장음표시 사용
111쪽
mnosum aut grave mandatario officiti in suum, quamvis tam arcte,ut diximus,obligetur. Nam cum sponte sua susciperet mandatum quod ei liberum erat non suscipere. . Alandatum non seu cipere Institution de Mandat. d L 22. sonanda ro. f. ultim diges. Mandat. consentit in eam obligationem, quam jure proditam esse sciebat vel certe debebat scire, taciteque promisit, se omnia illa praestiturum, quae illius contractus natura sec im fert quae qualia essent, vel scivit, ut dixi, vel scrre
debuit. Iam autem scienti di volenti non fit injuria neque dolus. l. nemo videtur. i 5. . in f h.t de quae ab initio suiu voluntatis, ea postea fiunt necessitatis. l. s. Hut. C. de oblig. 2 a t. Accedit deinde, quod nisi hic mandatarius interveni siet,fortasserer alium res commoduis illa sine damno transigi potuissent, ut Cicero quoque significat in . loco Xo itam orationis. Atque haec hactenus de obligatione Mandatari , quomodo dc quare is praeter dolum ciatam ac levem culpam etiam levissimam praestare teneatur. Qi eri potest de N.ι idiitθ; , an is quoque de levisam culpa teneatur a verum eis, mandatorem delevissima culpa non te iteri sed susticere si praestet dolum latam ac levem culpam ut docet Cujacius Tractat. 8. ad Asti an per dici. .cti de furita. Illud certum est, casum fortuitum in re mandata non praestari amandatario, nisi hac conditione mandatum susceperit, ut ipsius periculo res esset. l. 39. Et Aristo. . Mand. iii Ratio exceptioni is est quia sibi imputare debet qui facto se obstrinxerit ad casum ortuitum, de quo alias non teneretur, utpote in nullo bonae fidei hi Hicio praestari solito. Sic de vice versa mandator non cogitur praestare
mandatario casus ortuitos v. gr. si mandatarius dum mandatum exequeretur,
fuerit spoliatus a latronibus, vel naufragio res amiserit, vel languore id est morbo apprehensus quaedam erogaverit in medicos, de pharmacopolas, A c. l. 26. Intercolas. 6. non oluntas. mandati. Nec obstat, si quis dicat mandatario suum osticium ton debere esse damnosum. Respondendum enim damnum it adfatale non ex ossicio sive mandati exequendi ratione vel occasione ipsi contigisse, sed
potius vi ali Qua majore S fortuito. .
De modis denique mandati finiendi, ut de revocatione, de renunciatione re integra facta, de de morte alterutrius sive mandatoris sive mandatari , nihil hoe loco dicam, quia re plana est etiam ex Insit. tit demand ubi de de ossicio manda tarii explicatur, quo scilicet diligenter custodire debeat, teque excedere fines
Reliquum est ut de Ai O mi Em s, qui ex contractu de obligatione mandati dentur, videamus quarum una dicitur Mandati dire la , adtera Mandat con iraria ac ii quae etiam causa est cur ita conceptus sit titulus in diges. Cod. Man dat vel contra Fere autem ubi simpliciter Mandati actio in Legibus nomina tur, ibi intelligenda est directa potius quam contraria nisi aliud circumstantiae ostendant. ne sta Mandati datur mandatori adversus mandatarium : Contraria Mandati quae contrarium iudicium appellatur, in Lir vero non remunerandi
contrario Iudicio.F. Mandati. datur mandatario adversus mandatorem. Et di recta
112쪽
86 CuNRAD MITTERs Istis. c. recta quidem alias etiam principale judicium vocari solet quia scilicet ei datur,qui principaliter magis contraxit, sive cujus gratia potissimum faetus est contractus vel b. gr. qui mandavit sibi rem aliquam emi ab aliquo habet actionem directans mandati contra eum qui mandatum suscepit, ad rem emptam consequendam , cquicquid circa eam factum est dolo culpave, etiam levisama, ex quo damnum aliquod incurreret Contra is qui alteri rem emit ipsius mandato, habet actionem mandati contrariam, ad id, ut praestetur ipse indemnis . puta ut sumptus pro ali ro hoc nomine factos recuperet, de quidquid ex ea eausa sibi abest , .g si sumptus fecerit in vecturas itinera, c. haec omnia inquam ut amandatore consequatur l. o. Idemh3 9 Adem Labeo diges. .indati dol. 2. 3 9.s mihi mandareris eod. m. ubi etiam additur de usuris praestandis. Est enim hoc generale in omnibus bonae fide judiciis, ut ex mora debeantur usurae. l. r.ss de V uris, cum illibus. Si tamen convenerit, ut mandatarius de suo salario faceret sumptus, hos reputare Vel repetere non potest. s.l. IO6, 9. Facit hoc, pactum, quod legem contractu dedit.&formavit actionem, ut supra dictu in Non tamen temper neces Iarium est mandatario, ut contraria mandati actione experiatur, cum possit directa mandati a. .ctione conventus reputare ac deducere sumptus, S tanto minus solvere manda. tori atque ita per modum exceptionis sive retentionis jus suum servare conse qui Quoniam cui damus actionem, eidem exceptionem competere multo magis dicendum est, ut habet alia Iuris regula. Videatur . . λ. l. io Interdum ne
datur quidem contraitia actio mandati sed ab una tantum parte mandati judicium redditur quod accidit,quando is qui mandatum suscepit egressus est mandatum, sive formam ac fines ejus migravit: Tunc enim ipsi iisdem aron competit actio mandati contraria adversus mandatorem , sed mandatori adversus ipsum directa competit. l. i.pote . f. mandatri Ratio est quia sibi imputare debet hoc damnum, uod sua culpa sensit debuit enim formam in mandato praescriptam servare Senes mandati diligenter custodu e , aeca forma recedere, clam certum haberet mandatum: .cumque excesserit sanes ejus, aliud quid fecisse videtur. l.f. di menter&l. 6. quis pro eo digere mandati. .i qui equitur. Insilui eod. it. Nee obstat quod mandatumst bonae fidei, non stricti iuris. Hoc enim pertinet ad naturam aes ionis,&ad olliciti in Iudicis in mandati judicio mini
sententin Proculianorum abolita altera Sabinianorum, qui actionem o denegabant. Notabilis aute ictam&Contrariam quod directa infamat non minus enim turpe eit, ona mnata mandati quam furti, teste Cicerone dict. loco in orat. pro Sext. x,
trarium ver iudicium non infamat. l. l. tu verb. mandat contrario D mnati. c . . furit f. ultim .d ges. de buqtti not
113쪽
An L. XXIII. DE sc. sui sub cap. o. edeposito milia scilicet in judicio directo agitur de fide rupta, cujus
Poena merito est infamia. At in contrario judicio non agitur de fide rupta, sed de calculo Mindemnitate sive de rationibus quae fere judicio sive auctoritate judiciali expediri ac dispungi solent. Porro quid in utramque actionem veniat, sive ad quid vel illa vel haec detur, diligentissitne explicatura Ioanne oldendor pio in lals Act a quo libellorum d exceptionum formula peti potest Moveri hic potest lcgans utilis quaesti, Quoniam constat fidei uitarem habere actionem mandati contrariam aduersus il im pro quo dejussit 3 si qui Mitrem de i sor. Instit. desdem trib. L io. Idem , f. o. deIussores o mandatores, cum
quam, an fideiusso posti agere mandati etiam antequam solverit quam quaestio-
Rem etiam frequentissime agitari solere pr. aeter quotidianam experientiam testatur etiam Marcellus in L Lucius Titius 38. . i. Mandati. De hac quaestione videri potest Ant Heringius iden burgicus condiscipulus quondam noster subio cholio, in Tractatusuo ab Olut imo de de ussoribus, cap. 2 . de Actionib qua dantur de ussori. n. s. a. .ct multisseqq. 5 Valentur. Francus in tradi. de deIussorib. cap. s. Postremo observandus hic quoque est concurssis amnium remediorum, sive plurnam a tionum. tam tim ergo concurrit cum actione mandati dire sta, etiam furti a filo. ret .si mandavero ,. . tibi centum.=. Mandati. v. g. dedi tibi centum, id mandavi ut illa dares meo nomine Titio. Non dedisti, sed consumpsisti me invito Hoe casu non solum Mandati actione possum te convenire, sed etiam furti: mandati quidem, ex contracitu furti autem ex tuo delicto, nempe quia meos nummos me invito contrectasti. Furtum enim est contrectatio rei alienae invito domino. Concurrunt autem interdum contractus Helicta Aliud est, si tibi de derim nummos, ut liceret dare alteri quae velles. Nam tunc mandati tantum, non etiam furti actio datur, quia non videris me invito contrectasse eonsumpsisse meos nummos, sed me volente ac permittente dict. f. stiti centum in dict. L ir. Alterum concurrens assa ne remedium est cognitio extraordinaria, qua oetitur salarium alicui constitutum per pollicitationem. Sed hoc quale ut. . jam satis intelligitur ex superioribus, quae de salario diximus iniexplicanda mandati defini
114쪽
X illis negotiis, in quibus praeter dolum Sc latam culpam aliquidam-
pluis praeitatur, secundo loco hic ponitur Coanmodatum in quo ex naturaeitis diligentia quoque, id est , levissima culpa praestatur Quod cum dicimus sup eriora tuoque omnia includimus. Nam qui delevi Clima etiam culpa tenetur, idem proculdubio multoque magis delevi de qui delevi, is proeli dubio delata quoque culini e qui de hac, is etiam de dolo tenetur. Non est autem dissicilis interpletatio Commodati, ut Ulpianus quoque fatetur in l. iommodati praesertim cum jam antea nonnihil de eo attigerimus Iubcap. . deprecam ubi ostendi, quantum in teielset, inter commodatum preca
Hoc loco discernendum est ante omnia commodatum mutuo. Etsi enim nonnulli forte olim promiscue haec duo verba usurparint ut cum scribit Cornealius Fronto ; lib. de disserent vocabulorum commodati pecuniam mutuam ic Plautatus, quanti inquit ho tu hosti commodat quomodo dc vulgus hodie Ope ista eon fundit tamen in usu Iuris accurate haec duo distinguuntur, plurimumque inter se differunt. Debemus autem potius ex arte loqui, quam cum imperitis δε ubi distinctae sunt res, ibi melius est etiam vocabula est distincta cum nomina de beant esse rebus consequentia,&subservientia, utpote quae sint notae rerum ut explicatur ius Iulo aliud. Instit de otiatiou. dcius. Alio autem modo. Insilui quibus mod. test. in irm dcl. 7. idem C. de codicillis. l. a. in . . communia delegatis. Sunt autem hae praecipuae differentiae Primo Commodatum est bonae fidei sed ii tuum est stricti juris. g. Aelionum. Inlii . de Act. Secund&diiserunt quoad male riam.Commodatum enim in rebus longe pluribus quam mutuum consistit Nam hoe in illis duntaxat est rebus,quae pondere,numero domensura constant,quarum datione increditum itur,&qua in suo genere functionem recipiunt ullo uitur
Paulus denique quarum usu nullus esse potest sine ab usu, hoc est,nis consumantur ut itant vinum, frumentum, Oleum pecunia numerata, seu nummi lis simili . . . Di de reb cre . Insit, qui .mod re contrab. l. i. g. a. . de obli sis ilian bis Agretius de Orthograph prurietate ac disserentia sermonis. Sed commo i tum est etiam aliarum rerum, quarum est aliquis usus salva manente earuns msubstantia: quidem rerum non tantum mobilium ut vestis, supellectili serio eurrus, servi,&c. sed etiam immobilium sive soli ut domus, ut fundi, sive astriRepudiata est enim sententia Labeonis existimantis, commodari antlim ribiles sed utendas dari possi: aeque res soli atque mobiles quam ille otisti differentiam inter commodatum d utendum datum hoe esset latius patens, illud speciale. l.i j.i diges comino arti Neque antriri corporato
sed etiam incorporales possunt commodari. d. l. i. nsne si cuimmuz rgin,
115쪽
bitatio, qua est species servitutis omnis autem servitus est jus quoddam,& omne jus est res quaedam incorporalis, ut notum est ex principiis Iuris Tertio differunt Mutuum Se Comino datum,' tiod in illo transfertur dominium rei, quae pro psi
ii accipientiς, ex quo etiam voluiit dictum mutilum, quod de meo tuum fiat dici. ἰ sppellata est de rebus rediris. Miuuio tit Institui quibus modis re colurab. Obligat. In commodato autem non trans itur rei dominuim, ac ne pollectio quidem sed utrumque manet penes commodantem. l. 8 9 l. seq.ss. immodati. - ἄ- rem is cui rei. In it quibus modis re conrinib oblig. Ratio differentiae est: quia commodatum potest habere aliquem usum, quamvis commodatarius neque proprietatem neque pollestionem rei commodata adipi leatur. Sed rei mutuo data usus nullus ellet Dieabus id con imptione quae proinde etiam praesupponit .siVe D qilirit, ut utens leta consumens rem, it ejus pClsello dominus factit ite scilicet Videatiir. rem alienam eonsumpsi ile. Quarib, stuo licet uti pro arbitrio ejus qui accepit Is enim dominus factus est rei mutue, acceptae. Domini autem pars non postrema haec ell, po is resua uti pro ut voluerit. In re mandata Codic mandati ct sartol in e initione domin . Sed conaria clatarnas non nisi certo modo uti potest ro, quae utenda iacidata est, videlicet ad eum modum, quem praescripsit is, qui dedit. Vcade etiam commodatu u dictit involim, quasi tum modo datum Finem autem sive modum certum praescribere est illius qui utendum dat, ut et miter Paulus in I. 7. in commodato j. s. sicut iucm.ss commod. Quanto, Mutuum dantem portet esse dominum quia nemo plus juris in alium transfert quam ipse habet. i. a. f. pen .ss debebit creditis. Ergo qui non est dominus, limia potest mutulina accipientem facere dominum. Sed commodantem esse dominum ait hil est necesse; mimo etiam rem alienam quam polsi lemus,
commodare polliamus alteri etiamsi scientes alienam possideamus, id est, quamvis malae ii dei sit nostrapoisessio. N. is commodare cum L seq.ss. Ommodati, ubi e iam sura praedo utendum dare possint. Sexto, in mutuo reddenda eri non eadem res sive species, quae accepta est. sed alia ejusdem generis, naturae, quantitatis&qualitatis sive bonitatis, etiamsi hoe non est diserte cautum in contrahendo. Nam si ita dat in sit, ut eadem res
reddatur, vel etiam ut alitid genus, puta pro tritico vinum, non erit mutuum, sed priore casu vel commodatum vel depositum posterio se contractus in nominatus, Do ut des. Q. a. o l. 3. Cest de rebit creditis e f. i. Insilui quibus modi re contrah in verbis quandoque θn eadem re . leg. . . . re contrabitur. f. de obligationibus actionibus. In commodato autem eadem ipsa res reddencla est quae fuit utenda data, non alia dict. g. item is cm res in verbis 2 ob id de ea re ipsa resti tuenda tenetκr. Institui quibus modi re contrab, dict. Q. . . quoque cui diges de
Oblig. ct act. Septimo, Commodatarius non tenetur de casu fortuito, sed ab obligatione
aiberatur, si res absque ipsius culpa perierit volamissast casu vel vi majore. At
116쪽
0 CuNRADI RiTTER sistis M M E N T. Verbis qui mi aliut maecepit, etsi rem quolibet casa amisit, tamen obligatus net,ac reddere cogitur. d. l. I. f. q. -qtiadentis d. g. O acti . . f. tem' γ/vers. 9 squilem Insit quibus modis re contrah. l. ii incendium Q si certam et. t . l. q. tu princ. l. 9. . ultim D de rebus creditu. Ratio inerentiae non illa tantum reddi potest, quia mututam sit strie li juris commodatum vero sit bonae dei: Actionum. Disit de Actionibus, quo in genere nunquam praestitatur, quae fortuitio casibus accidunt l. s. Codic de pigneralitia actione. Sed haec etiam quia qui xi tuum accepit, facitis est domnus qui vero commodatum, non et iactus domunus, sed proprietas pariter de pollessio remansit penes commodantem , ut supra dictum iam vero unaquaeque res, domini sui periculo est, Gomino suo perit potius quam alteri, qui non est dominus. Octavo mommodans rem, obligatur commodatario vicissimo id est, mutua inter ipso nascitur obligatio At is qui mutuum dedit, non item. Dicam aliis verbis: Ex commodato nascitur ultro citroque obligatio ex mutuo istem ab uno tantum latere oritur obligatio, nempe debitoris, qui mutuum a cepit.
Nono Disserunt denique Actionibus. Commodatam enim duas parit actiones: Unam videlicet Dire: am, alteram contrariam , ut infra pluribus dicam sed ex Mutuo una tantum oritur actio, videlicet condictio certi ex n-cu quae alio nomine Acti ope innie credita appellari solet eaque tenetur debitor qui mutuum accepit contra creditorem vero nulla huic competit actio, ut pote, qui non sit obligatus debitor. Est enim mutui obligatio uni latera, sive ut Graeci eleganter vocant μονοπλουιργ, quemadmodum Sc stipulatio, ut explicat Iohannes Borcholteia ad titul digesor de verborum obligationibus. Omitto illam disterentiam quod Graeci etiam vocabulis distinguunt ista diuo. Nam mutuum vocant δάν ον , praesertim fi mutuum sit foeneralitium, seu pecunia fori ebria,
unde δά-ης, MLatine danista, foenerator Commodatum vero vocant :Mmetsi propter inopiam linguae hoe vocabulum etiam pilaribus rebus attribuerunt. Atque haec de differentiis nobilioribus, quae sunt inter Commodatum
Sed conveniunt etiam eadem in nonnullis Ut primum in genere proxinio. Nam utrumque est contractus qui fit re, ut constat ecl. i. digesor de obligationibuso titionibus. dc ex tot titul insit quibus modis re contra b obligationib. Secundo conveniunt etiam in fine. Nam in utroque versatur usus rei. Terti b, utrobique hoc agitur, ut accipientis potius quam dantis utilitates pro citrentur. Quarto, utrobique aliquid est reddendum sed diversi modξ in commodato quidem res eadem quae data fuit in mutuo non eadem, sed alia, ex eodem tamen genere de
ejusdem quantitatis: qualitatis, ut supra dictum. iiintd, utrumque sui a tura&per se est gratuitum De Commodato quidem assirmat hoc Imperator insateiu
117쪽
m*. item is cui res in n. Insilui quibus modi re contrab. De mutuo quoqUe dem colligitur ex leg undecima, roga . . . digesis de rebus creditu ubi si dedero tibi decem ut debeas mihi undecim , non amplius, qu3m decem condici possiant. Non enim contrahitur mutuum, Dis quatenus pecunia proficiscitur, sive quatenus numeratum vel datum fuerit. Nec obstat, quod mutuo potest accedere sta palatio a iurarum , quo casu pecunia escit faenebras. Nam id non est ex natura ipsius nati tui, ex qua nihil nisi quod datum est, debetur; id accedit extrinsecus, videlicet ex vinculo stipulationis, circa quod peti non post in usurae. l. 3. Cod
de sarta Porro a Donationeqno modo Commodatum disserat, satis manifestum est ex iis quae supra de precamo diximus nempe Donatio facit rem propriam dona tarii. Est enim acquisitio dominii, ut habetur in princip.rit. Irsirut. de donat ο-nibus. Et ita quidem res ibi proficiscitur, id est, transit in accipientem, ut nullo casu revocetur, ias. Senatus censemi. f. r.sed mortis causa. f. de donationibus causa mortis. Commodatum vero non facit rem illius propriam qui utendam accepit, sed natura elus postulat, ut quandoque restituatur dict. leg. 8. cl. 9.ss co=nmodati. dc L . .3 is quoq). g. de ob C. 2 acl.
Sed omissis jam Mutuo Donatione, sicut 'recario, videamus de Commodato, quod jam fatis superque ab illis separavimus, cum quibus cognationem
quandam habere videbatur. Re uia ergo de iis quae in commodato praestanda sunt, haec esto Commodatum recipit dolet o culpam ct diligentiam. hi odita evolvo In commodato regulariter commodatarius praestare debet dolum, latam culpam, levem culpam, de levisssimam eulpam. Probatur lic regula, Meius explicatio, non solii in in hac lege, ra, sed etiam aliis multis locis, ut g. s. g. runc tuendum esιul commodatum antem. 93. Uodiam 9 eg decimas va, in rebus. V. commodati.vel contra I. i. f. . 4Pe quidem digestis de obligationibit 2 actionibus. g. itera is cui. Institui. quib modis re contrab. U. 3. Cuso iam .ss. de periculo ct commodo reiJendita. Ex quorum textuum comparatione inter se apparebit, promiscue ustirpari in jure nostro exactam dc exactis imam diligentiani, cui levissima culpa opponitur: sic etiam paterfamilias diligens diligent imis pro eodem promiscue usurpatur. Via non possum praeterire silentio , insignem observationem Antonii Conti ad hanc legem no stram. In quibus, inquit, quae perfectio vem signi cant non videtur
admitti plus aut in tu , aut aliiquis comparationis gradiis. Qtio dei iaceps Hebraei sermonis consuetudine erudite probat qui gradus comparationis non a noscat. Nam nec recta linea inquit rector inve ritur. Ratio est, quare commodatarius etiam levisamam culpam praestet, quia commodatum plerum-Cue continet solam utilitatem illius cui datur , non etiam commodantis.
118쪽
a Cii NRADL RIT TER sutas II Co MMENT . nune videndum vers commodatum autem. . commodati. Quanto igit irplus commodatario concessit is qui rem itendam ipsi dedit, tanto etiam arctius Madpitu a ae tuum est obligari accipientem cu elaganter Deirio hic ait, Cuymettoin te emοι umentum ejus omne nis esse debet Arg. Q. secundum naturam ho titulo no o. Dices , Multum etiam sina precario reni concessit, indulsit accipienti,&tamen qui precario rogavit, tantum tenetur de dolo, ut supra dictum eis sub titul deprecario. Respondeo Immo qui rem precario concessit, minus indulget accipienti, quia potest revocare eam ad nutum situm,. . pro arbitrio id, quod non potest facere is qui commodato dedit. Hic enim cogitur expectare
donec impletus situlus rei certus, ad quem concessa est alioquin intempestiva repetitione, non tam juvaretur commodatarius, quam deciperetur beneficio quod fieri non oporter eg decimas it/ni, diges. commodat ac capitulo muco , in in extr. e commodatθ.
Videamus alia quae objici possint regula nostrae: tium exceptiones quasdam ab eadem denique actiones commodati, directam S contrariam : citas astinia remedia sive concurrentes actiones cognoscamus. Oblicitur ergo securi do loco, quod Iustinianus in Institui quibin modis re contrab. obligat tantum exactam diligentiam nominat in Commodato Ergo non levissima, sed levis tantii in culpa in commodato praestanda est. Respora deo Poscivus ibi pro superlativo uturpatur exacta pro exacti via, sicut Scin leg. vicesima prima Cod mandati. de in leg prin i, diges de obligationibus 2 actionibit, de aliis i locis. Est tame ἰetiam quandb viceversa superlativus habet vim ac significationem positivi ut inileg s merces. . penultim digest mandati Tertio obilat quod inleg quinta. iuncxidendum vescul custodiam gest com-odati, dicitur, custodiam plane rei coan-modata etiam diligentem praestari debere. Sed eodem modo responderi debet diligentem custodiam ibi pro diligentissima accipi, cui contraria est culpa' leuissima. Probo hoc loco simili Paullis enim in leg vicesima quinta heredes. g. non tantum .digestis familia erciscundae, cum vellet dicere, coheredem privstare coheredi levem , non etiam levissimam culpam, sic ait: Non antram dolum, sed ' culpam in re hereditaria praesare debet coheres c. de mox. non tamen diligentiam qualem diligens paterfamilia r ubi similiter diligens pro diligentissimo,
aeeipi debet, quod fatis ipse contextus evincit. Quarto obstat , quo 1 in lege nostra H qua parre agitur de commodato tantum fit mentio culpae mulpa autem simpliciter nominata, intelligenda est levis, non levissima, ut supra non semel dictum. Respondeo an civile est, de lege judicare non tota lege injecta, sed particula duntaxareius arrepta. g. in civile. digestu de Legibus. apu-lejus elegantissitane in Apologia: Oporterenim etiam hic spectme ea quae sequuntur : In hi quidam diligentiam scilicet recipiunt. quae verba pertinent et
ium ad commodatum significant in illo quoque levissimain culpam praestat
119쪽
An L. XXIII. DE RE G. Iu R. 93,
sequuntur Exceptiones. Nam aliquando in commodato tantum doliis praestatur aliquando tantum levis culpa, non etiam levissima aliquando etiam casus fortuitus omneque periculum piaeuiatur. Primo, dolus tantum praestatur his casibus primum ex pacto , hoe est, si ita
convenerit inter contrahentes. l. s. g. interdum. diges coinmodati Ratio est, quia
pactum dedit legem contractui, per id concellum est ommuni ejus natura. Secundo , si commodatum fiat in gratiam utilitatem commodantis; cumr gulariter Sciti Lirimum fiat commodatarii tantum sive utendum accipientis gratia. d. l. s. g. interdum. ς l. r. si mei digesti commodari. Exempstim est, siquis Sponsae vel uxori situ vestes commodaverit ustro, non rogatus, ut scilicet tanto honestius culta ornataq; in publicum prodiret, aut domum' deduceretur. Aliud exemplar in ell, si Praetor hidos exhibiturus , vestes utendas dederit scenicis, ultro
Secundo, culpa levis tantum praestaturi commodato, his casibus primum si ita coiri enerit inter contrahentes s . interdum deinde, si commodatum utriusque gratia sive ad utilitatem communem utriusque,dantis videlicet de accipientis factum iit. Q. 8 in rebus. . hoc ita digestu commodati. l. 3. si cum venderet. rem autem dige tae pignorat acl. Exemplum est: Tu c, ego cum communibus silmptibus convivium instruxiliemus, Sempronium communem amicum nostrum invitabamus ad carnam de ita partiti stimus operas, ut tu sit sciperes curam apparatus convivialis ego argent eam stippellectilem commodarem. Hic siquid per negligentiam tuam fuerit deperditum aut deteriora tum sive ciIrruptum, eatenus tantum mihi tenebris, quatenus levi Sculpa utervelle iit de levissima vero Iaon teneberis. Denique casiis sortiritali Omne periculurr ut commodat praestatura
commodatario. i. si ita conveneri r dici L . 3.1e tute una digesi commodat. r. liculpa casum praecellerit, per quam factum fuerit , ut res periret idque etiamsi levistisi: aefuerit culpa d. l. s. 4ed interdum .dis commodatio L in rebus. 8. Qistini. d. tit. cap. un exta cie commod ibidemiluegL. l. i. g. I. deest de able is action. Exempli gratia si quis equum duxerit in bellum, quem ad alium usiim acceperat, nempe, ut iter faceret per locum non hostilem, Mequi perierit de hae vi maiorere nebitur cere commodanti. Sic si quis argenteam supellectilem, quam ad conviviiim domi instruendum acceperat, peregre secum vexerit, in latrones forte in oderit tenetur de hoc casu riuit, ut est in f item is cui res in vers. si modo non ipsius culpa, ctrcrs lioquin Et merito, cum ipse causam Moccasionem huic rei praebuerit.
Ad haec ergo tenetur, de hae praestar in hoc contractu commodatarius. Quaeri potest ad quid teneaturis qui utendum dedit Resp. is reguliariter tenetur tantum de dolo idque ideo quia nulla ipsus utilita; hic vertitur, sed accipientis. xid L ci. se pus meus. 9 circa commodarimnss. desuriis quod Antonius Deirio,
Actiones ex hoc contractu oriuntur duae Commodati Directa,ri commota
120쪽
s CuNRADI RIT TERs Hus. COMMENT. ut contraria. Di recta datur commodanti, ejus que heredibus sive fuerit domi-iuis rei, sive non, potest enim cis rem utendam dare, qui non est rei dominus. adversus commodatarium , qui rem utendam accepit, etiamsi fuerit pupillus vel furiosus, dummodo res apud eos salva extet sive unus sive plures acceperint: sed cum hoe discrimine, ut inter phares scindatur actio,ex iure novissimo, per Nov. scilicet, de duobtureis , nisi nominatim in solidum quisque te obligaverit datur ita quam ad res si tuendam rem cum accessoribus suis: item ad praestandum id quod
interest commodantis si forte res deterior fuerit reddita item ut habeatur ratio damni ex eo dati, quod convenerit, ut res certo loco restia ueretur, quae tamen eo
loco non fuerit restituta item ad repignorandam sive luendam rem a creditore,si ab hoc fuerit data, ut poliet eam commodatarius Pignori dare suo creditori Item interdum ad cedendum actionem adversus creditorem, qui faei a sibi soliuione reacusat restitutionem pignoris. Contraria commodati datur commodatario, ejus que heredibus adversus commodantem ejusque heredes cum ad recuperandas impensas in rem commodatam factas: dum modi, sint majores&necessariae: nam si minores, puta sumptus cibariorum, vel ad voltiptatem aut ornatum facti, pertinent ad commodatarium, qui eas impensas repetere non poterit, quia utilitas ad ipsum rediit. Tum ad id, quod interest commodatarii , rem commouatam non fuisse intempestive ablatam ante expletum usum vel rem non, ille vitiosam, cum id vitium non esset ignotum commodatori, ignorante commodatario Tum denique ad repetendum a commodatore vel rem commodatam,vel pretium ejus, vel commodatarius rei commodatae deperditae pretium sive aestimationem praestia terit commodatori, postea res ad eum aliunde pervenerit, vel etiamsi ab ipso commodatore fuerit res surrepta. Nam periniquum sane foret, mul ciretium rei,&rem ipsam a commodatore retineri qui hac ratione locupletaretur cum alterius lactura. Horum omnium plenior explicatio una cum Legum fundamentis potest peti ab Oidendori'. lasia . adi. s.
Cum his actionbus commodati, Di reela S contrari θ concurrunt aliae ut primum, actio furti Secundo, actio Legis Aquiliae de damno iniuria dato. Ter tib , actio ad exhibendum. Quarto, rei vindicatio. nto, condictio sine causi. Qitibus Sexto loco accedat reme duim compensationis quae est quasi exceptio quaedam. De singulis quam brevissime eodem ordine dicam. Primum urti acti concurrit cum directa commodati, si commodatarius aliter fuerit usus re , quam quorsum data erat. l. s. f. quin imo digesis commodati. L quifurtum diges de condict. furi L qui jummia. l.s squi. L qui feras pignore digesu defurtis O g finum autemst Institui de obligationib. quae ex del. nascuntur. Quod tamen banc recipit Em uationem , ut extra crimen sit, squis eredat , dominum facile permissurum, si sciat , ut etiam ad alios usus res conferatur. . placuit. Insilui dict. tit. ct dict. Inquire digesti de furtis Ratio
hujus iiivitationis est , quia hic deest affectus surti faciendi, sine quo sertum