장음표시 사용
11쪽
nati alterius vero memoria sed in subici ' eodem insunt,atq; eiusdem partis animae sun
diones &utraque est totius cerebri in cuius
toto corpore sus a st princeps senti edi anima: mon absq; ratione tam antiqui dixere diuersas capitis ac cercbri partes ab his anima functioniblis occupari S de igitur habet memoria in occipitio in tertio vocato vetriculo, ques puppim vocant Longum in t ac pene ita mei stilumbi obi studeo breuitati ccret ritotius anatomen describere quam in multorum libris videre licet, praesertim doctissimi pari ter diligentissimi Andrca Vesalij. Dicam tamen aliquid breuissime ad rem nostram propius faciens. Tres animae operationes sunt cerebro, phantasia seu imaginatiua,ratiocina tio, memoria.Primae duae in duobus ventriculis cerebri maioribus, tertia in tertio hi- Dori exercetur. Inter crebri caua animalis spiritus tenuis purus, mundissimusque versatur, atque talis dcfertur memoriae: quae qui declaritate&subtilitate spir tus indiget Quod sino aperiatur via illa qua transit spiritus ad puppim ii rebri,nihil homo reminiscitur. S cotractu velocem habent huiusce vi aperitionem, prudentes sunt, clociter respondent ut
sunt quidam cholerici: qui vero pigram illam tardam habent pigri sunt tardi addiscendum atq; respondendum,suntq; ales ut plura Num phlegmatici vel in elancholici crassitque
12쪽
multis cibis ac potibus vicies Rari qui leni reperi utur, qui felici ingenio,&loecundame moria dotalia natura sint siquide ingenium subtilenivi mollem cerebri substantiam, memoria permanetem indicat. Dicit quoq; Ga-Ienus cap. in Artis medicinalis ingenium quidem subtilem cerebri substatiam indicat: arditas vero intellectus crassam.&c. H. . iunctioni deseruiens spiritus, a corde per alterias ad caput subvolat vi exterius nos cingete acre alitur, diuturnitatem l consequitur Eld cnique, conueniunt Playlici omnes, Mem riam p tissimum pollere ex bona temperatura or-
sani sedisve in qua hanc functionem anima
xercet indicium etiam crit cos valere memoria quibus in polleriora caput protuberat: eandem infirmam experiuntur, quibus ibidem velut complanatum ceruici exaequatur.
Sciendum a quod sapere sit ex spirituum bonitate boni vero spiritus sunt qui claritate aemotu temperati lint subtilitate Plato in The telo Non recte, inquit, animale habet in denso aut lutulento, aut moli nimis,
aut duro intes citc autem multifariam contingit nam ex utero quis tam validam nonnunquam contiabit , ut non blum memoria,sed&ratio lar fatur atque ita stultitia sat: cuius inter caetcra signa, ut habet Aristotcles primo de Ani iratium natura , suo praegran-cies. creetae aures. Si Solem Arietem perua-
13쪽
gantem aut Scorpium aliquo nascente Luna adeat, cicerebrum adeo affligit, ut clancholica passio paululum adultis oboriatur. Ex prauo item victu frequens cst cercbri intem peratura, quandoque ex insalubri ambientiso eris constitutione nam vetus cst dictum, ubi sit siccior aer, ibi fere etiam sic acriora ingenia,animamque prudentiorem seu promptio xcm sic crassu in coelum: pingue, ingenia gignit hebetiora.Eadem diaetarest ratio, victiam habct Galenus in libro Quod animi mores, dic. Quinetia ex casu,e pcrcussione,c morbo alii id genus iniuriis labefactatur, quoruni
exempla varia 4x Thucydide libro . belli Pelop.& ex aliis haberi possunt quidam ictu
lapide oblitus est tantum iteras,ex praealto tecto lapsus matris, assiniums propinquorum cepit obliuionem:sui vero nominis oblitus est Messala Coruinus orator. Ecce igitur, quam fragilis sit omnium preciosissimus hominis
hesaurus.Memoria inter humanae natura c5moda teste etiam Seneca, primum sibi locum vendicat: nam multa legere studiosis facile, multaque intelligere bono atque cxercitat' ingenio non difficile est: verum ea congerere, di inmemoria strinio conscruare, ita ut noncssiuant, necessarium ac praecipitium est humanae vitae bonum. Ex Avicennae sententia sexto naturalium, egrcgia illis suppetit memoria, quorum animae multis non distrabun
14쪽
I. 'tu motibus, nec conuellitur cogitatio.idcirc0 pueri pertinacius retinent quae imbiberint. Diuus Augultinus modo scribit, memoriam esse animum, modo ventrem animi:cuius aula sit ingens S perquam admirabilis idem nunc
memoriae cauernas, nunc antra xsinus vocat.
Vt testatur Plinius lib. septimo capite vigesimo quarto, Cyrus Persarum I ex omnes suos milites nominatim appellabat Mithridates duarum4 viginti gentium Rc totidcm uaguas absque interprete&audiebat Salloquebatur, necdcsunt innumera pene quo rucunq; temporum exempla praestantissimae in hominibus memoriae. Quibus igitur non est tam excellens memoria, labore vicam assequantur, opus est, suae qua vix in virum excellentem quisquam emergct: sieri enim bici, ut quantum quisque memoria entineat, tantum eniteat sapientia, nisi sit somnolciatus atque ociosus Et Poetae non ab re sapientiam memoriae filiam finxerunt ac de ipsa recte Afranius
de gignenda comparandaque sapietia scripsit
his versibus: Sophiam me vocant Grachvos Sapientiam. Vsu megenuit mare peperit Mimma.
Nonnulli iam aetate prouecti, hac arte freti, ad iteras sic conserentes, non, ultis mensibus in viros evasere doctissimos. Quo igitur pacto ea acquiri augerive possit ac scrvari, hoc opere disseremus. Constat aulcm cum pluribus do-
15쪽
zo DE MEMORIActis, tum vero Ciceroni, memoriam habere quiddam artisich. i5 omnem a natura pTo-ycisci: sic igitur nos pri docebimus, quo victus genere, quibusve medicaminibus ea acquiri tarmari l pos iit, breuia, clara, sitq; probata ponentes:postea de artificios a memoria, quae eadem ipsa eii natur. lis, sed praeceptionibus quibusdam firmatur, ac obseruationibus, cis, imaginibus ciue constat, succincte age
earumque notas curationem continet.
D Vis sunt causae principalis quae obsunt
memoriae, frigiditas xiiii miditas quae frigiditas vel sola est, vel cum humiditate coniunctari omittemus corruptionem quae sit a calido&sicco intensis plus tamen nocet fri- siditas humiditates ea si quidem confundit
natur.' m. neque eius opus ingreditur nisi tanquam subdominans instrumentum. Humiditas vero retenti uae contrariatur , quae sicco proportionato confortatur nam siccitas superflua nocet praesertim apprehensio iii, dum imp dit. ne in sigillantur formae rigidi est sil-stereo calidi mouere ergo frigiditas impedit motum necessarium ad memorandum. Retentionem vero impedit humiditas. Denique
16쪽
'gmeta, reliqui tunent, dicendum acaciae tum est, carn inagis obcsse memoriae, qua noceat humiditas Propter figiditate nim litae humorcs spiritus congelauit, spectrum scuspecies imprimi non potest. Ruserum igitur
memoria vel intellccitus perit, somnos tiamst, scri lare oportet. Vtrum vehementer an nodice somnolenti sint, aut omnino no Omnolenti, sed secundum naturam ha bcat. Siccniai vincentem inuenies intemperaturam: iam ex multo ac profundo somno, humiditatcm ob -
sse ex vigilia, siccitatem e c. horum metito aequalitatem lonam humorvi proportiopem cognosces. Ad haec conti deradum, utrum excernat quippiam ex naribus es ex ore quod a capite defluat, an aridae ex toto velit plurimum huius Nodi partes sint. atque antecedentium causarum&externarum cognitio capitis is positionem declarabit. quo idonea dispositioni curationem adhibere possis. Vbi dominatur cerebri humiditas multa somni cupiditate tenentur,oris plurima est aliua, Min naribus oculisque pituita Dcquens: Omnes motus hebetes limi Tales praesciati recordantur, nuperrime gesta dudii vero facta, aut nequa quam aut dissicile recordantur nam humiditatis cerebri est facile admitteres dimittere quaslibet impressiones. Siccitate dominante, quae hiimiditati contraria
17쪽
adi 4 4 Atracia cst. x contrariis signis indicatur:adsun enim capitis vigiliae, leuitates,4 rarissima illarum sit perfluitatum emanatio quae anas .palato oculis expelli solet. oculi uini caui cito calui sumta aurium tum abundabit cerumen. Quantum vero ad memoriam spectat, praesciati dissicilius inscribuntur, inscripta diutius
tenentur inde sit, ut quae antea gesta stat facilius memorciatur & reddantur, quam quae nuperrime gerunt ui Exemplo sint senes,qui gesta ab ineunte aetate recitant ordinatim, praesentia vero non recordantur, aut confundunt.
Hoc etiam contingit senibus: iuia ex frequentatis actibus sit habitus line fit, ut decrepiti bene recordetur antiqua,quoniam saepius circa illa. vel illis similia considerauertit: male autem noua quod illis impresso non facile fiat ob duriciam sensor . Si dominatur frigiditas,his facies albet, lumina languent, Venae in conspicabiles fiunt, somnolenti iunt partes ad caput attinetes parum calidae erunt, nec rubicundae mens erit stupida, vertigineq; grauatum caput, tardae rememorationis Haec qualitas,ut praediximus, valde ossicit, Manimi facultates imminuit i. nertes i efficit na vi calidi est moucre, ita frigidii contrario facere scias tamen in uniuersum,uiuentis cerebrum calidius esse aereastiuo,Vt G ilenus babet in de usu partium
At cum vi et in crebro caliditas his notis facile
18쪽
ficile innotescet: nam quae circa caput sunt. calida magis ac rubicunda sentiuntur oculos cernes versatiles, eorum que venas magis apparentes Capilli in luce editis statim moriuntur, nigri, robusti, crispique sunt: breuibus somnis nec profundis contenti sunt motuum velocitasti recordationis inest. Si vero auctior sit,&facta innaturalis caliditas, vigiles erunt. Hic nimius calor animales spiritus excoquit,
in fumosque ac fuligines diripit, succos generandis spiritibus aptos torreficit. Qua de re felici vel tuta memoria destituuntur. Si vero duae qualitates adiungantur, signa
earum tanta proportione cognosces, quanta istae qualitates aut intendentur, aut remittentur nec dissicile fuerit iudicium ex praemissis, ut si fuerit caliditas&siccitas extra temperiem, aderit permixtio sensus, vel phrenitis iuxta intensiorem gradum qualitatum. Constat igitur Memoriam posse medici- fiali artificio seruari, augeri cxcitari: una constet eam morbo minui deprauari, ac deficere laboriosissimum tamen est, medicinalibus augere memoriam . nam thesaurus iste bonam corporis dispositionem requirit,& optimum vitae ordinem. Quo itaque adcurandi rationem , victus primo pro causarum varietate mutatur, Vtinfra dicemus Annotadum vero prius cst,obliuionem a natura reportatam , non facile,
19쪽
fuerit an in caeterisco pore. Hoc et interdueuenit ut praeter consuetudinem sit diminu- t. vel abolita memtoria tunc timendum est depciori aes ritudine, nisi ocytis succurratur, scilicet, I cibargia Epitcsia, Apoplexia, Paralysi caeterisque id genus quae apblagia at incerobro fieri blent,pro quil, ad medicos configias. Si et ob extremam senectam incino perierit, frustra laborandum, admouendis scilicci remedijs, non est: sed tantii conuenica te victus ratione conte tosesi oportet, uentur cibari, lini tuaria humectantia&rcstaurantia siccitatem l arcent a. Si propter vehementes purgationes caete, rasque immodicas inanitiones, vela siccitate, memoriae noxa supervcnerit, victu tanti ircs.-ciete succurrere oportet corroborato si lusedem corpor colli ctisq; viribus, memoria r paratur Cibi conferent igitur succuleti&boni succi, qui facile concoquatur in enariculo:
inum sit rubicum maturum dilutii: exerciti/moderata, citra fatigatione caput cleme' te fricetur: prolixe dormiant molliis iubet: tepidae aquae babaeis, an tu sudationes 1-tent capiti abraso epithemat infundatur, cis omentationes, ex decocto storii chamaenaeli, meliloti,feminis lini, hordei decorticati aut cxlacte recens mulcto inungatur oleo sulino,
20쪽
Si a frigida crebri in temperie sola sine materia malum ortum fuerit opponatur caliditas trigiditati,d pariter humiditati siccitas, cum temperamento an e:in caliditate enim L sic' citate naturali orianis a qualitati, d bet esse proportio, uti equid nimio quia calor naturalis, cst purus calor, sed compositus,in quo est omnis aequalitatis proportio non enim o -
innis cali itas bonam memoriam fac se, nec o- i ius siccitas: sed quae proportione respondet
temperamento, nec fluat in intempcriem immoderatam, cuius vis est actum propriivirtu- iis tollere Cauendum est ergo, ne nimis cre- brum calefaciamus, aut exsiccet is nimis. Et qui teperato est capite, caueat, ne medelas ap- ponat. Qui igitur corruptionem memoris pariuntur, ex immenso calido Misicco, qua o
iunctionem plerunq; brenitides deliri se- quutur,ijs oxyrbodinum capiti infundatur,&i curatio reliqua cum his quae refrigerant S lini nectat, pulchre c6plebitur. Quodsiic nimia frigiditate adnixa intensi siccitati suerit,quod
accidere cosueuit aut propter longos morbos, aut vehemetes corporis labores, aut acresvalde animi affectiones, qui K naturae vires fatiscutii animales spiritus dissipantur, humectantia
mediocriter calefaciendi simul vim habe ti baud mediocri erupi praesidio, cum