장음표시 사용
211쪽
illa sola valet haec nulla est . Nam delicto tum turpis atque sexda communio est: Sc generaliter traditur, retum inhonestarum nullam eis societatem. I. 1 3 e l. 3 7. . pro socio. Proindeque ex furto vel alio maleficio quaesitum non oportet conferri in societatem dict. l. s. Cui iseqq. tribus facit huc L6.9. rei rurpis o Lar si
cti ir3. si agitii J. de Herb. Oblig. item Li . conditiones ct L s. lius vi. V. d. o. - it instit. Vbi quae contra bonos mores fiunt, ea ne facere quidem nos pota credendum est. Q uintd potest dividi Societas in eam, quaesit iusta&aequa de eam quae injusta&mi qua quod genus leoninon Iocietaton appellare selebat Cassius ut serte Aristone Vlpianus in L 19. nonfuerint.b. f. 1 prosocio. Atque haec hacte-Dus de Divisione&speciebus societatis dicta sint. Porro D EF potest Societas, Contractus consensu initio de rebus: peris conferendis ad usu uni participandum. Alii aliter definiunt, MCujacius iuparariti digesorum quatuor modis variat Et quinto etiam modo alit e delinit in paratit Codicis. Aliter quoque essen becius in paruit. diges. De consensu quod dixi, probatur pertit. Instit. Oblig. quae conse su. ct per La diges. d. o. o. item per L I9 qui ad minitur 9L37. plane. I s. a': onem. ,. H. societ . diges prosocio. Quod de rebitior operti addidi, alibi his verbis indi truci pecunia ct industria sive diligentia, Minterdum gratiactautoritas. l. 29. nonfuerint in princ. 23. i. f. pro socio. . de illa aue Insit desocietate. Haec enim duo in societatem deduci solent: vel conjunctim , qualiter ab utroque, vel ab omnibus sociis, vel divisim' inaequaliter ita scitari unus tant tim pecuniam conserat in medium, alier operam cindustriam, pecunii veri vel rei nihil, aut certe perpariarn, vel ut mus plus,alterminus contribuat. Nam nihil est necesse, ut socii aequis sint facultatibus, S a que divites: sed valet societas etiam inter eos contracta quorum dispares iunt cuitates cum plerunque pauperior opera suppleat , quantum sibi deest per comparationem patrimonii ut eleganter de vere scripsit Vlpianus I F. . . . o cis Oud pertinet illud Themistoclis apophthegma, qui dicebat, malle se ira Irs: ero assciscere, qui pec ma indigeret, quam pecuniam , quae viro potest quam
is pauper, tamen fidelis illa, diligens argument ὀ susteri tutor, ' δ.
in ο1tit. m. sere videmus divites ignavos, delicatos diluxu disi uentes, pau- meres autem gnavos&industrios ac diligentes quibus scit honesta paupeltas stimulos subdit, quibus excitentur ad artes, ut ait Theocr: tus, τMuα δοφαν
ά laiidabili quadam aemulatione ad opes comparandas hi ditit ut est apud Hesiodum lib. i. Dixi porro ad lucrum participandum.
Hic enim est finis societatis Malui autem lucri, quam quaesus vocabuli: in usur-
ire uia pud Ctos, qui maxim student proprietati verborum, latius patet lucri quam quae Q. Lucrum enim dicimus omne emolumentum,quod
T . Hii. Sed quaestu proprie est lacrum exemptione Venditione, dii ii Nonductione Ralia huiusmodi negotiat. one descendens argMm
212쪽
αί Ctim L na a Tna raram s. CO .rergentaria; cmaedii species nominantur ab Ulpiano in l. r. β. - Ο seq.gypso cis siunt aliae species negotiationiam variae, ut frumentaria, item vinaria, olearia, venalitiaria c. Sive denique quaestus intelligitur , qui ex opera alicujus descendit, teste Patulo in l. 8 qu si s. f. proso si x Interdum tamen etiam lucrum refertur tantum ad id, quod ex iaastu venit, ut est uia is sede saliciatur. f. prosolio, quod fit poti Scratione subject, mateliae,quam ex vi vocabuli de fateor alibi quo que hoc sibi btile discrimen negligi, V tirum nominari, qui proprie est lisae ius, ii in L 1.3. .cts . . proso io Sicut etiam vernacula nostra lingua tam lucrum quana quaestum uno vocabulo eaeprimit, ea un, quomodo Graeci κερI usurpant. Ideo autem in definitione Societatis nullam feci mentionem damni, lina sicut bo . na non intelliguntur, nisi quae superiunt, deducto aere alieno l. 30. I. . de T. S. Item, sicut fruetus, qui supersunt deduci is impensis, ita etiam hie lucrum vel da mnum prius deducere oportet, quam riationem lucri subducere, de iniri possimus Nam postea quod superest , id demum pro lucro habebitur , neque aliter intelli mi tur lucrum, qu1m omni deduc sto damno, di fac a compensatione, ut est in L o Mutius.F. prosocio. 9 in . quo tamen ita. Insitae societate. Taceo, quod obicro tantum cogitantiqui societatem contrahunt, luci causa coeunt Quod autem saepe accipitur damnum hoc fit potius X eventu ex rerum contingetitia, quam ex intentione intentione sociorum. His evidentiae causa de ipso contra ' u societatis ita praemisit , proximum est vi
dere, quid socius socio praestare debeat, ex natura hujus contiacius. Deinde, quae ex eo nascatur actio idenique de concurrentibus actionibus. Rscu L igitur haec est Contractiu societatis recipit dolumis culpam, sive Sotios interse doli culpam praestare oportet non etiam exacli nam diligentiam, reus x imam culpam : non damnafatalia,sive casu ortuitos. Probatur haec requia mulatis legibus non solum per hancn inani, sed etiam per . . de illo, et s. non ob eam rem cum 2.seqq. stem peri. Ir. t ditob. . utri ergo. θ*. t. damna S peri r sciussocio.J. prosocio. dc .sin. In i. res ii rate qui desumptus est ex .L r. Pro hatur quoque per t. s. g. vim iij dum. ver se ubi utriusi. st . commo . Ex quo o. co patet etiam ratio hujus juris, quia in hoc contractu utriusque utiliti tu i itur In talibus autem dolus culpa praestatur, ut Ope jam dictum est suprSignificat tamen Imperator in dict., In desocietat in verbis, quaestium I pravaluit anaen 6 c. inter veter Iurisconsultos fuisse hac ipsa de re contro Ver 'am, dum aliqui existimabant, socium de dolo tant ina data culpa teneri ei inde ut depositarius non etiam de culpa levi alii contra, non antlim de dolo, de lata, sed etiam de levi culpa,ipsum teneri contendebant 'uorum etiam sentet
Prioris sententiae auctores desectatores videntur hac ratione subnixi suisse esquia res communis est quasi nostra jam verbin rebus nostris c proprn sculnae
Permissis, cum in re sua unicuique liceat esse negligenti, ut est iis pol tu niti,
mandata C. Mandati. . Quia quilibet praesumitu non ignarus fui de e cum quo contrahat. proinde scivisse ejus desectust l. ib. Q his Do Cum suu quisanertem &ineptupro idoneo industrio elegeritae foetii
213쪽
sisumserit, e tamque approbaverit fibi hoc imputare de se conqueri debet: contentus est si belus dolo tantum commilia praestet, aut per latam culpam non autem poterit ab ipso postulare, ut ultra dolum aut latam culpam aliquid praestet. Sed ad primam rationem responderi potest tum quod res communis cum socio
non tu tota nostra regulam autem illam a d. l. 1 tam remandat.t. C. mandati loqui de iis rebus,quae omnino de totae in nostra: tum etiam in rebus nostris non semper neque omnem culpam esse excusatam imo plerumque etiam negligentiam reprehelὶ di argi erat. l. 20. G. maritiu.ss solut matrimon. Ad secundam rationem responsio est, negligentiam illam, quam commisit socius in re communi, nihilominus coerceri, de damnum pri eam datum corrigendum esse, de ab ipso prae-ctan dum actione pro socio. Pro altera vero sententia, quae etiam tanquam verior δ aequior, obtinuit, facit ratio ex . l. s. J. Commor paul , ante allegata Nam cum hic contractus spectet duir isque vel omnium sociorum utilitatem, aequum est unius negligentiam alteri vel caeteris non obesile nec tamen requiri majorem vel exactiorem curam vel diligentiam eta, quam suis rebus quis adhibet. Susticit talem diligentiam socium adhibere rebus communibus, qualem suis adhibere sole l. 72.ss. pro facio, sit r. In . . societ. Ex quo loco Ant. Contius obiectionem sumit talem S susscit socium adhibere talem diligentiam rebus communibus, qualem propriis adhibet ergo hic contractus tantum recipit dolum&latam culpam, sicci .depositum.
l. r. f. depos Et respondet, culpam quae in socio sit levis, in depositario esse latana.
Socius enim quamvis in eodem genere negligentiae versetur tamen minus peccare intelligitur, propterea quia rem administrat tanquam suam S propriam. Meum
enim est quod eum alio commune habeo, sive quod pro parte meum est Dep stario autem res deposita est tota aliena, in qua ulli Iuris habet. Si in iliter fere etiam Dia Bocerus respo: det ad hanc objectionem, . . n. is ubi ait, non polse quem videri dolose versari in rebus ad se pro parte pet tinentibus Se quod ii deposito sit lata culpa, hoc in societate culpam et se levem quia verba sint accipie, da se-
eundum subjectam materiam Alia objectio sumitur ex .ai. redes. g. non tantum. Ff .ercisc. Vbi ait Paulus,cohaeredem dc collegatarium praestare non tantum do
lum sed etiam culpam eiusque hane addit rationem , quoniam cum haerede notaeon trahimus, sed in eum incidimus. Hinc a contrario sensu videtur colligi polle. Ereto in contractu societatis, ubi non res, sed voluntas consensus aliquos con iunxit dolus tantum praestari debet. Sed Res p. est argum a contrario sensu non procedere, quoties sententia quae per id colligitur, aliis legibus Iuri aequitati :adversatur ut docet Nic. Everti in Top. in loco a contrar sensu de plures alii aucto res eo iose alle stati ab Ant. Deiri ait transigere n. 7a.C.d. transact. Iam verbiae essententia, quod in societate dolus tantum praestari debeat, manifeste repugnat aliis locis, ut supra aliquot legibus ostendimus Ouaeritur An socius, qui in quibusdam nego tris negligenter versia tu da innum eulpa dedit societati, contra eandem in aliis rebus sua industria au melioravit, volens uti compensatione lucri cum damno, audiendus sit 3
214쪽
H3 CuNRADI RIT TERs Mus II N . recte negant quia ad augendam: meliorandam societatem obligatus sui socii. deterioranda vero eavere debebat neque tam est laudi dandum, facere om-cium suam, quam est reprehendenda ejusdem neglectio. Nec obstat, quod ex Terentio obiici possiet pro ratione dubitandi multa ex quo fuerint commoda ejus incommoda aequ&mestferre. Nam ut maxime alibi sorte in vita communi hoc valet tamen in societae lociim habere non debet ob rationem decidendi modo indicatam. Atque haec de speciebus seu gradibus culpae, quae inter socios praestanda est.
Observanda est autem Exceptio quam de Ant.Detrio notavit Nempe,Aliquando tamen etiam levissimam culpam praestandam esse. Id accidit quando socius in rebus suis summam diligentiam adhibere solet, Tunc enim non potest sine suspicione fraudi minorem adhibere diligentiam rebus communibus L. quod Nerva. 32. . Depositi. De eas fortuito seu damnis satalibus in socios regulariter non praestandis, expressiimes in I. cum duob 42 9. 3.ss. prosoc ubi dii adferuntur exempla, nempe laeendi d. latrocinii,ied stultima casibus fortuitis separatur quia furtum non
esset factum, si custodiam quam debuit socius praestitiiset diligenti enim patris
milias furtum non fit. Cum autem casus fortuitos nominamus ea damna intelligi volumus quae imprudentibus accidunt , ut ait d. l. a. sive quae nulla ope lium ana,
nulla ii gentia vel in dii stria potiunt praevideri, vel etiam praevis averti aut decli nata di praecaveri: Ratio jam pe indicata est stupra, quia crini hie nihil sit quod imputari possit cuiquam, nihil etiam quoquam praestari debet in ullo bonae fidei
judicio. Exceptio desumi potest ex s. l. g. damna. 'osc. in verb. si nihil dolo aut culpa ac fuerae usoc. Nam hinc contrario sensu ita recte colligimus sit et: id acciderit da iani dolo aut culpa socii id certes' stare debet socius socio. ibi cit'. qt od 1 ip 'iroque non seni et admonui, etiam casus fortuitos praestaniado i ii iii diciis boliae fidei, quoties culpa eos praecesserit multoque matris, si doli, suci inti ocii rati quamquam hic non tam casus sortititus praestari videtur,
quam ipsa culpavet ibius casum praecedens puniri .
Sequitur ut de ACTIONIBus explicem Us,quae ex contraci usocietatis nascuntur
competunt. Praecipua igitur actio est de ea quae appellatur Prosocio : quae daturno' ab uno latet directa, ab altero autem contraria, sed ab utraque parte directa ut express imes ing. ex quibus am In sit de parn tem tittg. Ratione in redditici jacitis ius arat D. C. Quia sociorum omni labia conditi est, nec alius alii an tistat: sive nussius est potior conditio quam aliorum , ut an clari debeat directa 1eu principsius actio, alteri vel Qxteris contrarium judiciu o Eandem rationem ind: cava Bariolus in l. . d. d. bl o ct cta l. 7. Curatotis Cod. d. ne i rest&Oldendorpius classi A. a. . at apud quem plura videri pollunt de iis rebus duae in judicrum societatis veniunt, Multa enim continet qua omnia perse aut nori est nostri instituti. V
Effectus autem hi j iis actionis inter caetera non est contemnenduς. quod proso
215쪽
'AD L. XXIII. D Rrc. Iun 89fam. os ex quibusdam Ins epini tem ing. Quo pertinet quod ait Cici pro S. Eo- scio Amerino : Rectynia ores nostra eum qui socium Uedisset , in virorum bonorum numero, non putarant haberi oportere: 'aut , ante in rebus minorib sociumfallere turpi simum est, negi in uria, ct c. ubi eleganter de copiose hujus rei rationem explicat. Similis locus est apud eundem in orat pro O Rosc. Si qua uni privata Iudicia summa existimationiso pene dicam capitis, tricta sisit Fiducia , tutela, societatu: Eque enim per dissumo nefarium Il demstangere, quae continet vitam pupillum raudare, q ei in tutelam pervenit, sociumsallere, qui se in negotio conjunxit, c. illud quoque notandum est, Actionem pro socio ex illarum esse numero,ex
quibus quis non insolidum, sed in id quod facere potest, condemnatur l. 63. x xume t. in princip. 6 f. i. r. σ3 esse . prosocio sunt praeterea. 9 sed si quis. Instit. de Actionib. Li 6 sunt vers qui. 2 Lar se hoc ita.*. g. dere judic quod tamen beneficium amittit tanquam uulignus, qui inficiatus fuerit se socium esse. 67. unus.f. n. diges pro socio. facit huc L . . t . Ohodci meo qui in aliten. Est enim haec una ex
mendacii poenis Nitiae mustae sunt in Iure, ut monui Maasia partit. 6ti. L Sed qti: ricii hic, An bene seiuniistud sive exceptio quatenus quis facereis teli coiripetat etiam socio ul: Ais rei, an intro tantum univei torum bonorun t ac de re tuo leges in speciem nugnantes. Nam d. l. 'O me,t iup . tribuit liOctbciis,.etiali si noli universo turn doliorum , sed urius rei ex autem 5.β dere judic ait, socium omnium bri AD: hic acci : e duin elle S tamen utraque lex eundem habet ait 'tore L. Vipia una Accultius quoque hanc antinomiam vidit, sicut fere omnes
alias in toto corpore Iuris, diligentissime observavit. Respondet autem ex Ioantiis
sententia in . . l. i6. subaudienda melle particulam, maxi=;ie, ut ita non excludatur
unius rei socius Addit etiam alias aliorum solutiones nempe in .Li6 legendium eis 1 terr ,gative. responsionem petendam ille ex A. 68. item in .i 63 unius rei socios intelligendos esse non rei particia laris, sed aliculus negociationis, quae tanquam universitas quaedam iri, se multas res singulares complectatur. Verun- tamen ira prima solutione magis acquiescit . Ex eadem d. Lic obiter notari debet et an aecismus, Lucretio quoq; aliis bonis auctoribus usurpatus, in verbis occum omnium bonorum accipiendum est Similia exempla multa in Pandecta rum lactione occurrunt maxime in scriptura Florentina. Nam in vulgatis libris Diuia ue sunt corrupta ex ignoratione huius elegantiae quam de Ant.Augustinus
observavit, in libris emendat onum Quaerit idem Acursus in . Lis ad verbum
fiaternitatis An quemadmodum socii tantam quatenus facere possunt condeamantur cita saties consortes, id est, qui commune es indivisum patrimonium habent, ut definiunturini cum uob Iz f prosoc. d ad divisionem j is provo- ij similitet sint condemnadi non in solidum, sed in quantum facere politant T recte cum Arone negat, hoc beneficium adfratres pertinere monstrata ratio ne diversitatis inter fratre dc secino Nam in hos ex conventione rem esse com
nem inter illos autem non ex conventione, sed incidenter id est, quia sine
i ex re ipsa in contumonem inciderint. Nec obstat, quod societas dicitur
216쪽
asio CuNRAD Rir TZRs Hus. COMMINT. sipediem quandam fraternitatis in se continere dict.l. 63. Respondendum est eRim, lio metaphorice tantum dici, non proprie sensius autem tropicus de allegoricus non est argumentativus, ut vulgo quoque recte dicitur ex scholasticorun Doc nim disciplina. Porro cum hac primaria actione pro socio aliae quoque Acci I ONE CON- cui T, de quibus deinceps, sed breviter, explicabo. Prima igitur concurrens actio est Commisi dii id do. Ea tune datur, quando socius post distractam societatem ea autem fere decem modis potest distrahi, ut docet Oidendorpius coss. 6.ac .ri .e l. q. 3. l. ecl. s.f. in cum duob eqq. . pro c. aliquid ii rem communem impenderit, ut hoc reciperet,vel ire commmies manserint indivis post distractam societatem ut dividantur. Ite diligenter notandae sunt disterentiae inter actionem locietatis,&actionem communi dividundo. cimiim, pro socio actio est mere peisoaralis i. e. tantum praestationes continet personales sed communi dividundo actio est mixta, id est, partim maena, partim in personam. . u. dam inst. deact. l. i. g. com. Avid. In rem quidem est, quatenus in eam venit ipsius rei communis divisio in personam, quatenus praestationes personales, videlicet damnorum in re communi datorum, vel impensarum in eandem sectarum, tempore se durantis conam timonis, non verbante eam l. . 3. 3. cui. g. comman. mes
iraque haec complectitur etiam Vlpianus in M. eod. t. diras'. Iusti manus in tit. In eos i u . . Disterunt, quod pro socio actio tantum est ex contractu. l. v. ius .d prolocio sed communi dividundo tam datur ex quasi contractu quam ex vero . . Differunt, quod pro socio non admittit adjudicationem. d. l. si actum l .pro socio sed in actione communi dividundo ut etiam in caeteras mixt iudiei videlicet famili erciscundae,&finium regundorum adiudicationibus pii, est sine quibus ep res expediri nota potest ut eleganter explicat in p. inu. tit se inc
vice ver a pro socio actio habet etiam rationem nominu in id si
ni,nempe tu illa in comm me conserantur: sed communi dividundo ac hon habet rationem nominum Cur ita Ratio est iij. 7. Qiua scilic nomina sive debita ipso Iure jam sunt divisae Lege si tu aiae Non igitur desinierant amplius divisionem hominis vel iudiei r
famosa, ut supra dictum sed, im uni diuidundo dum ham
Quam enim hoc lectum est in hoe judiei noti si a tui, '
Et in his quidem capitibus distarunt duae istaeachione ii Ao-- hent commune, in quo conveniunt: quod hoi h
217쪽
cupetent eliqlli manere ac persistere in ocietate communione. Nemo enim cogitur perpetu Oilare incommunione vel in icietate, nemo invitus detineri compellitur, ut est ii l. n. comm divid. ac ne tum quidem, etiamsi convenerit, ne emnino fiat divisio, sive ut nunqualm dividatur. Huiusmodi enim pactum nullas habet vires. l. 4. In hoc judiciam. . . s conveniat. . commvn divid. Sed quaeret quispiam, quomodo aut cur tale pactum nullas vires habet Respond. Quia contra naturam est communionis, de contra utilitatem publicam tranquillitatem ille civitam concordiam. Cum enim materia societatis de communionis excitare soleat discordias, lispe enim inter propinquos, sit praeter quotidianam experien tiam testatur etram Papinianus in L 77. cum pater. .dulci mis.ss de leg. a. lau-lusini 26. In re omniuni. g. deseri . ned urb. idque propter naturalem facilitatem hominum ad dissentiendum. l. I. g. 6. . de recept arb. Praeterea cum rerum communio hoc quoque sere habeat incommodi, quod communia negligentius curaritur quam propria, teste Aristotele lib. 2. olit. Cui consentiunt Impi'. in . a. C. ualido 2 quibus quart. 'trs ex bou. scur deb. lib. o. Idcirco prudentes Legislatores ut haec mala averterent a Repubi bene constituta voluerunt, rejectis huiusmodi pactionibus, astrictoriis liberam cuilibet relinqui facultatem recedendi i communione,&ad divisionem provocandi, quoties vel ob discordias praesentes vel faturas, vel ob neglige tu iam sociorum, non amplius placeret in om
Atque haec de prima concurrente actione, videlicet communi dividundo de quo concursu notanda est etiam extricesima octava, . pro socio, ubi dicitur altera actione alteram tot tr. Cuius Iuris ratio est quia eum utraque actio, iros odio de communi dividui do sit rei persecutori, bonae fidei non debet qui si nair eandemque rem plus quam semel consequi. Neque enim bona fides patitur, , ut bis idem exigatu
Secundo concurrit ediam cum actione tiro loci actioorti nempe si socius furtum rei communis fecerit. l. s. Rei communis l. II. Merito. g. pro octo. l. s.s socius.F. esuri. Ex quibus legibus inter se comparatis haec notanda est limitatio furti inionem ita demum dari, dummodo socius rem communem amoverit persallaciam dolo males vel celandi lucrandique animo eam contrectarit, invito socio. Nam hoc requiritur ad substantiam furti ut apparet ex definitione ejus inlae prima par rapho nati, C suae furtis, β. i. Distitat de obligationibus diua ex delict. n. untur. In dubio autem dolus non praesumitur, sed ex indiciis perspi cui probat idus est. C. C. de ol. mal, igL Iino plerun qae credendum est eum qui partis est dominus, iure potio suo re uti, quam furti consilium inire vo ki ille. d. L si Merit.. . prosocio facit huc l. q. C. de rim expilat heredit. Iure ai: teni suo utens, nemini facit injuriam neque furtum. Hic notandum est, altera actione alteram non tolli dict. l. I, ommunis. . prosocio id est, potest socius,
qui pro socio egit, nihilominus etiam adhuc furti agere, ad poenam scilicet dupli vel qua diu pli contra, qui egit fili ti,adhuc potest agere pro socio non obstantate libi conceptione rei judicatae mam nihil commune habent istae actiones,qua..
218쪽
191 CuNRADI RiΥΤ Ens Hus M MAE, T. ruin altera datur ex contractu, altera ex delicho alterarem, altera poenam per c
qui tur: sive una est rei persecutoria, altera est poenalis. . Ex maleficiis vers poenam tantum 2, se furti Institui. Actionib. Imo ne poenales quidem actiones de eadem pecunia concurrentes alia aliam consumit L penultss de oblig. actionib. l. 2.1. de priv. et *. n. Iustit. qint i π.pa er. ec dicatur. Tertio Concurrit etiam cum actione pro ocio udicium publicum Legis Fabiae de plagiariis. l. si. 3. I. D. '' socio.
Quarto, Concurrit etiam Condictiofurtiva. l. ed ex causa.J pro societ ubi notanda est insignis differentia ejus ab actione surti. Nam furti actione usus,po- teli nihilominus ut etiam actione pro socio sedeon dici ionem furtivani qui proposuit, non potest agere pro socio, nisi pluris intersit ipsius Ratio diverstatis est, quia condictio furtiva, aeque est res perlecutoria, atque actio pro socio furtiviu-tem est, aenalis.
Quinto, cum actione pro socio concurrit etiam Legis quiliae actio nempes eius damnum dederit in re communi: v. g. Servum communem negotiationi praepositum vulnerando, vel occidendo leg. 7. sed i ex calfa. . . . pro socio, cum iribus d.seqq. Sed hic quoque suum consecutus peractionem pro socio, excluditur ab actione legis Aquiliae de damno in quo etiam differt actio L. Aquiliae furti actiones quae ad poenam antaxat respicit: cum actio Legis Aquiliae resipietat ad rei persecutionem sicut de pro socio Lyosed actione . pro socio. Hoc tamen interest,inter Legis Aquili e&pro socio actionem, quod illa est ex deli Cho, haec exeontractu item quod illa est mixta, id est, partim rem persequitur, partim poenam continet ut docet Imperator Ex male ciA vers.sedo legis quiria. Insi. de actioni, sed pro socio tantum est rei persecutoria. Sexta coneurrens actio est vendito ut in casu 69. O societist prosocio. ubi socius ad emendum ad Ccitus, si non praestiterit quod promisit, nempe epulas nundinales, aut si mile quid potest: pro socio, ex vendito actione conveniri. Septimo Interdum dubitatur utrum actio pro socio competat, an prae cripturi bii. Hic adhibenda est distinctio Ulpiani tui. .si margarita.dignempe tunc demum dari pro socio actionem , si res aestimata certa lege vendenda data sit, animo coiitrahendα societatis sin minus, tu ac praescriptis verbis a rendum est. V Octavo Etiam quaeri solet aliqtrando, cum sic. interposita est stipulatio,utrum actio exstipulatu, an vero pro socio an utraque simul detur. Hic utemur distinctione tradita in L is q--socist cum V. seq. item Lot duo .st .prosocio. Nono Ad hunc locum de concursu actionum, sive de assinibus remediis
inent etiam cautiones silvestis attones, quae interdum inter socios interponen
219쪽
DE RERUM COMMUNIONE. Ic it societas est communio rerum voluntaria ex praecedente tractatu, ex consensu ortari te rerum communio est societas necessaria, L Diei deliter nata. me illa diximus praemi de hac restat ut aga- irvis sub capit atque ita conc idamus catalogum Contractuum Quasi contractuum ab Vlpiano hie propositum. Erit autem lite explicatio tanto facilior brevior, quant , plura jam antea de rerum communione, id est de hoc
Quasi- contractu attigimus, in comparatione ejus cum vero sontractu societatis, quam paulo aiate in is tuebamus. Videantur etiam ii adita aliquos. g. Idem oris Insu de obligat. quae quasi ex contrael. In summa, si duobus vel p iribus eadem res sit legata, vel donata inter vivos aut mortis cauia si per fidei commissum relicta restituta item, si duo pluresve coheredes vel testamento instituti, vel a lege alicui ab intestato sint dati hi omnes sibi invicem ex isto quali contractu rerum communionis obligantur. Ex vero contractu obligati non pol- sunt dici quia nihil inter se contraxerunt: Nulliis enim verus ac proprius contractus esse potest, ubi deest consensus. Neq; consensus tales coniunxit, sed res ut ait Pauliis Res, id est, eventus sive casus quia ita contigit forte fortuna. Non possunt etiam tales dici ex maleficio obligati esse. Qiud enim deliquit, quem alius vobiit esse alterius, vel etiam plurium aliorum, collegatarium condonataruim, id est, socium donationis confidei commissiarium' vel coheredemo Tantum certe abest, ut talis aliquis delinquere cogitaverit, Volo enim caruit ut nequidem de contrahendo ullam susceperit cogitationem Consentu enim destituitur quoad hanc quidem rem de qua agitur. Placet autem quod admonuit Ant. Delag .i . ad hanc legem no stram, quamvis non possimus dicere, aliquem sibi elegisse orincipaliter&direct d coheredem vel collegatarium , vel caeterorum aliquem: amen verum esse,quod saltem per consequentiam cenieatur societatem his, sive communionem cum ipso, approbait., hoc ipso videlicet,quod legatum vel fidei
ominis' uni uel donationem vel hereditatem,libi cum alio,vel aliis, comi in eni
e taueri. cum possetissa tepudiare meminisse quippe poterat illius Terei1 ian , quod in proverbium abiit, aut haec cum iEu habenda Mu, aut illa cum Coetiit iam inter quos&ex quibus causis existere Ola a rerum communio : id amus quid in hoc casu Quasi contractu ex natura elus praestari soleat
ta autem subdolo, u semper in contractibus, comprehenditur.)Probatur hie
i. 'ei ἰώ, ubi manifeste rerum communio illis annumeratur
220쪽
29 Cti N AD RIT TER suus. no MM NT. contractibus,qui recipitini dolum d culpam, non etiam diligentiam, h. e. levi sibmam culpam. Eadem regula aliis verbis ita concipitur: In Iudicio Communi dividundo veniunt doluso culpa ajunt Impi'. in I. pem C. commvn divid. Item in judicium militae erct s. veniunt omnia , quae quis in hereditate intellige communicum alio vel altis, dolo an culpa iecorit, ut ait Vlpianus in I. ct puto . r. sed si dolo vel culpa sis fam ercisc. Rursiim aliis verbis eodem sensu: Non tanti Molani,sedo culpati; col eres in re hereditaria praestare debet ut inquit Paulus in l. 2f. heredes. g. non tantam. 16. s.fam ercisc. poteram idem paucioribus verbis dicere: quaecunque diciasu ut desocietate, quoad dolio culpae praestationein, eadem omnia etiam in rerum communione valent. Ratio curis a praestanda sint in hoc' contractu, est eadem quae in societate nempe, quia utriusque utilitas hic vertitur argum . . . f.2. vers. sed ubi utriusique. . commod.iti. Non minus enim utile est uni, quam
alteri, vel Cetteris coheredibus, aut collegatariis, rem ipsis communiter elle donatam, vel per legatum aut fidei commilium, aut heredis institutionem reliciam,
vel per successionem legitimam ab intestato delatam,t acquisitam Aliena igitur&impertinens mihi videtur ratio regulae anos tu,quae adfertur Ind. l. 2 p. g. non
tum.1 ami ercisse quoniam cum coherede non contrahamus, sed in eum incida mus quod nihil aliud est dicere quam, hic non est verus S proprius, Ged quasi contractus. Sed hinc non esiacitur necessario,quod coheres coheredi prastare debeat dolum&culpam, i hanc vel illam speciem culpae, hunc vel illum gradum. Exemplum culpae in re communi pretestanda extat elegans in l. 2 O si is cur quo V. comm. divid. Erat mihi tecum fundus communis puta ex titulo donationis vel legati vel fidei commissi, vel successionis universalis testamentariae, sive legitimae ab intestat , sive Iure civili, sive Iure praetorio nihil enim interest quoad hanc rem, unde dc quomodo fundum nacti simus tu dilectu per bellum indiecto, ut di citur in fum qiu ilium. g. de re milit de dilectum non respondisti , nempe ideo, ut detrectares munus militi es quod olim gravissimum erat delictum , ut docet Arius Menander in . l. . . Io. grarius. U. de re milli. Iusto Lipsius le milit. Rom. Habeatur enim detrectator militiae non alio loco, quam proditor libertatis ideoque in servitutem redigebatur poenae causa. Erat etiam alia poena, videlicet, ut motu Itidicis villa ejus vel domus eruatur, item ut arbusta suce derentur,&e quod docet nos Pomponius in asseg Lao .ss communi dividundo. qtuam: tu taculpa tua occasionem praebuisti huic damno in re communi nobis dato, uum est, ut omne detrimentum mihi praestes communi dividundo judicio. Obiter etiam ex eadem'. ac notandum est, olim domos etiam dirui solere poenae causa
quod nostris temporibus in quibusdam regionibus usurpatur qua de re dixi
1n notis ad Guntherum libro octavo. Videatur etiam Duarenus libro primo dis utar. capite quarto.
Sed obstare videtur regula nostrae dicta lex is . . non tantum . . mil. γciscund.ubi dicitur coheredem non debere praestare diligentiam, qualem dilidens paterfamilias praestat Significat ergb Paulus, si coheres praestat latam culpam Aedolum delevi ipsum non teneri. Respoud illis verbis non significari vel exelua