장음표시 사용
51쪽
partim in qu . parte dulciori, vel
etiam, veluti conchae margaritis erae& Ostrea, arori:, pluvia, partim a ligni carios viscosa pinguedine seu oleos sub si antia,pice seu resina: Haec enim pς gramina illa intermedia, tanquam per Vena umbili Cales, foetibus suppeditatur innutrimentiam; dum lignum illud per fluxus S refu-Yus Oceani liinc inde in aquis natat: Nec enim seri potes , ut in sicco illud manens easdem conchula Sproducat: Huius rei exemphim est in locis maritimis, ubi concha illae nigri
tur adhaerentes lignis in aqua positis, ut pontium fundamentis ligneis,nauibus submersi. Adhaerent autem
lignis, flamentis quibusdam pilosis
sciamuscosis, vel etiam algaci Vnde apparet nonnihil viscosa humidita tis conserri conchis cuicunq; ligno etiam querno)adhaerentibus; mulinto magis abietino resinosi, ex quo ςonstant mali nauticae Hoc enim ti-
52쪽
α TRACTATUS gnum calidius es , quam uermum, dc ideo aereae viscositatis multu pos sidet, unde ignem facile conlpit cubi vulneratum fuerit,resinam oleo sani ex vulnere emittit adhuc viren siccum vero tib aquis manens facile quoque putrescit , quercu econtra, quia frigidae&siccae est naturae, resi sit diutius putredini,d sub aquis a
neratio nonsit scribenda es quae cause eius, siciens e
Materialis, habeantur. SI quis consideret diuersitatem&copiam immensam piscium seu a minalium, quae in Oceano ac maribus passim nascuntur, no potest non fateri Elemento aquae inesse miram foecunditatem, quod producat non solum animalium maxima, veluti Cetos quorum nonnullos seXcento
53쪽
DE V LV C. A B O. 3rum pedum longitudinis trecen torum latitudinis intra se in flumen Arabiae testatur Plinius, lib. r. sed
etiam tantam abundantiam dc a Ticratem,Vt 76 genera alte in mari viventium idem author recenseat,
exceptis fluviatilibus Admirari in primis liceat concharu marinarum summam pulchritudinem S diuer
statem tantam, ut meminerim, In
Rotero iam apud clarissimu virum
Petrum Carpentcriunm, Anno Ii II.
vidisi forte mille earum formaStata copia, Vt magnam cameram illis, tanquam preciosis thesauris S spe ctandis naturς miraculis,instruXerit δ exornauerit Has este luxuriantis naturae insignia, quibus ingeni)sui v-bertatem attestari velit, non est dia bium : Ad decus enim dc ornatum mundi potius ea spectare, quam ad necessitatem hominum dixerim, in quibus S formarum de artifici varietas assectata videatur Inde quoque Oceani fertilitatem miram de ducere postumus,ut qui terris in ani
malibus 4 Zoophytis generandis
54쪽
44 TRACTATUS non solum non cedat, sed quoque anteferatur ex Naturae benignitate Quod cum animaduerterint antiqui, Neptuno, qui Oceano praeesse statuebatur, innumeros fere liberosaiscribunt ex diuersis nymphis pellicibus natos, inter quos est Triton dc Pratheus, quorum ille concham insans tubicen est Neptuni patris, hic in varias formas , ignem , serpentem S his similes mutatur, non Obscuro documeto, Oceanum esse Variarum formarum productorem: Hisce causis moti fuere illi, qui huius
quoq; volucris Orcadiae generationem soli Oceano asi cripserint, tanquam foecunditatisd rerum diuersitatis authori verum quam recte idi Cerint, videndum erit Conchas
Vari generis pulcherrimas ab eo
produci non negamus, sed ex Naturae omniparentis instinctu innu-xu,ita ut jaltem domiciliumS materiam rebus gener ndis praebeat O
ceanus, non autem formam ac cau
sam efficientem Pisces quotquot sunt, paucis exceptis, ex cominibus
55쪽
turam, de quibus hic nihil in dubium
aut quaestionem vertimuS An vero tot conchae ex semine sitorum pare-
tum quoque oriatatur,sive non dubitare licet:De volucri praedici a , quod non fiat ex ouo ut btentaries nec ex semine , constat Vnde igitur Zanc Oceano, aut num causa scano imputanda minime: Etsi enim o cus dicatur encrare locatum, hoc tamen intelligendum est de matri cibus, quae sunt generationis Causa, sine qua non, non autem efficiens, multo minus, formalis, materialis, aut finalis, S non de quocunq; Con tincte generati Vt autem huius mirifici animalis naturam exactius scrutemur, quatuor illa causarum genera percurremus, nil dubitantes his, ut decet, perlustratis, Quid cur Mund sit, Lacile cuique constiturum: Eliiciens itaque huius generationis Cassar est calor tam externus, qualis a sole cim diffunditur in haec inferiora, quam
ne calore enim nulla si natura ge
56쪽
neratio, quae eo tanquam praecipuo utitur instrumento,quo homogenea congregantur, heterogenea separentur, membra viscera in anima
libus foranenturi disponantur suo Ordine d ligura. In artificialibus, quae sunt hominum industria S arte, sunt varia organa, Vtpote mantiqua organorum organum non immerito dicitur, malleus, incus,hma,. vel securis, texebra doliis similia, quibus opera mechanica perficiuntur In naturalibus saltem unus est calo I, Vt nitrumcntalis efficiens, & moues
um est Natur ,ut in iis artifex: Calor externus internum in actum ducit sine quo hic inessica foret Equasi torpore conchisus in materiar quemadmodum etiam in vitiis qui busdam animalibus apparCt,qu. Cingruente hycine ac deficiente calore externo, ipsa vehit sibi ore detentad quasi mortua delitescunt, veluti sunt hirundines, ranae, muscae ac id genus alia riuamprimum vero sola res radi aquam S terram calefecerint, mox apparent lace omnes, vitam si iam
57쪽
. DE VOLVC. ARBsuam solis calori debeni
tes bestiolae: quaruna quoque in aestu maiori a ior est eficacia volatus&coaxatus, ceu constat ex muscis&ranis: Qua tum ad calorem, Sol magnum mundi lumen eius pater est, cumque mittit in terrena omnia, quae viviscit
illustra Vnde dicitur, quod bl& homo generent hominem, nempe per permata media alias quoq; abs que mediis illis procedit, utpote in iis, quae ex blaputies actione gene
raris uisci ius recosuimus: Dum enim calor externus Solaris vel etiam Elementaris ambit aliquod miXtu cor pus, in quo sit calor naturalis inclu-1tis, hic ab illo excitatur, mouetur Mnd operadum suas actiones acuitur, veluti patet in otiorum exclusion Ctam per artificialem calorem furnorum, quam naturalem gallinarum: In his calor naturalis latet, videlicet invitellis, qui per externum irritaturi mouetur ita ut Elementorum circulatione facta, aqua in aere, aer in ignem, ignis in terram, terra in a qua mutetur Sc pulli membra Scui
58쪽
illud subiectum ligni dicti abietini, siue resina oleosade picea substantia,
in qua operatur calor caeternus solis S internus putredinali auctus: Haec materia etsi sit exigua, valde tamen primum rudimentum huic Embryoni praebere potest, qui deinde nutritur Oceani substantia viscida,veluti
ostrea&alia concharum genera crescuntd augmentantur Nec vero ipsa dura lignea substantia, nec graminea quid materie illi prestat, qua
nim illa vi contincias , haec ut trans mittens veram materiam animad-itertitur : Vtcnim nec matrix, ne Cvena umbilicatis in geri cratione hominis quicquam materiae praestent, sedit instrumenta nec staria requi runtur alias, sic quoque hic sentien dum de lignori gramini marino: Aliqui olim ex vermiculo in putri do ligno enato, ut dictum, transmutationem quandam fieri , eumq; ma
59쪽
teriam huicgenerationi primam ministrare , quorum sententia tam recipienda non est cum vermiculus ille nec ad extremitatem graminiani prodire, nec sibi conchas fabricare possit; sed oportet ut illud vitae suae initium capiat in dicto loco extre initatis graminis, nec aliunde eo affluat,ita ut migret de loco ad locuntatum ali motu antequa essentialem
suam formani fecipiat Plinius de Pinnothere pisce scribit, quod ei tata sit solertia, ut se inanil, ostrearum
testis recondat, tum accreuerit,
migret in capaciores Tale quid olle imaginari de cosso illo, seu vermiculo lignum exedente cii rei ipsius
natu a non conuenit Materiam vero illani iesinosam vel piceam com munica i posse extremitati propendentis gramitiis non est dubiu, quod
haturae tamen artificio nec ad sen- sum hominum perceptibili, fieri necessiim est veluti alias natura in Orn-ni generatione secretis viis&mediis Vtitur,quae magis per ratione, quani oculos indagantur: Quis enim vidit, D quo
60쪽
quomodo cor in generatione ani malis primo fabricetur, quibus fibris Aventilis ibi natura, ut instrumentis Utatur, quomodo S per quae media hoc fiat, factu reliqua viscera disponat S faciat ex materia seminalici menstruali ' Nemo adeo Lynceus inuentus est, ut sensu haec, dum fierent penetrarit cum vero facta fuerint, ratione ita esse quilibet aestimare potui : Sic nullus perfectissime scire poterit, quomodo et materia, quae prius fuit in ligno humidum radicat transeat ad extremas partes illius graminis marini, ibiq; formam suam acquirat nihilominus constat postea, hoc factum esse Nec vero id erit adeo dissicile, cum per cotinuata gramina facilius illa materia usq; ad extremitates illorum fuere