장음표시 사용
311쪽
diae, L. Isit nuc vis die . Chaurit e,qm noctio. rum patii. ut Eclipti, cam in se, Dictaeuiti holeale. 3euutitatem . Metidia
nus quid.raesidia setit si e dieatur,di elleuans inedii diei . Alia nomina Metidia
Hi Ne facile inuenies, in quo gradu Zodiaci Sol filio uis dies log minus tepe elat ut, tribuendo singulis dieburum singulo gradus. Ut quoniam Sos die a . sopiebris est in primo grad. 'Gern die et s. in gradu a. h. Die aut ego. iis gradu et die . . Octobris in gradu se de citetis . Num licet haeratione uno die aliquando a veto loco Solis abericinus,error tamen notabilis inde non sequetur, ut diximus.
vris. I n s M Cosurus Aequinoctiorum seeat Eeliptieam in duos Semicirculos, Borealeni seisieet,& Auliralem. De quibus supra.DE MERIDIANO. TU N m iteram Ao a ij cretigi maiores in ob ra, Adlbeet Meridi Mis Horieton. Es audem Meridiantis,l circulas quidam transiens per polos mundiis per ges nith capitis nostri. Et dicitur Meridiantis, quia tibi cunque sit homo, in in quocunque tempore anni, Aando sol morti mare Aipertiente adstitim Meridianum es illi meri es. Cotisimili ratione dichur circulas medii diei.
CONMENTAR IUS.C TRT XO te Amas quatuot circulis maioribus qui dieuntur sntrin-
seci, seu mobiles , agit nune de reliquis duobus maioribus eireuias si qui extrinse ei, immobilesve appellantur, nempe de Meridian ciatq; Horis onte. Prius autem exponit Meridians ei reislti,quia dignior est, ac nobsito t. tum quia est in medio hemisphaerio, ubi ais sera maximas habent eleuationes,& uirtutes, ut mox dicem regetum quia ab hoe cireulo Astronomi dies inchoant, non autem ah Hori Eonte, ut viilgus eos co fueuit inchoare. Desinit igitur cireu Ium Meridianti, dicens eu transire per nitidi polos, S genith, sive uerticem capitis: qualis enisse, qui in materiali sphaera omnibus supereminet, sustinetq; axere mundi, circa quem reliqui uertunis tur. Deinde docet, hune circulum uocari Meridianum a meridie,quia uidelicet Sol motu primi mohalis ad cum delatus quocunque anni tempore escit meridiem, sue medium diens.Vnde eandem ob rationem ait,eum appellari cireu Ium medii diei, quia nimi tu dimidit die artis ciale in duas patres aequales. S o 1 E T etiam hie circulus ab Asito nomis nuncupati sinea medii edili , uel medii diei:Cuspis testatis. Cardo regius)principiu, decimi domi eisii e lastis: medium esti,& aliis minismodi nominibus .Est autem hie eleeuIus conet-piendus in esto immobilis prorsus,& semper fixus in eodem to eo. Cum enim necessario transte debeat per uerticem illius loci . cuius Meridianus dieitur, vertex
312쪽
vertex tutem non mutetur in eo de loemsi aliquatisper moueretur, diseederet E luet vettiee,& sie nri diuideret die artiseiale in duas partes squales, neq; Horthonte ad angulos tectos secaretaquae tame omnia in Meridiano requiro tur.
E et notandum, qu)d initates, quarum hau magιs accedit adoriem Vulis ea,
tem,quam ab habent diuerso, Meridianos. IAN. - .
COMMENTAR Ivs. V Diior .m divi, M dixerat, Meridianu per genith, seu uerti ed rapitis transre, ,hh: M u. ex quo estieitur, ut quemadmodum no omnia loea terraseide pucto caeli subi j .is....eis tur,ita quoq; no omnia eunde habere possint Meridianu, docet nite Meriis dianos uatiati in diuetis ei uitatibus,quarum una oriPn talior est, qua altera. Hr Ne manifestum est, tot esse eoneipiendos Meridianos diuersos,quot tant gentili, seu pucta vertiealia in aliquo cireulo parallelo ab ortu in ocea
sum, qui tamen omnes sese intersecabunt in polis mundie Qua ratione una eademque eivitas plures eontinebit Meridianos. Loeus enim quo magis fuerit orientalis, eo etia Meridianum habebit magis oeicin talem, si pr*cise , ae Geo- --., metriea loquamur.Ueruntamen fi senius iudicium consulere uelimus,in scio. U.id th. sere stadiorum spatio ab ortu in oecatam, ut auctor est Proelus in sphtra, quae tae ab otiuesseiunt millaria Italica ara . in eire uso maximo, eo inprehenduntque min. oce sumss. uix tilla aeeidit Meridiani uariatio seu sibilis. Nam in tanto spatio, ait,diseex hiethtiti
hi sens bilifer incipiunt puncta vertiealia.vnde est totus Aequator eomprehil quoad oi dat min. tigoo. & quilibet Meridianus per duo minuta e diametro opposita ivs,de oeea: incedat, erunt in toto ambitu eaeli constituendi Meridiani seo. Ita enim inter stella, quoscunque duos proximos intereedent min. f. quae eonstitiant missaria sta
ii eas r-b. sue stadias oe. ut uult Proesus. Hoc igitur modo non silum una a luetidies eadem ei uitas eundem ha hebit Meridianum, quoad iudieium sensus e verti an ei qua . etiam duae ciuitates,uel etiam plures, dummodo una non si s s. minutii ma- uin ad imgis orientalis,qu1malia. diemn. Cos Mosa Adini vero eum Ptolemto per polot mundi,& singulos gra ousi mirumeus Aequatoria Meridianos eireulos destribunt. Quo si, ut in uniuersum sint diani sint Meridiani iso.quoniam quilibet transi per , .grad oppositos. Primux Meri. secundum dianus transit per insulas Fortunatas,quae nune Canatis dicuntur, suntque inive isti Oeeano oceidentali prope Africam,& Lusitaniam,a quibus longitudines civ g aphis . hetatum initium sumunt apud Cosmographos, ut paulo . inexplieabitur; se. unde iniit cundus uero per primum gradum Aequatoris,qui primum Meridianum sequi . ium antitur,uersus ortum progreddendo. Tertius deinde per stenndum gradum, &cae teri eodem modo dei neus. In globo autem Cos ographieo,&in deseriptio. ingio nibu orbis, quae Mappae mundi diei solent,destribuntur a Cosmographis Me hs, 'a Iridiatii duntaxat 11 qui totum terras eircuitum in L .partes aequales diuidui, ma=pi ' veeam fortassis ob ea uiam, ut inter quoslibet duos proximos inreteipiantur scribuniue grad. ix.qui egeiunt unam horam. Ita iam Deile eo enoseetur, quot holia uni Metidian civitati ei lius meridies efficiatur,quam alteri. Nam si una equitas ab altera remoueatur tribus Meridianis uersus ortum, habebit tribu, holis prius meri
ta n e v s uero Aequinoctatis interceptus inter duos Meridianonducitur long rado castarum. Si autem duae ingrates eundem habeant Meridia quid.
313쪽
aellatum quid &quo pacto. eam Melidia Deliatur.
Neisdianus deielminat principium .iei apud
et s. Comment. in I. cap. Sphaera
im C O M M E N T A R i P S. . .' . o It YE 3 explicatio erasone simpia a Mes id sano eireulo,quid si eiu attum longitudo,dicens eam ego ascs Aequatoris interceptu later duos Me, ridianoi duarum ciuitatum. Q di ntelligendum est si Meridiantis alter tr. - seat per lususas portunatas, a quo long tudo emitatum sumitur. NI heus inter quosvis duos Meridianos dicitui differentia longitudinu.De qua te paulo post plura uetha saetemus. Quod si duae ei uitates eiide obtineat Meridianui dicentur squaliter dictato ab oriete, & occidete, eandeq; habere longitudine.
N IDONvs eireulus determinat tempus semidiurnum , & semi- nocturnum diei, noctis' artis cialis, ostendendo puncta muridiei,ac mediae noctis. Diuidit enim Meridianus dies, I vi octes in spatia aequalia ,diem quemcun que in tempus antemeridianum, seu matutivum,& in pomorad sanum, siue ite pertinunis Noctem quoq. in holas, quae medaam noctem antecedun& in eas,
i IN eo omnia astra maximam, quam habere possunt,alii tudi siue eleua-.tio em Spra Horidontem sortiuntur , habentq. intonsi simum uigoth,ac potentiam: cum in eo constituta agat in haec inseriora per lineas, Ipsae magis remctos, siue mirius obliquos ais gulos efficiunt: ut eae petimui Itice clarius in Sole qui in Meridiano cireulo postus uehem et ius inferiora haec ealcsaeit,ae desecat, vaporesque consumit, quam in ulla alia caela parte,
. I n eodem eos locatur genith, seu uertex cuiusque legionis, a quo facile per Meridianum metiemur aviorum distantias, quando in Metidiano constituta fuerint: Eodemque modo me tirabitariis interualla omnium circulortim paritalleiotuin & a nolito ueetice,& inter sese.
Innacar nobis,quanta si solis, aliorumque siderum altitudo meria diana, quam habet in Meridiano circulo posta, euius maximus est usus apud Astronomos. Est enim altitudo itellae euius ilibet meridiana , arcus Meridiani cireuli inter plus inter Hotioeontem &stellam in Metidiano eieculo collitutam , dummodo areus ilici Qnadrantem non superet, sed uel fit praecisti Quadrans, ut s stessa in uertice capitis constiterit, uel certe Quadrante minor, ut dum stella inter Hori Tontem,& uortieein suerit inseriecta.
Asino Novi initium diei naturalis, quae est integra Solis reuolu-.tio statuunt in citeulo Meridiano,& non cu vulgo in Horidion te. Vatia enim fuerunt diei initia apud varias gentes, nationesque. Babilonii namque, quos tibiae imitantiit Insillae Baleares, quae dicuntur Maiori ca&Minorica . diem inchoabant ab ortu Solis ad alterum ortum e Athenienses, quos Adhue Itali omnes sequuntur , diem numerabantab occasu Solis ad altetum oceasum LAOgyptii, ct Sacerdotes Romani a media nocte in alteram medsam nocte,qua eoo suetudo adhue in Ecclesia Romana permans tr vulgus diem eomputat ab ortu solis ad eius occatum. Assion omi denique a meridie ad alteriim meridie diem computant. Maluerunt autem Astrononii a Meridiano cireulo diem in
314쪽
eo gem stidiper modo se habent respζctu Mdridiani in omni regiones h au
aem respeciei Hori Eotis qui inimi si in hi odiatri uariatur ratione maiorit,& ius noris eleuationis polijsupra Horidiontem. unde ualde inaequales tedduntur
dies naturales, ut suo I o dicetur.
IN ux u mae p.beries o Meridiani et fleuit, altitudine solio me Adiatia, dest es Iaendii ut faeillime poli eleuatio in q aeutiq. regione,&sphaerae habiti O, si vie pogei Gadesi miliaeualla obseruatio Astrono mors alicitiust ea momenta
Cum entiata gessith, en uertiee euiusliseis region tu ad Hori ontem interiiciatur Quadrans ei reusi, hoe esis o. grad. si Sole existente in alterutro punctuarum squinoctialium altitudine meridianam ipsius ex da grad. auferam iiq,relinquetur distantia iniet rinith ,& Aequinoctialem ei reulsi At haee distantia , ut paulo insta demonstrabimus ex aucto te, quando de Hotirante aget,aequaulis en et attoni poli,idost areui Meridiani et reuli inter polum mundi eleua, tum,&HDrigonici interposto Igitue eonstabit Pleuatio poli ex altitudino moridiana solis nota rempvire aequinoctiorum Ex EMs I. v M. Romae temycire equinoctiorum solis altitudo meridiana deprehendit ut este serandi grad. g. qua ablata ex Quadrante, supersunt ff. sere grad.Tanta igitur erit distantia uerticis, seu genith Romani ab Aequatore, seu eleuatio poli Romae. D v o 3 v s autem modis obtineri potest altitudo solis meridiana, immo quaecunque altitudo etiam citra , vel ultea mors diem. Uno modo usitatisti ino
D si est linio per aliquod initi umentum Mathematieum, quale est Astrolabis, inadrans, Annia lux, se. Asio modo, sed dissiciliori, & certiori, per umbram alicuius gnomini , sue si ii, qui rectus insistat Hori honti. Si enim qi iocunque tempore,ut v.g in meridie, umbra pnominis aequalis suerit ips gnomoni,( ut Meidit venetii ,Mediolani ae Lugduni in meridie tempore qquinoctioriam erit altitudo solis ad amussim grad. vi in nostro Astrolabio , ct Quadrato Geometrico demonstrauimus. Si uero umbra maior fuerit ipso gnomone, ut eontingit in Germania,& alijs partibus septenta natioribus,quam . s. grad. tempores diquinoctiorum in ameridie: erit astitudo solis minor, qua os .grad., Si denique umbri suetit minor ipso gnomone, sussi Romae,& alij partibus,
quae minus septentrionaleti sunt quam s. grad in meridie tempore aequino. ij etit altitudo Solis maior, quam a s grad. Quo modo autem Ex umbra nota,& gnomone, meridiana altitudo solix eliciatur,aldi demonstrauimus: Nuccontenti erimiis simplici praecepto, at q. exemplo. Apud Montem res u Peras . sae Duinoctii tepore deprehensa est umbra pallium LM.qualium gnomon esilla. adratu umbra, at is si adiungo ad quadratu gnomonis, nepe ad I .es e ficio do. Per huius numeri badieem quadrata, uidelicet, per dici diuido proditia Aii ex gnomone inimi tu eximinii na voti stilicet in i eoooo.qa est setoo ooo. proueniuntq; Noo oo. pro sinu altitudin aristiti Teui tespondient v ad refere. quibus ablatis ex so. glad remanehit altitudo post in dicta ostii latet ferine
CAATER v M hae ratione solum tempore aequinoctii ex umbra solis meridiana,altitudo poli inuenit uictu iacentin solum detracta altitudine meri :diana solis a Quadrante, laest,aso.grad. relinqisicine distantia geniti, ab Ae iqualore, suae quidem aequalis es eleuationi poli .Quod si quo im tempore ran . ni, aiq. die ex altitudine SoIis me idiana elotiationem preti piae uerit imiosti , gare, neeelse est ex Ephemeridibus, aut aliudei accurate perdiu eo te in cuin So-
Altitudo metidiana solis , uel alia quaeestque quo p cto clepi eis ii vi dat ut, . inuenisa alii luas nia
poli ex alii tridine me ridiana somlia eret a te
315쪽
lis in Ecliptica ad diem propositum,eiusq.deelinatione ex tabula su praposta. Nam Solis deest natio , s fuerit Boteasis, vi quando Sol in sgnis Boaealibuem im,existit,dettahenda etit ab altitudine meridiana Solis, ut haheatur altitudo Aequatoris, seu quod ide est)altitudo meridiana Solis,
quam habetet in quinoctiis: Hae enim dempta ex so. grad.res snquetur eleuatio poli. Ut Romae anno M DLXIX.& die XX. Iulii, exissente Sole in grad.
e min. O.s , quae quidem declinant in Boream ab Aequatore grad. I 8. min. 3 s. ut ex tahula declinationum costat inueni in meridie altitudinem Sosis cotinere grad.Ag.hin. s. De traho ex hae declinationem, nempe gr. I a. min.3 s. remanent q8.gr.pro altitudine Aequatoris, qua ablata ex so. grad.relinquitur
altitudo post gr. ff. Si vero declinatio solis fuerit Ausetalis, ut quando sol
signa Australia i ,-, x, Pindi,& γ, percurrit,etit ea aditetenda altitudini Solis metidianae, ut inueniatur altitudo Aequatoris; Nam hae abJata Ex co. grad. re manebit elevatio poli, ut prius. ut Romae eadem anno M D LX lx. aedie XXI.Novembris,sole commotante inglad. s.& min. 1 o. p, quae discedunt ab Aequatote in Austrum, ut docet istula declinationum, pr. 1 i. min. s .deprehetidi altitudinem Solis meridianam grad. 16. min.A. cui si addatur declinatio,puta grad. m. min. D.colligetur altitudo Aequatoris grad. g. ex qua iteruinuenitur eleisa tio post Aff.grad.Aliam rationem inueniendae altitudinis poli ex Analemmate quolibet die,etiamsi deest natio Solis ignota sit,iradidi in s eundo scholio.propon 18. lib. t Gnomonices. Metidiana Q v nNI A M vero, ut recte inveniatur altitudo poli, praeelse in puncta linea , qua meridiei aeeipienda est altitudo solis, quod tum demum fiet, eum umbra ., i. 'rum' gnomonis praeei se in lineam meridianam proiicietur,no abs re taetit, paucis indicare,qua arte linea meridiana indagati debeati quoniam ad multas obseeitationes Astronomorum necessaria est. In plano igitur ad libessam coli lucto, iudid nimirum Horistonii sit parallelum , deseribantur plurimi ei retili ex eo
dem ectro F, in quo erigatur illius, seu gnomon E si ad angulos rectos, quod tum set, quando eius cacumen F, aequaluer remotum fuerata circunferentia ccuiuslibet et rculi in platio ptoposito ex centro E, descripti. Erit autem aequa- 'litor temo tu,s a tribus sagiem punctis eircumferentiae atqitariter dilitierit, ut lib./.Gnomonices proposi et .demonstrauimus. Deinde ante meridiem obser atitur extremitas umbrae , donee ad amussim ei reum serentiam alicuius ei renii rogat, qualis est umbra E G, cuius extremitas praecise in circum tentiam ter- xij cireusi eadit. Rursiis post meridiem notetur umbrae extremitas, donec in arcum serentiam eiusdem circuli cadat praecise , euiuimodi est umbra FH. t autem seias, qua hora post meridiem umbrae vix tremitas circumferentiam
eiusdem circuli tangere possiet, ( ne frustra ad Solem aeeedas) obseruandae
erunt tot horae post meridiem, quot horis ante mcridiim umbram notasti. N si v g. teris a hora ante meridiem extremitas umbrae tangit pisci se circunsere-
csa alicuius cite uti, nocesse est, ut tertia hora post meridiem eiusdem eire uti circumferentia contingat umbrae caetrEmitas. Quod quide multo certius selea hac ratione. Quado urebrae extiemum cadit anto meridie praecise in elicum. serentiam alicuius circuli,inues igetur aliquo instrumento altitudo soli squadilthnter notata, quando poli meridiem eandem Sol obtinebit altitudinem, certiative tibi persuadeas , tunc urebia edi trema eiusdem circuli circumferentiam attingo te: Quoniam ea dcm pro potiione post meridiem altitudo Solis diminuitur,qua accrescit anto meridie, & idcirco qua Ptoportione umbia gno.
316쪽
Wonis ante meridiem decretiit, eadem pha meridiem augeatur, neresse est, ut facile demonstrari potest ex sphreticis elementis. Hi, itaque duobus puctis C, At di, quorum illud eodem interuallo ante meridiem , quo hoe post meridiem distat, summa diligentia habitis diuidendus etsi aleus CH, biotici linea recta B D, quae per centrum E, extenditur. Hate enim linea erit meridiana,inquam si Ombra ibit proii elatur, meridiem instate dubium non e .Erit igitur recta B D,communis lectio Horidiotitia, A meridiani cireuli. Quod si hanc ad angulos rectos secuerimus linea recta A C, indieabit pune tam A, punctum aerius tempore aequinoctij, punctum veto C, putidium occasus,ut si recta A C, communis sectio Hoii ontis,& vettieati, propite dicti . Sunt quidem multae
taliae rationes non minus eertae ad inueniendam lineam meridianam, qualis est illa, quam ex Analemmate tradidi in scholio propos. 13. lib. r. Gno mcnicem quae omnium, meo iudicio, cellissima eiis sed haee,quam explicaua, multo eliso itior est cxietis omnibus,& ab Astronomis magis usurpata. IN v INT A antem tanto labore semel si hea metidiana in dicto plano, reperiemus su rema sacilitate alias innumeras sineas mer)ddanas in ad ijs planis Qua ait m hoc modo .cob se tuetur tempus meridiei, hoc est, quando umbra gnomonis in . J x
lineam metidianona iam iuuenia incidit praecise s Si enim lucin quo si bet alici sano flum subtile tu pet pendiculo reatu iussis elis, eiusq; una bifi in Plan nie ita lite uobus punctis nolauetis erit linea tecta, quaerct haec duo puncta educti ut, inueniatur.
317쪽
meridiana linear quoniam uidelicet tempore meridiei eam umbia sos,
itiis isti; te PRAT, TAY hie es reuius in qualibet sphaera obliqua idem , quod notthotia An est in rectus in sphaera tecta. Nam fietat se habet quod uis punctuin eclipti et, seu stel- 'i risiiZO sa ad Horitontem rectum,ita prorsus sese habeat, neeesseoli ad Motidiandimn* euiu libet ei uitatis,quantum ad ortum, & oeea sum, hoe eli, ad trans tum per
Meridianum: quia tam Meridianus, quam Horsχon ruinis per utrumq; mundi polum incidit. Atque hae de causa Astronomi dies natura seu ineboant a meridiano circulo,& non ab Horisonte, quoniam eum ipsi in suis obseruationi bus requirant tempora maxime qqsi alia, certissimo iudicio, ae demonstratione animaduerterunt, Eodiacum in suo ortu & oecasu non tantam admittero va rietatem respectu Meridiani, quantam respectu Horixontis obliqui. Nam quo bliquior fuerit Horieton, etiam maior uarietas cernitur in ortu,& occasu partium Zodiaci. Sed lixe melius percipientur in s.cap.
Mhisda,hua MERIDIANus circulus insgnem usum habet in Cosmo rhaphia ossieto inhil ut ion enim illius metiuntur Cosmographi,& lGgitudine , & latitudines ciuitatum. gitudines,ex Quod ut intelligatur, pauca dicenda mst, uidentur de longitudine, latitudi . . . i. . - neique ciuitatum. Ptolemaeus igitur ut constiti ex i .lib. Geographiae, cap.; quem omnes Cosmogi aphi imitantur,uidens terram habitabilem magis porara tigi, rigi-occasii in ortum , quam a septentriones in Austrum, appellat tractum
aeu, .ppei terrae ab occasu in ortum, longitudinem,a septentrione uero in Austriim, Ia Idi liactum titudinem; quemadmodum etiam in quacunque re quanta maiorem dii an
terrs ab oe tiam appellate solemus longitudinem,&minori distantiae salitudinem tribui,/, tuas et mus. Vel etiam 'nia,ut idem ait, motus planetarum ab oceasu in ortum lon si iepi Miso gior est , v am a Septentrione in Austrum. Hic enim in eluditur in oes duos
me ueto in tropicos tantum , quorum distantia continet grad. v r. Ille uolo complecti-
illudinena , Eim autem duplex oriens atque occiden g,absolutum sellieet, & respecti-uum. Oriens absolutum dicitur finis terrae hahatabilis ex parte orienti' qua l. . ... las Ptole inaeo sinorum regio , quae hodie Manes dieitur, legi Tartarorum
olim subdita, nunc alitem regi potentissimo Sinarum . Procedtinti enim abo hia. .,s occasii ad ortum post dictam regionem statim occurrit mare. Oeeidens abso stituiti qs. autum dicitur sinisterrae ex parte occidentis , euiusmodi sunt Insulae Fortunatae, lus in oceidente iacent post extrema Europae & Apricae littoro . O iens Ois 8,. Noe respectauit,& occidens sumitur, habita rativino elitu se uia situ habitationi par-cides respe- ticii laris , seu HoriRontis e Quo pacto quueliuet ciuitas habere dicitur si uni limst quov. oriens, suum is occidens. & hoe posteriori modo Meridianus quilibet aequaliter disjare diei tui ab ortu & oeeasu. Tantum enim temporis eonsumit Sol abortu usq; ad meridiona, quantum a meridie ad occasum usq; e vel quia in omnibus regionibus in Aequa toro, quomodocunque reuoluatur, caeli unt so. gradus inter Hori Zontem , ac Meridianum . Priori uero modo aeeipiunt Geographi longitudinem terrae, ita ut longitudo cuiuslibet ciuitatis , di
stultithia' calvidi ii alitia ab occasu , id est, ab Insulis Fortunatig , uersus ortum , quae uia. ita definiri solet. Longitudo civitatis, aut lo ei e uispiam est a reus Aequa toris inter Meridianum dictae ciuitat tu, Ioetve , & Meridianum Insularum fortunatarum interiectus: Vel areu paralleli per locum transeuntis interceptus
318쪽
ptus inter eosdem duos Meruitutos.Est etenim hie a reus palanHi siuili, o tumino arcui illi Aequatoris,ut constat ex pi poci o lib.1.Theodosi. Quoniam
enim omnes cireuia i Septentrio ne in austrum porsecti mouentur ad motitia, eaeli ab ortu ad oeeasum, non potuit ab ullo eorum initium lon ilii ditiis fiexis sed constipiendum suit ad Meridianum, qui per insulas maxime occidesitaviles tunc cognitas duci mr, quales sunt Fortunatae, dicunturque proptesca collocati in oceidente absoluto . Pari ratione testio illa Mangi, quia maxime o- ientalis est Oriens absolutum dicitur occupate. Ex quo manifestum est, longitudinem cuiusque ciuitatis mensurati novi posse sine Meridiano. Quot enim gradus contimebit ateus Aequatoris, seu paralleli inter Meridianum primum, qui per insularum sol tu nata, incedit, & Metidianu ipsius ei uitatis politus, tan . tu dicit ut esse eius longitudo . Ut longitudo Romae contincit grad. 36. min. sc.sere Arcus autem AEquatoris . tiel paralleli cui u libet ciuitatis interiectuuetntet Meridianum proprium, is Meridianum alterius cuiuspiam civitatis, quition transeat per Insulas Fortunatas, seu Canarias, uocatur Disterentia i ritu diutina.LArar volesta initium statuitur in Aequatote,quia nullo modo a Borea n a uitrum, uel econtrario, mouetur sed eundem semper litum respectu terrae habeti ita ut ei uitas quslibet tantam dicat ut habet e latitudinem, qualitu ab Aequato te suo in Boream, siue in Aostrum recedit, Quam quidem metimur per Meridianti. Nam latitudo eluitatis eui usui est areu, Meridiani ecines usus inter Aequatorem,& parallelum prae salae ei uitati,. Q ut ratione Rtima dicitur .habere latitudinem ferme da .grad. Areus autem Meridiani interpositus inter duos parallelos duarum civitatum,quarum neutra sub AEquatoto iacet,appeldatur Differentia latitudinum. I et v x ut i ellatum scingitudines,,ab Ariete uersus fgna orientalia, declinationes autem ab Aequo tote uersus altet utrum solo ru computantur , ita etiam ciuitatu longitudines a Metidiano per insulas Canarias , sue For an natas incedente uersus orientalea partes , latitudines uero ab Aequatoreuersus utrumuis polum numerantur. Unde scut declinationes stello, in , ita quoque latitudines ciuitatum duplices erunt, Septentrionales nimirum, ac Australes, prout ab Aequatore uel in Boream,Septentrionemve,uel in Austrurecedunt. Hac ratio ae loca terrae sub Aequat reposita nullam habet, unis a
titudinem: Quq uero sub polis directe sunt constituta, sortientur latitudinem grad.so. Item loca, quorum uertices uel in eodem parallelo, uel in s ualibus parallelis sierint constituti, eandem obtinebunt latitudini m. Hine sit, Anti . podas nostros eandem habere latitudinem nobis eum, diuersi tamen nominis. Nolita enim est Borea, illorum uero Ausetina. Rursus ciuitates, quae sub eodem semieirculo Meridiani per insulas Fortunatas transeuntis inter polos mundi comprehenso ponuntur, sub quo stae sunt praedictat insult, eatebutit omni longitudine. Quae vere sub opposito semicireulo sitae erunt, post dehut Iongitudinem i sci. grad.Pari ratione ei uitates collocatae sub uno, eodemque semieireulo inter duos polos interiecto cuiuscunque Meridiani, eandem habebunt longitudinem: Quae autem sub diuersu semieitculis eiusdem Metidiani erinstitutae suerint, habebunt di fierentiam Iongitudinale ago. glad. Hseomixta facile intelligentur ex globo aliquo Cosm graphico , in quo circuli maximi per polos ducti indicant longitudine, ei uitatum, citculi uero Aequatori squidisiaines eat undem latitudines : vel cerie ex mappa aliqua mundi
latitudin siquid.ratiiure elui ais dapsex: Ioreaelis, vel Au.atalsi. Quae ciuita
319쪽
a fas Comment . in I ZCap. Sphaera
vniuersati,in qua linea tecta in g adus diuisa, S a polo in polum porrecta sumedio mapps refert primum Meridianum, alit uero sines cireulates ad utra que partem altius ductaenus quidem in nonnullis mappis recti lineae sunt)alios Meridianos signifieant Lines vero recta Aequatori parallelati, finistra in dextram extentaec quae in quibusdam mappis sunt ei reulare,) repissentant
parallescit, uel latitudines ei uitatum. Eae quibus facile apparebit, quae ciuitates eandem habeant longitudinem,latitudinemve,aut diuersam, & quantam. . o Pntiosorumui uero, ut constat apud Aristotelem lib. a.de coelo,cap. t. aliter .aoluitiai loquuntur de longitudine, latitudineque totius mundi. Habita enim rationeadas itidine di rentiarum positionum, quas in coelo eonfingunt,appelgant otiens,dextrudi sati ludi edili;Occidens,sinistrum; Prasum Auli talem, siue antarcticum, superum; polii Mem in m Septentrionalem, Inserum. Namque imaginantur hominem per axem mundi extensum,euius caput in polo Antatὰleo , pedes in Arctieo,manus dextra in oriente, finistia in oeeidente statuatur. Unde quemadmodum hominis euiu libet lonaitudo sumittit a rapite ad pedea, uel uieeuetoslatitudo autem a dextra in s mittam, uel contra, ita consequens est,eos Iongitudinem mundi metiria polo ad polum, latitudinem autem ab ortu in oeea sum. At Cosmographi considerantes, ut diximus, terram, prout habitatur, des niunt latitudinem ab Aequatore uersus polos, longitudinem uero ab oecasu in ortum.. et sui . LONGI TvDI NEs eluitatum certisime inueniri possunt ex eelipsi de eoipsi sius Lunae, quamuis sint alij modi, ut in Cosmographia doeuimus. Cognitobos Tutiae enim uni eluitati duabus horis ei titia initium e elipsis esse sactum, quam insu- miliaim hi li, Fortunatis, eolligitur euidenter , eam ciuitatem recedere ab insulis dictis mμη - oeientem uersus g o.grad. & se do eaetetis. Latitudines uero eluitatum eaedem sunt,quq eleuationes poli unde inuenta eleuatione poli in qualibet ciuitate, habebitur eius latitudo. Quoniam uero ad multa conducit notitia longitudinum, nec non latitudinum eluitatum, rem gratam studiosis me pacturum arbitror,si prseipuarum ciuitatum longitudines , atque latitudines in sequentem tabulam reseram. In qua, ut facilius ciuitas qu quis inueniatur, secutus sum ordinem alphaheli. DIsvMps r autem tam longitudines , quam latitudines ex Geo graphia Ptolemaei, ut plurimum et In paucis admodum diuitatibus, quarum longitudines, & latitudines mihi notae suerunt eae obseruationibus aliorum
Astronomorum, cum Ptolemaeo non conuenio . Non enim omni
expattesdes habenda est, ut supra monui, tabulis longitudinum , es latitudinum e Saepe enim uno, aut altCro gramdu maior, minorve longitudo , ct satitudo inuenitur. Unde expedit, ut quilibet in eoloeo, in quo est, inuestiget Iongiis tudinem, & latitudinem , an tequam ad alias obseruationes sese