장음표시 사용
21쪽
Dem. 26 - Ages Io IV 2 Anab I si ii Cyrop. I 2, 3. Quanto
opere autem cum Xenophontis ingenio congruat Agesilai fidem et iurisiurandi observantiam laudari, facile intelleget qui historiae Graecae partem posteriorem accuratius legerit. Laudes denique, quibus Agesilai virtutes scriptor effert plane philosophi modo, nonne in memoriam tibi revocant orationes illas Satis multas et languidas quibus Cyropaedia referta est Id autem quod totius dialogi propositum est cum Xenophontis agendi et scribendi principiis adeo Congruit, ut argumenti Sane graviS-simis opus sit ad Agesilaum ei abiudicandum. Capite decimo V2 scriptor dilucidis verbis pronuntiat persuaSum sibi esse Agesilai virtutem iis qui vbpαTαbici exercere velint semper
egregium futurum,SSO exemPlirin. Nonne agnoscis Xenophontem Hic Socratis Cyri Agesilai perSonas, qua ipse Carteida venerabatur admiratione eo potissimum ConSilio libris suis expreSSit et delineavit, ut adolescentes in illorum mores e formarent'. Ipse urbem patriam, quam Pinclarus olim peiciaci Tnc EX cibo vocaverat, bello FeloponneSia CO fractam viderat neque vel plebis vel eorum qui populi gratiam captarent dominationem Socratis clisciplina imbutus, nobilitati favens umquam O-tErat amare. Itaque cum Proxenus eum invitavisset, ut Cyri expeditionis particeps fieret, libenter dicto audiens fuit Cyri et Agesilai comes Sodalisque factus Lacedaemoniorum mores et instituta in dies magis Stadmiratus et Post pugnam ad Coroneam Commissam exsilio multatuS Lacedaemoniis totum se edidit. Atque ut ingenue fatear, haud parva laude Xenopho dignus mihi videtur esse qui, Cum multi de Graecorum rebus ordinandis desperassent novasque rei publicae formas scrutando tempus Perderent, ipse Socrati doctrinam cum Spartiatarum eruditione militari mixtam in usum publicum transferre ausus Sit LiCet rerUm eventus eum fefellerit, tamen haud scio an Graecorum commodis multomagi Consuluerit quam Isocrate qui surdis auribus canendo prorsus nihil effecit.
Sed revertamur ad id unde profecti sumus. Veri est simillimum ut Cyrus Cyropaedia et Socrates Memorabilibus rata Agesilaum quoque singulari libello a Xenophonte celebratum esse. Nam sum mi-
inmortalem Consecutus esset, ad estigiem viri ab omni parte boni Rci,o- Roscibici perficiendam more quoque atque animi virtutes Arant laudanda Agesilao igitur mortuo Cum multi TRus ti et seqvouc in um Composuissent, Xenopho ipse amico mortuo monumentum OnStituere mondubitavit. Rationem denique qua factum Sit, ut magna sar enComim cum historia Graeca ad verbum consentiat, hanc fuisse puto denopho cum in Agesilai exercitu esset, commentarios Conscripsit qui aucti atque elaborati
historiae Graecae partem priorem II 3, 1o- 1, 36 huc non faciunt I-II 8 Io effecerunt i Postea historiam usque ad annum 362 continuare constituit. conscribebat igitum et retractabat Hellenicorum libros
POStremOS, Cum AgeSila mortu aequalium ConSuetudinem observandam
laudationemque Componendam aesS, intellexit. Iam vero se geStas Agesilai usque ad annum SP ex commentariis olim Conscriptis hauSit, quoniam illi nihil fere nisi Agesilai expeditiones et consilia continebant; nonnulla rhetorum Moclo exornavit ' Ea quae post him annum facta erant ex memoria adiecit, praesertim cum Hellenicorum libri neque iam absoluti essent et variis degressionibus deformatis Qua sententia probata non iam mirabimur, quod etiam post a. 38 historiae scriptor cum laudatores consentit, quamquam diligenti et subtilitates ille huic antecedit(e gr. Conferatur gentium numerus Ag II 2 cum Heli. VII, 23 Una
restat quaestio Nuam iiudicare noluerim Nemo reacile concedet eum quem nos habemus Agesilai contextum a Xenophonte editum ESSE postquam historiae Graecae libri III-V in hanc formam redacti sunt Ergoi vides me quod cardinem rei adtinet cum Rosenstitio consentientem. 2 haec additamenta demonstrativo dicendi genere conspicua saepius particularum i notata sunt. Notio huius vocis est ea ut praecedentibus aliquid adiungat sive in addendo novum membrum sive in demonstrando novum argumentum ' Harim. p. di). Abest in Xenophontis Scripsis a Simplici rerum geStarum narratione, cum in orationibus aliisque eius generis locis Saepius occurrat. Causam vero cur,quomnium librorum plurimis locis in Agesilao exstet quinquagies l), Frederkin mihi videtur indicasse cum dicit ann. phil. I 882. Ab frequentem particulae ' usum etiam in libris neglegenter compositis inveniri. Pars posterior III-x viginti sex locis ' exhibet, novem capitis XI locis omissis , pars prior quindecim
I . . . , s. 36. i. II 8. 12. Id. 23. g. 25. 26. ij. Memorabile vero Strumn omnino non inveniri in iis quae ex commentariis translata sunt contra nonnulla, postea contextui rhetorice inserta (II 12. iij, etiam particula ' con-
22쪽
aut historiae Graecae illa pars post Agesilaum editum demum retractata est aut AgeSilaus a Xenophonte ipso non est foras datus. Mihi quidem
adhuc verisimilius videtur esse laudationem a Xenophonte non esse editam, quoniam in dispositione haud pauCa Sunt ituPeranda. E. gr. capite tertio quod est resti EUcepEici nonnisi Sacramentorum foederumque obServantia narratur. Dubitari quoque vix potest, qui Xenopho, si librum edidisset, verba illa quibus pugnae ad Coroneam CommiSSAE sese interfuisse ipse profitetur, deleturus fuerit. Causa cur laudationem non emiSerit, haud scio an ea fuerit, quod post Agesilai mortem laudationum numerus tantus tantaque adulatione refertus prodiit, ut Xenophoin istorum numero haberi nolleti.
Postquam de Agesilao satis disputavimus eo quidem eventu, ut iam sciamus libellium illum a Xenophonte Scriptum eorum EmPorum OnSuetudini ab omni parte convenire, ad alia Xenophonti ACripta transeamuS. Variis enim modis ille vitarum descriptionem libris sui auSpicatUS St. In Agesilui laudatione Isocratem secutus ipse primus hiStoriae quoque
commentationes e Singulorum vita et virtutibu inserere Au SUS St.
In Anab astri s II 6 cum Cyrum et Graecorum duces mortuOS singularibus verbis escribit, de unoquoque iustum facit iudicium forma
usus rhetoricas animi virtutes vel vitia in primis exponuntur, educationisi Etiam capite undecimo videtur prohari laudationem a Xenophonte ipso non esse editam. Quamvis enim multa Xenophontem in memoriam revocent L Rpumivouccoli Cyrop. I, 2 coli Cyrop. Ll, Lextr. - hirciivou laevo Tosv xuipe aetXXov si xpnματα ΚTuusaevo coli Cyrop. I , 23, tamen capite illo ea quae antecedunt non summatim referuntur x l), sed amplificantur atque multa plane nova proferuntur. Praeterea decimo capite non solum consilium totius laudationis explicatur, quo liber optime concluditur, sed etiam Agesilai morte celebrata aptus fit totius libelli finis. Videtur igitur capite undecimo sicuti Cyropaediae capite ultimo et rei publicae Lacedaemoniorum paenultimo demonstrari, Xenophontem libris suis novas curas impendere voluisse. Iam vero cum ipse morte SSet Prohibitus quin totam laudationem retractaret, amicus eius Corinthi vel Phliunt natus retractationis illa lineamenta ovσκεφαλαissicem forma usus una cum laudatione
hvbpeici exercet, satrape factu cosi et biRuiocuun ceteri praeStat. Ducis quoque uniuscuiu Sque imago tam accurate exprimitur, ut Proxeni ambitionem, Clearchi animum bellicum et superbum, Menonis dolosum nemo non memoria teneat. Primordia haec artis vitarum scribendarum eam ob causam haud parvi momenti esse mihi videntur, quod ex Xenophontis exemplo alii rerum Scriptore utilitatem Ceperunt. Ephorus, qui Socratis discipulum universali historia vincere studebat, Xenophontem
ipSum Secutus rerum geStarum Conexu encomta inseruit. Cyropaedia non est neglegenda propter formam qua CompoSita St. Summum enim quo omnia tendunt non ES accurata rerum a Cyro gestarum enarratio sed educationis partiatarum laudatio meo non disciplinae Socraticae ad regis ducisve munera ad commodatio. Quamquam igitur argumentum ipsum non est Cyri vitae descriptio neque dialogorum
numerus Satis magnu Ad PerSonarum mores delineando multum Confert,
tamen a Cyri genere liber incipit et usque ad mortem eius certa ratione perducitur Quae libri forma eo maioris est momenti, quod ante Xenophontem Cyri persona quasi alter Hercules ab Antisthene dialogis celebrata erat. Quodsi viri doctis Cyropaediam a libris listoricis separandam esSe cenSuerunt, paucis iuvat demonstrare eam iisdem conspicuam esse vitiis, quibus claudatio m rerum historia differt emporum ratio nullo modo observatur Neque enim quisquam Xenophontem concedet SciviSSe, quot annos Cyrus in rictibusu ristocri pulvi Esnpus numero institutus sit. Immo eandem fere puerorum educatione, in libro de republica Lacedaemoniorum explicatam videbis: Gyrus videlicet mc homo Graecus Spartae educatus depingitur Sed nonne rix rerum aestarum narratione suus cuique facto constituitur dies Constituitur, eo quidem Consilio, ut accurata temporis definitio quali. in Cyri minoris expeditione exstat repeciem praebeat marrationis ex optimis fontibus haustae. E. gr. Cyrus uno tale in Chaldaeos profiscitur castellum In monte munit, Chaldaeorum captivos ut cum reuis de saces Meliberarent domos mittit, neversos in amicitiam ret Societatem recipit, legato ad Indos mittit omnino verba ni Q ucrepetita tum maxime leguntur cum convivio aliquo facto vel alia occasione clata vesperi mentio antecedit Notatu vero dignum est fictam illam temporum definitionem noni vide Aristidis rhetoris iudicium ap. Spengel. l. c. II 525 sq. Ceterum conferatur auer in actis acad. Vindob. 832.
23쪽
aut historiae Graecae illa pars post Agesilaum editum demum retractata est aut Agesilaus a Xenophonte ipso non est foras datus. Mihi quidem
adhuc verisimilius videtur esse laudationem a Xenophonte non ESSE editam, quoniam in dispositione haUd pauCa Sunt vituperanda. E. gr. capite tertio quod est resti EUcEβEici nonnisi sacramentorum foederumque observantia narratur. Dubitari quoque vix potest, qui Xenopho, si librum edidisset, verba illa quibus pugnae ad Coroneam CommiSSAE sese intersuisse ipse profitetur, deleturus fuerit. Causa cur laudationem non emiserit, haud scio an ea fuerit, quod post Agesilai mortem laudationum numerus tantus tantaque adulatione refertus prodiit, ut Xenophoin istorum numero haberi nolleti.
Postquam de Agesilao satis disputavimus eo quidem eventu, ut iam sciamus libellum illum a Xenophonte Scriptum eorum temPOTU CODSUE-tudini ab omni parte convenire, ad alia Xenophontis Cripti tranSEAmUS. Variis enim modis ille vitarum descriptionem libris Suis au Spicatu eSt. In Agesilui laudatione Isocratem secutus ipse primus hiStoriae quoque
commentationes e Singulorum vita et virtutibus inserere Au SUS St.
In Anabastri s II 6 cum Cyrum et Graecorum duces mortUOS singularibus verbis describit, ese unoquoque iustum facit iudicium forma usus rhetorica. animi virtutes vel vitia in primis exponuntur, educationisi Etiam capite undecimo videtur prohari laudationem a Xenophonte ipso non esse editam. Quamvis enim multa Xenophontem in memoriam revocent L Κpu Isivouccoli Cyrop. I sti coli Cyrop. Iri, F extr. - EnetivoUREvo Too cxcupEμαλλοίη xp-αT RTuulaevo coli Cyrop. Ira isti, tamen capite illo ea quae antecedunt non summatim referuntur lx s), sed amplificantur atque multa Plane nova proferuntur. Praeterea decimo capite non solum consilium totius laudationis explicatur, quo liber optime concluditur, sed etiam Agesilai morte celebrata aptus fit totius libelli finis. Videtur igitur capite undecimo sicuti Cyropaediae capite ultimo et rei publicae Lacedaemoniorum paenultimo demonstrari, Xenophontem libris suis novas curas impendere voluisse. Iam vero cum ipse morte SSet Prohibitus quin totam laudationem retractaret, amicus eius Corinthi vel Phliunt natus retractationis illa lineamenta voΚεφαλαuh ceus forma usus una cum laudatione
ratio habetur Vs, 2 sqq. II 6 I sqq.), neque desunt testimonia rhetorica I S, s. O . Cyrus ipse puer cui*pocisvn adquirit, adolescens
hvbpeici exercet, Satrape factus cosi et biΚciiOCUur Ceteri praeStat. Ducis quoque uniuscuiuSque imago tam accurate exprimitur, ut Proxeni ambitionem, Clearchi animum bellicum et superbum, Menonis dolosum nemo non memoria teneat. Primordia haec artis vitarum scribendarum eam ob causam haud parvi momenti esse mihi videntur, quod ex Xenophontis exemplo alii rerum Scriptore utilitatem Ceperunt. Ephorus, qui Socratis discipulum universali historia vincere studebat, Xenophontem
Cyropaedia non est neglegenda propter formam qua CompoSita St. Summum enim quo omnia tendunt non est accurata rerum a Cyro gestarum enarratio Sed educationis partiatarum laudatio nec non disciplinae Socraticae ad regis ducisve munera adcommodatio. Quamquam igitur argumentum ipsum non est Cyri vitae descriptio neque dialogorum numeru Satis magnu ad personarum more delineandos multum Confert,
tamen a Cyri genere liber incipit et usque ad mortem eius certa ratione perducitur. Quae libri forma eo maioris est momenti, quod ante Xenophontem Cyri persona quasi alter Hercules ab Antisthene dialogis celebrata erat. Quodsi viri doctis Cyropaediam a libris historicis separandam ESSE CenSuerunt, pauci iuvat demonstrare eam iisdem conspicuam esse vitiis, quibus laudatio a rerum historia differt Temporum ratio nullo modo observatur. Neque enim quisquam Xenophontem concedet SciviSSe, quot annos Cyrus in rictibusv Irpocri pinu, Tripus numero institutus sit. Immo eandem fere puerorum educationem in libro de republica Lacedaemoniorum explicatam videbis Cyrus videlicet ut homo Graecus Spartae educatus depingitur. Sed nonne in rerum geStarum narratione Suus cuique facto constituitur dies Constituitur, eo quidem Consilio, ut accurata temporis definitio qualis in Cyri minoris expedition exstat speciem praebeat narrationis ex optimis fontibus hauStae. E. gr. Cyrus uno die in Chaldaeos profiscitur, castellum in monte munit, Chaldaeorum captivos ut cum suis de pace deliberarent domos mittit, reversos in amicitiam et Societatem recipit, legato ad Indos mittit. Omnino verba Tri ' hicrepeti tum maxime leguntur cum convivio aliquo facto vel alia occasione data vesperi mentio antecedit Notatu vero dignum est fictam illam temporum definitionem noni vide Aristidis rhetoris iudicium p. pengel. l. c. II 525 sq. Ceterum conferatur auer in actis acad. Vindob. 1882.
24쪽
- eta inveniri libro sexto qui est de rebus magis notis, Cyri cum Croeso bello. Alterum laudationum indicium exstat hoc ut in Agesilao ea quae OmneSSpartiata, fecerunti illi soli tribuuntur ita auer al. c. ex monnullis
locis Cyropaediata et Cyri expeditionis communibus Gemonstravit non solum Cyri maioris temporibus rea esse adscripta quae Xenopho a dolipse Cognovisset commentariiSque deScripSiSSet Sed etiam totam morum descriptionem in Cyro minore Anab I s in maiorem Ss, translatam. Praeterea Scriptor auctore Persarum rebus faventes Secutus Cambysis in Aegyptum expeditionem Gyr, adsignare mores dubitavit. Sed latus studium etiam clarius cognosci potest Praeceptum enim illud rhetoricum quod dam supra demonstravimus qui laurietur non modo monmalus Mescribatur sed , omni partes bonus rata adhibuit, cum duplex esset memorias te Medorum regno in Persas translato EOS SE- queretur VIII ), qui Cyrum Cyaxaris filiam in matrimonium duxiSSe et Mediam dotis loco accepisse draderent. Nimirum ad istigiem imperii iusti Cribendam non aptum erat cregno avo erepto narrationis initium facere. Similem ob causam et Xenopho bellum cum Acarnanibus factum falso narravit Ages II 2O et Isocrates cladem navalem ab Euagora AC-Ceptam silentio praetermisit Euag. β 23. Hae fere sunt quae Xenopho de regum vel ducum vitis memoriae tradidit. Socratis oriosavri suoveUlaciT ex memoria, ut videtur, ConSCriPta quamquam ad nos nihil aestinent tamen Commemorare velim. Eo enim quod philosophandi facultate non admodum praeditus Socrati magis mores et religionem quam philosophiam descripsit fabularumque iucunditatem cum aequalium notationibus scite Coniunxit, formam praebuit Po Steri quae Certa ratione et ispositione Carens sacile legentes ad novaS narratiunculas et facete dicta excogitanda librisque genuinis inSerenda pelliceret. Iam vero priusquam Xenophontem imittimus, pauca velim monere. Qualecumque de singulis Scriptis iudicium feres, ea quidem laude nemo Xenophontem fraudabit, quod artem vitas conscribendi vario modo excoluerit atque auspicatus sit. Si quidem nos ipsi historici esse dudica Ages II ii init. II a coli Heli. IVM is VI 5, 2 sqq.).
Medorum regnum a Persis bello subactum esse referunt annales Nahunahidi(Bauer I. c. dys Herodotus Victi sqq. Ctesias p. Nicol Damasc. 66. Xenoph. Anab I , I. Menexen. 23 D. legg. 6 3 A. Iulian enc Const. di C. Isocr.Euag. i. Ex Isocratis loco haud scio an concludi liceat eum, cum Euagoram scriberet, Cyropaediam ignoravisse. Si quidem rhetorum modo Cyri gloriam voluit minuere, Cyropaediam secutus id quod voluit etiam facilius poterat adsequi.
mus non tam laudes viri canere quam historiae fidem omnibus auctoritatibus omissis observare, nostrum est Xenophontem non in iuS OCare, quod in Agesilai laudibus nimius fuerit, sed saeculi rationem habere quo Isocratis discipuli historiam moderabantur.
De historicorum studiis biographicis.
Ars biographorum prospera fortuna Sa est, quod duae vitarum descriptiones servantur ex illis temporibus Cum Graeci nondum in Macedonum dicionem erant redacti. Sed libertate publica amissa ars illa etiam laetius effloruit. Iam ineunte saeculo quarto philosophi et rerum scriptores principum aulas adierant Plato ter Syracusas iter fecit Isocrates Philippum orationibus et epistulis oravit atque obSECravit, ut Graecorum discordiis compositis Commune in Persas bellum susciperet. Neuter quidquam effecit. Sunt sane Compositae Graecorum discordiae, sed longe alio modo atque Isocrates speraverat, Cuius animum probum et rationem tumidam callidus ille rex sine dubio inridebat Laudationum vero vel vitarum aetatis Macedonicae cum nulla servetur, historiam ipsam magna ex parte vitarum deScriptiones continuisSe etiam nun PosSumu Srobare. Iam Ephorus Xenophontis, ut videtur, exemplum SECUtu Singulorum virorum encomta narrationi interposuit. Apud Diodorum enim libris XI-XV, quos alias quoque ob causas viri docti Ephoro vindicaverunt, laudationes nonnullae vel vituperationes' exstant eas non a Diodoro additas esse vel inde adparet, quod XV 88 verba Dei b eius-8ore Teti Teo hvbpus TE EDTuic ocidio Ericiivo EmXETEi ex fonte stulte transscripsit' leguntur enim encomta illa nonnisi his libris ACcedit quod non soliti dictio et sententiae Isocratem in memoriam EVO-cant', sed etiam Polybius XII 2T nupeΚβcicetes illas et XoIouc eniμε- CXCII ad 58 sq. XV s. i. 88 Fragmento libri decimi I 58 ess.
25쪽
-- et etpodvetet in Ephoro maxime laudat. Etiam magis vitae ac morum descriptioni operam dedit Theopompus Rhetorum arti tam peritUS, ut
Mausoli encomio praemium ab Artemisia propositum CCiperet, Plendidissimas de Philippi eiusque amicorum moribus narratione memoriae
tradidit v. Polyb. VIII 11 et Lysandrum a multis infamatum laudibus
extulit r. Cum vero Alexander Persarum regnum Sub Macedonum et Graecorum imperium redegisset, tota fere historia in unius viri re gestas et virtutes celebrandas incubuit. Neque iam cuiquam indignationem movit, cum Hyperides in epitaphio non minus Leosthenis ducis quam militum virtutem laudaret. Quo modo vel Alexander a Scriptoribus e- scriptus sit vel Athanis Callias Antandros Timaeus Duris tyrannorum
Siculorum res geStas et mores delineaverint ad nostrum propositum minus pertinet. Ad rhetorum vero studia cognoScenda , quibus Solis virorum de rebus publi Cis merita Seorsim tractata sunt, maiori momenti est paucis adtingere, quid Peripatetici in personarum descriptione
E. Petersen in praefatione ad Theophrasti characteres pg. 2 sqq.)diligentissime de Peripateticorum illis studiis disseruit. Qui cum externas condiciones et historias animalium essent perScrutati, etiam internam eorUm naturam mira quadam CurioSitate perspicere Coeperunt. Ita novum eXStitit genus vitarum Cribendarum. Socrates olim et Xenopho ex singulis rebus gestis animi indolem et naturam virorum aeStimabant neque minutiora Curabant. Peripatetici autem cum homines tales describere Studerent, quale vita Cotidiana se gererent, Et more magi singulos quam res gestas observarent, fabellas Captabant atque malignitate saepius quam benevolentia ducti multis viris clarissimis labeculas adspergebant. Aristoxenus et Hieronymus poetarum philosophorum, Duris Samius Periclis Demetrii imagines improbis et anilibus fabellis deformaverunt. Quid mirum igitur, quod et imperatorum ducumque biographi labe illa inficiebantur Etiamsi enim illi commentariorum forma vitas Scribere
solerent, hi laudationum forma uterentur, tamen rhetoribUS quoque AE- pius occasio dabatur fabularum vel tacete ictorum narrandorum. Quoniam vero non nisi eanthem Cygicenum rhetorem Tepi Eubosus hvbpusv)et Satyrum peripateticum pio Eudosusv ivbpinv etiam de ducibus aci et Gell. X 8 6. Philippi et Alexandri encomta a Theone citata fortasse pars fuerunt Philippicorum, quam iam Isocrates Phil . ni prodituram esse dicit. Singulares Philippi et Alexandri laudationes scripsit Lamachus Plut Dem s). Athen XII p. a B C. Plut Lys. o.
principibus rerum publlicarum seorsim Scripsisse Scimus neque ex paucis illorum fragmentis gravius quidquam enucleari poteSt, ad eos Confugiendum est auctores qui postea vitas Scripserunt. Nepotis igitur vitis perlustratis sontes quales fuerint indagemuS.
Constat inter omnes in Nepotis vitis sexcenta inveniri errata et peccata, quae Nipperdetu aliorum auctorum testimonii conlatis summa diligentia adnotavit. Itaque viri docti propter levitatem Nepoti fidem habendam ESSe negaverunt. Concedo quamquam dubito a Nepoti non tota Culpa adsignanda sit. Mea quidem sententia etiam fontes Nepotis in crimen vocandi sunt. Scriptor qui tanta festinatione scriberet, ut praefationem satis exilem magnitudine voluminis prohibitus abrumperet atque, cum Iphicratem Chabriam Timotheum extremam dixisset aetatem imperatorum Atheniensium, brevi post etiam Phocionis vitam narraret poterat sane ne dicam debebat multa peccare, sed ad nova fingenda et multorum Criptorum narrationes inmutandas tempus eum deficiebat.
Quid igitur Num Thucydidem Ephorum Theopompum, quo vulgo
Nepotem Secutum esse putant, illa admisse credamus Minime vero; nam Nepos eos omnino non inspexit. Scio me multorum virorum doctorum iudiciis prorsus contradicere, nec vero argumentis destitutus hanc sententiam Pronuntio.
In vita Themistoclis IX Nepos litteras eius a Xerxem missas ad verbum ex Thucydide hausit. Sed ut minutiora omittam, enuntiatum illud 'quam si ero expertus est apud Thucydidem omnino non exstat. Tum in fine capitis decimi offendo, quod Thucydides neque ossa eius clam in Attica sepulta esse contendit neque lae Graecia opprimenda Themistoclem quidquam pollicitum esse tradit. Verus ille rerum scriptor incerta omittere quam salsa promulgare maluit. Praeterea quod Thucydidis nomen hoc loco adfertur nihil valet Scimus enim ex Cicerone Brut XL 2 illam fabulam omnibus notissimam fuisse, et Thucydidis verba Stratoclis Clitarchi aliorumque narratiunculi antepoSita ESSE.In Iphicratis vita III a Theopompo adscribuntur quae ille non de Iphi-
cf. etiam Nipp. ad vit Pausan I 3.2 Thucydides tradit cognatos eius illud narravisse.
26쪽
- 38 crate sed Chabria dixit cf. Nipp. ad h. l.). Iam si concesseris eo loco Nepotem Theopompi verba alii cuidam auctori debere, verisimile est etiam in Chabriae vita, in qua multa sunt Theopompi III 2 sqq. m Theop. p. Athen XII p. 32 B. , Nepotem historicum illum ipsum non adhibuiSSe.
Haec argumenta quoniam inpugnari OSSunt, ad graViora tran Seo. Nepotis vitae rhetorem sapiunt, non rerum Criptorem Multa rem Perias UEricem exemplas, is de quo verba fiunt omnibus ducibus antefertur, Cum eius factis res ab aliis gestae non posSunt compararis. Quaecum a Nipperdeio praef. XXXI Nepoti tribuantur, mihi non minu quam tota de unoquoque iudicia etiam fontium genus et Studium videntur indicare. Omnes enim quorum vita narratur aut boni aut mali depinguntur. Probitas illa Nepotis ubi est in Lacedaemoniorum vitis Pausaniae virtus bellica paucis tantum adtingitur, Lysandri Lys I 2 omnino negatur, utriuSque maleficia large exponuntur. Agesilaus denique quod integro iudicio describitur, non nisi Xenophontis laudatione factum St.
Cum vero Nepos non haberet cur Athenienses Lacedaemoniis anteferret, hoc quoque ad fontes eius referendum St. Transeo ad dictionem. Si quidem iam supra demonStravimUS promprium esse rhetorum rem altero loco laudatam altero reprehendere, etiam
in Nepotis vitis rhetores deprehendimus. In Timothei vita I 3 Agesilaus illi postponitur quod pecuniam ab Ariobagariae acceperit, cum ille CiVES SUOS Agro et urbibus augere maluerit contra in Agesilao VII )Laco laudatur quod pecunia illa patriam sublevaverit. Simili modo nunc
Iphicrates Iph. II 5 nunc Agesilaus VI 1 propter Spartam a Thebanorum impetu Servatam laudatur. Quid quod in Epaminonda V )etiam tritam illam rhetorum sententiam invenimus v. supra p. II rille cum
universa Graecia vix decem annis unam cepit urbem ego Contra ea naurbe nostra teque uno totam Graeciam . . . liberavi'. Eiusdem generis auctorum est vox communitas Milt. VIII comitas . Ut enim vox communis notione comis saepius apud Ciceronem legitur, ita Ommunitas nusquam exStat Graecorum vero olvornc hoc sensu in primiSa laudatoribus videtur adhibita esse cf. Aristid Panath. II by ITT Dind.). Milt. III i VIII plerasque Them. V 3, 5 sive sacer mi Arist. III(exercitus interfectus est Cimo IV d Paus Ira barbaros esse deletos Cono IV l(cuncta Graecia Epam. VIII 3 al.
Etiam fabularum captatio sontes indicat inferiorum temporum. Singulari quadam curiositate plurimorum virorum morte Uberius Uam vertu narranturi gr. Nepos aeque ac Cicero de rep. Ira dicunt Miltiadem vulneratum in vinclis item supremum obiisse, cum Herodotus Miltiadem non nisi vulnere confectum mortuum esse tradat Mae narratiunculae ex talibus libris videntur haustae esse quales fuerunt Anaximenis rhetoris cici eae saeTci, cisci et Phaniae res ii Uptivvus hvαipeceice Tlsumptetc. - Unum largius exponere liceat quo Studia illorum virorum etiam clarius cognosci possunt Bernaysius Phocio 128 egregie demonstravit Phocionis paupertatem cuius Nepos mentionem facit' in rhetorum scholis fictam traditamque esse. Idem e Cimonis paupertate dicendum est; nam neque Cimo aut pauper erat cf. Herod. VI id Aristid. II 2o3Dind. aut Atheniensium legibus propter pecuniam a Patre non Solutam custodia teneri poterat ' neque Elpinice soror Calliae nupsit. Muius fabulae auctores quinam fuerint et scholiasta Aristidis et gelges nos docent. Ille pg. IS enim Cimonis cum Elpinice sorore Stuprum a Comicis promulgatum esse tradit et Ephori testimonium adfert qui Cimonem
divitem quandam virginem in matrimonium duxisse tradiderit, hic Hist. I 22 auctores fabulae nominat comicos rhetores Diodorum alios . Libani igitur verbis IV 335 R. argumentum proponitur: i iluus etiTuivuire nos circirpoc ste8 veti)- non opus est ad hanc fabulam rhetorum scholis adtribuendam. Ut Phylarchus Mantineae expugnationem depingens tragicorum dere modo legentibus misericordiam concitare studuit(c Polyb. II 6 ita rhetores inde a tertio saeculo divitum pauperum JUEtypos, ut ita dicam, expresserunt et de viris ab historicis laudatis declamare coeperunt si Quanto opere rituduerint magnorum virorum liberos miseros fingere ex Ciceronis loco cognoscere licet. Fabulabantur enim Themistoclem diviti cuidam viro generum divitem quaerenti SuaSiSSe ne argentum viro egens Sed virum argento egentem investigaret quod cum
Milt VI S. 6. Them. XI. Paus IV q. Alcib. X. Cono . Dio VII-x. Chabrias IV Datam x. Epam. IX. Eum XI sq. Phocio IV. vita hoc. I. Plutarchus nihil habet de Cimonis custodia contra Valerius Maximus 2ii. 2g2 2 8 Halm similes ac Nepos sontes secutus Miltiadem et Cimonem in vinclis
27쪽
ille probavisset, Themistoclem eum monuisse, ut filiam Cimoni collocaret; sic Cimonem divitem factum vinclis liberatum esset. Iam vero personis mutatis rhetores, qui Themistoclem adolescentem a patre exheredatum esse dicerent Nep. hem. Id), etiam liberos eiu eguisSe declamaverunt a. His sufficit opponere statuam aeneam Dianae a liberis Themistoclis dedicatam esse et usque ad Plutarchi tempora eis Magnesiae privilegia servata ESSE 3.
Si quidem iam probabile est rhetorum maxime scripta a Nepote adhibita esse, vix opus est nomina ipsa indagare Neanthis Cygiceni libros Nepos vel potius eius auctor inspexit, Cum Themistoclis matrem Halicarnassiam civem dicit A. In eadem vita nonnulla ad Aeschinis orationem III IT 8. 86 milt. VI 2 3 referenda esse iam Nipperdeius adnotavit. In Timotheo autem Nepotis auctores etiam Isocratem adhibuerunt: ISOCr. n. vTib. Io sqq.
II. Samum cepit in quo OPPugnando superiori bello Athenienses mille et C talenta conSumPSerant, id ille sine ulla publica impenSa Pompulo restituit.
3. Itaque accepit Crithotem et
II l. circumvehens PeloponneSUm
Laconicam populatus ClaSSem eorum
fugavit, Corcyram Sub imperium Atheniensium redegit. II 3. quae victoria tantae suit Atticis laetitiae, ut tum prim Um AractPaci publice sint factae eique deae pulvinar sit inStitutum.
Diodor. X r. 31 Dind. Valerius Maximus 33 Haim. 2 Cicero ad Brut Ix IS Apud Stobaeum IIII 8 Mein. Themistocles
ipse filiae virum argento egentem quaerit idem fere de Pericle ib. III 32. Pausan. I 26, d. - Plut Them. Extr. id quod primus eanthes narravit cf. Plut Them. I. vevivisci deest in uno codice; rellius olim propoSuit diciΚoc. R. XIX. Tu,. Diodorus XI 28 de ducentis talentis verba facit Verum enucleari nequit. di
Quodsi in Alcibiade XI Nepos plura habet quam Satyrus i eaque temporum ordine disposita, diiudicare nolo utrum Nepos ipse auctorem adhibuerit Satyro antiquiorem an alium quendam, qui fontem illum accuratius quam SatyruS EXCerpSerit. Postremo loco pauca de vita Epaminondae adiungam. In ceteris enim vitis cum nesciamus, quid Nepotis fontes, quid ipse omiserit vel Peccaverit, Epaminondae vitam accuratius sese describere velle ipse profitetur et dispositionem praemittit I 3 sq. quare dicemus primum degenere eius, deinde quibus disciplinis et a quibus sit eruditus tum emoribus ingeniique facultatibus et si qua alia memoria digna erunt; poStremo de rebus gesti quae a plurimis animi anteponuntur virtutibus'. Quibus verbis intellegitur Nepotem, cum Cetera vita aeque a Xenophontis Agesilaum dispositas vidisset, iam auctoris exemplo alio ordine uti velle. Nipperdeius autem Nepotem reprehendit, quod actorum narrationem omnino omiserit Itane est Non Credo. Is quem Nepos Secutus est scriptor vitam sic disposuit ut supra Ciceronem de orat Sa 5:
res gestae ad cuiusque virtutis genus et vim et nomen adcommodabuntur et Quintilianum praecepisse demonstravimus Nepos vero in holorum praecepti non Versatu id tantum intellexit re gesta magna ex parte in fine vitae positas esse. Ad fontem ipsum cognosssendum multum
valet, quod duobus capitibus VII. VIII nihil nisi tritissima quaedam
rhetorum causa et insequenti Epaminondae mors cuivis homini litterato nota narrantur exstant etiam duo TeΚxiripiet A. Capitis decim narratiunculae tres ex alio auctore qui Ephorum si descripsit et inmutavit additae sunt; nam X I et V si duae sunt de eadem re fabellae simillimae. Utroque loco Epaminondas quod caelebs sit perstringitur, is qui rogat altero uxorem altero filium infamem habet. - Sed iam satis de his Epaminondae vita nihil est nisi laudatio a rhetore quodam Graeco Confecta, quos talibus rebus magnam operam dedisse notum est. Pitaphiorum numerum magnum ferri Dionysius in arte rhetorica VI tradit et Polybius iam Timaeum reprehendit, quod in virorum Siculorum laudi-bu puerorum exempla imitetur in Scholis laudationes vel vituperationes Cap. Athen XII p. bdi . cf. Cicero de invent. I 33, 5 38 6s. Cicero de n. II do, T. IV . VIII. XI. 2 - Diod XV T. in Diod. XV Letoiicipos ' πατpic uetos
28쪽
declamantium. Ne longus sim Nepotis fontes tales fuisse puto quales etiam Cicero novisse et adhibuisse videtur. Dicit enim de orat. II 8d, di): ipsi enim Graeci magis legendi et delectationis aut hominis
cuiusdam ornandi quam utilitatis forensis causa laudationes Scriptitaverunt; quorum sunt libri quibus Themistocles Aristides Agesilaus Epaminondas Philippus Alexander aliique laudantur . . . OPOS autem id fere fecisse putandus est, quod Suetonius de rhetor I discipulos in scholis discere tradit interdum Graecorum scripta Convortere a virOS inlustres laudare vel vituperare . Omnino Nepotis sententia historia ab eloquentia non debet separari, id quod ipse in libro de historicis Latinis h. 26 Halm Ciceronem laudans pronuntiat, qui unus potuerit et etiam debuerit histotiam digna voce pronuntiare, quippe qui oratoriam eloquentiam rudem a maioribus acceptam Perpoliverit, philosophiam ante eum in Comptam Latinam sua Conformaverit oratione. Praeterea alii sunt adhibiti, qui vel virorum inlustrium vitas tradebant sicut Satyrus vel notabilia excerpserant e. gr. Epam X i. Sic actum est, ut multis locis Polyaenus ' et Frontinus Them. In Io. Id. 6 8 idem traderent atque Nepos. Neque iam mirabimur, quod Arati Cleomenis Philopoemenis vitas apud Nepotem non legimus ' scili cet rhetores illi etiam inferiorum temporum eos tantum viros laudabant qui cum Graecia libera esset florerent, Cleomenem vero aliosque non ignos habebant qui cum Miltiade Themistocle compararentur. E Graecis vero Athenienses Lacedaemonii neceSSario anteponebantur ab iis, qui aut Athenis declamabant aut in scholis Asiaticis Isocratem Lysiam Demosthenem imitabantur atque Athenas et cicetu' κατ' Eoxnu adpellabant'. De Nepote vero ut iustum iudicium faciamus, non est neglegendum Romanos iam ante eum demonstrativum genus dicendi in usum publicum transtulisse Cicero Cum commentarium consulatus ad Atticum mittit ad Att. IIs, Io singularibus verbis declarat non esse ETRullaiucTtR Sed cTOpi ci quae Scripserit. Idem laudes Caesaris Porciae Catonis composuit, Caesar Hirtium ut Catonem vituperaret adhortatus ipse duos Anticatones foras dedit quorum exemplum magnu numerus virorum in rebus publicis versantium secutus est Hi omnes licet multa mutaverint, tamen in univerSum
Graecorum praecepta videntur observavisse Scimus enim etiam Graecos Romanorum laudatione Scripsisse veluti Potamo et Bruti et Caesaris Encomion Composuit p. Neque vero huius loci est omnium qui per totam antiquitatem imperatorum vel ducum vitas Scripserunt libros pertractare. Conatus Sum demonstrare totam hanc artis biographicae partem inde ab Isocrate eiuS-que discipulis in rhetorum maxime Scholi floruisSe neque umquam rhetorum PraeCepta repudiare potuisse. Quodsi Polybius pragmaticus ille historicus, Philopoemenis vitam TRus altacTiΚm CompoSuit, gener EclUCatione moribus largius expositis, rebus geSti summatim nequct in Amplificatione laudatis Polyb. X 2Ix haud difficile est ad perspiciendum, quo modo rhetores ipsi talia tractaverint. Summa igitur laude dignus est Plutarchus quippe qui, licet ipse fabellis abstinere non potuerit, tam
me probo animo multorum errata et maledicta refutare multisque locis optimorum Scriptorum auctoritate reStituere conatu Sit. v. Schaser Ouellensi. p. ii.
i Frontin praef. - haec quoque studia Peripatetici auspicati esse bidentur cf. Theophrasti 'no,iTixo Thorpo ToUc uipoUc .
ed Mether p. o. i. 32. 33. 2 63 65 2M 2 . 335. 336. Etiam Valerius Naximus, aerontinus, Aelianus illos ignorant. Polyaenus pauca habet de Arato et Philopoemene. Nep. Them. IV 1 Alcib. VI a coli Isocr. n. vetth. 2ss.
29쪽
ToΚTui o pusulaciTEUovToc ita sunt intellegenda, ut Callipolitani Sartei Amorgii privilegium quo ante habuerant, tributorum Summmam suo arbitrio constituendi CL Dittenb. l. c. 6. IT - amiserint. Itaque Censitores, qui minorem summam ab eis constitutam
ESSE animadvertissent, singulari actione alio scribente oppida illa
oppidorum libscriptorum Athenis versantes; proprium enim Sisspo- Eevus quod privati non magistratus in neutra civitate Unt.
cROU, Ficebec elicii laecoici ci UepciΚcii in Tro UTEXCiv, αUTrivbE UToc it,eficii vox erreidii delenda S utpote X Trid EiTrum orta. Ephori historiae post Thebas ah Alexandro dirutas demum editae sunt CL Diocl. XV 88. AriStotelis ovetrosueti erant corporum sectorum picturae difficilibus
tantum locis in margine subiectae mox omnes Corpori parte amplexae eorSim editae Sunt.
In titulo C. I. L. X I 28 vox Pudens cognomon St. Ad detestationem tituli C. I. L. X II recte intellegendam multum valet Plut cusari ripo βλ. V i cap. IV V IO). Plinius Aristotelis de historia animalium sententias Trogo Pompeio aliisque scriptoribus latinis debet, Aristophanis Byganti epitomen
inter Graecos Clarissimam ignoravit. X. Gemma muse Brunsvicensis nunc no I 8 o), in qua est Hector ab Andromache diScedens, optima est primi exempli imitatio quae
Natus sum Ericus Lippei anno'. s. LXV mens. Iun. te III Guel- rbytani patre Gulielmo, quem ante hos quattuor anno mihi morte ereptum pia Col memoria, matre e gente hieS, qua Superstite adhu gaudeo Fidei addictus sum evangelicae Puer cum parentibu BrunSvigam migravi, ubi gymnasium Graventiorsti et Eberhardi auspiciis florens frequentavi Maturitatis testimonio instructus autumno anni LXXXIII stipendia merui, insequenti anno Studiis philologicis et historicis operam daturus universitatem LipsienSem adii. Vere anni LXXX Bonnam me Contuli. Docuerunt me viri Clarissimi Eieclermann Curtius Echstein Lange Lipsius Lipsienses uecheler ove R. Κehule Luebber Nisse Schwartet Usener Wilmann Bonnenses. In Seminarium historicorum issent, philologorum uecheleri Luebberti seneri benevolentia receptus illius per quinquies, huius per ter Secmen Ses fui sodalis ordinarius. Exercitationibus philologicis ut intereSSem SchwartZ archaeologici Nehule, epigraphicis uecheler benigne admiserunt. Quibus viris omnibus gratias habeo maximas In primi Vero BueChelero isseno senero quid debeam