장음표시 사용
241쪽
seri in terra succis, de quibus dana saxis: sed selum inficiuntur, & qualitates quMdam
Carum assumunt: quemadmodum fieri videmus, quum candens ferrum,s pc de multum pura extinguitur aqua: Ca nempe ex
Cocta, nullum ferrum relinquit: scd sbium, si quae subsident feces, serrugine quadam
tinctae videntur. Vcrum his omissis, ostendamus hoc exemplo,qua via,& modo Caeterarum misturarum colunctiones simi inueniendae. Ad calidas igitur Lucenses, ubi ventum cst, descendundu in labru, vel ca- μα stellum: considerandum quid contineatue
in calidis, quid subsideat, quid innatet: scut hoc ipsum diligentius assequaris, excipe aquam vase vitreo , dc ubi quieuerit diligenter cam contemplare. Verum quia ea hic limpidissima est,neque quicquam con- tinet, nihil iudicij inde facere potes, Pror colari, expers. gredere ad aquae colorem, ex quo item nihil: quia ea omnis coloris, ut simpleX, CX-pers reperitur. Conside postea odorem, ecsaporem:ex quibus si diligentem adhibueris curam,aliquid cosequeris. Etenim dum Ca calet,videtur cum obiicere naribus,que experimur in illa, quae pilis fabrorum con- . tutetur, qua sirpius serrum teperarunt, Mio i pecu
242쪽
Satriis utit r Voreo magis instrumento.
lenses aqua rubricae color eiu-fectum. Ferrugini quis color.
peculiaris est rei odor,& quodammodo semidus. Huic adhibendus Apor, qui ut magis corporeo utitur instrumcto .videtur ex actius rem consequi. Linguae igitur liqc relinquit eum saporem,quem gustamus in aqua, quae sepius candens ferrum extinxit: qui magis in summis faucibus, & principio stomachi persentitur: nam ibidem relinquit stibastringentem quenda saporem, &cxasperat eas, inaequalesq; reddit particulas: offundens interim per fauces, naribus famosum quid, quod terrum potius quis, quiduis aliud reprςsentat. His cognitis CX- coquenda ut diximus ea aqua artificio destillatorio,idque lento igne .laterea redeu- dum ad labrum:videndum quid accreuerit parietibus labri. Sed in ipsius labro nihil inuenies,pr ter parietes,maxime in iis locis, in quibus ossiuxui aquς via patet,quasi subflisca rubrica infectos: qui color ferrugini est. Deinde quid circumnatum sit fontis ostio: quo in negocio hic comperies agglutinatam materiam, qu e colore est Cnexprimat licet sapor ci non sit tam adstringens,atque alumini:quod ignaua sit & multum referat saxa ea,quibus adnascitur.Perquirendus deinde cuniculus, vel is alucus,
243쪽
qui aquam in castellum effindit: qui sub rusti,seu subfusca prius dicta ferrugine non . parii obductus est: lateribus etiam hic, sed
parum agglutinatum reperitur eius materiae , quam adhaerere diximus fontis ostio. Ex his igitur omnibus collectisvidetur eius aquae metallum multum habere ferri,& palum aluminis.Egressus igitur castellum,inuestiga cos ductus,per quos dimissam e la bris in Limam vicinum flumen bis die cx- Lima vivionerant. In illis quoque quaedam ex saxis in qualibus,rubore quodam,licci leui,obducta inuenies. Praeterea ubi in caritatibus quibusdam ea aqua stagnat, cremore, seu pinguitudine quadam, subviridi, tanquam aranea,si non agitatur,obducitur:quod idevidemus in ea aqua, quae si equeter ferrum extinxit. Inuestigandum deinde in vicinis locis fodiatur aliquod metallum: vel repcriatur aliqua terra insignis: vel succus ci- fluat. Nam ita statim egressus balneum,inuenies ad dextra, qua Limam spectat, post
vicinas balneo ςdes,rubram quandam terram cuius quς iam partes cum nigrore duriores citasere. Hanc incolae Synopica Vocant, & ad tincturas utuntur: quae Omnino
iudicium tuum stabilire debet. Nam ferri
244쪽
iis in locis latentis inditia praebet: quando- - - srri quidem serrum nusqua reperiri Valet, quin codem in loco ctiam rubrica inueniatur. Quod vi intelligas scire debes, in ferri generatione naturam hunc sere ordinena se uare. Nam in serri venis hae disterentes re- Terra candi i periuntur terrae. Terra candida, quam scr- rari, Iluenses Gr co nomine adhuc,bolum albam vocat,ochra,Rubrica,& altera quae Synopica dicitur: atque has omnes diu sitates sibinde in sibterraneis cuniculis, a quibus ferri metallu eruitur, vidimus: cum potissimum in Ilua, tum in eo ferro quod extractum ad fornaces cliquandum & pu gandum deportatur. Natura his in rebus hunc seruare videtur ordinem, ut rubrica claborata magis a naturali calido transeat in synopicam: ea tandem in ferrum. Illa cnim media naturam tenet intcr rubricam,& ferri metallum, vel glebam ferream, colore, consistentia, & caeteris co ditionibus. 'Verum saepe etiam terram albam ad hunc gradum peruenire arbitror: nam ea sicces sit temporis in terrae visceribus videtur in ochram transire: haec deinde in rubricam, rubrica in synopicam: quae tandem ferrum cliquandum concedit. Quam rerum in
245쪽
DE FONTIUM TEMPERAT. 22ster se, vel permutatione,vel si libet dicere,
successionem, etiam nostri, CAeceim ritis comprobamus. Nam alba illa terra, nostro etiam igne, evadit nonnihil lutea: ea deinde rubrica, caetera sic ex ordine: licet omnia minus perlecte. Sed reuertatur oratio eo unde deducta crat. Reperta ea Ru rica fus ibi rubrica , certum indicium est, HS mlocis ferri metalla latere. Verum neque ine 2.
hoc modo desistendum. Videnda deinde quae iam excocta aqua stipersint . ea aluminosa sint, sed ignava, ut quae aliquid terrae e saxis eductum secum admistum habent: quae autem ex ea, vasis lateribus adnata simi, exustum alumen sapore reprae h. inbuasissentant: haec tamen omnia non ubique, &sparsim ferrugine tincta reperiuntur, quae parum salsedinis admotae linguae ostundit, quod ei ex coctionis ratione cucnire putandum est. Aqua educta nihil oculis exhibet: selum gustui osteri, quid iu-mosum: nihil ei stilitareum innatat, aut bi tuminosum. Progrediendum ulterius,quiῖ-rendi cstectus , &. proprietates. Cogno scendum primum ex iis, qui ibidem habitant , siquid expertum teneant ex eis Ca
lidis , quod non in quibusvis aliis simpli-O cibus
246쪽
Lintea,taVii cibus aquis animaduerterint. Referent illi ne vel M ---, post iubem quam exiccata flant, leui rubedine infecta , tanquam ferrugine cristere, praete ca eam non admittere prompte saponem,
neque reddere: quod ostendit quandam leuem astringentiam. Transeundum de inde ad huiusmodi effectus , quos epota Fit parit in corporibus nostris , sitim extin guit, cibi appetentiam praestat, iecur rene'ue excitfactos restigerat,membry nutritionis corroborat, mit, atque ea CXC
quitur euidentius, quam serti, in tam copiosa aqua, sacultas permittit: neque multum frigido ventriculo obest. Ergo ali
quid praeter serrum admistum habet,quod illius ficultates , ubi opus est , & adiuuat, & in aliis instingit: quod cum facere possit alumen, & id antea se nobis patefecerit, illi huiusmodi ficultates sunt adscribendae. Ex essentia igitur aquarum: ex his, quas tanquam causas obtinet: atque ex eflectis, quos producit, necessarib col- plurimum ferro, multo minus su----μ. mine eas infectas esse.Verum sunt qui ambigunt , qui fiat, quod multum exhibeat
aluminis cxcocta aqua,& parum ferri: cum
247쪽
DE FONTIUM TEMPERAT. 227 Omnino vice versa, pro ratione inimi starum materierum oppositum Ostendere de residiat missisiberet. Qui id in quaestionem vocant. non
satis altequuti lunt,que antea curamUS. Cum
ostendimus, quomodo pro diuersis rerum sibstantiis aquae,res commiscerentur.Nam diximus ex ferro, & caeteroru metallorum substantia,aut parum,aut nihil in aquis dis selui: alumen vero,& caeteros succos,totos toti confundi, & contemperari:vt ca ratio- tui ne parum aluminis distblutum aquae, facile totum concrescat:at serrum non nisi quali ratem sitam in aquis ostendere potest. Iam de ipsius calore pauca quaedam sint addenda : qua in re ea sunt in animum reuocanda, quae ante diximus. Nam ostendimus aquas sub terris igne calcfieri, quem aut siillure,aut bitumine,vel utroque ibueri diximus 'aliquando quidem extra aquaeductus: aliquando in iis ipsis, aut utroque modo. Docuimus etiam in aquarum alucis Contincti, quando una cum aqua.cmuit ignis materia: aut ea aquae Confusa fuerit, subsederit,uel innatarit:atque ob eam cau- ,odore, sapore,colore, se in aquis prodit. Vbi autem haec desiderentur,cxtra canales seiunctum ignem ratum esse debet.
248쪽
118 RE IN ERI soLEN ANDRI vi sit q- Cum igitur haec aqua pura sit,limpida, ne que odore, neque sapore, neque colore, . suitur, aut bitumen ullo unquam tempore villosi ' μ cxhibuerit: sequitur necessarib,eam extra
et ua sitos canales posito igne calefieri: quemad-
u-- modum cum in rebus externis,nos in ficti ii excaliacimus qualemcunque humorem: I neque magis quam huiusmodi aqua quali- vir usi, aqua tates eius ignis suscipit,& cxperitur:praeter praeter Mμμις calorem enim actualem,ex eo nihil virium quod consideratione sit dignum, assumit. -- g Verum qua materia iste ignis,qui subterr neas has aquas excatacit, accensis eo in iis balis . h. perduret,difficile intelligi potest, bla, coisilam nia, tumen sit an siilsur. Ego sane nullum iis in . locis aut ei vicinis stilluris vestigium vn- /' quam, licet diligenter inquisiverim, inuenire potui: nam qui videtur siliuitis odor cum cssitiente aqua expirare, non sulfuris stiritu m- cst, sed ignitorum ut diximus spirituum, Qui statim cu exoluto ex aqua calore Cua-
in υι ia nescit: veruntamen in vicinis montibus pri
mus Gagatem bituminosum lapidem re
peri: cuius metalla diuersa, in diuersis ibi dem locis,postea Gerardus Vellutellus ci uis Lucetis amicus meus inuenit: is incensus in subterraneis locis, huiusinossi ignem foue
249쪽
ri, nihil absilrdum comiserimus: Quod hic si disputatione explicandum esse non duxi mus : satis osse dc abunde putantes, solum cxemplo ostendisse, qua ratione cu quibus misceantur calidae inquirendum sit. Nam id eui non praeter rationem, tamen propositum nostrum adiecimus, quibus selum modo in animocrat caloris aquarii causam earum'; temperationem inquire-
uere stibinde sistet. Quod si dixerimus φ
omnes illos calidos Lucias fontes, cessie- biso Laeo'
250쪽
Vincentio Amulphinio patricio Lucens,
V I lilia Horariamum Umam Vincenti de libris ingeniorum frue libus in nonum annum Dremendi tantopere laudant, mihi vidiniqui rerum aestimatores,ne ratione probare possunt. Quandoqui iaciendum detur uerissene vel publratione,)el scriptoks priuati, aret vir usque Herum equidem neutrius arbitror. Nam publici commodi forte erit, si hac ratione quam elaborati Dprodeant ingeniorum opera: sed inde contra, ucommodi,quod autpriuemur tandem horum frivel 'sem saltem in tot annos desideremus: hinc m.
bis elaboratiquma ali qui multorum multa opera m-terierunt,awel erepti sunt: quod aut ipsi is , mazura morte prae uenti, Non potuerunt, in tot annos premere: γel quodpost eorum inter eum in idiotarum manus peruenirent, misere p