장음표시 사용
31쪽
Eodom denique injustissimae arrogantiae nomine si culpandi sunt, qui
Seris turis a cierus is infressibile8 DOScere jubent acte distacta didore oes t. Quae enim ex altera parte ita conlarmatae habentur, ut auctorita. tis si veI miraculosae uxilium non sufficiat, eae ex altera parte tam antia quae et profundae et aeternae veritatis Sunt, ut nostris adhuc Omporibus etiam sine positivae auctoritatis praesidio Satisfaciant. Itaque teneantur necesse est non quia pingulari auctoritate Sunt sancitae, sed quia divino suo a fraudo alienissimo amat reoer religioni et pietati etiamnunc eo magis inserviunt, quo magis a rerum et verborum miraculis liberantur. De in o dio gradu illius amatus theologi jure Scholae disceptabunt; ecclesia vero, i suo in ulterutram partem decernendi jure uti deberet, alterutris injuriam facere cogeretur.
Ejusmodi a miracul'rum et dogmatum servituto liberanda ethicae et Psychologicae progressioni et consummationi Protestantismi non poterat formula satisfacere, quam ob Stringendis magistris adhibendam Ni-aegs cmUs et Synodus Berotinensi prοposuerunt. Imo jure roprehensum est, quod partim ad formularum biblicarum iambigvilretem se recepit, partim ad symbolum publicum decvrtiandum confugit. Est autem haec sid):
aber nur die eritias eis, eo mendavit REUTERusci nichi otimenschlicli, solidern sinur,cllitieh-mensehlichrum . Quodsi vero UILLHANNUS HUeber dentanterscheiden den Character de Christenthum in Begieliun au neuere Austassungswei Sen amb. IS 5 demonstravit, primarium religionis christianae momentum ac fundamentum situ ni esse in f hie a Christi trivis, soni clit in seine Lehre de seinem sit t- Iichei, eri et g selbs nichi in seiner er Ioseladen, risi, sonderi in der
istam divinam in Christo unitatem seu ανα τιαρτησίαν non existere PotuiSse nisi unione et nitione noturorum miraeulosa, adeoque illum ipsum Deum reum poscere, quem ecclesia deinceps professa est. 35 CLUUL MUELLERI vindicias: die erste GeneralSynode de evang. Lan-deskirche reussens Vratisi. IS et ubi quae contra IILICHIUM sil Silige in Begieliun au die Verpnichiungsformel protest. Geisilichen, uSgegangen voti der node u Berlin I 8 6 disputantur, longe imbecilliora Sunt iis quae HENOSTEN-BERGI ejusque sociis respondentur . Donnhauer ev. Past in Stramelil ei Labes in Pommern) , Epecho. Die in de VerpstichiungSfrage arbellen de reuss. Geis heraisynode (Has I Sa qui liber singulatim cona paratione sententiarum bene meruit . , , Die Angrisse de evang. Nirchengei tun au das voti de Genera synode genetimigi ordinationsformular, eleuclitet voti inem eis ilichen 2 fasce Berol.
32쪽
licher Erneuerungdos Ilergens volt bereitet nerdonius don Tag Iesu Christit Quatuor theses, quibus Synodus hanc formulam superstruxit, non omnes
probari poterunt totae ' opus profecto est publica doctores si vel absque
33쪽
Jurtimando obstringente confessione sis , quam ad ereptarαm αcrαm restringere non siifficit si p), certi libris symbolicis adstringor non conducit si ),
sufficit vero et conducit ad Scripturae sacrae explicationem in Confossionibus exhibitam in tinctorsum ablegare Contra non e St cur non liceat singularim eo setimm arbitrium hac in re Mnαρrgetesiac sexta decreto subjicero' o .
adeo ecclesiarum patronis, strictiorem specialis confessionis verbi ni inistris injungendam professionem poscant, etiam singulos in Singulis coetibus socios audiendos fore Ita sane arbitrium suis limitibus circumscriptuni videri poterat; sed quae ecasione Synodi Berotinensis auctoritate publica relata sunt, docuerunt, summam in hac re per universum regnunt extitisSe fluctuationem. Quae fluctuatio, eo sane magis medela egens, quo magis Confessionum discrimina animis denuo insinuarentur, nanium minime ista via revera et salubriter tolleretur Accedit, quod ita gravior quaecumque rerum ecclesiasticarum emendatio non reformationis G sed unice revolutionis rum via posset existere.
34쪽
Noe intelligitur, cur inaugurandis proponenda confessio in recensum aliquom confitendorum excurrere debeat, quum, Si qui alii certe doctores vix egeant tali singulorum ipsissimarumque Seripturae Sacrae formularum inculca
Quod si vero necessarium aut certe conSentaneum e t viSum, si mo t. riem quandam confitendorum proponere profitendam poterat sane proponendus doctrinae ambitus polia Scripturiae verbia ita absolvi , ut plus sisteret, quam ista generiali facta ad Scripturam sacram certumque eius explicationem ablegatio. Poterat, quae hujus explicationis quasi complexio esset, summ quaedam proponi , in cujus gratiam usitatae formulae modo controlen si et decurranitae, modosi uincondia serae lentae essent, ita
ut mero delecta res absolveretur. Verunt eiusmodi delectus partim non Oxtendendus fuisset ultra brevissimct comprehensionem, partim formulam usitatum quommαχim lenesi se debuisset.
Noutrum factium est in formula Berolinonsi. Quod articulis Symboli apostolici primo et terti transmissis in secundo subsistere placuit, usiam
habet excusationem, decernebat momentum listoricum, cui religiosum et ethicum ponte subsunt et insunt verum quod historicis hujus articuli momentis, quae sane quippe in crescendiis subsistentia conm- non sati
faciunt, substituuntur formulae duplici Strutus et singulatim triplieis muneris, hoc quamquam locus dogmaticus de Christ prοpheta, sacerdote et rege non XoIum plena appellationis explicatio' '), sed etiam advissus oro
aggerationem cum doctrinae tum mortis Christi perquam utilis ac necessarius est, uti incommode est laetum. Jam per seressendit, quod istae formulae intim suo arguntento sunt translationes. Accedit quod his translatio
nibus fere subsunt imagines et imaginationes judaicae satis ab e alienae, quom Deus Spiri, scincto et potenti unxit ha . Nec denique momento e rei, quodque istae formulae e variis Nοvi est libris petita disserta ostiatuuntur ad singulos vitaeque Porum emendationem applicatione, omninoque ipsum quem dicunt ordinem 3αlatis non accurate et diserte exhibent Sotius fuisset, in brevissimo obtutu aequiescere, quem paulus exhibuit si ), quod
GI Addita conditio non potest non ipsain necessariam visana Concessi nem tollere, misi forbasse, quae subjungitur materia a confitendorum reditateo umbigvilale sua non admodum ultra normam generatim propositam procedat. Lirunt non nisi ipsissimis Scripturae verbis, ubi ultra ea ipsum omnibus prositendum Symbolum postolicum jam processit Atque apostolicae doctrinae analogia utrum jus aut officium suppeditet nonnisi cum Scriptura loquendi . iiii 62 De Gestilbf κατ' ἐξ- χην, die rare durch album et methenden Hauplaniter de hebraischen Theolirati in seine Person unitassend.
35쪽
nompo Christus nobis divinitus factu Sit σοφία, δι- ο συνη τε κα αγιασμoc, και απολυτρωσέ i. e. qui lianc micilis EUt m Singuli insinuaret, senim bon- qmi lione sit ilia astrictimoni 'Diveram parandam esse libertilionem t fritilem fis). Ita brevissima comprehensione Sisterentur, quibus veri christiani restigio carere nequit quibus vero theologi eget, ea, quippe non tam vita quam schοlae inServientia, singulis relinquerentur cum informanda et explicanda, tum ad animi vitaeque necessitates applicandae qua quidem ratione optimo consultum foret ecclesiae et stabilitati ut Itb ortatis T . Aliter in formula Barolinon si Praeterquam enim quod istae formulae ipsae magis sunt e genere theologico, placuit etiam quam plurima inserere momenta dogmαtαα. Atque ibi quidem, quod neque solis donum p neque plenαρ' sunt, justam habet ostensionem.
in quo quidem loco abstracta pro concretis posita juvant potius, quam impediunt. 65 -Justificatione et sanctificatione Nixerint dogmatici, ,legalitate et moralitate O ethici. 66 Ita fortasse symboli apostolici in quo quot desiderentur, ex ipsa a LUTHER addita explicatione videre est haec sese commendabit transformatio Ichglaubera Golt de Valer, limochligen Sehii e uim meis tini de Erilen, tin unIestim Christum, en ingehornen om Voler, tinfern Herrn, de tins o Gottgem uehi scetur meisheis, tir Gereehlighei uni Deiligung, eth Erlasvng, undis deuhellige Getas, de emigenteis de N eho Christi, de una in alie mahrhei Iei-tel, hier avs Ei dentandisinat imbuiae Lebon. Cf. libellum . hDie Artikel der Grundrechte liber Rirche ii Sehul und die evangel Rirchenvertassungs fruge sLips I Sas. p. 38. eou. p. 32 HBei Ermach sene bir ei ne riseiterunc der Taureormel nothi Werden, mi aucti ei de Cinfirmation, o siclis usserder Bestati gung des aufbundes noch um die Entscheidian fit die bestinim te Rirche an delicaber aucti liter Wird die aligenιein- religiose die religios- christes lieheren die et risilieh conse aiione II Glati henas tib stαn ausi ei chen, agere gen die nahere und numentlicli die unierscheidende egriindvng de Schule ulibertassen sein ). si , ,Die evangeli sche irche is hei ne bios fragendo tin suehendes , recte
monet DoRNERUS; verum monenda ipsa est, ne se putet religionis christianae Serim Pturaeve sacrae intimos recessus ac thesauro jam penetrasse et exhaUSiSSE , ,Ruck
forigeseletter orgehting ols ih eigentilehes Lebenselemens etrochlei mus s. Die Ver-pstichiun Lan de ingeni ass, una eder emissensheseis mei ling, o vi allen uod icα-tione tin Interpretationen orgia betagen itur u das Ortio fles tin EdαR-gelitim nuch de Grundati teten der evongelisehen ivlherisehen reformirten Nire Ae gericlitet erden rip. 8 sq. libelli c. die Artikel de Grundrechte bet. G8 Ita commemoratio eoeuli substitit in communitate peccandi, misit igitur, quo hic locus theologis nostris orticulus fundamenistiis illecedens extitit, Communem ingeneratam culpam et immolen tiam, uno verbo secoctium Originula. 6s Ita v. c. desunt supernaturalis generalis et descensus d inferos. Sane qui-
36쪽
Ηaud igitur mirum, quod neutris satisfecit ' . Namque etiam , quod
roctissime non solum primari et Secunduria, Sed etiam genus dogmaticum et historicumidi,tinxit si, Grundi hiatεαchon mi Grunt Mah rhoilon de uoca G, id in Subjunci reeensu ita evanescit, ut moram amplificationem Suspicari possis. Utraquo vero distincti prae reliquis rata est facienda, ita qui doni, ut primum Berimtex ud naturalem, sere ge8mes ad positivum religionomiatili hologiam restringantur ut deinde et in serebus gestis et in veritati
bus'. quae credendae sistuntur, altera esse alteris minus necessarias ut principales agnoscatur ut denique utrasque esse intimo et necessario noxas, nunquam non inculcetur i). Christiano homini primarium momentum faciunt re gestαε, quibus nova religionis et salutis via non solum introducta est, sed etiam posthac superstructa mansit; verum hae res gestae, valent demum, in quantum prοmulgationes et praesidia sunt Brettulimi roligionis divinitus naturae humanae ingeneratae, et quae ex iis deriventur
veritates s dogmata, Secundo denaum Ioc consistent, quippe non interna animi necessitate suppeditatae, sed auctoritate historica nixae. Monumenta vero publica cum rerum geStarum tum veritatum religionis christiadem illa generatione non eget Joanneum de λόγω, qu σαρξ ἐγένετο, philosophema;
quodsi igitur per se absque offensione transmitti potuisset, tamen diserta post tot disceptationes facta missio non potest non Suspicionem movere proscriptionis de industria factae, quasi hae narrationes idonea destitutae tu seu veritate seu
37쪽
nae quod attinet, magnopere, opinor, laboraret, qui Scripturae sacrae studio a coactum videret cum Formula Concordiae ix profiteri, vel Mingeniosissimos et doctissimos hominesv evangelium, quanto diligentius elaborent . . tanto minus intelligere et credere , Sed ea omnia pro pluviti et moriamigct et tibulis habere, priusquam a Spiritu sancto miraculose Hilluminantur qui ver Symbolοrum evangelicae ecclesiae cardinem et quasi materiam justificationem ex fide, experiretur ipsissim suo argument rei gioni et obruti,des, ergiar mia , quomodo salva conscientia munere in hac ipsa ecclesia sungatur Ad Scripturam sacram provocare, ei tantum liceret, qui non nisi erbo dista fide data obstrictus esset Uusmodi autem provocationem ad Scripturae sacrae auctoritatem ad c rtam,tiqvom e lietitionem ablegarer ), vel propterea alienum est, quod utrum et inquantum de Scriptura sacrarium e liemis an adhuc e licunta cogitandum sit, in ambiguo relinquitur. Contra, quam antiquiores formulae non absque fundamento biblico fere habent*β , provocati ad propheticus et
anfihiblisehe Lehre, non de Siladendemebtineetur Besarum tin non deri Radigungetur men fiberetvgehen. a In thesi quarta cf. not. s. explicatio sistitur in confessionibus repraesentata sit de Bekenninisse de alIg. Christenhelitan in de Lelirgeugnissende Re formation orgebit et ); in Formula ipsa jubentur pergere in explicatione, quae per Spiritum sanctum fiat obelche nae de Gesere de Sprachen sonon linguarum natura ita poscente, sed si ve intra linguarum leges ij durch denhelligenteis gesehiehi ).25 CL Eph. 2, 2o et supra not. o. ad cribere
38쪽
apostos icas scripturas ,, si mort Gottes in dei prophetiaehon und
ligionis magis fere civitatis magistratus et praefectos SP ectasse, quam ecclesiarum et scholarum magistros, apparet ex promulgationibus , , Wir haben et Antretnngulis res churfursilichen Reginae tit helae Diener, voni hoc iste bis umbi edrigsten, bestelli tin ange nomine n e habe den nebe de geWoliniichen Pstichi aucti das juramentum religionis rastiri Proposition vom s. Dec. Isiol) - , ,hir in vo ne ilichen Jahren e glaubmurdi bericlitet orden: te dies er Unsre Landeii Delientan Schulen an ander orte beschuldigi ei den, alf -en fas alle siehens r in Mutatio und Veranderun de Confessio darinne vorgenomme burde. helchestans de Ursach desto clim ei Elicher uberne limen orgelio inmen diewei Igewis is undis riindlicher u eris eis en stetit, das ians re christit chenin hochlob- lichen Vortali ren christin il de Gedachiniss, o de Zeit an da Got aus es on-dre Gnade das elige Lich de heiligen Evangelii in Ende der et dureli
39쪽
apostolisebon christenso ex sancita formula recte servata est, quippe quae
te vel ursachi, melche docti ederget duroh Gottes Gnade on de chris ilichen Herrschas gestillet und aulaehoben ista vorden, obald dies hinter die seriat schen Leute hostiches Vorhaben geli omni en is t. Diem ei deni Got selbs dies en Iaulichte Leuten, die in med i ila vis facti nove de uult noch varnis in d se in is und si hedra uel aus se inem Mund aus Tuber fen, soli ab en aucti Wi aisbas Antangs Uns re Chiars ursit Regierun es ali in gericlitet, das alle Unsre Riithe, tener, Haupi undo mile ut das juramentum religionis geldistet und ah in teli verpniclitet haben das neben Uns te ei de ei sten unge-anderten Augsburgi schen Consession, te dieselbe Anno ISSO in chris ilichen Con cordienbuche lederho It ephisire uia bide alteri ei Versat schian de Lehre ver--aliret ist, durch Gottes Gnade est uti stand hasti bis an ili Ende alten,oI Ien. Damitanu sol chenitanser christi ichen Vorhaben aucti untii desto be-harrii cher nach ges etEt berdei moge, uti sicli docti ni emand ais veni erias Euchnichi attera Iesen habe mogen, Eu eschweren ais haben hi die naedigste Anord nun gethan, das die Formula concordiae eides Lateinisci uia Devisci in ei ne utei ne Forma au das mancum geringe Geld euommen uia desto fug- Iicher ei sicli trage uonne dem valiren authentico ExempIari alterilinge melchaulaeleg und gedrucut turde. . . . Inson dei hei aber es hien i literinit Unfern Verord neten Euruirchen und Schulens achen, Rectoribus, Doctoribus und Professoribus Unsre Universitaten, de nossessoribus Unsre Consistorioriani, allen Superintendenten, thren Adjunctis, en farreri und Diaconis, desglei chen de Rectoribus uti Collegis de Fiirstens chulentandrenderi Ludi moderatoribus insgemein ZU- sanam Unser Stipendiaten und Alumnis, das si e sol ches Euch sicli sollenae folii enset Iassen, asseIbebit Ieis Iesen, ilire Examina damus ricliten, ni emand dersolches nichi approbiret unierschri eben und sein Pstichi araus elei stet guDiens besorderia, undisi Eriis dariiber alten, amit in Unser Churfurstenthvmen und Landen, Nirchen und Schulen nichis irentii cli dar-ider eleliret, nocti aucti ei inlicii inges chlei che werde, orate einem eden Gottes Huld, ns re Gnade uti seine Seelen Seligkesit isto Mandat vom L Aug Ido2 die Subseription des Concordienbuch beti essend). Inde ab a IS I hoc vi amonium religionis restringere placuit ad verbi ministrom Theologio professores et gymwαSiorum mα-gistros; verumtanae etiamnum omissis tantum quae docendi munus Spectant et quae de nunciationem injungunt eo obstringuntur magistrotus cisites quorum aliquod est cum rebus ecclesiasticis commercium dio Metilichen Nirehenruthetin olle iithe de meisdiroelionen , quorum quotus quisque Formulam Onebr-diae, tantopere commendatam, Iegerit Formula a ISd a civitatis nainistris Summum ecclesiae evangelicae regimen suscipientibus ex emendatione NON DERPEDRDENII adhibita si Ich . . cliviore tormit o sit, das teli Dei de in hie- Sigen an de ange nomine nen reinen Lehre de evangeli sch-lutheris chen irche, nach lirer eis ahrten eberetiisti minui, mi dem abren in ne uni Geiste derheli Schristobestandi grati ne Falseli verbieiben, uch die Nong.-llam. Urehe in h-re Nechfen gehiltetentan Mahren Mili. O mahi mis Golt esse eel. utrum ulterius uSurpata et repetita sit, non innotuit. Ceterum quod a Vulgarium Scholarum ia-gi tris praestatur juramentum hoc est: Iur Olti gelabra nil taehmiiren derretne enam Lehre, mi soleho in dei heil. t hi Ut entholten, in dei erflen tingeαR-dertere Mahum. Confession tin dem Catechismo Lutheri rhi ri tin domestelli si, et verbiethen, si tindormiiDehitant iasi voreturamen .
40쪽
porquam utiliter et necessario commonefaciat, non omnes promiscue seriptiones pari loco et modo esse in usum Vocandas. Quam conmossionem Christus a suis postulavit, non erat e gener theo
votuit Mi I, i), non poterat conmessiones probare, nedum pοSeere, quae prae reliquis in judicando et damnando versantur. Quo interior et religiosior hominis christiani confessi est Gal. 2,2ox eo modestior et mansuetior
erit etiam huius ipsius confessionis theologi (Phil des 2 sqq. l Cor. 3 ssqq. coli. t. st,ras . Quum deinceps ecclesia exortis dissidiis ad theologi cres conme88ionea descendere cogeretur, primum quidem theologia seresuit, quae sui temporis Opissimia religio esset. Ita etiam in nostris sacrorum emendatoribus, quorum tamen religio multis inodis ipsorum religionem theologicam s. potius reIigiosam theologiam perrupit et excessit. Quae vero illius temporis religioni satisfecerunt, ea plus uno Ioco et modo cum nostrorum hominum non solum ficta et fucata, sed etiam Besr religione non
amplius cohaerent et conveniunt. Nostrum est, non subsistere, ne incassum laborare redeundo et reducendo, quae si vel tolerata merae umbrae mortuaeque larinae larent, sed in coepta a maioribus emendation orat liberatione Strenue pergere, quod quidem nostris tempοribus ita ossiciendum est,tit religio, theologis Ortinnide ecclegi cita cholαe ervitute magis in dios liburetur ac vindicetur. Quo vero magis nunc ipsum priscam theologiae et scholae auctoritatem iustaurandi studi et tentamina revixerunt, eo magis illius nostri officii nos commonefaciant Gcresiannii ergαr timensiictera Ather religionis et theologiste, ad quae pie coincelebranda hac scriptione academica invitandum est. Erit autem haec concelebrati tripartita Peractis enim publicis sacris in aede
Paulina CAROLU AEMILIU SULZR adolescens ut vitae morumque probitate et studiorum literarumque amore conspicuus, oratione Iat in exponet, uremota pulerctrvmirtium cultur intacterorum emensitionem hαbuerit. D iudo in aula academica Vir magnificus, ni DuuICU BDELAu, Doctrinn politi et camin. P. O. summum magistratum academicum per integrum biennium administratum ex Senatus academici decreto tradet Successori ab Academiae Professoribus electo, viro illustri, FRIDERIC AD OLPH SCHILLINGIο, juris rom. P. O. Ilis tripartitis solemnibus ut utriusque reipublicae Proceres gravissimi, Commilitones aestumatissimi, omnes denique qui literaruin et Academiue rebus bene cupiunt, frequentes interesse velint, observantissime rogamiiS.
P. . in Univ. liter Lips doni XI post Trin. Fest a. MDCCCLI.