장음표시 사용
111쪽
tiuntur,nisi in hiscenofhurnis processionibus, aut cum in summis festiuitati-Dusneras pone I ad templum comitantur, quos dies festos amatori-lia ad placitum in copia habent passim Vt primum amatori signunt datum ' Vno curriculo aduolat,reque expedita in momento,evanescit. Quod si ancillae Lusitanum aut trum aliquem album amatorem habeant, in tantum effe-
quHane reditus Sol datis quibusdam multo Commodiores sunt, atque ipsasti
pendia regia Si ancillae ex hoc concubitu grauidae liberos nant heris . . T. p' ςxpVςri LusitRRV m octi duo post AEdiuti.
n Luminta item,puerum coram agnoscere oportet suum, quod si fecerit& 'μ β'
R- m mam bus definitam hero ancilla solue
rit,pue libertatem patre cogenitam retinet secus de matre, quae in seruitute manet.ubi octauus aut decimus dies, legibus dennitus trans r,nec coparet,qui puerit suum agnoscat,puer in heri, cui ancilla seruit, potestate manet Sinon inauditum,at saltem perrarum est parricidium,quomatres infantes recens natos CXῖ 'risque faciniat in tam 1aui OStotius mundi,nec patri puerum cedunt,si vel maximum aliquid soluat ' '' ς cepto si furtim abripiatur. μυ'ium Ioluas, norum haec est: posteaquam nudi in hunc mundum nati fuerint, paulo host perbrevi indusiolo aliquo ex humeris vestrittitur,qualiter muligestant,caeteroquin nudi sunt,donec succreuerint, ut femorale iuccincto
De Vicerege India eque regimine ei dem.
Votiis triennio mutantur Vicereges in India, succeditq; alius IH accidit nonnunquam, taliqui diutius in ea dignitate perseuerent, si videlicet ita Lusitaniae reo i visum fuerat,sed raro admodum. Vicerex Goae residet i metropoli ubi summum est iudicium per totam eam oram, S i biclas iis quotannis ad expeditionem armatur ibi tabuia 'A. 'ς - biiudices re cancellaria, haud aliter uam in Lusitania dispositi Vicerex nomine regis Lusitanim udicia plena
potestate exercet si tamen cauta montose: fuerint, actio quintam ciuilis decernendast,ea per modum appellationis in Lusitaniam renatici potestanm biis nulli coceditur appnaSenim
112쪽
nas enim Nobiles Vicerex nullam sententiam definitivam pronunciare au- det, absque speciali regis mandato, captos tamen in Lusitaniam eos mittere potest Vicere magnitice vivit,autoritatemque suam splendide defendit, raro in publico conspicitur, nec nisi die Dominica,atque festis solennibus,qua
do tibicines D tympanistas secum habet,qui in tabulatis palath ad eius ostia
concinunt. Si per viam publicam equitat, no aulicos tantum nobiles omnes, sed urbis etiam ciues incomitatu habe tequitantes stipant eum satellites cir-y' P yiςς ς' cum quaque pedibus incedentes. In Templo statam habet in summo choro,
-' '' '' '' tist fatam lioloserie elauisque aureis bracteatam, sub pedibus apexe iunx,&duo puluinaria exserico villoso, praepositum est illi scabellum altius, seu pulpitum cumssimili puluinari, cui brachiis innitatur a latere Nobiles aulici assident, sed extra chorum. Sacellanum suum perpetuo assistentem&pro eo orantem habet. Ad sinistram Viceregis sedet Archiepiscopus in peculiari sella, si videlicet ambo simul intemplo praesentes fuerint,astant ministri iantacu rouerentia, ac si rex ipse coram foret, reuersus inde in palatium suum sis liquo prius modo ty mpanorum,tubarumque concentu cipitur. in palatio stantia ellites hastati. in loco ubi iudicia exerceri solent, sunt omnes Vi CCrz-xμπις vi ς' es ordine ad parietes depicti, quotquot hactenus in India fuerunt, quibus '. '' adduntur successores singulis trienniis in procesterio exteriori seu pergula, depictae sunt omnes naues eae quanam inde ab initio a Lussitanis in Indiam misi sunt,addita sunt passim nomina cognomina Capitaneorum.
Annotatae sunt praeterea ibidem naues, quae in nauigatione perierunt, aut ventorum turbine disiectae sunt, quibus adduntur caetere quς quotannPS dein
ceps appellunt, memoriae scilicet, posterorumque gratia. Vicere hoc pro more habet,ut quisque ultimo anno trienni sui arces castella passim visitet, quoto uot secus litus ad O. yo. aut 8o milliaria sunt, tam in boream quam in austrum a Goartitere porrecta, quod sit ut inspiciat administrationem earum,&deinceps de iis rectius disponar, quae tamen visitatio plaerunque per substituto Sconficitur. si eam icereges inpropria persona exequuntur, potissima
causi tum est, ut honorariis ditati inde euertantur, non Ut prouincla commmodum querant.
Reditus Viceregis sunt amplissimi,omnia enim in ipsorum potestate lunt, liberumque est illis in omnibus dispensare, distribuere, dare, accipere quaecquanta velint,in iis videlicet prouinciis, quae regem Portu galliae agnoscunt
suum Dominum,&quarum numerus non est exiguus, siquidem rex omnia in
ipsorum potestatem pleno iii re tradidit. Hinc tantum sibi thesaurum in pecunii si gemmis conquirunt, ut dictu vix sit credibile praeter reditus annuos, certum habent falarium, loriarii munera exomnibus passim locis pene finita. Fit enim more gentis,ut quotiescunque nouus Vicere iuccedit Vlcmi reges confoederat Legatos suos cum muneribus preciosissimi in gratulatione , foederis confirmationem ad eum mittant.
in is 40 Iesu itat impetrauerant a Lusitaniae rege, ut munera ea quae Vlceregi singulis vicibus offerebant, sibi suoque ordin cederent, magna in id cura attenti,
ne quid corum intercideret, quod in ipsorum commodum non verteretur, obtinueruntque ea,donec Don Luis de Tayde, siue Ludovicus de Ta e Comes de At qui haud ita pridem vita functus est, Viceregem in India ageret; a negocium P tractans, nullo modo ea Iesiuitis porro concenat, praetendens regem Lusitania minus dextre informatu fuisse si pereare, muncra enim ea ipsi VI-ceregi non Regiae maiestati in Portugalliao Terri,unde nec regis fuisse, ea le- sultis dono tradere, seque porro nullo modo in eo consentire. Hoc responso Iesultae male contenti, Viceregem pro haeretico calumni-T antur
113쪽
antur,atque ab eo tempore Vicerexri eius posteri sibi ea reseruant. Terminus elapsus regiminis Viceregis tum adest, quando alius in Rudes, aut alium portum appellit. Vt primum nouus in portu adest, mittit Procuratorem suum Cum plenaria potestate,qui nomine heri sui possessionem in Indiae regimine accipiat:quo facto Palatium adeo vacuum redditur, ut nec scabellum aut sella in eo remaneat, neque obolus unicus in thesauro supersi,vndenoniam palath regij, sed aedium desertarum poliatarumque formam refert: successor sibi de noua supellectile, deque alio thesauro corradendo pro spicit.Vicerex decedens nauem in qua successis eius aduectus fuit, Lusitaniam repetit.
Cum itaque regiminis duratio tam breui temporis pacto includatur, quae non nisi in recompensam praestitorum seruitiorum cuiquam contingit, non ut meritum aliquod deinceps habeat, hinc fit ut nemo publicam prouinciarum salutem respiciat, neque regis commodum spectet, sed suum quisque commodum priuatum, quod rationis est, potius quan itet, unde in prouerbiuabiit, numme tacere binesse meliore ruge ferandam qua in commodum ouinciarum cedat,donec administratio no It diuturnior triennast palam enim enunciant, quin ipsis experientia testis est, primi anni reditus vix inuestiendo Viceregi, item ad mores gentis perdiscendo aliosque sumptus faciendos sussicere: se cundi anni reditus pro nouo thesauro reponendo esse ad priuatum commodum,cuius gratia Vicerexin Indiam praecipue Venit promouendum. Reditus terti anni conferri in apparatum defensionis, ne a successiore improuiso adortus obruatur,atque ut bona conquisita paulatim ad discessiim suum disponat, in Lusitaniam deportanda. Eadem ratio est reliquorum Capitaneorum in munitionibus, caeterorumq; ossiciatoria per Indiam. Vnde cuiuis notum esse potest,ossicia regia,atque subditorum salutem non magni pendi, quo nomine non iniuste grauiterque conqueruntur subditi,& Lusitan uxorati atque reliqui per Indiam Christiani. Verum quid attinet multum de iis conquem Zabestre ipse haud aequo interuallo,qui nec suorum gemitus exaudire potest, DCC aliter edocetur, quam quod omnia optima fide fiant, tam quae ipsius ossicia,quam quae salutem subditorum concernant. quae sane faciunt, ut aegre perandum sit,statum Indiae in melius mutatum iri.
VieerexaIessit iis calumniam Heretici incurrit. Vicereges in successione mutuo sibi nihil commodi praestant. AIternatio viceregum officitprouinciis- Dispensatio trium annor1 viceregis. Querela de vi. cerege is elatis.
De Ethnicis Indis cateri queperegrinis,m urbe Gabal,
&Ethnici complures, superstitioni Mahumetana dediti. tig ψ' item Iudaei atque aliae nationes exterς ex India, atque vicinia ost . distinctae tum moribus,tum religionibus. Nigritie Alcora ,
num sequuntur,audri Moysen. Habitant simul multi Periai se, Arabes,Abyssini,Christiani,Nigritiae, Goam urbem in- Colunt Armeni complures Christi fidem amplexantes,
eandemque frequentant nationes quotidie variae mercibus hinc inde distrahendis disteti praesertim Per Arabes,Benianes ex Cabaia, Harates, Decans s&C.
114쪽
Nigritiae cibis quib cunque pritibus in sepultura,quibus Iudaei utuntur, Exhnici vexo ' ψέg te cinerem simul aliquot ex uxoribus, seruis defunctorum noburum e Brachmanorum, vivos defodiunt quod idem in 'di m torum uxore imitantur.Sunt qui cibis omnis generi h
ne bubula 8 vaccina eam sacrosanctam habent. Iantal; quia omnibus instinent,quaecunque vita di sanguine fuerunt praedua,tales sunt G arnes, Benia, his Cimbuia viventes legibu Pyxh gQxx -----, daxima pars Solem&Lunam adorant,credunt tamen pariter omnes in nummi se creatorem kmoderatorem uniuers creduivi post han vitam aeternam. in qua unus quisque prout bona vel mala operatus est, ne eden se, aecepturus sit. Colunt nihilominus idola es formatam dior ultaper somnum apparere pollit, sacrificantes illis quo me immisi nomines sanctos 1nvita,dum inter ipsos viverent, commemoram varia simul prodigia,dictu&auditu mirabilia quin habent ea pro aduocatis is mediatoribus inter Divi homines Et non raro eadem consulunt, tanuuam oracula,quando responsa expressa ab iis accipiunt,daemone id agen- ω z furite im Daemoni: &issi familiariter veneranturque eadem quo tinta quibus possunt sacrificiis,meum finem utipsis amicis utantur, neue ipsa
si P -- aliquo singulari cultu placare demererique voluerint
hicino ab ipsis receptus,ut quod mane domum egress primum Ob V bo eu - Si aceidat ut mane domum egressi corniculam prUmum si vel rem preciosissimam ferrent accepx m vol/0
Der Indiam, quarum volatum ipsi naui picatum putant,&Ob id diem quoq;
rerram deueneranturque eam summa cum deuotione& Cuerentia. Iusta
nescio Quae somnia fingentes,quaeue delita a somnianteS.
v do homines argento emungant. Venena sciunt artisiciosse mis G, T
115쪽
olterum euissima de causa iis tollit. Cafas humiles stramine tectas incolunt, foribus angustis,senestris nullis, ita ut in genibus subnixos ad repere necesse sit ingredientibus. Supellex est stragulum stramineum in pauimentum extensium,super quod cubant loco lectuli seu puluinaris. Mensis,mens alia,man- tilia,strophio laque ex liis ficuum Indicarum constant,neque folia ea dictae ' ςntist solum supellemi inseruiunt, sed clancibus seu patinis parandis,in quibus edulia apponi solent apta sunt,quin&eorum usus est in tabernis pharmacopolarum&mercatorum pro thecis piperiri scombris aliisque aromatibus &mercibus inuoluendis sciunt ea tam itide compingere,ut butyro, oleo, caeterisque liquidis infundendigvaleant. Utuntur fictilibus,in quibus cibos praeparant, aut orciam decoquunt: in rea aedium fouea est, in qua origam pistillo ligneo contundunt siquidem orizam in siliquis sibi comparant, uti in campis prouenit, ex mera simplicitate. Sunt qui post arctes suas origam serant, in tanta copia, ut rei familiari sufficiat. Bibentes habent lagenam ex cupro cum rostrato canali ex quo aqua desuper in os defluat vase illibato. Edesit plurimum fimo bubulo inungunt, id enim simu..ihel
pulices necare dictitant.percutem mundissimi sunt, siquidem uotidie toto, pullam auantur qum quoties naturae opus reddunt ex aluo aut vesica, abluuntur protinus, tam viri quam foeminae, si lauantur humi incubat ritu Nigrit tarum atque Turcorum. Larua se abluunt,dextram illibatam seruantes,ut qui ea in cibo sumendo, tantur,cochlearia enim illis in usu non sunt, secus stilicet quam Iudaei Verpi Legem suam obseruant rigidissime, domum enim nunquam egrediuntur, nisi prius fusis de more precibus Rure ambulantes 'qpassim in speluncis, montibusvi scopulis obuia habent idola sua Pagodes forma detestabili ex lapide inciso posita, additae sunt fornacesi receptacula aquae, in quibus praetereuntes pedes abluunt, quo facto, ad idolum accedentes supplices illi fiunt,nec desunt qui illi fructus ori Zam,gallinas, oua c.
deuotionis ergo osterant prout magis devoti fuerint oblata deinde Bra- saerifieiseehu
Ch manes clam cum familia deuorant, persuadentes plebeculei stupida Rq'μφ casarnelicos deglutivisse
Si qua per mare nauigatione institu ut,quindena integra ante tubas&tympana tanto fremitu per publicum insonant, ut alter alterum exaudire non queat, duratque hic furor dies pariter noct esque. nauis cursui parata Circum- quaque vexillis inditis volat, quo se iam suum demereri atque iter auspicatum ab eo expetere aiunt, similiter fit cum nauis reuersa fuerat per quinde nam integram, idque in gratiarum actionem. Pari olennitate utuntur in aliis festiuitatibus utpote cum nuptias,puerperia, siue alia anniuersaria, puta
Indi Pythagorici,qui urbem Goam incolunt praediuites spectabiles sunt
negociatores, negociationes amplissimas exercentes Habent indi mercat Taberntinia.
respeculiarem vicum in Goa, ubi tabernis apertis commercia sua exoccent, Σ ' Vi meo praeter Indos nemini negociari conceditur, exponitur ibi sericum, Sa-rynum, Damascenum,pocula porcellina ex China,&eiusmodi alia ex Lusita-ma aduecta, siquidem per propolas seu maculatores suos merces quascunque inde allatas studiose conquirunt ex asse, quas unciatim distrahunt, in id Velut a natura facti ut negociari ipsis sit congenitum. In eodem vico ali quoque tela linteam vendunt,item indusia vestesque confectas ad placitum mentiu tam Mavorum,quam liberorum: sunt ibidem dulciaria quaecunque gulae inseruiunt abunde.
Est alius vicus habitatus & ipse ab Ethnicis vendetibus succinctoria mulie
brii eiusdem generis alia,item innumera annorum genera, -- Vocat, M a non
116쪽
non multum dis Terentia a Camos, carbasis, saccis conficiendis commoda.
Est item vicu ubi Benianno Cambata suae terrae merces CXponunt,item gem mas, siquidem omnium optimas margaritas habent, gemmasque dexterrime
poliunt. Sunt ali vici solis ethnicis habitati opera lignea vendentibus, utpote spondas,sellas &c ceratndica pulchre perfusias,Ceram enam eam omni gene δ' i*ν - coloribus tingere norunt. Auri argentique fabri peculiarem pu habent vicum,timeri sunt Ethnici praeparames opera: pulchritudine & diuersitate spectatillima. Reliqui opifices utpote fabri ignarij, fabri aeris rubritie cupri&c quisque suos vicos habitat, suntque Ethnici omnes. Ais xim 'ςgo Adsim ibidem nessociantes ex asse, in frumento, ori Za,reliquisque merci' '''' bus Indicis liquis item preciosis&c Sunt qui regis prouincias rediLu pro certa summa annuatim pendenda conducant adeo ut nihil sit unde quaelius speretur cuius ipsi non habeant summam peritiam. M ς- ' Propolarum me aculatorum qui coducti ab aliis mediatores sunt interementes sivendentes, numerus infinitus adest, sunt ad unum omnes ethnici foro uti apprime edocti. Praeter tabernas dictas ethnicoru,sunt illis Malia in quibus aromata sondita vendulunciatim, quales apud nos sunt herbularh&pharmacopolae, prostant in illis' uae homini in mentem venire pomni de eo genere minus tamen sesecta, quod negligentius ea curent. Istiusmodi mercatores plaerique lunt
Brachmanes,id est,idolorum sacerdotes,tabernas passim per totam urbem an-ytilares habent,incisas in domorum muros,praetereuntibuSoportunistimas.
Adsunt ibi chirurgi&barbitonsores frequentes passim in publicis plateis obuia ministeria sua offerentes,iitabernas vel officinas non habent, requisiti
in aedes ciuium veniunt, ubi vili mercede, capillos, manuum item iecium Vngues precidunt, purgantque aures cientes,& fricant crura corpusque studio sim me,offerentes obsequia sua tanta cum instantia,ut aegre repelli pot- sint in summa,pro exigua pecuniola praestant quaecunque Voles, quin a uisectanis verbera non raro insuper reportare coguntur,iaciti patientissimi. Μς4io R)j Suntin Goa Medici complures Ethnici,quiplatrunque auToritatis gratia lopileis suis cotra solis aestum desendunt per publicum incedentes more Lutita- rum, quod c teris euhnicis non in Vsu est,praeterquam Cguntur Medici dicti ethnici non reliquos tantum ethnicos curant, sed 'usitanos, .um viceregem ipsum Archiepiscopum Monachi reliquique pontifici plus in hisce fidunt, quam in suis Lusitanis, Inde lucru amplimmum ta
zaz: plurimum uri ethnici baptigatiosiue noui Christiani, nec tamen multum a reliquis ethnicis ditiarunt, siquidem a superstitionibus suis 'gre revelluntur, indulgetur ipsis in eo partim propter vicinos, ut isti alliciatur, partim quod
aegre aliter persuadendi sunt. In omnibus fere vicorum angulis mensulari sedent: quos an os vocant,&ipsi Indi baptizati, quibus vix expeditiores in rationibus cognoscendis monetis reperias,nec illis absentibus vlla pecuniae summa alteri numerari potest, siquidem multa adulterina miscetur, quam minus exercitato impossibile est a proba discernere ita ut non in aliqua fallaris, ob id ne ue est adhibere qui vel oculis semiclausis eam deprehendunt. I esse cautum est apud Indos gentiles, ne quis eam artem mechanica quam
Iez: didie viti enu, immutando deserat,&aliam tractet, sed necesse habent,n
uisque eam exerceat, quam a parentibus haereditario accepit matrimonia item non nisi inter eiusdem tribus homines contrahuntur, Unde velut Decu-
117쪽
liares familias&generationes deducunt, eius autem legis tam stricta esto seruatio, ut tribus inter se expresse differant, vel utque diuerse nationes dis crepent, quin mutuo requisiti ita se interrogant, dic age cuius es generationisZesne ex familia aurifabrorum, barbitonsorum, chirurgorum, negocian-rum,mercatorum,piscatorum CZFiliae dotem nullam accipiunt prςtergemmas quasdam&sumptus in Nuptias faciendos. Filij heredes sunt ex asse atq; haec sufficiant de Indis gentilibus Goamri vicinas illi partes habitantibus.
De Anni ratione, s quatuor temporibi Cardinalia bin, item de morbis, assectionibin corporum
AEc est anni ratio in India: incipit hyems sub fine Aprilis, in ea parte,videlicet qua littus Indiae in Cabaia porrigitur ad Cis de Gomer escum ingruit spirant fauonu ex mari
versias littus flantes,initiueius sunt tonitrua,fulgura, quae pluuiae continuae insequuntur durantes indesinenter viquei in Septembrem, atque ex eo denominata ex hyems,quod a 'videlicet pluuiae sint perpetuae, nec per id tempus mare sit nauigationibus amicu interim ratione calorisvi sementis ipsa aestas est siquidem ea anni pars quae aestas propter siccitatem, coeli serenitate dicitur, multo salubrior&frigidior est, tum enim piarunq; spirant subsolanus vulturnusque
siue Eurus,& noctes sunt satis gelidae, neque tum sementis magnopere fit,praeter ea legumina quae toto anno seri selent ingruente hyeme quisque penu instruit necessariis,&reliqua pro hyeme comparat,non secus ac in nauibus fieri selet, si qua nauigatio in men sies quinque vel septem instituitur. Tum quoque naues ex alio mari in alueum ad urbem descendunt, colligύ-tur carbasia, deponuntur mali funibus velis' ademptis,ne putrescant ex pluuiarum Continuatione,quae tanta est per totam hyemem,ut non raro aedificia
ex ea resoluta corruant. Quam primum incipit hyems deuoluuntur ad ostia aluei ingentes arenae cumuli,obstruentes ea, ne vilibi pateant vel nauibus vel scaphis,unde tantus maris fremitus existit ad totum littoris eius tractu,ut mutuo ibi colloquentes se non exaudiant. Ipse pr terea alveus insulam circuquaque ambiens obtorrentes de montibus descedentes ex imbribus dulcescit rubescitque plane in aestate omnia contrario se modo habent, ut qua pura sit aqua marina salsa, non secusac in ipso mari. Finita hyeme in septembri dissi uunt arenae cumuli adeo ut non nauigiis solum sis caphis, sedi nauibus onerariis Lusitanorum, hentibus septies octiesue centena se pe millia doliorum,totus patescat aditus,nec bolidis iactu opus sit,inare enim profundum satis nec ulla ex parte periculosum est. Per hyemem sane omnia sunt tristissima, nec enimalia exercitia habent, praeterquam quod domi in indusiisvi femoralibus in reis sedeant, raro vicinorum familiaritate utentes, quod si fiat terunt tempus ludieris aliis ineptiis,nec enim tum per urbem negociationes exercentur. Lusitanorum Mesticorumque uxores maxime per hyemem delectantur in
'ems. Pluviae faciant hyemem. Aren alueum per hyemem obstruit.
mem edent propterestum. Recreatio, lierum in villis.
118쪽
pluuia cum maritis Lancillis ad villas expaciari assumpto cibo sotu, quo oenio indulgere valeant. Habent in villis passim cisternas siue piscinas lapido
pulchre formato incisas .ubi ergo mulieres in villis aderint,certatim eas innatant,ludumque in undis more piscium atque hoc ipso tempore fructus plures&meliores haberi possunt,quam alias, qua de re supra meminimus. Incipit aestas in Septembri, duratque ad finem usque Aprilis, peream cc
tum est serenum totum sine omni nubecula, aut saltem rarissima, tuarmansiri Naues inma naues,mittuntur in diuersias oras,armatur regia classis in protectionem ora: --sςς' μ' inaritim:e,&saluum deductum negociantium nauibus praestandum, tum re deunt venti orientales,ex continente in mare flantes inde ter o dicuntur. Sunt autem sua ues&refrigerantes admodum,in principio tamen propter aeris mutationem minus salu Mes,&cauis saepe grauissimorum morborum, simul cum aeris mutatione illic incidentium.
Spirant liventi per statem continenter,incipientes circa mediam noctem flantes' usq; ad meridiem, namquam tartaen ultra decem milliaria in mare fe- runtur tempore deinde pomeridiano, ad mediam usq; noctem spirant venti occidentales, ex mari in continentem flantes, eos dicunt Vir . obseruanthi venti tempus ordinarium tam praecisse,ac si eos in manibus inclusos habeas,
winde aer temperatissimus fit, absque quo solis aestus foret plane intoler
Quis vero non miretur,quod cum hyems fuerit adclittus porrectum a Dioad caput Comm tum ad opposivulatus Cast te Comenuo ad littus Choromanael usque aestas firme obstat quod trunque latus sub eadem pol eleuatione positum sit: neque distantia inter utrunque littus dimensione per terram M Ha,excedat milliaria septuaginta, quin in quibusdam locis saltem 1 o. sit ualliarium.
Est autem magis mirandum iri od si pedestri interdum itinere Cochmoad st hy S. Thomst ad littus Choromande videlicet usque suscepto ad montes Balgagate V m deueniatur ab una motis parte ab imoad summum usque coelum sudum&iol' -- μν- formosissimus splendebit, ab altera vero a montis vertice ad radices usque Caunt merae tempestateS pluuior,venti, tonitrua, fulgura tanto cum fragore ut mundum ruiturum credas,atque haec coeli mutatio dependet ab anni partib. unde perpetuo &aestas & hyems eodem anni tempore,codemque in monte, sed in diuersis eius partibus pervine,
Armis a tolle ad littus Arabiae os ette bi statio nauium est, siquidem adlatus ubi cuspis seu caput in mare procurrit, aqua placidissima, atq; coelum Drmosissimum est at si prςtervectus eam cuspidem ad Oppositu latus appuleris, habebis pluuias ventos lue procellosos tempestates saeuissimas, quae&ipsa
mutatio ab anni tempori bus dependet,a ternatim a latere ad latus diuertens, estque si nilis coeli mutatio etiam in quibusda aliis India ocis Morbi aegritudines corporum per Indiam populares plaTunque incidunt in mutationes temporum,causantur ex aeris temperie ut dictum est.Grassatur vulgo morbus M' 'ς j in Itidia, cui nomen Morde' fecerunt, corripit enim homines improuiso, e- morbus m thetus vehemens,quin saepe tam urgenS,ut animam simul evomant Morbus hic familiarissimus in India multos necat aut altem lethaliter corripit, qui ex eo evadunt, habent quod DEO acceptum ferant. DysentqΠ Dysenteria illis & frequentissima, periculosissima est,non secus ac apud : tibii.. '' nos Pestis cotagium. regnant ibi febres ardentes continuae tam acusae Vt intra quatriduli homines extinguant, quae aliud remedium praeter venae sectionem non habent ab initio adhibedam: qu et cura Lusitani suppria est. Indi vero gentiles
119쪽
hiles utuntur herbis, ligno sandalorum&vnguentis curatione feliciter ederute.pereunt quotannis ex dictis affectibus quamplures Lusitani, partim quod diaeta tantur vilissima ob ciborum malitiam, potus tenuitatem, unde vires restaurare nequeunt, partim quod desidiosi sint& luxuriei deditissimi, Cui incommodo accedit occasio&gentis natura atque consuetudo eos pelli- Ciens. accedit&quod maxima Sol datorum pars talibus mediis vitam sustentare cogatur,quibus sane non raro famae, vitae iacturam faciunt, quin imo si viri essentadamantisinunquam ecerint in insatiabilem uberum explendam libidi Luxuria re Wsam concupistentiam: multis sane exitiosam,ut apparet in Xenodochiis, in qui '' 'in bus versantur ex liberalitate regia, vix annus abit, quin quadringet quingen riue ibi recipiantur aegroti, qui exanimes mox inde efferuntur, iique solum Lusitani,illis albidica i,nec enim praeter eos aliis in iis locus est, si qui ex Indis infirmantur, illis sua quoque peculiaria sunt Xenodochia. Lusitan in suis hospitiis enodochiorum lautissime excipiuntur,aegroti vero Curantur omnicu sollicitudine fide,quam curata milesiuit quam nobiles in se suscepta totos dies in propria persona obeunt, praebent documbenti quaecunque nece si ria,&sepe oo. aut so o ducatorum impensam propriis sumptibus in aegro tos faciunt,non tam misericordia quam arrogantia ducti,quisque enim meriris praestare cupit. ut eo plus gloriae inde referat. Nulli dedecori est in publi coxenodochio decumbere,sunt qui motu proprio in ea se dedant,tametsi domi abunde habent, unde cum uxoribusvi liberis suis vivere possint. Sane ea Xenodochia Lusitanis sunt oportunissima, unicum ferme rem patieri b, ugium, absque illis fame Minedia saepe necarentur, atque in iis confisi multo 'qq hii sunt magistCinerar0,siquidem correpti quocunque morbo, siue morbo galli '' co,sive arthritide, sue vulnerati fuerint,adest illis praesens&gratuita in Xenodochio curatio,quin ab ipso Vicerege non raro visitantur diligenter attendere,vt omnia dextro administrentur. Si quis aut vulnere aut affectu aliquo clandestino laborauerit,nec Xenodochia ingredi vult, illi liberum est ut quocunque die bis ad obliganda vulnera eo veniat, quo facto domum repetit, nec quicquam ob id chirurgo persoluens, aut de salario suo cedens Mortui cadauer deportatur in coemeterium a duobus mancipiis, sine naeniis campanarum uupultibus; subsequitur saltem unus,qui aquam lustralem sepulchro in spei Q at,atii defunctus bona reliquerit,&corum partem acerdoti per testamenti egauerit,in eum finem ut pompa ipsi funebris institueretur celebrata missa exequiali, eius funus de more frequentatur, adhibitis pulsibus campanarum
naeniis usitatis. Sed reuerientes ad patientes nostros, praecipue qui VENEREA ue corripiuntur, sciendum eum morbum longe frequentissimum esse, nec clam habe-xia quoquam aut infamem, quidem eo corripi non minin humanum est, atque alio affectareneri Curatio eius fit per radicem chinam. Sunt qui ter quaterue eo Correpti fuerint nulla faliud existimationisue iactura, quin gloriar sibi ducunt, tam strenuae militiae argumento conuinci . patientes illi de vita non ad Μψybu rari'
modum periclitantur,unde sit optio detur, malunt hac ipsa quam quavi, alia '' ''' ΑΡ'
Pestis contagium Indiam nunquam inuasit, Indis plane incognita. Venesta yς' tW i- Lia, in Cantationes&eiusmodi maleficia,quae cum multorum vitae sanitatis ii ''φ' '' exitio fiunt,ipsis quotidiana. Calculus renum&vesicae,arena, herniaeque frequentissimae sunt, praeserti vii 'ul ,hem inter coniugatos propter aquae potum quot1dianu ad haec quod delitiis tuta '' xuriaeque sint deditissimi vivunt enim in assi uentia rerum Omnium, toros dies ociosi in pergulis solis indusiis ventre aperto assidentes, astat seruus qu
120쪽
ventum faciant, astat alius qui cruravi pedum digitos fricet, alius item qui caput fricet,&item tertius qui flabello muscas abigat. quod cum ad horam nam atq; alteram dicto modo peregerint, somnus meridianus sequitur. Quoties sitim restinguere volunt,at eris sitienti patella cum conseruis aut confectionibus, ne aqua bibenti noceat, atque ut gustu sit gratior. Hisce moribus dies totos ipsasque noctes terunt, unde plaerique pingues ventricosique turget, qualis Bacchus pingi solet,ex quo Soldatis,reliquisque Indis,Barriogis si uoaqualiculi,infami appellatione notantur. Dies tam hyemales quam aestiuales per integrum anni circulum ferme aequales sunt: paruo admodum inter se discrimine discrepant, nec ultra horae V-nius spaciti se excedunt vel circiter. Sol hora sexta oritur mane, idem sexta occidit vesperi in ipso meridie Sol erticalis est, nulla fere proiec ta umbra, modicum est quo agnomone deflectat. in Goa urbe apparet terque mundi polus, uter leni na&areticus antareticus supra horizontem eleuatus non nihil conspicitur. atq; haec quidem de anni ratione deque eius quatuor temporibus ursiciant, neque plura de morbis &corporum aegritudinibus adden
De Moneta, Mensura sponderum ratione per Indiam
t Rincipalis moneta quae apud Indos in usu est, dicitur Par-
auus, siue Xerassitas. ea ex argento est, sed minera minus pura. Cuditur Goae,in uno latere Sebastiani estigies in altera iacula aliquot in fascem colligata, valore Ioachimici, siue tres Testones,nostris ut Veniungitime trecenta Ri-
fas in moneta Lusitanica, inversura minimo aliquo interdum crescit decrescitve pro occasione. Fit etiam numeratio in moneta Tangas,quae quidem inter numerandum praesens in specie non adest, sed per eius laxam tamen summae computantur,hoc modo quinq; a gas faciunt unum Pardau, siue Xeraphins,in moneta cassa: rationes enim bifariam instituuntur,vno modo in moneta proba,altera in moneta cassa siue mala. quatuor enim Tangas in moneta proba, faciunt quinque Tangas incana, inde fit ut in contractibus moneta in specie sit nominanda. Est praeterea alia numeratio intyns dicta,quariaec ipsa in praesenti monera fit usus eius est duntaxat inter numerandum. faciunt autem quatuor probes Vintynfri quinque cassae unum Tangas Vilissima moneta illorum Bassaruco dicitur,atque horum quindecim in proba moneta,faciunt octodecim in cassa moneta. Vin tyn num&Bassarucos tres faciunt duas risias in moneta Lusitanica. constat ea moneta puro stanno, quod in eam formam finditur Trecenti septuaginta quinque Bassam cos faciunt Pardatim siue Xeraphyn. Est&illis moneta Persica, Laryns dicta forma oblonga, ex argent puro, absque omni additamento, quarum singulae valent Ios. Io 8. Bas arucis, prout versura variat.habent monetam auream Pagodes distam, duorum triumque generum, plus paulo,quam oeto Tangas valentem,cusam ab ethnicis Imdis,&ex uno latere Egiem Pago des idoli habentem. Est item monetaaureaVenetiana, partim a Venetis,partim a Turcis cusa,