장음표시 사용
11쪽
Quae ad haec Conserant, praelectiones has Lumleius ACMdwaldus pia spe instituerunt; ut sit nimirum qui circa totius medicinae principia occupatus, vel nova quaedam vobis contemplanda perpetuo prosecat, vel obscura, atque minlis perspecta, dilucidiora reddat, atque ad usum populi aptiora: ut, si usii, non scientiatamcn sejun tur variae medicinae partes; quR, Cum in agendo se mutuo sustinemi, in judicando etiam se
Huic itaque cathedrae impositum vestm dignitatis me, de publicae tautis, procuratorem habetis; non aliorum dictis timidε adstrictum, nec novas res moliendo glori iam temere aucupantem, sed in ea cum fiducia disquis-turum, quae ad artis medicae vim, & utilitatem, quovis modo pertinere videantur. Non tamen quasi Pythius Apollo sim, certa ut sint & fixa, quae dixero; sed ut ii munculus unus e multis probabilia conjectura sequens: cum prudentis sit aliorum opinionibus indulgere; sapientis de suis, utcunque explicatis, dubitare'.
necessarium non videtur. ut divina Providentia, quae materiae omnis, &, quae ex ea fiunt, omnium rerum fictrix est atque gubern a trix,
12쪽
Incipiam itaque ab anima ; quae, cum animalibus divinititi insita sanitatem corporis tueatur, motus salutares instituat, morboremque judicationes vel protrahat, vel perficiat, tam in corpore spiritus sit omnia regens, & g bernans, primum locum 8c principatum in medicis disquisitionibus jure sibi vindicat. Simplicissima desiae, ex
quibus animalis partes tam fluidae, quam solidae, conficiuntur, elementa perscrutabor; ut quid, tam in construendis, & Conservandis, quam in diruendis, animalium Corporibus, quodque praestat, perspiciamus. Ab es e iis ad varia an alis fluida, M varia fibrarum genera, progrediar; ut constet, quantum inter se disserant, quibus usubus ex illa disserentia inserviant, quibusque morbis singula prae caeteris subjiciantur. Ex his quasi oeco-trix, ad ultimos suos, si quos habeat, limites innotescat. Nostiae selicitati lassicit, si sapientiam suam, priepotentiam, atque benevolantiam. Deus nobis ebusque patefecerit, ut justa nos pietate imbuat i quae spei ερ fidei plenos in asperis vitae hujus rebus nos erigat, & siistineat. Non tamEn inutilis est omnis perscrutatio atque contemplationaturae; quae, licet certi atque indubitati nihil statuant & edoceant. id saltem lucri afferunt, ut Numinis essentiam ex operibus suis ubique persectissimis, de in universi usum atque commodum. miri complicatis, clarius inditi atque clarius nobis delut obser
13쪽
nomiae animalis, atque medicinae, principiis ut maiora proveniant, fluidorum motum circularem, ab eoque Pe dentes nutritionem corporis, s retiones, atque ocreti nes, eXponam: quibus omnibus dilucidatis & perspectis, facile erit de vita & sanitate, de morbis 8c morte copiose, atque explicase, dicere . Denique ut disquisitionibus Gnem imponam, morbum simplicissimum ex terrae particula in corpore subsistente natum prae caeteris eaeponendum proponam: quoniam subsistens haec terrae particula, lic&propriis naturae viribus siepissime vel discutiatur, vel sine damno, aut incommodo, quem in corpore occupaverit, locum teneat; si accedant tamen vel mora, quae molem augeat, vel acidum, quod spinas affingat, vel plenitudo vasorum, vel tensio fibrarum, quae transitum praecludant, mille inserat mala ; & amplissimam totius medicinae sciatntiam, atque exercitationem, poscat. De anima dicturus, quatenus vel ad vitam illa, vel ad
Cum, quo tempore habita erat haec praelectio, electoribus collegium medicorum Londinensium itina gubernantibus hujusmodi disquisitiones minus placere viderem, abjecto statim praelectoris ossicio, propositam praelectionum seriem repressi, quae de sanguinis motu circulari medicorum & philosophorum contemplationi
iubjicienda habui, huic praelectioni adjecturus. Corporis
14쪽
corporis conservationem, spectat, parum refert, ut in us originem atque naturam inquiram; mesertim cum, qui eam rem sapientissimὸ tractarunt, neque aliis, neque sibi ipsis, satis placuisse videantur . Nostris rebus sus-ficiat antiquissimos medicos, qui ex collatis sibi-inesiam observationibus opinionem omnem deducebant, credidisse principium quoddam ab elementis & materia diversum
animalibus inesse; quod eorum corpora fabricaret, gubernaret, atque Conservaret; cujusque imperio, & ene giae, motus omnes animalium essent reserendi. τε και σωρωπα sinquit Hippocrates) αι των διοι κουσιν, κω δύναμιν εχουσι μαγιςην. Per autem eam ubique, ut videtur, Vim intelligit, quae ex anima &Corporejunctim constat: neque alio sensu νουσων φύροες ιη οι; Cum, ut morbi depellantur, tam spontaneae fluidorum dissolutiones, quam renixus solidorum atque animae imperium, vel junctim conserant, vel sep
laevis miri fur. J Numinis benevolentiae procul dubio
debetur, ut nihil nos nosce vellet, nisi quae ad nostrain vel conservationem vel solicitatem, se judice, conducant: idebque de natura animae, ejusque actione in corporis materiam, de statu mortuorum, de origine atque fine mundi, perinde nos indoctos esse voluit, ac si inanimes nos, aut lapides, eisnxerat.
15쪽
ratim essiciant ' Galenus autem, licὸt complexam animae atque corporis vim per intestigat, saepe tamen solam animam nomine designat r ut φν
Apararim Ut clarius innotesea , quia sub nemincinaturae velim intelligi, rem exemplis illustrandam censeo Primὸ itaque si humerus trabe vel casu contundatur, & vexetur, superveniet mox e hymosis cum articuli dolore & motu molesto
Sub hoc malo si pars contusa laneis obvoluta a frigore defendatur, fluidis extra vasa jam positis sponte εο ex natura sua reselutis, ut fere fit, atque dissipatis, articuli motus cum salute brevi restitu
Secundo si in aetate tenera fibrarum compages praeter modum debilis atque laxa alimentum in singuinis integri statum solvere atque promovere non valeat, atque aded justa fibris corporis firmitas ct durities denegentur, si cautum satis sit, ne vel inratia vel malis alimentis fibrarum laxitas augeatur, fihrae corporis aetate crescente indiEs ex natura sua duriores atque validiores factae, ita tan-dEm laboratum atque praeparatum sanguinem habebuntia ut qui justae fibrarum tensioni atque ossium firmitati formandae sufficiat. Terria si virgo jam matura viro amore it anxio occupetur, ut neque cibum neque somnum capiat, neque, quae sua sunt, more mulierum rith deponat, quin misera tabescens vitam brevi depositura videatur a rem vesanira amor non sis medicabilis herbis, si mutato v
tae modo, si susceptis peregrinationibus, novisque rerum. speciebus obiectis, anima aliquandb & per intervalla ab infausto luctu abstr hatur, suo muneri magis magisque brevi vacabit, &, ne quid damni corpus suae curae commissum ex sua incutia capiat, plerumve cavebit.
16쪽
-η in ενθεζμον εραπου κ-ροω. Et φυσκε δυναρως εαυτης κινου MN, ωπα γενεσεως κα διρι--πλασεως. Neque profecto fieri potuit, ut, dum progressus, variosque morborum motus, explorarent, sagacissimos medicos vis ea lateret, quae summum in corpin e imperium ubique exercete quae nunc minimis de malis, ne quid detrimenti sua capiat respublica, turbas excitat vix serendas; nunc morbis sua indole nequaquam exiti sis timidε succumbit; vel castra, quasi indigna ut ten antur, imprudens deserit 'C. a Animae v Deseris. J A trulla re aequε perturbantur prognosis & diagnosis
medica, ac a varia animae indoles quae motus salutem in morbis allaturos scilicet, symptomataὶ suae infirmitati aut Macritati aliquatenus respondentes ubique exhibet. Aliquatenus dixi, stmptomata quippe morborum animae vigori, materiae noxiae quantitati& qualitati, & robori solidorum, junctim respondent. Ita in juvenibus magno impetu, magnoque symptomatum comitatu, invadunt morbi; quos anima curis & selicitudinibus expedita brevi plerumque, & conamine magno felicitEr depellit. Homines autem provectioris aetatis, & quo D animae adversis xebus franguntur, dum morbis tentantur, leves plerianque exbibent uri nullos naturae motus 3 adeo ut, si dcbilita em, languorem, &ciborum fastidium, excipias, deficientis naturie, non certantis, signa, nihil habeant. quo se sentiant aegrotare: cum taenen morbum sine alant brevi
perniciosum. Οι δε- inquit Hippocrates de morbis) κάο
17쪽
Animae est, modo firma ea sit, εc vegeta, ut corporis, rebus, vel custos fidus, vel imperator sagax, perpetuo invigilet; ut fluidorum motum sustineat, eundemque pro corporis Commodo nunc intendat, nunC relaXet; nunc aequabili ubique cursu in omnes corporis partes sanguinem distribuat, nunc hic, nunc illic, vim eius impellendo: concitet, vel molem retinendo augeat. Ut corporis fibras. attente restringat, ne justos, & praefinitos, limites fluida. transeant'; nunc tamen has vel illas solvat, aut intendat,
χουσι νυν ολ γ ic: εο aphorismo trigesimo nono sectionis secundae, δι πρεσζυται τη- νεων ta 11ευ πολλῆ νοσἐini v λσω. ισα δ'αν durriam γε stati, τά παλλα ξυναποθHirati. In juvenibus discretae serε sunt, & benignae, Variolae ; quod si iniquis parentum, aut amicorum, terroribus imbuti variolis corripiantur, metu perculsi virus plerumque initis alunt, dum sanguis. contagio resolutus quaquaversum prorumpat, & faeda putredine corpus opprimat, vel virus nondum rite subactum, irretitum, & collectum, solicitudine nimium propera soras ejicere malo omine co
a me. J In corporibus simis, ubi viget anima, ita perpetis tenduntur nervi, ut carnium fibrae suo succo plenae, durae, ε quasi solidae, digitis renitantur. At si vel metu, vel dolore, vel nimia venere, subi id commoveatur anima; Carnes dehilitatae, Mquasi inanitae, illico staccescunt: quod, cum de corpore nihil decesserit, soli animae de cura corporis, & suo ossicio, remittenti tribuere
18쪽
ut debitas secretiories promovendo vel, quibus opus sit, sibi paret fluida, vel suam sanguini compagem faeces Maliena reiiciendo Conservet - Machina enim corporis animati, ut,inque ex partibus ad suos usus, suamque conservationem, aptis compingatur, non otio pariter ω labori, non aestui atque frigori, non alimentis tam varii generis, non perturbatis animae motubus sussiceret, nisi custos adesset, qui machinam, data occasione, ita immutaret, ut plurima evitaret, quaeque evitanda non sunt, damna resarciret. Ita navis, quacunque arte Construatur, non secundis pariter & oppo-buere licebit. Ut multis rebus i minuitur haec nervorum intentis, ita ante mortem penitus tollitur. Hinc tumores pure pleni, tumidi, elevati,. tensis fibris septi, & circumscripti, statim ante mortem concidunt; & pus, qua datur minimus renixus, inter carnes dinfunditur. Eadem haec intentio fibrarum sanguinem intra patula ulcerum vasa cohibet: eaque per mortem sublata, cerea materia sanguine spissior, qua vasa ab anatomicis replentur, in ulceris cavo
absque ruptura saepissimε diffuit.
Confervet In prima, atque tenera aetate si in externis rebus observando, reminiscendo, atque judicando, nimium, ut aliquandbfit, anima occupatura corporis fibrist confirmandis, & faecibus exiscernendis partim plerumque prospicitur; atque adeb praecox ingenium caduci corporis omen praefulget.
19쪽
sitis, non lenissimis ventis & turbinibus, non agitatis fluctubus & tranquillis, ita accommodatur, quin propriis
viribus commissa brevi everteretur. Hoc ne fiat, nautam petit, qui vela nunc contrahat, nunc solvat; qui gubernaculum nunc sortitis ventis, nunc remissius, Oppcnat; qui, ut procellas effugiat, nunc littora legat; nunc, ne impressa scopulis navis ruat, alti maris pericula prudens tentet; qui denique ita machinae praesideat, ut, porrectis quacunque nervis, nunc partium sormam variet, nunc Cursum mutet, atque omnia, quibus opus sit, agat,
Ea saeph est animae interim infirmitas, atque imprudentia, ut ab externis rebus perturbata Corporis Curam vel remittat, vel deserat. Hinc a gaudio, metu, moerore, amore, aliave intensiore solicitudine, ita torpent saepe intestinorum vires, ut alimenta pro suI indole vcl acescant vel putrescant; narior fiat, & debilior sanguinis ad minima vasa propulsio; &, si maior accedat solicitudo, cesset ita omnis in Corde motus, ut in grumum coeat spissior sanguis ad motum Circularem vitamque animalis in posterum ineptus '. Quanto vero est animae desipientia, atque
LIneptus.J Hanc rem sito exemplo confirmavit Rogerus Iliti, a Rogeri
20쪽
que imprudentiat quae fals1s imaginibus ita saepὴ tenea- .
tur, ut opes, honores, famam, etiam lasciviam, luxum, aut vindictam, conservationi corporis praeponat: quae ni
hil se potius esse velit, quam ut illud non sit, quod vult .
Si Caetera omnia cum ratione ageret, maximum fortas laret ex his rebus argumentum, quod animae immortali tatem evinceret, quae e loco levibus de causis incommodo in alium jucindiorem videretur migrare: quasi laetior esset campus, ic ad suam felicitatem aptior, quo se conserret
Rogeri Hin equitis aurati filius; qui, cum avarum, & durissimum. patrem dili habuisset, cognita ex inexpectato patris morte, praesummo gaudio, quo ea de causa afficiebatur, statim exanimis con-eidit : nec revixit, ut divitiis uteretur, in quibus colligendis durissimus pater numerosam progeniem dili misese affixerat. -υult.J Nostris temporibus Calista, pulcherrima Arma mulier, atque omnibus artibus induta, quae amorem alliciunt, &conciliant, in adulterio deprehensa tanti erat, tamque excelsi, animi, ut repudii ignominiam spontanea vitae derelictione commuta tet. Haec, cum prae dolore & soliditudine ita febre opprimeretur. ut de morte nemo dubitaret, a nobili marito promissum impretabat, ut morienti condonaret, de corta, delicti veniam confirmaret. Hoc promisso steta spem etiam fovebat, sua se pulchritudine, suisque gratiis, ita usuram, ut poenitentia contrita aliqua saltEm conditione Setineretur. Cum autem spe plena medici cura convaluisset, hanc etiar