장음표시 사용
381쪽
NARRATIO TERT V, 31 Iit, plurima intercedunt inter Hispanos, de
indos certamina, omnes circum vicinas civi vesin colonias, aut capit,aut c6buest,& ma-orem civitatis portionem occupat,ponte S,&oca ubi aqua versari solebat ut pedites de equites tuto ire dc redire pol sint, opplet, Sc semper victoria potiuntur Hispani. Vnatamen luce fato nescitur quo maligniore,
hon oppletos victoria elati Hispani pontes transiliere, quo errore Hispani plures de si derati, plurimi vulnerati, aliqui in captivitatem ducti sunt, ab Indi dijs suis
sacrificati. Invicto tamen animo Cortesius ea profligatione non consternatus acrius ob sidioni instat, Andream de Tapia destinat ad debellandam provinciam Marinalco. Ohichime catecte ducis incolarum e Tascat teca egregium narrat facinus . tu mi ei sum precibus victus ad debelladam provin clam Malal cingo Condis aluum e Sando vaIniaJorem executorem ire jubet, qui selicinsime pugnans victoria potitur, momini illius una cum provincia Marinalco, Guyscon sacra Caesareae math Maiestati se subdunt. Et hostes eruptione facta statio nos Petri de Alvarado nocte aggrediuntur,&strenue repelluntur, pluries colloquium habet cum incolis civitatisCortesius,&it in quam modus concordia inveniri potuit. Tandem ferro, igneque res agitur. Ultra entum millia hostium c. edur tur, antequam ivitate potiatur Cortesius, e capto Do-nino civitatis una cum aliquibus e primati
ius, civitate pro majori parte solo aequata 2 3 potitur,
382쪽
333 FERDINANDI CORTEs II potitur, praedam ingentem dividunt Hispari, quaedam ex plumis, mira arte, ingenioque contexta non partiuntur, sed sacrae Cars areae, Cat. Maiestati donantur. Quorunali qua universi fere Germaniae prrincipe apud Sereni LI. Ferdinandum Hispaniarum pri n. MArchi lucem Austriae ac Saci Romani Imperi locum tenentem Generalem, virtutum omnium, cingenuitatu berrimum fontem, non sine admiration conspexere Capta civitate plures provitaciae obedientiam praestant, ad reliquas Πbelles subigendas, aurifodinis, partim gemis, partim aromatibus affluentibus potitui Tres in illis regionibus novas Hispanorunlocat colonias Mare det Sur quod Austrat Indicum pelagus putamus duobus in loci detegunt,4 ad ulteriora perscrutanda nave duas quas Hispani caravellas vocant &lergantinos duos, conficiendos curat Cor te sitis. Videbis praeterea plura lector optime, quarte mirifice delectabunt. Et demum quata Hispana sit virtus intueberis.
383쪽
Doctoris, Poetae ac rat . a taesa. Laureati, Epigramma.
IVsit Anaxagoras permultos quarere ni-dos velle quondam Martia corda regis. rare equidem, quouiam quot sunt undique
Atque orbes claudit plurima terra novos. Magnus Alexander mundo est tantum inisci tm uno. Namq; ammi attenti lumina nulla habuit. infano hoc quantum e Melicior acri Nempe oculo mentis regna subindeferens. Ecce novum mundum, quem unc Cortesii
Repperit m ano nomine pracipuum Ecce hominis quantum indefessa iniastris Cafaris innumeras regna Iuvare plagu. Solin Anaxa oram Cortesias intellexit uim ignotos quando ita quari agros.
384쪽
CORTES II NARRATIO. Λ PHON O de Mendo ga orius do e Medelin, item abiita lo spani quinta Marti , praeteri
gesimi prirna expedivi, Relationem Majesto Vestiae perferendam tradidi de omnibus,qi In ea successerant : quam perfeceram tricsimo Octobris Anni Millesimi vigesimi. quia tempus non erat secundum .etianaVe trie naufragium passa erant quas rubebam, ut una Maiestati vestrae dictam relitionem transmitterem, reliquas vero mittarem ad adducendum praesidium ab insu Hispania dicti Alphonii de Mendor a disiccsus diu prorogatus est,quemadmodum etiar latius e*dem Maiestati VestraPsignificavi fin calce dictae relationis Majestatem VestrarCertiorem feci, quod postquam Indi incol: celebris civitatis Te mixti tanti nos ab ea ex
pulerant,effecerantque, castra moveram Con
tra provinciam cpeaca, qua allis subjiciebatur, ci Majest Vestra defecerat ' Hi spanis,qui supererant, comitantibus, Indi nobis amicis, eis bellum moveram, eo servitio Majestatis ostra submiseram Achaec cum proditio transacta, noximum dam nuna, illa Hispanorum tam recens oppresso nostriscordibus insedissent,constituerat Taggredi illos e dicta celebri ci utate qui fue-yant an eladis autores,4 ad hoc incipi e bo
385쪽
NARRATIO TERTIA. 36I r parare tredecim ergantinos, ut illis peracum possem dicta: civitatis omne possibile larianum ferre, si ipsi persisterent in eorum nato animo. Scripsi quoque Majestat 1Vetrae, quod dum dicti erganti in fabricaren-ur, Quin ego Indi nobis amici pretepara ianuis eos aggredi, mittebam ad insulam i-panam, ad adducendum in nostrum subsilium viros, equos, tormenta. arma: ad ioc scribebam officialibus Majestatis Vestre, iuri ea resident,&transmittebam pecunias uo omni sumptu, expensis addictum prς adium conducentibus. Et etiam significavi Majestati Vestrae, quod donec consequerer ictoriam contra hostes, non cogitabam quiescere, nec volebam cessare, M ad hoc adhibere omnem possibilem diligentiam, posthabitis omnibus periculis, laboribus, Lamptibus qui evenire post ent, ea sententia parabam me, ut discederem a dicta provincia Tepe aca.
Similiter significavi Majestati Vestr , qtraliter portui civit iis Verae Crucis applicue rat navis Francisci de Gara locum tenentis, gubernatoris insulae a maica cum maxima rerum pamuria,uua vehebantu forte triginta viri, retulerant alias duas naves Ventis
la dedisse, ut proficiscerentur ad fluvium Pantico, ubi profligarant praefectum quendam Francisci de Garai, timebamus si eo pervenirent, essent accepturi aliquid incommodi ab accolis dicti fluvij. Et similiter Majestati Vestr significavera, me illico sub sequi iussisse nave,ut eas quereret, preterea
386쪽
eisdem nunciaret. Et postquam ea crit Deo placii 1t,quod una ex dicia navibus venit addictam civitatem Verae Crucis, Veliebantur forte centum tiginti mi
Gractus is certior, praefectum lium Fraiqe Varai, qui primo ad venerat profligium fuisse, allocuti sunt praefectum euidem, qui Haterfuerat cladi &1llum monui, illuc irent, non posse id fieri sine magnas clade, damno, & dum essent in portu cersententia eundi ad dictum flumen, coeptempestas acri vento comitata, & rudentibi tractis, navem exire coegit, portum cepi superiora littore per leucas duodecim dicta civitate erae Crucis ad portum Sane Iudan, cum e navibus descendissent, ostequis, totidem equabus, quas adducebanlubduxerunt navem, quia nimium imbrei acci ebat, quam primum hoc audivi, aeorum priefectum iteras dedi, quibus siqnificabam me admodum moleste tulisse mala
quae ei clem evenerant qualiter jam com feram Locum tenenti meo in civitate Vera Crucis relicto,ut ipsi, & hominibus, quo adduxerat, se benignum exhiberet, &eis ina
partiretur omnia necessaria, circumspice Tet quid constituere vellet, & si omnes, aut aliqtia eorum vellent reverti in naves que ibi erant, ut auxilio tutos dimitteret, opibusque
Iuvaret. Dictus autem prςfectus, Milli, qui
mecum erant constituerant remanere, ad
me profecti sunt. Et de alia navi nil ad nos allatu est hactenus, cum hoc tam diu sit, multum dubitamus de illius salute. Deus velit,
387쪽
lit,ut incolumis eVaserit. Cum constituissem discedere a provincia epeaca mihi allatum est, duas prov1nciaS.iae appellantur Cecatanai, ex alacinso, i subjiciuntnr Domino e Te mixtitan, cle-cisse . Et cum ad has partes a civitate Vera rucissiit transitus, in illa aliquos Hispanos eci dederant,d incohe defecerant, inc si1-iae erant intentionis. Et ut tutum esset per imiter, in eos aliquantulum punirem, nisi Alant mecum pacifice agere, unum X prae-:ctis, cum viginti equitibus, ducentis' itibus expedivi, una cum Indis nobis mi is, Cu Majestatis Vestrae nomine serio
ajunxi, ut moneret dictarum provinciarum acolas, ut se concorditer in Majestatis Ve-bis vasallos subderent,quemadmodum alias
ecerant, ad hoc omnem possibilem indu-friam adhiberet. Et si illum pacifice exc1- aere nollent, eis bellum inferret,&eo per ecto, captis dictis duabus provinciis, cum verse militibus reverteretur ad civitatem rascat teca 1bi ipsum praestolarer, ricis 1 io mensis Decembris Anno millesimo quieti 'entesimo vigesimo profectus est, secutus iter suurn ad jam dictas provincias, quae distant ab eo loco per leucas viginti His perfectis, potentissime Domine,medio mense Decembris dicti anni, discessi ac1v1tate finium Securitatis, quae continetur in provincia epe aca. In eadem refectum dimisi cum sexaginta militibus, quoniam ut eos ibi relinquerem, illius habitatores enixis precibus contenderunt. Et pedues omnes re
388쪽
36 FARDINANDI CORTEs Irjussi ad civitatem Tascat tecat, ubi berganti
Construebantur, quae abest a provinciarpeaca per novem aut decem leucas. Ego item, ea nocte profectus sum dormitum a Civ1tatem nomine Chulula, quia ejus hablatores adventum meum maxime desiderobant,morbo enim Variolarum, qui etiam ii Colas harum provinciarum quemadmodui reliquarum insularum corripit,plures illis Dom1m ab humanis exempti fuerant. Optabant, quod per me tuum consiliunn meum, ali in demortuorum locum sussiderentur. Et cum eo pervenissemus optime fuimus recepti,&eo quod supra diximus consecto negotio. Et postquam eorum morem gesseram voluntati eis de significavi iter eunesse, ut bellum inferrem provinciis Mexici Temixtitan, eos rogatos volui, cum essen Maiestatis Vestra Vasalli ut ipsit modis nibus studerent amicitiam nobiscum minutenere, is os alios idem facere deceret quoad vixerimus. Et quia bellii in cum tapra dictis eram habiturus, peti ut in illi viri, auxilio esse vellent, cum Hispanis quos
mitterem ita eorum provinciam, 'ui in ea Cegerent, ita agerent, quemadmodum amici cum mi Sagere tenentur. AEt promissione
ab eis habita se ita facturos, post biduum aut triduum ab ea discessi Tascalteca ver us,qur sex leucarum pacto abest:&cum eo perve nissem, comperi omnes Hispanos adesse,iina cum dicta civitatis incoli , qui meo adventu maxini laetati sunt Sequenti vero die, universi Domini praefatae civitatis,&hrovin
389쪽
ae,ut me alloquerentur convenere, mihi Enificarunt Magis cacin, qui primus habe-itur inter reliquos dictae provinciae Orni us vitam cum morte commutasse, morbolo variolarum, optime cognoscebant, me tortem illius aegre aturum, cum tanta me ani junctus esset, amicitia, tamen eundemiperstitem reliquisse filium suum, aetatis uodecim annorum,& eidem paternum Dolinium pertinere, & me enixe rogabant, utum,veluti haerede,Dominon constituere, Sacr M. V.nomine,eorsi votis Obteper
i, qua ex re plurim voluptatis adepta sunt. Cum pervcnissem ad hanc civitatem,comeri bergantinorum magistros fabros ligarios, mulium properare in perficiendisompagibus, tabulisq; pro eisde&Opus con-eniens peregisse. Et illico a civitate eradi rucis, ferrum clavos, quos ibi habebam, ela, rudentes, talia necessaria ad eos perti tendos adduci curavi. Et quia picem non labebam, eam per Hispanos quoidam. inito monte ibi propinquo, colligendam cu- avi, ut omnia praeparamenta ad dictos ber antinos perficiendos praesto esse possent. x postquam divino auxilio essem an pro sincijs exic, Te mixtitan,possem curare ros adducendos, quia hae provincti abiunt e decem aut duodecim leucas a civitaterascaltecat. Et illis diebus quindecim quibus L fuimus,negocij alijs non incubui, sed lo- um diligentiam adhibui circa dictorum ber antinorum magistros, paranda arma, ordinem ponendum circa iter nostrum.
390쪽
verba Coristes ad mili tes Hispa-
Duobus continuis diebus ante Nativit te Domini,reversus est praefecius, cum nclitibus&equitibus, qui profecti fuerant provincias Zalami malacingo,, intelle aliquos ex dictis incolis, cum eis pugnasse, denique aliquos ex eis sponte aliquosve vi ad concordiam venisse. Et adduxerumini aliquos illarum provinciarum procres,quibus non obstante quod maxima esscligiri animadversione, propter eorum defctionem, Christianorum mortem, uim hi fidem adstrinxerunt, se post hac futiros optimos fideles, Maiestatis Vestrae v lallos)ego sub Regalis Majestatis Vestrae himines perci, ut in patriam reverterenticii misi,&ita coi clusimus eo die,quod redii. clavit in maximum MaJestatis Vestre servdium tam propter pacationem incolarusiam di in rum provinciarum, quam secti tem norum, qui erant Iur &revelluri per i stas provincias a civitate Ver:
Secundo die Nativitatiscindica civitat
Tas allecat,milites omnes recensui,& invereqvites quadraginta , pedites quingento quinquaginta, ex quibus erant cauagies hali 1s, 4ixidibus utentes,' habuimuocto, aut novem tormenta castris commoda&nν dicum pulveris. Et parritus equites irquatuor turmas, quarum quaelibet decem habebat equites, peditibus novem presecto preposui, Vcuilibet illorum sexaginta pedi tes asscripsi, omnes simul sum allocutiis