장음표시 사용
281쪽
XIII. I importe si pe en uel termes le testa leur a donia sila liberi si sidhi commissatre, que, bien que Ses expres Sion Se Onlredi sent, Ouru que a volonte sol constante M liberto est due, comme dans 'esphce sui vani uanil Thais , On escia in aura servi moni siritie pendant dicans ne eux qu 'elle sol mon asi ranchie. On demandat si te testat eur yant voti tu que har sint sonas frane hie et son4hritier ne polivant passai re qu'il en ut in si 1),on ne potavait pas dire que la liberth directe 'avaitias di don heu et te es clave I , et qu'elle devait rester dans la servilia de huic aprps avo i servi dicans On si pondit quees 'ex possi ne conten ait Pas de aison poli que a liberi ne talia due a Thala M. XIV. O presume ussi, par inductio decla part dii testa leur, la volo nisi de donne la liberi Dun es clave, lorsque par exemple
C est potarquo Valerien et Gallien dison Quoique te testate ur 'ait a dii u i donia ait a liberi a son es clave , 'il adoransi potir luteur a se en satis hil est resu , en faveur de la liberto et de pupilles, qu 'il est censo l'avo i assisancti par fid hi commis. Et qua nil et es clave ne tui appariten draitias, s 'ilci' sciemment
moin qu 'il ne parot vident ii 'il edi eum ne a uir intentiori . VOye sur e cas liv. 26. til. I, ecla tutelle testamentatre. XV. Mais olim' est a cens avo i vo ulu donner a liberi dansi 'esphce vivante Mucius-Titius a di dans soli testamen tu Me
Votis recommande mes selaves inside ins te et tet, en Ous
laissant a iuger 'it serotit botis affranchis et bons εdec in D; eleur aurai dotin ta liberto , mais 'ai cra inliso qui est arrivsi , machhre sinu qui amussi assi anchi ses side citis, et en a th abandonia si qua nil iis on ei rempli leur tem n on de mandait si Titius hi ait cens a voi donii la liberi par id sit commis a se es claves msi decin on si pondit que , 'aprhs 'ex possi, e testate ur avait seu lenient laisso se hsiritier mali res de les si ranchir, an leur enavo i impossici obligation M. Dioclelien et Maximien disent galement que, si 'autorii dudroit si clare que es termes D Ous recommande, si noncsis dansiri testament ou dans uri codicille, 'exprimentio in la volo nisi de dotiner a liberi n. De cemii 'on a dii u 'on poli 'ait olor a liberi solas une conditio in il ne 'ensuit pas non plus qu'on ait vo ulu la donner Ousta condition contraire.
282쪽
266 LIB. XL. PANDECTA BUΜ ΙΥ. IV PT V. Hinc Scaevola Gu Lucius-Titius testamento suo ita cavit re Onesi hore, nisi diligenter rationem excusseris , liber ne est 3.
Q utero an nesiphorus ex his verbis i bertatem sibi vindicare possit Respondit, verbis quae proponerentur, libertatem adimi po lius quam x dari v. l. 59. g. .si. o. c. d manum teStam. Scaevo l. lib. 25 digeSt. g. III. Libertates directas non nisi i stamento fideicommissarias
etiam ab intestato relinqui POSSC. XVI. u Libertates directae, et testamento, et codicillis testa mento constrinatis recte dantur. Fidei commissae, et ab intestato et codicillis non confirmatis relinqui possunt n. l. G. E. g. o. manum testam Modest in lib. singui de manum.
SECTIO II. Qui possint fideicommisso P instando libertatis grauari , Ut quatenus s et qui grauati fuisse ideantur g. I. Qui gravariPossint, et grauatifuisse intelligantur pXVII. Vel omnes heredes, vel quidam tantum ex illis, dei commisso praestandae libertalis gravari possunt. Quum autem quis libertatem fidei commissi verbis relinquendo non expres Sit quem gravaret quisquis et heres erit, rogatus in tolligitur.
Hinc in ea specie Quaedam quum in extrema esset Valetudine, praesentibus honestis viris compluribus, et matre Sua ad quam legitima hereditas ejus pertinebat, ita locuta est Aucibo a mea Maeviam et Seiam liberas esse volo et intestata de res Sit . utero si mater ex senatusconsulto legitimam hereditatem ejus non vindicasset et hereditas ad proximum cognatum pertinuisset, an fidei commissa libertas debere iur Respondi deberi nam eam me in extremis dixisset, ancillas meas illam et illam liberasisSe volo , videri ab Omnibus qui legitimi heredes aut bonorum OSSeSSOres suturi essent, petisse ut hoc sieri possit n. l. 7.
g. . . o. . desideicomm liberi. Julian lib. 4 a digest.
1 Sunt qui huius legis speciem ita ponunt testatorem in priori testamenti parte fideicommissariam libertatem reliquisse Onesiphorori deinde in posteriori parte haec scripsisse, uesi hore, nisi, etc. Onesiphorus ex his verbis directam sibi sub contraria conditione relictam contendebat ut non heredis, sed orcinus libertus esset Scaevola respondit, ex his verbis libertatem ci non relinqui sed potius ei sub hac conditione adimi libertatem fidei-eommissariam, quae ei in priori testamen ii Parte ero relicta.
283쪽
XVI. a liberi directe se dolane par ut testamen Oi partiri codicille consit nisi par utiles lament mais o petit laissor la tib risisti hi commissat re ans a re de testament, et par uri codicii te non
Mais torsqu uia testate ur, en aissant a liberi studi commissatre,n' pas dit express si ment teque de ses sirilier i en chargeait lotas es h siritier en soni celassis chargsis. 'est Ourquo datis 'esphce sui vatile Dumne semine sitant n langer de mort a dit en rhsetice de plia Si eur perSOtines graVeS, et de a sere son siriti si re sigili me irae vela que mes es clavos Maevia et ei solent libres uis elle est morte satis sa ire de testament on de mandat si a more ne re vendi quantias la Succos Sion logitime en verti dii sinatus consuli Orphitie , laquelle passe Alors au plus proeli cognat cla liberisi sera due y 'ai sipondia quela liberi de vati leur hire donia see, parce que leti maii res Se Ianidit a ces es claves on mourani Je eu que me es claves tolle et illi solent libros , si ait cens si avo i volatu que es hi liter civit sola prsit oriens leur donnassent a liberi n.
i I a de iurisconsultes qui posentis insici'esphce : Un testat ur, dans ' premisi re parti de oti testam erit, a laissecla liberi sidgicommissatre Onesiphore , et a dit, dans uno a uir partie oraesi hore , ni Si etc. Onesi-Pb re a pre: te nil que , par es expressions il lui avait laiss la liberii di Lee te ous la condition contraire Deelle qu'il exprima it pota deveni Tasti anchi non de l'hgri iter, ais de a succession Scaevola a decidi quo par L expression o De lui υaitio in donti l libertέ mais qu'on tui avaituu contrairemti l libert fid sit commissa ire , solas celle condition.
284쪽
168 LIB. XL. PAN DECTARUM a1 T. IV ET V XVIII. Interdum et qui rogatus non est, simul cum eo qui ct galus est intelligitur si dei commisso praestandae libertatis gravatus. Nam ii quum intestato moriturus, fidei filii commisisset ut servum manumitteret, et posthumus ei natus suisset divi fratres rescrip serunt, quia dividi non si potest, ab utroque praestandum .
l. i. g. i. si o. . de fideis liberi. aut lib. 3.sdeicomm .
Contra , interdum evenit ut duo rogati sint, et lamen unus teneatur , ut in specie de qua italapinianus Servum peculi cas
tren Si quem pater fidei commissi verbis α), a legitimis filiis 3 Jheredibus liberari voluit, filium militem, vel qui militavit, Si pa
tris heres extitit, manumittere cogendum respondici quoniam proprium manumisisse defunctus post donationem in silium colla
tam existimavit c); portionem enim a fratre domino 5) fratrem
eumdemque coheredem, citra da innum voluntatis redimere non Cogendum. Nec ob eum dein errorem, caetera quae pater in mili
tiam profecturo silio donavit, patri qui mansit in potestate si Conserenda quum peculium castrense filius etiam inter legitimos heredes praecipuum retineat n. l. 23. . . . . tu Papin lib. 9.
XIX. Hactenus de heredἰbus. Iam vero re et legatarius, non minus quam heres, rogari potest servum manumittere; et, si ante manumissionem decesserit, successores ejus debent manumittere . l. 2. . I. g. o. . de fideic liberi Modestin lib. singui de manumissionib. Hinc , re quum in testamento scriptum est, Stichum Titi lego ;Vel, heres meus dato, ita ut eum Titius manumittatu dixi petenti legatario Stichum, exceptionem doli mali obstaturam misi cave -
1 Libertas pro parto praestari non poteSt. et Species legis hae est Patsi silio militi donavit ex causa militiae ser-VUm. Per errorem autem iuris existimans donationem hanc perinde esse n- validam , ac si ex 'lia avis alia causa facta esset, adeoque servum quem dona' erat, proprium sibi in ansisses hoc errore ductus, praecepit eum ab omnibus suis heredibus manu Nitti Respondet Papinianus : debere manumitti eum asilio milite solo, Discitus est hujus servi dominus.
3 Vox iliis abundat. Falso, et errore iuris.
5 Cui acius censet hanc vocem domino', ut malum glossema expuri pendam , et sententiam hanc esse : errorem patris qui putavit ea quae filio donaverit causa militiae, propria sibi mansisse, non mutare rei veritatem; adeoque nihil ontinus et hunc servum et caetera quae ex causa militiae donavit, propria filii esse; nec esse ab eo conserenda Debere igitur servum ab eo solo manumitti, quum huius sit solus dominus.
285쪽
Dp AFFR ANCH. PAR EST , DE LIBERT FIDkΙC. 269XVIII. I arrive quelque is que cella qui D'estias particulisi remoti olevsi de la liberi sidsii commissat re se troux cependant oblig de la doniae ave cella qui en est grevo Car, re uia indi vidit oulant molari ab intestat a chargh son sis 'asi an hi unesclaves, en suile ii tui est si uia o Sthumeri es em pereur ontdsicid dans ii rescrit que a liberi ne ouvant a se diviserou se doniae par partie i , es si si res evalent asi ranchirci' es
de son fidei commis a), que se sals 3y ses herilier lsigili mes
doianassent a liberi a uti es clave di pecule castrense de 'und'euc; 'ai si pondu que te sit militat re o quies' avait te, silait seu grevo de cet asstanchissement parce que e pere a cru que et es clave tui apparte Dait aprhs 'avoi donia a son siis, hquera' aut re sis ne devait a fratre obligh 'acheter et es clave deson rhre 3 pra 'ai di trans si qu'Draiso de a m h me erreur, te rhre milita ire 'silait pas obligh de rapporter celui qui tali est solis
de linii a Tilius mon es clave Stichuso ualen que mon hortiter I donne a Titius h condition quo illus 'asseanchissea 'at dit quel isigalaire, venant a demander Stichus, sera repou Ss pares' ex-
1 On esse ut pas donne une partie decla liberisi. α Volci l'esphce de cetio tot in phre a donne h son sis militati e lourte servies la guerreri uti es clave doni, par erreur de droit, it a crucia donation nulle comme si elle eo sit salte poti toti autre auscri lc croyantioujour en son potavo i quoiqu'it 'ed doti ny il a ordonii a totis se fid-ritier de lyasi rati hir. Papinieti a si id fiti' i devait ei re assranchi par te fit smilitatre sevi, parce que tui seu en i ait te maitre. 3 Ce mot illis est redon dant. έ Faussement et par erre ur de droit. 5 Cuias pense que e mot domino do it ἡtre effac comm une mauu aise glose , et que te scri est quera'erre ur u phre , qui croyait que e qu'il avait donii si h socias , Draisoti decla guerre, tui apparteriait en rore, ne change ait has la sirit de la chos en et que et esclave et les uires hos es donti sies a cenis tui appartenaient, et 'tu' i ne devait a les apportera la asseri et que Par eonssiquent comme eulis attre dc et disclave , tui seu devaiti'ai stan cliir.
286쪽
I o LIB. XL . ANDECTARU TIT. IV ET . vii si libertatem se ullum voltintatem defuncti ii 2 Maturum M.
l. t 8. q. d. tit. Julian lib. 62 digesti
XX. Denique quum et debitorem fidei commisso gravari posse viderimus supra fit de legatis q. 86. ita etiam et de libertate
praestanda gravari poterit. Igitur, o si debitor rogatus It a creditore ancillam suam pignoratam manu rnittere, defendendum est fideicommissariam libertatem utiliter relictam debitore. Quid uim interest certa quat 1 litas ab eo relinquatur, an fidi i commissaria libertas Sive plus sit in pretio, sive minus, cogitur libertalem pretestare, si modo Serne adsi iovi voluntatem creditores. Adgnovisse autem sic acci
Pimiis, Si sorte, quum conveniretur ab herede, usus est exceptione, vel alias voluntalem suam ostendit; nam si conveniatur de
bitor ab hi rede creditoris, doli excpptione uti potest in id quod intereri di b ioris anciliam suam habere n. l. 45. d. o. 5. de δε- deicomm liberi. Ulp. lib. 5 divul.
L observat dum quod quum tutor heredis rogatur Servum suum manumittere, et ipse pupillus rogatus videatur. Hinc SCurio. Tritoris quem et ipsum testamento liberis dederat, fideico uinaisit de manumittendis servis ipsius lutoris ;sed is a tutela exc ii satus fuerat. Quaero an eisdem servis libertatemptaestare deberent tutores, qui in locum excusati dati tutelam ad iniuistrarenti respondit, secundum ea quae proponerentur, libertates et ab heredi s scriptis i videri datas is l. 4. 1. g. a. f. o. 5. de fideicomm . lib. Se devol. lib. c. CSPONS.I. HI Qualenus quis fideicommisso ri stan in libertatis gra-
Me tur 2XXl L . Si quis alienum vel suum servum rogatus Sit manu mittere, et minus si in eo quod accepit judici testatoris, plus sit
in preti servi Pati Cogatur vel alienum redimere, vel suum ma-Dumittere, videndum est Et Marcellus scripsit quum ceperit legatum, Cogendurn omnimodo suum manumittere. Et sane hoc jure utimur ut multum interbit, suum quisque rogatus sit manumit tere, an alienum. Si Suum , cogetur monumitteret, etiamsi modicum
accepit ah quod si alienum, non alias erit cogendus, quam si
si Liberis testatoris. Dorum tutorem rogaverat. Et quidem maxime vi deri debet tutorio Domine rogatus lutor, adeoque ali ipsis pupillis heredibus libertas relicta, si nullum ei legatum relici iam est. Sed etsi relictum esset et Proprio Domine rogatus esset quum excusando se amittat legatum, adhuc a pupillis heredibus praestanda esset libertas, apud quos remanet legati emo
et Agnoscendo enim legatum, tanti di in taxat suum servum aestimas Si videtur. Est autem rei suae pestimator et arbiter.
287쪽
oepiton ora mauu ais sol, Dino insinuli ne donne cautionio uri exsicution des volontos dii si sunt .
elui 'un aut et que 'esclave pille plus que e testa leur ne
ui a donia si , do it-il assean chir te sienisu acheter 'autre potir 'a si anchir Suivant Marcellus , 'il a accepi te leg qui tui a te nit, ii est absolum etit obligh 'asi racchi te steti. 1 faut dans noli e droit bien distingue cella qui est chargh 'asfranchir sonpropre fclave, de celui qui est chargh 'assiarichi l es clavera una utre Celui qui es chargh 'assean chir te siem, do it 'asi ranchir Pour eumuli ait resu a), et elui qui est charge 'asfranchic
I Partes en satis dii testat eur dont i avait charge te tuteu de et assisan chissem ent; et Dia grit c tute ut do it principalementisti tre cens charg6
Comme tutear, et par conssquent e sont les en satis qui en sont chargύ .s 'il
ne tui a th ait aucuti legs et quanis i tui en aurai fit nit, et quand I
a Caris acceptant te legs il est cens si 'estimer auiant que res clave, pilisque 'est . vici' estimer a bose.
288쪽
272 LIB. XL. PANDECTARU I IT. IV ET T. Luiti possit redimere, quantum ex judicio testatori S ccius secutus sit i
l. c. g. a. . . o. . deiideicomm liberi. Ulp. lib. . fideicom. Item alibi: In fideicolumissaria libertate, quamvis quis modicum legatum uerit consecutus, De esse habet Servum suum a
numittere Pecuniarium enim id ei commissum si divisum 1 fuerit, salis injuriam facit libertati quam fidei commissario Satius est igitur eum qui agnovit legatum onerari, quam libertatem intercidere v. l. 45. g. I. s. d. tu idem, lib. . APut. XXIII. Quod si legalarius nihil omnino ex legato sibi relicto capiat, quia illud statim restituere gravatus est, nec proprium Ser viam tenebitur matium it tere. Hinc idem Ulpianus : si Si cui legatum sit relictum, isque rogatu sit Servum proprium manumittere et id quod legatum est praestare, an fideicommissaria libertas praestanda sit Quosdam movet, quia si fuerit coactus ad libertatem praestandam ex neces-:sitate ad dei commissi quoque or estationem erit cogendus. Etsi qui putant a non esse cogendum nam et si mihi legatum suisti et relicium, et id rogatus essem Titi restituere confestim, et praeterea si diicommissam libertatem servo meo praestare, sine dubio diceremus non esse me cogendum ad libertatis praestationem, quia
nihil pretii nomine videor a cepi SS D. Plane si sorte post tempus suerit rogatus restituere sibi lega tum relictum, dici potest, propter medii temporis ructum, O- Reudum eum manumittere v. l. c. g. 19. C. O. . de sideicom. liberi. Ulp. lib. . fideicomm . Simili ratione u si rogatus quis alii sun dum 3 quum morietur, alii centum praestare; si tantum ex fructibus undi perceperit quantum est in fideicommisso c), cogendum eum praestare. Sic sit ut sit in penderit fideicommissum pecuniarium S), et fidelis commissae libertatis praestatio n. d. l. c. g. O.
1 Graeci videntur legisse si donatum fid est, si solutum uerit. Et seri sus est Quum legatarius legatum accepit, magis sit iniuria K6erfati si non praestetur uuam huic te tario, si eam praestare cogatur. Nullam enim videri potest injuriam pati, aut gravari in plus quam accepit, quum ac ei piendo legatum non pluris vuleatur aestimasse servum suum , quam quod ipsi legam tum est. Est autem rci suae legitimus aestimator. 2 Iil est, quanquam sint qui putant non esse cogendum libertatem prae
5 Fideicommissum pecuniarium iri specie hujus paragraphi, et fides commissis libertatis rinstauo in specie paragraphi praecedentis ejusdem
289쪽
a laisse ne somme sussisante potir 'acheter M.
malarsi cola charao de donne la liberi , mon es clave . it Ludi ait
sans do ut dire queri ne erat pa tenui nati ranclair, uisque
re Mais si eis 'silais charg de rem et tre te leg qu 'aprhs uia cer-lain lenis, on ourrai petit-hl re dire que e serat scirco de doti De la liberio , parce que 'aurai persu es ruit duraegs M. Parua hine aison si quelqu'un est chars par si thi commis de remetire aria mort hci' uti uri soniis de terre 3), kl 'aut re nes Omme de cent i sera lenia de payer te sidsii commis si te si viisqu)il a percus diis nil de terre qui valent his qu'il doli donia menverti dii id sit commis De sorte ii 'eu e cas , ori a liei dedo uter ira somnie 'argent 5 et a liberte qui a pou obj et lefidei commis , seront due n.
290쪽
XXIV. Quod hactenus de legatario diximus, de herede di
tum puta. M Proinde consequenter Marcellus ait eum quoque qui heres instituti is est , si quidem aliquid ad eum deducto ere alieno Pervenit, Cogendum esse suum manumittereri si vero nilii per venit, non SSe cogendum . d. L 24. g. 3. XXV. Haec oblinent, quum quis proprium Servum rogatus e Stmanumittere. Quum autem alieni im , diximus non aliter cogi quem manu miliere, iii Si tantum ex legato fuerit consecutus quanti servus redimi potest. si Plane si sorte minus relictum est alicui, verum crevit legatum ex aliqua causa, equissimum erit ianti cum cogi redimere quantum ad eum pervenit. Nec causari debere, quod minus illi re lictum sit, quum creverit ejus legatum per testam etiti OccaSionem. Nam et si ex mora fructus usuraeve si dei commisso accessi Ssent, dicendum est libertatem praestandam . d. l. 24. g. I .u Proinde et si servi pretium decrevit, dicendum est, redimere cogendum . d. l. 24. A. 5.6 Quod si legatum sit imminutum, videndum an cogatur SerVrim manumittere, qui speravit legatum uberius consecuturum 8 Et putem, si legatum refundere i sit paratus , non esse cogendum idcirco quia alia contemplatione agnovit legatum, quod ex inopi nato deminutum est Parato igitur ei a legat recedere, concedendum erit nisi forte residuum legatum ad pretium sufficit n. d. f. c. g. 6. XXVI. u Quid ergo si plures servos rogatus sit manumittere, et ad quorumdam pretium sussiciat id quod relictum est, ad omnium non sufficiat Λn cogendus sit quosdam manumittere Et putem debere eum cogi, vel eos quorum pretium patitur 2 , . numittere. Quis ergo statuet qui potius manumittituri Utrumno ipse legatarius eligat quos manumittat, an heres Et fortassis quis recte dixerit, ordinem scripturae sequendum. Quod si ordo non pareat aut sortiri eos oportebit, ne aliquam ambitionis vel gralice suspicionem praetor habeatu aut meritis cujusque allegatis arbitrari, id est, eligi eos oportet n. d. l. c. g. 7. Simili modo dicendum est, et si redimere jussus sit, liberta'
lemque prie Stare, nec pecunia quae legata est sufficiat ad redemptionem omnium quibus libertas data est. Nam et hic idem erit quod .upra probavimus . . Lis . . 18.
1 Id est, repudiare. a Id est eos saliem quorum Arelium , sufficiens ait id quod relictum ea