De tuberculosi : dissertatio inauguralis

21쪽

nietamorphoseos tui dijudicari nequit, hoe solia in adnotandum urthi' licum,njori gaudere salium terrestrium eo pia e dyserasin syptii liii ea ortum haud raro sanari eurn eontra morbi in Pindamen intem directa. Nonnullis vero dyserastis tuberculorum generationi laventibus opponuntur line, eorum evolutioni penitu Radversantes. Secundum Itokitans t. talis existit ratio inter ea rei noma et tuberculii in inter libere ulu in et omnes morbos, sub quibus sanguis indolem cyan oti- eam induit quales sunt hypei trophia cordis, rem n-neni in foraminis valis, et organorum circulationistaeinlis pulmonum emphys ema, neu rysma runcinorii ei loidosis, scoliosis, typhuS, dysenteria, cholera. v Nutrimeni sive sint stimul untia, sive absque sit mulo agant, dummodo individualitati organorum digerentium non conveniant; hytiim ne hecticum haemniosi ira dunt, et iuberculoseos principia struunt. I rne- primis vero victus vegetabilis est, qui Sero sulosi generandae ut plurimum partes suns contribuit ouuli inqvero ii irimentorum prava, desciente dispositione generandae huic cachexiae vix unquam sussicit. t Vegetati normalis in ere humido nili tiro, eorrupto, lucis influxu haud patente, delabitur et parnsitae cibus cumque generis exsurgunt. Hac de unusa in habitationibus subterraneis iamidis, plataeis nitis domibus septis, labricis, ergastulis, carceribus, conelnvibiis palaestries, orphanotropheis scrotalosis et iuberculosis largnm messim celebrant.

o Frigus humidum, frequens aeris alternans temperies subito irruens nostrae caehexiae imprimis

favet.

Tubereuloseos in omnibus elimolibus obvenientisenus radicari videtur in influxibus nocivis, ubi sit et errarum obvenientibus hic nimiii in frigus, ibi ni inius ealor, alibi nilimosphaera nebulis onusta. Frequentium tubere illos eos in Variis terrae regioni-

22쪽

bu obviae, cognoscimus ex schemate, proh dolor ad puluionum non nisi tuberculosin restricto, quod el. Andra compoAuit. 6om latitudinis septemtrionalis gradu ad SouSque pulmonum tuberculosis rarissime occurrit, . Exloo defunctis nonnisi si tuburculos porterunt usio ' ad ali rum vero frequentissime, et quidem tubercu- Iis enecati fuere: ex Ioo mori uis marsit in .... Isso Lundini .... Ilii Parisiis i Eoo Genuae IGI

Philadelphine et Nessoti .... IES

Monachi di inero lini .... ilalediolani et Romae Sofeci indum obseruntiones uno iston de Chut unu-n e iid inter milites mortuos dia oriundos e Gallia septemtrionali 2OG

piit monum tuberculis perierunt, unde SPquercilii in ne-ridionalibus Gniliae provincithinaximn m oecuta Cre tuberculo riim frequenti: m.

Haud rnro quoque occurisit iustis hic morbus in IIispania, Lusi innia, insulis Zori eis, relii peingo mediterraneo, Graecia, Aloppo insula Si tua uisitii, in India orientali et occidentali, ni illis ubi pi neptumis aethiopibus insensus . Rarius oecurrit in Aegypto, Persin, et in Americae Septemtriontilis regionibus. quae ad lumina Ohio, Missisippi, Misso uri nil ineunt. Num tiro Salu threm vel deicieriti inesse vitam ex Erlit

23쪽

dissensio est notatu dignum: in nautis rarissime, in litoribus et insulis maris mediterranei frequentissime occurrere tuberculoSim.

In locis, ubi febres iverni illentes et Sirunt Cn- deruice grassantur, tuberculosin fere prossigatam Sse ob Servarunt plures medicorun F, abi id di vibre ames, Schonte in , is en maian, Henner, II eri in Leh. k In monet temperata ver et hiems, in torridanestas et auctumnus plurimos aegros intentatis Parcarum tradunt manibus.

II Inlue sentis ei opificium haud exiguam conserunt symbolam evolvendae tuberculosi. Probe nutem distinguamus oportet, num iussuxus hi pulmones solo , tin Vero omnem vitam vegetativam adgrediantur. Vita sedenturia, nimia virium intentio, inspiratio neris impuri, Pulvere, partibus mineralibus et metallicis impraegnati,

Summe nocua momenta largiuntur.

Roscii opificia tuberculorum generationi aventia distinguit: et opificia, sub quor uin exercitio simul cum nere pulvis minerum vel metallorum adtrahitur: comentarii, lapicidae gypsopiastae, metallici, carbonarii, purgam tores viarum, metallurgi, statuarii, tornatores; sy opiscia, sub quibus evitari nequit inspirium pulveris vegetabilis vel animalis : molitores, pistores,

capillamentorum essectores, gossypium aut lanam nentes, sutores, opifices copularum Seiosarum , pileorum opifices ubi mere subi corroS. Sun Etiam partes Contribuit , pelliones Sy opificia, quae vita sedentaria et aeris liberi

defectu corpori detrimentum inferunt: Sutores, SarioreS, textores, puellae opus tacientes acu; e nimia organorum respirationi dicatorum intentio. Tuberculos e contra renituntur in exhalationi hiis unimalibus aut acre libero multum versanteS, uti Iunio-

24쪽

ueS, certiores, piscatores, multore piScarine, equi SoneS, equites, aurigae, gricolae.m Motus corporis quoque deliciens, amictus incongruus, mundities neglecta praecipue organi eutanei, nimia virium me utalium intentio, nisus Sexuntis excEdentia, nania, neu roses, assectus et animi pathemata, expeditum tuberculosi introitum aperiunt. Interroganti, quomodo fiat, ut ea hexia tuburculo-Sa Praesente, tuberculum modo in hoc imodo in alio organo deponatur, adnotasse sufficiet variam individuinetate in variumque vitalithtis gradum, quem orgnua Singula in variis evolutionis epochis attingunt, et qui m-

Cum lite a statu normali berrantem organi eujusdam conditionem, praesente dys erasin tuberculosa, ni guinem vErSus unam Alteramve organismi partein ilicore, Et tuberculi depositionem enus ire POSSU. Materia iuberculosa eonfracti corte Arei, tium tum, Si ex dyscrasin contagiosa, uti Syphilide, originem traxerit contagium enim eo plus perdit essicientiae, quo plures metamorpho Ses ingrcSsum CSt, nec unquam in oculationis cum materia iuberculosa ex PCriment ullo coronabantur successu; MXnt Vero sub diuturnior huj iis caehoxia decursu, in negrum Proxime circumdante athmosphaera accumulari et nocivos essectus exserere potest.

III. Nosogenia.

Materiam tuberculosam rotis snis, alle-mand producium habent inflammationis, obseruntione probabiliter dueti, libere illum et inflammatione in ne-Pissim sibi invicem ungi, vel sese excipere. Tutis coelo vero disserunt phlogos eos productu et iii herculit in , dum illa materium nobis offerunt si brosam, mei timorpho-Si idoneam, hoc nobis se e ostendit ut biimino Sum. mor- Phum, in clamorptiosin nud ingrediens, sed emollescens

et dissiliens Tuberculosis suope absque omni Inssumma-

25쪽

tionis vestigio decurrit, quin negetur, iuberculum stimulo suo vicinas partes vellicans phlogos provocundae par esse. In staminatio ex altera parte absente Cn-chexia tuberculosa nunquam tuberculi deponendi potens Si hac vero praesente, consueti producti plastici loco depositis nem materiae tuberculosne cnu Snre potest. Generando vero tuberculo iussam matio essentialiter non requiritur. opinio tubere illum originem debere permini prae- existenti, per Se ipsam refutatur, nam quam frequenter occurrere deberet in Detu, in quo ne semel quidem id observasse Pros Itokitans l. profitetur Endem ratione corruit sententia eorum, qui contendunt tuberculum consistere ex glandulis lymphaticis degeneratis, qui im tuberculum persaepe ibi occurrat, ubi ne glandula lymphaticae vestigium quidem cerni iur. Tilberculosis supponit abnormem timorum conditionem diothesin luberculastinio vitiosum quoque Olia clurum cti lium habitum constituentem Acthilum luberctilos ni . t unlein vero humores isti alterationem experiantur, tuto definiri nequit, fors plasmatis elemcntis in inferiori evolutionis gradu permanentibus, nil, umentanta quantitate excolitur, ut Sanguinis serum ei suspendendo impar, qua tuberculum illud eliminet Minori diu- thesis gradu praesente, sanguis album in prasigntiris nutritioni adhuc inservit, quin materies tuberculos: deponatur, quod videre est aetate infantili, ubi ejusmodili uino ita in indoles statui fere normali competit, et nil majorem gradum evecta plethoram lymphliticam constituit, ubi omnia organa mole plasmatis albuminosi turgent, elementa tamen nutritioni haud apta nondum foras eliminantur, producta constituentia pathologica organa

enim lympham quamvis ineptam sibi adhuc adsimilant, glandulae solae, humoribus vitiatis hospitium diutius praebentes vegetationis nomalae vestigia produnt.

26쪽

Aetate vero provectiore humor Ibuminosus linguini, organi Sque altiore perfectione gaudentibus, majoren osser oppositioneru, albumina suspendi amplius non poteSt, praecipitatur itaque, et plerumque illo in

organo, ubi summum antagonismi gradum sanguini opponit, ergo in pulmone. Depositio materiae tuberculosae in membranis mucosis serosis et textu intercellulari organorum, eadem Plane ratione, eodemque tempore contingit, qua nutritioni et secretioni inservientes humores VRSorum Parietes transudant elementis nutritioni inservientihus cellulas paren chynantis ingredientibus, materia tu- herculosa Iemanet et rigescit, aut si sat magno uiditatis gradu gaudet, secretis immiscetur. Hic etiam locus erit ponderandi argumenta illorum, qui tuberculosim et scrosulosin, se inricem, sera e contendunt, quamvis characteres anatomici et phy, iologi ei,

decursus et causae cachexine utriusque adnuant et ruit

identitatem defendentibus Aber crombie, nyle, Meckel, Cars xvel k, et ter .

Adversarii sequentia adserunt argumenta piuionum suam defensuri: a Mulerit ger ulos et tiberctilog ct si inri-een dic erunt. Nulla vero nec physica nec hemicti, nec micro scopica ossenditur disserentia, tuberculosa quoque materies ut scrotalosa morpha est, appositione

crescit, et modo ab extus introrsum vergus, modo contraria ratione emollescit.

Sanniada poSterior nunqunni. - Utrumque vasculis en-ret quae sors conspiciuntur, ex Strato, quo nidulatur repetenda tubercula Stricto Sensu nequa ratione Sanari possunt, ac sic dictae sero sulae Scrosulae in glandulis residentes eodem modo Sanationi Adducuntur, quo tubercula in aliis organis in maSSam abeunt enteni eam.

27쪽

e Miseriae gerofulosue non milles proelii ilias in emollitionem inheteres, quom lubercula. - Tuberculii in vero eo facilius mollescet et liquefiet, quo facilius in organo, cui inhaeret, inssammatio et suppuratio pro Vocatur otium vero glandula lymphntica sit organon iners, phlogos minus patens, puluio e contra cui frequentissime tuberculum inhaeret huic evolvendae pro in hiis-s iuvim, haud mirandum, materiam tuberculosam in glandulis lymphaticis depositam diutius emollitioni resistere quam tuberculum pulmonale.d Ser illosia,eltili conreni infuit lili lubercula-aia juvenili et irili In quolibet processu pathologico aetas haud exiguum exserit institvum in sterminandum, quo morbus prorumpat locum Aetate in tantili depositiones morbosas praediligere glandula lymphaticas

et membranas mucosus , juvenili pulmones praecipue aliaque organa, nunquam Sufficiens esse potest Argumentum, Alium et tilium Supponere morboSum pro CESSum e Seir ulosis imo ct biliorem res rem ei Olti tracliuitu conglure polexi, quin ii Ophirem cibo uiti reliOriem induceti. Haec asserentes confundunt essectus processus morbos cum turbis ab organo dicto positis. ouin ipsi adversarii se resutant, concedentes trophiam et colli quationem celeri passu procedere, dum in odos ero sulosis pulmones invasit otii vero de scrotalositu ne solummodo sermonem faciunt, Si partes minus nobiles, quales sunt glandulae, membriinne mucosne, Chronicum tuberculos eos decursum adamantes, laborant, hinc putant eas minus deleterium in nutritionem in fluvii in exercere. Inde etiam patet, illorum assertum Scrotalosin aegrius febrim movere, per Se concidere. f inin infunium ci Utilis lubor ullum ci sim Oae licum et tirobenetoicum, it herctilagorum cicum tiri-CNm rcter teri Conliriel. - Ηnec vero urinae hemioqunlitas solum demonstrat, variis vitae periodis uni inin

otiam ingredi partium conStituentium mixtioncm unis

28쪽

enim in urina adulti sero sulosi acidum ovillicum et ui oben-Zoicum et in lotio infantis tuberculos praeponderantiam acidi urici detexit Zg Aeidi in ventricula inlictulum scrofuiOxor mioriri lio est productum dyspepsine, quae tuberculosi

in genere convenit. In infantibus acidum primarum Viarum consuetissimul est productum digestionis nomalum, et itaque scrotalos eos sympto in essentiale considerari non poteSt. Nulla ergo essentialis restat tuberculosin inter et Sero talosin disserentia, nisi eandem cachexiam infantes eorripientem et in glandulis, membranis mucosis et cute externa luxuriantem et crofulosin adultos vero infestantem luberculosin nominare placeat. Priori casu depositio pathologica saepe eliminatur in Supersi ei cor- Pori cum externo mundo communicante, posteriori vero Semper coagulatur. Certe haec una disserentia sussicientem rationem haud exhibet, qua idem processuS morbosus in cachexiam tuberculosam et scrophulosam Se-Jungatur.

IV. Decursus ei terni inationes iuberculo, et S. Tuberculosis vel stetit vel chronio offenditur. Si

ctilum observat decursum sub symptomatibu typlimianeinhiantibus, pulmones linque orgnna Parenchymn- toffa, membranni umque diversarum Superficiem adgreditur iuberetillim tum sistit productum dyscrusiae ad Summum gradum evolutae, et vel subito vel rei te ratis vicibus aut sub forma granulationis pellucidae minimae, glareae grana magnitudine vix nequantis, aut miliaris deponitur. Tubercula Semper conopiciunt ii numerosissima, discreta, organorum parensi hymnii inSpersa, raro iniit uni singulis locis glomernin et confluentia, omninversantia in studio cruditatis Pulmone plerumque ad-

29쪽

greditur, tuberculos chroni ea plus minus in sesinios aegrumque suffocat organi lanctione impedita, paralvsi. Tubereulosis chronica, producinin organi deponit, variis temporis spatiis, ii ne plerumque erisin dyserasiae

minoris gradus sistunt. Inveniuntur inde tubercula variae uetatis et stadii granulatio iuberculosa eruda, iubercula emollita di uentia , cavernae. Aegrum inierimit vel virium exhaustione et tabe, vel provocatis sub ejus decursu malis subsequis pneumonia, hypernem in toedemate pulmonum, hypernem in cerebri et hydrocephalo, meningiti de tuberculosn exsudationibus in membrani mucosis irachene, oesophngi, metasinsibus purulentis, accedente tuberculosi neuta Morie et o lerni in fur therculosiae I destructione organi, in quo locum fixerat, nobilis: E. functione ejus impedita pressione C. g. tuberculi in cerebrum , compressione paren hymniis pii linon inn)a humorum corruptione , exin denique Ci didropsias inducente Srentili tuberculos eos loentis, caeli ex in universali evantia , et tum tantum exspectari potest, Si organon, cui tubercula inhaerent, non eo gradu destruetum est, ut et humorum indole emendata vitae sustentandae impar sit tibi vero processu morboso loeali limitibus angustioribus circum Scriptori in thesis tempestive eorrigitur, vis naturae medicatrix arte perparum adjuvante redintegrationem organorum, morbo cori Ep-

tollim . abSolvit.

Processus vero in Oblileriandre ccti ei rict alius plane est quam in strictrid luberctilo crudo. . Textus interstitialis tirerniam ei reum dans, in-ssammatione reagente in stratum densum, sibi os cellulosum transmutatur, in purietibus cavernae obtingens exsudatio format tunicum glabrum, SeritSam iniim Ustrato illi sibi os nexam, cujus interna superficie fluidum SeroSum viscidum, is noviae dimite isece init.

30쪽

Urequentius vero avem vestitur lamina villosa, cellulo-vaseulosa, plus minus rubescente, membranae mucosa Simili, Strato subjacenti intime juncta, exsudante humorem turbidum, mucoso - serosum Tali caverna, ulcia tuberculosum sanatum Sisiit. Sanationis autem processus ad perfectam cicatrifationem perduei potest; cavum enim, parietibus sibi invicem ad proxim intibus concrescit, et cavernae prius existentis loco invenitur stria cellulo, si brosa Saepe concretiones Calcareas variae magnitudinis includens, puri tuberculoso inspissa io originem debentes. Vel parietes cavernae cellulo-fibrosae incalliam si broso-cartilagineum

condensati replentur massa irregulat, ramosa, Structurae cartilAginae, serius cyus in concretionem osseam transformnni n.

2. Tuberetillim non emolliram alia i titione sanationi adducitur Onchexin enim evanita, partes tu herculi Serosae resorbentur, remanentibus partibus terrestribus. Nis residuis saepe alii sales sese adjungunt, et tuberculorum loco ossendimus massas calcareas, in quibus analysis chemica Agnam calcis Phosphorici et earboni ei quantitatem detexit. In pulmone saepius materia iginio cum explet tuberculi resorpii talia nigra iubere uinmagnitudine milii saepe inveniuntur per totam pulmoli situ substantiam dispersa. Tuberculosi in nititntem vergente, in thegis morbosa sensim evanescit, totus negio tantis libitus in uintur, digestionis, se- et excretionis functiones ad normam reducuntur, instinium urina ne ido xiiii eo et uro

benZoico, adultorum acido uri eo excedente spoliatur. Probe vero sanatio distinguenda erit ab episo dis illi Q. in quibus morbus per tempus liquod in eodem statu si iatit, uti sub aestate et in quibusdam litoris evolutioni periodis dentitionis secundae, puberiniis . gravidi talis . Hae periodi totius Iroeessus vitalis immuta-