장음표시 사용
61쪽
46 DE MEMORIAquilibet quintus , ut dictum est de ordine det
qualitate autem 't non nimis lucidae, nec nimis obscurae,iaconimium frequentes Transeamus ad imagines nobis notae in istis lociscόllocari cum motib talibus,' pereas Valeamus memorari. Verbi ratia, volo memorari de viginti nominibus, sic faciam:in primo loco imaginem Petri mihi notiissimi locabo,cum urinali in manu pleno urina quam fundet super Iacobum mihi notissimum: Dexisto actu notabili, horum duorum memorabor: licduorum nominum memoriam mihi fecero hi secundo loco ponam Martinum mihi notissimuntinam oportet imagines istas cisse notissimas, ut cito in memoriam recurrant)qui po-ia et digitum suum in pyxide&extrahet ungue- tum , quo cum digito Orificium unge ani Henrici mihi notissmi. In tertio ponam Andream mihi itidem notum, qui cum manu ex mortari extrahet emplastru quod ponet super faciem Francisci, et alios ridiculos actus fabricando ex quibus memoria de talibus non inibus confirmetur. Et ita pariformiter procedatur in aliis. Similiter si recordari voluero alicuius cum suo actu illum imaginabor cum re illius actus: ut si recordari velim alicuius comcdentis ficus,
tunc imaginabor quod cum ficu aliquid festiuum faciat vel stupendum.
Si argumenta recindari vis capias substantiam
62쪽
pam argumenti, ipsam tantum locabis,quia otum argumentum haud posset locari, neq; de aliis rebus suo modo dicebat tamen Phil sophus tertio Topicorum,in argumentationibus propositiones memorabiliter scire opor
Rursus de siguris etiamnum differ mus his quinq; praeceptis.
Primum est, ut aut risum moueat figura, aut misericordiam, aut admirationem facile enim inuenitur figura quae affectum animae conuertit Exemplum huius est, si in ore asini rabidi caput Antonsi constituam morsibus reconfringi cruorem effluere, auxilia petere, ac passis palmis vociferare:nam fieri non poterit, ut cum voluero, non videam hunc oculis mentis meae, reddereAntonium nesciam re
Alterum est: vi aut simile per simile, aut per
contrarium figuremus, aut per proprietatem.
Primi exemplum est, vis nomen Galeni sim locaturus,alicuius illustris medici nomen scribam, cuius, quoad fieri potest, aut par sit,aut paulo debilior auctoritas. Secundi exemplum est si idem per indocti medici nomen conscripsero:siThersitum per Achillem, & bonu pro malo informem per formosum annotauero. Exemplum tertilest, si uidium Nasonem De magni nasum:Platonem per humerorum latitudinem Crispum per anulatos capil-
63쪽
DA MEMORIAlos Ciceronem per Gelasinum sculpsero. Terti si est, ut a tenellis annis assuescamus locare, cum quotidiana exercitatione crescam is quanquam etiam adultis prodesse possit ipsa doctrina fiscacior fit habitus, si quaecunque aut dicturi aut neutri sunt uclocent: quaecunque etiam inter fabulandum audiant: Sic vi agant mores gestus . temporaque culpant Sic enim breui tempore sient exercitatissimi. Ludere etiam prodest alterum cum Licro, illum vincere qui plura clarii s , ordinatius velociusque retulerit. Quartum est, ut omni quinario rerum si-ςnandarum repetamus a principio quaecunq; iurnata alat enim repetitio valde conserre. Quintum est,ut quae non sunt sit ilicia, ea per componentium similitudines statuamus, verbi caui, qui inemorari voluerit huius c- nunciationis,Ciccrocum Hortensio disputat.
Cicer legumen in hurto finget qui de hortisterilitate conqueratur sic enim: cicer Ciceronem δε hortus Hortensium, 'uerela disputationem repraesentat. Sic autem seruari solent de logum capita vi si locanda illa lex sit, Publicati testamentis des eisnganaus dicam testamentalem patentem . cui quispiam coetuuiniecerit eius fides aboletur Ecce publicati semel testamenti fides, ligi poterit. Verum haec facilius fient, si adsit do et rina di rerum memorandarum cognitio ne De des coi)fumara
64쪽
sumata: inuicta exercitatio, cum exercitati' possit omnia: itari medicus mcdicinalia, 4ureconsultus plebiscita facilius recordatur.
Locus igitur ccraea cla artae vel tabulis in quibus antiquitus multa scribebantur similis est&comparatur rimoso autem Elcris seu scripturae nominum recitatio , lectioni aut rerum lectarum recitationi. Locus si pars yicaria memoriae cinstar illius capax multi- illicaturque per antrorsum&retrorsum, per dextrorsum ac in isti orsiim, per sursum atque deorsum, aliquid addendo ves diminuendo: multiplicatur etiam mensurando longum, transuersum, medium. Loc*rum regula breuiter&haec ordine est, ut primo sit locorum inuciatio, sed qua superius diei sim si deinde ordinatio, meditatib distantia fictio,
solitudo, in diocris lux, lissunt litudo, quantitas , loci quinti signatio per naanum aurcam et alterius metalli, illiusque variatio, nc sini-litudo confiisionem pariat. Imaginc sunt similitudincs rerum in die ςonceptarum, siue simulachrum simile cx toto vel ex parte rei cuius recordari volumus imo pro ipsis rebus collocandis accipiuntur.
Sunt vero in duplici genere, scilicet aut notat aut ignotae: nota is quaedam animata aliae ina'nimatae ic tam animatarum quam inanim*tarum aliae implices, a liae com posit illud
65쪽
'rursus non obluis caris, Quod in collocandi. maginibus super locis, semper res locanda es
cum actu ridiculoso, vel admirativo,vel crude Ii vel alio modo inconsueto nam ridiculosa. crudelia,iniuriosa,admirati: ia, excellentcrpulchra,vel turpia. immutant sensus,ac melius excitant memoriam, cum anima circa talia mutatum aduertat. Variantur quoq; imagine pertranspositionem literarum, pertranssa in ptionem ut si velimRomam recordari, potian deum amoris, qui vocatur amor, pro tyranno lupum rapacem Suscit itaq; nos methodum ostendisse, quam qui sequetur, haud difficile modo exercitatio accedat, mult'rum ac variorum sibi pro occasione debita recordationem certam parabit. ignaui autem otio torpeant, quibus omnia infensa sent. Videre
si lubet quid Thomas Aquinas in Epistola d
qnendam suum monachum scribat,ita inquit: a laesiuisti a me qualiter intendere oportet thesauro scientiae acquirendo hoc a me tibi datur consilium ut perridulosin mare,&non statim in mare eligas introire quia per facilia oportet ad dissicilia peruenire. tardiloquum te esse iubeo.& tarde ad loquutorium accedente.
conscientiae puritatem amplectere. Orationi vacare non desinas, cellai frequentare diligas, si vis in cellam luminariam introduci:*mni
bus te amabilem exhibe nihil tibi sit de factis penitus aliorum. Nemimi te multum familiarem
66쪽
parit contemptum, dubii actionis a studio materia subministrat. Et factisvi verbis secularium nullatenus intromittas. Discursum super omnia fugias. Et sanctorum4 proborum virorum cstigia imiteris. Nec icspicias a quo audias, sed quidquid dicatur memoriae commenda. ea quae legis, fac ut intelligas,de dubiis te certificans & quidquid poteris, in armariolo inclitisrcponcrcsatage, si cupieris vas implere.Altiora tene exigas,&c 'Vltimo, cpilogi vice ac veluti colophonem addam quae scribit Erasmus Roterodamus libro tertio Eccles Ad natiuae memoriae vim natura silicem, accedat intelligentia cura exemcitatib, Mordo.ad memoriam confirmandam
honnihil opis pollicenturi mcdici. secundum hos Marsilius Ficinus: sed praetcrea quae
diximus, plut imum confert perpetua vitae sobrietas nam crapula&ebrietas, ut ingenium hebetant,ita membriam prorsus obruunt: onficit etiam curarum varietas,& turba negociorum. ossicit tumultuaria diuersorum voluminum lectio Hanc praecipuam arbitror causalia cur senectus si obliuios a quod ea vis animi multitudine rerum obruitur ossicit m mori pudor immodicus,auditorum nouitas, anxia cura pudorvi nouitas vincitur asstic-tudine Anxium studium ossicit ad hoc ipsum quod impendio nectat.Alibi sic inquit: Opti-
67쪽
D Ina emoriae ars et . pcnittis intelligere in te lectam ordinem redigcre, postremo subm de repetere Quod memini si e velis. hactenus Eraiarnus. Si vis igitur rerum bonarum pollere memoria, diligenter curato,ut eius quod discendum est certam intclligas rationem. Ratio enim est in i solubile veritatis&inc notaqVm-culum. Ob hoc forsitan Plato inquit, quod bene intellectum si semel obliuioni omnino tradi nunquam posse. Ea quoquc memoriae tradenda sunt: quae non solum utiliasint, sed de iucunda nam alimenta quae suauissimum saporem afferunt, faciluis in naturam nostram tr. iascunt atque convcriuntur quo auidnis uid haustum est,c diutius retinetur. Adde his, quod obseruandum omnino Aristotcles Simonides arbitraritur, ut certus quidam in ediscendis ordo vel insit, vel saltem, cogite tur. Ordo in proportione quadam conex lo- ne consistit. In his uicin quae ordinata serie di esta sunt, siquid unum acceperis, reliqua continuo neces aria quadam vel naturae vel artis continuatione sequuntur. Obseruandusti in saper ut saepenumero, quae didicimus, meditemur:sic enim alimenta animi concoquuntur,&quasi csiuertuntur in animum. Confert etiam quam plurimum siquis leganti orata O- necantuque suaui, quae memoriae mandauit, saepe recenseat, ut dictum supra est. Voluptas enim rerum condimentum est, amorra esca,