장음표시 사용
341쪽
in quoque stratam viam, quae sola superat demolirentur, quemadmodum alias moliti fuerant, qua demolita fame mori geremur, Metiam quia multoties a comisitonibus meis monitus fuera, ut a civita- discederemus, quia eorum major pars eratilnerata, adeo male, quod ulterius cum stibus congredi non possent, ea nocte me orem gesturum eis constitui, iacceptolaiestatis Vestrae auro, emblematibus, Expelli mea extrahi poterant, in aula illa quibusdam reinulis ossicialibus Majestati Vestrae con Cotiesius. navi, quos ego regali Majestatis vestris omine constitueram, judicibusque 'e-:ntibus isti)s, qui aderant , rogavique
S,&monui, ut operam, & favorem p
arent ad illa extrahenda,in ad id exhibuisdem unam meam quam, cui imposuere importionem, quam ferre poterat,in II ianos quosdam tam meos, quam alienos miliares, ut dictam quam comitarenturanstitui reliquum vero dicti auri ossicia- judices , regentes ego dedinis partiti fuimus inter Hispanos, illud extraherent, & relicto fortilicio manis divitijs tam vestrae Celsitndinas, qua Iispanorum, meis exivimus secret1oria o quo potuimus, abduximusque no- istum unum e filijs, filias dicti Mute e-
ama, iacamaci Dominum in cu-iacan, ipsius fratrem,quem Dominum pus loco constitueram, Maliarum provinciaim, civitatum Domino*, quos captivos
etinebam. Et cum pervenissem ad pontes
342쪽
Per Indos occupatos, in primo iecimus pultem, item nobiseum portari ceram si magno laborri nullus enim nobis resisti Praeter vigiles quosdam,qui in eo ponte cinsederant, per eos acclamatum fuit, cantiquam pervenire potuissem ad secundu Pontem, innumera hostium multitudo coivenerat, re undique nobis obesse studebaqua, terra. Ipse confestim transivi cu qumque equitibus,, forte centum pedis ous, quibus natando pontes omnes praelirivimus, eosque usu ue in contine ratem occi paveram, 'peditibus in fronte relictis a Iecundum pontem redij ad eos, qui eXtrem in agmine consistebant, ubi comperi tat acriter decertari, ut eximini non possit dananum, quod Indi nostris inferebant tam spanis quam Indis ex Churultecal,qui nobis Cum vetaei ant,quos pene omnes consumpserant,' iam interfecerant plures mulieres
quae Hispanis serviebant , iis panos 3
aOS, Jamque amis rant omne aurum, em
ne 'amus ac tormenta omnia Collegi eos 'HVivi supererans, eos anteire ius ps no comitatus orte inque equitibus, S
343쪽
ue latere erat lacus, o nos exilientes in ca-ois tuto vulnerabant. Illi vero,qui terram
ipiebant, quamprimum ferebar in illos, sequis committebat, S eo modo parum dami Patiebantur nisii aliqui, qui, cum plurimasset multitudo, unus in alium cespitabant,adebant, anter flaiebantur. Et labore deTumnis eos omnes conduxi usque dictam ivitatem, non vulnerarunt nisi unum questrem, qui mecum proficiscebatur ater o, non minori vehementia pugnabatur a onte, clateribus, sed major vis erat in ex temo agmine, quia multitudo, quae erat inivitate semper recentior succedebat, cumenissem ad dictam civitatem Catacuba,cum
ies appareret, inveni milites nostros in una plateis illius in globum redactos,qui diceant se ignorare quorsum tenderent, quibus ajunxi, ut festinarent exire civitatem, ante-uam hostes augerentur, subdialia pavi- aetata occuparent, quia ex illis plurimum obis obesse possent. Illi, qui erant in fronteollocati, dixerunt quorsum irent nescire: os a tergo collocavi,&ipse a fronte constitionec exiremus civitatem,eoque ibi iii buseam cultis campis expectavi, cum eo per-enere qui a tergo remanserant, scivi ipsosaaximum damnum accepisse, interfecerant-lue aliquos ex Hispanis,4 Indis, multumq;uri in itinere remanserat, quod hostes colli ebant. Et ibi certavi cum Indis, donec mea raeirent quos sustinui, donec nostri collemccuparent, in quo erat turris, hospitium satis
344쪽
satis munitum, quod occuparunt sine nos idamno,quia inde non discessi, nec hostes prigredi passus sum, donec illi collem ascendi 1ent. Vbi Deus est testis, quem laborem sistinuerimus, quia iam ex equis, qui numerviginti quatuor supererant, nullus potericurrere,nec eques,qui brachia posset extollire, nec aliquis ex peditibus non infirmus,qi posset se ulterius movere. Ingrensi illuhospitium, nos in eo munivimus ibique olsidebamur iisque in noctem, adeo quo nec per horam quiescere poteramus. intehac perturbatione inventum est perscrutatione facta qui obierant, ex Hispanis per ijsshomines centum quinquaginta, e qua equosque quadraginta sex, &plus quam dumillia Indorum, mulierum Indarum, qui Hispanis inserviebant, inter quos interfecerfilium illas Domini Muteeguma cla reliquos, quos nobiscum captivos ducebamur Media nocte cogitantes nos a nemine audira dicto hospitio discessimus tacite in eo igne plures relinquentes,4 nullus inter nos fuerat, qui sciret ubi essemus, aut quorsum tendere deberemus, nisi unus ex regione Tascaltecal, qui afferebat se nos ducturum in suani regionem, ni iter nobis impediretur. puciam dieitam hospitium multi collocati eranvigiles, qui ubi nos audierunt, clamavere ac colonias circum vicinas, ab illis vocatet magna Indorum multitudo, nos usqtic ah diem insecuta est, et equites quinque qui praecursorum loco anteibant, irrueriint in quoddam agmen Indorum, quod erat iri tinac
345쪽
NARRATIO ECVμDA. Diunere sibi obvium factum, aliquos ex eisnterfecere qui no servatis ordinibus disperebantur, arbitrabantur enim plures equites dites subsequi. Quia autem undiquougebantur hostis,ex omnibus militibus quinter nos erant,magis sanos elegi, in agmi-ia constitui, collocavique eos a fronte, aergo,in utroque latere, vulneratos vero noedio stare iussi, equites partitus sum, o ordine toto eo die progressi fuimus undi- ue cerrando,adeo quόd ea nocte, toto die ion emensi fuimus plus spaci trium leuca 'um .deo sic concedente vidimus nocteam accedente turrim quandam optimum iospitium, ubi nos munivimus,&ea noctei oppugnatione destitere, nisi quod fere aurora habuerimus aliquem tumultum. Juamvis nesciremus quid plus nobis esset metuendum quam timebamus ex muliitu illae,quae nos insequebatur Sequeti die prima ora diei ordine a m Dicto discessi dedurens milites a tergo, rinioni collocatos paratos. Ab utroque tamen latere hostes nos insequebantur vociferantes clamantes per universam illam provinciam quae estianaxime habitata. Equestres, quamvis effe-mus pauci numero,in eos irruebamus,parumtamen damni illis inferebamus , quia cum collis ille esset asper sese in collem recipiebant, taesivimus eo die ad latus quorundam lacuum, donec perveniremus ad qua dam coloniam, ubi aliquam controversiam habere putabamus cum incolis illius. At quamprimum eam pervenimus , illi
346쪽
relictis domibus ad alias colonias profectiunt circumvlainas, &ibi eo die,insequenmoram traXImus,quia tam sani,quam infirmerant lassati, labore, fame, sit maximConfecti, 'qui non poterant se sustinen
ibi invenimus aliquod Maiz,ex quo comeriimus portavimus nobiscum in itinerelix uino torrefactum:& postero die discessIemper hostibus nos insequentibus, quinoa tergo fronte continuo invadebant vociferantes, secuti fuimus illud iter, per quo incola e Tascaltecat nos deducebat, inquituimus varios labores,vi aerumnas passi, qui
multoties cogebamur Xire, deviare a re
cto itinere. Et cum jam advesperasceret devenimus ad planiciem quandam, in qua aliquae parva erant habitationes&ea nocte ab fuimus hospitati summa egestateri penuria cibariorum, Commeatuum, , alio die lummo mane coepimus nos ad iter dirigere, adhuc te ingressi non fueramus, cum ho-ites a tergo nos insequi coepere, devia prinli cum his committendo devenimus ad magnam coloniam, ad dextrum latus illius 1nsidebant aliqui Indi parvo collis vertice,
nos arbitrantes eos capere posse, erant enim proximi itineri, etiam ut exploratum haberemus, an essent plures, quam apparebant,
illuc quinque equitibus,ri peditibus duodecim comitatus profectus sum ambiendo collem jam dictum post quem erat maxima nominum multitudo in insidijs collocata, quibuscum tantum certavimus , quod cum locus, in quo constiterat, esset aliquantulum aspera
347쪽
asper, saxosus,&gens illa innumera, nos pauci, necesse fuit nos retrocedere ad coloniam, ubi nostr existebant, inde discessimale vulneratus geminis lapidum ictibus, dc
post ligata vulnera Hispanos e colonia migrare jussi, quia hospitium nobis non vide batur esse tuturis,& sic procedendo insequentibus Indis processimus ad aliam coloniam, quae ab ante dicta per duas leucas distat: ibi in itinere nos aggressi sunt ali Indi sine
numero, qui nobis chia adeo certarunt, ut quatuor aut quinque Hispanos, dototidem equos vulnerarent, equum unum interficerent,& quamvis ejus defectus maximo nobis esset incommodo, .ejus mortem aegrδtulusemus, quia post Deum nullam tutelam habebamus, nisi equos, nos tamen maximo refecit,ejus carnes, torium comedimus, ut ex eo nil supere uet,lata enim opprimebanuru
fame, quia post nostrum a magna civitate discessum, nili ter elixum,in torrefacturn Mai et comederamus non semper utebamur ad saturitatem herbasque,qtias colligebamus ex campis Porro considerato, quod indies hostium copiae augebantur nosque indies minuebamur, ea nocte curavi vulneratos, ocinfirmos quos ducebamus, equis insidere ius si, aliis vero adunco scipione brachijs submittedos,& alia auxilii genera ad iter faciundum fabricada curavi, quo Hispana nulla adversa valetudine, aut vulneribus affecti, esset liberi ad pugna Equide arbitror a Deo mihi infusam hanc providentia, at sequeti die e venit,qui a cum manea dicto hospitio disce N
348쪽
sissem, nos magnari innumera Indoru mul ritudo aggressa estri latita a tergo, a fiote, ab utroq; latere,quod nil ex campis,qui miliri conspectu erant,vacuum viderem qui noDiscum tam acriter undiri certamen inivere ut nos ad in vicem noscere non possemus,tarriuncii, mixti proficiscebamur, &profeci credidimus illum supremum esse diem vitat omnium cosiderata hostium multitudine, dilevitate, quam ad eis obsistodum in nobis in-
Venere, Cum omnes pene vulnerati essemus,
atq; exanimati,iamo omnipotes magna suam misericordiam nobiscum demostrare digia
tu est, quia nostra lassitudine illorum ferociam confregimus, superbia, & ex illis plurimi periere primates, quia tanta eorum erat copia, ut certando, laudiendo impediretur:
hoc labore profecti fuimus magna portione diei, donec omnipotens concesserit eum, qui inter hostes primus esse debebat, intersi-ci,eo enim adempto omnis cessavit oppugna tio,&eo modo aliquantulum fuimus quieti ores, quavis semper mordendo nos insecuti fuerint usq; ad quandam parva domum, quae erat in planicie,ubi ea nocte hospitati fuimus sub dio, unde prospectabamus quosda montes ex provincia illorum e Tascat tecal, quae re non parum Voluptatis accepimus, quia Cognoscebamus provinci m, sciebamus quorsum tendere deberemus, quamvis pro comperto non haberemus Incolas illius provinciae fidos nobis amicos, credebamus enirn quod cum os adeo debiles cernerεt, illi esse deberent,qui vitae nostrae finem imponerent,
349쪽
ut pristina potirentur libertate, quae suspicio
tantum nobis afflictionis attulit, quatum sustinebamus, quando cu hostibus certavimus. Die sequenti, cum illucesceret, coepimu in gredi per iter planum,quo recto tramite pro ficiscebamur ad provinciam Tascaltecat, per quod pauci ex hostibus nos subsecuti sunt, quamvis ibi vicinae esset plurima ac maximae coloniae, tamen ex eis parvis colliculis quidatam a tergo qua longe vociferabat .Et sic exi-vimnseo die, qui fuit dominica v LII. Iulii. Anno. M. D XX ex omni provincia Culva, iapervenimus ad loca dictae provinciae Tascal tecat ad coloniam uali pan qua ascendit ad quatuor mi Ilia domoru in qua ab Incolis Mimus optime recepti, refecimas nos aliqua-tulum a fame .lassitudine qua patiebamur, quanqua multa ex esculentis quς nobis porrigebant,ea duce pecunia concedebat aliqui etiam volebat nisi aurum, illud dare cogebamur necessitate impulsi, qua premebamur. Hic fuimus tribus diebus, quo me visum venere Magistac in Secutogat,& omnes Domini illarum provinciarum, Me solari conati
sunt circa ea quae nobis eveneran , afferentes
eos saepius significasse mihi eos e Culva pro ditores esse mihique ab illis cavere deberem:
tamen nunquam fidem adhibere volueram. Sed postquam vita evaseram, deberem laetari, quia mihi opem ferre vellent, una eis vi a superesset, ut reficerent mea damno, quod illi e Cul Va mihi intulerant, quia ultra vinculum, quod erant Celsitudinis V subditi, indolebant & tristabantur morte plurimoruta 3 fratrurna
350쪽
fratrum, liberorum suorum, qui ab eis in mea societate fuerant interempti vari)sque
alijs inauriis transactis temporibus ab illiseis 1llatis, ruere animo conciperem eos futuros fidos mihi, vere amicos . . Et quia ego reliqui omnes soci mei eramus vulnerati, proficisceremur ad civitatem, qua aberat ab ea colonia per leucas quatuor, ibique quiesceremus, curarentque nobis medicamina adhiberi, ut reficeremur a nostris
laboribus classitudine. nia gratias egi,&rogationi eorum acquievi, eis impertitus fui emblemata aliqua ex illis quae attulera-nmS,quavis pauca quibus maxime leetati sunt,
profectus stim cum eis ad civitatem,siso titi fuimus bonum hospiti tim. Magisca cinas iri curavit lectisternium ex lignis compactum cum aliquibus ornamentis, quibus illi utuntur, in quod omivi, quia nullum nobiscum attuleramus, omnia quae habebat Wpotuit ad nostri refectionem impertitus est. In hac civitate quidam familiares mei,&ali ex soclatate mea cum transibam iter faciens ad civitatem Temixti tan,quaedana dimisere,quae fuerunt argentum, vestes,4 alia Ornamenta domesticari comestibilia aliqua, quae mecum adducere faciebam,quo expeditiores essemus in itinere, si aliqua nobis evenirent, ut nullo premerentur pondere, nisi vestium suarum, armorum, eo loci percepi alium familiarem meum a civitate verae Crucis profestum commeaturri, Malia plura ad me perferentem,&cum eo fuisse quinque