장음표시 사용
291쪽
legii de hac in deficis sera eo spra de momo de elui qui a sitsi charg de les chelerpon te assi anchir, 'ilis' pas te sigii asse is argent our esacheter ous parce quera es phce est a Iudine que celle que nous
292쪽
XXVII. Hactenus de casu quo legatum quis agnovit Multo minus tenebitur de libertate praestanda, qui illud repudiavit. V. G. re eum cui mille nummi legati suissent, si rogatus suisset viginti servum manumittere, non cogi fideicommissam libertatem prae stare, Si legatum non caperet, constat v. l. 8. s. o. 5. desidetc. liberi Pompon. lib. . ex Plaut.
Hoc ita, nisi aliud legatum ipsi fuerit relictum, quod agnove r t. Hinc Papinianus Si legatario tandi decem pretii nomino re
licta sitit in hoc, ut servum suum manumittat : quamvis undi legatum aguo verit, si tamen pecuniae propter interventum Falcidiae non agnoverit, cogendus est et pecuniam accipere si habita legis Falcidio ratione, et servo fideicommissariam libertatem proestare quum semel fundi legatum agnovit . l. I. V. d. tu Papiri lib. II.
Sed etsi legatum cui onus praestandae libertatis adscriptum est , suerit inutiliter relictum legatarius recusare nus non poterit, si aliud legatum si hi utiliter relictum agnoverit. Hoc videre est in specie sequenti se Lucius-Titius Septicin siliae suae naturali Concordiam ancillam suam donavit. Idem poste: testamento fili de suae cum aliis quibusdam ancillam supra scriptam legavit a ut manumitteretur. Quaero an Septicia filia naturalis ancillam supra scriptam manumittere cogi possit Ρaulus respondit, si vivo patre naturali donatio ancillae fuit, neque patris naturalis iudicium in .eteris legatis 3 silia agnovit, non posse eam compelli ancillam propriam ex causa fidei commissi manumittere n. l. o. . . tit. aut lib. I 5. remouS.
SECTIO III. Quando competat libertas testament directe relicta XXVIII re Testamento libertas data, competit pure, quidem
data statim quam adita suerit hereditas vel ab uno ex heredibus. Si in diem autem libertas data est, vel sub conditione , tunc competit libertas, quum dies venerit, vel conditio extiterit n. l. o. g. i. q. 4 o. .d maritim testant Marcian lib. I. instit.
Igitur de libertate quae pure data esset, intellige quod ait Pomponius is Quum testamento servus liber esse jussus est vel uno
ex pluribus heredibus institutis adeunte hereditatem , statim liberes n. l. II. g. a. d. tit. Omp. lib. . ad Sabin.
1 Idem dicitur supra , ut de legatis , n. 37O. 2 Inutile erat legatum Concordiae ancillae jam donatae inter vivos , quum res legatarii propria ei inutiliter legetur.
3 Ergo si caeterarum rerum legatum agnovisset, quamvis Concordia vivo Patre ipsi esset donata, adeoque legatum Concordiae esset inutile ; tamen , fidei commisso huius manum ille udae esset obnoxia.
293쪽
XXVII. 1 s'est agi usque ici dia casisti te isgalaire a accepto εο leg le thgalaire qui a re nonc est en cor bien motus lenia de donne la liberisi. Par exemple, uri est constant que si eluia qui on a logii mille ecus en te chargeant 'asi ranchir uti es clave de vingi eus , avait renon ch a son leg , i ne serat pa tenta de donne la liberto si dot commissa ire M. Il en est in si Dino in qu 'il ne tui ait si laiss u aul re legs au'il a resu. 'est potarquo Papinien dit oti a laiss auli galaire 'un sonds erre ne somni de dix, en e chargeant d 'en assi anchir uti es clave de ce rix qu 'i ait accepi te leg dus and de terre, et qu'il re non cera elui de la somnio de di sicus i inscia craini de la Falcidie udra te orcera re evoir et les omine i a la charge de a Falcidi , et is assean chir 'es clave comme yant accepto e leg diis Ond de terre n. Et quand ρ me te leg auque sita it aliachsie a condition dedon ne la liberi se rouxerat annulo, ille ourra it a relaberii 'en rempti l condition, 'it avait accepi au aut re leg utile. C 'est ce u 'on a voi dans l'esphce uiuatile e re Lucius- Titius avait donia si a Septicia a sille natu relle, son es clavem omni sie C On cordia Pensui ieri logua par soli testamen , celle nihme sile natu
relle, ni re ati tres cho se , celle hine es clave, Ous a condition deci 'asi ranchir a). D demandati si Septicia tali tenue d'a si anchi Concordia i aut rhpondit que son phre lui yant donii siceite es clave de son vivant, si elle 'avait pas accepte les utres donations testamentatres 3 , elle ne polivati as ire Oxcee adi ranchir sa propre fclave en vertura fideicommis .
tament pXXVIII. se a libert laisshe par testamen commene quandelle est pure metit et simplement donlisi , hs que la succession a te accepi si par uia se ut de hsiritier mais a liberi doniage liter me u Ous cotiditi oti ne commetice que quandHerier me est echii, ii qua Dd a condition est rempli n.
C 'est doti de la liberi donii si pure ment et simplement ii iis aut entendi e ce que dit Pomponius, que u orsque a liber te asil donnsi par testamen a tin esclave est ibi erasis qu uia des
294쪽
Consona Ulpianus is Testamento liber esse jussus, tune se liber, quum adita fuerit hereditas qualibet ex parte si modo ab eo gradu quo liber esse jussus est, adii suerit, et pure qui manu-
nais iis si is L 25. q. d. sit. Ulp. lib. . regul. Similiter rescribunt Diocletianus et Maximianus ire iis veri, jure data libertate, non solum impositi: one pilei I , sed et ad la hereditate si nulla uris impediat constitutio liberi conflituuntur Orcini 2 D. l. o. Od. . ., testarii mamuri. Quin etiam ii sciendum est, Decessario herede existente, quamvis se abstineat 3 , a m ei libertates competere; si modo non in fraudem legis Elite-Seniici datae fuerint . l. 32. f. o. manum test. Ut p. lib. 65 4 d. XXIX. Observandum quod ita competit libertas, nisi is cui
relicta est in ea tunc quum cedit causa esset, ut libertatem ad-βequi non posset puta, servus poenae esse tu S. Caeterum si statu libera serva poenae facta sit, et post damna
tionem statutae libertatis conditio exiit erit quamvis ipsi flatuli heri tithil proficiat, partui tamen proficere oporteat, ut perinde liber nascatur atque si mater damnata non esse n. l. 6. m O. 7. de statuli Ulpian. l. 7. ad Sabin . , Quid tamen, si qua conceperit in servitute S), deinde ab bustibus capta, pepererit ibi post existentem conditionem an liberum pariati Et interim quidem, quin servus hostium Sit, ne quaquarii dubium est. Sed verius est postliminio eum liber uti sieri, quia, si mater in civitate esset, liber nasceretur . d. l. 6. g. I. 0 Plane si apud hostes eum concepisset, et post existerilem con-d tionem edidisset, benignius diceretur competere ei postlimi Dium, et liberum uni esse . d. l. 6. . . XXX. Non ideo vero tardius competit libertas, quod is mTelicta est, hereditatem expilaverit. Hoc docet Scaevola Puram et directam domini sui testa-
i Servi a testatore manumissi pileiam capiti imponebant , et pileati surius praeco debant. Vide supra de manumissionib. n. 3.
3 Nihilo mitius enim est ipso iure heres, et sua existentia confirmat te S tamentum. Ita est, in fraudem creditorum, ab eo qui solvendo non esset. Videan fisa fit. . qui et a iam monum.
5 Id est, dum adhuc esset statu liberari ante conditionem scilicet.
295쪽
C' est encore e ne di Ulpien Dui' es clavo is qui a liberi si chisidonia si e par testament, est libre sis que la succession Doth accep- de par qui que e Soli dia degre successit, te, et Ourvia que laliberio ut ali hi si donne pure ment et Simplement D. Diocleti ei et Maximi ei di sent galement dans uia res erit : aesesclaves a qui a liberi a sito directe ment dono sie, non- seu lenient parci' imposition dii hapeau I), ais encore parci'ad illo hsirh-dit si , devietinent les si ranchis decla succession ety, si aucun droit requis hiatili ne ' Oppos n. Et hine u i saut avo i que 'i y a tan sirilis iis cessa ire quoi lii 'it 'accepi pas a succession 3 , es liberi sis donii sies soni ues et cliues moin qu elles 'eussent sit donii sies eu
XXIX. I lautio uriant observe queri es clave, dans est a S, ne devient a libro immέ diate ment, si h celte poque i ii 'est pasa plera ac lusiri la liberisi, comine par exemple 'il est es clave dela petile. Mais is sicia liberi a sit promise his ne semine qui sol deus nue es clave de la ei neci et ne a condition de s liberto soliremplieri quoique et te condilion Oit inutilem erit rempli parrappor Delle 'en est pas de mhme par apporto son sit , qui nati libre comme si a mhre 'ed pas hi si condamn sie .u Cependant que aut-il dire de colle qui pyant consu dans laserviliades 5 et qui risui te ayant hi si pri se par es en Demis est accou-chee lorsque la condilion de s liberi si avai sit rempties Son en sani est-ilis libres ilis' a pas de dissiculi par appori u lenisqu'il est est au potivo i des en ne mi mais il est rat de direqu'i Sera libre a sola retour, parce qu'il feraitis libre si s mhres ut res the a Rome D. Q Si elle eo conquisite les e neniis et sdi accouch he da con dition de s liberis tant rempli , n ourra encore sici de sa- vorabiem en qu en veriura droit positi in intenci sera libre a son
XXX. Colui a qui a liberi si a fisi laisso pure merit, est' obliendra a plus ard , quoi tulit ut spolio a succession. Ain stri' ense igne Scaevola : M a liberi si directe ax ait sit donii he
296쪽
α8o LIB. XL. PAN DECIDARUM IT . lv ET . mion to libertatem Stichus accenerat, et ex hereditate multa per fraudem amovisse dicitur. aesitum est an non ante in libertatem proclamare debeat, quam ea quae ex hereditate amovisse probarip , t 'rit, heredibus restitueret Respondit, secundum ea quae proponerentur, elim de quo quaereretur, liberum esse. Claudui. I videtur absolvisse et id de quo quaeritur iam heredibus satis consultum est edicto et de surtis n. l. 59. g. i. s. o. .
do manum teStam Scaevola, lib. 3. digest. XXXI. Ex regula quam statuimus, servum lestamento manu' missium, statim ab adii hereditate ad libertatem ipso jure perve Iaire, hoc consectarium est, quod re si servus hereditarius, nondum adita hereditate surtum heredi secerit , qui testamento domini manumissus est furti actio adversus eum competit, quia
imito tempore 3 heres dominus ejus actus est . . . . . . f. q. a. de furtis Pomp. lib. I9. ad Sabin. SEC ΤΙ Ο IV. De fideicommissari libertatis PrinStatione.
Quando Per sideicovi missi a relicta seruis testatoris aut heredis libertas Proestari de boat , et a quibus Proestanda sit
XXXII. Libertas servis praestari debet statim ubi dies hujus cessis id est, statim ab adita hereditate si pure relicta est, Vel statim atque dies aut conditio sub qua relicta esset extiterit. Et quidem, quemadmodum in il recta obtinet, ita etiam Midei commissaria libeatas , pretextu compilatae hereditatis aut rationis gestae non differtur . l. 23. . so. . de fideic liberi. Papiniati.
Etenim ii si pure data sit si dei commissa libertas, et is servus rationes administrasse dicatur, divus Marcus rescripsit moram libertati non esse faciendam ex continenli tamen arbitrum dandum esse; qui computationem ineat. Verba rescripti ita se habent si Haec est nota Claudii -Τryphonini ad Scaevolam in id nempe quo tresponso suo idetur Scaevola absol isse et id surtum de quo qumritur. 2 Scilicet illo ediet , de quo infra, lib. se fit. . si Astii testam liber, eu ex quo datur actio in duplum advcrsus hunc manumissum. 3 Si aliquo tempore servus heredis fuisset, non posset heres habere ad- Ver3us cum actionem j ιrti ut vid. supra, lib. i. tu. . de noxasib. Ict. t. 5.
297쪽
XXXI. De la rhgle que nous avons labile, qu un es clave de victi libro de plein droi dos que a succession a sit accepise , et ire et te conseque ne que un es clave astra nchi par etestamen de son attre, a volo uel que hos II 'hsrilior vantque la succession ut accepto , t herilier a contre Dira actiori dux o , parce que et hortiter 'silait pas encore mal tre deci 'es clave
XXXII. a liberi doli ire donusio auces claves hs que ei ciui ou elle devat leti seire acquis est arri vh 'esl-h-dire, auSsi-3OL que a succession ait accepisi , si laraberisi leur arath donia hepurcinent et simplementa et sis que le ou est arri vh ou a conditio' rem pile, si elle euris hi doniae a terme u OUS COH-ditiora, Et hine , comme par appor a a liberi directe, re a liber los dei commissa ire ne petat pasci eur hi re disi brhe ous protex te qu'ils aura ierat spoli la succession, o qu 'iis se raten reliquata ire Ou
Eri esset, re si a liberi si id hi commissa ire a st doniasie 'unem arithre pure et simple Dun es clave complabieri vivant uia reserit de Marc-Aur sile , a liberi ne dottias ire distia rhetour celarima is cependant L aut sur-le-cham nomine uri arbitre potir
298쪽
28 LIB. XL. PANDECTA RUII TIT. I in V., AEquitis id ut ii Tropitimo ex causa fidei commissi praestari liber D talem , quam Sine conditione reddendarum rationem datam essen constat neque hinnanum fuerit, Ob rei pecuniariae udes lio nem libertati mora in fieri. ii tamen repraesentata, conse Stimn arbiter a praetore erit dandus apud quem , rationem quam ad D ministrasse apparuit, ex fide reddat . Tantum igitur rationes
reddere cogetur. Sed an et reliqua restituere debeat, nihil dicitur nec ut cogendum I). Nam de eo quod in Servitute gessit, post libertatem conveniri non potest u). Corpora plane rationum, et si quas res vel pecunias ex his delinet cogendus est per praetorem restituere item de singulis instruere n. l. 37. y. d. it. Ulp. lib. 6. fideicomm . XXXIII. Ex eo oliam non dissertur praestatio libertatis, quod jur alienandi interdicius sit is qui manumittere rogatus est. Nam si qui fidei cornmissariam libertatem debet , etiam eo lem PDre quo alienare prohibitus ita serit, manum ille re poterit n. l. 3I. g. a. f. co . . de ullico m. liberi Paul. lib. 3. fideicom. Et alibi seras autem qui rogatus est manumittere, etiam eo tompore quo alienare prohibetur, potest manumittere v. l. I. m. d. it. Marciati lib. u. instit.
g. II. A quibus Proestanda sit
XXXIV. umori lanium ipse qui rogatus est manumittere, ad libertatem perducere potest; sed et successores ejus, Sive emp'lione , Sive quo alio modo successerint. Sed etsi nemo successor extiterit, ad sis cum ita transit ut libertas ab eo praestetur . . l. I. V. Rationem reddit Ulpianus Quoties autem fidei commissaria libertas relinquitur efficaciter, in ea causa est, ut neque alienatione, neque usucapione extingui possita ad quemcumque enim pervenit is servus cui fideicommissa libertas relicta est, cogi eum manumittere. Et ita est saepissime constitutum M.
M Cogetur igitur is ad quem servus pervenerit, si dei commissam libertatem praestare, si hoc maluit is qui rogatus est .
1 Nec obstat lex 82. V. 35. 1. de cond. et dem ubi non aliter quam redditis rationibus corti petit libertas. Ibi enim servus sub hac conditione si rationes reddiderit, manumissus sui hic pure. a Servus enim qui iure civili pro nullo habetur, non potuit, dum servus esset, civiliter o Dligarici infra, lib. tit 7 de Oblig. et act. 3 Ratio est quod prohibitio alienandi voluntaria duntaxat alienatione.
Complectatur, nec ad eas quae ex necessitate fiunt, porrigatur.
Qui rogatus est manumitti id est, servus ipse ut patet ex HS quae
299쪽
DED AFFRANCII PAR EST. , DE LIBER Τ. FIDkIC. 283 Xamine se comples Volci les ermes de est rescrit parali juste de donti ercia liberi si is Trophime en veriti di si dei commis,pui qu 'elle lui a ih aissde sancta condition de rendre es comples; lotiles is te prole Dr evra Ommer sur-le-champin arbitre evant loquel Prendo comple de 'administration quirati a bis conssie n. I sera don seu lomen sorc de re nil re se comples mais ilis' est pas ditrii 'it dolve et restituor te reliquat et e ne penso pas ultipuisse γ hire force I , parce que dev nuclibro, iam petit pasci'ac- ion nor our e uli a sat dans Via de servi lude et . Le prsit eur doli hannio in lociorcer a restitue les objel de a compla' bilito, et 'argent qui petit ut res le de a gestion, in si 'lu', laisse des instructions relatives h liaque obj et de celle gestion D.
XXXIII. La liberi ne perit a non plus ire di sisersie solis prsit exle u 'il a hi de senilia 'alione a cella qui est thargo de la
XXXIV. a liberi si ibi commissat re petit ire donia se On-seulement par celui quia ole chargh de la donner, ais enc Ore parses Successe ur a litre 'achat ouis loli aut re iitre et, 'ilis' apo in de successeiars, son obligation a cet gard passe uisc, qui est alor tenta de la rempli M. Ulpien ei donne la aiso C 'est que , oules le sol quela liberi fid hi commissa ire a his utilement laiss he, ni 'alion alion, ni la prescription deci 'es clave ne petiverit 'hie in dre; et que elui dans e main diaque i a pia passer, est orco de 'asfranchir, quelinii 'it puisse hire .u Qui que e sol done qui posshdest 'es clave ii 'on a ordon nod 'assi anchir parid hic ominis , illa oti tui doliner a liberies, si cet e S- clave la demande v.
300쪽
284 LIB. XL. PANDECTARUM TIT. IV ET . M alius enim acceptum est ut, et si sub conditione sultis lἰ-bertas relicta , et pendente conditione alienatus situ attamen cum sua causa alienetur . l. c. g. I. V. o. . desdeicom liberi.
Ulp. lib. 5. fideico m. u Quod si nolit ab eo manumitti, sed potius ab eo velit ad libertatem perduci; quia erat rogatus manumittere, audiri eum oportere divus Hadrianus et divus Pius rescripserunt. Quinimo et si jam manumissus est, velit tamen potius ejus libertus fieri qui erat rogatus eum manumittere, audiendum eum divus Pius
reccm psit D. M Sed et si ex perso Da manumissoris, vel ex quacumque causa manumissus ostendere potest jus suum laedi manumissione, vel etiam laesuma succurri ei ex his constitutionibus Oportet, ne con tra voluntatem desuncti, durior ejus cotiditi constituatur . si Plane si ea sit defuncti voluntas, ut vel a quocumque manum mitti voluerit , dicendum est constitutiones supra Scripta CeSSare v.
l. c. g. i. v. Od si V de fideicomm liberi. Ulpian lib. . si-
XXXV. Igitur si contrarIa non appareat testatoris voluntaS,clectionem habet servus, a quo potius manumittatur, et cujus potius libertus sat . Nam re invitus is cui fidei commissa libertas re licta est, non est tradendus alii , ut ab eo manumittatur, et sat alterius libertus quam qui rogatus est manumittere n. l. 34 sq. o. 5. aesdeicomm liberi Pompon. lib. 3. fideicomm. Enimvero re si quis ex causa fidei commissi manumissurus est, irrullo modo deleriorem ejus servi conditionem sacere potest. Ideoque nec vendere eum interdum alii potest, ut ab eo cui traditus St, auumittatur; et si tradiderit, redimere illum cogitur, et
manumittere. Interest enim nonnunquam a sene potius manU'
mitti i), quam a juvene n. l. 15. . . it. Modestin lib. 3.
Hinc u cui per fidei commissum libertas debetur, liberi quodammodo loco I est, et statu liberi locum obtinet, vel eo
Diagis quod nec in alium transferendus est, ut aut libertas ejus impediatur, aut jura patronorum graviora experiatur . I. I. g. 3. m. d. it. Marcian lib. . tristitiat. Tamen , u si heres qui vendidit servum , sine successore de-CeSSerit emptor autem extet, et velit servus, defuncti 3 liber- tu Me SS , non emptori non esse eum audiendum Valens scripsit,
1 Ut non tarn diu officiales operas praestet. a Noti est liber ipso iure, si quidem manumittendus cst. Ne Proprie est statvlibera quum statvliber is dicatur, qui in eventum certae conuitionis aut diei liber extiturus est absque manumissione. Hic autem statialiber D cum obtinet quia, ut statvliber nisi cum causa competiturae libertatis alie natur, ita nec ille alienatur nisi cum causa libertatis ipsi debilae.