Bernardi Tanusii nob. Pisani Epistola de pandectis pisanis. In Amalphitana direptione inventis, ad Accademicos Etruscos ..

71쪽

EPISTOL. DE PANDECTIS

que pandectis contulisset Sed libens cedo Astensi, Pan deictas vulgares inis anibus esse Italorum Gallorumque antiquitus potuisse qui sciam, Ivonem iliis usum esse, R in veteris Advocati responso, quod in Archivo Ecclesiae retinae est , saeculo VII dato Pandectarum jus di nomen contineri , teste, qui mihi est instar omnium , humanissimo Viro Canonico Jannerinoa id enim mihi argumento est , in multis aliis responsis illorum temporum , si superes ent, Pan deictas fuisse deprehendendas . Ut vero rarior illis temporibus Pandectarum , quam Codicis usus esset, non ex una Ecclesiasticorum arte arbitror factum , qui privilegia Clericorum, Ecclesiarum caussa irrogata, iam natos haereticos, ct constitutionem Catholicae Religionis in Codice contenta diffundere conarentur, quod aliqui dixerunt, sed & ex ignavia quoque , S paupertate eorum , qui in foro judiciisque versabantur . Iustinianus eas contrahendi Romani auris caussas, sese habuisse professiis est homines , qui antea tes ibant Vicet mustae legessuerunt, tamen ex paucis Ilist ago bant, veI propter inopiam librorum , quos comparare eis imp sibile erat , vel propter ipsam inscitiam et . Quae difficultates Jus Justinianeum fecerunt , eaedem, cum in dies decrescerent patrimo

L. in tanta I mirabilem de vet. Iur.

72쪽

nia , barbaris omnia vastantibus, sus ipsum Iustinianeum contrahendum suaserunt , aut derelinquendum . Exemplo mihi est, quod in Normannorum antiquitatibus traditur de Vacariora Dei se Vacarius uente Longoburdus , te honestus,

Ditiris eminus, cum lege Romanas anno ab ine.

multi tam divites, quam avere ad eum causJ discendi consuerent, is egestMone pauperum , de ο die is, Die est excerptos novem libros composuit, quisuefietant ad omnes legum lites. Summa illas Placentini, AZZonis , aliorum , qui primi fuerunt libri Iurisconsultorum postquam restituta penitus Romana Iurisprudentia est is pauperum desiderium peperisse mihi videtur ignavorum . Et vero cum Wilelmus almesburiensis circa annum CXXX a jure Justinianeo describendo se abstineret Theodosiarium illi substitueret, laborem causiatus est non deficientiam librorum Iustiniani, iuuostii uiddelfineψib ι Italis sin πρolux mu triventre, etieavimus non omittere . Congruum, detur Dee Romanus apponere , non eas , quas Iusin auus feci , esse enim o ingentis operis, , laboris sed ea , quas Theodosius minor aQ. Reformidari hune laborem consuevisse , nonymus indicat,

cujus est ad Bonifacio in Moguntinum epistola VIII

saeculo data , nec enim apυ temno intervasia protelanda fiunt e duntaxat qui salerti sagacitate e gendi succensus legum Romanarum iura medulli us rimabitur, cuncto Iuriscon horum deestet eae inti-

73쪽

ntim praecordiis scrutabitur r) Jur consul torum illa decreta esse, Gai possen institutiones, Ulpianique sententiae Paulli , nisi ea essent quae

non sine magno possent temporis intervallo penitus investigari Tria illa uris Romani irembra , quae Iurisconsultos habent auctores , quovis suis tam peratorum odis tenuiora , Cumque exaggeratus ab Rnonymo labor non constitutiones Imperatorum spectet, sed Jurisconsuliorum Decreta, eo facile ad. ducor, ut credam , Digesta esse ab Anonymo de-sgnati, non ali , non Ulpiani fraginenta, Tonis brevissimas Paulli sententias III Aliud ergo a Pisano exempla Pandectarum esse potuit ac debuit,quod Bononiae repertum est. Ha-o ..ai. Jukxi lii R et i a plerisque neglectas Gallia Pan. p. risei. iam dectas suas, habuit Italia , habuit Bononia , Ra- i...' venna, Arretium , Amalphia , unde exemplar cum

aut necessit relliqua praeda ah tu erunt, quod forte fortuna his tam 'pii, servatum, aliorum casus, ct iterarum antiquitas piae Hectarum clarissimum flecerunt . Lan francus , quas in ali-erius Bibliothecae Bononiens pluteo reconditas Pandectas per eos dies sors objecerat,eXplicavit. Quae ergo , Guido, tibi necessitas divinandi de Bulgaro nui Bononia Pande fiarum celebre exemplar attulerit Pisas patriam Bulgari incertissimam , quidquid tu sis con)ecturis levissimis conatus ad strueres; de Burgundio , qui attulerit Constantinopoli , cum nullo instruereris an quo testes, nullo vetere monumento

nullo adducereris argumento probabilies Quae tibi necessitas praeserendi Robertum tuum historiae Pisanae veteri, damae vulgatissimi, qua Pisanarum Pan

74쪽

deictarum Inventio Amalphiae tributa est , non Bononiae , non Constantinopoli immo non praeserendi mo. do Robertum tuum, sedi Roberti tui gratia con- . temnendi, exsibilandi Etruscam historiam, virosaque gravissimos , quorum uictoritate , oudicio Hre alphitana inventio confirmatur DPereat historia nostra , ut valeat Robertus ille tuus t M a superilia te incolumi historia nostra Robertus ille tuus S vivere S celebrari potest, quae tandem tua tanta est lascivia, qtrae inhumanitas, ut cum nulla hortetur utilitas , cum nulla cogat necessitas , vel invito velis Rc, berto illi Gryphios nostros iam bacurtas, Granchium , Volaterranum, Boni ontrium , au- rellios . roncium, rencabannumque mactaret Qua te feritate agitari, dicamus , quo teneri in Picanos, Amalphitanosque dio, qua commoveri li-

hici trie novitatis , ut , cum Coridere te novam sina

obus historiam iiij Monachis gloriosam , non sis innocenti laude contentus, sed iistoriam notitam

velis captivam , caedendamque manibus ducere post terga revinctis , quo fiat Monasticus triumphus oris natisro Commune itaque nihil habebat quod de Amalphia traditum est cum eo , quod de Lanfran. Guarnerio Robertus tradidit Grandius ta- me statim a Guarnerium Lan franci sodalem fuisse constituerat, qui ad annum CL potuerit peris venireri statim ac multo ante Lotharii Saxonis imperium obsiste illum os armaverit, ad confutandam II malphitanae direptionis historiam ita devenit a

superes amolphitanae direptionis isoria dissem

75쪽

Nemra me multis obnoxii detur dissoleat tiquominu reper um ibi Pandectarum olumen, ut iso trudunt, atque a Lothario imperatore dona cum Pisanis arboremur . D quidem ibi Brenemas

non capio, eum ex uno eodemque fonte , eoque aliis mendaciis Ditiato titraque derivetur , nutante autem aliqua e paste bisoriae id , non est eur inerteris inam fulcire eonemur . Quod ad Guarne. o rium illum , qui Irnerius fuerit, attinet , non est cur hominem eoPutemus; ipse enim postquam Asten sis libris studuit, quantum opinioni illi temere Onceptae obstet historia , cognovit in notis sese emendavit Adeoque , qui fuerit, unus iuri idemque fin mendacia vitia us i a quo inventis apud Zmalpoitanos Pandere artim is, donaris Da L hariana deriυ-it, videamus . Dic, tu igitur Guid , quis est hie tuus unus , idemque fons t iavero 6 igitoras, & tacesa de eo ignorato , eo nos indicato Leictoribus tuis , audam urges temerariam consutationem

IV Rainerius Grancius , Nobilis Paeanus, quem Religio Domini cana commendat , armen octo libris distinctum edidit de ratiis T seiae medio Gry-R 'L phio inscriptum, qui eratus iii Sardinia anno iam adjiei MCCCLR Pisanorum Troncio dicitii in Pisanisi s duis, annalibus. Nihil in eo poemate est anno Christi

MCCCXLVI posterius . latissimus Muratorius qui

76쪽

qui poema Iulgavit I , eam aetatem tribnit Graneio illi, qui trium lustrorum operam poemati sese dedisse profitetur in epistola , quam ad Gryphium seripsit . eri est simile , hominem illa scribentem quinquagenario fuiste majorem, adeoque saeculo XI 1 Inatu in vincentum ' quinquaginta annis post AmaIphitanani direptionem. Is itaque libro us carminis tertio, inventas in ea direptione Pancedias Pisanas fui DLe, narrat sine ulla mixtura , sine ullo adjuncto , sine donatione illa Lotharii i enumeratis enim aliis , quae Pisani , cum concordes essent, feliciter gesserant, inventionem Pandectarum illam adjungit, Malphia Parrbenopei datur, o quando omne per quor

Undefuit liberii nis gestus ab illis Jυνξ est Pisis Pandecta Caesaris alii

Oibtis a tinctis animo , menae raretrae delici

Ma Iphiam pro AmaIphiam doctissimus Muratorius aerepit maritimum oppidum , quale esse decet quod Grancius extulerit additis verbis illis omne pepae tire Camillus Peregrinus Scriptorum Campin rum diligentissimus monet illorum saeeulorum Scriptores alphiam , de Amalphiam promiscue scripsisse Beniamin Tudelensis hine , scribit,

unitis diei itinere υσnitur Salernum Sebolam Med

77쪽

in lexico Geographico Ferrarius, ita Anony us Scriptor rerum Longotardis gestarum in Italia Cis Tuberina seculo X, qui de itinere Ludovici Imperatoris ita scribit a obtinuit Capuam sngreditur Salerno nuυigans Masm, Puteoli utitur lauacris, o die Neapolim Suessulanam aditi Urbem V. Anno Ch. MDl castigationes suas in Pandectis ope maxime Pisani Codicis absolvit Ludoviens Bologninus Florentiae Quinquevir stlitibus Iu- i. nini dicandis, Codicisque historia in liquam ad icerem-- α μ' natus, Chronte particula, quod erat penes Philip-

α'. pum Gryphium Comitem annis Comitis filium Σπ a Pisanum Civem nobilissimum Pisanis ab Amalphita-

78쪽

Notarii auctoritate legitima describendam sibi particulam Chronici curavit Bologninus , qui juris' scientia , oributione commendabatur Raphae olim Ioannes Pacis de Casyna, Citiis, Mo- raritis publicus Pisanus praedictas Chronicas de libro Chronicarum dicti Magni sic Viri PhἰIippi Comi is de Ge0bis deliter , O vstraciterieri ,

e eviavi prout iacent de verbo ad verbum Deo sis em - ιὸ simonium omnium praedictorum metu seriis, o fgno , Θ nomine meis litis rιbora-υi Signum deest Bolognini libro , sicut omni-hus diplomatibus deest , quorum eduntur eXemplaria, neque enim editores omnium Notariorum signa insculpenda curant , quorum diplomata edunt ieest Bolognini libro ipsius Notarii subscriptio , quia Charta citarii penes Bologninium erat, qui in libro

eastigatio iam , quem orium habemus , describendam mandavit orentino , aut Bononieci Scri

ptori , qui alius erat a Notario Pisano , qui Gryphii librum descripserat . Deest dies, quia Notarii describentes diem omittere consueverunt i x. Non deest locus Prima enim illius Pisante descriptionis verba sunt , noverint universi , , snguli praesentem paginam Dibri, tecturi audi tiri quemadmodum apparet in libro Chronicarum Pisanae GDitatis, exi

79쪽

monere Lectores debuimus , ne quem decipiat Grandii pervicacia, qui in libro Faventino desectus illos Bolognini libro ridicule opposuit Bologninum tamquam hebetem hominem Ἀ crassae adeo Minervae deridet, ut Judex ille Florentinorum, Advocatus Concistorialis , Legatus Pontificius im- poni sibi palsus esse videatur a Pisatio Notario,&quae describendi forma , qui ritus penitus ignora villa. Chronica illa Pisana Gryphiorum Taurellius vidit prudentissimus vir , integerrimus , diligentissimus , quinquaginta enim post annos , quam Bolo-gninus Xcerpserat, eandem originem AmalphiamCodici Pisano tribuens in epistola , qua alii nomine Cosmo L Florentinorum Duci Pandectas Florenti. nas obtulit, ait atque haec ex antiquis Pisanorum annalib- ώρυ Plotium Grultim eorum GDem occepimus. Scilicet in speditisse sese Chronica illa satis Taurellius indicat,qui recepimus scripserit, cum diploma Lotharii,quod Plotius sese habuisse, amrma. hat, non ex sua , sed ex Plotii fide protulerit isdω Plotius idem Gema , untiquum instrumentum

se domi habuisse donationis eius in i ἡos e G-tharium collatae , quod postea igne con moltim fit. Inspecta a Taurellio Chronica Gryphiana fuisse, illud est argumento, quod vir prudentissimus , Granci opus in eandem rem asserens, se vidisse ait . inter Cosmi cubiculares libros quod opus n- rem tibicti'ares sos' libellos aliquando Didimius Extitisse itaque Chronica illa Pisana Gryphiorum, ct Notarius Raphael Riologninus testantur , qui phi-

80쪽

Philippum Gryphium Dominum illorum D sse, an

firmaverunt, urellius: Qui eoru in Dominum Plotium Gryphium laudaverit. Bolognino vero corum annalium q aeterendoruin auctor fortast f Burgundius

Leotius suis, live ille celeberrimus Iurisconsultus Virque Nobili si mus , qui e Patricio Pisano Advoca tus Romae Conlistorialis, uxorem habuit PantasIeam Gryphiam, coram Carolo VIII I 'innam adversus Florentinos empublic misi animi vivida , de magna eloquentiae copia defendit scribit enim

Panci rotus , Bologni num Romae ab Innocentio III fuisse decidendis cras praepositum atque Ad vocatum Conrisitorialem Julii II beneficio ; sive,

cum Senior te Burgunti ius Leotius occiderit, qui Chr. annum MDI non est praetergrelsus , superstes alius Burgundius Leolius Iunior , Advocatus de ipse Conasturialis Gryphia matre

illa progenitus Hoc securicia tempore credi-

biIe est , Bolognino Pisana Chronaca innotuisse eorum enim verba in castigationum librum , qui confectus videtur anno DII, dum Florentia ille esset, secundis curis, secunda manu relata sunt, ut &Brenc. mannus docet tiara, egomet duobus ab hinc mensibus vidi et Neque enim cum Florentino Codici stu

deret secundo Mertio annis post in facile illi fuit uelard his lik,eρον septili A aedD AMusini Romae in sacelio S. Monicae Gartar

His ani Flιν. lib.4. e. a. iunctis judiciis ad ahem libri num. 6.