De morbis mulierum et puerorum praelectiones

181쪽

PuER PERII MORBI.

cidit aliquando ut aut , obortis criticis udoribus , aut adveniente critica diar rhoea , enarum graVe malum propter ouerperii suppressionem feliciter curetur

enus uosque pariter vidimus acu- O morbo puerperas ob lochiorum sup-orestionem detentas per supervenientes universales, criticos sudores, nec non apparentem salutarem diari hoeam integre cito curari. Haec ante oculos habere dea aeta, adolescentes, praxim exercitaturi, ut hos salutares sudores, nec hon criticam nanc diarrho eam opportuno in tempore oromovere valeatis. Quod sit aut sponte,

aut arte adhibita, prodeunt sudores, resolvitur alvus, atque ex his e Vacuationi-hus nil puerpera sublevatur , immo ita pessum ruit , tunc symptomaticas ,

182쪽

suomodo nimius lichiore m. fluxus es

1 8 ARTICULUS VII. perniciosas has evacuationes compesce.re debetis , aliter brevi in tempore extinguitur aegra . Harum praescriptionum veritatem vos ipsa docebit praxis.

. gis. Quod ii neque supprimitur,

neque imminuitur , sed nimis augetur loclii ortina fluxus , tunc in contrarium morbum puerpera ruit . Laborat enim haemorrhagia uteri ob partum adveniente. Huiusmodi haemorrhagia aut ex Uimia sanguinis fluiditate , aut ev uteri vitio derivat . Ut plurimum accidit eae opportuna , & sensim facta vastanti M. uteri constrictione paulatim immiti hilochiorum fluxum . Uiximus, enim uteri vasa post: socius & secundinarum expulsionem nimiam sanguinis quantitatem hiantia effundere . Sed paulatim contrahi debent , Se tandem ad naturalem diametrum accedunt, qu3 sensim sensimque imminuitur usque dum penitus cessat lochiorum fluxus . Si

vero aut ob nimiam quam contraxerint atoniam, aut ob extranei corporis in utero commorantis pinsentiam , aut

ob aliam quamcumque causam haes vasa angustari dc claudi non possunt .

183쪽

PuERPERII MORBI. I s

tunc nimius profususque est lochior uiri fluxus, qui nisii cohibetur in grave vitae discrimen aegram coniicit . Neque denegandum posse aliquando nimiam sanguinis acrimoniam , 3c fluiditate ni morbum efficere . Summus ficiei paliator, nimia corporis debilitas, nausea, dc fastidium alimentorum , eorundemque vel optimorum tarda Sc dissicilis coctio, relli icta albus, pedum oedemata, mammarum procidentia , inq e ipis aut nulla , aut parca lactis generatio, ,ertigines , convulsionesque ex inanitioncisactae , syncopes frequentes, ' suum fatuitas , exilitasque , 8c alia his similia

symptomata nimium lochiorum fluxum comitari solent . Horum omnium rationem asterre vetat stricta institutionum methodus , eaque parum vobis

meditantibus innotescere potest . Quando hic morbus est curandus , sedulo

advertendum , ut extraneum in uterositum corpus expellatur , quod obtinebitur ex iis remediis , quae indicata sunt r. Ceterum sequenti methodo nimium lochiorum fluxum compescere potestis, adolescentes . Animi corporiss

184쪽

que quies flatim est imperanda . Maniluvia frequenter sunt adhibenda , Scoptimum erit de manus vena sanguissem mittere . Fotus emollientes super mammas adpositi optimi sunt, & cucurbitulas super ipsas admotas sumnaopere laudant practici . Si mulieri meu-frua Celis sistere cucurbitam magetam mammis admo e q) . Verum haec non nisi summa cautione sunt praescribenda, ne penitus cessent lochia , & in alium priorem morbum incidat puerpera . Lac est propinandum , immo ipsa lactea diaeta summopere laudatur. Opium theta cum semel iterumque de die ad granum unum propinatum optimum remedium evadere solet . Nonnulli commendant spiritus acidos minerales ad temperandam sanguinis dissolutio.

tet, adolescentes, ut indicata remedia in gravi , & periculoso lochiorum fluxu tantum praescribatis Alio enim in casu hordei decoctionem , lac cum aqua

185쪽

PuERPERII MORBI. ISI

nymphaeae copulatum, mediocrem alui solutionem potissimum per clysteres procuratam, chiuchinae & sirna rho ubae decoctionem parum frigefactam, summam corporis , animique quietem,& his similia levissima remedia valere immodicum puerperii fluxum compescere quotidiana docemur experientia. Si adest febris, a cujus invasone fluxus semper augetur , tunc curandae febri tota est dirigenda me- dicina iis remediis antis ebrilibus , quae tutero nimis fluenti nocere non possunt. Postquam tentabunda manu praescriptai sunt emetica, chiuchina cum opii parca

dosi copulata , dc partitis vicibus prosinata, nec non hydrogata pluries de die epota omnem implere paginam

solent . . . Nec minora incommoda pa- suae 'a.

iuratur puerperae propter lactis in mam, mis generationem . Nimirum ex phy-a Iacta in ologicis innotescit post uteri a partu' contrassionem magnam sanguinis quantitatem in mammis conrivare , & ab .Orporis mammiliaris multa distensis o se lac parari , quo per duos tresue annos enutritur infans . Et cum Cl. - M 3 auctO-

186쪽

Iobris

au fhnribus praesertim SVvie teno (r convenimus aliquid lactis tempore graviditatis quoque in mammis generari, cujus aliqua portio praesertim ultimo gestationis tempore , in uterum Venit, alendoque foetui destinatur . Et post partum , si clauditur uterus , cessatque puerperii fluxus , inter humores , qui sanguinem inficere solent, haec lactea cacochymia per constri hionem vasorurn uteri non eX purgata recensenda est. Sed semper dicendum est magnam laetis quantitatem post partum generari . Quando itaque venit in mammas mu ta hujus sanguinis quantitatas, distenduntur admodum sinus

luctiferi , & nervi quandam patiuntur distra8tionem, a qua & dolor, & pauca febris excitatur , quam vocant . brim laci eam , cujus nulla ratio est habenda . Post enim duos tresve a Iactis praeparatione dies sponte cessare solet. Neque pertimescenda est enatae

187쪽

PuERPERII MORBI. i 83

febris ultra debitum duratio , si per

hanc febrim uterus puerperii tempore repurgatur. Nam per enatas leves suppurationes recedunt ab utero inquina-uenta , & sordes , sicque uterus purussea sim sensimque factus ad naturalem sui statum redit . Ita observamus puris nites , & saetidas materias ab pudendis puerperae aliquando e X ire , a quarum materiarum eductione raro a febri , licet parva dissociatur . Sed haust , raro accidit, ut aut ob magnam lactis praeparati copiam , aut , ob ejus leni summaen crassitiem , aut ob naturalem laes is eoium sis ungulorum angustiam , aut os aliam quamcumque causam praeparatum in mammis lac non venit

extra papillam pro sues ione initiatis et '

nec a venu inhalantibus hauritur , nec per vasa ivmphatica transit in sanguinem , tunc mora spissius densiusque factum propter aquearum particularum difflationem gravia parere potest incona,moda . Diste idit , irritatque admodummam miliarum corpus , facitque tumorem durum, dolentem , non sine febripuerperas vexantem . Et haud raro ac-

188쪽

18s ARTICULUS VII. cidit , ut magnae irritationi accedens auffus retro urgentium globulorum sanguinis impetus , oriatur inflammatio iquae ut plurimum in abscessum transit.

Uo mammarum naturalis status adm( durn Viriatur . Et non raro inclica a

lactis congestio in durum Sc longaevum

tumorem commutatur , cujus reliqVae per menses 3c forsan annos remanent in mammis . Nec papillae suo morbo carent . A nimio enim laetis confluxu, tenerrima earum cutis rumpitur dc

dolentissimae fiunt rhagades, quaru in do lor a pueri suetione nimis augeri solet orauomodo 8. Solvendo lacteo ire morato tumori valent frequentes solus tepidae aquae aceto infectae super maramas adpositi , 3c constans per pueri suctionem Iastis eductio . Quando enitri fluit extra papillas lac raro inflaminatio , aut alius periculosus morbus n)ammas ad Oritur . Si adsunt inflammationis indicia sanguis semel iterumque est mittendus, nec non aquae florum sambuci cum sero depurato copulatae haustus frequentes sunt puerperae concedendi, Et utile quo, que

189쪽

PAUR PERII MORBI .

que erit hos haustus insectos nitro depurato , aut sale polychresto reddere efficaciores . Diaeta per paucos dies est: imperanda , chysteres emollientes sunt iniiciendi , & numquam ab sotuum ex

aqua sambuci cum aceto copulata paratorum super mammas admotione cesssandum es f. Si nulla resolutionis nota hisce adhibitis oppareat, & videtur tumor in suppurationem tendere, haec es per cataplasmatis malvae adpositionem faci litanda , & promovenda suppuratio, qua facta, lanceola , aut bistorino obscessus est aperiendus, indeque , ut ulcus curandus . Si enatus est durus tumor hic debet ad resolutionem perduci per jugem oxycrati adplicationem , &per frequens aquae stillicidium super mammas sublum . Enatas in papillis rhagades curare solent medici frequenti adplicatione vini mirrhati, vel jugi aquae sambuci salis pruriellae solutione

factae essicacioris lotione . Gumnii arabicae solutionem non parum profecisse vidi . Ceterum non deest nec medicus, nec muliercula, quae pro pupillae mam marum rhagadarum dolentium curatio

190쪽

186 ARTICu Lus VII.

ne suum non laudat specificum. Superiori mense curabatur nobilis juvenis primi para profundas in utraque marrimarum papilla rhagades habens fre, quenti adplicatione decoctionis ligni guajaci cum spiritu salis dulcis copulaetae . Hactenus de Mulierum morbis . Nam uteri hydropem, obstructionem, ulcusque ex iis , quae in praxi describenda adnotavimus & cognoscere , & c rare facile potestis adolescentes . Procedamus modo ad indicandos puerorum