장음표시 사용
261쪽
liceret impetrare ne secum ageretur, nulla veniae ratio esset quod filiumanum crudelitati proximum ellet. l. 6. Dui. .3.pactusve . d. t. Nec obstant d. l. I. s. qus sum. v. l. . scillim. Nam ibi pactus intelligi debet is, qui pretio, hoc est, aliquo dato Vel retento, id egit, . e. qui transegit de tali quopiam delicto. Sic enim ipse Vlpian. interpretabatur nobis Edicti praetoris verba. d.l.6.j.3.pactusve Et hoc Deurio quoque admonuit lui, cap. o. ubi abr. pragm.itica interpretatio ubi 'oci cte addit, Si ex contractu veniat actio, quocunque modo quis paciscatur ne secumagatur, sive grvis,sive dato pretio,id est pacto proprie dicto, sive trans actione,eum
emigere infamiae notata, licet damnatus non effugeret. l. m. mactionibus . d. t. Vbi
rationem di Terentiae Paullis hanc addit, quoniam ex his caussis non tam turpis est pactio, quam superioribus. Cur ita Ratio rationis est: Quia delicti&dolii pitim nomen est abominabile S probrosum, argum l. ad T. S. Non ita con- tr.actus vel quasi contractus, qui per se liciti fere jurisgentium sunt: quamvis interdum illicita aliqua, ut doli fraudesque, etiam ipsis intercurrant. Atqui itia etiam isti legis nostrae parti, quae Pacta de dolo non praestando reprobat, fatisfacti lan esse arbitror.
CAPUT XVIII. DE CASIBUS FOLI VITIS.REliquum est, ultimum legis nostrae caput quod est de casibus fortuitis iiive
damnis talibus, seu iis, quae vi maiore accidunt, nullaque diligentia humana prospici, praecaveri, vel averti possunt. De his idcirco nobis hoc loco brevictatuue facilior erit tractatio quod jam nonnulla praemiierianus supra, cum videntialia i ii iis legis proponerem usu ubi dixi, tum devocabulo, seu variis appetilationibus casuum fortuitorum thim de re ipsa quid , qtiam, sint castis fortuiti&unde existant tum de variis speciebus .exemplis casuum fortuitorum qu et hinc inde perleges sunt dispersa Haec nihil necelle est nunc repetere, nova a iuua doctrina institu Illud tantii in superesse videtur, ut dicamur, quod nam sit in casuum fortui. torum Quadere haec traditur regula Quae fortuitu obmscuri n. e accidunt, si damna Dialia qu. nulla diligentia humana praerideri, nulla vi praecaveri potuerunt,
riis bii, legibus. Ratio est Primum quidem;
262쪽
quia unaquaeque res domino suo perit, ipsiusque periculo est. l. 9, pignus Cod. cpignorat. actione, aequξigini ripsi erat peritura, etiamsi in contra fium v. g. Ommodati, Locati, pignoris, depositi, precarii, vel alium similem dedacta non sui Dset. Deinde quia impossibilium nulla est obligatio, ut ait Celsus l. i81. mpossibilium in t. de faciti. 31. veri in ei L eod. titulo. Iam vero impossibile est homini, .casus fatales vel prospicere,vel avertere,atque evitare. l. r. . . ct ille quidem. crsi vero.j. de Obl.ctoi t. ct . itemis cui. Tersse propter ua operii vim In it coib. Diiod. recontrah o uig. d. l. a. . 7.si eo tempore D. eo mini irat. rer ad civit pertinent. Ums milibus legibus, quas supra nater Evidentialia huius legis recensui: Ex quo apparet, quam iniquum futurum siet, velle quempiam obtig. ire ad eius modi casu im praestationem. Nee obstat, si quis dicat, pacto tamen estici posse, ut casus fortuiti praest entur tale enim pactum valere, paulo post demonstrabo. Respondendum enim ex hujusmodi pacto non obligari aliquem ad impossibile, hoc est,ad id, , ut casus fortuitos vel provideat, vel praecaveat: id quod facere nemo potest, sive id pacto promiserit, sive non promiserit. sed ad hoc, ut sufferat a stimationem damnorum ita contingentium. Hoc alitem non est impossibile, imo in potestate est promittentis, chim pollet non promittere, nec paciscendo se ita oblig re. In eandem sententiam etiam P. Peckius aliis verbis respondet, ut refert ipsus discipulus M.Ant. Deirio in n. .an ad h. L. Non frustra vero addidi in regula haec verba Ex natura contractas. Nam pacto conveniri potest, inter contrahentes, ut etiam casus fortuiti praestentili , d. l. c. quaesortu tu ina ei b. nisi inter contrahentes placuerit Cod de pignorat. a lista . o dict. l. i. vers sed ut cum his Cod de commodat d l. i. in verbis, si non alia gesial ter convenit Cod. depositi. Cum similibus Atque haec una est exceptio a regula nostra eujus exceptionis haec est ratio, quia pactum dedit legem contractu i ,
quia sibi imputare debet qui praestationem casuum fortuitorum in se suscepit,atque ita durius se obligavit, ques alias regii lariter teneretur. Quod itaque semel ei placuit, hoc non potest amplius displicere.. c. quod semel de R. I. ut de ara'. l. s.
scut C. de Obl.cto Sed circa hanc primam exceptionem illud jam olim quaesitum esse video
an paci umquo inter contrahentes convenit, de Casibus fortuitis praestandis, de beat nominatim singulos casus exprimere an vero sustaciat, in genere sive universe omnes complecti Prior sententia placuit Iohanni veteri glossatori Posterior Martino&Agoni quam&Marc. Anton Detrio his cap o. in pragmatica interpretatione praesertim veriorem valere inquam tale pactum generale suscipio in me omne periculum castis fortuitis interposito eiusmodi pacto, omnem omnino fortuitum casium praestandum elle, quantum libet etiamsi sit insolitus .iragum. L 78. ullas. D. de contrab. empti. Accedit, quod nusquam vel iuri consulti vel Imperatores, in suis legibus hujus pacti mentionem facientes, requirunt, ut specialis aliqua enumeratio fiat casuum Ortuitorum ut patet ecl. . Iurissentimus. item quupactus. digestis depac . cexl. 9. Aristoni digestis Mandati. Nee
obstat, aut pro Iohannis selitentia quidquam facii, I. ρ . depositi in rei b. si nou
263쪽
AD L. XXIII. DE RE O. Iun. a Zaliuallecialiter convenis Nam Imperator ibi non requirit specialem en Emerationem casuum fortuitorum sed hoc tantum vult, opus est e pacto quo a communi regula recedatur, sit casus fortuiti in judicio bonae fidei praestari debent. Se- uado nihil etiam juvat sententiam Iohannis . . q. quaesitam Ii digestis. qui cautionibus c. in verbi,sedo ego puto convention G iam ita valere, se pectat
ter o c. Nain ubi non agitur de praestatione casuum fortuitorum in contractibus, neque quaeritur, an generalis promissio susticiat, an vero specialis eorundem enumeratio requiratur: ed tu aestio in ea lege est, de generali renunciatione exceptionum ob casus fortuitos in ludiciis iue hanc negat Attilicinus valere quem&Vlpianus sequitur, requitens pecialem expressionem causarum. Nec recte hoc casu argumentum diicitur, judiciis ad contractus neque stipulationibus judicialibi. vel praetoriis ad stipulationes conventionales, sive ad pacta conventa inter quae quantum sit discrimen, explicat hic Antonius Detrio. Illud tamen non improbo quod Antonius Contius exta L . 3 qu itum colligit, pactum de casu fortuito praestando, non debere captiosum esse, nec ita conceptum, ut generalit te sua insidiosum ei evideatur. Nam&alia 2 bonae fidei contractibus, omnis dolus, captio, machinatio, de circumventio qu in longissime abesse atque exulare debent ut notatur cum alibi, tum ad I eleganteriges de dolo malo. Ter- tib denique nihil ad rem facit, . H. Ddemus Cod. ad SCtum Velle anuni, ubi gener lis reminciatio SCt Vellejani facta a muliere restringitur ad contractum super quo interponitur. Quid enim hoc ad generalem promissionem de casibus fortuitis praestandis it ita plane a separatis. qua nihil commune inter se habent, hic fiat illatio contra l. it. si e calumn. Pollet etiam pro sententia Iohannis adferrDllud Vlpiani: aqua notabiliter uni, nisi eciatmrnotentur, videntur qua neglecta.
i. is item apud beonem. I. 26 edictam. D. e injur ex quo estici, videbatur, etiam hic necellariam elle specialem enumerationem castum fortuitorum: non numeratos, non venis e prastandos,ex generali promissione. Sed Vlpiani illa regula potius pertinet ad munus interpretis cujus est singula sub aliquo genere latentia enuclear de involuta evolvere quo plenius ab auditore lectoreve telligantur ac pernoscantur, neque negligantur, quasi per praeteritionem nequaquam vero di Iurisconsultas enervare voluit vim generalium promissionum , vel renunciationum,&similium. Quem illius loci verum natellectum probe notandum puto. Aliooum de reneralibus promissionibus, conventionibus, stipulationibus,pactis, remissionibu , renunciationibus, hypothecis donationibus, imilibus valere
debet redula tralatilia , ut omne dicit, nihil excludit: cgcnerat enumeratio generalitor e exaudienda, at e intelligenda. Illud hic minime pra termittendum ut ,
Qui aliquot fortuitos casus enumeraverit specialiter, eum de aliis non expressis non cinerici Idque ex alia vulgata regula Aliquoi lim inclusio, caeterorum Ius em
o i u es clissio. Quamvis aliud essetdicendum, si quil,sdam casibus enumer i poste subiecta fuisset generalis clausula omnes alios universim comprehen- sude dii superior alia quaestio, eaque potissimum ad verborum significa
264쪽
Σ; CuNRAD RiTTEns Utus Q o M a, . mirorun silve de casufortuito, de damnofatali praesando sed irripliciter de per ca- Io c. m contractu praefando quid hic appellatione periculi continebitur Resp. secundum variam contractus, quo de agitur, naturam, variam quoque esse signita cationem periculi. Aliquando enim periculi vocabulii in sigi aificat damnum quod levissima culpa accidit v. g. Si pactum de eo pra stando adliciatur contra nui, in quo alias regu bariter ex ipsius natura vel doliis tantiam,vel doliis de culpa pra statur. Aliquando ver , periculum significat casum fortuitum, eu damnum fatale,
vim majorem. Quam distinctionem aliquot legibus comprobat Deirio cui s.
Et hactenus deprima exceptione a regula nostra nempe si pacto intellige,
incontinenti sive inmgrellii contractus adjecho, secundum doctrinam superiorem promis erit quis se casus fortuitos praestiturum. Nec refert, utrum in genere quosvis casus nominaverit, an in specie numeraverit. Quod duobus modis fieri potest, vel generali clausula sit, finem pecialis enumerationis adjecta vel hac miniisa, ecundum ea, quae superi is tradidi, sub meo quae t a primae. Nunc caeteras exceptiones videamus. Secundo igitur fallit regula de casibus brtuitis, do is aut culpa casum praece serit Vulgo in hac exceptione tantum ex- ,rimunt culpam, sed omnino etiam doliis addendus est, tum ex leg. 8 in rebus. D. commod tum ex hac ratione manifestissima, quasi tenetur is cuius culpa praecessit easum, sicut omnin tenetur quant , magis tenebituris, cuius dolus argui potest. Exceptio autem haec ita est interpretanda si quid sit quod imputari possit ei qui rem, qua casu fortuito periit, restituere debuit, sive ille tali damno occasio
nem praebuerit, vel dolo, vel culpa aliqua sua. l. s. f. q. quo senectute in verbis nisuliqua culpa uaterveniat. dc dici. I 8 in rebus, in verb. quae in dolio culpa ejus accidunt, , contrario eius legissensu. D. commodati. Vbi notandum obiter, copulativam particulam ct positam pro disjunctiva, aut, quod in ure non est novum, item .s A. ille quidem. vero sed in majoribus in verbissi ulpiciis interreniat D. de obligat. 9 ct ρη ib. dc Ditem ii cui in vero. modo non ipsius ulpa, casus intervene=it. Insilui. Quibimmo μ re contrab. obligatio. l. ra. re inve b. Si ne ritio eius acciderit,1 de negor. gestis. Facit eodem l. 2. I. 8. Si quis tamen, in re bu Siquidsit quo ei imputuetur. D. Siqai cautioniblis item l. s. is qui exstipulatu in perbis non tenetur, non enim per eum et se videtur a contrario eius legis sensu D diobl. I. V. G. Tutor res pupill res, quas in horreo conditas habere, vel etiam vendere debuit, secum circumtulit, eaeque in hospitio eius conflagrarunt otia ritur, cuius hoc sit damnum iiive dispendium pupilline, an tutoris 3 Videbattis cendum, quod spectet ad pupillum,&tutor ab eius praestatione sit absolvendus
quia incendium casibus fortuitis annumeratur, ut est in hac lege in verb incendia iegnities tutoris, qui non debuit sic circumferre res pupilli,aut in hospitio hu h
rci sed potius recondere,&diligenter ille re vel si servando servari noni o
265쪽
terant, mature distrahere ad utilitatem pupilli quod si fecisset,iaon fuissent incet:
celadio constanaptae . . . de pelic tutor.
Aliud exemplum secundae litanis exceptionis praebet lex i8. D. commod. V. L . . . D. de obligat 2 actioni λ iuncto . idem is cui Institui. Quibiu modi re contrab. oblig. Commodatarius rem, quam utendam acceperat, peregre secum sum-put, atque ita amisit, incursu latronum vel piratarum, vel hostium , vel praedonum, vel etiam natas i agio, vel inundatione, vel nacendio,&c. Quaeritur, num de ea restituenda teneatur matio dubitandi ei ut videatur non teneri, quia hi sunt casus folluit sive majores, sitiat damna fatalia, quibus resisti non potuit, sive adversius quae caveri non potuit, ut est in h. l. nos; a huiusmodi autem casus in nullo bonae fide judicio quale est etiam commodati praestantur. l. 6. quae fortuitu.C. de plen actione. I. animalium. h. l. no ra, cum similibus locis, supra m regula alle q. Ratio talnera deciendi est cur inquam,talis commodatarius etiam isto- in c. suum nomine teneatur stiria culpa ipsius hanc casum praecessit,qui videlicet rem, quam ea lege accepit, ut domi uteretur, peregre tulit id quod facere non debuit a proinde casis adversus merit , ipsis imputabitur, quippe cui occasionem praebuerit. Ex quo inelligitur, iecus esse, si rem etiam in eum finem accopillet, ubi ereare asia meret tunc enim si quid vi majori accideret, praestare non cooitu niti sorte per loca periculosa proficii ci maluerit, cum poste per tutiora. similia exem: pla doli aut culpae casum praec lentis, facile ex aliis quoque contractibus, e quasi iani ponunt ut emptionis venditionis locationis conductionis,
mandata, de pocli, pignoris sc cierat, dotis, pie carii, ne otiorum gestorula, communionis rerum, Ac re AEquitas huius exceptionis per e sat et quia ιὶὶ Scallo us, ut dixi, liquouimputari possiit illi, cuius dolus aut culpa intervenit: quae si non intervenisset, res a V mansisset ut in exemplis superioribus similibus cuivis est manifestum. Tertio fallit eoula Si mora cassem praecesserit, id est, si is qui ex natura contractus rem debebat tradere vel restituere fuerit in mota tradendi, vel restituen d ea ue inter moras perierit,' 'S.s inop , , quona modum diges depositi. . . , , , diu eod. sit. Q. 8. in 'ii . . enci .iliter reta pla7 c. f. de precarao, cum sim tibi, Haec exceptio superio, est si mi is Nam ii quoque est quod imputatio ossit oratori, seu cunctatori,id est, ei qui moram fecit. Est enim mora quaedam ei, culo ae, cum quis rem non suo tempore restituit. Si quid igitur per moras restituendi acciderit is erit O hoc damnum spe abie ad moratorem, non ad domi '''' Ed ait i ii 'ciem liquissima est controversia An hoc indistincte verum sit siue res similiter apud actorem, i dominum erat Hrieritura, sive non an in ρYcentio obtineat, res non eodem modo apud actorem se idci
ui ei uentia Iohannis posterior Mar Elii . , olluuit aliquando Iohannis sententiam , aliquand0
- - - Sed Verior&aequior eis videtur sententia Martini videli-
266쪽
dem hi in is reo praestare debeat interitum, qui post moram contigit alias non item. Quam sententiam & Antonitis Contius, metri praeferunt alteri. Videatin vi Acciirsius a dict. l. a. si in stam , in ingl . verb. periculo, ct id dict. Li . plures. . nai in verb interitura esse diges s. depositi de Franciscus Hoto malimis Illu r. quae .so ubi altius quoque abcendes, docet, non primum inter Martinum Iohannem exortam , vexatamque hancelle quaestione , sed jam olim inter Sabinianos S Proculianos futile agitatam. Qia aere caliquis Sed unde hoc cogno iacmus,an res octem modo pud actorem petatura fuerit, nec ne, si absque mora ei tradita vel restituta siti flet Resp. Ex circumstantiis, persona: rei temporis, facile hoc aestimabit Iudex, an distrahere rem voluerit, potuerit actor, si eam in tempore habuisset, atq; ita pretium rei salvum habere. Non enim simpliciter stat dum credendum est assertioni a- istoris, licentis; si rem habuisset se illam distracturum fuisse ted ex circumstantiis, ut dicebam, diligenter ponderatis hoc sumenduari est. Videatur ciphanius ad l. 23. ex legati. i. i7. . de Perb. oblig. Atque ita hic notandum, quomodo possit reus purgare a oram, sive eius poenam evadere docendo scit . rem eodem modo peritu ram fuisse apud actorem, etiamsi penes eum fuist et Videatur Anton Detrio ad
Haec de tribus a regula nostra exceptionibus breviter dixi illa sussiciat quibus lia equarto locis adjungi potest 'Si reus in se receperit,ie aestimationem rei praestiturum. Nam hoc quoque casu illam debet, etiamsi res interierit casu aliquo majore, seu fortuito. Omne enim periculum ab eo praestandum est,qui rem aestimatam accepit, i. si ut certo. . . siforte diges commodati. l. io plerum, in pr. . de jure dat. ubi quam Iurisconsultus tradit cautelam ea probe notanda est, praesertim sponsis novis maritis, ne facile dotem aestimatam recipiant, sed potius inaestimatam ct l. io Cum dotem vers. qius enim dubitet Cod eo itit. Ratio est, quia aestimatio est loco instar emptionis unde etiam facta rei aestimatae traditione, si Ve ex causa dotis, sive ex alia, competit actio empti,ob rem evictam, i is quoties.ss. de)ure dotium . . . f. cri. O. . . . tit. Sicut ergo emptori resperit post traditionem, utpote Domino rei, ut notatur ad 3. Cum autem emptio Insiit.de empl. 9rendit. δc ad itul digesi de pericut o commod rei ven . sic etiam fit in re aestimata
Restare videtur, ut exem: pla sive ut species casuum fortuitorum ab Vlpiano hie allatas denuo percurramus , quo facto finem Commentario nostro imp
Primum igitur nominat Iurisconsultus animaliun casus mortes qua ne culpa accidunt. Animalia intelligere debemus, non tantum umenta, ut equos, asinos, mulos, boves, Imilia, quorum opera homines in arando, vehendo, trahendo, vel aliter quoquo modo utuntur mon solum etiam alias pecudes, verum
etiam servos sive mancipia. Nam Romani inter servo dc quadrupedes nullam fere eonstituebant disterentiam amis haec inter se aequabant, ut diserte fatetur Cajus in l. r. f. a. t igitur nam I aquil Viades Volusius Mareianus
267쪽
iij ungit mortes servorun aeterorumque animalium in I. 3 o. in ratione inpr.st ad L. Falcid Casus deinde accipere debemus, non tantum de casti seu prolapsione ex a io, live de praecipitatione, ex qua crurifragium vel alia quaepiam laesio, aut ut latio quadrupedis vel servi extiterit Verdinetiam quicquid adversi fortuito ac cidit animalibus puta morbos, vel vitia inter quae duo quid Hueriit, explicatur ab Vlpiano&Paulo, l. . Item a Modestua , in . IO Li/nterjiκprum .,. a. verum e l. . de IriS. Mortes vero, quae alibi etiam mortalitates appellantur nihil aliud sunt, quod S vulgo patet, quam in homine animae, Corpore le- paratio in brutis autem animae cum corpore extinctio atque abolitio. Noa autem addit Vlpianus, quae in culpa acta imit, hoc et pertinet, ut ex contra illintelli amus, si culpare lauerseniente, mortuum aut 'sum fuerit animat,aut man cipi Cm hunc non elle pro casu fortuito habendum, proinde a oo praestandum ut supra in secunda exceptione latius exposui ex . l. . in rebus Ni .ve
nai in verb. si nulla culpa tua interve nienite. 1 eod. t. Commod. Exemplaeautem Ca
sus sive damni ex culpa orti passim obvia sunt in Legibus subit O alibi Videatur l. I. serru, si mulier. J ad Leg. qm l. l. o. .. .qui multa. D. Locati. uas etiam allegat Iohannes Igneus in Comment ad . . Oh atqui, quid die:ndum sit in dubio i non constet, utrum casu fortuito, sua morte anuria aut maiicipium interierit, an verbister remente seu praece des V aut ulpa rei Respond. in dubio absolvendum elle reum' utpote cu- iis dolus aut culpa non sit praesumenda sed actor ita cumbat probatio doli vel
uti iri interVinienti: QEod Antonius Deirio recte admotivit l. utido,ddit vis anus easibus sortuitis ago serνorum qu cuso iri ηρηρ- ,h Tria fer sunt i ii seruorum . ingeniorum servilium : liga, furtum, bi et i mi pi fibu duobus quae quidem aded sunt coniuncta sibique in-mend GR sil iri istiendo facere dicatur servus, dum scit
ditullus duo leganter talei servum vocat qui Domino suo fugit: ἡ Ea hane ob causam in venditione servorum sive mancipio-
ium : Conter xx xs i A chlh . eustodiri, alios autem non item
268쪽
ris constaret tiam sit ipsum servi preti lim, vel tiae ex ipso percipitur utilitas Im-mbae supervacanea ellet custodia in servo frugi S integrae uinionis nec tantum sit pervacanea, sed etiam noxia quippe Quae maximam prae te ferret dissidentiam adeoque etiam ex servo frugi facere posset servum nequam. Fere enim ita fit, atqui fidem sibi haberi vel non haberi animadvertit, quamvis prius fuerit bonus, . fidelis, degeneret atque descis cata pristina bonitate ac fide sicut contra fides habita fidem ipsam fortitis astringit ut est apud Livium. Sed qui suspecti sunt defuga, quales sunt vineti ergastularii, quive ejus sunt aetatis, ut custodia egeant; hi
certe custodiri debent. d. l. s. .sed an etiam. . coinmod. Idemque dicendum est de his, quorum custodiam in sequi recepit dict. . cum autem emptist, cum imilibus. Cum igitur quaeritur: sit ne fuga serui annumeranda casibus fortuitis . an non item debeatur,r aestari, an non Respondendum est per distinctionem aut servus talis fuit qui custodiri non solebat, sed neque debebat, puta quia integrae opinionis, minimeq; suspectus erat hoc casu fuga est casus fortuitus, proiit deq; non praestatur. Aut servus ex eorum genere fuit, qui custodia indigent puta quia sunt suspecti de fuga, quia non bonae opinionis, quia ea aetate constituti, quae se ipsam regere non valens, sed opus habet custode, cujus etiam Horatius in arte Poeticamentionem facit quanquam deliberis homiliabus loquens. quia deniq; custodiam eorum quis in se recepit M tunc fuga non est casus fortuitus , ac proinde praestabitur. Veruntamen ad prius membrum distinctionis huius haec addenda est Exceptio sive limitatio nisi servus qui custodiri non solet, aufugerit ab herosuo propter saevitiam de immanitatem ipsius: puta, quia fame ab ipso torquebatur: Quo tormento nullum est majus teste Homero, Ioseph historico ebedo Iudaico vel quia intolerabili injuria ab ipso assiciebatur, ut est in n. Instit. de his quisunt sui vel alieni uris tunc enim, quia culpa pr. ecessit casum, Nam Sole vitia nimia culpae ad cribitur merito praestabitur etiam fuga talis servi, secundum ea quae supra dixi in secunda exceptione. Sed hic non immerito quispiam dubia tet, quo pasto fuga servi sit casui adscribenda cum certum sit, eam proficis ei ab ipsius servi affect uct animo: ab animo, inquam, sive ab affectu in effectum, sive in actum extrinsecum perducto id quod saepe inculcatur a dict. l. 1 .f. de dii Edict. ind. l. ars si de C. S. . Iam vero quae libera hominis voluntate depen dent, sive quae exanimi cuiusque propositione cum aliquo acti constant ea non debent, certe neque polliunt, conferri in casum ut prolixe disputat Aristotelestib. Eth δ consimiliter S. Basilius inquit, Quarum rerum principia sunt in obtima
ipsis, earum rerum auos non debemus)oriso extraneos quaerere. Videbatur eroo su
sanon esse casui ad cribenda, sed potius ipsus servi nequitiae ter versae olivi tati. Respond. Quod fuga servi casibus fortuitis annumeratur hoc non fit ratione ipsus servi fugientis qui quidem libera Voliuntate&propositione animi, nullan
vi majore, nullo casu fatali impulsus fuit, iugiendo sui ipsius furtum facit, ut supra monui sed fit hoc ratione respeci ualiorum puta ejus qui debet servum &eui ille debetur. Eadem&objectio Goliatio ad quaedam sequentia exempla
accommodari debent ut ad rapinam, ad impetum praedonum, latronum loTerti
269쪽
Tertio nominat Vlpianus inter casus fortuitos etiam Rapinas, id et ii res qua de agitur alicui per vim erepta sit, hunc Casum praestare non tenetur. Sic etiam in t O in ratione. . ad L. Falci . rapina ponitur post mortes animalium c. Rapis sive raptus ouid tu, quomodo distera a furto, expositum est ad tit. I. de vi bonorium raptorm i. Stimma haec est. Disterre modo deliquendi, genere actio- Num, ' 'nae quantitate . Nam primum Rapina semper sit palam hanifeste ac per vim. Rapi enim sine vi non potest, teste Vlpiano m l. s.f. s. aliudJ. de incend rutv naustagio. Vnde etiam raptor dicitur fur improbior. . . . M. Caeterum. I ribonorum raptor. l. . idem . j. 2 qui vim. Quod metis causι. l.8o cum vendidero. . . com raptor uri ob maloiem videlicet improbitatem. Sed furtum etiam clam fieri potest Est enim sui tum aliud manifestum in quo scilicet tu deprehenditur priusquam rem pertulerit, rio destinaverat aliud ue manifestum , in quo far non dei rehenditur quidem, sed tamen quod factum eis negari non potest . ut docetur iii m de . quae ex delici nascuntur tametsi etiam sur manifestus ad irandam acce it, animo latendi potius quam ut deprehendatur hoc enim fit per accidens, non ex ipsius intentione. Secandi diuerunt ut dicebam)genere actionum, Nam furti actio alia est civilis, nempe ex XII tabulis, videlicet, manifesti: alia est praetoria sive honoraria ut nec manifesti sed vi bonorum raptorum actio semper est praetoria Terti,differunt modo sive quantitate poenae quia vi seno-um in actio temper datur in quadruplum sed furti actio, nuncan Oadruplum, si manifestum sit furtum nunc in duplum,si ne manifestum: Et in furti actione Quadruplum&duphim totum estpQ na, extra quam Sipsa etiam prout a The peti ' cest, putare vindicatione: In actione vero vi bonorum rapto
uin i adruplii in continet etiam rem ipsa in ut tripsit in iis Lia a. Videatur pr. izis it de vi bonor raptor. s. sequent vers exina sciis in tu de A t. Cum g u tam multa sint differentice, inter rapilaam furtum, non est mirum subia o f rtum non coiitineri. Nunquam enim diversarum i pecierum uita suba P Πλ μ ' os obli ideo me si quis iuraverit se rem non rapui
de . b. eo nitrictio furtiva quem ad inodum exceptio ieiphobum,alia fur δ' - ictione i ii
furto amiserit eri. Sed latrocinium ac rapina prae averx
270쪽
Curan Ani RiTTEr suus I go, Mam . perdita, non tenetur Obstare videtur l. 3O. In ratione.inpr .ad . Falc. ubi Maeciantis cojungit furta cum rapinis, S morib. servorum, caeterorumq; animalium, cum incendiis ac ruinis quos tamen omnes casus fortuitos elle constat. E. furta quoq;
erunt casibus fortuitis annumeranda, autore Maeciano. Resp. Conjungit quidem ibi Ctus furta cum rapinis caeteris casibus fortuitis,uerum non quod velit furta quoq; eiusdem cum illis esse generis sed quia propositum ipsi erat omnia omni-nt, damna enumerare, quae sine dolo vel levi culpa legatarii contingunt quae negat venire in rationem legis falcidiae, sed ait haeredi perire Apparet hoc manifeste ea illis verbis legis Insumma nodiuiis damnum oc quasi dicat, etiamsi aliter quam casu fortuito acciderit. Sunt tamen qui furtum quandoq; velint elle casum fortuitum ut si furtum sit domesticum, quod dissicilius caveri potest quam aliud: tem si furtum fiat cum effractura ut videre licet apud Ant. Detrio. c. et . in me ibi recte ait,tale furtum ad rapinam&vim potiti pertinere sicut etiam in constitutioneCaroli V. haec species furti gravius punitur, quam stutum simplex sine effractura.
Quarib, ponit Vlp. inter casus fortuitos tumultum. Ad etymon vocabuli quod attinet, alias monui, videri potitis deductu nomen a tumore, vel a tui3. en do,quam arimore multo Laudavi quoq; locum Ciceronis. 8. Philippica, ubi similiter a timore deducens nomen distinguit inter tumultum ac bellum quavis Servius in Virgil. 8..
Eneid. tum lilium consstituat unum ex quatuor generibus militiae apud veteres usitatae sed Ct tumulti tui lati iis usurpasse videnturi pro tuba, di concursu hominum quolibet, etiam pacis tempore coadunatorum M pro periculo quod indξ impendere videtur v. g. cum Vip. in LL,.iss. depositri dicit tumultus causa depos
tum, Imperator f. rei persequendae.v.plane. I. deael. Idem autem fere.valet ruini Lius deseditio quae duo etiam conjungit Imp. Marianas, in L D denumiamus. C. de his ad Eccl confuger &Leo in Lult C de se mos quomodo etiam turba seditio. alibi conjunguntur, ut l. a. in pr. 9Ls qui coetu inpi . . ad L. Iuliam de vi pubi Porrbium ultibus seditionibus valde sunt cognata di sensiones viles quas nominat Vlp. in Laisi quu ingenuam. I. i. e Capp. 2 posti rex. Hic quoq; notanda est exceptio videlicet damna per tumultum vel seditionem vel civiles dissensiones data, praestanda esse ab eo cuius culpa facta est seditio Exemplum est in I pcn. in pr. f. oLmat. tibi attingitur historia tumultus Gracchani, cuius etiam saepe meminit Cicero. Ratio exceptionis est; quia quoties culpa alicuius intervenit, quae praecessi casum fortuitum, hunc ab eo praestari oportet cuius culpa intervenit, ut supr4 dictum. in secunda exceptione. Quae de festo, an damniam quod per id illatum est, si casus
fortuitus Quod omnino dicendum est nam holi tum inciosus, non mir usquam latronum vel praedonum disertὸ inter casus forinitos numeratur,3 item v cui res LQuib.mod. re contr. obLO LI.f. .ctis qui em in fJ. deo. 9 s.ctta 8. inreb. in py.f. Commod alius in locu hostes autem ij sunt, quibuscum est nobis bellium, i ii 8 ho esse La3 quos nos hostes in prss. ITS. Cicerol. 1. Qiciorum. Quae cum ita in non. possum assentiri Ant. Deirio, qui restringit hoc ad bellum non indictum ab hostiabus quasi tum demum quae data sunt damna casus sint fortuiti. amo vero etiam
lagitime indicto bello quae ab hostibus inseruntur damna sunt fortuitis casibus