De morbis mulierum et puerorum praelectiones

221쪽

ARTICULUS IV.

T 'ST morbus pueris familiaris

olsa potatum una in Vadens, qui ror3 holet dic tur rachitis . Hujus morbi charafhe- res sequentes sunt. Non ante se X tunimensem , neque post duos annos apparere solet , quidam tumores osset

prae primis in bina , in articulationibus carpi , genu , & tarsit observan tur, inde sensim sensimque reliqua os si curvari solent. Caput puerorum justo grandius est , faciesque in morbi initio rubicundior solito apparet. Ingenium est perspicax , Sc ante dentium consuetam eruptionem loqui incipiunt. Morbo progrediente intumescere abdomen propter enatas obstructiones incipit, & ob nutritionis desectum sensim, sensimque emaciantur pueri. Diarrhoea, qua viridae seces copiosae excern Untur , irequenter vexat , iustis haud raro molestat, & sacta intra pulmones viscidae materiei congestione ad phthisin dispo-Luntur aegri . Ussa parum elongantur Ob

222쪽

ARTICULUS IV.

218 ob conceptam deformitatem, & ob succi medullosi degenerationem paeda throcace corripiuntur. Tandem lentam enatam sebrim, universitem corporis maciem , praeter ad bonaen, quod elevatum, & turgidum apparet, frequentem alvi solutionem marasmum augentem excipit mors. Haec puerorum aerumnarum requies eo celerior, certiorqne est,

quo abdominis viscera , se pulmones

tenaci lympha citius obstruentur , quae mora, & loci calore facta acrior nobilium partium corruptionem affert. Nec raro datur videre rachiticos pueros longam trahere vitam . Id accidere potest ex eo, quod cerebrum, pulmones, hepar , & mesenterium nullum v tium contraxerint & ossa licet tuberculis duris obsita , Sc distorta sint , tamen nullam internam medullae aut alius humoris corruptionem acquisiverint. Rachitis licet non sit contagiosa, attam ecta parentibus in filios, tardosque ni potes

per generationem transfunditur . Fabrilignarii familiam novi , quae tota est rachitica . Plurium filiorum genitores rachitici non sunt, & tamen omnes fi-

223쪽

ios rachiticos generant, qui circa quarium , dc quintum annum moriuntur . Hi genitores filii sunt rachiticorum , quorum morbus in ni potes transmissius est. . Io. Rachitidis causa in ea num indole est collocanda , in qua po' dis causa . testas est: tarsi durarum , & firmi una , quam mollium partium tantam pessun- . dationem parere . Acidam cacochymianii in puerorum corpore generatam id face- ire posse ratio , & experientia suadet . Nimirum cum experientia evictum sit ossa ab terreo elemento cum succo osses eo concreto efformari , cumque ossa firmitatem , Sc duritiem amittant, si in aceto , aut in spiritibus acidis mineralibus aliquantisper detineantur , prout

rique observationes evicere (e), apparet evidenter richitidis causam necessario deberi acidae cacochymiae in corpo re genitae u Nam , quando acidum hu- e) Consulit. nostr.

efformat.

Physiol. ubi de ossium

224쪽

jusmodi venenun intra ossium compagem immittur, terreum destiuendo elementum, ita ipsa emollit, ut substinendis cunctis corporis motibus imparia reddat. Sic circa articulationes, in quibus veluti motionum fulcrum collocatur, prae primis tumere os a incipiunt,& spina, cui erectio machinae penitus

est commissa, praesertim curvatur . Neque ossa multum crescere possunt ex ratione, qua cons at tunc ipsa elongari, cum per continuam adquisitam firmitatem naturalem musculorum resistentiani superare valeant. Et ex irregulari nutritione, quam obtinent distorqueri necessario debent . Rachitica mulier pel- vim habet ita arctam , ut si conce perit dissicile foetum expellerit , & moriendum illi erit . Quando acidum venenum cranii ossa adoritur ea nondum suturis firmata emollit admodumque distendit. Et a uesti nimis calvariae ma-

ΠUm aptatur cerebrum . En rario cur

magno capite donantur rachitici, & ingestium acrius habeant . Acida hujussmodi cacochymia generatur in visceri

bus imi ventris ob chylos ejeticarum

225쪽

RACHITIS. HYDRO CEPHALUS . 22 1

virium debilitatem , quam pueri sive per temperamentum , sive per vitium generationis a parentibus acceptum habent. Neque denegamus nutricis pene semper lac vitiatum ob admissos in sex

res non naturales errores aegre admo

dum digeri a puero posse , sicque ia

ipsius corpore generatur cacochymia acida. Lac enim non rite in visceribuqdigestum in acidam indolem sacessere cunctis innotescit. Sic non ante sextum mensem apparere solent rachitidis vestigia. Nam tanto tempore opus est , ut illud acidum venenum ossa invadens ea possit vitiare . Nec poli secundum an- Dum apparet rachitis, quia si per tam longum tempus mollia cetoroquin pueruli ossa nullum vitium ab rachitico veneno contraxerint , sacile conjectari potest ipsum a corpore pueri abesse. . II. Ouando in abdominis visce-Com met-

rabus generatur cacoethymia huiusmodi

acida constringit irritando vasa laes ea, re saetis eorum osculis aretioribus nu tri menti copia in corpore puerorum deficit. Et lymphae ob acidi admixtionem sucta justo viscidior crassiorque ob a struit

226쪽

ara ARTICULUS IV.

si ruit mesenterit , reliquorumque viscerum , potissimum, hepatis glandulas . Haec obstrustio in dies augetur ob novae viscidae lymphae additionem . Sic

intelligitur cur turget rachiticorum abdomen , dum reliquae corporis partesmarasmo corripiuntur . Et pulmones

sive quod eadem viscida in sarciantur lympha , sive quod per vitiatam an gustatamque ossium pectoris construct ionem juxta naturalem statum amplia, ri nequeant , accidit , ut cor dexterum libere evacuari intra ipsos nequeat , Vena cava reducem a facie

sanguinem libere accipere non possit , ex quo vividus faciei color excitatur, qui in pallidum commutatur , quando per temporis longum intervallum totus solidorum , & fluidorum statuqvitiatus apparet. Si multa copia lactis indigesti in intestinis restat , debet necessario non levem irritationem parere , cui accedens bilis exoneratio, augetur irritatio. Ita intelligimu cur saepe enata diari hoea alvi feces multa:& virides a rachiticiu excernantur , Scper hanc di arrhoeam dissipatis fluidis

paris

227쪽

RACHITIS, HYDROCE 223

partibus quae remanent crassiores augent abdominalium viscerum obstructiones . Tandem hanc cacoethymium acidam tractu temporis commutari in alca linam acrimoniam adserit modo laudatus Ro-

senstein (f) . Hoc ab indole febris,

a corpori S consumatione , ab spina vento a , atque pb aliis putridis adparentibus symptomatibus desumit . Haec quemadmodum vera sunt, sita pariter certum est, quasdam alias causas morbum fovere solere. Sic diuturnus incolatus in frigido, & humido loco rachitidi viam sternit . Per impedimentum enim perspirationis, Sc per musculorum imbecilsitatem immissa acidae cacochyrniae rudimenta haud corrigi Sc expellide corpore possunt. Sic intelligimus cur in Angliae humidis frigidisque regioni, bus rachitis frequens observetur; & cur quoque corripiat eos, quorum vita per corporis inertiam summam , perque Victitandi errata est traducta . Q uando

scilicet pueri nimis rapientur lacte im

228쪽

puro , dc panatellis in acidum vergen tibus , quarum Sc qualitati , dc quantitati vitiatae non opportuna respondet coctio, hi frequenter rachitidem patiun

Faciam ii i S. Iet. Dum rachitis non multd

cura . In corpore iniecit radices , nec prosundam in pulmonibus, inque abdominis visceribus labem infert, curatio, Dem admittit. Secus in curabilis evadit, dc circa tertium quartumque a Unum pueros interficit. Nec raro datur videre rachiticos senes, qui nullam in magni usus visceribus labem a morbo, de quo sermo est , obtinentes longaeva nai ducunt vitam. Rachitidis curationem . quae pluries nobis felix evasit, in hunc modum instituere debetis. Convenit in primis usum rerum in acescentiam tess- dentium abstinentiam imperare. Si fieri potest, ante unius anni tetminum pueri la) Adire potestis, adolescentes, Zevianum,

nuper laudataum Rosenstein , . Strachium , aliusque de rachitide optimos recentiores Scriptores .

229쪽

ACHITIS . HYDRO CEPHALus . stas

ri ablas alio est instituenda , ct carnium

vitellorum aut pullorum jura, nec noctviperam , nasturtium , cochleari a m , cancros fluviatiles, tellu sinem , aliaque hujusmodi sanguinem contram cacochymiam acidam munientia in multa aqua ebullitione parata aegroto concedenda sunt . Ab humido, caenoso , Sc crasso aere in purum, elasticiorem , & mineralibus effluviis quodammodo resertum mutatio facienda est . In hoc aere diuturnus incolatus puer faciat oportet, demotum per carruculum institutum pluries de die instituat. Somnus sit moderatus, 3c Velsum religiosa custodia habenda est . Semper a corpore pueri

abesse debent lorica: , Sc tibialia ab osse

sibus balenae , aut exiccato animalium corio confecta. His enim vidi rachiti. corum ossa in pejorem distorsionem abire. Mane & sero totum corpus cum laneo panno mastices sumo infecto factis frictionibus est: excutiendum. Et unctio. Des per spinam, dc per articulationes se. mel iterumque de cie factas unguenti martialis non parum profecisse cognovi.Apud nos extant nonnulli experientiss

230쪽

simi chirurgi , qui faciunt unguenta

contra rachitidem admirabilia, quoi uim

virtutem non semel cum summo aegrorum emolumento experti sumus .

Hisce aromatibui unguentis corrigi po- teit vitium os eum propter destructio. nem rachitici veneni . Rochit . i Remedia autem interno usui. opportuna ea esse vj dentUr , 'Uae alca lina virtute praedita possunt acidam rachitici veneni indolem corrigere . Ens venerii boyliana m exhodo paratum ad grana decem quotidie per plurium mensium spatium propinatum tamquam morbi celebratissim una antidotum nunc vidi in duas rachiticas puellai , quas integre a morbo liberavi diuturno xanti remeiadu usu . Cochleariam , & nasturtium indicato remedio adjungi optimum est. Laudat Rosenlieiu sal a calicum calcinatum dissolutum in aqua sontis, & praecipit hoc remedio , praesertim pueros pauperes uti debere quotidie ad datam dosim , Sc commendat quoque caponem venetum , set bovis copum & radi, cem aronis . His probe conjunctis interneque sun)ixis credit corrigi posse