장음표시 사용
171쪽
esypol ecaria. d. l. in reb Cod de j:ιr doti L ult C. qui pol in pign. h.ιbeantur. Nam cum uxor habeat tacita hypothecam pro dotis conseri atione, diu re ipso sibi constitutam ut in omnibus mariti bonis potest per hanc actionem eam hypothecam persequi adversus quosvis illorum bonorum possessores. Nec tantum dotis no- ne labet mulier tacitam hypothecam, sed etiam pro parapherni uis, sive pro rebus extra dotem ad maritum allatis. l. ult. C. de pactis dotalibus de quibus supra
hoc cod. cap. dixti Irno etiam pro donatione propter nuptias eam habet ut probatbsynsiri e centui et is observat. . num ult. Ioc tamen interest, quod in dote mulier habet Ius seu privilegium praelationis, hoc est, ut praeferatur omnibus etiam anterioribus, mariti sui creditoribus d.Lili. . l. in vel iris potiora Iara contra mnes, o c. C. qui potiores in Cn. habeantur. Sed in paraphernis donatione propter nuptias,idem privilegium uxor non habet; sed jure communi sollim gaudet, obsecvata regula, quae vult, ut prior tempore, potior sit jure. d. l. vlt.9.2. haec autem tanti in Cod qui pol in pign. 3n ling. d. centur. obfrv. q. Ratio differentiae est, quae in ii. l. lili subobscure indicatur; quia in dotis repetitione, mulier certat de damno vitando, id est, ne incidat in periculum amittenda dotis, atque ita re sua defraudetur sed in petenda donatione propter nuptias sollicita est, de lucro captando. Semper autem qui certat de damno vitando, ei qui de lucro captando praeferendus est. Sed hic oritur vetus illa controversa, an uxor etiam anterioribus mariti creditoribus,qui expressam hypothecam habent praeferatur quam controversam Accursitas quoque attingit d. l. xli. C. qui potiores inpign. ubi diversas opiniones referta Sed secundum opinionem Martini, nempe quod mulier creditoribus mariti omnibus, quamvis expreisam hypothecam antiquiorem habentibus, pr feraturi contra Bulgarum, qui contrarium volebat, judicatum esse in Camera testatur Mynfingeriti cent. . obs s. Videatur etiam AndrGellius libr. . observ. s. num io. obsai num. i. Vtriusque opinionis sectatores recenset
Emanuel Zoare,in thesauro receptarum sententiarum, it D. vi m. O . cum duobseqq. Tertio, concurrit cum actione ex stipulatu etiam Ius retentionu hoc est, potest
uxor, donec dos integra sibi restituatur,ab heredibus mariti, retinere bona de nacti mariti, eisque incumbere ut probat Myn sing. ent.6. o qy. obf r. hiarib, aliqtiando etiam datur Actio ex vendito, ad pretium rei dotalis reddendum nimirum dos aestimata fuerit data: quidem ad hoc, ut non res ipsa, sed pretium ejus redderetur. Ratio est, quia aestimatio instar venditionis obtinet,ut supra dixi in division bus dotis Ouin id, concurrit etiam inploratii offudicis, ad culmonenit istandam it maritu de quo pericultam est, ne facultatibus labatur,caveat uxori de dote ipsi conservanda: arg. l. in omnibtu. issae Iudiciu Ioli Oidendori ius cluis acri r 6 iubiit. finia remedia apud quem plura videris asAd extremum, quia varia sunt dotis privilegia,&multi favor concessi, de his remitto auditores ad Onamentario DD, ad VIJ. desoluto matrim. ad Ioli Petrum de Ferrariis, qui vulgi, practicus Papi os dic tur, informa libelli, quo agit uxor ad restitutionem dotu glos ubi Quindecim enumerat privilegia dotis.
172쪽
'Abuim tu hucusque plurima exempla verorum contractuum Deinceps sequuntur tria. exempla Impropriorum seu Quasi Contractuum: nempe Mela Negona gesta de Communio rerum cum qua similitu dilais causa coniungitur contractus Societatis. Iam vero supra monui, in hac legenomen Contractus in principio positumdate sumi, ut etiam quasi contractus complectat se quod alibi quoque iit, uti 9, ex contractibus. V. de obligat. act ubi Paulus similiter contractibus subijcit Tutelam. Esse autem illos quos dixi, non proprios, sed quasi velim proprios contractus totum est etiam ex In se tit. de eblig. quae exq. contr.&ex .ssi de obiactati. Et Tutela quidem ideo non potest verus essecontractus quia nulluma legQtium contrahitur inter tutorem lupi Llum, ut inquit Imperatorii.loco,inpr. ex Cajo d. l. s.f. I.Τ.deone. O act.quasi dicat: Omnis verus desproprius contractus, requirit consensum inter contrahentes . in o=-rbis si de obtig ct ach. At tui in tutore despuprilo deest consensus. Ergo inter ipsos non est,eiusdes Poprius contractus. Majur probatur, quia quoad tutorem, is velit nolit, cogitur esse tutor adeoq; remediis praetoriis, ut sunt mulctae dici io,
pignoris capio, carcer potest compelli nisi justam legitimam habeat excusationemaest enim tutela munus publicum S nece starium. Deinde etiam quoad pupillum: quia is non eligit tutorem, neq; in eum consentit, sed incidit in ipsum, .
ignorat omnia ut ait l. vlt. g. reva pupillisalvamfore: nec velle nec nolle creditur in ea aetate ut est in I. pupillus. instat.tiamo etiam invito daturatulor. l. 6. . de tui. curatvit Observandum est autem, cum Tutelam dicimus illa contractum, vel quas contractum, tunc nos intelligere administrationem4rve gestionem tutelae:
non ipsam tutelam: quia haecnon est contractus; sed vis: potestas,sive jus perstanae, ut de Cuiacius admonuit in paratit. C. de te amentaria tutela.
Tutela, ut de NoMi NE primiam dicam a tuendo dicta, idem valet quod desenas,sive conservatio quomodo tutela disciorum usurpatur in l. 7. . ult. g. sol. mari
qua videlicet sarta tecta aedificia praestantur conservantur. Sic alibi usurpatur tutela viarion. Sic tutela navis dicitur insigne ipsius. Sic Horatius epist. lib. i. oecenatem vocat tutelam rerum suarum: dc Augiastum vocat tutelam prasentem Italiae, Gimnaesioinae lib. .carm. Oda. f. dc idem eod. lib. dat tutelam vocat etiam ipsam rem,quae defenditiir. Hinc apud Macrobium, alios, Distutelares vocalitur, qui sci conservant domum, urbem imperium. Sic tutelam cM pori dixi id lorentinus tu l.3.ν vim f.de just dror.quam vulg DD.inculpatam tutelam vocant significare vota lentes, defensionem sui ipsius legitimam justam,&necellariam adve istis in imia iustam: de qua copiose Cicero orat. pro Milone: Interpretes nostri ad d. i. exim Alio vocabulo dicitur tuitio, ut apud Cicer in Topic INatura partes habet duas;
ruitionemsui, ulciscendi us Sic Vlpianus in l. i. deest. Quo falso tho ore mctore, scribit, per uitionem Praetoris valere , quod ipso jure non valebat. Hi ne&ratores cl.tηitores atque defensores e Fe ipsa nomen acceperunt l.I. . I. s. de Tute lis
173쪽
iis.*an'. eod. titiraeeipuum enim ipsorum ossicium est; pupillum non relinquere indefensum esunde de defensores soliue pro tutoribus ponti reperiuntur. l. a. tu n. C. Quando mulier tutela scio; ungi sit.. Vt hie adeo autem substantiale hoe est tutelae defendere pupil in ur&in DEFi NiTio NEM ejus ingrediatur. Sic enim Servius definit tutelam ct probat
Paulus iu d. l. IJ de tutelu.Jc Iustinianus . i. I. eod. t. Quod si xui potesas in capiteltibero id tuendum eum, qui per aetatem se defendere nequit, jure civili data ac perinissa delat ob recusatam vel o mi illam defensionem pupilli possit tutor tanquam suspectus removeri l. tui.C. de administr tutor det t. In s. . C. desissect tutorib. Alienum porro huic loco di nimis longum foret explicationem definitionis tutela hie tradere vel species tutelae omnes persequi quae ex Institui. earumque Interpretibus repeti polliint. Videatur etiam hic dare Ant. Delito. Cui acius in Paratilli Codicis, tutelam facit duplicem Legitimam , dc Dati. νam LS hanc dativam subdividit in Testamentariam des titilavam quia sc etiam
testamento dati tutores dicuntur dativi, apti d Vlpianum insta .rit de tutelis. Ideo autem Dativa tutela opponitur Legitimae quia legitimos tutores nemo dat; sed Lex XII tabb fecit tutores teste Vlpiano iv l. s. in princ g. delegatims tutorib.
Sed usitata divisio tute est trimembris, in Testat tentariam Legitimam dem Dativum. Legitima deinde Las habet subdivisiones, ut explicat Deltio. Illud quoque supervacaneum est admonere, quae sit inter Tutelam de Patriam Potestatem differentia necnon inter administrationem Tutelarem, Scia- ternam.V.g. Primo Tutela habet originem ex L. XII. labb. l. iro. Verbu.1.de verbor. ignis. 9 Corni cius in Rhesoracu ad Herennium. Sed Patria potestas introducta
est moribus sicut&pupillaris substitutio aliaque ex patria potestate dependentia. Secundo: Tutela est ad utilitatem pupilli, non tu totis ut in ipsa definitione tutelae comprehensiim est, ri pen impuberes, in verbo ad tuendum, Insit de Atilitano tutore, quod Cicero admonuit in Og ijs. Sed patria potestas est potissimum bono parentis recepta. g. r. Inst. per quas perfnob.acq Tertib Tutela est in pupillos,id est,eos,qui cum sint impuberes deserunt esse iri potestate patris,hive in
eos, qui sunt patres familiarum& sui juris I 239.pupillus.inpr. . e rei b Cn. Patria vero potestas est infli ossa miliarum. t. t. de patria potesta ct . . cum l. seq. V. de hucui sui vel altien jursunt. Quartd: Tutela tantum est in impuberes, sive pupillos,
ct finitur pubertate ut est initio tit quib modis tutela nitur. LI. C. quando tutores
esse desii, aut Patria potestas est non solum in puberes; verum etiam in eos, qui iam excelserunt pubertatis annos: Iure Civili durat etiam post pubertatem urg tit.
quib modum patriae potestatissolvitur, ubi hic modus siniendI patria potestatis Ion resertur. Quintd Tutela non tribuit tutori ullum lus adquisitionis bono
um per pupillum sed patria potestas tribuit jus adquirendi per filium familias:
ut patet ex tit in stitui per quas personas cliis adquiritur. Sexto Tutela iniungit tui neeessitatem defendendi pupillum. Hoc enim praecipuum est officium t Iris ii supra dictu I. ult. Cod. de adminisi. tui. Patria potestas nullam adani necessitatem deselidendi filiumfamilias quia potius arbitrio patris defensio-
174쪽
nem permittit. Septimo: Cum pupillo non potest agi judicio. . ultini. Insit
de auctor tutorum sed cum filiose milias bene potest agi, non minusquam cum patres amilias. .s7. t. ex contractibus supr. de judiciis. 4. 39. fletu ain .supr. de oblig. uot. Hic accedit octavo illa vel praecipua disterentia quod patria potestas
olim eo usque se extendebat, ut etiam Ius vitae&necis complecteretur l. H. in
suis in n. F. de liberis is posib. l. ult. C. de patria potestate quamvis postea restricta
fuerit ad moderationem, castigationem tantum Darg. l. unica Cod de emendat propinquoruina arg. l. 6. cum oportet. . l. in verbis, patria potesas in eos exercenda ent.
C. de bonis quae liberis cum milibus. Sed tutoris potestas in pupillum nunquam tanta fuisse legitur. Dissert ergo prim hi in sic Tutela a patria potestate Deinde est etiam notanda disterentia multiplex inter Administrationem tutoriam bonorum pupillarium, inter Administrationem paternam bonorum filii tam adventitiorum, in quibus usum fruet habet. Nam . Tutor ante omnia debet facere inventarium omnium bonorum pupilli ut latius infra dicetur sed pater non cogitur jure nostro inventarium conficere bonorum adventitiorum filii sem. Ratio differeotiae paulo post indicabitur. r. Tutor cogitur plerumque satis dare rem pupilli salvam fore ut explicatur tit de satisdat. tutorum e l. pen Cod de tutore tu situ non dedit. Sed pater non oneratur satisdatione fidejuslbria. . Tutor obnoxius est rationibus reddendis, etiamsi forte testator qui eum dedit, voluerit ipsum esse an eclogistum, id est, immunem a rationibus reddendis. l.s 3.7. Iullianus. f. dea m. 2pertc.tur. Sed pater non cogitur ratiocinia inferre filio super administratione bonorum ipsius adventitiorum, . 6. Cum oportet. . . C. de bon qua lib. Ratio harum trium differen tiarum est: quia legislato majorem habet fiduciam de patre,quam de tutore,quod recte administraturus sit bona, nec quicquam ex iis interversurus. Qui enim talis affectus extraneus inveniatur ut vincat paternum i ut eleganter Iustinianus, convenienter acrae scripturae,in . n.in pr.C.de cura uriosissit pietas paterni nominis plerum qiconsilium capit pro liberis ut ait Papinianus in L 22. N ec in ea.3 ng. adi. Iul.de adulter. q. Tutoris potestas administrandi non est tam plena quam patris hie enim plenissime habet potestatem utendi fruendi. d. l. 6.3. I. C. de bonis quaeliberis. s. Pupillus non potest contrahere de bonis suis, nisi cum auctoritate tuto ris t. t. de avo r.tui. Sed de bonis adventitiis potest tam filius quam pater contra
Separanda quoq;est Tutela Cura quam vulgi curatelam appellant. Et idcireb
propter majorem cognationem, quae est inter Tutelam Curam, hic nonnihil etiam de cura attingendum est.Accedit, lubscuratores ad idem tenentur, idemq praestare coguntur, ad quod tenentur Tutores, sive quod hi praestare coguntur.
Quid quod Horatius etiam tutelam pro curamne posuit, ob hanc ipsam vicinita
tem lib.χ erm. ubi ait: - Interdicto huic omne adimatjus Prator o ad sanos abeat tutela propinquos.
Deniq; ubi desinit Tutor; ibi incipit Curator ubi Tutela desinit ibi initium apte Cura. Differentiae ergo praecipuae inter tutelamin curam ista observari possunt. 1.
175쪽
AD L. XXIII. DE RE O. Iu R. I sTutela est tantum inpiis illos sive inpuberes. g. Impuberesis Attil.tui.&L3 in pysi.
de tutelis. Vbi rotunde Vlpianus, Hoc Iure utimur, inquit, ut cesset cura, si tutelaeaeos indigeat. Cura quoque loeum habet in Adolescentem seu Minorem nec in hune tantum, sed etiam in furiosum in dementem seu mente captum in prodigum in perpetuo morbo laborantem. 9.furiost. 93.1eq. Insi de cur. t. i. g. de curatoribus furas mali extra mores .inure,2 t. C. esuriosi curatore vel prodigi intellige, fariosos, qui sint puberes. Nam si adhuc sinat impuberes, non erunt in cura, sed sub tutela. d. l. in pr. J. de tutel)s. Imo ira terdum etiam pupillo datur curator, nempe ad litem, sive ludicrum exercendum inter tutorem de pupillum . . it. Inst.
de auci. tui. l. .* i pupillitiss.de tutelis. Li. 2L4. C. dein litem dando curatores item aliis casibus, qui enumerantur in . ult. In i. de curatorabim videatur is soleiss de tutelis. 2. Tutor datur etiam invitis, multoque magis ignorantibus
cur. latis. l. LI.C. de in litem dodo ciιratore,m verbis, acciperem. Sed curatorem inviti
adolescentes non accipiunt, excepto tantum primo casu , videlicet si ad litem curatore sit opus. Ite; i inriti Inst. de curatoribm. . Tutor datur potissimum iri- marib personae,&ut morum pupilli curam gerat bonis autem sive patrimonio, tantiam per consequentiam sive secundario quatenus scit sine bonis commodθvivi non potest. Neque enim vento vivitur, ut ait Imp. Alexander in L 2. Cod. de alimentis pupido praestandis Lia cum plures. . tutor. V. de administr tutorum 93.2certe In qui te amento tutores dari possunt, ct datur autem Ins de excusat tui contra autem est in curatore. Hic enim non personae, sed substantiae sive patrimonio, rebus, principaliter datur faepe de uni tantum rei sive causae: solam rei familiaris sustinet administrationem: corpus ver sine persona adolescentis, cieterorum quibus datus est, secundario curare ac tueri debet Lao.scundum j. deratu ιpt L L in optriandis Cese ite 't L . consilio in pri .de cisratoribusDrio o Erc. I 6 Muto. ali. Aetiuetis. . Tutela habet originem ex Lege XII. Tabularum uti inra dixi sed ematio partim descendit ex constitutionibus principum, ut videre est ex t de uratione juriosi s. Tutela potest institui testamento sed cura non item l . curatorem. de negotiis sis quamvis fi datus sit curator testamento, conlirmetur decreto praetoris vel praesidis, ut est in L pen. C. de testamentaria, tui.*.d intur vers. sed curat Instit de curator. 6. Tutela est triplex , Testamentaria, Legiatim a Dativa sed Curatio hodie tantum est unius modi, nempe Dativa. 3.1
, olim legitima est et curavi desicet ex L. I 2. ta furiosi Tutorein haberati alium dari Iura prohibent. 9. sororu C. qui daretui o t. . reteidum Iust de curatoribus. Sed curatorem habent alius curator i stipo est, sicut etiam tutorem h u utor eum detur principaliter person . e ut supra dictum , ita eam totam oe , non reliquerit alieri: sed curator datus est bonis; quae di-- - p ires admittunt ad sui administrationem . . Tutoris potestas
ης ' euratoris in adolescentem. arg. l. In copulandis. 8. C. de
176쪽
tis 3 Cti N RADI RIT THRs Hus D COMM. Inst. de auct. tui. ct t. Cisauit. praest Inter haec autem plurimum interest Nam hin
sensus vel est expressiis vel tacitus sed Auctoritas non est nisi expressa; quidem
requirit verba non minusquam stipulatio unde fit quod a muto auctoritas prae heri non potest. l. i.*. mutus.ss. de Tutel. l. 3ss. deauit. ct consensu tui. in verb. cum e probare dicit id quod agitur. Hoc enim est avectorem fieri. Sed hoc interest inter stipulationem,&auctoritatem tutoris quod in illa praecedit interrosatio, in hac verb, ic,auctoritate eam praecedere neceste non est.2. l. s. Deinde Coniensius potest etiam inter absentes per epistolam per nuncium interponi sed Auctoritas non nisi ap sente tutore praestatur sicut & stipulatio inter absentes fieri nequit. Est enim Auctoritas approbatio expiesta tutoris, quae interponitur perfecto eo, qui pupil lus eo praesente gessit, ut definit Cuia c. in '. C. t. de aucto praest ubi pe fecto negotio, intellige, dum perfluitur. Nam statim in ipso negotio tutor praesens auctor fieri debet post tempus vero vel per epistolam interposita auehoritas nihil agit. l. 0. oblig. g. D t.f. eauci tutor. 9., tuto a. Inst. eod.t. Deniq; Auctoritas tutorii pertinet ad obligandam personam pupilli, deinde etiam ad alienationem rerum ipsius, d. l. 9. Obligarist de At t. tui Aed consensus curatoris tantum pertinet ad alienationem rerum minoris, non vero etiam ad persona ejus obligandam in uia puberes possunt etiam sine curatoribus suis obli ri. l. io i. puberes. . deverb obliquamvis alienare bona itia nequeant sine illis. l. 3. C.de integrares. vim. Sed pupillus sine tutoris auctoritate, neq; se obligare, neque bona sua alienare potest. o. Tutor magis ad solennia δ civilia expedienda necessarius est, quam Curator; qui ad ea non susticit, icis.
curatorem .ss. de auct.tui. V .g, Adhereditatis aditionem requiritur tutor, non curator; LII. cum Q a. f. I si de Appcstat. I. Tutela magis est necessaria pupillis, quam
eura minoribus quod non ex eo solum perspicitur, quia pupilli inviti accipiunt
tutorem adolescentes curat Orςm non nisi volentes veruin etiam ex eo, quia si mater negligat tutorem petere liberi suis impuberibus punitur privatione suseesionis eorum .scd qucrna imo tini. In .S.C. Tert. sed si non petat Curatores libe ris ius puberibus, non ita punitur l. Ist qui petavi. tui ct cur ita. C. eod. t. l. 2.9 mater,ct f. quidsciuatores si ad S C. Tert. Facilius enim sibi consulere poterunt adole
stentes, utpote iam maturioris aetatis judicii, quam pupilli. a. Tutela finitur pubertate, si pupillus in sua tutelam pervenerit quod fit in foeminis anno duode
ei mo in maribus anno decimoqiuarto init.tit. I.quib. mod tui nitur,cti .i. C. quando iutor vel cur. esse desinat. sed cura in utroq; sezia eodem tempore finitur,videlicet an
no 1s Nam post hoc tempus Virilem, gorem compleri constat, ut loquitur Vlp. in .L3.1 si de Minorib. Is Dii seiunt etiam genere actionis Nam Tutor pupillo te netur actione Tutelae quae non nisi uita tutela competit, est generalis ad uni
. versia pupilli bona pertinen , ---iη pr 'l-8 quam ν.* H. O generaliter . de tui ctrat. distratem l. i8. cum tui. iussi est t g ult. t. de Attii tui. Sed curator tenetur minorictione Negotiorum gestorum,qussi saepe est specialis, is de uno tantum negotio,&perseverante etiam ossicio curae datur LI6.s cum adhuc j is de Tutelae orat dist .
Ratio quare durante tutela non possit pupillus cum tutore suo Tuteliae agere, red ditur ab Vlp. in d. l. 8. .ε. a D dum rara tutore ratiovem admini rationi ne sotiorum pupilli reposci, in qua adhuc perseveraret. Sed hic notandum Moribus no
stris: quorundam locorum statuti , imo etiam universali lege imperii, hoe u
177쪽
An L. XXIII ma ac Iti R. Irtatum esse. Coguntur enim Tutores quotannis rationes reddere administrationis suae, cautum est in Constitutione Imp. Aug.in comitiis permulgata anno q8.vide tur constitutioAugusti Electoris para mi. S reformatio Norical.33.c 39.Quod autem dixi ex tutela dari actionem Tutelae, non ita accipi volo, quasi excludam utilem negotiorum gestorum actionem : Nam de hae e cum illa concurrit, est iui. 2ς cum quadam. C. de adm.tur. iii l. . ta arb. tui qua de re infra plitra dicentur. Haec de cura Minorum,Furiosorum, Mente captorum Prodigorum, similium personarum, quomodo ea disterata Tutela. Est autem&alia curatio, bonorum de ventris Cujus differentiam a praesente cura explicat Hermogenianus l. 8 interss. de adm.tui. Et de hac specie est tit. f.decur. bonis dando devia dcl. 9. 3. his verbis dei.Σ2 . de reb. auctore .po sid. de curatore ventris est l. in . de vent, in possessionem mimundo, curat ejus. Breviter, Cur ator minoris, caeterarum perlonarum curatore bonis dato, i in eo differt, quod ille etsi primario datur bonis, tamen quodammodb, S saltem secundario,etiam personam complectitur ejus cui datus est iste in tantum curam agit bonorum quae deteriora sunt tura,ut distrahat, .l. .dea mans.tui. a. st cium curatoris minorum, caeterarum hujusmodi personarum consistit in administrando, sed alterius curatoris osticium, positum est in custodiendo, tendendo. . Curator minorum S caeterorum datur etiam invitus, potest compelli ad suseipiendam curationem : sed curator bonorum non constituitur invitus,sed tantum voluntarius,nisi ex magna necessitate. .2. . . quaer. Ol. .d cur. bomu danάρ. . Curator minori datur propter aetatis infirmitatem; caeteris propter morbum vel antini vel corporis. Sed iste curator datur propter debitoris absentiam, sive spontaneam si enecelsariam mem propter desectum haer dis item protera salienam dissolvendum t.rgue curibon .dand Si plures minori dati sintentatores, inter eos dividitur actio, perinde ut si pupillo plures fuerint 'itores, nee in in unum datur actio insolidum. io C de divid. tutela, sed si pluresbon tali sine ratores hi non pro portionibus,sed singuli in solidum conveniri os si plures.o l. s.f.d. t. Atq; haec evadenti causa praemissa sint.Post haec possunt: - , ἶφρ s. iii iii ixontractu tutelae&curae praestand ' cito Nam hi duo' ioad pr. essentem materiam ad paria ludicantur. ex hoc faestare debet pupillo vel adolescenti dolii in latam ac levem
ictoris, hoc est V soli piutelae vel negotiorum. Dixi autem I. t ut plurimum significare culpam e-
1 qui e Non enim hoc eam vim habet quasi i
178쪽
non sit praestandus dolus vel lata culpa Haec eni in excluduntur,miuia potius includuntur, dum culpa praestanda dicitur sed ea particula opponitur illis'. ex ossicio gesta sunt, id est recte δε ita, ut tutori neq; dolus,neq; lata, aut levis culpa implitari possit, quod satis demonstrat contextus ejusdem legis Tertio, probatur hoc etiam per t. i. in prssi tutela stratio/ubio distrahendu tibi Ulpianus ait, tutorem iudicio tutelae rationem reddere in omnibus. i. e. de omnibus, quae fecit, cum facere non deberet, item in his quae non fecit subaudi, eum facere deberet praestando dolum, culpam, S quantam in suis rebus diligentiam 4 biduo sunt notanda. i. Culpam aliam esse in committendo, alia mi omittendo. 1. Quod non simplieiter ICtus dicit tutorem praestare diligenitam, sed quantam in rebus uis diligentiam. Inter has autem duas formulas multum interest. Nam Qui absolute diligenti aps standam a stirmat,is hoc vult, debere eum etiam levissimam culpam praestare,quodeeite de tutore non recte dicitur illud autem rectissime elim non polles alva fide minorem diligentiam adhibere rebus pupillaribus quam propriis. Et hoc Vlpianus utili convenienter alias locis. Liarto probatur idem per l. 8 cum tutorss. de tute .ctration b. distrab. ubi ait Papinianus, pupillum habere actionem contra tutorem, si dolo vel culpa ejiis perperam sit abstentus, quominus se se immisceret haereditati paternae. Quod idem exemplum cines. l. . C. Arbitr. tut de alibi iii
Legibus saepe adfertur. Quinto probata per l. 7. tui.*.2. compet. . de s m. 'er ivlom. ubi Vlp. ait, tutorem teneri actione tutelae, si praedia non idonea comparaveri r
pupillo vel per sordes aut gratiam rive qtiod idem est sordide aut gratiose: Hisce verbis exprimitur doliis. Nam qui patitur se corrumpi muneribus, id quod est
per sordes quid facere, ut inlis iliis .f. I.de Iudic item apud Ciceronem, vel qui micitiae asscistioni hoc largitur, ut contra animi sententiam contraq; animi indicium quid faciat, is certe non potest dolo carere..ii g. l. l. II. vel per latam negligentiam. Addit autem Vlpianus, solam latam negligentiam tutores in hac parte praestare debere quasi tutor tantum delata culpa teneatur, non etiam de levi quae
sententia plurimis aliis Legibus manifeste repugnaret. Sed probe notandum,quod addit Clus in hac parte, i. e. in proposita facti specie quando se agitur de pecunia pupillari collocanda in comparationem praediorum, quae res ejusmodi est, ut in ea facile fallantur etiam prudentes, perit,ac diligentes patres comparantes nimirum saepe praedia minus idonea sive sterilia quae sperabant maxime idonea. huc isera futura Neq; reprehendedus est tutor, si pecunia pupilli comparet aliqua praedia, cuseia se non debere illam pecuniam domi otiosam aut sterilem retinere, multoque minus in suos usus convertere, sed vel hominibus idoneis credere, hoc est scenori ponere vel inemptionem possessionum cometaeie,arg. M. Cale usur.pup. cum mil. suo. Si igitur ludicio forte erraverit in eligenda conditione, h. e. si praedium sterile
pro idoneo emerit non debet nimis rigide cum ipso agi sed satis est si dolovi lataeulpa careat etiamsi forte levi culpq bnoxius argui postat: hoc enim ibo debet ipsi esse fraudi. Ex hac explicatione cum qua etiam conferri velim ea qua adfert Anti Deirio ad hanc legem. apparet, lictam . . . competet, posse referri ad exceptiones regula nostra nempe tutorem aliquando de dolo tantum , de lata neoli tentia tener eo videlicet casu, quo agitur de praedio minus idoneo comparato
179쪽
Eneeptio autem firmat regulam in casibus non exceptis, ut notat Decius, Cagnotus, de alii ad. .i. b.t. Huic simile exemplum exceptionis extat in l. r. C. Arbitrium tutela, ubi tutor dicitii r praestare debere pupillo damnum , quod ex sua cessatione accidaci Ica nomina paternorum debitorum, id est aes alienum, si non exegerit dolo aut lata culpa, seu manifesta negligentia atque ita non appellando fecerit,ex bonis nominibus mala. Quo casu etiam non tenetur tutor delevi culpa idque ideo,qui hic quoque facile laberetur quamvis diligens paterfamilias non nimium urgendo debitores, cum quibus ipse non conti axit, sed pater pupilli ut probabilis ei lepossit in tutore ignorantia onditionis,qua fuerunt debitores paterni. argum l. 9. Qui cum altio seupra b. tit. Satis ergo esse putavit mi erator si tutor circa hanc exactionem nominum vacaret dolori lata culpa etiamsi forte levi cui pa non careat. Et secundum hanc distinctionem d. l. r. accipienda quoque est .is. sii tutor. V. de adinimur. tur ubi Paulus ait, tutorem, si non convenerit debriores fa Osjnvenit, nempe in hereditate pupilli, ex contractu eum defuncto habito ac per hoc minus idonei esticiantur, conveniri. Si non eonvenerit intellige per dolum natam culpam non etiam per levem juxta d. l. 1. Aliud autem Iuris est; in
illis nominibus quae ipse tuto secit, nempe si ipse pecuniam pupilli mutuam dederit, de quo casu videatur l. 6. cum quantur. . de administrat tutorum, videatur etiam l. 2s.eod.tit Sexto probatur insuper regula nostra per LIO. Generaliter. 2LIs.
Turor. f. r. F. de Adminiser.tutor ubi tutor ob celi tionem tenetur: hoe est si non fecerit quod quivis idoneus pateriam facerer tuta si pecuniam pupillarem non collocarit foenori chim haberet tamen cui recte crederet, Nam si talem non habeat excusatur l. s. Cod de usuris pupillaribus item si detrectarit solutionem Venique si judicium, si stipulationem pro pupillo c. quae omnis cessatio aut ex dolo proficiscitur, aut ex lata aut levi culpa, tutori imputatur, si per eam pupillus damnum senserit. Septima probatio sumitur ecl. r. ne haerede diges. eadministrat tutor 1eontrario videlicet sensit, hoc modo. Ad tutorem non pertinet damnum, quod sine ipsius culpa accidit, si cautiones id est apochae soluti e ctigalis non sint inventae 1 c. Ergo damnum quod culpa ipsus tutoris accidit, ad ipsum pertinet Octavo probatur etiam per l. i. QVi plures. V. eod. tit ubi tuto res recte conveniri dicuntur exculpa, qui suspectos facere neglexerunt contutores suos, quod exemplum alibi sepe repetitur. Non o Aliud exemplum est, si
culpa vel fraude tutoris vel curatoris laesa sit ratio pupilli, causa, vel res ipsus ut iis .is.s liberti C. de administrat tutor cui simile est rescriptum in .ir Co . d. it. Mupis autem modis fieri potest, ut pupilli ratio, id est, conditio, causa, sive res la datur. Decimo Aliud exemplum est in Lit si nam causam. Cod. eod. iit. ubi tutor pupillo praestat indemni atem, qui vel non appellavit a sententia eontra pupillum latata bona causa vel appellavit quidem, sed non est prosecutus: p
oellationem sive non implevit solennia provocationis, ut loquitur Imperat Gor dianus in dict. I. H. Vndecimo Aliud exemplum est in l. 2I. pupillorum. C. eo . t.
ubi Tutores&Curatores praestant periculum rei amissae, si per eos neglecta esteotiditio donationum id est, si cum donatum esset pupillis sub conditione aliqua, iosi fuerunt impedimento quo minus illa conditio impleretur sives per ipsos
180쪽
steterit ut conditio deficeret, atq; ita donatio conditionali extingueretur. Utyo decim b Aliud exempthim nobilissimum est tui. rL. Lex qua tutore Cod. d. Vol Constantilaus Imp. sancit, tutor aicribendam elle fugam servorum, quorum vel negligentia sua di sibi utam esse passus est disciplinam vel quos male iactavit, nimia scilicet duritia atq; saevitia, vel inedia dc verberibus eos assiciens atqile ita ala ram illos quodammodo compellens. Decimo tertio: Aliud exemplum est in praetermistaec recusata defensione pupilli quam ob rem tutor de tanquam ill pectus removeri potest a tutela, omne detrimentum, quod pupillus ex recusatione de sensionis sustinuerit, resarcire cogitur l. ult. C. de adiim totor Decimo- quarto Aliud exemplum est in I. g. si de admini . tutor si tutor cellaveriti listractione earum rerum, quae tempore depereunt, sive quae servando servari non
polliant, ut loquitur Imp. Constantinus in . L 22. in . C. de A mist, . t tor. Decimoquin id Aliud exemplum est in omissione inventarii qua potest feri vel ex dolo, vel ex lata culpa, vel ex levi. Quae res ut intestigatur, sciendum est, debere thriores vel curatores quam primum fuerint constituti inventarium rerum omnium e instrumentorum pupillarium solenniter conficere, in praesentia publicarum personarum sive, ut laodie loqitimur, coram notario testibus. l. et q. tutores.C. de Admmi tr. iuror quod alio nomine repersonum appellatur, teste Vlpiano mi T. Di pr. g. de Administrat tutor.
Germani vocamus Siliabbu I3. Ratio est quia aliter non potest constare quantae sint vires patrimonii pupillaris, sive quantum in bonis habeat pupillus vel adolescens Deinde quia tutor curator rationes actus sui aliquando reddere, heli oua, sive tutelam, restituere debent. Ad rationes a. restitutionem tutelae, nece ita sarium Antecedens est Inventarium quod recte vocat Baldus caput reddendarum ratiotium. Huic enim standum est etiam contra tutorem, ut est in . ti L. C. Arbit . tutela. Adeo autem necessaria est confectio inventarii. I. ut nihil gerere oporteat
tutorem vel curatorem,antequam inventarium fecerit ut inquam, non audeat res
pupillares vel adulti aliter attingere, vel ullam tibi communionem ad eas virdica re nisi prius, inventario publice facto, secundum morem solitum res ei tradantur ut post Vlpian. in s. l. 7. in pr.ss de Admin. tui loquitur Iustinianus in . . C. Arbiti . . tutela. 1 ut negligens inventarii confectionem , possit removeri tanquam suspe.ctus. d. I . C.srἶ.tur.3. Vt contra ipsum jurari possit in litem id est ut pupillus pos sit, id quod sua interest, in infinitum sub taxatione tamen sive moderatione judi cis. aestimare. .l. .inprss. de Admimsir tui. Est enim tali tutorum dolo si non ve ro tamen praesumpto qui cum sciret, sive scire deberet, sibi incumbere neeessi talem inventarii conficiendi, tamen ossicium suum neglexit doli autem illi ux siue ver sve praesumpti haec est poena legitima, ut debeat admittere sive pati Iusjuran dum in litem contra sese. d.L7. in pr. O l. pen. C. de multem juravd. Sed hic notanda est insignis disserentia, inter tutorem ipsum. tutoris haeredem. Alio enim Iure est Tutor, alio Haeres tui oris. Tutor si non proseiat, id est exhibeat inventarium,& caetera instrumenta, potest, id est debet, jusjurandum in litem contra se ad
mittere Sed Heres ion aliter, quam si illa in haereditate reperta, dolo malo noni