장음표시 사용
421쪽
gmine, quoniam majori futurae erant im- edimento, si eis aliquid evenisset. Aod si venire verisimiliter esset futurum in primogmine, Chichi mecatecte, qui adducebatabulas, quemadmodum eousque cum suis nilitibus tuerat sortitus primum agmen, duae fuit cervicis, obstitit plurimum, is
une laborarunt, ut extremum locum obti-ieret, quia ipse volebat subire discrimen.uod inde evenire posset, hoc concessotiam nolebat pati, quod in extremo agmi-e aliquis Hispanorum moraretur, cum siti maximae fortitudinis, dc vigoris, ipse uaerebat potiri eo honore. Adducebant icti duces duo millia hominum onustorum ψmmeatibus, io ordine Terie prosecutiant iter suum, in quo fuero tribus diebus. ruarta vero luce ingressi sunt hanc civit em maximo gaudiori exultatione, vir
itu tympanorum. Et ego ut eos eXciperem.
lis obviam progressus ium. Et ut superius iesi, illa multitudo tantum extendebatur. uod ab eo tempore quo primi ingredi coe-
erunt, intercederet spacium sex horarum,ntequam novissimi ingrederentur, mi uam cessantibus, cui ordine ingrederentur3
postquam ad illos perveni gratias egilis Dominis de beneficij in nos collatis,lis hospitia consignavi.' necessaria pro-ideri curavi, quam fieri potuit optime,&,si mihi retulere,desiderare cuni illis e Cul-
eongredi, viderem quid vellem illisibere.& retulere, eos una cum alijs quo se-um adduxerit,eo anirno venisse,acuna cum
422쪽
Hispanis,aut mori,aut vindictam sumere, kb nt. Ego gratias egi&dixi, ut quieti
Post quam omnes isti euas caltecat, civitate es aico quieverant tribus aut qutuo diebus qui equidem comparatione rorum,qui in istis regionibus habetur erastrenuissim1, in armis esse jussi viginti quin eqvites, trecentos pedites, quinquaginbalistis,&pixidibus utentes, ne parvItomenta campis conducentia,aptari jussi, &ii lcis somnibus quo pergeremus nona diei ana civ1tate discessimus,4 mecum vener Duces praedicti, cum forte triginta millibi nominum, suis agminibus bene compositi iecundum eorum consuetudinem,& per ei Cas quatuor ab ista civitate, cum a esset hortarda,offendimus agmen hostile, nos equites irruimus in eos,&in fugam vertimus Livero e ascaltecal, cum sint agiles, nos sun equuti, ex hostibus multos intereminii
Ea nocte sub dio semper ad omnia parati noctem duximus maximis vigilijs, Sequenti die lummo mane, incceptum iter prosequi coepigiis,' eousque nulli quo progredi vellensignificaveram, & hoc ideo feceram, qui; cavebam a quibusdam e Testico, qui prosi Ciscebantii nobiscum, ne illud incolis e Me Nico, &Τemixtita significarent quia adhu illis non fidebam,& pervenimus ad coloniam nomine altoca, quae est sita in medio lacus dicircu eam invenimus,litres,& magnas fos M aquarum, muniebant circum circa dicto
423쪽
oloniam, ne equites ingredi possent, 'o-xs maxime vociferabant,et conjiciebant in os fustes, spicitia. Et pedites, quamvisaagno labore, eam ingressi sunt, illos holonia expulerunt,in niagnam dictae coloiae partem igne consumpserunt,in ea nocterimus dormitum per leucam, orta arriace secuti nostrum iter offendimus hostes, ea longe coepere vociferare,ut solent in belo facere, quae vociferationes sunt mirabiles uditu, iocali incepimus illos subsequi. t eos insequendo pervenimus ad magnam e pulchram ei vitatem, quae dicitur Guantilan,is eam invenimus inhabitata, ea noctebi moram traximus.
Sequenti die ulterius progressi, perveninus ad quandam civitatem enainca nomiae, in qua nullum obstacutam invenimus, Mbsque eo quod nos quieti daremus,progressi itimus in aliam civitatem Mapuetala noninatam, quae totaliter est in circuitu lacus. aec in ea quievimus, admodum enim deside-abam pervenire ad aliam civitatem, quae acuba dicitur, quae est proxima civitati remixtitan, & cum essemus illis propinqui,n venimus circum circa multas aquarum ossas, hostes promptos, paratosque. Et luamprimum eos vidimus, Indi nobis imici similiter irruimus in eos angressi su-nus civitatem, &interficiendo eos expulinus a civitate, is nocte cum hora essetarda, nil aliud fecimus quam hospitio nos ollocavimus, quod erat adeo amplum, uidrommod in eo nos collocare potuerimus-
424쪽
. FERDINANDI CORTE friSequenti die illucescente Indi nobis ambcoepere civitatem depopulari, & combure
Praeter hospitium tibi hospitabamur, hoc tali usi sunt diligetia, ut combusta fueretiam quarta pars nostri Hospitij,& hoc idecommissum ei quoniam alias quando prongati dilaedebamus a celebri civitateTemixttan incolae ipsius, uua cum illis da emistitan, in ea nos maXime oppugnarunt, interfecere plures Hispanos.
Illis sex diebus, quibus suimus in hac civitate lacuba, nullus extitit dies, quo nos tuerimus cum hostibus congressi, levi Praelia inseverimus,& Duces illorum e Tascaltecat, commilitones sui plurima duella inibant cum iliis e Tascaltecat,& inter se acrite Silitrenue praeliabantur,i inter eos multa intercedebant, alter alteri minabatur 'con'itia proserebant adinvicem, quae sine dubio erant spectatu digna, omni hoc tε-Pore moritu sunt plurimi ex hostibus, absq; aliqua nostrorum morte, quia multoties ingressi sumus stratas illas viasin pontes civitatis,quamvis cum tot munimina obtinerent, acriter resisterent, multoties fingebant cederri ut civitaterra ingrederemur, asserendo. Ingrediamini civitatem, ut in ea vos voluptati ut superiori temnore) dare possitis. Aliquando dicebant. Cogitatis adesse alium MuteeZuma, qui votis satisfaciat. Et dum sic ista fierent, perveni semel ad quendam Pont m quem expugnaveram. cum ipsi essent ultra illum pontem, significavi meis.
ut quiescerent,in similiter illi cum signum
425쪽
NARRATIO TERTIA. eum conspexere, innuerunt suis,ut silexsit,c eis rotuli quare essent effecti fatui,& velletestrui,& si inter eos comperiretur aliquis eXrimatibus civitatis, illuc accederet, quo-
iam desiderabam illum alloqui. Illi vero: sponsum dedere, omnem illam hominum uillitudinem,quam ibi videbam esse Domi-os, propterea ea, quae vellem in mediumcoferrem, cum ego nullum responsum edissem, coepere in convitia prolabi,&qui-am ex nostris eis nunciavit eos fame peri-aros, non permittentibus nobis ut inde exient quaesitum cibaria. Responderunt,se non adigere,& si indigerent, manducaturi essentos Hispanos&Incolas euas caltecat Et uia iter meum ad hanc civitatem a Tacubauerat potissimum, ut tractarem cum illi se emixtitan, cognoscerem, quali essent inentione, hora mea ibi nil proderat, post ex dies decrevi reverti e Dico ut propera-em ad conficiendos bergantinos, ut terra. aarique eos obsidione premerem. Eo die,
tuo discessimus, venimus dormitum ad civi-atem Goaotitan de qua superius memini, tostes nos semper sunt insecuti. nos equies saepius in eos irruebamus, in aliqui ermansere in nostra potestate. Sequentille coepimus iter nostrum prosequi, cumiostes nos discedentes prospicerent,rati suntios id timore facere : convenere multi exilis. nos insequi coepere. Cum ego hoc rospicerem, jussi pedites alius ire, jum isterent, in extremo eorun ahmine extentauinque equites Lipse remansi cum eliquis
426쪽
FER LAENAND CORTEs IIviginti: jussi sex equites se collocare in iisidias in quodam loco, alios sex in alu quinque in alto, ipse tribus equitibus iasio. Et quam primum hostes transivissencogitante nos omnes insimul anteire, at
dientes vocem Sancte Iacobe prosiliren eos a tergo aggrederentur. Et cum temptaffuit prosilivimus, & coepimus lanceis ill 1mpetere,' insequuti fuimus eos per dualeucas, semper in planicie quae fuit visu digna, sic ex illis multi periere, tam a nobiquam ab Indis nostris amicis interempti,dfemansere, & ulterius nos non simi insecuti Nos vero pedem retulimus, .consequutfuimus nostros, in nocte permansimus si colonia uadam insigni Aculman nomine qua abest duabus leucis a civitate estico Vnde discessimus sequenti die. in meridie pervenimus ad civitatem, fuimus hilari ultu a maiore executore, quo praefeceram, ab omnibus reliquis recepti,& maxime letati sunt nostro adventu, quoniam postquam
an de discesseramus, nunquam aliquid de nobis ad eorum aures pervenerat, nec quid evenisset, maxime desiderabant scire. Sequenti die,postquam eo perveneramus,Domini
duces militum e Tascalteca a me dimitti petierunt, profecti sunt ad eorum civitatem, admodum laeti aliqua hostium praeda. Per dies duos, postquam tigressi eramus civitatem Tesaico, venerunt ad me aliqui Indi nuncij Dominorum e Calco,i significarunt Dominos suos jussisse, ut mihi suo no Imne nunciarent, quod illi e Mexico&
427쪽
NARRATIO ERTIA. o 3Te mixtitan eos aggredi vellent, invadere
ut eos destruerent,& me rogabant, ut eo subsidium destinarem, quemadmodum alias petierant. Et ego illico curavi mittere Coti di saluum de Sadovat cum viginti equitibus,&trecentis peditibus, cui praecepi ut prope
raret, cum illuc pervenisset,curarer omnibus modis opem ferre,& favorem possibilem praestare illis Majestatis Vestrae vasallis,in
nobis amicis,& cum eo pervenisset, comperit plurimos ex provincijs Guaxocingo, Gua cachula convenisse expectare, compositis rebus discessore, profecturi ad coloniam nomine vastepeque ubi incolae e Culva erant collocati, unde damna inferebant in colis, Calco, hostium plures exierunte quada colonia,queferat in itinere,& cum Indi nobis amici essent magno numero, fidentes
Hispanis equitibus insimul ingruerunt in eos, castris potiti sunt, ea in colonia prope uastepeque ea nocte morati sunt,&postera luce discessere, cum pervenissent prope coloniam Guastepeque,incolae e Culia
incoepere conserere manus cum Hispanis, tamen brevi eos in fugam verterunt, eos interficiendo eiecerunt a Colonia. Equites vero morati sunt, ut equis cibum subministrarent, Whospitarentur, dum essentita imparati,pervenere hostes usque ad plateam ante hospitium existentem vociferando projiciendo lapides,fustes, sagittas, & Hispani
sumptis armis una cum Indis nobis amicis, eos aggressi sunt,sia dicta colonia denuo expulerunt, insecuti sunt eos perleucae spa-
428쪽
cium, interfecere multos ex hostibus,&ea nocte admodum lassi, reversi sunt ad dictam Coloniam uastepeque,ubi quievere per dies duos. Eo tempore major executor audivit in colonia ulterior Acapichila nomine,convenisse hostium maximam multitudinem, &constituit illuc proficisci visum, si pacifice se dedere vellentri pacem vellent quaerere. Ista colonia erat admodum munita, cloco alto sita, ubi ab equitibus laedi non poterant,&cum Hispani illuc pervenissent, illico hostes
manus conserere coeperunt,4 e loco alto lapides projicere. Et quamvis multi essent ex amicis nostris, cum dicto majori executore, considerantes loci munimen, non audebant
hostes aggredi, qua primum dictus major
executor, Mispani hoc conspexere, constituerunt, aut mori,aut vi ascendere in excelsum illius coloniae, invocatione Sancti Iacobi incoeperunt ascendere, QDeo optina maximo placuit, tantum virium eisdem subministrare, quod quamvis maxime obsisterent, offenderent, ascenderunt a 'men quanquam multi fuerint viilnerati,&cum Indi nostri amici eos essent insecuti,&riuέiu, hi, hQ ςβs Victo Viderent, fuit tanta eorumdam hieta aede eX Hispanis manibus&illis qui cadefectorum bant ab alto, quod omnes illi qui ibi inter
diuin fuere , assirmant fluvium parvum , qui
coloniam illam circundabat, rubicundum mortuorum sanguine emuxisse,&itu morati sunt, antequam aquam potabilem extrahere possent. Cum enim ingens esset aestus,aqua multum indigebant, cum modum huic negotio
429쪽
NARRATIO TERTIA. negotio imposuisset, dimittens duas eas colonias quietas, bene condigna castigatione mulctatas, quia pacem primo negassent, dictus major executor reversus est omnibus comitantibus ad civitatem Tesaico. Et credat. V. S.C. .hanc fuisse insignem istctoriam, in qua Hispani optime vires suas
Cum incolae e exico, Temixtitan audivere maximum damnum illatum suis ab Hispanis 'incolis e Calco constituerunt in eos mittere duces quosdam maximis copiis, quo audito incolari Calco mihi significarunt, rogantes, ut illis celerrime pretesidium transmittere, Millico expedivi dictum majorem executorem quibusdam peditibus&equitibus. Tamen cum eo pervenit iam hostes e Culvain incolare Calco conflixerant acriter hinc inde, ut Deo placuit, ut amici nostri e Calco victoria fuerint potiti. nec dedere multos ex hostibus,, captivos Ubtinueraquadraginta, inter quos erat dux quidam ex Mexico duo ali ex prirnatibus quos om- me incolae e Calco consignarunt dicto majori executori, ut ad me eos adduceret. Quorum aliquos ad me destinavit,reliquos securri retinuit. Voluit erum morari ad praesidium incolarum Calco, in quadam colonia infi-
nibus hostium e exico. Et postea dum ei
visum est moram suam non necessariam, c-diit etaico, adduxit reliquos captivos, qui apud eum remanserant. Interim habui mus alia multa levia certamina, occursus C s um
430쪽
cum incolis Culva, quὰ omnia ad evita dam prolixitatem praetermitto. Cum itera civitate Vera Crucis, ad hanc civitatem jam esset tutum possent ire, redire tuti illi e civitate jam dicta, quotidie aliquid a nobis audiebant,ri nos similiter ab illis,quod prius fieri non poterat. Et nuncio quodam miserunt ad me quasdam balistas, pixi des. pulverem quibus maximam cepimus voluptatem. Et inde ad duos dies, miserunt alium nuncium, quo nunciarunt por- tua applicui ne naves tres quibus vehebantur mula milites,& equi, eos illico ad nos erat transmissuri. Et cum in tanta essemus sublidiJPenuria, nobis a Deo Opt. Max subsidium transmissum credidimus.
Omnibus modis possibilibus inquirebam
in nostram amicitiam allicere incolas e Te- mixtitan, partim ne eorum causa destruere tur, partim ut quiesceremus a laboribus printeritorum bellorum. Et maxime,quia cognosceba inde provenire maximam utilitato RMajestati:& ubi cum Que poteram habere ali quem civitatis incolam,1llum remittebam,ut illos monerem, quod pacifice deditionem facerent. Et in die Mercuri Sancti Anni M. CCCCCXXI. coram praesto esse iussi primates incolas e Temixtitan, quos illi e Calco Captivaverant &nuncia vi an aliquis eorum proficisci vellet ad civitatem, meo nomine Dominos illius alloqui, eos rogare, quod ulterius non quaererent mecum bella serra e , se subderent in vasallos Vestra M. jestatis, ut prius fecerant, tuoniam e o