장음표시 사용
91쪽
illam sere sequi solet rei vindicatio. Q. enula.ss. d. t. quod intelligendum est eo
tantum casti, lito is qui deposuit, rei est dominus. Nam huic soli datur rei vindicatio ut est in Q;. in re naclio. β. dem vindit. Item condictio furtiva sed haec Non ante datur quam si dolus fuerit commillus a depositari l. s. si quis in Gari . , a. f. deposivi. l. is quifurtum. f. de condict furtilia. Postrem concurrit etiam cam a tione de possit nonnunquam injuriarum actio. l. i. f. 38 si quis tabulis I deposiri v. g. deposui apud te meum testamentum tu id pluribus praesentibus recitasta, hoc animo, ut publicares ac divulgares secreta meorum judiciorum. Hic mihi teneris non tanthina depositi actione de ipsis tabulis testamenti, sed etiam in-jUriarum. d. L 38.1. depositi juncta l. i.si quu testamentum in ne s. ad L. Aquil.
immo etiam falsii accusatio publica hoe nomine datur uti. I. g. 6. Is qui deposita, si ad L. Cornet est is Puto etiam cum depositi a tione contraria interdum concurrere actionem noxalem inent. l. 6 i. g. defurtis, nempe si servus depossitus
furtum fecerit depositario, vel si diutinum iniuria ipsi dederit tametsi Africanus ibi hoc videatur velle, quod deponens omnimodo damnum decidere sive praestare debeat, sinon possit liberari etiamsi velit servum pro noxae deditione relinquere. Haec de concurrentibus actionibus quae si inia remedia vocate solent Ioan. Oidendorpius&alii.
es Rii in idque hae duplici ratione ordinis: Irimum quia sici ut in deposito tantum praestatur dolus ab eo qui id suscepit ita dein ' precario is qui id rogavit, de dolo duntaxat tenetur ut serius expli- Λbitur Deinde quia sicut depositum repetere licet ei qui depoluit, quandocunque voluerit , etiamsi forte prominerit se nolle ante certum tempus, vel in vita sua, id reposcere. Potest enim mutare voluntatem, ut supit dixi: Si eis precarium repetere potest pro suo arbitrio is qui concessit Nee ob stat is s. ne nio pote V. h. t. Negandum est enim, quod haec mutatio consilii in deponente vel precarium concedente cum ulla iniuria alterius sit c -
92쪽
Nncta. Etenim qui suo sine utitur, nemini facit injuriam. Etsi igitur inter
concedentem rogantem precarium Convenit, ut is ad certum tempus, embi gratia usque Kalend. Iulias , precari possideret' tamen is qui concessit, etiam elapsum illum termirtum potest revocare precarium, possessionem ei auferre L Ia. cum prεcario V. de precario. Precarium de verbo prius agamus exemplo Vlpiania a precibus dictum est manifestum est , ne id reticuit Ulpianus il . . in princip. leg. r. insta digest deprecario. Viide etiam precario rogare saepissime iii ies bis il-tiustitia dicitur sic Livius lib. 3. opem orare precariam dixit. Sic per a pro saria , quae de precatira , in Iure appellantur, quorum usus est in relinquendis fidei commissis ut rogo, volo , mando , peto c. U. 2. Codrc. commu- via delegatu, 3 ultim Institui de fingulis rebus per sil rei quibus opponuntur verba directa de imperativi ut jubeo c. Sic animam precariamor eleganter dixit Tacitus vibr. I. vitam precariam , libr. an de eo , qui vivit ad nutum alienum , quam diu scilicet ei placuerit ipsum superesse , qui vitam ejus in sua habet potestate Sic Seneca, in libr. de tranquillitat animi, cap. i. Sapiens, inquit, se ipsi in inter precaria numerat, vivitque ut commodatus bi, ct reposcentibus sue tristitia reddituris itemque in libr. de consolari ad Martiam cap. II hominem elle ait eis spiritus precarii , in libr. significans vitam nobis a natura , vel potivis Deo istendam esse datam , nullo certo praestituto pacto temporis sed ea leges, ut quam primum is reposcet, qui eam concessit, restituenda sitae relinquenda, velimus nolimus quod elegantissimis hisce versibu; expressit vetus poeta Pedo Albinovanus in ad Liviam Augustam , de morte rus Neronisci liis alias etia; i ridio ALscribitur.
Vita data e utendis data Psin uenore nobis
t Atua , nec certapersolvenda die.
Neeminus eleganter Cicero in libri L Tusculan. quaestion his verbis pellantur ergo ista ineptia plane aniles Ante tempus mori, miserum od tandem temptu Naturaene' At ea quidem dedit usuram vitae , tanquam pecuniae , nulla praestituta die quid est igitur quod querere, si repetit cum vult. Ea eni/n conditio
Si precariam vocis usuram sumere dixit Apuleius . Metamorph. id est, ad tempus accipere loquendi secubatem precibus concessam vel impetratam. Sic Brutus in Epistola ad Ciceronem 6 salutem ab se peti precariam se ipsi .ic denique honorem manum exponit udaeus qui a nutum sive placitum
93쪽
tum eius qui concessit alicui potest adimi. Atque hare de verbo De aliis verblia: nostro precario cognatis,4 Mure Pontificio introductis precariis ins ad mDEF Ni autem Vlpianus precarium esse liberalitatem quandam cum quid precibus petenti utendiam conceditur, tam diu, quam diu patitur is qui coim cessi. Q. i. diges deprecario. Ex quibus verbis intelligitur, precarium in qui
busdam rebus convenire cum donatione de commodato in quibusdam vero et- etiam ab iisdem disterre. Conveniunt quidem haretria in genere. Nam in his omnibus versatur. quaedam liberalitas munificentia. De donatione nemo dubitat desinirmat Iulianus in lag. i. in princip. deest de donation in veri, in liberalitatem ct muni centiam exerceat. I. in verb. qui liberalitatis gratia aliquid dat. De commodato quoque idem stirmat Paulus in l. 7. in commodato. f. scut autem iligestor commodati in verb. qui beneficium tribuit item in n. ejusdem si ibi. a Iuvari nas non decipi benefici oportet. Denique de precario, quod sit genus quoddam liberalitatis ex Iure Gentium descendens , testatur Vlpianus in L I. g. i. digestor deprecario. Item, in lin. .f. et in verb liberalitate mea uti, taulus in leg. q. interdictum deest eod. iii ait, precarii conditionem spectare magis ad donationes, ad beneficii causam quam ad negotii contradii. Conveniunt Secundo in eo precarium i Commodatum, quod in utroque versatur usus rei alienae l. i. f. I. in verb. utendum datum de l. I9. l. deos in verb.,a- utenda dedit, dest ultim. In ver b. a utereru diges commodati leg. . in princ.
in verbutendi concedituro dein sin verb. ut ei uti, O c. Cc in leg. s. digest deprecario. Dixi, Rei alienae usum versari pariter in commodato, dc in precario. Nam qui rem suam utendam rogat, id est, vel commodato accipit , vel pr cario rogat ab alio, is neque commodati actione, neque interdicto de precatio, aut praescriptis verbis actione tenetur. Q. q. . itemsi rem meam deest. deprecario. V. i. stibi sun Em ii diges de itinere actuque privato. l. s. qui rem
suam diges depositi. l. neque pignus qs. h. tit no stro de ei Iuris. Est tamen ubi etiam rei suae precarium consistit ut ecce , quando debitor, qui pignus dedit, precario id rogat, ut creditor permittat ipsi hoc retinere. V. G. . ultimo. dc Ieg. H. si debitor diges de precario. E. 33. non solim. 3. ultim riges de usucap. Deinde conveniunt etiam in eo, quod utrumque est statuitum quod de commodato quidem diserte dicitur in item is cui res. Institui quibus viodis recontr. Obitigat. De precari quoque id perspicuum est, ex eo, quod mod bdixi , in eo versari meram liberalitatem concedentis leg. i. des de precaris.
Nam quod vulgo dicitur, , im mi quod precibu emitur; id metaphorieE
94쪽
c CuNRAD RIT TER suus II Co in Em . M proverbialiter dicitur non autem Iuri nostro convenienter, praetere in eo conveniunt commodatum irecarium quod ex neutro transfertur dominium in aeeipientem. De Commodato id traditur in leg. 8. Rei cuni Q. seq.fcommodMe precario idem apparet ex leg. r. a. n. i . s. 9 p. ni, dicit tit de re cario. Nam quorsum daretur interdictum de precario adversus eum qui accepit, ut rem restitueret, si proprietas rei ellet in eum translati Postremo conveniunt etiam in rebus. Nam commodari irecario concedi possunt res tam soli, quam mobiles leg. i. diges commod. leg. . in princip. diges de precario. Immo etiam in iis rebus, quie in Iure consistunt, ut sunt servitutes, precarium habet locum. l. Is Et habet. g. precario. β. dict. tit. Recte igitur dixit Vlpianus, precarium esse simile commodato dici leg. . . ultim diges deprecario simile etiam esse dicitur donationi &beiaeficio in leg. Eum qui emit f. II. Is quiprecario. . defurtis, de in leg. interdictum. deprecario.
Civili, ibr. r. Insilui. Per Precarium verti non transfertur dominium rei,
imo ne quidem possessio semper transit in accipientem sed tantum usus ejus
ad tempus conceditur. Secundo, a commodato differt precarium multipliciter i ut primo, commodatum fit usus certi ac determinati causa, nee revocari
potest antequam ille fuerit expletus & absolutus. Alioquin importune repeteretur cum damno commodatarii, qui non , adjuvaretur quam deciperetiac beneficio id quod fieri non oportet. Q. 7. in commodato. cui in f diges. commodati. Et hic valet regula juris , Nepotes consilium sui mutare tu aiaterius injuriam d. s. instah. tit Precarium autem neque ad usum certum conceditur: revocari potest, quandoque volueritis qui concessit. I. in princip. La. . t naturalem. l. is ct habet digest deprecario etiamsi quis convenerit cum
daret precario, ne ante certum tempus repeteret. Potest enim mutare voluntatem dc non expectato termino reVocare precarium. d. l. 2. g. 2. 4. Ia cum precario. inpr.ss. deprecario Putabat quidem artolus adl.s poenain.R. de verbor oblig. de Panormitanus in cap. ust. exrr de precariis, eum qui rem precario concessit, e si permittere roganti, ut fallem modico tempore precario uti possit. Sed eorum opinionem tanquam uri contrariam reprehendit Anton. Contius ad h. L nos ais p.ro. Hac igitur in re convenit Precarium cum Deposito: quddetiam is potest
qui deposuit, statim quando vult repetere, ut de supra dixi. Dicet aliquis irim iam, hoe valdὸ esse importunum atque incommodum ei qui rogavit precarium, si ipsi res auferatur etiam antequam uti coeperit, vel usium linierit: cumq; precari eon ditio spectet ad beneficii causam Liq.interdidium.j. deprecario beneficio non de bere quem decipi, sed potius adjuvari. l. i7.- ρωλης ath Respondeo
95쪽
AD L. XXIII. DE RE G. In R. vetam haec fit natura precinii, quam non igit oravit is liti rogabat, certὸ non debilitignorare, ibi imputet, cur non potius commodat sumpserit rem, S ad certum usum, quod ficere longe est consultius quam precarit rogaverit ad incertum usum is vero qui precarium concessi,dum suo iure utitur in re pro suo beneplacito revocanda , nemini hicit iniuriam. Rursum dices: Atqui is qui postquam con
venit, ne precariam rem repeteret atrie certum tela. pus, tamen ante revocat, facit
contra pacta conventa, atque ita fallit fidem, quod grave est, de naturali aequitati adversum de plenum pei fidiae cum nihil magis congruat fidei humanaeintram custodite ea quae irier aliquos placuerunt l. I.1f. de pactu. l. .ss de con situra pecunia. l. 2O. Non minorem Codri de transact. I. i. haec autem separatio. d. depositi. f. per traditionem. Insit de rerum diris. I. I Lex empto. f. ex empto digest de ae t empti. Simplicii in Enibiis dio Epicteti. Respondeo Illas regulas sententias, earumque similes de custodienda adimplenda fide pactorum, veras esse de illis pactis, quae validai utilia sunt non autem de inutilibus. Haec enim nemo implere cogitur: Zysii iiid contra ea fecerat quis, non potest diei fidem fregisse. Nam quod nullii inest, non producit ullum effectum .irg. l. s. ον dubium C. de LI. privatio omnis praesupponit l, tum arg. decem. 1. de verb obtig. Hoc autem pactum, Ne precarium revocetur ante certum tempus, est Diu tale nullum, utpote contra ipsam sabstantiam. naturam precarii. Nonii ficu igitur ei qui precarium rogavit, ad exceptionem vel pacti vel doli mali Paciscens enim nihil egit eum sei redebuerat, nudi actum ellia contrarium natura precarii, proindeque nullas habere vires. d. l. r. in pr. f. de precario quae ad hui e modum est explicanda. Haec deprima de praecipua differentia precata is commodatarii. Deinde disrunt hare duo i) eo quod is qui rem commodat ditendam accepit, non possidet rem , sed is qui
utendam dedit, possessionem retinet. l. 8. Rei commodatast. commodati. l. p. ossicium.
vers denis.f.de re vind. sed qui precario rem habet, etiam possidet. l. 4. in rebus. I.is. 9 habet. 9. sum qui ocu ultim. f. i. digest deprecario. Quod etiam apparet ex effectu pollessionis. Nam precari possiniens fundum, potest uti interdicto ut posiadetis, itiamque pollestionem defendere ac retinere, 'uidem adversius quosvis alios, excepto tantun alloqui precarium concessat. l. II. Qui precario di- geli deprecario leg. . . ultim diges utipos deto Ratio differentiae, cur pretari , habenti fundum, detur interdictum uti possidetis conta alios omnes, sed non de tureontra eum quo habet, haec est quia precaria pollesia adversus alios est justa habet enim voluntatem concedentis sed quando velut cornua attollere S insurgere incipit contra ipsum concedentem, qui beneficium contulit, eique se pra ferri postulat jam incipit eis inlusta ac vitiosa possessio, cum natura aria riuum sit, alium non diutius nostra liberalitate uti, quam nos velimus leg. r. f. . deleg. s. Et habet diges. deprecario. Accedit huc, quod ut maxime precarid habens , orpore possideat tamen etiam dominus pollectionem retinuit. Nam animo possessione non discessit dict. V. s. . . in di est. dict. titul. Ethaee
possessio domini qui precarium conccsit, merito potior esse debet altera, quam habet ab ipso qui precarium fgavit, rP mcηt. Q μltim digest de Iublici in rem
96쪽
D Cui: A RrτT DR smus. COMMET. it. Hoc tamen quod dixi de pollessione qua sit penes precario habe1uena, non est perpetuit in sed tunc demum valet, quando quis precario rogavit, ut sibi possidere liceat. d. l. s. f. sum qui. d. t. l. 27. interdum .ss de acquir possess. l. 33 Non ult.ss. de usu cap. Nam si ut tantii in infundo morari sibi liceat, rogaverit quispiam, Ut l. . certe. k is qui rogarit. dc penult. . deprecario tunc is tantum qui concessit, non etiam iste qui rogavit possidet, non magis quam vel fructurat his vel colonus. vel inquilinus . quos constat non possidere, quamvis in praedio sint. l. Is.sciendurn D. Quisatis lare cogatitur. Tertio inerunt Commodatum de Precarium quod illud quidem si contractus, qui re fit 3. Item is cui res Institui. Outb modis recontr.&l. I. . . Is oque cui rem.si de oblig. 9act. Sed precarium magis spectat ad causam donationis, S beneficii quam negotii contra mim. l. I . Interdictum. deprecario. Videatur Scidenr Bocerus ad h. l. pa'. io 3 ct seq. ubi docet, Precarium neque contractum esse, neq; quasi contractum Dicet aliqui scita precarium non est contractus, non etiam quasi contraditis quare igitur hic Vlpianus de eo tractata
ubi propositum ipsi est agere de contractibus D quasi contractibus Mespondeo hoe ideo fit, quia tametsi non sit contraehus vel quasi tamen habet similitudinen
cum comodato qui est contractus rei nitus Posset etiam hoc addi: in Li .F. deprecario non omnino nec sit pliciter negari, quod precarium sit contractus sed Iurisconsultum loqui comparate, tu signincet propius accedere precarium ad nati ram donationis de beneficii, quam contractu hun. Hinc fluit quarta differentia: Ex commodato nascitur actio civilis, videlicet commodati tot. rit.ss.co nodatcτel contra. Ex precario autem non datur aliqua aetio civilis. d. l. 14. Intersiet s.f. deprecario. Item i. q. Eum qui emit. 3. H. I qtii precario. . defurtis sed Interdi istum. Omne autem interdictum est ex jure Praetorio, init rit. Insilui. de interduit. Datur quidem pra ter interdictum etiam a filo praescriptis verbis quae&eondictio incerti appellatur, ii l. 2. inf.6 in l. r9. duo insoli Mn. f. ultim.j deprecari sed ea actio non datur ex contra stu vel quasi vertim potius ex aequo S bono, sive ex bona fide, ut Vlpianus loquitur in s. f. a. l. a. de precario. Anton.Contius tamen pag.26 in ea Videtiri sententia esse, qudd precarium sit contractus in- nominatus quod confirmari posset argumento a simili ducto. Nam sicut ex in- nominatis illis contractibus, bo ut D EI DO ut ITA C I A s, FACIO ut Drs, i I cio ut FAc As, datur actio praescriptis verbis plerumque ut est in te'. s. diges. proscriptis versu ita etiam eae precario datur eadem actio,quae cum interdicto coim
Quinta ultima differentia proprie ad hanc legem nostram pertinet. In Commodato praestatur dolus culpa; in Precario autem is qui precario ro ravit, eulpam non praestat, sed duntaxat dolium doculpam latam taut his,ac in l. 8. Ouaesitum e l. f. 3. Eum quoque g. 6. o generaliter diges. de precario De Comm at ratio explicabitur infra suo loco sed de Precario cur in eo nihil praeter dolum latam culpam praestetur, hoc loco videndum est Ratio autem hujus juris non una redditur. Prima sumitur ecl. 4. Eum qui s. Is qui precario. . defurtis ibi ait Vlpianus fimili donato precarium esse. Quam rationem ita explicat Contius ad
citamin precario nou praestatur culpaeb eo qui accipit quia precario rogantide
97쪽
A XXIII. DE Rrc. ian. raeci Penti rem videtur ac incertum tempus donata de sua facta possessio. Nemo
autem cogitur rationem reddere cuiquam rei suae, vel sibi due nata , quamvis negligenter a se administratae de custoditae: argum LM. Imre1 Lindata C. Mandati Sed nec civili ulla actione repeti potes precarium. l. q. Interdit um. st . deprecario res. l. Iq. g. is qui precario. diges defurtis. Ergo neque culpae ratio reposci debet. A tera ratio est, quam assignat Vlpianus iu dici. l. 8 quoi tinn euel. . Eum quoque digcs, de precario , qui aciam totum roce mera liberalitate descendat illius qui precario concessit, satisfit, si dolus tantum praest etur quasi dicat: Repugnaret enim liberalitati, si quis culpa rationem reposcere vellet ex re non fui custodita, neque conveniens esset hominil Iberali, ut idem si r gidus ac severus exactor, qui potius causam benefaciei id temper cogitat, ut ait Publius yrus. Videndum It enim m-pyim ,ne ob se benignitati: quibus benigne videbitur pera. Nam qui grati cantur cuipiam quod e sit illi cui prode se velle videantur , non benefici ne i liberales ,sed perniciosi entatores Iudi Liridi sunt ut praeclare scripsit Cicero lib. 1 deo c. Tertia ratio sumitur eae L 2. Lumqtti Jcl. I . Cum precario inpr. f. de pre ario quia qui pie cari uinconcessi potet illud quolibet momento revocate, quandocunque scilicet muta- Verit voluntatem P qu. laic quoque non minus quam in Tella inentis est ambulatoria. Cum igitur penes accipientem adeo sit in stibilis usus de revocatio saepe ipsi intempestiva atque incommoda accidat videlicet nondum expleto usi non est aequum vitum, ut nimium ab ipso exigeretur, sed potiti ut qui in uno fuerat gravatus, in altero relevaretur. Non igitur alias tenetur, nisi quid dolo fecerit aut culpa dolo proxima sive lata dial l 8 quaesitim e L . Lum quoque 2 , .sser- pcrare cum . se cienti diges deprecario. His postrema accedat rati, quam Indicat etiam Aialon ius Deirio quia qui pall. est rem suam apud Precarium
posside luem perne vel deteriorem heri ipsius culpa&negligentia sibi hoc imputare debet, qui non citius revocaverit , cum pollet. Intervenit ergo ipsus etiam quaedam culpa, perquam quod sentit damnum , sentire non videtur. l. ros. quod quis tittit de sibi imputare, non alias, debet capit damnum deus
Sed quoniam superior: bus nonnulla possunt Obiici, breviter illa diluemus. Primum igitur obstat, quod precarium conceditur accipientis causa, ad ipsius tantum utilitatem, perindeci commodatum. Ex quo videbatur, de similibus idem Ius disponendum , ut videlicet quemadmodum in commodato commodatarius non tantii ira de dolori lata culpa tenetur, sed etiam levem culpam levis. sinam praestare debet. . , Nunc videndi . ver . conmiodatum digest commodatLites precarius possessor ii militer ad haec quoque praestanda obligaretur. Nam tibi eadem ratio est, ibi idem jus statuendum est. l. a. illud quaestumst . ad L. Aquiliam. Cicero in Topic inquit Calcat aquit is, quae in paribus causis paria jur ades erat. Responsio patet ex supra dictis. Negandum est enim quod Commodatum. Precarium per omnia sint similia: imo in multis differunt. quod superius ostendi maximeque in eo, quod Commodatum non potest intempestivei
98쪽
a Cu Nn AD RiTIER suus. COMMENT. vocari quando eunque vultis, iii rem utendam dedit, sed expectare oportet, dum exoletus sit usus: Precarium vero ex solo nutu concedentis pendet, ita, ut quovis momento ex benepl ito insitis pollit re voeari. Cum itaque muli plenior, certior alit diuturniora ius rei versetur in commodato brevior autem ci incertior in precario non est nitaim, quod illi, qui Iura eos ididerunt, hoc dis crimen inter utriusque obligatio irem observari voltierint ut precario rogans multo lenius obligaretur; Commodatarius autem ad plura teneretur, S durius obligaretur. Equillimum iamque visum est, ab eo multum reposci, cui multum fuerit datum, ut est etiam in dicto Evangelii. Alia objectio sumitur ex collatione Precari cum Deposito. Nam etiam depositum potest liberrime revocari quovis tempore, cum placuerit ei qui deposuit tamen quando solius accipientis gratia deponitur, tum depositarius talis non modo dolum datam culpam dolo proximam , sed etiam culpam leve in levissimam praestare cogitur l. . si quu nec causani j de rebis creduis de dixi sup. cap. praeced. inter exceptio ires a Regula. Ergo ad eundem modum debebat etiam precarid possidens obligari, ut non tantum dolum S latam culpam, sed levem quoque xlevissimam praestaret. Respondeo negando consequentiam, quia separata est ratio Depositi&Precatii: quamvis in paucis quibusdam conveniant, ut supra dixi. Et ut maxime depositum aliquando fiat ad utilitatem depositari iri tamen etiam eo casii simul complectitur aliquam utilitatem deponentis, diis vid licet res ipsius, forte absent, in tuto est collocata, Ma depositario asservata Praeterea putat Deirio, quando depositum fit solius accipientis gratia, tunc non poste id libere revocari quandocunque voluerit is qui deposuit quod nusquam an hexpressum legi in Iure nostro luto tameia non absurde posse dici, argil mento com
Tertii, objici potest: qu bd in Mandato etiam levissima culpa 3 mandatario
praestanda venit non obstante eo, quo revocari possit quandocunque volueritis, qui mandabat, quamdiu res est integra. Ergo videbatur etiam precario accipiens simillae obligari debuisse. Responde, Elianas mandatum ire carium qua- dantenus conveniant, quoad usi potestatem revocandi in pluri mis tamen longe diversissima est natura mandati in quo cur etiam levissima culpa veniat infra cap. prox explicabo. Observsnda est etiam exceptio a se eriore sententia videlicet, in precario non tantum doluma culpam latam venire , sed etiam levem culpam desomnem causam, post editum interdictum horam hoc est, si quis reposcenti precarium non statim restituerit, sed moram fecerit exspectans, dum adversarius qua precatario concessit, interdicto cum ipso experiretur. l. 8 quastum It f. 6. Et gelieraliter. res plane.ss de precario ubi notandum est particulam P L A me notam esse ex de
ptionis, ut etiam in s.f itas reis plane. θ - seq. veri playe Insit de Adlion. Opus sm alitu sicut etiam particula S A N e in . . qκe vers sane eod. tit. 9uti M. Ratio hujus
99쪽
A L. XXIII. DE RE c. Iu R. 7 hujus exceptionis, urinquam hoe suis qui precarium rogavit, durius obligetur de aliquid amplius quam alias praestare debeat, est odium morae, dc detentationis rei alienae: qii semper odiosa esse solet. Debebat enim eon stim reposcenti suam reddere. cujus nulla est ausa retinendae invito domino. d a. a. it. cum precarium. O .is, o habet. diges deprecario. Huies mile est quod supra dixi de Deposito inter Exceptiones nempe, quod depositarius qui tecum agi pas sus est, cum moram fecisset in restituenda re praeter dolum etiam culpam praestat. Huic addenda est ualtera Exceptio Nisi pacto eonvenerit inter precarit, rogantem dc concedentem, ut amplius quid praestaretur praeter dolum: culpam latam: et res. sed haec ita. h. et nostra hoe enim pactum est validum de obse vandum. Illud autem paetum est inutile, ne ante eertum tempus auferri possit res ei qui precario rogavit, utpotescontrarium natura precarii l. ix in princ.ss deprecario cui tamen Anton DeIrio hane limitationem addit: Nisi illud paetunx ea forma conet pia ur,ut negotium transeat in alium quempiam contractum, non repugnante significatione vel borum ut videsicet magis sit Commodatum vim
Sequitur postrem , locus de Ac Tio Ninus, quae precarii nomine dentur. iam supra autem dictum est Civilem quidem Actionem nullam hoc nomine ecse l. et . interdictum. 1 deprecario eril l . sum qui s. Is qui precarie digest defartu. Introductii inest e tur loco actionis civilis Interdictum, quod Paulus ind. Li . Voc ad preιariu , cum ustatius dicatur deprecario. Est autem o interdictum Recuperandae pollessionis nam hoc agis, hoe intendit, is qui tali interdicto experitur, non it adipiscatur polsessionem, non etiam ut retineat; sed titie peret. Etsi enim is qui concessit precarnam, animo non discessit , possessione tamen quia is qui rogavit corpore possidet, ut est in .is o habet. S. Eum qui precario.j deprecario merito advertus eum agitur ad id, ut rem restituat, Porri, cum interdicto deprecario soncurrit etiam Actio praescriptis verbis, quae incerti condictis appellatur in l. 9. Duo in solidum. .ultim diges. eprecario ex bona fide oriri di altur, in l. 2. S. . diges. eod. m. id est, ex aequo A bono ex quod aliae condicti num species nescuntur: v. g. Condictio indebiti, item sine cauti, co beausam datorum, e Praeterea puto etiam alias actiones concurrere ut sunt Ad exhibendum, ei vindicatio, si precario concedens fuerit dominus rei argumen
to eorum quae supra dixi de Actionibus ad depositum relwtcndum competentibus. Sed ex his remediis omnibus dissicillimum est illud Rei vindieationis ne in re ob distie aliatem probandi dominii Consultius ergo faciet is, qui alia remedia multi, Deiliora elegerit Rhiae cautela perpetuo observanda est,quoties plura amania remedia in uredantur interdum etiam fit, ut non detur interdictum de pre cario sed illo celsante, sit actio de peculio, vel dein rem verso. Exemplum est ut, si ferri. in posteriore legis parte g. eprecario nempe si servus vel illiusfamilias alicuius suo nomine precario rogaverit, ignorante domino vel patre. Aliud est irioni norante, sed va mandante vel ratum habente domino vel patre ervus vel filiu familias precario rogaverit, 'uidcm ipsiuis nomine, it est in priore parte
100쪽
τ CuM AD RITTEns Irtis. COMMEm TEt haee deprecario illo, cujus in Iure civili fit mentio, quod ut dixi longe uisitatius cla crebrius est nomen numero singulari quam plurali: solus quod sciam Paulus etiam plurali precariis usus est l. I . 1 deprecam Diligenter atr-tem ab eo discernenda sunt alia duo genera a Iuris Canonica Doctorib excogit
ta,&in mores recepta quorum unum Vocatur precaria genere foeminino numero singulari Alterum precaria generesceminino, numero plurali. Inter quae duo ita distinguunt ut precaria fiat ad mortem , nec ante revocari possit in quo fere convenit cum usus rudi ii, qui etiam est Ius adirtam durans, de morte finitur. g. vitur. Inst. de sust l. r. l . . ult. β/Mb mod usu .amist. Unde etiam Ai tonius Contius recte scribit, precariam esse instar usus fructus. Precariae autem in plurali numero, singulis lustris, id est, quinto quoque anno renovantur.Videatur Hostiensis in Summa tit deprecariis citius versus quatuor memoria inservire jusssos refert ollator Iuris canonici, d. tit. De ijsdem videatur: Cuiacius a tit mlib. I. Dudorum de Ioan Borcholteia de nudis cap. s. n. 6. Dixi etiam nonnihil in partition. Feudat lub. i. cap. a. quast. 9
UI dimus hucusque ea negotia, in quibus tantum dolus regulariter ex ipsorum natura communi praestari solet qualia fuerunt, Depositum. Precarium. Sequuntur jam alii contiactus, in quibus praeter dolum etiam aliquid amplius praestandum venit. Ex his primum occurrit Mandatum quod uolum de eul pani diligentiam recipit. Quam sententiam sive Regulam friusquam expli
cemus, confirmemus aliorum Iuris locorum collatione, ct per suam rationem, Δ objectiones, liverationes dubitandi quaedam permittenda sunt majoris evi dentiae causa ut prim vim de vocabulo a de divisione Mandati de differentia ejusdem a quibusdam cognatis. q. de definitione: Ad uiu quod attinet, is lorus id deducit a manu lata vel quia manus datio in hoc contractu interveniat,id est,quod negotia manu seu potesta ti alicujus committantia de subjiciantur. Sed simplicius est, a verbo mandare, o men verbale mandatum descendere. Plautus in Mercatore vocat Rem manda tam in hae nobili sententia Mandata reisapientes praevorti decet hoc est, manda
tum summa fide ante omnia exsequendum est,ejusque sollicita cura omnibus alii,
rebus est anteponenda. Sic enim Omicus ille verbo praevertendi uti solet. In hoe contractu duae interveniunt persONae unus qui mandat, alter cui mandatur, sive qui suscipit mandatum . quorum illum vocamus Mandatorem , ut in l. ro g. i. de ussores ct mandatores. l. 26. inter o l. seq. . qui viandatum. ct La. 8 Pap uiahujΦLco Creditor mandatorem. f. man ati s man Ai misi,s O ip . Insitat. de mali