장음표시 사용
2쪽
Theologiae Doctori Celeberrimo & Scania: rpiscops vigila lissimo me non Visis ampli ini. s Lirmo mu
Dobriluccensi, Torarchiae Quaestori integerrimo ae se iistimo
in Inclyta Arnimica Legione Cohortis prima: Subptiesecto sor. . , tissimo & Lubenensis Praesidij Curatori vigilantissimo Aporquam strenuo
Dominis Patronis Fautoribus d. Amicis
profanum quid sed bonam partem sa
est Tempq Politicum in Ecclesia tam vera quam fal-ὀci in Re isim publica tum privata usurpandum&usurpatum. Ecclesiamveram tam veterem quam novam ante a mi a consideraturus de Temporis Politici Sanctitate non dubita vit , si cultum divinum i protoplastis & Patriarchis ante Eetodum i Iudicibus Regibus Iuda & Israel & a Prophetis ante natura Christum, & denique θ Christianis in novo testamento justo tem pore peragendum intueri velit. Erunt in primo intervallo plurima obscura, in secundo pleraque nota, in tertio denique omnia ut manifesta ita varijs mutationibus subjecta. Multa sitiat haec disere plura, quam ut debito modo sint explicanda. Adamum Pro- toplastum primum quasi Pontificem Regem & familias patrem optimum facilE, imaginari mihi polium vel sponte sua de anni Solaris & Lunaris tam caelestis quam civilis quantitate fuisse solliscitum vel ab ipso Deo pro sacrificiorum in sabbatis oblatione. ) 2 ιυ. -
3쪽
. , κτω de anni suilis computo edoctum. Qui enim, Mose Gen. t.
referente, ruminaria temporum annorum & dierum causa metae
voluit jussit, qui Sabbatu sanctificavit eiq; benedixit, qui ad Mosesii, eodem Mose Gen. v. memorante, dixit: hic mensis Nisan, cujus prima dies Novilunio&AEquinoctiomedio insignis in vobis
primus in anno esto: idem etia protoplastis&eorsi posteris sabbatum observandu & sanctificandum & annum aliquem Politicum usurpandum commendavit. Qualis anni Politici forma post Ex
dum & a Deo per Mosen praecepta & in Syzygiarum Lunarium do' AEquinoctiorum aequabiliumTabulis sundata, dc a Iudicibus Re bus & prophetis recepta & observata sit, in ipse hoc opusculo e positum erit, simulq; additum, quomodo Iudati post Alexandri M.
tempora, Periodo Alexandraea vel Seleucidensium jussu vel proprio conatu imprudenter recepta, a Paschate vero Christi tempore uno ὀie&Constantini M. seculo biduo aberraverint. In Novo Test mento, Calendario novo artificiosissimo a C Iulio Caesare primo Romanorum Imperatore sortissimo dc eruditissimo annis 3 ante
Ep. Christianae primordium in Imperio Romano introducto, hoc ipso Calendario toti primitivae Ecclesiae secundum tempus Iulianum Computum Milesiasticum tum instituturae dc consuli facile potuisset dc revera consultum fuisset, nisi Episcoporum Romano- .rum regnandi cupida & polypragmatica practica, contentione de Paschate no una de eadem die cum Iudaeis sed potius die alia dc quibdem Dominica celebrando excitata, turbas scandalorii plenas d disset. Est certe anni Iuliani vel in se cossiderati vel ad Ecclesiae usum rite accommodati praestantia hujusmodi, ut unica Iuliu Caesarem immortale reddat. Et cum vetustas triumphos Iulij Caesaris abol verit, Iulius Caesar tame,Calendario Iuliano per Sosigenem inve to , de ipsa vetustate semper triumphabit. Nam in hoc Calendari. Iuliano Christianum Calendarium ratione Paschatis ad motu s
lis & Lunae directum non deo dissicili negotio describi de conscribi potuisset, si vel motus Ptolemaei Lunaris, quem ipsi Iudaei in Iu-- daico Calendario sequuntur, 3c Solaris non in varijs Cyclis non in sallacibus Epactis sed in Tabulis Astronomicis fuisset consultus, vel ad solum calendalium Iudaicum paulo post constantini Masia
4쪽
Magni tempora inventum dc cum grano salis intellectum respecqua institutus fuisset, vel ii deniq; non necessarius ille de Pancharis die conflictus omissus esset. Refert Eusebius l. 1. Hist. Eccles c. ri. aret , quod Asiaticae quidem Ecesesiae e traditione Divi Johannis Apostoli jejunium quadrages male, Paschate Iudaico ingruente, solverint, & i ta Luna finiente & ista ineunte silvei ta die Nusan, in quamcunque diem hebdomadis incideret, una cum Iudaeis Pascha Christianum celebraverint, quod reliqui Christiani in pa- laestina& Europa habitantes idem iejunium sive Privium Carnis non nisi die Solis, qua Christus a morte resurrexis, solvendum esse eontenderint, ideoq; Pascha non nisi die dominici celebraverint.
At l, haec controversia,quae tamen non tantum de re adlaphora verum etiam non adeo necessaria erat, tanta cum contentione in prismitiva Ecclesia tum fuit agitata, ut Victor Episcopus Romany jam tum bruto fulmine praemature armatus utpote Episcopa tus Romani primatu eo tempore plane destitutus Asiaticas Ecclesias Pascha Chrillianu i ii Luna indifferenter celebrantes circa annum Christi 196 ab Ecclesia excommunicaverit. Cui tamen Victori D. Ir
'u licet&ipsi Pascha non nisi dominica die celebrandum esse dicerent, animose contradixerunt. Diuo Iohanni ergo Pascha una cum Iudaeis celebrare non fuit piaculum. Quid Zan non ipse linitus, nisi Calendarium Alexandraeum Paschalis Mosaici in f 6. & Alexandraei in seriarma positi di versitatem constituisset, eade, qua Iudaei, die Pascha quintu Christianissimu ces brasset i An non idem Salvator Pascha tertium una cum Iudaeis ea- .em et7 Marti j f. s. peregit λ At Romano Episcopo eiq; , si Diis placet, Christi Vicario Pascha cum Iudaeis celebrare nefas visum. Non anim hie ipsa Paschatis die dominica celebrandi sententia . culpatur, sed potius nimia in hac sententia defendenda vehementia reprehenditur. Si Christiani libertate Christiani usi&D. Iohannis exemplo inducti vel Pascha Christianum una cum Iudaeis aut ea- dem aut certe sequenti die cela brassent, vel, Tehupha Addaea Ada Badu Gatred & Batuta ephad hanc vel illam anomaliam causantiabus, pascha Christianum Iudaico Paschate una Lunatione vel prius
et roma ius fecissem, vel deniq; ad Calendarij Iudaici artificiosis
5쪽
sini ductum minime obscurum secundum ptolemaicum solis ocLunae motum pascha Christianum ordinassent, nunquam pros
elo per tam multiplices Cyclos ab Hippolyto, Anatolio,Theophilo Alexandrino, Cyrillo, Victorino Aquitano, Dionysio Exiguo
dc u l timo a Gregorio XIII. introductos in tot & tantos errores ines distent. Atq; ut Calendarium Iulianum tempore Augusti a Pontificibus Romanis paganis prima clade accepit; ita Gregorius XIII tius Pontifex Romanus Christianus, io diebus ex anno Epochae Chri-st ianae i38r hoc est ex anno J uliano i6r7 una vice non re sed nomine solo imo ridiculo modo exemtis, pluribus diebus in Centenarijs sequentibus elidendis, & non tantum Calendario Iuliano mutilo R manco facto verum etiam Dionysiano e Concilij Niceni mente minime correcto, eidem Calendario Iuliano maculam insignem nussit. Siccine Tempus Politicum in Ecclesia Sacrii manibus illo- iis hoc est necessarijs adminiculis destitutis tractare decebatὶ Ce te qui tempus hoc ita vel corrigunt vel potius corrumpunt, illi mesiudicio Cleostrato Metone dc Calippo Graeci, illi Turcis c Arabi-hus Hegirae, illi deniq; Persis Ec Saracenis Gelataei Calendariorum.1ion ob verum divinu sed ob idololatricum cultum artificiosissimε
compositorum Autoribus imprudentiores existunt. Pleriinqueeium novum imperij ὀc Rei p. alicujus exordium comitatum est novae Epochae novaeq; anni Politici formae primordium. Testantur
id Exodi Israelitarum ex AEgypto, Urbis Romae, Nabonassaris, Calippica, Juliana, Hegirae, Sc Ietidegird Epochae omnes cum diversorum novorum Imperiorum initi js exortae. E qua commemoratione stimul apparet,quod haec di similisTemporia Politici cultui divino consecrati cura post Deum Ter Optimum Maximum Imperatoribus Regibus de Principibus semper incubuerit, licet a Ponti si cibus quoq; dc Sacerdotibus illorum jussu quandoque, etsi pleri que male, administrata sit, adeo ut Pontis ex Romanus, nisi vel Masi stratus Politici supremi munus impudenter sibi at ilibuere, vel, quicquid in Calendarij correctione tentavit, id Imperatoris Romani Regum dc Principum jussu fecise videri velit, Temporis P litici, licet sacrum sit, curam assignare sibi non possit.
Quae quo vobis,Viri Admodum Reverende Clarissime do Excellen
6쪽
t illine, nec no Amplissimi Literatissimiq;, notiora sunt, eo malo
te brevitate fuerunt commemoranda, quae tamen magna ex parte
secundum Fundamenta haec Chronologiae Scaligeriana sunt judicanda &dijudicanda. Id judicium tibi, Scaniae Praesul Plurimn
Reverende, Vir Amplissime Fautor maxime, ante omnes non tan tum est facillimum verum etiam familiarissimum. Ante annum consilium tuum in negotio hoc Chronologico expet ij non tantuni insigni tua in Chronologia scientia inductus verum etiam peculiari tua humanitate fretus, qua ante is circiter annos in nostra hae
Academia incredibili diligentia versatus e domicili j loco Schallerianis aedibus usus no tantum Aviam honoratissimam Helenam seel fischiam p. m. foeminam historiarum potiorum cognitione noli arum imbutam verum etiam eius nepotem molgangum Selial
erum & neptem Hed rigin meam Schallerianam, quae in Tabularum opusculi hujus correctione typographica aliquid auxilij mihi praestitit, vixdum infantiam egredbs tum es prosecutus. Tu Vir Maxime no tantum rationes meas Chronologicas probasti : verum etiam plura consilia saluberrima suggessisti. In Daniat certe Regno eminentissimo &florentissimo vera Solaris .c Lunaris Astronomia in tota Chronologia summe necessaria primo omniunata est non tantum a Nobilis mo Dn.Tychone Brahe inventa verum etiam aDn.Christiano severini Longom talioAstronomo & Mathemotico in toto Europaeo orbe celeberrimo alijsq, Academiae I Iasstrie, sis luminibus enucleata. Erit profecto haec baniae Regni Potentissi. mi laus immortalis 6c aeterna nullis aliorci Regii triumphis praepo, henda &praeferenda. Nunc ad te, Quaesturae Dobriluccenus Electo.
rati, Praefecte dignissime Dii.Ada me Schleussing Vir Amplisii me& Literatissime Fautor & Amice honoratissime, ea gratitudine me converto, qua vel praedictae Helenae Seelfischiae ejusq; nepotum et meo nomine pluribus beneficijs i te me affectum esse scio. Omnibus perspecta est tua pietas orthodoxa non tantum historia: am saccie quam profanae erudita lectione verum etiam Chro-20logiae sacrae cognitione occupata, inter omnes decantata est tua justitia egregia, nemini denique ignota tua virtus eximia.
Respuit Chronologica tam saligeri quam Petavij schola ad Pythagora exemitum Additorem Te minimὰ talem dein
7쪽
radem schola non tantum facile admittet, verum etiam causae tu dicium tibi permittet. Qi a fronte autem erga te, DnJohanne Tornhosere Cohortis Arnimicae primae sub praefecte fortissime octies tuae fidei concrediti Curator Vigilanti sit me dc Perquam Strenue, chartaceo hoc munere gratitudinem meam declarare vel pocsim vel velim, neq; videre queo, neque dicere audeo. Tu selebas meas aliquid putare nugas. Beneficia tua in me collata certe longe majora sunt, quam ut hac levidens re aliquo saltem modo compensari queant. Benefacta prosecto alijs benefactis, non dictis, ne rerpluant. secundum Plautinum illud pertegenda erant. Meminisse enim potes & me quoque meminisse aequum est, quod de his rebus chronologicis, cum Anno Christi 1 9, 16 o & i5 i in aedibus nostris es commoratus, nCn raro tecum sim collocutus, quam 'saepe humanitate & aequitate tua in adversitatibus recreatns, quam-
que multis henevolentiae tuae beneficijs cumulatus. Nolo hic tui
de labore hoc tenui meo Chronologico judicij ad me perscripti
vel summam referre vel verba repetere, quae profecto arguunt te
inter media quoque Arma Artibus nostris &philosophicis studiis favere, & de his dextre sentire & judicare. Vobis ergo, Viri pluriamum Reverende Amplissimi & Maximi, opusculum hoc Chro- nologicum offerre & dedicare volui, non quod pro beneficij in.
meos & me collatis parem gratiam me reserre posse putarem,sed ut id me facere voluisse hoc ipso saltem significarem, utque Patronos mei patrotinium contra Adversarios suscepturos milii compar rem. Omnia habet, penes quem est Virtus ,inquit Plautus. Omnia item tenet & obtinet, qui Veritatem indagare & indagatam retinere studet.Eam Veritatem me in hoc Opuiculo quaerere conatum magna ex parte Dei gratia inventam honori vestro, Viridc Patroni Maximi,obtulisse&consecrasse nunquam pigebit nunqnam paenitebit, dum memor ipse mei, dum Spiritus hos reget artus. Bene -- lete. mittebergae die Paschatis in hoc anno Christi i6 a nobis ad Dionysi j praescriptum ri Apr. feria prima in mense secundo ira purorum celebrato, qui lapsus cernetur olim in Calendario; gotiano, Aequinoctio verno in ri Mariij non recte custodito, in
8쪽
negyri, Rector Magnifice, &e. εmandato saperiorum aliquid verborum mihi faciendum esset, fateor me primo quidem,quid potissimum eligerem, addubitasse quodammodo , postea vero forte sertuna in Dir. Dionysij Petavij Chrono logica scripta sive in libros is. de doctrina temporum conscriptos incid iste,ac in his dc stupendam Autoris erudi tionem &simul admirandum scaligeri eorum, qui Scaligeminin Chronologia sequuntur, existimationem extenuandi studium& contentionem animadvertisse & deprehendisse. Hinc renim pro mata aliquot Rop ca potius quam apodictica ejusdem Petarii doctrina temporum libris praescribuntur,quale est illud Libri 1, cujus problematis haec sunt verba : Quicquid in toto primo Libro de Emendatione Temporis Editionis utriusq; dc in Libro i. Canonum Isagogicorum c. 7.&l. 3. c. 7. de ynno corum aequabili ac periodis illorum artis Iosephus scaliger disseruit, id omne falsum& commentitium est. Tale problema Petavij licet mollius est sequem lib. secundo praepositu: Quicquid in Lib. secundo de Enaci datia emp. editionis utriusq; nec non in Isagogicis canonibus i. i. A c. 6, 7.
9쪽
e. 6. . s. q. & ro.& l. 3. e. s. g. q. ec so. novum Jc ad communem ab aliisque traditam doctrinam additum Josephus scaliger explicavit, id omne i a sum aut temere affirmatum&commentitium
est. Similia problemata plura ab eodem Dionyso Peruvio aliis Gliquot Libris praefiguntur, quae qui legit, is Scaligerove sensum vel rationem vel utrumq; defuisse putaverit. It si vero no sit de nihilo, quod Dii. Dionysius Petavius si non majore saltem non minore eruditione multiplici , quam ipse scaliger, instructus Chionologiam suam incredibili multotum annorum studio ac labore pervestigatam& consectam Opere isto, quod de Doctrina temp. inscribitur, complexus vel reipsi vel Dionysi j Petav ipsu,
certe opinione in absolutae scientiae formam redegerit, prout ipsi: Petavius in Epistola Dedicatoria gloriatur : tamen eadem haec laus eaque cum longe majore veritatis Chronologicae tam sacrae
quam profanae studio vero conjuncta illustris Josephi Scalinti quoque scriptis neque deest neque denegari potest. Quin potius verus uterque placet, falsus uterque jacet, prout de Aristoteliso Rami controversijs olim quidam dixit. Quod ut magis perspicuum & manifestum evadat, unicum Petavij paradoxon, quod omnem sere Chronologiae verae certitudinem evertit, quodque eidem Petavio ad Chronologiae Scaligerianae refutationem plurimum conducit', hac vice in proicenium producam, idque in Peta
j l. . de doctrina temp. e. s. ita conceptum criat: Annorum. inquit, ab orbe condito ad haec tempora numerus neque certa ratione compertus est, neque citra divinam fignificationem comperiri potest. Errant proinde, addit ibidem Petavius, qui id non in do certo definire audent, sed qui alios in supcr, quod ad summai Mistam aliquid adjecerint vel detraxerint, proterve atque arroganter insectantur. inibus verbis S ligerum potissimum notat Dii Petavius, quem variis in locis incusat, quod iam suam de anno ram ab orbe condito numero sententiam explicasset, ac singula intervalla non male partitus esset, Chronologos suis legibus ac numeris ibi ita illa confidentia vel temeritate potius instituat. Idem Paradoxon repetit Ian. Petavius non tantum in aliis aliquot loci, libi orum de docti ina temp. editorum, verum etiam in Rationa-
10쪽
rio temporum l. r. c. i. his verbis: Annorum numerus, qui ridhanc aetatem ab orbe condito effluxerunt, nulla certa ratione sed veri fimili conjectura colligitur. Multum est dicere annorum hunc numerum nulla certa ratione colligi: plus est, e conjectura
colligi: nimis vero multum elluerisimili saltem conjectura colli j. Hoc fundamento posito &praesupposito, Petavius magna fiducia Chronologiam Scaligerianam corrigere conatur, initio facto 1 primo conditi Mundi anno, quem nulla certa ratione constituit
annum Periodi Iulianae 'io. vel potius 7; i. quemadmodum Natalem Mundi rotam Octobris diem eiijusdem pso. anni feriam primam & quidem Luna non nova sive in Novilunio constituta sed Luna ista , ut loquitur, & ipso AEquinoctij autumnalis medij tempore, Scaligerum ipsum, quem toti cs insectatur, manis eiu quidem licet non sine errore imitatus, qui dc ipse Novili num dc Equinoctum pariter autumnale primum in primo Mundi anno & quidem in anno Periodi J ulianae 76 . in r6. Octobris diem feriam primam conjicit. Unde apparet Pctavium paradoxo illo suo fretum Epochae Mundanae annos 33. vel potius I . adjecisse, di loco anni periodi Julianae ro . annum puer. pro primo Mundi annorosuisse. Ita Scaliger in sequentibus verbis recte ita concludit: A conditu rerum ad diluvium annos io 6. abselutos esse ex epit risimis annorum, quibus natalis dc mors Adami & posterorum ejus
Mose signata sunt tam certum est, quam nemo hactenus dubitavit. Diluvium igitur incidit in annum i61 . a conditu Mundi: Hacteuus Scaliger. Audiamus de hoc Scaligeri conclusis eoque Scripturae Mosaicae consentaneo Petavij judicium, quod extat l. . de doctrina temp. c. 8: Quod tam audacter, inquit, ac praesi a-OE annos illos,qui ε singularum γενεων Epilogi sinis conficiuntur, vertentes ac solidos fuisse Soliger definit, nimium temere disputat. Nam quis Maligerum docuit nullas incidere fracti
nes annorum, neque inchoatos annos, quod alias usitatum est,
pro completis haberit Petavij ergo judicio hoc is praefracte audacter de nimium temere de hoc annorum inter mundi conditum de diluvium interceptorum numero disputat Ec pronunciat, qui,