Vocabularium juris utriusque ex variis ante editis, praesertim ex Alexand. Scoti, Jo. Kahl, Barn. Brissonii, et Jo. Gottl. Heineccii accessionibus; opera et studio B. Philip. Vicat ... Tomus primus quartus LP. 3

발행: 1760년

분량: 438페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

171쪽

apud bonos seriptores passim . sed L active usurpari ostenderunt Voss.

μι. educ. Μ o Dae R A T r o ineulpatae tutelae, de qua modo in verbo m de ramen. Cum aliqua moderatione definiri ι. υι . D. debon. dam . MODERATOR i.e. rector. Ita Moderatores provinciarum LII. C. de osse. νect prov. quos Grae .i αρμορος voeant. Tribuit autem specialiter hoc nomen Iustinianus Praesidi biis provinetarum Helesiponti, ti Arabiae. μυ. 28. ω I x. MODERATUS, a , um. ι.4o. D. de damn .nfict. I. I. g. 3.D. de possvi. I. g. D. qui satisd.ere. Mon EsTE. Blodorus. adυ. . 28. D. de pectin. eon'ν. MODExTIA ι. 26. Cod. de Ueop. or Clem virtus docens omnibus in rebus temperamentum,moduinque servare . MODE 1 TINus. Vid. m-

rennius.

M DR sTus Consul , de Zo ι. I. g. x. D. de fugisiv. is γrte , qui sub Alexandri Severi prinei patu eum Probo consula. tum gessit. Fuit ex Almelovenit sententia, Vettius Modestus, euius mentio fit in lapide apud Gru.

Theod. de .avi euI. & apud Casisodor. Itb 4. variar. e. . est mensura frumenti, x triti ei per m dios inita Ant. August. lib. 2. eis nend. frumenti pensitationem interpretatur, quod Jae. Cuiae. in

dit , ubi modiationem modium

frumenti esse ait, quam interpretationem probat simon Sehard. in adno . ad Iae. na lex

MODICE , i. e. eum. modo

aequo, ti pari Gell. lib. I 2. c. I 3. Alias fient ueat leviter , ut modice interesse I. 2. g. 24. D. davi boo. rapi. modice vindicare I. 28. g. II. D. de pinu. MODICUS , a , um, est in diocre , leve, ut medi Ozre aes R- Iienum I. s. ue. o. D. de reb eo . Modica eastigatio seu coercitio I. a. de furiD. I. II. g. q. D. I eat. I. 7. 32. I. I 2. 3 7. D. da injur. I. tile. D. de off. ejus, etai mand. es jurio. Modieum delictitin I. s. D. de minor. Est quoque , quod certum modum non excedit , ut modicum tempus I. 7. pr. D. de hered. pet. MODIOLus in Dr. 36. D. de Guν ars. legat. Modioli inter

pocula seu ea, quae potui sunt parata cum truellis , scyphis, A phialis numerantur. Sunt autem modioli vaseuli ad hauriendam aquam ex puteo, aut lacu , aut flumine. Horum alius est erogatorius, ditius Rcceptatorius . ut scribit Frontinus de aquae timb. A meminit vi truv. in lib. Io. e. 9 de organis haustoriis loquens r Cum autem altius, inquit, extollendum erit, eadem ratio commutabitur se et Rota fiet ei reum axem eadem magnitudine, ut ad latitudinem, quam opus fuerit, convenire pota sit. Circum extremum latus rotae

figentur modioli quadrati pice, &cera solidati, cum rota a calcan tibus versabitur . modioli pleni ad summum elati , rursus ad iamum revertentes infundent in castellum ipsi per se quod extulerint. Vide infra Modulus. MODIUS , mensura , qua veteres frumentum ad metiri sol bant. Modii senei, vel lapidei m morantur in I. 9. C. de δεθρον.

quae est l. II. C. Theod. eod. sit.

si frumentum ita venierit, ut in singulos modios pretium diceretur ι. s. s. s. D. de contrab.em .

172쪽

do ἰlIam sententiam probandam

ι. II. β. 32. D. de damn. inses. Modo si , i. e. dummodo ι. I 'f. ult D. Iocat. Eodem sensus modo I. I . D. de sponsat. Modo ut I. I. f. s. D. de μίρ.

sui. i. e. dummodo, ut in F. I. IV. eod. lit. Moou Lus Ieg. 8.. . s. D. de no. Oper. nreue. Moduli sunt mensurae operis admetiendi caussa paratae, quibus uti solent Amehitecti. vide vitruv. lib. I. cap. 2. Iιb. 3. c. 2. lib. 4. e. 3. sunt

Zc aquarum moduli, qui , ut ait Frontin. Iib I. de aquae . aut ad digitorum , aut ad unciarum mensuram instituti sunt. De his seriel. 3. 9 I. D. de damno infenmeminit, his verbis. qui modu-Iorum aut rivi faciendi cauta pus faeeret. Alii tamen hie legunt modiolorum . de qnibus modo dictum est sub voce modiolus. Μo Dus pro mensura cuiuscunque rei , ut modus agri tit.

D. si mensν fati. mod. d;x. Est quoque, quod ita definitum est, ut

excedere non liceat , ut Modusterius usurarum I 3I. D. de u-

fur. Modus lege Falcidia eonstitutus legatis ι. c., ω Si. D. ad Ieg. Duid. Atque ita accipiendum,

uod est a Tacito I. b. I. Hs.criptum , Legata non ultra civiis

Iem modum reliquit. Ad modum exilii, i.e. ad exilium usque I. 39. s. I. D. de IiberaL eatis. Modus similiter legem praescriptam usui, Et qualitatem signis; eat in I 4. g. r. D. de serυitui. ubi modus adiici dieitur servitutibus, cum definitur, quo genere vehi. culi , per quam partem fundi existur , agatur , qua hora, quibus temporibus, qua parte aqua duca

tur. Et ita Justin. in I. finitus

IV. de usust. non utendo per modum intellige non utendo secundum modum, legemque dictam in constitutione usuifructus.

gitimus.

Μodus porro pro fine , vel

eauisa finali maxime in materiade ultimis voluntatibus accipitur. Si cui in line legatum sit, ut ex eo aliquid faceret , veluti monimentum testatori, vel opus, aut epulum municipibus faceret, vel ex eo sortem alii restitueret sub modo legatum videtur ι. II. g.

ult. D. de eondit. ει demon'nHine modus a conditione separa tur rubr. tit. D. de eond. oe demitem νωbr. C. de donat. qua sub

eonfie. Tamen In legatis & fidei-eommissis etiam modus adseriptus pro eonditione observatur ι. I. C. de his quae sub mod. Ieg. Uoca. . turque modus Depe conditio , ut in ι.g. g. pen. D. de eondit. tu'

Modus pro ratione aliquid ais gendi, ut alio modo succurritur I. 23. D. δε des. mal. stipulatio hoc modo concepta I. 6. D. d. veta. οὐι. Nullo modo I. 38. I. 3. D. de futur. Modis omnibus,i: e. omnino, abscisse I. uIt. C. do es e. re'. pro υ.

de operib. pubI. opera publica ad muniendas urbes, & Castella. Unde publiea Maenia opponuntur privatis in I. 3 ρ. C. N. do ope νib. tibi., Moenia ab irieursibus hostium ei vitatem defendunt. Lex illa R muli nota est. Moenia sancta exustimantur. Maximumque fuit ejus dominationis areanum adversus Remum fratrem suum Ouid. q. passo iam Neve quis aut muros, aut saxum vomere fossum Tranisseat, audentem talia dede neci. ν Quos binita erat Et a minanis

173쪽

vis Ius muniendi competebat nisi eui illud Princeps indulserat Ulp. ι 2. D. eod sit. aedificia moenibus ita sociata , ut exinde insidiae metui Possint. prosterni debent ι aedife C. de operib. pubi imperator Claudius suspieionem ev novis Jeroselymae moenibus a Marso Syriae Praesidei ne hoatis novum opus nunciavit Ioseph. lib. 12. antiq. ti rebelles murorum demolitione sepius puniuntur, Sueton. in Galba. Neque alias exstruere licebat. G ther. lib. 4. Ne claudere properet urbem Iussus ab ineepto populus desistere muro. Romani saepe numero totam salutem in his posuerunt Liv. lib. 3r. Inter ressan ti moenia civitatis numerantur lib. 2. IV. rit. I. V. Io. i. r. ι. 8. ι 9.. β. 2. D. de ro. diu T. Macroli 3. Saturnal. 3 Moenia civitati x violare capitale est l. 8. i. I. eod. Uid. Festum in voce sagmina, λ Aggen. Urbic. in Comment. in F ontis. Dom. Giron.

MOENIANA. Vide supra

Maeniana.

Mox E in I. 8. C. TF. G dit os raso t. quae est l. I. C. IV. quando libeII. prine. dat. ubi pro meruerit, corrigit Goth tred moeruerit, atque ita moerere ait, i8em esse ac precibus conqueri. Nisi , ait ipse , qui m utinat , preces scilicet offerre , suppleamus, id est, cui contigerit preces efferre ; de quo verbi moeνe sensu supra dictum fuit. MOEROR, oris. Moeror δε- Iitudinis de edelibatu I. a. C. T.. de repud. MOLA, ait Varro Iib. 4. δειing. Iat. a molendo. Iavolenus . 26. g tin. D. de in '. veἰ inserti m. Ieg Molas, inquit, manuarias . iuppellectiles, iumentaria autem instrumenta esse ossi- Iius ait. Illas Gellius trusatiles quoque vocata tib s. e. 3. Molae riuatiae, hoc est , aqua versati-

les memorantur a Iustiniano in I. Io. C. de aquae vct. A lmpp. Arcadio. R Honor. in I. . C. G. de ean. frumento. urb. Rama , ubi aquae molatum legimus. Videti vitruv. lib. io. e. 9. De G ga notum ad aqv. Duν. generibus , ubi de molarum circinatione per aquam agitur. Mola asinaria , de qua Luc GI7. an ea quam ab asinis, aut aliis iumentis versari oporteat, ut non si levior trusatilis' An pars molae superior quae ins graetis es'

λου. id quod in mola movetur. Μου olivariae I. 2I. D. M in.

βν. er inflrum. di apud Pauli. I. 3. snt. ait 6. quas Rc trapeta a latinis diei serv. in tib a Geo . scribit, euius verbi fit mentio ia

quod ad molendum pertinet. Sic Asina molen flaria I I 8. I. a. D. de in D. vel inβν. Molendaria meta I. I 8. I. I. eod. MOLE RE d. ι. I 8. I I d. MOLE s. opus mari , vel quis mini immissium. Molem in mare proiecit La. f. 8. D. ne cliadin De. pubI. Caes. Iib. I. da beII. eiHI.e a 3. Molem . atque agerem ab utraque parte littoris uetebat. Moles in mare, vel flumen in iectae I. I. D. de impens in rem dat. I. 3. g. 3. D. δε act. emtivend. Suet. sn Caligul. e. 37. Et iactae itaque moles profundo , at que inlisio mari. Moler , ut ait Fes . pro maeniis tudine sere poni solet. sic in tes criminum I. un. C. T,. na

eravatus I. 8. Insit. de socier. I onea stipendiorum moles I. I 6.ς Tώ. de agent. in reb. MOLE ITA RE L ao. D. da

174쪽

atis,

e: in nil s

es r

Iibera . Ieg. molestari ι. 2o. D. de Dberat. IV. MOLEsTIA. Molestiae eorporales pro tormentis , A quaestionibus ilir s I. i 26. C. Th. de decur. Molestia curialis pro onere Curialium l. III. C. Theod.

eod. tit.

MOLESTU s. a, iam , qui allevi gravior est , ut molestus adversari iis t. 4. I I. da aI. ius. mul. eatis fact. M o L i M pro molitione, I attentatione I. 14. C. T9. da iudaeis. MOLIRI, ait Non. exstruere . dictum a molibus. Unde δε- moliνi est destruere. Ita Molisi in alieno I. 3. I. II: D. de itin. assti . miυ. novum opus I. I. F. ute. D. de mora. inferend. quid in publico I. r. I. II. D. de

MOLIni etiam est attentare, admittere. Sic moliri contra hominum salutem Hieuntur magi I. 4. C. de males. ω mathem. MOLI Tio pro aedificio, & mpere publico t. a. C. do prir ι.εν omnib. reb. naυictit. I. 2. C. Υb. eod. I. 3I. C. N. de oper. pubI. . Moliris pro dolo I. DI . C. T . de decur. I. p. pr. C. Tb. d. haeret. M LITOR. Molitores serui I. II. I. s. D. de ins . vel institis. i. e. qui molam agunt. MOLLIRE , mollius reddere. Molliendae poenae, i .e. Ievandae I. 42. D. de pae . MOLLIs, e. mollis via I. I. g. 3I. D. na quid in Ioe. pubI.

quod pro momento subsistit. Momentaria eura ι.8. D. de alim.

vel euar. IV. possessio ι. i. C. Fier υim vel aL mod' quae derecto statim reddenda est. Hi ne nomentariae possiessionis interdictum pro interdicto tinde vi I.

MOMENTUM pro aliquo brevi temporis spatio I. s. D. daeoudit. Θ dem. Qui inhabitant . non momenti caussia , i. . perpetuae morae caussa ι. I. I. I. D. do niur. Qui momento possedit I. a. q. uti. D. de eoud. ins. Momentum pro temporis Puncto , Ut illo momento temporis I. a. D. de ein. oe exbib. reor. Mnima momento novissimi diei ι. s. c. de diυ. temp. praeser. Momentum pro eo, quo aliquid valet. Hi ne nullius momenti essi x valere opponuntur ι 3a . I 4. D. de donap. int. vir. ω uxorisOmnia , quae contra bonos mores,

vel iἀ pactum, vel in stipulatio

pem deducuntur, nullius momenti sunt ι 4. C. de inuti I. βιρυ'. Eodem sensu dieitur, aliquod momentum habere L 68. D. de be-rad. in'. aliquod momentum I turus ι. I 37. β.I. D. da verb. obLMomentum pro eo quoe res sic attentione digna. Ut Quaedam iniuriae leves nonnullius momenti videntur II F. Is D. e iurur. Momentum etiam Aniano, di Isi doro lib. s. origin. interpretibus,eelerem possessionis reformationem sieni fi eat , ut loquitur ι. I . c. de agric. oe eensit. qua vi deiectus in potassionem restitu tur ι.ura. C. de momenrar. posses Mapud Cassiod. lib. 4. variar. e. 44. oe lib. 8. e. 28. Hinc m menti quaestio , D proprietatis o ponuntur apud S. Gregor. Iib. 7. . si e & momenti actio I. υIst. C. Th. tinti vi eadem est eum illa, quae momentaneae possies'innis actio dieitur in I. Miris C. ius. qui Iegit. pers flaud. iud. hab. De momento possessonis caussa dicitur ι. un. C. si damomΦntar. posses fuer. adpell. ἐ-2. C. N. ad Ieg. Corn. A DILMomentum denique pro ponde re in statera I. un. C. N. Esponder. aequis ti paribus suspenso statere momentia.' Ma

175쪽

MONACHIUM pro coetu, R sodali tale monachorum t. 13. C. ne Deros. eecies.

MONAc Rus latine singularis , vel solitarius dici potest e. pleeui . I 6. qu. 4. 11 nachorum, inquit , conservatio , L .ita secundum etymologiam no nis ab omnibus discrepat : Μοναχος enim graece latine singularis dicitur, unde monachum per omnia singulariter agere Opnrtet. Hieron. ad Paullinum,si cupis esse. uuod dieeris monachus , i. e. s Ius , quid sietes in urbibus , quae utique non sunt solorum habita- eula , sed multorum . De eo gerere hominum integer exstat titulus in Cod. Tl eod. qui est temtius libri I 6. nec non alter dehonis clerieorum, L monachorum ι ib. s. tit. 3. In Codice vero Jumnianeo iunctim, de iis agitur in titulo de Episv. oe Cier. Vide

porro μυeII. s. oe I 33. item α β eleritus 36. quaesi. I. R e. monachum sto. ρυ. 4. ext. de flat. monach. Hostiens in summa , se Hieronym. in υira pauli Eremitae. Monach rum quadruplex genus est. Primum eorum ., qui in unum conveniunt, L vitam communem colunt sub Abbatibus, RPraepositis , sub certa regula , nihil habentes proprium , qui eo nobita adpellantur. Secundum genus est eorum , qui contemplati nis vitam singularem in Eremo degunt & anachoretae vocantur .

Tertium genus eorum est , qui nulla regula adprobata , fugientes obedientiam , Abbates, A regulam bini, terni, L quaterni habitant, di illi Sarabattae vocabantur Cas sanus ceI.i8. e. 17. Quartum genus est eorum, qui voc3ntur Giro vagi,

cellas separatas habentes, ut a nemine molestentur s. August. b. da ope . monaeb. eap.18. Vid. Florentis des alti segωlar. pari. a. p. 34. Μo Nas ΥERIUM est e ce-ἰ obuini monachorum, vel moma

mitur ti pro disciplina eorum ine. II. eaus I s. qu a. vox monast rium saepe communis vox fuit habitaculis monachorum. A Canonicorum re utarium Concit. Areis lat. Α . e. η Η; ne etiam saepe moanasterium sumitur pro ecclesia Calli drali , Germanis muniter. APaulo , Antonio, eiulue discipulis Hilarione, Macario , Pach mio . D Orsiesio fundamenta monasserio um iacta , L a tribus postremis regula tradita, & eo scripta . S. Hieronym. init. vit. s. Pauli. De eorum institutionibus agunt Soerates lib. 4. bis. ereses

M NAZONTEΣ. ι. 26. C. iussin. & 63. C. Theod. de δε- eurion qui vitam ducunt solitariam. MONERE, Moneri a bone ei vili , i. e. eonveniri ι. 6. g. 2. C. de his qui ad aceIef. Eodem sere sensu usus est Cieero in Topic. non procul a principio .

MONETA, ut Constantin. Harmeno p. lib. s. tit. I . f. q.

ματων c sic enim vetus glossariisum habet τυ ros διαχα ατυτM. dicitur primqgenitum signaculum, vel character, quo numorum forisma exprimitur . Hi ne ipse numus

monetae nom n tulit. Si e monetam percutere I. I9. D. ad i. cyrnes.

de sala. moneta sacra I. 38. D. dapoen. quae vultu principum figuratur Paul. lib. s. sent. tit. 23. g.I. Moneta saepe adpellatur locutvel ossicina , ubi numi publico

nomine percutiuntur. Ita eorum,

qui in moneta publica operantur, mentio fit in I 6 I. I . D. ad Leg. NI. petulat. vici L I.3. l. 7. I. 8. C. The- d. I. 2. Cyasin. da fals monet. Si est opulens moneta est apud Auson urb.epigr. 4. eademque notio ne sidon. Apollinar. Camb Σ3. .

Ir. de Narbone potona salubritate

176쪽

Delubris , Capitoliis , Monetis .

Suidas Iunonem Monetam a Romanis cultam , scri bit , quasi συμ- seu monitricem , quod in bello adversus Pyrrhum, x Tarenistinos, de peeunia laborantes, benigno responso, ope , consilioque iuvisset, in cuius templo numum eudi, institutum fuit .

MONETARIUS , a. um s

qui I. 2. C. quib. ex ea I. serυ. pro praem. qui monetam cudit. Eutro'. lib. q. e. 9. est is , qui in moneta publica operatur, ut loquitur ι.6. g. I. D. ad Leg. fui. p culae. Graeci χαρακτώ vocant, ti

falsos monetarios παραπαλακτας.

M O M H E M E R I U M, de quo NOU. Io . e. 1. & Leo philosophus II. I. Anthol. graee. e. I. epigr. . an το μυον μοι σν, fuit ludus venatorius populo voluptatis eaussalino per annum die exhiberi solitus. MONIALII e. 3. X de pingat. ea non . quae alias Sanctimonialis appellatur in e. 23. catis. I 8. qu. Συc. s. X. de vita ει honess. elis. est femina , quae disciplinae monasticae

nomen dedit. MONILE I. 2. c. TMO . da theis satir. I. 27. pr. C. Theod. de Epist. ι. 32. g. 7. D. de auri arg. D Est , ait Fest. ornatus muliebris

qualem habuisse Eriphylen, fabulae

ferunt. Ex eo etiam equis prae- Pendens collo , ornamentum monile adpellatur. MONIMENTUM. Vide in-

Ba monumentum.

MONITOR adpellatur , qui opera rustica urget, D operi innat , eestatoresque increpat I. 8.D. de in'. veI. insr. teg. ti apud Pauli. lib. 3. sent. tit. 6. g. 33.

nee non Columell. aliquoties. Monitores etiam , auctore Fe

sto , dicebantur in scena, qui acto-

ribus segeterebant , quae dicturi

essent, si eis memoria desceret. Eodemque nomine adpellamur, qui dicentibus oratoribus, ejusdem subsidii caussa praesto aderant Quinctilian. Iib.6. Ins . e. s. Plinius quoque

in panegyr. e. 23. pro nomenclatore

hoc vocabulum usurpasse videtur. ΜΛ viro RIUM Edictum. vid. Edictum. MONOMACHIUM , pugna solius eum solo, seu duellum . Ea fieri eonsuevit ad eruendam rei alleuius probationem, aut Puro-tionem inducendam, ita videlicet, ut qui se sic erobaturum, purgaturumve aliquid obtulerit, in vicerit , probass4 credatur, quod genus sanguinolentum omnimodo

eanonica sanctio vetat e. mon misebiam 12. eatis. 2. qu. 4. ω eam

a. extra de purgat. Domini , qui duellum permittunt, duellantes , patrini, A spectatores , sententiam excommunicationis inquirunt . Concit. Trident. seg. 23. cap. Ist,

de reform. L e. t. extra de Jo neam. Gregorius xl l I. motu pr

prio ad 1 IIendam , te Clem. VI II. in Bulla, quae incipit , illius vi-ees Concilii Trident. poenas ad privata duella extendit, & sedi aapostolicae reservavit. Duellum iure eanonico, sc ei vili prohibitum est, Bald. Consili. I 6 I. lib. Σ. cap. a. de Her. iugo. in duello. Diaiabolica arte inventum fuit, & ρο- ter filium potest exEeredare , si eontra eius iussum doellaverit

Grol. Consit. 1 3 s. n. 6. Iib. 2. Nec valet duelli consuetudo, quia numinquam licet duellum acceptare , Racceptans non evitat infamiam, λ recusans non'deminuit honorem suum Card. Fuscus verb.d-Itam. Quinque conditiones ad duellum necessariae sunt Baldus in ι. eum filius fio. D. de Ieg.L. Ze hodie a praxi exulant post

tot'Ss. PP. decreta, quibus me nomachia merito ut reipublicae pestis damnata fuit, Dn. Giron.

177쪽

nitate rate Ita in ι. I 3. g. X. D. de 1uretur. κήονα-- condictio dicitur dari . eum ex duabus condictionis furtivae partibus , qu rum una adversus furem , altera aclverius furis heredem iuxta Iul. Paul. I. s. D. de eondies fur . competit, posterior tantum , prι re sublaya, datur, valetque adversus eum, qui iuravit se furtum non fecisse , si alias eontendat, qui condicit , quasi eum herede se furem

agere .

Apud Rhetores , ut Fortunat. b.I. Monomeres dieitur, quum

ex prima tantum parte contro er-sa , nec quidquam ex secunda adferri potest , ut sunt loci communes, V. . Leno, qua parte venturos ad se adolescentes sciebat. nocte foveam ως it occultam , eam iuvenes perierant , accusatur , quod caussam mortis praestiterit, hie

nim lenoni nulla defensio est. MONO MEPΩΣ agere dicitur is, cuius adversarius in iudieio non adfuit , i. e. absente altera parte , ex quo ere modicium contingit. Nam . ut ait Hesychius,

cium negotiatio , quam quis ita exercet , ut alii ab eadem arceantur, eum scilicet alicuius generis merces, vel universas comis Parat , vel solus fabri eat , ut solus ipse postea vendat. Id autem, vel de facto contingit, qRod quidem in ei vitate tolerandum non est, si ex eo aliquid intomis modi in eam redundet , vel de iure, L hoc nemini, nisi voluntate Summi in civitate Imperantis, competere potest , nec a bono Principe concedi solet,, nisi quatenus ut te, aut saltem innocuum in civitati. Vide sit. C. de mou p. Plin. lib. 18. cara Magna fraus,

& sbi luerum monopolio invenit. MONs Gere, de quo ι 2. g.

2. D. de orig. fur. in via Tiburtina ultra Anienem 3. mill .

conspicitur , dictus sacer , quod

Iovi consecratus esset. Motis TRARE est ostende is re in I. 3. C. da reb. oed. ι. R. D. de proximist. Μo raro pro probare, aut de monstrare I. 8. C. TA. da divere.

L hominis, ti alterius animalis Armam habet. De eo vide ι. II s. D. de vob. signis. Paul. II. 4. Sent. xit. s. g. 3. Mulier , si monstruosum quid, aut prodigiosum enata sit. Ibi particula aut copuislativum habet signifieatum , ut docet ι. 38. D. de vob. signis. Adde Priseian. ιib. I g. p. III ode huiusmodi signifieatu. Moras TR D M ait Festus , ut AE lius stilo interpretatur , a monendo dimim est , velut Monestrum. Item Sinnius C pito. quod monstret futurum , R m neat voluntatem Deorum. Et ibidem : Monstra dicuntur naturae modum egredientia , ut serpens eum pedibus , avis cum quatuor alis, homo eum duobus capitibus, ieeur , cum distabuit in eoquendo. Donatus an Euntieb. TH. Actis . s. 3. Monstrum , inquit . est

omne contra naturam. Non. Mar

cellus : Monstra. ti portenta similiter intelliguntur , quod imminentia monstrant, L ostendunt.Cic. Ita. a. da nat. Deor. e. 3. Qui Renim ostendunt, portendunt, mo strant , praedicant, ostenta , mr

tenta, monstra, prodigia dicuntur. Insignis ad deformitatem puer si. e. monstruosus, R ex legibus XII. Tab. cito necandus erat teste Cieerope de Legib. lib. 3. e. s.

178쪽

a. Dion. Halle. Iib. 2. p. 88. Senec. Iib. i. de ira e. I 3. & Macrob. lib. 2. Salum. e DIx. ubi Portenta, prodigiaque mala comisburi dicit. Vide Iae. Cothose. n x. ad XII. Tab. p. 2io. Enim verohare verbi significatum logi eum seiu licet, quatenus iure consultis inservire debent, non satis definiunt. Quis enim inter monstra, vel partus monstiosos , quibus iuxta I. 14 D. dι flatu hom. ius hominum commune denegatur, sedigitos, aliosque membrorum vitio laborantes referre velit , quum hi iisdem , quibus alii homines, iuri-hus fruantur ι. Io. 3. 2. D. de assilit. edict. Igitur separamus monstrum ab ostento ita, ut hoc sit, quod in aliqua parte integrante excedit , vel deficit , illud, uod a speeie solita sui generis de-ectens natum si , quod quidem

indicare voluit Paulus in d. I. I . his verbis: Qui contra formam humani generis converso more Procreantur. Et huc facit I. I 33. de V. S. Qui nempe vitulino, aut equino capite in lucem editur homo , formamque in eo humanam deserit, monstrum erit . Confer Wursisl. Itirifrud. definit. I. 32. Monsium etiam dicitur, quidquid absonum, vel absurdum est. Ita pro monstro est, ut maior

sit filius, quam pater s. 4. I A

Apulei. ι. s. metam. ρ- . Mor NasTIE haeretiei,de quibus ι. 34. ι. ο8. I. S . I. 63. C. Theod. de haeret. I. s. c. IV. eod. a Montano dicti. qui Montanum statuerunt para letum, mu- Iieres ad eeelesiae ministerium admiserunt. MONTENSI s. Eo nomine Romae veniebant Donati . , eo

uod in monte primum eeeles amuam ibidem habuerant. Mentio eorum fit in I. 43. C. Theod. deberet. iidem sorte, ae qui montani dicuntur in eaus 24. θυυ. s. c. 39. g. 34.

M o N U M E M T U M , vel monimentum generaliter res est , memoriae caussa in posterum prordita. In qua li corpus, vel reliquiae inseruntur, fiet sepulchrum:

Si vero nihil inferatur , erit mo numentum , memoriae caussa factum. quod cenotaphium adpellais tur I. 42. D. de relig. Potest ergo monimentum ti purum esse , quod etiam probatur ι. I. g. IO. D. de don. int. vir. ω tix. I. 6.9. vlt. D. de νelig. Festus: Monimentum est, quod mortui causi

sa aedificatum est , L quidquid ob

memorum alicuius saltum est, ut fana, porticus, scripta, & carmina. sed monimentum, quamvis flanoris tui caussa si factum , non tamen signifieat ibi sepultum. Unde monimentum a sepulchro separat et iam Cieero pro Sextio e. 67. dum ait: Unus in hae civitate quem quidem possem ego dicere, praeclare vir de re p. meritus , L. Opimius, indignissime eoneidit, cuius monimentum celeberrimum in foro , sepulchriam desertissimnm in littore Dyrrachino relictum est. Saepe tamen Μonimentum, A se pulchrum promiscue accipiuntur , ut si eo monimento , quod in i perfectum esse dicitur , reliquiae hominis conditae sunt I. υIL D. de mori. infra. Si Proiectum , auestillicidium in sepulchrum immiserit , etiam si ipsum monimentum non tangeret, recte cum eo

agi I ult. 4 4. D. quod vi aut eIam. Nonimentum sepulchri id esse , D. Hadrianus rescripsit. quod monimenti, id est, caussa munien

di eius Ioel factum sit , in quo

eorpus impositum sit 1.37. g. DIt. D. de restrios.

179쪽

M timentum pro quovis, ques rei memoriam ad posteritatem propagat. Si e monimenta actorum ι. 3I. C. de donat. Vetera mollimenta chariarum pro antiquis liqbris censualybus ι. 2. C. Theod. d. in uv. debit. Monimenta Publica ι. 37. D. de injur. MORA pro dilatione, quae fit etiam iuste . Sic hereditatas aditio moram lega i quidem petiti ni facit, cessioni diei non facit L 7. pr. D. quand. dies IV. Mora pro dilatione alicui concessa αd quid praestandum . Sic mora temporis, quod datur iudicatis I. II. D. de pecvt. neque enim magnum damnum est in mora modiei temporis ι. 22.D. de jud. Mora pro cessatione, procrasti. Natione, qua, qui in mora est, iure suo, cadit , vel incommodum,

aut perieulum in se suscepisse videtur. Ita si quid damni per moram adpellationis rei publicae ac ciderit I. I. D. se tui. -ι etirat. Si per emtorem, A venditorem mora fuisset, quominus vinum Praeberetur l. II. D. . de act. empl. vend. Si mulier in mora fuit , quominus dotem reciperet , dolum malum dumtaxat in ea re , non etiam culpam maritus praestare debet I. q. D. dos quemadm. repat. Id in quo creditor accipiendo moram fecit I. 72. D. de s Iut. Mora videtur osse, si nulla difficultas impediat,quominus traderet.

Mora pro debiti exsequendi iniusta retardatione cum aliquo creditoris incommodo , ut patet e I. 3. in An. I. I. I. 23. D. de ur.

Injustam dico, ad quam debitori nullum ius eompetit. Quod si huic

desunt vires, aut faeult s solvendi, ex eo tamen nullum differendae

oblitationis oritur ius , nisi huiusmodi sit obligatio faciendi, quae uiribus sit aequabilis. Qui vero iuste differt solutionem , in mora non est , v. g. qui testes, qui nu-

merationi adsuere , adesse etiam vult solutioni dicta l. 2I. D. de M. qui exceptiones habet l. o.

tellisi moram ibi fieri, ubi nulla

petitio sit, ait sesevola in I. 88. D. de reg. iuν. Quod sic accipiendum

est , quod , ubi nulla ipso iure

actio competit, vel exceptione aliqua elidi potest , mora fieri non

censeatur iuxta d. I. 4o. de reb. ered. Tametsi alii Scaevolae verba aliter intelligunt, nempe de petitione quae non intervenit, iure

tamen fieri potuit ; & hie quidem intellectus pertinere dumtaxat potest ad speciem morae, quae en persona dicitur. Mora nimirum alia, quae fit raina , alia quae ex persona. I da ex sola ipsa dilatione,soloque temPo ris eursu absque ulla de nuncia, tione, interpellatione ue eommitti tur , ti vulgo dicitur ipso jura in

ω eIeν. Cuiusmodi mora ex νe fieri dieitur in ι. 32. D. de υ ν. vel in re I. 38. 3.1. D. eod. xit. In minorum persona re ipsa, ti ex solo tempore tardae solutionis , recepto iure moram fieri ereditum

est , in his videlicet , quae moram desiderant , id est, in bonae fidei contractibus , L fideicommissis, relegatis. I. 3. C. in quib. eatis ira integri vess. igitur in histe, si

minor debitorem suum non interpellaverit , ut eum in mora cor institueret, & ratione morae usuras consequeretur , nihilominus eas consequetur , quas mora fiat reipsa absque interpellatione. Porro Fidei commissaria hereditate puer data , aut, si ante restitutam decesserit, matri eius relicta ; si puer post legati cedentem diem decessit, ad pupilli heredes fideicommissum transmittitur, utpote re ipsa mora subseeuta , ait ι. I. . . D. de adim. oe transs. legis

180쪽

subventum quoque est fideIeommissariis libertatibus, ut in remora facta esse videatur I. 26. g. I. D. de fidele. libert. Aliquando etiam in re m ram esse, decerni solet, si forte non exstat, qui convenitur ι. 23. D. de usur. Alias Mora fieri intelligitur , non ex re, sed ex persona , id est, si interpellatus opportuno loco non solverit, ait Marcianus ι. 32. D. de υβν. Unde Pauli. lib. 3. Sent.1it. 8. V. 4. Moram fieri videri definit, quum postulanti non datur. Et huic convenienter Pomponius in I. 23. D. de verb. H. ait: Si ex legati caussu , aut ex stipulatu hominem certum mihi debeas , non aliter post mortem

ejus teneris mihi , quam si perte steterit, quominus vivo eo eum

mihi dares, quod ita fit, si xiit

interpellatus non dedisti, aut ορ- eidisti eum . . Nota denique modos Ioquendi. Mora per venditorem emptori fa-m ι. II. D. de act. empl. Moram faeere libertati I. Io. . a I. D. de alim. vel eib. Ieg. solutioni ι. 4. D. de urar. vel alii eui eumque debito passim in LL. nostris. Mora cautionis I R. D. de eotis Iat. bou. In mora esse I. 3I. g. x. D. de satulib. Mora intereeia sit ι. o. g. ult. D. ad aT. Trebell. intervenit I. 87. q. I. D. de Legat. a. Moram interponere , i. e. in mora esse I. 2. C. de perit. G eommod. rei vend. Moras habere idem est in I. I s. D. ut Ie-ga . seu fidele. Moras nectere ar tibus I. un. r. C. de suffrag. Noram pati ι. 2. I. I 8. D. ad SC. Tertul. Moram praestare ι. . C. si manet . ita fueri alien.

MORARI interdum est deis gere . & versari in aliquo loco , vel cum aliqua persona , vel in aliqua conditione. Ut morari in

reb. aus iud. possid. in libertate

Maraii dicitur aliquando id , quod praesens adhuc non est ira

ι. I. g. I. D. ut legator. ubi Si petitionis dies moraretur .

Morari denique est di Gerre , retardare . Sie m rari cogniti nem I. 7. C. de his qui accus non pos. Quos moratur religio I. 36. D. da fidie. Iiberi. Et aput Pauli. in I. 8 s. g. ult. D. de νου. υν. Quoties sequitate desiderii naturalis ratio, aut dubitatio iuris

moratur .

Morari aliquando passi ve.usur patur , ut si petitionis dies mο- raretur , id est, retardaretur l. s.

Moratoria cautio, de qua Pauli. I. I. 9 .ult. D. de eensib. est, quae datur , ut quis differat,ti exspectet. Moratoria praeseriptio, de qua in I. 2. C. de praeib. Imp. offer. in terprete Ani no in ι. I. C. Th. de ΓυeU. refcr. est , quae caussam

prolongat , hoe est quando induciae a litigatore petuntur iudiei.

bosus , R sanus opponun ur ι. 6. g. MIt. D. de aedilit. edicto. Attamen ut morbus a vitio , ita moris bosus a vitioso separatur ι. 6. 9.ult. D. eod. xit. Mancipium mombosum, vel vitiosum I. I D. eos. tit. Morbosi vero, qui censeantur

vel non , vide I. 6. f. I. oer g.

ι. 34. pr. oe 3 8. D. eod. tit. Quidam iumenta pavida , L cal-

eitrosa, morbosis non adnumeranda, dixerunt, animi enim, nDR

SEARCH

MENU NAVIGATION