mirαcvlos et in cibiliter in spirotis, aut plane non in recti mereque humαn adeoque et stillanaveritatis magistra. Certe omnium minime conducit de divina humanam superante et excedente auctoritate Scripturae Sacrae a priori discepturo sit de et amaro 22) Satius est quavis ccasione data eorum quae continentur
kdnnen. WIS LICENI igitur thesis , , O Sehris, O Geisty rectissime quidem conformata erat, Sed hujus ipsius , , spiritus sive ingenii ' natura partim non satis explicata, partim adeo adulteratn. 22 Omni ex parte vacillat et fluctuat, quod suo tempore contra IsLICE NUM(etiam UELLERUS, THOLLCEIUS, HUPFELDUS Halenses professi sunt: Iu derii hermen gehite hen Gelfvng de Libet flebi die eoangelis che Nirehe 'r olla Zeiten, tin honii niehi Bon diesem Grunde herunter, si folle deii , ,sobcti ei striderer Grundetur Geldunchonimi, a die eo angelisehe Nirehe avfge 3 t. - Vix credideris, tam ambigua palam a tot et tantis theologis proponi potuisse postquam tam diu et ex omnibus partibus in miraculosa quae unianas Vires et Ieges excederet auctoritate scripturae qualibuscunque argumentis et distinetionibus vindicanda frustra theologia Iaboravit. Non poterat non evidentiae detrahere in glutiam arbitrii, quod alii statuebant non omne eodem gradu inspiratos S Se alii non omniet sive ex pari inspiratione sive Omnino ex inspiratione profecta, alii denique inspirationem ipsam non fuisse ingula singulatim inspirontem , , nichi mechaniscli iusserlicii metiret Ganges ), eamque non tam suppeditantem quam errores Prohibentem se negotiso Inspiration , ex oppositione positivae cum verborum, tum rerum . Magis adhuc locum fecerunt arbitrio, qui qualis inspiratio quippe divina esse debuerit perspexisse sibi visi, docerent quae ad ipsum scripturae argumentum applicanda unicuique relinquenda essent, Huc pertinet ERUGII , , Gottinen Selilicher Ursprun und
16쪽
dignitatem et praestantiam etiam sine miriaculorum praesidio et fundam onto vindiearo. Qui hono Scripturae sacrae virtutem auditorum mentibus et ani-
Schrili. suae omnia verum et certum usum usurpatur in tantuni non praebebunt, in quantum miraculorum est tenax. - Da ei ne Ceberniensehliehhoi des irklichvorllegende Bibet inhalis nichtgelten gemacht werdeniann olin sogar die mens-Iiche Zuveri assigkeit u geri irden cf. not. s. da ferae eine Ios negotine, d. h. vor e twaige Irri humeri hewahrende Inspiration ei lire AnWendun au deni
17쪽
inis roligioso imprimendam curavit, dubitationibus cogitanti et cordato cui
que necessario orituris longe melius Suecurrit, quam Popiliυαε auctoritatis miraculis, quorum ultimum perfugium item ut Formulae Concordia in articulo de persona Christi est, hortari omnes ias mentes , ut etiam quae juxta se stare nequeunt HSiuipliciter eredant, oculos rationis uno claudant et intellectum . . captivent
Non magis conducit in positivi dοgmatis miraculis et mysteriis subsister circa ecclesiae evangelicae, quod demum decernit, Principium mater te i. e. articulum, qui universae dοctrinae biblicae docetur esse primarius et quasi summa justificationem per fidem. Namque quae quasi mreleri ex principi formetii quippe mero fonte jure hausta est 2 ab hominem non ex peribus sed ex fide Deo probari, ea in tantum valet, in quantum ex doctrinae publicae exaggerationibus et coarctatio-
morati ut a peccolarum euo peccotique dominatione probationem divinam impediente et morborum vinculorumque instar gravante getnentur et redimαnivr ut rite expiati participes fiant amoris, quem impietas et metus neque erga Deum habere neque a Deo exspectare possunt ut veniae fiducia sancta Moremque in dies san- elimoniam gignente steternum salueos jam in terris beati existant ut saniore in dies et beatiore, uno verbo diviniore rerum humanarunt confornaatione et constitutione Deus intra et inter homines quam plenissimum in Perium et obsequium consequatur.
Sed deest in omnibus his formulis a momentis, quod primarium est, qua nempe via ad illum finem perveniendum sit, itaque id ipsum , quod demum doctrinam aliquam ere principalem ecfvndamentolam sistit. Etiam FRANC sis Iri,doctrina fundamentalis exhibere deberet, quod demum decernit qua si homines rederα possint liberi Dei fieri et disgoytota perduci Ceterum triplicis criterii doctrinae fundamentalis a FR,Nc si1 p. 35sq. propositi religios liber haupt, der Religio desubigenthumlich, beretis voti Jesus selbs avsdrii culichin factisci dar-geIegi alterum singularem certe cautionem POSCet.
18쪽
nibus ad communes rationis et religionis lege progredi seu regrodi haud
Quam nempe δικαιώσυνην, θευ jam Christus voluit 2 3, Paulus cum ex Vetori est tum ex notiοne Dei atque experientia vindicavit 25),
Iacobus et Ioannes adversu errore et Abusus defenderunt 26 , de Ioasi dogmaticis formulis stabilire studuit 'p) eam sacrorum emenda at o die rata servarunt et inculcarunt, ut dem adversus verum superbiam ut
Arbitria strenue vindicatam intra dogmatis a patribus accepti ungustos limites continerent, atque ita, juridica vi religiosae necessitati onsultum euntes, ad alius generis arbitria confugere cοgerentur, quae quominus pessime homines deciperent, item nonnisi mentis pietate redintegratoque Scripturae Sacrae usu prohiberi potuit. si Articulus s(uit Formula Conet side justitia sidei prα emima est, ut Apologia loquitur, in tota doctrina christiana, sine quo consciesntine perturbatae nullam veram et firmum consolationem habere aut disitici grtit e Christi
Cons argumentum identidem sed non satis explicate tractatum his mensqh
28 p. 83 con Ap. p. do ubi in versione haec melcher Eu klarem richtigem Verstande de gangen hellige Schrire vornelinalicii dient, undis dem naus- sprectilichen Sehat und de recliten Erkenninis Christi allein den e meis et,auch in die ganke Bibet allei die Thil aufthut, line et chen Artiliet aucti hola arm Gemisse eine rechte hestlindige gemisse Tros haben de die Reichthumerde Gnade Christi erkerinen mag- .2s p. Is in sine articuli XX. ubi haec addita est ad Christum provoratio:,,Solche oli uti reelite erii mogen nichi geschehen line die Hili Christi, hie e sellis spricli doli Ib, 5 Ohne te hiinni thr Aposteri Christen Men- schen lebis thun coli arti. IV. V. VI. Definitius abet textus latinus: sine s dogmatica , ,side ... quaerit ridivina nesciens recusans J humana praesidia, eonfidit humanis praeSidiis Ita regnant in corde omnes cupiditates et humaria consilia, quum abest IideS dogmatica ideoquel Het fiducia erga Deum. Quare . . ecclesia canit Sine tuo numine nihil est in homine, nihil est innoxium.
19쪽
est, eam non secundum divinam tantum naturam, neque etiam secundum humanam tantum, sed juxta utramque naturam esse a2 . Verum fluctuat,
quod hanc justitiam consequamur si rosa ea solam Christi obedientirem et per sol im dom ad). Sane enim sola fides illud medium et instrumentum est, quo Christum . . apprehendimus a ). Sane etiam, quamquam haec fides non ea est informanda siquae una cum malo proposito peccandi videlicet et contra conpetesnitam agendi, esse et stare possit , non immiscendum
est, quod justificati seprimum quidem immitatum fidei justitiam, deinde vero
heruenis ubi praecedunt haec se Vas icti avo bisher und stetiglichieleliri habe,
das eis icti gar nichi urandern . Interposita provocatio spectat locum Aut I 5,s, ubi nonnisi haec habentur Golt machi heinen Litterschie k-ischen uns undilinen uti reinvite thre Herete dure de Glavhens .
andere Natur, onder aus die gange Person Christi gesetχt . . . das derisoneten Person Christi goneter Gehorgoni . . uns Eu Gerechtigkeit Eugereclinet merde s); quamquam neque provocatio ad Scripturam sacram satisfacit, neque adversariis satisfactum videtur. Hi enim, utrum in divina an in humana natura primari uni sit redemtionis momentum, disceptabant non contradietur argumen
20쪽
otiam taehostirum justitiam noxae hedientiu Seu boinorum operum haboant. Aum quo hinchoata illa Justitia Seu leno Vistius pro se et propter carnem peccatumque, quod adhuc etiam in renati habitat , tum imperfectatit impuram vel, ut sitius justitiae ratione PerSHn eo ram Dei judicio consistor non possit. Sane denique nοntalienum St, quο non liceat ea, seqimo fidem prαρρεdmittit qναρ α Sequuntur S, PS quαSi justifcαtioni ,αdmiseero aut insεroros atque ita Min Alienum negotium . . abstrahi et implicari au).Vorum non sufficit cum LUTHER Habscindere simpliciter omnos leges
hi omnia opera legis pq . Nec satisfacit disceptare, quod personari, etiam postquam renovata eSt et multa bona pera habet atque jam honeste et innocenter vivit S Deo , it nivm propter Christi obedientiam placeat a Z). Imo
periculosum est ,lotam justitiam nostram eruir nos et extra omnium hominum merita, pera, virtutes atque dignitatem stata quaerere, ut adipolam sistam ,tOltam et Perseos simiam S cum activam tum passivam obedientiam